Uitdaging door bevolkingsexplosie

Transcriptie

1 Berkenboom Humaniora 1 Aardrijkskunde 4 e jaar Uitdaging door bevolkingsexplosie Geogenie p Atlas p Chiina en IIndiia boven het miilljjard China, een land zonder broertjes of zusjes? 1. Verkennen van China in Moesson-Azië. a Kleur China geel op de kaart van Moesson-Azië. (kaart 1) Kleur India groen. b Teken de twee breedtecirkels die China begrenzen. (kaart 1) Vergelijk de breedteligging met die van België. kaart 1 China ligt zuidelijker dan België c Markeer op kaart 2: de Chinese hoofdstad, de landsgrenzen van China, de zeeën blauw. Vier landen zijn nog naamloos op kaart 2. Schrijf hun naam op de juiste plaats. d Noteer in elke zone op kaart 2 de cijfers van de uitspraken die in deze zone gelden. Sommige uitspraken kunnen in meerdere zones gelden. a Hier komen de meeste hooggebergten voor (Himalaya Tiensjan - ). 3 b De meeste grote steden liggen in deze zone. 4 c Hier is een hoofdzakelijk droog klimaat. 2 d Het klimaat is hier warmgematigd (atlas p. ). 4 e De rijstbouw overweegt hier (atlas p. ). 1+2 f Extensieve veeteelt overweegt hier. 3+2 g Een groot deel van dit gebied is laagland (lager dan 200 m). 1+4 h De bevolkingsdichtheid is hier heel erg laag. 3+2 kaart 2

2 Berkenboom Humaniora 2 Aardrijkskunde 4 e jaar 2 Bevolking- en bevolkingsspreiding in China a Aantal inwoners? Bevolkingsdichtheid? 1,3 milard 150 inwoners per km² b Markeer het dichtst bevolkte deel van China op kaart 2. c Verklaar de bevolkingsspreiding van China vanuit het fysisch kader. - reliëf: hooggebergten zijn onbewoonbaar, kust- en riviervlakten wel. - klimaat: niet ideaal bij droge en koude klimaten, warmgematigde gebieden zijn prima. - ligging : dicht bij zee en rivieren is idealer dan ver in het binnenland d In hoeverre is de bevolkingsdichtheid in China misleidend bij het vellen van een oordeel over het feit of er nog plaats is in dit land? De bewoonbare oppervlakte is al in gebruik genomen. De dichtheid, die eerder laag lijkt, is dus een misleidend cijfer. e Groeicurven van de bevolking (zie Geogenie p. 60- figuur 1) De verdubbelingsperiode voor de Indiase bevolking bedraagt 35 jaar. Wanneer zou de bevolking van China volgens dit model 2,6 miljard bedragen? Samenstelling van de bevolking en bevolkingsevolutie a Nataliteit en mortaliteit in China Welke gegevens lees je af op de y-as van deze voorstelling? - geboortecijfer = nataliteit (aantal geboorten per jaar per 1000 inwoners) - sterftecijfer = mortaliteit

3 Berkenboom Humaniora 3 Aardrijkskunde 4 e jaar Markeer met groen wanneer de natuurlijke aangroei het grootst was. Markeer met rood wanneer de natuurlijke aangroei het kleinst was. Hoe groot was de natuurlijke groei in 2000? 10 inwoners per jaar per 1000 inwoners Waarom daalt het sterftecijfer gestaag? betere levensomstandigheden, scholing, hygiëne b Het bevolkingshistogram van China Markeer op het histogram: de grote Sprong voorwaarts. Tijdens De grote sprong voorwaarts wou de Chinese communistische leider Mao Zedong de industriële productie in China opdrijven om zo een echte wereldmacht te worden. De voedselproductie werd echter verwaarloosd en 30 miljoen Chinezen stierven de hongerdood. Het werd een van de ergste rampen die ooit door de mens werden veroorzaakt. Vanaf welke periode werden er blijkbaar meer mannen dan vrouwen geboren? 30 jaar geleden. c Bevolkingsprognoses voor 2050 Hoeveel inwoners meer of minder zou China hebben in de verschillende opties van aantal kinderen per gezin (vanuit de prognoses uit 1980)? 1,8 miljard inwoners worden verwacht in Het zouden er meer dan 1,2 miljard meer zijn indien er drie kinderen per gezin zouden toegestaan worden. 4 De bevolkingspolitiek in China: éénkindpolitiek vanaf 1978 Een land waar de huidige generatie vrouwen gemiddeld 2,1 kinderen baart, zal op termijn een constant bevolkingsaantal hebben. 2,1noemt men de vruchtbaarheidsgraad.

