Inhoud. Goede zorg = integrale dementiezorg. Ontwikkeling dementiezorg Gecombineerde zorg en ondersteuning

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Goede zorg = integrale dementiezorg. Ontwikkeling dementiezorg 1970-2013. Gecombineerde zorg en ondersteuning"

Transcriptie

1 Inhoud aandachtspunten bij zorg op maat Prof.dr. Rose-Marie Dröes Research Programme > Mental Health and Quality of Care Department of Psychiatry / Department of General practice & Elderly care medicine Alzheimercentrum VUmc, Amsterdam Center on Aging rm.droes@vumc.nl Amsterdam Center on Aging Verschillende perspectieven in de zorg Wat is goede zorg? Het psychosociale psychosociale aandachtspunten t bij zorg op maat effectievere psychosociale hulp Zorgorganisatie: samenwerking! Een goed praktijkvoorbeeld Conclusies Ontwikkeling dementiezorg Goede zorg = integrale dementiezorg Medisch behandel Gevolgen Vroege diagnose Tijdige interventies Zorgstandaard Bewezen-effectieve en gepersonaliseerde zorg beperkingen omgaan met de gevolgen van Op basis van individuele behoeften vraaggestuurd Efficiënte oplossingen voor onvervulde behoeften Farmacotherapie genezing Paramedische Psychiatrische rehabilitatie/ compensatie Kwaliteit van leven Revalidatie Zorg begeleiding/ ondersteuning en Welzijn / diensten Voorkomen van crises /ziekenhuisopname Uitstel verpleeghuisopname Langer thuis blijven wonen Institutionele zorg in menselijke maat (grootschalige zorg kleinschalig wonen) Gecombineerde zorg en ondersteuning Functionele gevolgen in dagelijks leven Persoon met dementie Belangrijke elementen Informatie Praktische hulp Emotionele steun Sociale steun Mantelzorger Hulp bij omgaan met zowel de functionele als de psychosociale gevolgen van dementie Voor de persoon met dementie Problemen met boodschappen doen omgaan met geld gebruik maken van openbaar vervoer koken sociaal contact problemen oriëntatie communicatie huishoudelijke activiteiten zelfzorg.. Voor de mantelzorger/omgeving omgaan met gedragsveranderingen gevaarlijke situaties miscommunicatie met hulpverleners weerstand tegen opname. EMGO Institute - Common Mental Disorders 1

2 Hulp bij psychosociale gevolgen in de dementiezorg Aandacht voor persoonlijke beleving en zorgbehoefte Medisch behandel Gevolgen individuele adaptatieproblemen individuele kwaliteit van leven draagkracht mantelzorger Tijdige op de persoon afgestemde evidence based hulp Zal mensen helpen beter om te gaan met de gevolgen van dementie beperkingen aandachtspunten bij zorg op maat Hoe kunnen we de psychosociale hulp effectiever maken? omgaan met de gevolgen van dementie Belevingsgerichte zorg/ hulp A. Aandacht voor persoonlijke beleving 1. Zijn mensen zich bewust van hun dementie? aandachtspunten bij zorg op maat Variatie in besef: varierend van geen besef tot wisselend en volledig besef, en soms wel besef zonder emoties (Bahro et al., 95; Cotrell & Lein, 95; Hutchinson, 97; Phinney 98) Ongeveer tweederde van de mensen is zich bewust van de en eenderde niet geen hard bewijs (Swaab, 2010) 2. Hoe beleeft men dementie in dagelijks leven? Verlies van mogelijkheden, ook van onafhankelijkheid en zelfwaardering, onzekerheid, andere belevingswereld, woede, angst, frustratie, veranderde sociale relaties en rollen STRESS (Clare, 2002; Steeman et al., 2007; De Boer et al., 2007) Aandacht voor individuele zorgbehoeften Variatie in zorgbehoeften Problemen met boodschappen doen omgaan met geld gebruik maken van openbaar vervoer koken sociaal contact problemen oriëntatie communicatie huishoudelijke activiteiten zelfzorg ,0 % 75,0% 50,0% 25,0% 0,0% Deliberate self-harm Caring for another Alcohol Abuse/Neglect Intimate relationships Behaviour Benefits Psychotic symptoms Information Accommodation Psychological distress Accidental self-harm Company Continence Eyesight/Hearing Drugs Mobility Physical health Daytime activities Self care Food Money Memory Household activities Unmet needs Met needs CANE domains (Van der Roest et al, 2009) EMGO Institute - Common Mental Disorders 2

3 Meest onvervulde behoeften bij dementie Oplossingen voor onvervulde behoeften Verbeelding als werkmethode Informatie en geheugensteun dagactiviteiten Oplossingen voor onvervulde behoeften - Informatie bieden - Geheugenondersteuning - Gezelschap/contact - Dagactiviteiten - Veiligheidsgevoel angst / veiligheid gezelschap (Van der Roest et al, 2009) Ontmoetingscentra Ondersteunende technologie B. Aandacht voor individuele adaptatieproblemen Telecare Paro (AIST) Hoe ervaart de persoon zijn beperkingen? Lukt het een emotioneel te vinden? Is het zelfbeeld veranderd? Hoe kijkt hij aan tegen de onzekere toekomst? Ervaart de persoon begrip van zijn familie en vrienden Accepteert de persoon hulp van anderen? Hoe past de persoon zich aan in het verpleeghuis? COGKNOW Electronische assistent Videocare 2 Copingstrategieën Ontregelingen in stemming en gedrag Ontkennen Minimaliseren of normaliseren van problemen Benadrukken van competentie Betrokken willen blijven Vermijden van sociale contacten Afhankelijk opstellen van anderen Externe attributie van problemen Façade ophouden Confabuleren Humor gebruiken angst depressie agitatie achterdocht onrust apathie wanen Intellectueel en emotioneel uitputtend! (Clare, 2002; Steeman et al., 2007; De Boer et al., 2007) combinatie biologische, psychologische en sociale factoren (latere stadia ook pijn, onprettig voelen, onvervulde behoeften, over-/onderprikkeling) inadequate of ineffectieve coping (e.g. Dröes, 1991; Bakker et al., 2005; Zuidema et al., 2009; Achterberg, 2011) EMGO Institute - Common Mental Disorders 3

