Dader claimt amnesie voor het delict

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dader claimt amnesie voor het delict"

Transcriptie

1

2 Dader claimt amnesie voor het delict

3 AMNESIA Dissociatieve amnesie extreme emoties fout in retrieval proces Organische amnesie neurologisch defect alcohol blackout fout in opslag Geveinsde amnesie strafmindering Rudolf Hess

4 STUDIES STUDY 1 Kenmerken van delictgerelateerde amnesie STUDY 2 Het Geweten STUDY 3 Simulatie

5 AMNESIE en HET GEWETEN SIMULATIE: Malingering Faking Bad Overdrijven van psychische symptomen SUPERNORMALITEIT: Ontkenning van psychische symptomen Faking Good Overdrijven van gezond gedrag HET GEWETEN: Morele Cognities, Morele Emoties en Moreel Gedrag.

6 STUDY 1: KENMERKEN VAN DELICT- GERELATEERDE AMNESIE A study of amnesia and malingering in a sample of psychiatric prison inmates

7 Amnesie en Malingering Volgens Kopelman (1995) claimen 25% tot 45% van delinquenten die een levensdelict gepleegd hebben, amnesie voor het delict. STUDY 1 Mogelijke redenen Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie Het delict leidt net als bij een traumatische ervaring, tot dissociatieve amnesie Kopelman et al.(1995) Vermijding of vermindering van straf Parwatikar et al.(1985)

8 Persoonlijkheidskenmerken van delinquenten die amnesie voor het delict claimen. STUDY 1 O Connel (1960) Parwatikar et al. (1985) Lage intelligentie en hysterische kenmerken Depressieve symptomen Gudjonsson et al. (1999) Hoge introversie en lage impulsiviteit Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

9 Twee groepen Simulatie interpretatie Lage intelligentie en hysterie STUDY 1 Dissociatieve interpretatie Depressie, introversie en lage impulsiviteit Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

10 Hypothese STUDY 1 Als amnesie voor het delict gesimuleerd wordt, dan verwacht men: Lage intelligentie Antisociale persoonlijkheidskenmerken Impulsiviteit, die zich tevens in slechte executive function zal uitte Hoge scoren op een simulatie vragenlijst Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

11 Diagnose-verdeling (N=62) Persoonlijkheidsstoornis Middelen misbruik STUDY 1 Paraphilie Stemmingsstoornis Psychotische stoornis Aantal Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

12 Delict-verdeling (N=62) Moord of doodslag Misbruik kinderen STUDY 1 Andere zedendelicten Lichamelijk geweld Brandstichting Diefstal Aantal Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

13 Onderzoeksinstrumenten Intelligentie HAWIE-R Diagnose DSM-IV STUDY 1 Psychopathie PCL-SV Impulsiviteit BIS-10 Executieve functies BADS Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie Malingering SIMS

14 Resultaten Amnesie patiënten (N=17) Controle patiënten (N=45) Verschil Intelligentie* M=78,5 SD=10,4 M=90,8 SD=19,5 t(60)=2,47 p<0,05 Diagnose** APD 71% APD 47% ²(1)=11,07 p<0,01 STUDY 1 Psychopathie M=13,3 SD=4,0 M=13,1 SD=3,8 t(57)=0,18 p>0,05 Impulsiviteit M=73,5 SD=10,9 M=72,0 SD=12,9 t(57)=1,97 p>0,05 Executive function** M=6,1 SD=2,6 M=8,3 SD=3,2 t(57)=2,61 p<0,01 SIMS >Cutoff 16** 53,8% 18% ²(1)=7,67 p<0,01 Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie * significant p<0,05 ** significant p<0,01

15 Samenvattend hebben patiënten die amnesie voor het delict claimen: STUDY 1 een lagere intelligentie vaker een antisociale persoonlijkheid vaker dysfunctionele frontale hersenfuncties hogere impulsiviteit hogere simulatie scores Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

16 STUDY 2 HET GEWETEN Besef van Goed en Kwaad

17 EMOTIE Psychopaten kunnen geen onderscheid maken tussen neutrale en emotionele woorden (Williamson, et al., 1991); Psychopaten laten verminderde psychofysiologische reacties zien t.a.v. emotionele plaatjes (Herpertz, et al., 2001); STUDY 2 Psychopaten zijn niet goed in het adequaat herkennen van verdrietige en angstige gezichtsexpressies (Blair, 2005); Psychopaten vertonen lagere baseline stress-hormoon cortisol (Cima et al., 2008); Het Geweten Psychopaten vertonen lagere stress reactiviteit (Cima et al., ingestuurd).