4 Berkenboom Humaniora 4 Aardrijkskunde 4 e jaar a Omschrijving éénkindpolitiek (zie handboek + recentere documenten) China houdt vast aan één kind per gezin (dinsdag 23 januari 2007) De Chinese overheid wil niet van het één-kind-beleid afstappen, ook al accepteert de de verantwoordelijkheid voor het overschot aan mannen in het land. Een babyboom-generatie uit het begin van de jaren '80, die nu bezig is met het stichten van gezinnen, zou bij afschaffing van het beleid voor een enorme geboortegolf zorgen. Dat zei Zhang Weiqing, hoofd van de Nationale Commissie voor Bevolkings- en Gezinsplanning, dinsdag. Het beleid heeft volgens de Chinese regering zo'n vierhonderd miljoen geboorten helpen voorkomen en de economische ontwikkeling daardoor een duw in de goede richting gegeven. Daarnaast hebben veel arbeiders die van het platteland naar de steden zijn getrokken, zich volgens Zhang niet aan de één-kind-limiet gehouden. Om die redenen moet het beleid worden gehandhaafd. China voerde het één-kind-beleid in de jaren '70 in om de bevolkingsgroei in te dammen. Vooral op het platteland gaan vrouwen veelvuldig over tot abortus als in het begin van hun zwangerschap blijkt dat ze een meisje verwachten. Eerder meldde de Chinese staatskrant China Daily dat door het beleid binnen vijftien jaar een overschot van dertig miljoen mannen in de huwbare leeftijd zal ontstaan. Zhang Weiqing wijt de scheefgroei van geslachten aan tweeduizend jaar feodale geschiedenis in China, waarin mannen als superieur aan vrouwen werden beschouwd, alleen mannen de familienaam konden voortzetten en enkel mannen tot keizer gekroond werden. In sommige landelijke gebieden is de verhouding tussen meisjes en jongens op dit moment 100 tegen 130, terwijl voor geïndustrialiseerde landen gemiddeld 100 meisjes tegen 104 tot 107 jongens geldt. De regering wil met voorlichtingscampagnes, het bestraffen van abortussen vanwege het geslacht en het belonen van ouders met dochters de scheefgroei binnen tien tot vijftien jaar rechtzetten, aldus Zhang. Ondertussen groeit een generatie 'enig kinderen' op, die wel 'kleine keizertjes' worden genoemd en die volgens sommigen geen autoriteit kunnen aanvaarden. Nieuw kind toegestaan na aardbeving Echtparen uit Chengdu en twee andere steden in de Chinese provincie Sichuan die door de aardbeving van twee weken geleden hun enige kind hebben verloren mogen nog een kind nemen. Dat is maandag bekendgemaakt. Ook ouders wier enige kind ernstig gewond of gehandicapt is geraakt door de aardbeving krijgen toestemming om nog een kind te nemen. Om de overbevolking tegen te gaan voert China sinds het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw een streng eenkindbeleid. Uitzonderingen daargelaten mogen echtparen slechts één kind krijgen. (Zo zijn er grote gebieden op het platteland waar ouders wel meerdere kinderen mogen krijgen. De regels gelden ook niet voor gezinnen waarvan beide ouders enig kind zijn.) Volgens de commissie voor gezinsplanning van Chengdu, de hoofdstad van Sichuan, vallen echtparen die hun kind hebben verloren onder de geldende uitzonderingen. De commissie meldde ook dat echtparen die bij de aardbeving een onwettig kind hebben verloren daarvoor geen boetes meer hoeven te betalen, maar reeds betaalde boetes niet terugkrijgen. Stellen die in strijd met de wet meer kinderen hebben worden daarvoor in China beboet. Als echtparen met meer kinderen hun wettige kind hebben verloren kunnen ze hun onwettige kind, als dat nog geen 18 is, door de overheid laten erkennen. Het dodental van de aardbeving van 12 mei staat op Doordat veel scholen zijn ingestort bevinden zich onder de slachtoffers naar verhouding veel kinderen. Naar schatting vierduizend kinderen zijn hun beide ouders kwijtgeraakt en veel Chinezen hebben zich aangemeld om een door de aardbeving verweesd kind te adopteren. De commissie voor gezinsplanning maakte ook bekend dat stellen zoveel kinderen mogen adopteren als ze willen. En echtparen die een kind adopteren wiens ouders bij de aardbeving om het leven zijn gekomen worden niet beboet als ze later zelf nog een kind krijgen. (Het Nieuwsblad )

