Het gaat vooruit! STAN -standaard en Mosos in ZOL Genk INHOUD. Oktober 2009

Transcriptie

1 Oktober 2009 Het gaat vooruit! Vijf jaar reeds heeft BMA een nieuwe directie. Tijd om even stil te staan bij een aantal zaken, zonder uit het oog te verliezen dat het ondertussen goed vooruit gaat. Het moet gezegd: met Alex Holsbergen en Oscar Appeldoorn is BMA er in geslaagd de continuïteit uit het verleden te koppelen aan belangrijke nieuwe realisaties in Vlaanderen. STAN -standaard en Mosos in ZOL Genk Vlnr. Rita Fraiponts (hoofdvroedvrouw), dr. Tinne Mesens, professor dr. Wilfried Gyselaers en dr. Caroline Van Holsbeke van het team Verloskunde-Perinatologie van ZOL Genk Niet alleen was er de opening van een eigen vestiging in België, ook productmatig gaat het vooruit. Zo was BMA de eerste in België met de integratie van STAN, SPE en VG-MZG in Mosos. Dit alles zou uiteraard niet mogelijk geweest zijn zonder het vertrouwen en het actieve meedenken van talrijke enthousiaste klanten en BMAmedewerkers in België en Nederland. Enthousiaste klanten hebben we overal in Vlaanderen. Met ZOL Genk bijvoorbeeld hebben we al jaren een prettige samenwerking. BMA was fier er te mogen meewerken aan een minisymposium op 17 maart 2009 voor 260 geïnteresseerde bezoekers. Wij zijn uiteraard ook blij met de resolute keuze die er werd gemaakt voor STAN-standaardisatie. Maar liefst drie STAN S31 en zeven STAN S31 Basis CTG s worden er geïmplementeerd. Het tien jaar oude Mosossysteem werd vervangen door de nieuwste versie van Mosos. De visie van professor dr. Gyselaers hierop krijgt u in deze Nieuwsbrief. In september was BMA samen met talrijke andere gasten uitgenodigd op de feestelijke opening van de nieuwe kraamafdeling van het Heilig Hart Ziekenhuis te Mol. Op alle vier verloskamers werd ondertussen STAN S31 geïnstalleerd. Ook Mosos werd er met succes in gebruik genomen. Ziekenhuizen kopen Mosos niet om het te hebben, maar wel om het te gebruiken. Zo ook in Sint-Lucas Brugge. Daar gebeurde de Mosos-implementatie state of the art in een recordtempo. In een gesprek met Geert Lingier, hoofdverpleegkundige Perinatologie van AZ Sint-Lucas gaan we hier dieper op in. Continuïteit en vooruitgang met visie zien we ook terug in de Mososontwikkelingen. In samenwerking met AZ Sint- Lucas Brugge, RZ Jan Yperman Ieper, UZ Leuven en UZ Gent werd door onze product manager Wietske Maijstré een aantal belangrijke aanpassingen in Mosos gerealiseerd. Door deze veranderingen sluit Mosos nog beter aan op de praktijk in de verloskamers en de materniteit. De tijd nodig voor het invoeren van gegevens wordt hiermee tot een minimum herleid. Revolutionaire ontwikkelingen binnen Mosos én STAN staan op stapel. In een volgende Nieuwsbrief hopen we u hieromtrent verder te mogen informeren. Nicolas Maes, oktober 2009 Bellegem INHOUD Het gaat vooruit! Nicolas Maes STAN -standaard en Mosos in ZOL Genk State of the art implementatie van Mosos in Brugge Nieuw in Mosos Toekomstgericht met Mosos en STAN in Mol Citaat Korte berichten Kalender

2 ICT-OPLOSSINGEN 2 STAN -standaard en Mosos in ZOL Genk Onlangs heeft het perinataal centrum van het Ziekenhuis Oost- Limburg te Genk aan BMA de opdracht gegeven Mosos <CTG> en Mosos SPE in combinatie met drie STAN S31 en zeven STAN S31 Basis CTG s op de nieuwe verlosafdeling te implementeren. In 2002 was ZOL Genk de tweede verlosafdeling in Vlaanderen om met STAN te beginnen. Reeds tien jaar terug startte men er met Mosos. Het is duidelijk dat ZOL één van die ziekenhuizen is die een voortrekkersrol spelen binnen de Vlaamse verloskunde. Er worden keuzes gemaakt op basis van een toekomstgerichte visie. In het hierna volgende interview vernemen we de visie van professor dr. Wilfried Gyselaers, hoofd Perinatologie ZOL Genk. Reeds in 1999 heeft uw ziekenhuis