18 CONVENTIONELE VS MORELE OVERTREDINGEN Conventionele versus Morele Overtredingen (Blair, 1995; 1997; 2008): STUDY 2 Conventionele Overtredingen: Vinger niet opsteken in de klas; In pyama naar het restaurant. Morele Overtredingen: Een gevecht beginnen in de klas; De ober in een restaurant slaan. Het Geweten

19 EMOTIES EN MOREEL OORDEEL Priming van een emotionele mood, veranderd het oordeel van morel scenario s (Valdesolo & DeSteno, 2006); STUDY 2 Het induceren van emoties (walging) is geassocieerd met slechtere morele oordelen (Schnall et al., 2008); Het Geweten Neuroimaging studies laten zien dat emotioneelrelevante gebieden actief worden als deelnemers morele dilemma s moeten oplossen (Greene, 2003, Moll et al., 2002, 2005, 2007; Raine et al., 2009).

20 STUDIE (N = 72) INSTRUMENTEN: Morele Waarden Test (MWT); STUDY 2 DEELNEMERS: N = gezonde controlles; 14 psychopaten daders; 23 niet-psychopaten daders. Het Geweten

21 MORAL IMPERSONAL DILEMMA STUDY 2 Het Geweten

22 MORAL PERSONAL DILEMMA STUDY 2 Het Geweten

23 Mean Proportion Yes MOREEL OORDEEL Psychopathic delinquents 0,9 0,8 Nonpsychopathic delinquents Controls 0,7 0,6 STUDY 2 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Personal dilemmas Impersonal dillemas Het Geweten F(1,69) = 20.02; p = ; d = 2.03)

24 PERSONAL MORELE DILEMMA S STUDY 2 Het Geweten F(1,36) = 48.52; p =

25 SAMENVATTEND Psychopaten daders beoordelen, net zoals gezonde deelnemers en niet-psychopathische daders, de impersonal morele acties als meer moreel toelaatbaar dan de personal morele acties; STUDY 2 Geen groepsverschillen in morele oordelen voor zowel de impersonal als de personal scenario s. Het Geweten

26 KRITIEK PCL-R CUT-OFF STUDY 2 AANTAL DEELNEMERS Het Geweten

27 VERVOLG STUDIE PCL-R CUT-OFF > 30 STUDY 2 AANTAL DEELNEMERS> 100 PIJN-THRESHOLD Het Geweten

28 VERVOLG STUDIE INSTRUMENTEN: STUDY 2 Impersonal en Personal dilemma s worden zowel op moraliteit als ook op straf gescoord; Morele emoties: Het Geweten

29 MORELE EMOTIES MOREEL STUDY 2 Het Geweten

30 VERVOLG STUDIE NIET-MOREEL EMOTIONEEL STUDY 2 Het Geweten

31 VERVOLG STUDIE NEUTRAAL STUDY 2 Het Geweten

32 VERVOLG STUDIE INSTRUMENTEN: STUDY 2 Impersonal en Personal dilemma s worden zowel op moraliteit als ook op straf gescoord; Morele emoties; Koud Water Test; Pijn-stimuli. Het Geweten

33 PIJN PIJN NEUTRAAL STUDY 2 Het Geweten

34 PIJN PIJN NEUTRAAL STUDY 2 Het Geweten

35 VERVOLG STUDIE PEELNEMERS n = 103: STUDY 2 Bij een PCL-R cut-off score van 26; Psychopaten daders (n = 33); Niet-psychopaten daders (n = 35); Gezonde controlles (n = 35). Bij een PCL-R cut-off score van 30; Psychopaten daders (n = 12); Niet-psychopaten daders (n = 56); Gezonde controlles (n = 35). Het Geweten

36 MOREEL REDENEREN: MORALITEIT PCL-R CUTOFF >26 0,7 Psychopathic offenders 0,6 0,5 0,4 Non-psychopathic offenders Healthy controls STUDY 2 0,3 0,2 PCL-R CUTOFF >30 0,1 0 Personal dilemmas Impersonal dilemms 0,7 0,6 0,5 0,4 Psychopathic offenders Non-psychopathic offenders Healthy controls 0,3 0,2 Het Geweten 0,1 0 Personal dilemmas Impersonal dilemms Dilemma-Type: F(1,100) = 81.49; p = 0.000

37 MOREEL REDENEREN: STRAF Psychopathic offenders Non-Psychopathic offenders 0,6 Healthy Controls 0,5 STUDY 2 0,4 0,3 0,2 0,1 Het Geweten 0 Personal dilemmas Impersonal dilemmas Dilemma-Type: F(1,100) = ; p = 0.000

38 Morality MORELE EMOTIES 12 Psychopathic offenders Non-Psychopathic offenders 10 Healthy Controls STUDY Het Geweten 0 Moral pictures Non-Moral emotional pictures Neutral pictures Interaction: F(4,134) =2.89; p = 0.04

39 60 Seconds70 KOUD WATER TEST 50 STUDY Het Geweten 0 Psychopathic offenders Non-Psychopathic offenders Healthy Controls F(2,67) = 1.64; p = 0.20

40 Pain in others PIJN STIMULI Psychopathic offenders 7 6 Non-Psychopathic offenders Healthy Controls 5 STUDY Het Geweten 0 Painful pictures Neutral pictures Picture-type: F(1,67) = ; p = 0.000

41 SAMENVATTEND REDENEREN: STUDY 2 Psychopaten daders beoordelen, net als gezonde controlles en niet-psychopaten daders, de impersonal morele acties als meer moreel toelaatbaar dan de personal morele acties; Geen groepsverschillen m.b.t. morele oordelen voor zowel de impersonal als ook de personal scenario s; Het Geweten Psychopaten daders verschillen niet van nietpsychopaten daders en gezonde controlles in hun oordelen m.b.t. straf.