4 Goede en zorg C. Aandacht voor individuele kwaliteit van leven (Dröes, 1991; Gauthier ea, 2010; Dröes, Verhey en Jonker, 2012) 1e keus: psychosociale methoden, terughoudend met psychofarmaca Onderdrukken gedrag ipv verbeteren van gedrag Veel bijwerkingen bij kwetsbare ouderen met negatieve impact op welbevinden Minder effectief dan psychosociale methoden Vergroot uiteindelijk de zorgbehoevendheid! Bij medicatie, bijv Richtlijn dementie (CBO) antidepressiva (SSRI s), zo kort mogelijk, stopregels Richtlijn probleemgedrag (Verenso) Richtlijn omgaan met gedragsproblemen (WOK) Niet alleen gezondheid, maar ook Je prettig voelen Sociale contacten Je nuttig voelen Je thuis voelen in de woonomgeving Plezier beleven aan activiteiten Individuele variatie Zelfwaardering Vrijheid en zelfbeschikking ervaren Gezondheid Bij adequate en zorg Veiligheid met behoud van privacy (Leo Cahn werkgroep KvL bij dementie; Gerritsen et al., 2007) kleinschalig veilig Behoud van kwaliteit van leven warm Zuidermeer (Noord-Holland) en Oterleek Wonen als thuis Westersypen, Scharsterbrug, Zuid-West Friesland Winnaar ZorgAward 2009 prothetisch herkenbaar betekenisvol Aandacht zorgverleners voor KvL domeinen Focus zorgverleners op KvL domeinen Totale groep 24-uurs zorg Goede analyse van behoeften en adaptatiecoping proces diagnose incl. de bio-psycho-sociofactoren Unmet needs, adaptatie terreinen beïnvloedende factoren Dagactiviteiten 1= heel weinig 2=weinig N=371- N= N= = enigszins 4= (heel)veel 374 Affect Zelfwaardering/Zelfbeeld Gehechtheid Veiligheid en privacy Sociaal contact Lichamelijke en geestelijke gezondheid Plezier beleven in activiteiten Gevoel voor esthetiek Spiritualiteit Autonomie/vrijheid Nuttig zijn/betekenis geven aan leven Ervaren financiële situatie (Leo Cahn werkgroep KvL bij dementie; Gerritsen et al., 2007) D. Aandacht voor draagkracht mantelzorger(s) Landelijk Dementie Programma 14 probleemvelden waar mantelzorgers ondersteuning nodig hebben Hoe kunnen we de psychosociale hulp effectiever maken? zoals: Omgaan met gedragsveranderingen Verlies Gevaarlijke situaties Miscommunicatie met hulpverleners Weerstand tegen opname (Meerveld et al, 2004; Peeters et al, 2007) EMGO Institute - Common Mental Disorders 4

5 behandelmethoden Welke methode effectief wanneer? Thuis / dag Cognitieve revalidatie Cognitieve stimulatie therapie Activiteiten groepen Huisdiertherapie Reminiscentie Beweging Gecombineerde ondersteuning Ondersteunende technologie Ergotherapie Vaardigheidstraining mantelzorg Casemanagement Respijtzorg Institutionele setting Activiteitengroepen Psychomotorische therapie Gedragstherapie Normaliseren leefpatroon Belevingsgerichte zorg Realiteitsorientatie Muziektherapie Reminiscentie Validation Snoezelen Aroma therapie Simulated presence therapy, Huisdiertherapie, ICT etc Zijn al deze methoden even effectief op alle adaptatieterreinen? voor alle mensen met dementie? Wanneer kan je welke methode het beste toepassen? Review van effect studies Welke methode effectief wanneer? Adaptieve taak/ Aanpassingsprobleem Dröes, R.M., Van Mierlo, L.D., Meiland, F.J.M., Van der Roest, H.G. Memory problems in dementia: Adaptation and coping strategies, and psychosocial treatments. Expert Reviews Neurotherapeutics, 2011,11(12) Dröes, R.M., Mierlo, L.D. van, Roest, H.G. van der, Meiland, F.J.M. Focus and effectiveness of psychosocial interventions for people with dementia in institutional care settings from the perspective of coping with the disease. Non-pharmacological therapies in dementia, 2010,1(2): Onderzochte methode ernst van dementie beperkingebeelkomsvinrelatie emot zelf- toe- omge- zorg- sociale relaties Psychomotorische therapie L-ME x x x x x Normaliseren leefpatroon L-ME x x x x Gedragstherapie L-E x x x x Activiteitengroepen L-ME x x x x Muziektherapie L-ZE x x x x Reminiscentie L-ME x x x Realiteitsoriëntatie L-ME x x x Geint. Belevingsger. Zorg ME-E x x x Huisdier therapie L-ME x x x Snoezelen L-ZE x x Simulated presence therapy E-ZE x x Educatie familie bezoek ME-E x x L=licht ME= matig ernstig E=Ernstig ZE=zeer ernstig (Van Mierlo et al., 2009; Dröes et al., 2010) Wat helpt bij wie? Databanken Effectieve methoden Persoonskenmerken type dementie ernst van dementie ADL-hulpbehoevendheid gedragsproblemen psychische problemen geslacht leefsituatie culturele achtergrond Effecten van psychosociale interventies Informatiedesk Effectieve Zorg & bij dementie Amsterdam Center on Aging Vumc-VU **** Evidence based Reviews/ Cochrane reviews Effectieve sociale interventies (Movisie) sectie onderzoek Goede praktijkvoorbeelden Websites Idé, Zorg voor beter, Moderne dementiezorg (Van Mierlo et al., 2009) EMGO Institute - Common Mental Disorders 5