een eerste versie van Mosos aangekocht. Waarom wordt met de aankoop van Mosos <CTG> en Mosos SPE deze keuze hernieuwd? We werken in het ZOL inderdaad reeds geruime tijd met Mosos, en in die periode is het voor ons zeker een degelijk en betrouwbaar systeem gebleken. In die optiek hebben we er dan ook voor gekozen om de nieuwe versie in gebruik te nemen in ons nieuwe verloskwartier. in een algemeen elektronisch dossier op ziekenhuisniveau. Daarenboven biedt Mosos de mogelijkheid vlot te linken met belangrijke externe registers, zoals onder andere dat van het SPE. Ook dat is geen sinecure vanuit een algemeen centraal elektronisch ziekenhuisdossier. Ziekenhuis Oost-Limburg te Genk de verloskundige polikliniek van het ZOL, maar deze beslissing hangt ook nog van vele andere factoren af. In elk geval zit deze optie zeker in ons achterhoofd. In 2002 was uw verlosafdeling te Genk één van de twee eerste in Vlaanderen om met STAN te starten. Wat was toen uw motivatie? In onze materniteit werd toen, net als in de meeste andere materniteiten in Vlaanderen trouwens, het CTG gebruikt zonder bijkomende informatieve gegevens over foetale conditie, zoals foetale bloedsampling. De eerste literatuurgegevens over klinische toepassing van STAN, en vooral ook de wetenschappelijk onderbouwde methodiek met labo-, proefdier- of andere Op welke manier denkt u dat de nieuwe versie van Mosos werkprocessen op uw afdeling zal beïnvloeden? De digitalisering en elektronische registratie en archivering van het nieuwe systeem zijn zeker een goede stap vooruit. Het spreekt voor zich dat dit een andere werkwijze met zich meebrengt dan we tot nu toe gewoon waren. Hiervoor zullen onze vroedvrouwen en artsen in de opstartfase de nodige opleiding dienen te krijgen om het systeem vlot te leren gebruiken. Eenmaal deze fase achter de rug, denk ik dat het systeem moet kunnen toelaten klinisch handelen en registreren op snelle wijze hand in hand te laten verlopen. Waarom hebt u de keuze gemaakt voor Mosos en niet voor het gebruik van een algemeen elektronisch patiëntensysteem op ziekenhuisniveau? Het specifieke frame van een verloskamerdossier is op dit ogenblik bij mijn weten niet op evenwaardige wijze voorhanden Hoe schat u de samenwerking met de firma BMA in? Tot nog toe was onze ervaring met deze firma zeker positief, in die zin dat diegenen die haar vertegenwoordigen betrouwbaar bleken in gemaakte afspraken, goed bereikbaar bij problemen en correct in de aangeboden oplossingen. Bij aankopen van deze omvang en grootte is de zekerheid van een betrouwbare naservice een minstens zo belangrijk gegeven als de degelijkheid van de software en apparatuur zelf. Hebt u nog verdere plannen met Mosos naar de toekomst toe? Op dit ogenblik wordt nog nagekeken in welke mate het zwangerschapsdossier van Mosos een ideale aanvulling zou zijn in experimenten en ten slotte ook de logische link met de foetale fysiologie, maakten van in het begin de combinatie van een CTG met een foetaal ECG interessant. De voornaamste motivatie in onze dienst om met STAN van start te gaan was evenwel dat, om de STAN-richtlijnen adequaat te kunnen toepassen iedere arts en vroedvrouw welke achtergrond of opleiding ze ook hadden dezelfde monitortaal moest spreken. Deze uniformisering in monitorinterpretatie is achteraf dan ook een uitermate belangrijk pluspunt gebleken. Is uw motivatie om met STAN te werken ondertussen veranderd? Absoluut niet, integendeel zelfs. Uit meerdere studies is immers gebleken dat de combinatie CTG-

