Samenvatting Geschiedenis Cubacrisis & W.O. 1

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Cubacrisis & W.O. 1 Samenvatting door een scholier 2812 woorden 17 juni ,2 89 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1 Crisis van 1914 Aanleiding: Moordaanslag op Franz Ferdinand door Princip. Oorzaak: Bosnië- Herzegovina was in het bezit genomen door Oostenrijk. Vooral de jeugd van Bosnië was het daar niet mee eens. Toen Franz Ferdinand de hoofdstad van Bosnië kwam bezoeken, werd er een moord op hem gepleegd. Wat er aan vooraf ging: Voor deze oorlog begon waren er al problemen in Europa. De Duitsers daagden Frankrijk uit in Marokko in Ze eisten zelfstandigheid voor Marokko zodat ze Frankrijk en Engeland uit elkaar konden drijven. Want Engeland steunde Frankrijk in zijn aanspraken op Marokko. Op de Balkan viel het Ottomaanse rijk uit elkaar. De Slaven wouden ook nog een staat vormen: Joegoslavië. Regering v. Oostenrijk Hongarije zag dit als een verzwakking van haar gezag van Bosnië. Regering van Oostenrijk- Hongarije stuurde een ultimatum ( laatste eis bij een onderhandeling) naar Servië omdat ze hun medeplichtig vonden aan de moord. De eisen van het ultimatum waren erg hoog, zodat als Servië het niet zou accepteren, ze een reden hadden om oorlog te voeren tegen Servië. Servië ging akkoord op een paar punten na. Oostenrijk- Hongarije accepteerde dit niet en verklaarde de oorlog aan Servië. Ø Hoe kon de aanslag van Princip aanleiding worden voor de W.O. I? Bosnië was al pissig op Oostenrijk omdat ze hun land hadden ingenomen. Toen Princip Ferdinand vermoorde, zag Oostenrijk dat als een aanval en wilde daardoor wel even zien wie er het sterkste was. Rusland beschermde de Balkan (dus ook Servië) en Duitsland was de bondgenoot van Oostenrijk. Duitsland voelde zich bedreigd door Rusland. Rusland zette legers langs de grens van Duitsland. Duitsland wilde dat ze deze terug trok binnen 12 uur, maar Rusland deed dat niet (omdat ze te weinig tijd hadden om terug te trekken? ) Duitsland verklaarde de oorlog aan Rusland ( ) en twee dagen later aan Frankrijk omdat dat ook een bondgenoot was van Rusland ( ). Duitsland trok door België naar Frankrijk, maar Groot-Brittannië zag dit niet zitten, want G.B. had weer een relatie met België verklaarde G.B de oorlog aan Duitsland en Oostenrijk- Hongarije verklaarde op de oorlog aan Rusland. Was de moord op Ferdinand door Princip nou echt een wereldoorlog waard? Of had er ook een wereldoorlog ontstaan, als Ferdinand niet was vermoord? Als er geen moord was gepleegd, was toch niet veel later een oorlog uitgebroken, want de relaties v.d. EU landen waren erg slecht. Pagina 1 van 6

2 Ø Op welke manier escaleerde in 1914 het conflict? Na de moordaanslag van Princip op Ferdinand liep de emmer over. (aanleiding) De bondgenoten ging het toen voor elkaar opnemen, want ja, ze moesten wel, want in tijden dat zij in nood waren, wilde ze ook gesteund worden! Ze verklaarde dus de oorlog aan de vijand (v.d. bondgenoot) 2 Crisis van 1962 Oorzaak van aanleiding: De crisis was het resultaat van de groeiende spanning tussen de Verenigde Staten en Cuba na de Cubaanse revolutie in 59. Deze revolutie verdreef Cuba s dictator Fulgencio en de macht werd overgenomen door de communistische leider Fidel Castro. Voor de revolutie had Amerika veel invloed op de economie van Cuba, maar Castro weigerde door hen beïnvloed te worden. Castro zorgde ook voor opschudding in de Verenigde Staten wanneer hij probeerde de bezittingen van rijke Cubanen en buitenlanders te