5 Berkenboom Humaniora 5 Aardrijkskunde 4 e jaar b) Problemen bij deze politiek Geogenie p. 62 info 5 Welk probleem toont deze informatie? Ongelijke effecten van de bevolkingspolitiek per provincie; het aantal kinderen per gezin daalt wel, maar op het platteland is er meer werkkracht nodig. In grotere steden heeft de politiek meer effect. Geogenie p. 62 info 7 In hoeverre blijkt de éénkindpolitiek effectief? Op het platteland wordt het beleidsideaal niet gerealiseerd. DVD-fragment Geef enkele gevolgen van de één kind per gezin politiek. - vele abortussen - er worden meer jongens dan meisjes geboren (dus meer meisjes vermord of te vondeling gelegd) - enige kinderen worden vaker verwend. Verklaar het syndroom. 4 grootouders, 2 ouders, één kind: alle weelde komt uiteindelijk bij één kleinkind terecht. Waarom spreken we van kleine keizertjes? De kleine keizertjes zijn de rotverwende enige kinderen. Ze krijgen alles wat de ouders zich zelf hebben moeten ontzeggen. BESLUIT Het HDI beïnvloedt het geboortecijfer. Is volgens jou de bevolkingsexplosie al voorbij, of nog volop bezig? eigen antwoord Is een welvaartsstijging het krachtigste middel om een bevolkingsexplosie te voorkomen? Feit is dat in welvarende landen geen bevolkingsexplosies voorkomen, zelfs integendeel. Is een grootscheepse migraties geen betere oplossing? Op welke manier zie je het bevolkingsaantal in India evolueren? Een verdere explosie indien er geen efficiënt geboortebeleid komt.

6 Berkenboom Humaniora 6 Aardrijkskunde 4 e jaar UITBREIDING (1) Case-study: vergelijking India en China. - Verwoord de bevolkingsevolutie in India t.o.v. China. - Verklaar deze verschillende evolutie. - Verwoord de evolutie van de voedselbeschikbaarheid in China en India. - Wat is de invloed van de welvaartstijging in India? (2) MO-paper Doelstellingen Je kunt verklaren waarom China een éénkindpolitiek doorvoerde. Je kunt de gevolgen van deze politiek opsommen. Je kunt aan de hand van kaarten en statistisch materiaal achterhalen in welke regio s (landen) de bevolkingstoename het sterkst is. Je kunt het verband leggen tussen de bevolkingsspreiding en de fysische en menselijke omstandigheden in China. Meer informatie op

7 Berkenboom Humaniora 7 Aardrijkskunde 4 e jaar Uitbreiding Het demografisch transitiemodel.

8 Berkenboom Humaniora 8 Aardrijkskunde 4 e jaar Handleiding Synthese handboek 1. Uitgestrekte landen, onregelmatige bevolkingsspreiding China is bijna even groot als Europa. China is breder dan Europa hoog is. Aantal inwoners in tabelvorm Rank Country or Area Population China 1,330,044,605 2 India 1,147,995,898 3 United States 303,824,646 4 Indonesia 237,512,355 5 Brazil 196,342,587 6 Pakistan 172,800,051 7 Bangladesh 153,546,901 8 Nigeria 146,255,306 9 Russia 140,702, Japan 127,288,419 Wereldbevolking: 6,719,617,977 Meeste Chinezen in het oosten en het vlakke binnenland (aan riviervlakten). Hooggebergten en woestijnen en steppes zijn amper bevolkt. De bevolkingsdichtheid in China is lager dan België, behalve in de steden in het oosten. 2. De groeicurve toont dat de bevolking snel is gegroeid. Info 1 bespreken: groeicurven van de bevolking - verdubbelingsperiode van amper 35 jaar. China/India hebben meer inwoners dan Afrika. - In Europa een afvlakking = stagnering. 3. Het verschil tussen geboorte- en sterftecijfer - Nataliteit = geboortecijfer geboortecijfer van een bevolking het aantal bevallingen per 1000 personen per jaar. - Mortaliteit = sterftecijfer het jaarlijkse aantal sterfgevallen per 1000 mensen. Men onderscheidt: Het bruto sterftecijfer, het totale jaarlijkse aantal sterfgevallen per 1000 mensen. Het zuigelingensterftecijfer, het jaarlijkse aantal sterfgevallen van kinderen jonger dan één jaar oud per duizend levendgeborenen. Hoog sterftecijfer gedurende de Grote Sprong Voorwaarts. De Grote Sprong Voorwaarts ( ) behelsde verregaande economische hervormingen naar socialistisch model. Doel van de campagne was de landbouw een beslissende stap vooruit te laten maken door communes te vormen, gemeenschappen waarin arbeiders en boeren moesten samenwerken. In de industrie was het doel om het werk van de machines zoveel mogelijk te beperken en dus moesten de vrouwen en de kinderen ook op het land helpen. Verschilde het China van voor de communistische revolutie niet veel van een doorsnee ontwikkelingsland, dankzij de Grote Sprong Voorwaarts had het land zich geleidelijk omgevormd tot een moderne staat. In werkelijkheid was de Grote Sprong Voorwaarts een grote mislukking. Al een jaar nadat het economische