6 Ontwikkeling dementiezorg Medisch behandel Gevolgen Zorgorganisatie beperkingen omgaan met de gevolgen van genezing rehabilitatie/ compensatie begeleiding/ ondersteuning Farmacotherapie Paramedische Psychiatrische Kwaliteit van leven Revalidatie Zorg en Welzijn / diensten Efficiëntere Dementiezorg zorgorganisatie Integrale dementiezorg Informatie loket Vrijwilligersdiensten Thuiszorg Dagvoorziening Vakantieopname Gespreksgroepen Palliatieve zorg Wat vindt je waar? Verbetering samenwerking in dementie zorgketens Zorgcoördinatie door casemanager van begin dementie tot eindstadium Doel: efficiëntie, effectiviteit en continuïteit van zorg genezing Paramedische Psychiatrische Farmacotherapie Functionele gevolgen Medisch behandel Belevings-/psychosociale beperkingen omgaan met de dcaps gevolgen van e rehabilitatie/ compensatie Kwaliteit van leven Revalidatie Welzijn / diensten Zorg begeleiding/ ondersteuning en Afstemming tussen zorg/hulpverleners Thuis Mantelzorger Thuiszorgmedewerker Activiteitenbegeleider Ergotherapeut Huisarts/ specialist ouderengeneeskunde Wijkpost voor ouderen GGZ Ontmoetingscentra/LPD s Vrijwilligers Dementieketen medisch - functioneel - psychosociaal Zorginstelling Verzorgenden Activiteitenbegeleider Specialist ouderengeneeskunde Psycholoog Fysiotherapeut Ergotherapeut Psychomotorisch therapeut Muziektherapeut Vrijwilligers. Goed voorbeeld van effectief en efficiënt georganiseerd ondersteuningsaanbod Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers Obv individuele begeleidingsplannen Effectiviteit en efficiëntie EMGO Institute - Common Mental Disorders 6

7 Ontmoetingscentra Hoe gaat het? Persoon met dementie dagsociëteit (3dgn/week) (re)creatieve activiteiten belevingsgerichte activiteiten psychomotorische groepstherapie Voor beiden spreekuur centrumoverleg sociale activiteiten Mantelzorger informatie bijeenkomsten gespreksgroep respijtzorg zorgcoördinatie Moeite met aanpassing Wat gaat goed? Zorgstrategieën Ondersteuningsstrategieën persoon met dementie voor mantelzorger (re)activering i informatie (re)socialisatie praktische steun bevorderen affectief emotionele steun functioneren vergroten sociaal netwerk activiteitenplan ondersteuningsplan EMGO Institute for Health and Care research VU medisch centrum Amsterdam Samenwerkingsprotocol Ontmoetingscentra/LPDplusMO in Nederland+ Huisartsen Thuiszorg Casemanagement Zorg en welzijn in de regio Maart 2013 N=97, 25 in oprichting ARUBA (1) PARAMARIBO (1) GGZ-afd. ouderen Steunpunt mantelzorg Stichting welzijn Wijkpost voor ouderen Verzorgings- en verpleeghuizen ITALIE (55) Specialist ouderengeneeskunde Alzheimer café s Conclusies Verschillende perspectieven in de zorg medische, functionele gevolgen, beleving/adaptatie Goede zorg = integrale dementiezorg aandachtspunten bij zorg op maat individuele beleving en behoeften individuele aanpassingsproblemen wensen in relatie tot kwaliteit van leven draagkracht van, en ervaren belasting door mantelzorger Effectiever = evidence based, gepersonaliseerd en op maat Samenwerking en afstemming in multidisciplinaire teams en ketens op basis van individuele begeleidingsplannen tbv efficiëntie, effectiviteit en continuïteit Dank voor uw aandacht! Correspondentie: rm.droes@vumc.nl EMGO Institute - Common Mental Disorders 7

Samen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers

Samen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers Samen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers Prof.dr. Rose-Marie Dröes Research Programme > Mental Health and Quality of Care Department of Psychiatry / Department

Nadere informatie

EMGO Institute - Common Mental Disorders 1. Inhoud lezing. Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun verzorgers.

EMGO Institute - Common Mental Disorders 1. Inhoud lezing. Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun verzorgers. Inhoud lezing Aanleiding Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun verzorgers Visie en theoretisch model Ondersteuningsprogramma Samenwerking met zorg en welzijn in de wijk Research Programme >

Nadere informatie

Stand van zaken Ontmoetingscentra anno 2012 Franka Meiland

Stand van zaken Ontmoetingscentra anno 2012 Franka Meiland Stand van zaken Ontmoetingscentra anno 2012 Franka Meiland Research Programme > Common Mental Disorders Afd. Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde / Psychiatrie, VUmc Zorg en ondersteuning bij dementie

Nadere informatie

Inhoud masterclass. Achtergrond. Zorgbeleid. Gevolgen voor omgeving. Gevolgen dementie in dagelijks leven. EMGO Institute - Common Mental Disorders 1

Inhoud masterclass. Achtergrond. Zorgbeleid. Gevolgen voor omgeving. Gevolgen dementie in dagelijks leven. EMGO Institute - Common Mental Disorders 1 Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en Inhoud masterclass Franka Meiland fj.meiland@vumc.nl Brabantse dementiedag 5 november 2015 Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Onderzoekslijn

Nadere informatie

Zinvolle dagbesteding voor mensen met dementie. Mooie voorbeelden. Mental Health / Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research

Zinvolle dagbesteding voor mensen met dementie. Mooie voorbeelden. Mental Health / Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Zinvolle dagbesteding voor mensen met dementie Mooie voorbeelden Prof.dr. Rose-Marie Dröes, Dr. Franka Meiland, Channah Pastink, MSc Afd Psychiatrie/Alzheimercentrum Mental Health / Quality of Care EMGO

Nadere informatie

Introductie In 2010 Wereldwijd 35,6 miljoen mensen met dementie 24.9 miljoen (70%) thuiswonend Europa 7 miljoen Nederland 165.000