nationaliseren en te verdelen onder de arme arbeiders en boeren. De Verenigde Staten begonnen stilaan bang te worden van het communistisch regime van Fidel Castro en begonnen economische druk op Cuba uit te oefenen, waarna een embargo werd opgericht dat alle handel tussen Amerika, haar bondgenoten en Cuba verbood. Castro weigerde op de druk in te gaan en reageerde door nauwere banden met de Sovjets aan te halen. Aanleiding: De crisis begon in 1962, wanneer een Amerikaans spionagevliegtuig ontdekte dat de Sovjets in Cuba raketten installeerden die nucleaire wapens konden bevatten. De raketten waren afgesteld zodat ze elke grote Amerikaanse stad konden raken. Gevolgen van aanleiding: Kennedy besloot Cuba te blokkeren; Rusland mocht niet meer bij Cuba komen. Chroestsjov schreef een brief aan Kennedy met de eis Cuba niet aan te vallen in ruil voor terugtrekken van de raketten. Een dag later kreeg hij nog een brief met de eis de ontmanteling van de Jupiter-raketten in Turkije. Maar Amerika deed net of dat ze die tweede brief nooit hadden ontvangen en gingen akkoord met de eis in de eerste brief. Er werd een Russisch schip gesignaleerd bij de grens van Cuba, Chroestsjov lokte Amerika uit. Ø Op welke manier werd in 1962 het conflict in de hand gehouden? Door een compromis te sluiten, akkoord te gaan met de eisen die Chroestsjov stelde. Kennedy was niet op oorlog uit, en wilde zo de vrede een beetje behouden. 3 Bondgenootschappen Zowel in 1914 als in 1962 bestonden bondgenootschappen waardoor het lot van veel landen van elkaar afhankelijk was. Wat hebben die bondgenootschappen opgeleverd? Werd de kans op oorlog er groter of kleiner door? Of maakte het allemaal niets uit? Een kleine gebeurtenis zoals de moord in Sarajevo kon niet meer op zichzelf beschouwd worden, omdat iedere regering zich verplicht voelde haar bondgenoten te helpen, hoe klein de aanleiding ook was. Men wilde immers zeker zijn van elkaars steun als het ooit écht nodig zou zijn, als het écht oorlog werd. Daarom voelde men zich verplicht ook bij kleinere incidenten meteen te helpen Je had twee soorten groepen: de centrale en de geallieerden. En dan had je nog de neutrale. De geallieerden waren Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië, en de centrale waren Duitsland en Oostenrijk- Hongarije. Duitsland werd omringd door grote staten: Frankrijk in het westen, Oostenrijk- Hongarije in het zuiden en Rusland in het oosten. Het kon dus van alle kanten worden aangevallen. Omdat Duitsland al Pagina 2 van 6

3 ruzie had met Frankrijk, begon Bismarck (duiste stichter van het Duitse Rijk) verdragen te sluiten met Oostenrijk- Hongarije, en een paar jaar later sloot Italië aan. Er werd afgesproken dat er zodra een of meerdere van de drie landen werd aangevallen, de overige militaire hulp zou verlenen. Maar als Duitsland ruzie kreeg met Frankrijk, had het ook ruzie met Rusland, dus sloot hij ook een verdrag met Rusland. Maar Rusland en Oostenrijk- Hongarije zaten elkaar dwars (op de Balkan). Toen Bismarck aftrad verslechterde de relatie met Rusland al snel. Daar maakte Frankrijk gebruik van, en sloot een verdrag met Rusland zodat ze samen sterk waren. Groot-Brittannië sloot zich bij hun aan, nadat de Duitse regering een oorlogsvloot liet bouwen die minstens zo sterk moest zijn als die van Groot-Brittannië, en dat vertrouwde G.B. niet Bijna de hele wereld werd in twee groepen gesplitst ; het communistische en het kapitalistische. De NAVO (Amerika) behoorde tot het kapitalistische en het Warschaupact (USSR) tot het