Samenvatting en sleutelwoorden

Transcriptie

1 Gebruikte afkortingen MOZA MOZA > ernst MOZA < ernst BA BA > ernst BA < ernst Medisch Ongeval Zonder Aansprakelijkheid Medisch Ongeval Zonder Aansprakelijkheid die de ernstgraad overstijgt Medisch Ongeval Zonder Aansprakelijkheid beneden de ernstgraad Aansprakelijkheid Aansprakelijkheid die de ernstgraad overstijgt Aansprakelijkheid beneden de ernstgraad Samenvatting van het advies Beslissing Samenvatting en sleutelwoorden De betrokken zorgverleners handelden volgens de regels van de kunst met betrekking tot de opvolging en behandeling van de patiënt. De patiënt werd degelijk en correct geïnformeerd over de verschillende mogelijke ingrepen. De indicatie voor de ingreep werd correct gesteld. De ingreep werd volgens de regels van de kunst verricht. De schade van de patiënt komt voort uit zijn gezondheidstoestand en de evolutie daarvan, en niet uit enige zorgverstrekking. Geen schade ten gevolge van zorgverstrekking Orthopedie Arbeidsongeval met polytrauma fractuur rechterpols externe fixator blijvende pijnklachten verkorting distale radius instabiliteit distale radio-ulnaire gewricht (DRUJ-gewricht) distale osteotomie van de radius arthrodese tussen het distaal radio-ulnair gewricht type Sauvé- Kapandji DRUJ-prothese therapeutisch falen geen schade als gevolg van zorgverlening 1

2 Abréviations utilisées MOZA MOZA > Critères de gravité MOZA < Critères de gravité RC RC > Critères de gravité RC < Critères de gravité Accident Médical Sans Responsabilité Accident Médical Sans Responsabilité Critère de gravité atteint Accident Médical Sans Responsabilité Critère de gravité non atteint Responsabilité Civile Responsabilité Critère de gravité atteint Responsabilité Critère de gravité non atteint Résumé de l avis Décision Ni RC, ni MOZA Résumé et mots clefs Les prestataires de soins ont agi selon les règles de l art en ce qui concerne le suivi et le traitement du patient. Le patient a été dûment et correctement informé au sujet des différentes interventions possibles. L indication pour l intervention a été posée correctement. L intervention a été effectuée dans les règles de l art. Le dommage subi par le patient est dû à son état de santé et à son évolution et pas aux prestations de soins. Orthopédie accident de travail avec traumatismes multiples fracture du poignet droit fixateur externe douleurs persistantes raccourcissement radius distal instabilité articulation radio-ulnaire distale (articulation DRUJ) ostéotomie distale du radius arthrodèse entre l articulation radio-ulnaire distale type Sauvé-Kapandji prothèse DRUJ échec thérapeutique aucun dommage dû aux prestations de soins 2

3 ADVIES VERLEEND DOOR HET FONDS VOOR DE MEDISCHE ONGEVALLEN, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 21 VAN DE WET VAN 31 MAART 2010 BETREFFENDE DE VERGOEDING VAN SCHADE ALS GEVOLG VAN GEZONDHEIDSZORG Gelet op de adviesaanvraag ontvangen op 20 mei 2014 namens de heer X; Gelet op de ontvangstbevestiging verstuurd op 21 augustus 2014 conform artikel 15, 1 e lid van de wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg; Gelet op het intern medisch dossier samengesteld uit de overgemaakte stukken ter staving van de adviesaanvraag en verkregen op initiatief van het Fonds voor de medische ongevallen (hierna, Fonds); Gelet op het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2 na een tegensprekelijke expertise georganiseerd door het Fonds, in uitvoering van artikel 17 2 van de wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg. Aanvrager: De heer X Zorgverlener: Dr. A K 3