3 VOOR DE OBSTETRIE 3 ECG superieur is aan het CTG alleen. Het is echter belangrijk zich bewust te zijn van de beperkingen van technologie, ook van STAN, zonder zich echter hierop te willen blindstaren. Het invoeren van de nieuwe STAN-richtlijnen in de kliniek dient dan ook met de nodige omzichtigheid te worden bekeken: dit mag immers niet leiden tot een groter verlies aan goede uitkomstcijfers, dan de fractie slechte uitkomsten die men probeert te verbeteren. Daarom blijf ik ervan overtuigd dat de ideale aanwending van de STAN-technologie af en toe toch nog het samplen van een foetaal bloedstaal vraagt. U hecht terecht veel belang aan continue opleiding en training rondom STAN. Hoe pakt u dit binnen uw ziekenhuis aan? Wat is volgens u de rol van vroedvrouwen hierbij? Zich de STAN-richtlijnen eigen maken is één zaak, ze blijven onderhouden en toepassen een andere. Dit kan enkel maar door ze regelmatig opnieuw op te frissen en erover te spreken, en dit gebeurt aan de hand van maandelijkse casusbesprekingen in groep, vroedvrouwen en artsen samen. De vroedvrouwen zelf brengen de dossiers aan die ze interessant vinden en twee van hun collegae bereiden de sessies voor, zodat de besprekingen blind en anoniem kunnen gebeuren. Deze werkwijze wordt door alle partijen sterk gewaardeerd. Zonder enige twijfel versterken deze sessies het teamgevoel. In de voorbije jaren is ook bij herhaling reeds gebleken dat, dankzij de parate kennis en competentie van onze vroedvrouwen bij de monitorinterpretatie, zij een bepalende rol kunnen spelen in het sturen van een positieve uitkomst voor moeder en kind. Op 17 maart 2009 hebt u samen met BMA een erg gewaardeerd minisymposium georganiseerd rondom STAN en andere verloskundige topics. Hoe is dit verlopen? Voorafgaand aan het symposium zagen we binnen de dienst onze inspanningen omtrent het STANgebruik niet vertaald in een daling van de sectio s, zoals verhoopt uit de eerste publicaties. Een interne audit bracht aan het licht dat een omkering van een stijgende sectiotrend niet te bekomen is met nog méér technologie of interventies, maar wel met dienstreorganisatie en aanpassing van praktijkgewoontes, die een spontaan en natuurlijk verloop van het arbeidsproces terug een plaats geven. Dit heeft op korte tijd een merkelijk significante daling van het sectiocijfer gegeven in onze dienst. Het leek ons belangrijk om deze boodschap ook aan andere centra te verkondigen: naast een goede beheersing en kennis van techniek is het bovenal belangrijk een juiste indicatiestelling te hanteren, die bepaalt wanneer en in welke precieze omstandigheden technologie of interventies best wél of net niet dienen te worden toegepast. Alzo was ons symposium dan ook opgebouwd uit twee delen: een STAN-discussieforum met concrete cases om de technologie te illustreren en te oefenen, en enkele lezingen met goede sprekers over de concrete impact van ons eigen medisch handelen op de sectiocijfers en de mogelijke sturing hiervan. STAN-gebruik in de praktijk Naast de aankoop van drie STAN S31 monitors met ST-analyse hebt u er ook voor geopteerd om zeven STAN S31 Basis CTG s aan te kopen? Welke visie had u hierbij? Volgens de huidige literatuurgegevens zijn op dit ogenblik twee types foetale monitoring aan te bevelen: intermittente auscultatie bij de normale arbeiden, en CTG+ECG bij de pathologische situaties. Voortgaande op de relatieve verhoudingen tussen normale en pathologische arbeiden in onze dienst, leek ons de beoogde samenstelling de beste keuze om alle concrete situaties adequaat en correct te accommoderen. De STAN S31 Basis CTG s zullen dus worden aangewend om spontane arbeiden met een normaal verloop intermittent te ausculteren, met andere woorden in onderbroken registraties van min. De STAN-monitors worden gebruikt in de andere, potentieel gecompliceerde situaties. Zoals reeds eerder meegedeeld is naast een goede kennis van technologie en haar correct gebruik een juiste indicatiestelling tot toepassing van een van beide methodes primordiaal voor een optimale perinatale uitkomst in elke concrete situatie.