communistische. Het doel van deze twee bondgenootschappen waren om elkaar te helpen als ze door één of meerdere landen werden aangevallen. De crisis was het resultaat van de groeiende spanning tussen de Verenigde Staten en Cuba na de Cubaanse revolutie in 59. Deze revolutie verdreef Cuba s dictator Fulgencio en de macht werd overgenomen door de communistische leider Fidel Castro. Voor de revolutie had Amerika veel invloed op de economie van Cuba, maar Castro weigerde door hen beïnvloed te worden. Castro zorgde ook voor opschudding in de Verenigde Staten wanneer hij probeerde de bezittingen van rijke Cubanen en buitenlanders te nationaliseren en te verdelen onder de arme arbeiders en boeren. De Verenigde Staten begonnen stilaan bang te worden van het communistisch regime van Fidel Castro en begonnen economische druk op Cuba uit te oefenen, waarna een embargo werd opgericht dat alle handel tussen Amerika, haar bondgenoten en Cuba verbood. Castro weigerde op de druk in te gaan en reageerde door nauwere banden met de Sovjets aan te halen. Ø Werd door de bondgenootschappen in 1914 en 1962 de kans op oorlog groter of kleiner? Groter, omdat als een land ruzie kreeg met een land, en daar oorlog tegen ging voeren, moesten de bondgenoten ze te hulp schieten, omdat ze later misschien ook wel eens hulp kunnen gebruiken als ze zelf in een oorlog terecht komen. Daardoor werden er landen in mee gesleurd, om hun plichten na te komen. 4 Internationaal recht Internationaal recht zijn regels en afspraken waaraan iedereen zich zou moeten houden omdat ze in ieders belang zijn. Wat heeft de internationale vredesinspanning opgeleverd? Werden de ernst en het risico van de crises in 1914 en 1962 erdoor verminderd, of maakte het allemaal niets uit? Henri Dunant kwam onder de indruk van de afschuwelijke toestand van oorlogsgewonden bij een veldslag die hij van dichtbij meemaakte. Hij richtte daarom een neutrale internationale organisatie op, die zich zou bekommeren om het lot van de oorlogsgewonden; het Rode Kruis. Moderne wapens waren niet alleen vernietigend, ook heel duur: een extra argument voor de politieke leiders om de wapenwedloop aan banden te leggen. Voor het eerst werd tijdens een conferenties ook de vraag gesteld of oorlog niet helemaal afgeschaft moest worden. De conflicten zouden moeten worden beoordeeld door een arbitrage (scheidsrechterschap). Welke invloed heeft het bestaan van de Verenigde Naties gehad bij de crisis van 1962? Toen Kennedy z n uitspraak deed op tv, kwam de volgende dag de Veiligheidsraad van de VN bijeen. Daar Pagina 3 van 6

4 werd bekeken welke klachten de landen over elkaar hadden: De VS eisten onmiddellijke ontmanteling van de raketbases op Cuba. De Sovjetunie noemde de blokkade van Cuba een daad van onverhulde piraterij. En Cuba noemde de Amerikaanse blokkade een eenzijdige oorlogsdaad. De Veiligheidsraad stelde voor dat de Sovjetunie vrijwillig zou afzien van verdere verscheping van materiaal naar Cuba en dat de Verenigde Staten vrijwillig hun blokkade zouden opheffen. Maar de VS ging niet op het voorstel in en lieten de luchtfoto s zien die ze van Cuba hadden gemaakt. Chroestsjov heeft de druk toen opgegeven. En de raketbases op Cuba werden weggehaald. Ø Werd door internationale vredesinspanning de ernst en het risico van de crises in 1914 en 1962 verminderd? Er waren nog altijd spanningen tussen de V.S. en de Sovjet, maar Chroesjtsjov legde zich er wel bij neer, toen de V.S. met luchtfoto s kwam die gemaakt waren van Cuba waar de rakettenbases op was te zien. Toen hebben ze de raketbases op Cuba onder toeziend oog van de V.N. ontmanteld. 