4 Advocaat: Mr. R Verzorgingsinstelling: K I. FEITEN De heer X ( 21 november 1988) is 25 jaar en werkt in de bouw. Hij heeft sinds zijn jeugd ernstige gedragsproblemen met plaatsing in een behandelingscentrum, depressies en drugsgebruik. Op 3 juni 2011 heeft de heer X een arbeidsongeval met polytrauma: een schedelfractuur met een contusio cerebri 1, een fractuur van de linker schouder en elleboog, een fractuur van de linker femur en een ingewikkelde fractuur van de rechter pols. De polsfractuur wordt behandeld met een externe fixator in het L. Omwille van tintelingen in de vingers wordt later een open carpal tunnel release rechts uitgevoerd. Als gevolg van het hersentrauma behoudt hij geheugenstoornissen. Wegens blijvende pijnklachten aan de rechter pols gaat de heer X begin 2012 op consultatie bij dr. B, die een verkorting van de distale radius vaststelt en een instabiliteit van het distale radio-ulnaire gewricht (Distal Radial Ulnar Joint of het DRUJ-gewricht) 2. Dr. B voert op 19 maart 2012 een distale osteotomie van de radius uit met ophoging en correctie van de radius om het DRUJ te stabiliseren. Gezien de klachten aanhouden, gaat de heer X voor een second opinion bij prof. dr. A. Prof. dr. A voert op 6 september 2013 een arthrodese uit tussen het distaal radio-ulnair gewricht type Sauvé-Kapandji. Na deze ingreep heeft de heer X meer pijn in de rechter pols en ervaart hij nog steeds instabiliteit. 1 Hersenkneuzing. 2 Dit is het gewricht tussen het spaakbeen en de ellepijp aan de pols. 4

5 Op 8 november 2013 consulteert hij opnieuw dr. B die als enige oplossing een prothese ter hoogte van het DRUJ ziet. Gezien de jonge leeftijd van betrokkene opteert hij om voorlopig toch een afwachtende houding aan te nemen. Op 25 februari 2014 gaat de heer X voor een second opinion bij prof. dr. C in het L in verband met de voorgestelde prothese. Prof. dr. D aan om af te wachten aangezien een nieuwe ingreep geen garantie is voor succes. Uiteindelijk plaatst dr. E op 2 juli 2015 een DRUJ-prothese met gunstig effect. De heer X heeft sindsdien geen pijn meer. Er is een volledige onderarmrotatie en een goede kracht. Hij mag geen lasten zwaarder dan 9 kg tillen. II. WETTELIJK KADER VAN DE AANVRAAG Binnen een termijn van zes maanden vanaf de ontvangst van de aanvraag stelt het Fonds, in een met redenen omkleed advies, of het meent dat de schade als gevolg van gezondheidszorg een van haar oorzaken vindt in de aansprakelijkheid van één of meer zorgverleners, of in een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid, of dat de schade onder geen enkele van deze categorieën ressorteert 3. Het betreft hier evenwel een indicatieve termijn die als gevolg van allerlei redenen langer kan uitvallen. Een gebeurlijke overschrijding van de termijn brengt geen rechtsgevolgen teweeg. In toepassing van artikel 4 van de Wet van 31 maart 2010 komt het Fonds tussen in vier limitatief bepaalde en welomschreven gevallen en zal een schadevergoeding uitbetaald worden. Het gaat om de volgende vier gevallen: - wanneer de schade veroorzaakt is door een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid voor zover de ernstgraad is bereikt 4 ; 3 Art. 21, al 1 Wet 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, BS 2 april Art. 5 Wet 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, BS 2 april