42 SAMENVATTEND MORELE EMOTIES: Psychopaten daders zijn beschadigd in het herkennen van morele emoties. STUDY 2 Oordelen EMOTIES Gedrag Het Geweten

43 SAMENVATTEND PIJN TOLERANTIE: Hogere, maar niet significante, pijn tolerantie in psychopaten daders; STUDY 2 Geen relatie van pijn tolerantie met het adequaat herkennen van pijn bij anderen. PIJN PLAATJES: Het Geweten Psychopaten daders zijn, net zoals nietpsychopaten daders en gezonde controlles, in staat pijn bij anderen te herkennen.

44 SIMULATIE AFHANKELIJK VAN DE CONTEXT Gemiddelde SIMS Verschil Gemiddelde SS-R Verschil STUDY 3 Verdachten (n = 39) Veroordeelden (n = 36) 11.8 t(73) = 1.50; 62.5 t(73) =.18; p >.05) p > Simulatie & Context

45 VERDACHTEN (N= 39) Gemiddelde SIMS Verschil Gemiddelde SS-R Verschil STUDY 3 Psychopathische Daders (n = 18) 18.3 t(37) = 3.93; p <.01) 70.2 t(37) = 3.22; p <.05 Niet Psychopathische Daders (n = 21) Simulatie Supernormaliteit (SIMS) (SS-R) Simulatie & Context Psychopathie 0.62* 0.61*

46 VEROORDEELDEN (N= 36) Gemiddelde Verschil Gemiddelde verschil SIMS SS-R STUDY 3 Psychopathische Daders (n = 22) Niet Psychopathische Daders (n = 14) 9.1 t(34) =.66; 66.5 t(34) = 3.14; p >.05) p < Simulatie Supernormaliteit (SIMS) (SS-R) Simulatie & Context Psychopathie *

47 Samenvattend STUDIES Delict-gerelateerde amnesie vaak geveinsd; Wel besef van goed en kwaad; Afhankelijk van de context en persoonlijkheid wordt bepaald gedrag vertoont (simulatie-supernormaal); Bewuste strategie (cognities intact) maar gebrek aan emotie; Niet zozeer cognitie stuurt gedrag, maar gebrek aan emotie hetgeen normaal gesproken gidsend is voor adequaat gedrag.

48 Dr. Maaike J Cima UNIVERSITEIT VAN TILBURG Department Forensische en OntwikkelingsPsychologie

49 Symptom Validity Test: STUDY 1 Objectieve meting; Binomial Theorem; Onder kansniveau; Specifieke onderzoeksinformatie; Voldoende details; Details valideren; Plausible alternatieve antwoorden; Intructie om juiste alternatief te kiezen of te raden. Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

50 Symptom Validity Test FORMULEN: STUDY 1 Z= (x.5) - NP NPQ Z=test statistic x=number correct answers N=number of questions P=correct discrimination Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie Q=1-p

51 Symptom Validity Test CASE 1: Leeftijd: 44 jaar STUDY 1 Diagnose: Delict: APS Moord van een 16 jarig meisjes Dader claimt dat de delict gerelateerde geheugenproblemen een resultaat zijn van zijn epilepsie Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

52 Symptom Validity Test RESULTATEN: 15 7 van de 15 vragen werden correct beantwoord 12 (7.5) 15 x.5 Z= =.516, p < x.50 x

53 Symptom Validity Test CASE 2: Leeftijd: 33 jaar STUDY 1 Diagnose: Delict: Pyromanie en APS Brandstichting Dader claimt dat de delict gerelateerde geheugenproblemen een resultaat zijn van zijn alcohol misbruik Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

54 Symptom Validity Test RESULTATEN: 6 va de 25 werden correct beantwoord (6.5) 25 x.5 Z= = -2.40, p < x.50 x

55 Conclusie: STUDY 1 De SVT is een goed en betrouwbaar diagnostisch instrument om de status van delict-gerelateerde amnesie claims te onderzoeken. Kenmerken van Delict-gerelateerde Amnesie

56 STUDY 3: THE OTHER SIDE OF MALINGERING: SUPERNORMALITY A study of supernormality in a sample of psychiatric prison inmates

57 De andere kant van malingering: Supernormaliteit STUDY 3 The other side of malingering: supernormality Supernormaliteit wordt gedefinieerd als een met opzet overdrijven van normaal en gezond gedrag. Het onderscheid met dissimulatie is dat supernormaliteit niet enkel een ontkenning van psychiatrische symptomen is, maar dat relatief normaal gedrag ontkend wordt. Het onderscheid met sociale wenselijkheid is dat supernormaal gedrag zich niet beperkt tot sociale situaties.