4 4 Oktober 2009 State of the art implementatie van Mosos in Brugge AZ Sint-Lucas Brugge beschikt op dit moment over de meest uitgebreide Mosos-configuratie in België. Mede door de zeer constructieve medewerking van vroedvrouwen, gynaecologen, de afdeling ICT en de directie heeft de implementatie van Mosos in Brugge op een voorbeeldige wijze plaatsgevonden. En ook in een recordtempo. Een sleutelrol bij de implementatie is gespeeld door hoofdverpleegkundige Perinatologie Geert Lingier: In het verleden gebruikten we op de verlosafdeling een viewing system voor CTG s. Later is dit aangevuld met de archivering van CTGdata. Een paar jaar terug deden we een vergelijkende marktstudie om ons verloskundig systeem te vervangen. Onze conclusie was dat Mosos de meest volledige antwoorden bood op onze vragen. We hebben daarbij gekozen voor een relatief ruime configuratie waarin Mosos <CTG>, Mosos SPE, Mosos <O> en Mosos geïntegreerd werden in het ziekenhuisinformatiesysteem. Binnenkort worden door Mosos gegenereerde brieven gekoppeld naar Medibridge. Er is in AZ Sint- Lucas Brugge van tevoren heel goed nagedacht over alle aspecten die grote veranderingen op de afdeling nu eenmaal met zich mee kunnen brengen: In ons ziekenhuis hebben we heel veel aandacht besteed aan de implementatie van Mosos om potentiële weerstanden tegenover automatisering te voorkomen. Dit gebeurde door een zeer strikt gestructureerde opleiding en training van alle gebruikers. Voor het dagdagelijkse beheer in de opstartfase is gewerkt met een stuurgroep van drie beheerders: een gynaecoloog, een ICT-specialist en ikzelf als projectleider. Op die manier veronderstelden we snel te kunnen anticiperen op eventuele praktische en organisatorische problemen. Goede training is het halve werk Om Mosos het meest effectief te kunnen gebruiken is een training Geert Lingier, hoofdverpleegkundige Perinatologie Sint-Lucas Brugge nodig. De opleiding vanuit BMA zelf richt zich op het trainen van de trainers uit het werkveld. De trainers in het AZ Sint-Lucas fungeren uiteindelijk tevens als interne coaches. Ze zijn geselecteerd op basis van specifieke criteria en kwaliteiten. Het moesten mensen zijn die nieuwe toepassingen zien als een uitdaging, en minstens 0,75 fte werken met spreiding tussen werkende weekends en nachtdiensten. Ook belangrijk, ze moesten in staat zijn iets te kunnen overbrengen naar collega s toe, en zelf zorgprocessen mee in vraag kunnen stellen. Geert Lingier: Uiteindelijk zijn vijf vroedvrouwen en één arts opgeleid als trainer-coach. De opleiding is gesplitst in twee fasen: we startten in fase 1 met Mosos <CTG> en Mosos P <SPE> om zes weken later de opleiding voor Mosos <O> en Mosos , in fase 2, te voorzien. Elke opleidingsfase omvatte twee delen. Eerst werd de theorie van een module aangeleerd. Na de theoretische opleiding, die voor fase 1 zes uur duurde, werd het praktische luik aangevat. Hierbij beschikte iedereen in een testomgeving over een eigen PC. Oefencasussen werden voorzien en iedereen kon beroep doen op de trainers-coaches. Fase 2 werd op dezelfde manier aangepakt. Hierbij was minder tijd nodig dan aanvankelijk was ingeschat. Ook over de timing van training en implementatie is nagedacht: De periode tussen opleiding en implementatie werd bewust zeer kort gehouden, namelijk minder dan één week. De eerste drie dagen van de opstartfase was er altijd een coach op de afdeling aanwezig, dus desgewenst konden diegenen die dit nodig achtten aanvullende training en ondersteuning krijgen. Op die manier zijn we er in geslaagd om in twee maanden iedereen volledig op te leiden en simultaan op te starten met de verschillende Mosos-modules. Mosos helpt het zorgproces optimaliseren De implementatie van Mosos in Brugge hield ook in dat de in het ziekenhuis gehanteerde zorgtrajecten moesten worden geïnventariseerd. De huidige werkwijze werd kritisch geëvalueerd en getoetst aan de werking in Mosos. Op die manier werd het zorgproces vanuit een andere invalshoek bekeken en geoptimaliseerd. Op de afdeling gebruikten zorgverleners nog maar weinig softwaretoepassingen aan het bed. Mosos was dus een belangrijke testcase. Geert Lingier vindt dat ook hier winst is behaald: Naast een strikte timing en een gestructureerde opleiding was een kritische blik op onze zorgprocessen zeer belangrijk. De combinatie van dit alles leidde tot een succesverhaal. In de toekomst willen we samenwerken met BMA aan nieuwe ontwikkelingen in Mosos. Onlangs is de BMA-gebruikersen adviesgroep opgestart met als doel Mosos optimaal binnen de verloskundige zorgprocessen te integreren.