6 - wanneer het Fonds oordeelt of wanneer vaststaat dat de schade is veroorzaakt door een feit dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener wiens burgerlijke aansprakelijkheid niet of niet voldoende is gedekt door een verzekeringsovereenkomst; - wanneer het Fonds oordeelt dat de schade is veroorzaakt door een feit dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener en wanneer deze of zijn verzekeraar de aansprakelijkheid betwist, voor zover de schade voldoet aan de ernstgraad; - wanneer de verzekeraar die de aansprakelijkheid dekt van de zorgverlener die de schade heeft veroorzaakt een voorstel tot vergoeding doet dat het Fonds kennelijk ontoereikend vindt. III. EVALUATIE VAN DE AANVRAAG III.1 Constitutieve elementen uit het intern medisch dossier Het Fonds verleent een advies dat is gesteund op alle gegevens die zich in het dossier bevinden, bestaande uit de feiten weerhouden in het aanvraagformulier en de medische gegevens die desgevallend door het Fonds werden opgevraagd aan de aanvrager alsook aan de zorgverleners. In dit geval bevat het medisch dossier, waarop het advies werd gesteund, onder andere de stukken zoals vermeld op de pagina s 12 tot en met 25 van het deskundigenverslag van dr. Q1 en dr. Q2. III.2 Voorwerp van de aanvraag tot advies voorgelegd aan het Fonds Het huidig advies heeft als voorwerp te onderzoeken of de gestelde diagnose en de toegepaste medische en chirurgische behandelingen, te weten de op 6 september 2013 door prof. dr. A uitgevoerde Sauvé-Kapandji-ingreep, evenals de verdere opvolging van de klachten van de 6

7 heer X daarna, uitgevoerd zijn conform de regels van de kunst. Het huidig advies heeft bovendien als voorwerp om, in geval van afwezigheid van aansprakelijkheid, te onderzoeken of de schade van de heer X een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid uitmaakt in de zin van de Wet van 31 maart III.3 De ontvankelijkheid van de aanvraag Gelet op alle elementen van het dossier oordeelt het Fonds dat de aanvraag ontvankelijk is wat betreft de territoriale bevoegdheid van het Fonds en de tijdigheid van de aanvraag en de hoedanigheid van de aanvrager. Wat betreft de materiële bevoegdheid van het Fonds dient gekeken te worden naar artikel 3 van de Wet van 31 maart De eerste paragraaf in dit artikel luidt namelijk als volgt: Deze wet regelt de vergoeding van de schade als gevolg van gezondheidszorg, onverminderd het recht van het slachtoffer of zijn rechthebbenden om, overeenkomstig de regels van gemeen recht, de vergoeding van zijn schade voor de hoven en rechtbanken te vorderen. (eigen onderlijning) Om onder het materiële toepassingsgebied van deze wet te vallen, dient de schade van de aanvrager of zijn rechthebbenden dus het gevolg te zijn van een verstrekking van gezondheidszorg 5. Uit het deskundigenverslag en de beschikbare stukken blijkt echter dat de schade van de heer X voortkomt uit zijn gezondheidstoestand en de evolutie daarvan, en niet uit enige zorgverstrekking verleend door de behandelende beroepsbeoefenaar, prof. dr. A. De heer X liep op 3 juni 2011 een polytrauma op bij een ernstig arbeidsongeval, met name een val van enkele meters hoogte door een dak. Hij liep hierbij onder meer een comminutieve fractuur op van de rechter pols. Bij een comminutieve fractuur is het bot in meerdere stukken gebroken, er is sprake van een versplintering of verbrijzeling. Bij de heer X was er meer 5 Art. 2, 4 en 6 Wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, BS 2 april