58 Deelnemers (N=231) Geïnstrueerde deelnemers Forensische patiënten STUDY 3 28 Psychiatrische patiënten Gezonde deelnemers Criminele deelnemers The other side of malingering: supernormality

59 Psychometrische stabiliteit SS vertoont een adequate betrouwbaarheid STUDY 3 in termen van test-hertest stabiliteit en interne consistentie. Predictieve validiteit in de zin dat forensische patiënten en geïnstrueerde mensen hoger scoren dan controle mensen. The other side of malingering: supernormality

60 Supernormaliteit en toeschrijven van schuld Externe Mentale- Spijt schuld element attributie attributie attributie STUDY 3 SS-totaal score 0,25* -0,27* -0,09 *= Significant op een niveau van 0,05 The other side of malingering: supernormality

61 Witte beren experiment van supernormaliteit STUDY Mag niet aan witte beren denken Mag aan beren denken Mag niet aan kinderen denken Mag aan kinderen denken The other side of malingering: supernormality

62 Diagnostische nauwkeurigheid (n = 125) Cut-off Sensiviteit Specificiteit 10 94% 29% STUDY % 58% 59% 75% 20 36% 85% 22 28% 92% The other side of malingering: supernormality

63 Supernormality Scale Revised (SS-R) Cut-off Sensiviteit Specificiteit 55 40% 92% STUDY % 92% 65 90% 58% % 31% The other side of malingering: supernormality

64 Samenvattend SS-R adequate betrouwbaarheid Predictieve validiteit Samenhang van externaliseren van STUDY 3 criminele verantwoordelijkheid en supernormaliteit en ontkenning van een mentale stoornis Samenhang met gebrek aan rebound The other side of malingering: supernormality effect en supernormaliteit bij emotioneel geladen target gedachten Goede sensitiviteit en specificiteit

PSYCHOPATHIE EN EMOTIEVERWERKING PSYCHOPATHY AND EMOTIONAL PROCESSING

PSYCHOPATHIE EN EMOTIEVERWERKING PSYCHOPATHY AND EMOTIONAL PROCESSING PSYCHOPATHIE EN EMOTIEVERWERKING PSYCHOPATHY AND EMOTIONAL PROCESSING M.E.Slaats-Gels 836470258 Dr. M. J. Cima-Knijff Eerste scriptiebegeleider Prof. Dr. L. Lechner Tweede scriptiebegeleider Open Universiteit

Nadere informatie

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant: TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die

Nadere informatie

Een zaak van de behandelaar?

Een zaak van de behandelaar? HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen De betrokken relaties bij dit project zijn: C2 Onderpresteren bij mild hersenletsel: een zaak van

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Titel: Cognitieve Kwetsbaarheid voor Depressie: Genetische en Omgevingsinvloeden Het onderwerp van dit proefschrift is cognitieve kwetsbaarheid voor depressie en de wisselwerking

Nadere informatie

N ederlandse samenvatting

N ederlandse samenvatting N ederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Alle kinderen doen wel eens dingen die niet mogen of waarmee ze anderen benadelen. Maar, sommige kinderen doen dat vaker dan andere. Het is bekend dat

Nadere informatie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie TSCYC Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING TSCYC 2/8 Inleiding De TSCYC is een vragenlijst

Nadere informatie

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Vugt, E. S. (2011). Moral development and juvenile sex offending. Oisterwijk: Boxpress.

Citation for published version (APA): van Vugt, E. S. (2011). Moral development and juvenile sex offending. Oisterwijk: Boxpress. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Moral development and juvenile sex offending van Vugt, E.S. Link to publication Citation for published version (APA): van Vugt, E. S. (2011). Moral development and

Nadere informatie

Diagnose en classificatie in de psychiatrie

Diagnose en classificatie in de psychiatrie Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant

Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Inleiding - Stellingen. - Ontstaan psychiatrische aandoeningen. - Wat zien naastbetrokkenen. - Invloed van borderline op

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Zedendelicten vormen een groot maatschappelijk probleem met ernstige gevolgen voor zowel het slachtoffer als voor de dader. Hoewel de meeste zedendelicten worden gepleegd door

Nadere informatie

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt

Nadere informatie

De psychometrische eigenschappen van de HKT-R Michelle Willems

De psychometrische eigenschappen van de HKT-R Michelle Willems De psychometrische eigenschappen van de HKT-R Michelle Willems Symposium HKT-R: introductie van een gereviseerd instrument voor risicotaxatie en behandelevaluatie Donderdag 13 juni 2013, Conferentiecentrum

Nadere informatie

WORKSHOP Aandacht voor de psychopathologie van de dader met het oog op de preventie van verder slachtofferschap

WORKSHOP Aandacht voor de psychopathologie van de dader met het oog op de preventie van verder slachtofferschap WORKSHOP Aandacht voor de psychopathologie van de dader met het oog op de preventie van verder slachtofferschap TREFDAG LEUVEN MODERATOR EN HCA DIENSTEN ----------------------- Donderdag 26-11-2016 Prof.