5 Mentaliteit Mentaliteit = manier van denken en voelen. Welke verwachtingen en denkbeelden heersten er in 1914 en 1962 over oorlog? Hoe dacht men over de gevolgen van een oorlog? Welke mentaliteit bepaalde het denken over oorlog en vrede? Heeft die mentaliteit een belangrijke rol gespeeld bij het al dan niet uit de hand lopen van een crisissituatie? 1914: Oorlog werd toen beschouwd als iets machtigs. Ze hadden nog nooit een oorlog mee gemaakt, in zulke maten, en ze wisten niet wat de gevolgen er van kunnen zijn. Het leger werd gekleed in mooie pakken met grote veren op de helmen. Het zou een mannelijke plicht zijn, en eervol sterven voor het vaderland. De legers uit die tijd in de EU waren vreselijk groot en een aantal dienstjaren waren verplicht. Hierdoor stond het militaire leven de burgermaatschappij dicht bij elkaar. 1962: Hoewel men zich van de ingrijpende consequenties van het gebruik van kernwapens bewust was, werd toch gewerkt aan serieuze strategieën voor het voeren van een (atoom)oorlog. De militaire leiders vonden dat een kernoorlog goed te voeren was, met acceptabele aantallen slachtoffers. Ze wilde zo met dreigen de Russen op een afstandje houden. Veel mensen hadden het gevoel dat een derde w.o. het einde van de mensheid kon betekenen. Kahn had een boek geschreven Machine voor de Dag des Oordeels en vertelde dat een atoombom de wereld automatisch zou vernietigen. Hiermee wilde hij bereiken dat de politici ook wel inzag met wat voor waanzin ze bezig waren. In de V.S waren de militairen (en politici) voor de oorlog en de bevolking tegen. In de Sovjet waren de militairen er van overtuig dat ze de kernoorlog gingen winnen maar Chroesjtsjov is bang dat de hele wereld wordt vernietigd. De bevolking is het met Chroesjtsjov eens maar ze hebben geen invloed op de politiek, en moesten het maar accepteren. Ø Heeft de heersende mentaliteit een belangrijke rol gespeeld bij het al dan niet uit de hand lopen van een crisissituatie? In 1914 vonden de mensen het prachtig, vooral Duitsland. Maar Duitsland was ook bang voor een twee fronten oorlog dus moest afwachten en verdedigen. Ze wisten niet goed wat de gevolgen waren, en de militairen vonden het wel machoachtig. Maar in 1962 wisten de mensen wel de gevolgen van oorlogen en Pagina 4 van 6

5 nu waren er ook kernwapens. De bevolking wilde geen oorlog, maar de militairen wilden toch laten zien wie er het sterkste was, en dat ze de machtigste waren van de wereld. 6 De rol van personen 1914 Franz Josef I was keizer van Oostenrijk ( ) en koning van Hongarije ( ). Het mislukken van de Oostenrijkse steun van Rusland tijdens de Krimoorlog bracht blijvende schade toen aan de betrekking tussen Oostenrijk en Rusland. De ontevredenheid van de onderdanen van Franz die daaruit voortvloeide verzwakte het rijk verder. Nadat de troonopvolger Franz Ferdinand werd vermoord, bracht de crisis tussen Oostenrijk-Hongarije en Duitsland aan de ene kant en Servië en Rusland aan de andere kant in een stroomversnelling die leidde naar de I W.O. Edward Grey was leider van G.B. Gedurende de gespannen jaren die voorafgingen aan de W.O.I steunde hij Frankrijk in het conflict met Duitsland over Marokko en leidde de onderhandelingen met Frankrijk en Rusland die leidden tot de Entente. In 1915 sloot hij de overeenkomst die Italië aan de geallieerde kant aan de oorlog deed deelnemen. Nicolaas keizer van Rusland. Omdat hij ervan overtuigd was dat het zijn plicht was om de absolute