8 concreet sprake van een distale radiusfractuur 6 met verplaatsing naar dorsaal en een intraarticulaire uitloper 7. Het Fonds is samen met de aangestelde deskundigen van oordeel dat de betrokken zorgverstrekkers volgens de regels van de kunst hebben gehandeld bij de opvolging en behandeling van de klachten van de heer X met betrekking tot de polsfractuur. De ernst van het trauma van de heer X werd anamnestisch correct ingeschat en overeenkomstig behandeld. De polsfractuur werd initieel behandeld met een externe fixator in het L. De heer X werd vervolgens opgevolgd en behandeld door verschillende arts-specialisten, die elk in een andere fase van het klachtenproces zijn tussengekomen. Elk van deze artsspecialisten heeft telkens de in de gegeven omstandigheden aangewezen onderzoeksmaatregelen en behandelingen ingesteld om de klachten van de heer X met name pijn en instabiliteit van het DRUJ te onderkennen en te behandelen. Na een distale radiusosteotomie, uitgevoerd door dr. B op 19 maart 2012, bleef er nog steeds sprake van enige instabiliteit van het DRUJ. De heer X raadpleegde hiervoor opnieuw dr. B, die een nieuwe ingreep voorstelde. Hierna consulteerde de heer X prof. dr. A voor een second opinion. Deze oordeelde eveneens dat een nieuw heelkundig ingrijpen de instabiliteit mogelijks zou kunnen verhelpen. Prof. dr. A besprak de verschillende mogelijke ingrepen met de heer X: een Darrach-procedure, een Sauvé-Kapandji-procedure of de plaatsing van een Sheker-prothese. Hij gaf hierbij een toelichting aan de hand van schetsen. 8 Het Fonds is hierbij samen met de deskundigen van oordeel dat de heer X degelijk en correct werd geïnformeerd. 9 Uiteindelijk werd gekozen voor de Sauvé-Kapandji-procedure. De heer X meent dat dit een verouderde ingreep is die derhalve niet de meest aangewezen procedure was. Het Fonds is echter samen met de aangestelde deskundigen van oordeel dat 6 De radius is het spaakbeen. 7 Dit houdt in dat een van de breuklijnen tot in het (pols)gewricht loopt. 8 Pagina 24 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 9 Pagina 33 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 8

9 de indicatie voor deze ingreep correct werd gesteld door prof. dr. A. 10 De deskundigen stellen dat er in de orthopedische heelkunde geen eenduidigheid bestaat over de behandeling van een probleem ter hoogte van het DRUJ, zoals bij de heer X. Zij weerhouden als mogelijke behandelopties een herstel van de ligamentaire structuren, een Darrach-procedure, een Sauvé-Kapandji-procedure of een arthroplastie met prothese. 11 Welke ingreep uiteindelijk wordt gekozen, hangt af van de specifieke situatie met betrekking tot het concrete letsel enerzijds en de patiënt anderzijds. In casu koos prof. dr. A ervoor om een Sauvé-Kapandji-procedure uit te voeren bij de heer X. Dit was volgens de deskundigen zeker een valabele behandelmethode, gelet op de jeugdige leeftijd van de heer X, zijn voorgeschiedenis en het concrete klinische en radiografische beeld van zijn rechter pols. 12 Deze behandelingsmethode wordt reeds lang toegepast, maar is daarom niet verouderd. Het is een beproefde procedure waarvan voldoende bewijs voorligt van de werkzaamheid ervan, ook in recente literatuur. 13 Voorts is er geen enkele aanwijzing die zou duiden op enige onzorgvuldigheid van prof. dr. A bij de uitvoering van de ingreep op 6 september Het Fonds is op basis van de beschikbare gegevens van oordeel dat de ingreep volgens de regels van de kunst werd verricht. 14 Er traden geen complicaties op. 15 Desondanks was er na de ingreep nog steeds sprake van pijn en instabiliteit van het DRUJ. Het Fonds stelt dan ook samen met de aangestelde deskundige vast dat prof. dr. A een gegeven de omstandigheden en regels van de kunst aangewezen ingreep heeft verricht om de instabiliteit van het DRUJ rechts bij de heer X te verhelpen, maar dat deze ingreep de instabiliteit van dit gewricht desondanks niet heeft kunnen verbeteren. 10 Pagina 33 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 11 Pagina 30 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 12 Pagina 30 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 13 Treatments of osteoarthritis of the distal radioulnar joint: long-term results of three procedures. Minami A, Iwasaki N, Ishikawa J, Suenaga N, Yasuda K, Kato H. Hand Surg. 2005;10(2-3):243-8; The Sauvé-Kapandji procedure.slater RR Jr. J Hand Surg Am Nov;33(9):1632-8; The sauvé-kapandji procedure. Lluch A. J Wrist Surg Feb;2(1): Pagina 33 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 15 Pagina 34 van het medisch verslag verleend op 8 oktober 2018 door dr. Q1 en dr. Q2. 9