Nadere informatie

Temperamentsprofielen bij verslaving

Temperamentsprofielen bij verslaving 17 februari 2017 Temperamentsprofielen bij verslaving Dr Els Santens Psychiater Team Verslavingszorg Inhoud Kader doctoraatsonderzoek Verslaving Gray s Reinforcement Sensitivity Theory (RST) Temperamentsprofielen

Nadere informatie

Perseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting

Perseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting Perseverative cognition: The impact of worry on health Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Perseveratieve cognitie: de invloed van piekeren op gezondheid Iedereen maakt zich wel eens zorgen.

Nadere informatie

Bloody Mary Op zoek naar Bloody Mary - studiedag forensische systeem therapie 6/21/2017

Bloody Mary Op zoek naar Bloody Mary - studiedag forensische systeem therapie 6/21/2017 Bloody Mary Vrouwen als dader Mars versus Venus of een beetje van beiden Anne-Marie Slotboom Universitair hoofddocent strafrecht en criminologie, VU 1 2 o Veel stereotypen over verschillen tussen mannen

Nadere informatie

6 Forensische aspecten Aandachtspunten 134 Noten 134

6 Forensische aspecten Aandachtspunten 134 Noten 134 Inhoud Voorwoord Hoofdstuk 1 Psychiatrische stoornis en diagnostiek 13 1 Inleiding 13 2 Psychiatrische ziekte 13 3 De psychische functies 16 4 Doelen en onderdelen psychiatrische diagnostiek 17 5 Diagnose

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in

Nadere informatie

Responsiviteit van meetinstrumenten. Prof. dr. ir. Riekie de Vet. EMGO Instituut, Amsterdam

Responsiviteit van meetinstrumenten. Prof. dr. ir. Riekie de Vet. EMGO Instituut, Amsterdam Responsiviteit van meetinstrumenten Prof. dr. ir. Riekie de Vet EMGO Instituut, Amsterdam Meet-eigenschappen Klinimetrische eigenschappen Reproduceerbaarheid Validiteit Responsiviteit Interpretatie Definitie

Nadere informatie

ROM met de OQ-45. Kim la Croix, sheets: Kim de Jong. Discover the world at Leiden University

ROM met de OQ-45. Kim la Croix, sheets: Kim de Jong. Discover the world at Leiden University ROM met de OQ-45 Kim la Croix, sheets: Kim de Jong Vraag Gebruikt u op dit moment de OQ-45? a. Nee, maar ik overweeg deze te gaan gebruiken b. Ja, maar ik gebruik hem nog beperkt c. Ja, ik gebruik hem

Nadere informatie

Neuropsychologie. Psychologische diagnostiek en testtheorie. Neuropsychologie. Neuropsychologie. Typering patiënten. Neuropsychologische symptomen

Neuropsychologie. Psychologische diagnostiek en testtheorie. Neuropsychologie. Neuropsychologie. Typering patiënten. Neuropsychologische symptomen Psychologische diagnostiek en testtheorie Neuropsychologie Neuropsychologie De neuropsychologie kijkt naar de relatie tussen het (dysfunctionele) brein en het (verstoorde) gedrag Gudrun Nys g.nys@fss.uu.nl

Nadere informatie

Dement of gewoon bijzonder gedrag?

Dement of gewoon bijzonder gedrag? Dement of gewoon bijzonder gedrag? 80 jarige mevrouw vrijwillig opgenomen op opnameafdeling Gerontopsychiatrie vanwege: Slechte zelfzorg Tot niets komen Vermagering Opsluiten in huis Paranoïde wanen: buren

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit

Nadere informatie

Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen. Prof. dr. Filip Raes KU Leuven

Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen. Prof. dr. Filip Raes KU Leuven Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen Prof. dr. Filip Raes KU Leuven Antwerpen Het verhaal, met en zonder woorden 17.03.2017 waarover zal ik het hebben? belang van specifieke

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en

Nederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en Nederlandse samenvatting 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? Van de trauma- en stressorgerelateerde (kortweg trauma-gerelateerde) stoornissen

Nadere informatie

WAT DOET EEN ONGEVAL MET DE PSYCHE VAN HET SLACHTOFFER?

WAT DOET EEN ONGEVAL MET DE PSYCHE VAN HET SLACHTOFFER? WAT DOET EEN ONGEVAL MET DE PSYCHE VAN HET SLACHTOFFER? Dr. Lex Vendrig, klinisch psycholoog NIS, Oegstgeest, 6-12-2012 INDELING CONTUSIO CEREBRI PTSS POSTCOMMOTIONEEL SYNDROOM NEUROPSYCHOLOGISCH ONDERZOEK

Nadere informatie

Overzicht. Help! Statistiek! Stelling van Bayes. Hoe goed is leverscan ( test T ) voor het diagnostiseren van leverpathologie ( ziekte Z )?