Introductie In 2010 Wereldwijd 35,6 miljoen mensen met dementie 24.9 miljoen (70%) thuiswonend Europa 7 miljoen Nederland 165.000 e-mail: rm.droes@vumc.nl Nieuwe benaderingen van dementiezorg thuis Prof.dr. Rose-Marie Dröes!! Dept of Psychiatry Dept of Nursing home medicine Alzheimercenter VUmc EMGO Institute for Health and Care

Nadere informatie

Variaties van gedrag en beleving

Variaties van gedrag en beleving Variatie in gedrag en beleving Tussen mensen Binnen mensen Frans Hoogeveen F.R.Hoogeveen@hhs.nl www.dehaagsehogeschool.nl/lectoraatpg Variaties van gedrag en beleving binnen het individu Gedrag Individu

Nadere informatie

Diagnostiek & preventie van dementie

Diagnostiek & preventie van dementie Diagnostiek & preventie van dementie Zeeland, 10 oktober 2013 Eric Moll van Charante, huisarts Afdeling Huisartsgeneeskunde AMC Nadelen vroegdiagnostiek 1. Fout-positieve diagnoses: onduidelijke consequenties

Nadere informatie

Moderne dementiezorg

Moderne dementiezorg Moderne dementiezorg Dementie heb je niet alleen Dr. Evelyn Finnema November 2015 Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Even voorstellen: Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge

Nadere informatie

Jonge mensen met een dementie: Een bijzondere doelgroep

Jonge mensen met een dementie: Een bijzondere doelgroep Jonge mensen met een dementie: Een bijzondere doelgroep Sandra Hazebroek, GZ-Psycholoog Christian Bakker, GZ-psycholoog Florence, Lokatie Mariahoeve Expertisecentrum voor jonge mensen met een dementie

Nadere informatie

Universitair Medisch Centrum Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag

Nadere informatie

Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger

Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger LOAG Gedragsstoornissen en psychiatrie bij dementie Utrecht, 16 april A. Kunneman, gz-psycholoog Introductie GZ-psycholoog Werkzaam op de GAAZ / poli geriatrie

Nadere informatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015 Achtergrond Even voorstellen Creatieve

Nadere informatie

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC) Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC) overzicht Detectie van dementie - cognitieve screening in de eerste lijn - ADL evaluatie

Nadere informatie

Thema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek

Thema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Thema s voor het Alzheimer Café Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Medische aspecten Wat is dementie? Medische aspecten Verschillende

Nadere informatie

In het web van vragen en antwoorden

In het web van vragen en antwoorden In het web van vragen en antwoorden Rob Groot Zwaaftink Dinant Bekkenkamp 29 oktober 2013 Inhoud PGGM & Alzheimer Nederland Achtergrond Alzheimer Experience Mantelzorg; cijfers en wat helpt? Wat biedt

Nadere informatie

Ondersteunende technologie. Inhoud. EMGO Institute - Care and Prevention 1. Functionele eisen ondersteunende technologie.

Ondersteunende technologie. Inhoud. EMGO Institute - Care and Prevention 1. Functionele eisen ondersteunende technologie. Functionele eisen ondersteunende technologie Franka Meiland fj.meiland@vumc.nl Brabantse kennisdag dementie 11 december 2013 Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Onderzoekslijn Zorg

Nadere informatie

Laurens in t Slag. Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG

Laurens in t Slag. Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG Laurens in t Slag Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers LAURENS IN T SLAG Laurens in t Slag opent haar deuren in september 2012 Wat is een ontmoetingscentrum? Een ontmoetingscentrum

Nadere informatie

De DementieWijzer: een vraagbaak voor zorg- en welzijnsdiensten rond dementie. Drs. Lisa van Mierlo, dr. Franka Meiland, Prof.dr.

De DementieWijzer: een vraagbaak voor zorg- en welzijnsdiensten rond dementie. Drs. Lisa van Mierlo, dr. Franka Meiland, Prof.dr. De DementieWijzer: een vraagbaak voor zorg- en welzijnsdiensten rond dementie. Onderzoeksprogramma > Quality of Care Drs. Lisa van Mierlo, dr. Franka Meiland, Prof.dr. Rose-Marie Dröes l.vanmierlo@vumc.nl

Nadere informatie

HET BESTE THUIS! TOEKOMST VOOR DEMENTIEZORG. Jan Vuister (directeur / bestuurder Geriant)

HET BESTE THUIS! TOEKOMST VOOR DEMENTIEZORG. Jan Vuister (directeur / bestuurder Geriant) HET BESTE THUIS! TOEKOMST VOOR DEMENTIEZORG Jan Vuister (directeur / bestuurder Geriant) Vandaag: Reflecties op: Dementie: NU Dementie: MORGEN Uitgangspunten voor dementiehulp thuis noodzakelijke modelvernieuwing

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Dementie op jonge leeftijd

Dementie op jonge leeftijd Dementie op jonge leeftijd Stand van zaken in de wetenschap 357 hits PubMed presenile young onset early onset dementia Wat zijn de ervaren problemen en behoeften van jonge dementerenden en hun familie

Nadere informatie

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop? Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Nadere informatie

Dag van de dementiezorg

Dag van de dementiezorg Dag van de dementiezorg In Nederland hebben ongeveer 12.000 mensen dementie die jonger zijn dan 65 jaar. Dezelfde kenmerken als dementie op oudere leeftijd Problemen met het geheugen vaak niet op de voorgrond

Nadere informatie

Ketenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer

Ketenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer Ketenzorg dementie Wat is dementie? Dementie is niet één bepaalde aandoening, maar een ziektebeeld (syndroom) waarvan meer dan 60 oorzaken bekend zijn. Kenmerkend voor dit ziektebeeld is een combinatie

Nadere informatie

Neuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten

Neuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten Proefschrift: S.U. Zuidema Neuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten met dementie Samenvatting Dementie is een ongeneeslijke aandoening met belangrijke effecten op cognitie, activiteiten

Nadere informatie

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop? Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Nadere informatie

Schijndissertatie van het proefschrift: The management of neuropsychiatric symptoms in people with young-onset dementia

Schijndissertatie van het proefschrift: The management of neuropsychiatric symptoms in people with young-onset dementia Schijndissertatie van het proefschrift: The management of neuropsychiatric symptoms in people with young-onset dementia Improving specialized long-term care Britt Appelhof, Eindhoven 2019 Cover design:

Nadere informatie

Leven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog

Leven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog Leven met een amputatie Chris Leegwater Vinke Psycholoog Amputatie 2 Amputatie is voor de geamputeerde meestal een ernstig trauma, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Naast het verlies van de

Nadere informatie

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!?