10 Dit maakt een therapeutisch falen uit en vormt geen fout van de behandelende zorgverstrekker. Op een arts rust immers slechts een inspanningsverbintenis. De arts belooft niet de genezing van de patiënt, maar hij verbindt er zich enkel toe alle middelen aan te wenden die de huidige medische wetenschap ter beschikking stelt om ofwel de gezondheidstoestand vast te stellen, ofwel de genezing of de verbetering van de gezondheidstoestand van de patiënt na te streven. 16 Tot slot kan een therapeutisch falen op grond van artikel 2, 7 van de Wet van 31 maart 2010 nooit beschouwd worden als een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid, net omdat de schade dan niet rechtstreeks het gevolg is van een verstrekking van gezondheidszorg, maar slechts van de verdere evolutie van de gezondheidstoestand van de patiënt. 17 Het verloop van de klachten van de heer X met betrekking tot zijn rechter pols tot op heden kan inderdaad niet beschouwd worden als een verwikkeling of het gevolg van een verstrekking van gezondheidszorg, maar is het gevolg van de evolutie van het complex letsel dat de heer X heeft opgelopen bij zijn arbeidsongeval op 3 juni Gelet op het voorgaande en alle elementen in het dossier dient het Fonds de adviesaanvraag dan ook onontvankelijk te verklaren, op grond van de vaststelling dat er geen schade voorligt die het gevolg is van een zorgverstrekking. IV. BESLUIT Uit de informatie die werd overgemaakt door de aanvragers en het dossier dat samengesteld werd door het Fonds, blijkt dat de schade van de heer X niet het gevolg is van een verstrekking van zorg, waardoor de adviesaanvraag onontvankelijk verklaard dient te worden. 16 T. VANSWEEVELT, De aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis voor eigen gedrag, in T. VANSWEEVELT en F. DEWALLENS (eds.), Handboek Gezondheidsrecht, I, Antwerpen, Intersentia, 2014, T. VANSWEEVELT, De Wet Medische Ongevallen, in T. VANSWEEVELT en F. DEWALLENS, Handboek Gezondheidsrecht, II, Antwerpen, Intersentia, 2014, nr

11 V. BEROEPSMOGELIJKHEDEN Indien de aanvrager of één van de betrokken partijen zich niet kan verzoenen met onderhavig advies, kan hij een rechtsvordering instellen tegen het Fonds voor de medische ongevallen, dienst binnen het RIZIV (Tervurenlaan 211, 1150 Brussel), voor de rechtbank van eerste aanleg, binnen de gemeenrechtelijke verjaringstermijnen 18. Naast de procedure voor het Fonds bestaat er, voor de aanvrager en de betrokken partijen, steeds de mogelijkheid om het dossier aanhangig te maken bij de rechtbank van eerste aanleg, binnen de gemeenrechtelijke verjaringstermijnen. Dit document werd digitaal ondertekend door Dr. Mia HONINCKX, Directeur van het FMO, op 30/11/ Art. 23, al. 2 Wet van 31 maart 2010: Indien het Fonds niet besluit dat er aanleiding is tot vergoeding krachtens artikel 4, 1, of 2, of indien het advies van het Fonds besluit dat de schade niet de ernst vertoont die bepaald is bij artikel 5, kan de aanvrager onverminderd zijn gemeenrechtelijke rechtsvorderingen, overeenkomstig het Gerechtelijk Wetboek voor de rechtbank van eerste aanleg een vordering instellen tegen het Fonds om de vergoeding te verkrijgen waarop hij recht meent te hebben krachtens deze wet. 11