Overzicht. Help! Statistiek! Stelling van Bayes. Hoe goed is leverscan ( test T ) voor het diagnostiseren van leverpathologie ( ziekte Z )? Help! Statistiek! Overzicht Doel: Informeren over statistiek in klinisch onderzoek. Tijd: Doorlopende serie laagdrempelige lezingen, voor iedereen vrij toegankelijk. Derde woensdag in de maand, 12-13 uur

Nadere informatie

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Congres Moderne Dementiezorg Sessie Vroegsignalering en diagnosestelling 28 november 2011 Prof. dr. Philip Scheltens Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum

Nadere informatie

PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee?

PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee? PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee? Prof. dr Jolanda de Vries Hoogleraar Kwaliteit van leven in de medische setting GZ-psycholoog en Medisch manager afdeling medische psychologie St Elisabeth ziekenhuis

Nadere informatie

P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ

P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Dilemma s bij risicotaxatie Risicotaxatie is een nieuw en modieus thema in de GGZ Veilige zorg is een illusie Hoe veiliger de zorg, hoe minder vrijheid voor

Nadere informatie

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?

Nadere informatie

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding

Nadere informatie

Crimineel gedrag en schoolverzuim onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG

Crimineel gedrag en schoolverzuim onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG Lectoraat LVB en jeugdcriminaliteit Factsheet 7 - december 2015 Expertisecentrum Jeugd Hogeschool Leiden Crimineel gedrag en school onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG Door: Paula

Nadere informatie

Dandachi-FitzGerald, B. (2017). Symptom validity in clinical assessments.

Dandachi-FitzGerald, B. (2017). Symptom validity in clinical assessments. Dandachi-FitzGerald, B. (2017). Symptom validity in clinical assessments. Het onderzoek beschreven in dit proefschrift richt zich op de validiteit van (neuro)psychologische onderzoeken van patiënten met

Nadere informatie

Autisme spectrum stoornissen en delinquentie

Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Lucres Nauta-Jansen onderzoeker kinder- en jeugdpsychiatrie VUmc Casus Ronnie jongen van 14, goed en wel in de puberteit onzedelijke handelingen bij 5-jarig

Nadere informatie

Virtual Reality in de forensische context. Festival Forensische Zorg Stéphanie Klein Tuente

Virtual Reality in de forensische context. Festival Forensische Zorg Stéphanie Klein Tuente Virtual Reality in de forensische context Festival Forensische Zorg Stéphanie Klein Tuente 22-01-2019 1968 Sword of Damocles Kracht van Virtual Reality Realistisch, maar niet echt Je lichaam en geest reageren

Nadere informatie

CDI-2. Screeningsvragenlijst voor depressie bij kinderen en jongeren. HTS Report. Meisje Test ID 255-303 Datum 26.04.2016.

CDI-2. Screeningsvragenlijst voor depressie bij kinderen en jongeren. HTS Report. Meisje Test ID 255-303 Datum 26.04.2016. HTS Report CDI-2 Screeningsvragenlijst voor depressie bij kinderen en jongeren ID 255-303 Datum 26.04.2016 Oudervragenlijst Informant: Ouder Test Moeder CDI-2 Inleiding 2 / 7 INLEIDING De CDI-2 is een

Nadere informatie

De Effectiviteit van de Validiteitschalen van de MMPI-2 en MMPI-2-RF om het Veinzen

De Effectiviteit van de Validiteitschalen van de MMPI-2 en MMPI-2-RF om het Veinzen De Effectiviteit van de Validiteitschalen van de MMPI-2 en MMPI-2-RF om het Veinzen van een Stoornis te Detecteren bij Forensische en Arbeidsongeschiktheidsevaluaties Eindversie Annemiek Vial (6045650)

Nadere informatie

Ontwikkeling van de vragenlijst Betrouwbaarheid en validiteit

Ontwikkeling van de vragenlijst Betrouwbaarheid en validiteit 109 Samenvatting 110 Inleiding Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling van een vragenlijst die door patiënten zelf in te vullen is om zowel gewenste (effectiviteit) als ongewenst effecten (bijwerkingen/tolerabiliteit)

Nadere informatie

Het verminderen van PTSS klachten met cognitive bias modification (CBM)

Het verminderen van PTSS klachten met cognitive bias modification (CBM) Het verminderen van PTSS klachten met cognitive bias modification (CBM) Eigenlijk > Marcella Woud Center for the Study and Treatment of Mental Health, Ruhr Universiteit Bochum Behavioural Science Institute,

Nadere informatie

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Immuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten. Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG

Immuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten. Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG Immuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG Introductie Disbalans Pro-inflammatoire staat Destabilisatie Gevoeligheid voor stress Monocyt