9 Berkenboom Humaniora 9 Aardrijkskunde 4 e jaar programma met veel tamtam was gelanceerd, bleken de schattingen van de graanproductie onjuist. De voedseltekorten liepen op, onder andere omdat een aanzienlijk deel van de oogst was verkocht aan de Sovjet- Unie om schulden sneller af te betalen. Hongersnood was onafwendbaar. Eten werd zó schaars dat mensen moesten leven van gras en boomschors. Er zijn gevallen bekend van kannibalisme. Hoeveel Chinezen uiteindelijk stierven ten gevolge van de hongersnood tussen 1959 en 1962 is niet zeker, schattingen variëren van 20 miljoen tot 40 miljoen. In 1966 lanceerde Mao de Culturele Revolutie. Tegenwoordig wordt dit gezien als een "PRcampagne" om Mao weer populair te maken bij het volk. De Rode Gardisten verspreidden Mao's 'Rode Boekje' (een boekje geschreven door Mao over Mao). De tegenstanders van de Chinese Communistische Partij werden massaal geëlimineerd. Culturele revolutie ( ) In realiteit was de Culturele Revolutie niets anders dan een poging van Mao het intellectuele leven, met alle kritische geluiden van dien, in de kiem te smoren. De Rode Garde, een burgerbeweging die vooral bestond uit jongeren, werd aangemoedigd het 'oude China' te vernietigen. In de praktijk kwam dit neer op het vernielen van eeuwenoude gebouwen als tempels, het plunderen en vernielen van kerken en het bestormen van scholen, fabrieken en partijgebouwen. Vervolgens vielen de gardes mensen aan die als verraders van het communisme werden beschouwd. De jongeren vernederden en vermoordden hun eigen leraren en zelfs hun ouders. In deze sfeer van chaos en paranoia vonden duizenden de dood. Eén kind per gezinperiode (1978 tot nu) China houdt vast aan één kind per gezin dinsdag 23 januari :45 De Chinese overheid wil niet van het één-kind-beleid afstappen, ook al accepteert de de verantwoordelijkheid voor het overschot aan mannen in het land. Een babyboom-generatie uit het begin van de jaren '80, die nu bezig is met het stichten van gezinnen, zou bij afschaffing van het beleid voor een enorme geboortegolf zorgen. Dat zei Zhang Weiqing, hoofd van de Nationale Commissie voor Bevolkings- en Gezinsplanning, dinsdag. Het beleid heeft volgens de Chinese regering zo'n vierhonderd miljoen geboorten helpen voorkomen en de economische ontwikkeling daardoor een duw in de goede richting gegeven. Daarnaast hebben veel arbeiders die van het platteland naar de steden zijn getrokken, zich volgens Zhang niet aan de één-kind-limiet gehouden. Om die redenen moet het beleid worden gehandhaafd. China voerde het één-kind-beleid in de jaren '70 in om de bevolkingsgroei in te dammen. Vooral op het platteland gaan vrouwen veelvuldig over tot abortus als in het begin van hun zwangerschap blijkt dat ze een meisje verwachten. Eerder meldde de Chinese staatskrant China Daily dat door het beleid binnen vijftien jaar een overschot van dertig miljoen mannen in de huwbare leeftijd zal ontstaan. Zhang Weiqing wijt de scheefgroei van geslachten aan tweeduizend jaar feodale geschiedenis in China, waarin mannen als superieur aan vrouwen werden beschouwd, alleen mannen de familienaam konden voortzetten en enkel mannen tot keizer gekroond werden. In sommige landelijke gebieden is de verhouding tussen meisjes en jongens op dit moment 100 tegen 130, terwijl voor geïndustrialiseerde landen gemiddeld 100 meisjes tegen 104 tot 107 jongens geldt. De regering wil met voorlichtingscampagnes, het bestraffen van abortussen vanwege het geslacht en het belonen van ouders met dochters de scheefgroei binnen tien tot vijftien jaar rechtzetten, aldus Zhang. Ondertussen groeit een generatie 'enig kinderen' op, die wel 'kleine keizertjes' worden genoemd en die volgens sommigen geen autoriteit kunnen aanvaarden. Het geboortecijfer is gehalveerd, en de sterfte stabiel, de natuurlijke aangroei is dus ook afgenomen. 4 De bevolkingssamenstelling In tijden van oorlog en revolutie waren er minder Symbool man (Mars), vrouw (Venus) Powerpoint

10 Berkenboom Humaniora 10 Aardrijkskunde 4 e jaar Beelden uit China: olympische spelen, Tibet, natuurgebieden, maar ook overbevolkte steden. Oorzaken zoeken Probleemstelling Oplossingen: één kindpolitiek.