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!? Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!? Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde & onderzoeker Sandra Zwijsen, psycholoog & onderzoeker Wat gaan we vandaag doen? Warming up Gevolgen gedragsproblematiek

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Dementie

Ontmoetingscentrum Dementie Ontmoetingscentrum Dementie Thuiszorg Samen zorgen, niet vergeten De zorg voor iemand met een ernstig geheugen - probleem kan heel zwaar zijn. U loopt tegen veel vragen en problemen op. Hoe kunt u bijvoorbeeld

Nadere informatie

De behandelaren van Archipel

De behandelaren van Archipel De behandelaren van Archipel Arts, psycholoog, fysio- en ergotherapeut, logopedist, diëtist, muziektherapeut, maatschappelijk werker het gevoel van samen 'Oók als u behandeling nodig heeft wilt u zelf

Nadere informatie

Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor?

Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? UMCG Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? Verenso Jaarcongres 2011 Dr. S.U. Zuidema (Sytse) Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde UMC St Radboud Nijmegen Afdeling Huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

Ontmoetingscentra. Interventie. Samenvatting

Ontmoetingscentra. Interventie. Samenvatting Interventie Ontmoetingscentra Samenvatting Doel Met een klein vast team van begeleiders (professionals en vrijwilligers) tijdig ondersteuning bieden aan mensen met dementie en hun mantelzorgers op een

Nadere informatie

Dementie per leeftijdscategorie 6-1-2010. Dementie Dementiesyndroom. = ontgeesting. Omvang dementie in Nederland. Matthieu Berenbroek

Dementie per leeftijdscategorie 6-1-2010. Dementie Dementiesyndroom. = ontgeesting. Omvang dementie in Nederland. Matthieu Berenbroek Dementie Dementiesyndroom de-mens = ontgeesting Matthieu Berenbroek Fontys Hogeschool Verpleegkunde Omvang dementie in Nederland 2005 180.000 / 190.000 dementerenden 2050 400.000 dementerenden Bron CBO

Nadere informatie

Sterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie

Sterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie Prevalentie dementie Sterven bij dementie mannen vrouwen Prof.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public health en Eerstelijnsgeneeskunde % populatie

Nadere informatie

Is gisteren vandaag? Zal straks de nacht weer komen? Ik ben de sleutel kwijt van dag en dageraad. Kwaliteit van leven in de geriatrische revalidatie

Is gisteren vandaag? Zal straks de nacht weer komen? Ik ben de sleutel kwijt van dag en dageraad. Kwaliteit van leven in de geriatrische revalidatie Al zoveel bladzijden zijn uit mijn boek gescheurd. Ik kan de titel en het einde niet meer vinden. Het boek dat ik ooit was, staat bij m n vrinden. Wat is er in de schemer van mijn geest gebeurd? Is gisteren

Nadere informatie

Hoe ziet dementiezorg er in Europa uit?

Hoe ziet dementiezorg er in Europa uit? Hoe ziet dementiezorg er in Europa uit? Hilde Verbeek 08-11-2013 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Enkele cijfers Iedere 7 sec komt er iemand met dementie bij Ongeveer

Nadere informatie

Betere zorg door minder psychofarmaca?

Betere zorg door minder psychofarmaca? Betere zorg door minder psychofarmaca? Sytse Zuidema, specialist ouderengeneeskunde Hoofd sectie ouderengeneeskunde Afdeling huisartsgeneeskunde UMCG 19-11-2013 UKON 10 jaar! 1 Opbouw Psychofarmaca Gebruik,

Nadere informatie

SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN

SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN WAT VINDT U BELANGRIJK? SAMEN IN GESPREK OVER ETHISCHE VRAAGSTUKKEN LEVEN OP EEN MANIER DIE BIJ U PAST Wat heeft u nodig om te kunnen leven op een manier die bij u past? Om u te leren kennen, gaan we met

Nadere informatie

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010

Nadere informatie

DEMENTIE EN MUZIEKTHERAPIE Marianne Verkerk

DEMENTIE EN MUZIEKTHERAPIE Marianne Verkerk DEMENTIE EN MUZIEKTHERAPIE 31-01-2017 Marianne Verkerk 1 MUZIEKTHERAPIE BIJ MENSEN MET DEMENTIE Ervaringsgerichte therapie: verandering, ontwikkeling, stabilisatie of acceptatie worden bereikt door middel

Nadere informatie

Niet vergeten, samen doen! Alzheimer Nederland afd. Stad Utrecht Marianne Stadlander, voorzitter Utrecht, 28 januari 2015

Niet vergeten, samen doen! Alzheimer Nederland afd. Stad Utrecht Marianne Stadlander, voorzitter Utrecht, 28 januari 2015 Niet vergeten, samen doen! Alzheimer Nederland afd. Stad Utrecht Marianne Stadlander, voorzitter Utrecht, 28 januari 2015 Niet vergeten, samen doen! Wie zijn wij en wat doen wij? Om wie gaat het? Wat vindt

Nadere informatie

Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik??

Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik?? Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge Wie ben ik?? Specialist ouderengeneeskunde Hoofd opleidingsinstituut specialisme ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Dagbesteding. Dagbesteding. Ondersteuning overdag bij zelfstandig wonen. Evean. Midden in het leven.