5 5 Oktober 2009 Nieuw in Mosos Recent had de BMA BeLux product manager Wietske Maijstré een vergadering met hoofdvroedvrouwen en vroedvrouwen van AZ Sint- Lucas Brugge, RZ Jan Yperman Ieper, UZ Gent en UZ Leuven. Op verzoek van deze klanten is er in de nieuwste release van Mosos veel aandacht besteed aan zowel de inhoud als het aanmaken en invoeren van notities. De heer Robin Boels, zorgverantwoordelijke van het Verloskwartier van AZ Sint- Lucas Brugge heeft hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. De inhoud van de notities is herzien, notities zijn thematisch samengevoegd (postpartumcontrole, plaatsen CSE, eerste opvang pasgeborene, enz.) tot grotere eenheden, zodat niet voor elk onderdeel van bijvoorbeeld een postpartumcontrole een nieuwe notitie moet worden aangemaakt. Alle benodigde velden voor het scoren van de VG-MZG zijn uiteraard opgenomen. Waar mogelijk wordt gebruikgemaakt van checkboxen om de invoersnelheid te verhogen. Door deze aanpassingen sluiten de notities beter aan op de praktijk van de verloskamers en de materniteit en vergen ze niet onnodig veel invoertijd. Ook zijn er verbeteringen aangebracht in het proces van notitieselectie. De lijst van notities is vaak erg lang. De lijst wordt al verkleind doordat het aantal notities als gevolg van de thematische samenvoeging zal verminderen, maar daarnaast wordt door het tonen van een lijst met de 10 meest recent gebruikte notities voorkomen dat men moet zoeken in de lijst. Notities die men nooit zal gebruiken kunnen gemakkelijk uit de lijst worden gehaald. Een nieuwe notitie kan direct Robin Boels, zorgverantwoordelijke Verloskwartier AZ Sint-Lucas Brugge vanuit een zojuist ingevulde notitie worden aangemaakt, met overname van zo veel mogelijk gegevens. Het aantal klikken wordt aanzienlijk verminderd. Mosos SPE Statistiek De standaardstatistiek van Mosos SPE is uitgebreid met diverse onderwerpen, waaronder inductie, pijnstilling, opname neonatologie en borstvoeding. Ook is het mogelijk om per parteur de totalen in een overzicht te tonen ten opzichte van het totaal van uw ziekenhuis. Dit maakt dat dit rapport gemakkelijk kan worden gebruikt voor managementdoeleinden. Toekomstgericht met Mosos en STAN in Mol Dr. Kristel Muyldermans, gynaecologe Heilig Hart te Mol Het Heilig Hart Ziekenhuis te Mol is terecht fier op de opening van de nieuwe afdeling Verloskunde - Gynaecologie - Neonatologie. De nieuwe dienst werd met een symposium op 4 september feestelijk ingehuldigd in aanwezigheid van talrijke genodigden. Ook BMA BeLux mocht meedelen in de feestvreugde met de implementatie van Mosos en de standaardisatie van de STAN S31 met maternale parameters. Het gemotiveerde team van gynaecologen en vroedvrouwen was bij de eerste in Vlaanderen om STAN te introduceren in De destijds aangekochte STAN S21 is onlangs omgeruild voor de nieuwere STAN S31 met maternale parameters. Met de gelijktijdige bestelling van twee STAN S31 en een reeds eerder aangeschafte STAN S31 beschikt men in Mol nu op alle vier de verloskamers over STAN. Deze STAN s worden geïmplementeerd in Mosos Rosette Lembrechts, hoofdvroedvrouw Heilig Hart te Mol <CTG>. Er is gekozen voor een flexibele opstelling met Mosos <CTG> op trolleys. Gynaecologen kunnen met Mosos <CTG> Web- Console desgewenst van thuis uit STAN-registraties volgen via internet. Patiëntengegevens worden automatisch aangeleverd via een koppeling met het ziekenhuisinformatiesysteem.