Nadere informatie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie Wereldwijd komt een schrikbarend aantal kinderen in aanraking met kindermishandeling, in de vorm van lichamelijke mishandeling of seksueel misbruik, verwaarlozing, of gebrek aan toezicht. Soms zijn kinderen

Nadere informatie

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM 7--3 Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen met een auditieve/ communicatieve beperking Emotieherkenning bij kinderen en kinderen met Rosanne van der Zee Meinou de Vries Lizet Ketelaar Rosanne van

Nadere informatie

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric

Nadere informatie

De ontwikkeling van een video-

De ontwikkeling van een video- De ontwikkeling van een video- based Situational Judgment Test Lonneke A. L. de Meijer en Marise Ph. Born Erasmus Universiteit Rotterdam Jaap van Zielst De Politieacademie Henk T. van der Molen Erasmus

Nadere informatie

Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016

Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016 Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016 Inhoud Theoretische achtergrond Ontwikkeling SIPP Domeinen en facetten

Nadere informatie

De MMSE bij geriatrische patiënten

De MMSE bij geriatrische patiënten De MMSE bij geriatrische patiënten Een kritische blik en guidelines bij een der meest gekende, maar mogelijks ook een der meest verkeerd gebruikte screeningstesten Drs. Michael Portzky UZ Gent/ PC St Jan

Nadere informatie

Borderline, waar ligt de grens?

Borderline, waar ligt de grens? Borderline, waar ligt de grens? Themadag georganiseerd door Friese werkgroep Labyrinth-In Perspectief 23 november 2002 Programma 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 11.45 12.15 13.00 14.00 15.00 Ontvangst met

Nadere informatie

Hyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater

Hyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater Hyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater 24 april 2014 Jaarvergadering KNO en HHH Disclosures Geen Hyperacusis

Nadere informatie

Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD

Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Valerie Van Cauwenberghe en Prof. dr. Roeljan Wiersema Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met ADHD Dit onderzoek werd uitgevoerd door: Prof. dr.

Nadere informatie

Dementie op jonge leeftijd

Dementie op jonge leeftijd Dementie op jonge leeftijd Stand van zaken in de wetenschap 357 hits PubMed presenile young onset early onset dementia Wat zijn de ervaren problemen en behoeften van jonge dementerenden en hun familie

Nadere informatie

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder

Nadere informatie

Morele ontwikkeling en Delinquentie Eveline van Vugt Forensische Orthopedagogiek Universiteit van Amsterdam

Morele ontwikkeling en Delinquentie Eveline van Vugt Forensische Orthopedagogiek Universiteit van Amsterdam Morele ontwikkeling en Delinquentie Eveline van Vugt Forensische Orthopedagogiek Universiteit van Amsterdam Wie ben ik? Orthopedagoog & Criminoloog Praktijk: Gezinsbegeleiding Sinds 2007 verbonden aan

Nadere informatie

(Alle metingen) SF-12v2 Gezondheid De volgende vragen gaan over uw standpunten t.a.v. uw gezondheid. Met behulp van deze gegevens kan worden bijgehouden hoe u zich voelt en hoe goed u in staat bent uw

Nadere informatie

Hedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties?

Hedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties? Emotie en gewetensvorming in de behandeling Hedy Stegge Vrije Universiteit Amsterdam PI Research Duivendrecht Hedendaagse opvattingen over s Functioneel (belangenbehartigers) Persoonlijk welbevinden Kwaliteit

Nadere informatie

CVS : forensisch psychiatrische overwegingen

CVS : forensisch psychiatrische overwegingen CVS : forensisch psychiatrische overwegingen ZOL Genk 17 Februari 2011 Prof Dr Dillen Chris Forensisch Psychiater Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Recht - Criminologie Porseleinwinkel Etiologie Chronisch

Nadere informatie

22/11/2011. Inhoud LITERATUUR BRUSSEN. Gezonde kinderen

22/11/2011. Inhoud LITERATUUR BRUSSEN. Gezonde kinderen Een chronisch ziek kind in het gezin: Kwaliteit van leven van gezonde broers en zussen Trui Vercruysse Psychosociale oncologie, 25 november 2011 Inhoud Literatuur siblings/brussen Gezonde kinderen Zieke

Nadere informatie

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog Wat is neuropsychologie? Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Genderdysforie in kinderen: Oorzaken en Gevolgen Chapter ELEVEN De studies, beschreven in dit proefschrift, richten zich op vier thema s. De eerste hoofdstukken beschrijven twee

Nadere informatie

Zimmerman, Sheeran, & Young. Beoordelen van de aanwezigheid van depressie

Zimmerman, Sheeran, & Young. Beoordelen van de aanwezigheid van depressie DIAGNOSTIC INVENTORY FOR DEPRESSION (DID) Zimmerman, M., Sheeran, T., & Young, D. (2004). The Diagnostic Inventory for Depression: A self-report scale to diagnose DSM-IV Major Depressive Disorder. Journal