Dagbesteding. Dagbesteding. Ondersteuning overdag bij zelfstandig wonen. Evean. Midden in het leven. Dagbesteding Dagbesteding Ondersteuning overdag bij zelfstandig wonen Evean. Midden in het leven. Dagbesteding buitenshuis afgestemd op uw situatie Er gaat niets boven thuis. Toch kan het prettig zijn

Nadere informatie

Ons Advies. graag. Zij komen ook bij u thuis. Behandeling & expertise

Ons Advies. graag. Zij komen ook bij u thuis. Behandeling & expertise Ons Advies & Behandelteam helpt u graag Zij komen ook bij u thuis Behandeling & expertise Welkom Vertrouwd en verantwoord Woonzorg Flevoland is een organisatie die een breed aanbod heeft aan zorg, diensten

Nadere informatie

Publieksversie zorgstandaard dementie

Publieksversie zorgstandaard dementie Publieksversie zorgstandaard dementie inhoud [3] [4] [6] [8] Inleiding Dementie De ziekte Symptomen Aantal patiënten Gevolgen Zorg bij dementie Zorgstandaard Dementie Publieksversie Tien voorwaarden voor

Nadere informatie

SCHIJNDISSERTATIE VAN HET PROEFSCHRIFT: Appropriate psychotropic drug use in institutionalized people with dementia.

SCHIJNDISSERTATIE VAN HET PROEFSCHRIFT: Appropriate psychotropic drug use in institutionalized people with dementia. SCHIJNDISSERTATIE VAN HET PROEFSCHRIFT: Appropriate psychotropic drug use in institutionalized people with dementia. The PROPER-study COLOFON ISBN/EAN 978-94-028-0872-8 Nijmegen, 2018 De studie is uitgevoerd

Nadere informatie

Omgaan met veranderend gedrag bij personen met dementie.

Omgaan met veranderend gedrag bij personen met dementie. Omgaan met veranderend gedrag bij personen met dementie. Inleiding 1. Wat is veranderend gedrag 2. Ontstaan 3. Omgaan met: stappenplan 4. Verschillende vormen 5. Besluit 1. Wat is veranderend gedrag Ook

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het

Nadere informatie

Leven met dementie. Herstel bij ons. Overdag bij ons. Tijdelijk bij ons. Beschut thuis. Advies, begeleiding, behandeling en woonvormen

Leven met dementie. Herstel bij ons. Overdag bij ons. Tijdelijk bij ons. Beschut thuis. Advies, begeleiding, behandeling en woonvormen Leven met Advies, begeleiding, behandeling en woonvormen Beschut thuis Overdag bij ons Herstel bij ons Tijdelijk bij ons Behandeling en expertise Bij u thuis Nieuw thuis Ben ik gewoon vergeetachtig of

Nadere informatie

Thuis met dementie: Kansen en zorgen in 2013

Thuis met dementie: Kansen en zorgen in 2013 Thuis met dementie: Kansen en zorgen in 2013 Samenwerking in de eerste lijn voor patiënten met dementie 23 mei 2013 Drs. J. Meerveld Manager Belangenbehartiging en zorgvernieuwing, Alzheimer Nederland

Nadere informatie

Evaluatie ketenzorg dementie

Evaluatie ketenzorg dementie Evaluatie ketenzorg dementie Research Programme > Ouderennet VUmc Lisa van Mierlo Pim Mental van den Health Dungen Franka Meiland Hein van Hout & AMC & partners Janet MacNeil Ans van Driel Eric Moll van

Nadere informatie

Van binnen naar buiten: ervaringen uit LPD plus MO Buitenhof in Haarlem

Van binnen naar buiten: ervaringen uit LPD plus MO Buitenhof in Haarlem Van binnen naar buiten: ervaringen uit LPD plus MO Buitenhof in Haarlem Franka Meiland Els Paap To Vermoolen Info: fj.meiland@vumc.nl; e.paap@sintjacob.nl Quality of Care EMGO Institute for Health and

Nadere informatie

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding

Nadere informatie

Kwaliteit van casemanagement in de regio Haarlemmermeer. Anita Peters en Esther Tetteroo Ketenzorg dementie Haarlemmermeer,

Kwaliteit van casemanagement in de regio Haarlemmermeer. Anita Peters en Esther Tetteroo Ketenzorg dementie Haarlemmermeer, Kwaliteit van casemanagement in de regio Haarlemmermeer Anita Peters en Esther Tetteroo Ketenzorg dementie Haarlemmermeer, 30-10-2017 Workshop Welkom namens Dementiezorg voor Elkaar Presentatie 2000 tot

Nadere informatie

APATHIE BIJ DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER EN PARKINSON. Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013

APATHIE BIJ DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER EN PARKINSON. Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013 Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013 CASUS Mevrouw S. 78 jaar Verwezen door huisarts naar geheugenpoli Vergeetachtigheid Zit de hele dag op de bank, doet weinig meer

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

CONCERN. Inleiding: Inleiding: Doelstelling: Gevolgen van NPS: Een beloopstudie naar probleemgedrag bij mensen met dementie in de huisartspraktijk

CONCERN. Inleiding: Inleiding: Doelstelling: Gevolgen van NPS: Een beloopstudie naar probleemgedrag bij mensen met dementie in de huisartspraktijk CONCERN Een beloopstudie naar probleemgedrag bij mensen met dementie in de huisartspraktijk UKON symposium 15 april 2014 Petra Borsje Specialist ouderengeneeskunde Thebe Junior onderzoeker Radboudumc Nijmegen

Nadere informatie

Cliëntenonderzoek Huntington. Vragenlijst

Cliëntenonderzoek Huntington. Vragenlijst Cliëntenonderzoek Huntington Vragenlijst Instructie vooraf Het is de bedoeling dat de vragen worden beantwoord door diegene aan wie de vragenlijst is gestuurd, zonder hulp van anderen (tenzij dit niet

Nadere informatie

Alles voor dementie Zorg in elke fase

Alles voor dementie Zorg in elke fase Alles voor dementie Zorg in elke fase Als vergeten gewoon wordt Dementie is, voor alle betrokkenen en in alle fasen, een ingrijpende ziekte. Na de diagnose is er schrik en verwarring. U zult veel vragen