macht van de Russische monarchie te handhaven, verzette hij zich tegen iedere concessie aan degenen die meer democratie wilden invoeren. Raymond Poincaré was de minister-president van Frankrijk. Als minister-president versterkte hij de band van Frankrijk met G.B. en Rusland in de gespannen periode voor de W.O. I. Hij verzette zich tegen een vrede door onderhandelingen met Duitsland en wilde dat Duitsland zijn verplichting van herstelbetalingen volledig zou nakomen. Willem II was keizer van Duitsland en koning van Pruisen. Hij veranderde het land van landbouwstaat tot geïndustrialiseerd land. Hij wilde niets van vredesresoluties weten, en drong aan op voortzetting van de oorlog Fidel Castro was aan de macht gekomen in Cuba nadat hij Batista had verjaagd. Met name tegen over de V.S. gedroeg hij zich vijandig, omdat dat land vriendschappelijke betrekkingen had onderhouden met Batista en omdat de V.S. veel invloed had op Cuba. Amerika werd hierdoor ook ontstemd en wilde geen goederen meer kopen en verkopen aan Cuba. Hij sloot daarom een band met de vijand van de V.S; de Sovjetunie. Nikita Chroesjtsjov was de communistische leider van de Sovjetunie. Chroesjtsjov schepte graag op over de vernietigende kracht van de Sovjet, maar toonde zich tevens voorstander van vreedzame methoden om het kapitalisme te overwinnen. Maar in 1964 werd hij afgezet om het aanstichten van de Cubaanse rakettenbasis. John F Kennedy werd president van de V.S. Hij werd lid van de Democratische Partij wat dus botst met het communisme wat Cuba en de Sovjet waren. Ø Welke invloed heeft het optreden van politieke leiders gehad op het al dan niet uit de hand lopen van een crisissituatie? 1914: Franz Josef: doordat de steun aan Rusland niet lukte, was dat een reden voor spanning tussen Rusland en Oostenrijk Edward Grey: had niet het idee dat oorlog een oplossing was Pagina 5 van 6

6 Nicolaas II: wilde op een eerlijke manier oorlog voeren Raymond Poincaré: was op oorlog uit op Duitsland en verzette zich tegen een vrede door onderhandelingen Wilhelm II: wilde van Duitsland een sterk en geïndustrialiseerd land maken, om zo sterk over te komen en de ander landen af te schrikken. 1962: Fidel Castro: zorgde voor de nodige spanning tussen de Sovjet en de V.S. en omarmde het communisme samen met Chroestjsjov. Nikita Chroestjsjov: dreigde wel, meer zette zich wel in voor vreedzame methoden. 7 Mensen en oorlogen Militairen uit de W.O.I waren verbijsterd over de aantal slachtoffers. Ze werden robots zonder emoties. Vooral Engeland, Frankrijk en België waren de aantal slachtoffers veel hoger dan tijdens de W.O. II. Velen waren door de verschrikkelijke ervaringen voorgoed gebroken en konden zich nooit meer aanpassen aan de maatschappij. Op korte termijn moest na de oorlog alle zeilen worden bijgezet voor het heropbouwen van het land. Propaganda werd in de 20ste eeuw ook steeds belangrijker om zo het volk te over tuigen dat een oorlog noodzakelijk was, want anders kon het volk wel eens in opstand komen. Omdat veel mannen als soldaat op pad was, moesten de vrouwen werk doen, die de mannen normaal deden, en ze moesten wapens, kleding en voedsel maken voor de soldaten. Ø Wat waren de gevolgen van de oorlog van 1914 en de crisis van 1962 voor de betrokken militairen en de burgerbevolking? 1914: de militairen wilde geen oorlog meer zoals die van 1914 omdat ze toen pas zagen wat de moderne wapens konden aanrichten en de bevolking net zo. 1962: iedereen was bang voor de atoombom, omdat ze de gevolgen van Japan wisten. Pagina 6 van 6