6 6 Oktober 2009 Colofon De BMA Nieuwsbrief verschijnt in een gedrukte versie. Deze is bedoeld voor onze klanten, maar gaat tevens óver onze klanten. Wat zijn hun ervaringen met BMA? De Nieuwsbrief dient ook om u op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen binnen ons bedrijf, alsmede van onze meest recente producten en diensten. De BMA Nieuwsbrief is een uitgave van: BMA BeLux BVBA Kloosterdreef 7 B-8510 Bellegem BMA BeLux BVBA Artikelen uit de BMA Nieuwsbrief mogen worden overgenomen na toestemming van BMA en met bronvermelding. Om de BMA Nieuwsbrief te ontvangen dient u zich aan te melden door een te zenden aan info@bma-mosos.be. Vragen en opmerkingen kunt u eveneens naar bovengenoemd adres sturen. Korte berichten Het verheugt ons te kunnen meedelen dat diverse Mososgebruikers de afgelopen maanden verder in Mosos hebben geïnvesteerd. Zowel in UZ Gasthuisberg te Leuven als in RZ Jan Yperman te Ieper start men binnenkort met Mosos <VG-MZG> Othello. De ziekenhuizen beschikken over een eigen licentie voor Othello. Via een aanleveringsmodule vanuit Mosos worden relevante VG-MZG-gegevens geëxporteerd voor de berekening van de VG-MZG-scores in Othello. In Ieper is het tevens de bedoeling om Mosos-brieven ter beschikking te stellen door een rapportagekoppeling naar het centrale elektronisch patiëntendossier C2M. Ook in AZ Sint- Lucas Brugge, Sint-Jozef Turnhout en het Universitair Ziekenhuis Antwerpen werden uitbreidingen gerealiseerd. Naast de STAN-standaardisaties in ZOL Genk en het Heilig Hart Ziekenhuis te Mol hebben diverse Vlaamse kraamafdelingen STAN verder geïmplementeerd. In de regio Gent waren dit zowel het UZ als het Maria Middelares Ziekenhuis. Ook in AZ Sint-Lucas Brugge en het Heilig Hartziekenhuis te Lier vond een uitbreiding plaats. Het AZ Diest startte recentelijk met STAN. Ondertussen gebruiken op vijf na alle verlosafdelingen in Vlaanderen STAN. Ten slotte maakte het AZ Damiaan een toekomstgerichte keuze met de bestelling van twee STAN S31 Basis CTG s. In Franstalig België ontvingen we bestellingen voor STAN van het Universitair Ziekenhuis Saint-Luc te Brussel en Clinique STAN-minisymposium in samenwerking met ZOL Genk Goede dossiervoering is een vereiste voor zowel medische, statistische, financiële als medicolegale doeleinden. Mosos biedt hierin een meerwaarde. Dokter Ellen Roets, UZ Gent, BMA Nieuwsbrief februari 2009 Notre Dame de Grâce te Gosselies. Clinique Peltzer La Tourelle breidde uit met de STAN S31 Basis CTG. Wist u dat BMA jaarlijks vele duizenden euro s investeert in training en opleiding? Op het STAN-minisymposium voor gevorderden in samenwerking met het ZOL te Genk waren er ongeveer 260 gynaecologen en vroedvrouwen van over gans Vlaanderen aanwezig. Tussen september en december 2009 voorzien we nog in totaal negen opleidingen! Kalender De komende maanden staan de volgende congressen, opleidingen en symposia op ons programma: oktober 2009 Herfstvergadering VVOG, Het Pand Gent 27 oktober 2009 STAN-introductieopleiding, UZA Edegem 8 december 2009 STAN-introductieopleiding, UZA Edegem April-mei 2010 Mosos-minisymposium, AZ Sint-Lucas Brugge