Nadere informatie

Geheugenklachten? Wat te doen als er stukjes gaan ontbreken

Geheugenklachten? Wat te doen als er stukjes gaan ontbreken Geheugenklachten? Wat te doen als er stukjes gaan ontbreken Geheugenproblemen en/of veranderingen in gedrag Vooral oudere mensen kunnen last hebben van vergeetachtigheid. Op zich is dat niet zo erg. Maar

Nadere informatie

Psychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers

Psychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers Psychologie Inovum Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers Waarom psychologie Deze folder is om bewoners, hun naasten en medewerkers goed te informeren over de mogelijkheden

Nadere informatie

ehealth = Health Investeringen uit het verleden belemmeren de toekomst? Chris Flim VU PICA Kenniscentrum Patiëntenlogistiek 21 03 2011

ehealth = Health Investeringen uit het verleden belemmeren de toekomst? Chris Flim VU PICA Kenniscentrum Patiëntenlogistiek 21 03 2011 ehealth = Health Investeringen uit het verleden belemmeren de toekomst? Chris Flim 1 ehealth is mensenwerk Bedrijfskundige informatica 10 jaar in Telecom & Media bij KPN (Call Centers, doelgroepmarketing,

Nadere informatie

Positioneren van de SPV

Positioneren van de SPV Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie

Nadere informatie

Ouderenzorg in de eerste lijn. Ellen Veld, Verpleegkundig Specialist, Gezondheidscentrum Gestel Midden, Eindhoven 26 februari 2015

Ouderenzorg in de eerste lijn. Ellen Veld, Verpleegkundig Specialist, Gezondheidscentrum Gestel Midden, Eindhoven 26 februari 2015 Ouderenzorg in de eerste lijn Ellen Veld, Verpleegkundig Specialist, Gezondheidscentrum Gestel Midden, Eindhoven 26 februari 2015 Demografische ontwikkelingen Huisartsenzorg: nu Gebrek aan overzicht en

Nadere informatie

Programma. Historie Samenwerking binnen de Keten Dementie de Liemers Functie Trajectbegeleiding Casuïstiekstiek

Programma. Historie Samenwerking binnen de Keten Dementie de Liemers Functie Trajectbegeleiding Casuïstiekstiek Programma Historie Samenwerking binnen de Keten Dementie de Liemers Functie Trajectbegeleiding Casuïstiekstiek Doelstelling van het landelijk Dementie Programma ; - verbeteren van de dienstverlening aan

Nadere informatie

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Herstel en Balans De rol van de psycholoog Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Kanker zet je leven op zijn kop 1 Kanker, gevolgen voor de patiënt Heftige emoties. Verlies van controle

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Samenvatting. april 2006

Samenvatting. april 2006 Samenvatting Alzheimer Nederland spant zich in om de zorg voor mensen met dementie en hun familieleden te verbeteren. Het streven is de zorg in de regio beter af te stemmen op mensen met dementie en degenen

Nadere informatie

Voorstellen. SPANkracht: Daginvulling voor jonge mensen met dementie. Opbouw presentatie. Jonge mensen met dementie

Voorstellen. SPANkracht: Daginvulling voor jonge mensen met dementie. Opbouw presentatie. Jonge mensen met dementie SPANkracht: Daginvulling voor jonge mensen met dementie Voorstellen Mijn achtergrond: Bewegingswetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen Onderzoeker (en docent), Hanzehogeschool Groningen Annemiek Bielderman

Nadere informatie

Psychofarmaca en probleemgedrag bij mensen met dementie

Psychofarmaca en probleemgedrag bij mensen met dementie Psychofarmaca en probleemgedrag bij mensen met dementie Een 10 jaars reis. in vogelvlucht dr. Martin Smalbrugge Afdeling huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde Inhoud Epidemiologie gedragsproblemen

Nadere informatie

Een zoektocht voor cliënten met dementie en de mantelzorgers.

Een zoektocht voor cliënten met dementie en de mantelzorgers. PRESENTATIE KETEN DEMENTIE EN PALLIATIEVE ZORG. Een zoektocht voor cliënten met dementie en de mantelzorgers. Inhoud bijeenkomst Betekenis van dementie voor cliënten en hun naasten. Ondersteuning van dementieconsulent.

Nadere informatie

Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis

Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde Onderzoeker Pakkende ondertitel Inhoud presentatie Inleiding Aanleiding

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

VERMOEIDHEID na een CVA

VERMOEIDHEID na een CVA Vermoeidheidsrichtlijn in CVA-richtlijn 2 voorbeelden na een CVA De richtlijn Vermoeidheid in de praktijk Ernst Evenhuis & Isaline Eijssen Werk, p 100 Effectieve behandelmethoden voor het omgaan met de

Nadere informatie

ROSETTA: Ondersteunende technologie voor mensen met dementie en hun verzorgers Drs. B.J.J. Hattink, dr. F.J.M. Meiland, prof.dr. R.M.

ROSETTA: Ondersteunende technologie voor mensen met dementie en hun verzorgers Drs. B.J.J. Hattink, dr. F.J.M. Meiland, prof.dr. R.M. ROSETTA: Ondersteunende technologie voor mensen met dementie en hun verzorgers Drs. B.J.J. Hattink, dr. F.J.M. Meiland, prof.dr. R.M. Dröes VU medisch centrum, afd. Psychiatrie/ afd. Huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

27-11- 14. Wat je doet is wie je bent? Inhoud. De bedoeling. Waarom zijn activiteiten belangrijk vinden jullie? Belang activiteiten

27-11- 14. Wat je doet is wie je bent? Inhoud. De bedoeling. Waarom zijn activiteiten belangrijk vinden jullie? Belang activiteiten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Wat je doet is wie je bent? Activiteiten en welbevinden bij mensen met dementie Annie Tuinenberg Claire Wessel Inhoud De bedoeling van vanmiddag Het belang

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. laurens De Blijvenburg

Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. laurens De Blijvenburg Laurens De Blijvenburg Ontmoetingscentrum voor mensen met dementie en hun mantelzorgers laurens De Blijvenburg Wat is een ontmoetingscentrum? Een ontmoetingscentrum is er voor mensen met lichte tot matige

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018)

Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018) Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018) Spreker: dr. Franka Meiland Afdeling: Huisartsengeneeskunde & Ouderengeneeskunde/ Gerion VU medisch centrum Geriatrie dagen 8 februari 2018

Nadere informatie

Boterdiep Oost. Kortdurend verblijf voor observatie, onderzoek en revalidatie HEYMANSCENTRUM

Boterdiep Oost. Kortdurend verblijf voor observatie, onderzoek en revalidatie HEYMANSCENTRUM Boterdiep Oost Kortdurend verblijf voor observatie, onderzoek en revalidatie HEYMANSCENTRUM Boterdiep Oost is de revalidatieafdeling met een Plus. Hier kunt u terecht als u meer zorg en begeleiding nodig

Nadere informatie

Onbegrepen gedrag bij thuiswonende mensen met dementie: een gedragsmethodiek. Iris van Asch Marleen Prins

Onbegrepen gedrag bij thuiswonende mensen met dementie: een gedragsmethodiek. Iris van Asch Marleen Prins Onbegrepen gedrag bij thuiswonende mensen met dementie: een gedragsmethodiek Iris van Asch Marleen Prins Programma Trimbos-instituut en Programma Ouderen Achtergrond en aanleiding onderzoek Stellingen

Nadere informatie

Overzicht demen.ezorg regio Hoogeveen (februari 2011)

Overzicht demen.ezorg regio Hoogeveen (februari 2011) Overzicht demen.ezorg regio Hoogeveen (februari 2011) Zorgdiagnostiek en Icare PG- team zorgbegeleiding Behoefte zorg, wonen, Zorgzaak welzijn bepalen en regelen, Andere thuiszorg monitoren, voorlichting

Nadere informatie

Pijn bij dementie. Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre. dialogen rond dementie, 5 september 2012

Pijn bij dementie. Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre. dialogen rond dementie, 5 september 2012 Pijn bij dementie Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre 1 Inhoud l Definitie pijn l Hoe vaak komt pijn voor bij ouderen? l Pijnbeleving bij ouderen l Pijn bij dementie: anders? l Gevolgen

Nadere informatie

en de rol van palliatieve zorg

en de rol van palliatieve zorg en de rol van palliatieve zorg 16 februari 2017 Marleen Hout-Korevaar Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Enkele casus vooraf Ontwikkeling euthanasie debat Euthanasiewet in 2002 In

Nadere informatie

Alle medewerkers zijn professioneel en erg vriendelijk.

Alle medewerkers zijn professioneel en erg vriendelijk. Wonen Thuis Expert WONEN THUIS EXPERT Alle medewerkers zijn professioneel en erg vriendelijk. De RSZK biedt zorg en diensten aan mensen die vanwege hun leeftijd, ziekte of een beperking in meer of mindere

Nadere informatie

Zorggroep Almere. Gezondheidszorg in Almere. Thuis met dementie

Zorggroep Almere. Gezondheidszorg in Almere. Thuis met dementie dementiezorg in Almere Carola van Teunenbroek, specialist ouderengeneeskunde Saskia van Zutphen, persoonlijk begeleider dementie Petra Besseling, persoonlijk begeleider dementie Zorggroep Almere 23 gezondheidscentra

Nadere informatie

Factsheet 2, oktober 2007

Factsheet 2, oktober 2007 Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van drie factsheets. Factsheet 1 beschrijft de bruikbaarheid en toepasbaarheid van de LDP-monitor. Factsheet 2 gaat in op de problemen en wensen van mantelzorgers

Nadere informatie

> Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling. voor mensen met de ziekte van Parkinson

> Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling. voor mensen met de ziekte van Parkinson > Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling voor mensen met de ziekte van Parkinson Inleiding Deze folder geeft informatie over het zorgaanbod van MeanderGroep voor cliënten met de ziekte van Parkinson. De

Nadere informatie

Ziekte van Huntington

Ziekte van Huntington Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte

Nadere informatie

Kader Ontmoetingscentra Dementie regio Haaglanden

Kader Ontmoetingscentra Dementie regio Haaglanden Kader Ontmoetingscentra Dementie regio Haaglanden December 2013 INHOUDSOPGAVE pagina 1. Inleiding en doel document 3 2. Uitgangssituatie 3 3. Ontmoetingscentrum 3 4. Doelgroep 4 5. Indicatie 5 6. Aanbod

Nadere informatie

Kanker is niet voor watjes

Kanker is niet voor watjes Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb

Nadere informatie

Zelfmanagement: Van model naar praktijk

Zelfmanagement: Van model naar praktijk Zelfmanagement: Van model naar praktijk Jos van Erp Psycholoog/Programmacoördinator Hart voor Mensen Nederlandse Hartstichting j.v.erp@hartstiching.nl www.hartvoormensen.nl Indeling 1. Ingrediënten 2.

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie

Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Jenny T. van der Steen, PhD Deel presentatie: met alleen gepubliceerde gegevens Department Quality of General of Practice Care & Elderly Care Medicine

Nadere informatie

Parkinsoncentrum Leeuwarden

Parkinsoncentrum Leeuwarden Het Parkinsoncentrum Leeuwarden is een kennis- en behandelcentrum voor mensen met de ziekte van Parkinson. Deskundigheid, tijd, aandacht en een goede begeleiding voor de patiënt en zijn naasten staat hierbij

Nadere informatie

Geheugenpoli s Nu, en in de toekomst. Prof Frans Verhey

Geheugenpoli s Nu, en in de toekomst. Prof Frans Verhey Geheugenpoli s Nu, en in de toekomst Prof Frans Verhey Anno 1985 Je kunt er toch niets aan doen Huisarts wacht af Pappen en nathouden Bij crisis: cisordinol, RIAGG Ziekenhuisopname Verkeerde bed Verpleeghuis

Nadere informatie

Keten Palliatieve Zorg

Keten Palliatieve Zorg Keten Palliatieve Zorg Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg begint wanneer iemand te horen heeft gekregen dat hij/zij ongeneeslijk ziek is en behandeling niet meer mogelijk is. Dat is een harde boodschap

Nadere informatie