Nadere informatie

De Nederlandse doelgroep van mensen met een LVB 14-12-2011. Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB)

De Nederlandse doelgroep van mensen met een LVB 14-12-2011. Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB) Zwakzinnigheid (DSM-IV-TR) Code Omschrijving IQ-range Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB) Xavier Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Onderzoeker Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen

Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind Psychiatriseren = Het moeilijke kind stelt de volwassene vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen

Nadere informatie

Kan het gebruik van vragenlijsten suïcide voorkomen? Prof. Dr. Ronny Bruffaerts UPC-KULeuven

Kan het gebruik van vragenlijsten suïcide voorkomen? Prof. Dr. Ronny Bruffaerts UPC-KULeuven Kan het gebruik van vragenlijsten suïcide voorkomen? Prof. Dr. Ronny Bruffaerts UPC-KULeuven 42-82% daling in opnameduur voor psychotische stoornissen, 1989-1995 63% minder psychiatrische bedden in de

Nadere informatie

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014 Decisional conflict Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014 Disclosure Belangenverstrengeling geen Financiering ZonMw KNOV Samenwerkende organisaties NVOG TNO AMC Inhoud presentatie Wat is decisional conflict?

Nadere informatie

Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven

Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven De invloed van psychologische factoren op het ontstaan van kanker Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven Uitgangspunt Zijn er fysiologische mechanismen die zouden kunnen

Nadere informatie

Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater

Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater Ziekte Gezondheid Gek Normaal Wat is een psychose? Waarnemen Denken Betekenis geven Wat is een psychose? Hallucinatie Waan Hallucinaties

Nadere informatie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Gezondheid van uitkeringsgerechtigden

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Het verband tussen de PCL-R Score, Index-Delict, en Incidenten in de TBSkliniek

Het verband tussen de PCL-R Score, Index-Delict, en Incidenten in de TBSkliniek Het verband tussen de PCL-R Score, Index-Delict, en Incidenten in de TBSkliniek Kim Broeders (ANR:737406) Begeleider: J.J. Sijtsema Datum: 23-12-2013 Bachelorthesis Forensische Psychologie, Tilburg University

Nadere informatie

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test

Nadere informatie

Wat te meten bij lage rugpijn

Wat te meten bij lage rugpijn Wat te meten bij lage rugpijn Drs. François Maissan Drs. Edwin de Raaij Fysiotherapeuten Manueel therapeuten Gezondheidswetenschappers Doel Wat te meten bij lage rugpijn? 1 Master Orthopedische manuele

Nadere informatie

BURNOUT ASSESSMENT TOOL

BURNOUT ASSESSMENT TOOL BURNOUT ASSESSMENT TOOL Wat is de BAT? De eigenschappen en sterktes van de nieuwe meting Woensdag 20 maart 2019 Inhoud 1- Hoe betrouwbaar & valide is de BAT? 2- Hoe gebruik je de BAT? 3- Hoeveel werkenden

Nadere informatie

AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD

AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD Prof. dr. Roeljan Wiersema Universiteit Gent Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

When Things are Getting out of Hand. Prevalence, Assessment, and Treatment of Substance Use Disorder(s) and Violent Behavior F.L.

When Things are Getting out of Hand. Prevalence, Assessment, and Treatment of Substance Use Disorder(s) and Violent Behavior F.L. When Things are Getting out of Hand. Prevalence, Assessment, and Treatment of Substance Use Disorder(s) and Violent Behavior F.L. Kraanen Samenvatting Criminaliteit is een belangrijk probleem en zorgt

Nadere informatie

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -

Nadere informatie

Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven

Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:

Nadere informatie

Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen

Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen Het moeilijke kind stelt ons vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen

Nadere informatie

Angststoornis bij ouderen

Angststoornis bij ouderen Angst bij besluitvorming Dr. Saskia Teunisse klinisch psycholoog, klinisch neuropsycholoog GERION & Amstelring Angststoornis bij ouderen Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie: Méést voorkomende psychiatrische

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder

Nadere informatie

Diabetes & Eetstoornissen Een uiterst gevaarlijke combinatie. Prof. Dr. M. Vervaet - Universiteit Gent - Centrum voor Eetstoornissen

Diabetes & Eetstoornissen Een uiterst gevaarlijke combinatie. Prof. Dr. M. Vervaet - Universiteit Gent - Centrum voor Eetstoornissen Diabetes & Eetstoornissen Een uiterst gevaarlijke combinatie Prof. Dr. M. Vervaet - Universiteit Gent - Centrum voor Eetstoornissen GEZOND EN ZIEK Lichamelijke Gezondheid Diabetes: somatische aandoening

Nadere informatie

De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015.

De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015. De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe Onno van Schayck Cahag Conferentie 15-1-2015 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Overzicht. Overzicht. Casus. Scoring. Resultaat RISICOTAXATIE BIJ GEÏNTERNEERDEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING. Intro: VRAG.

Overzicht. Overzicht. Casus. Scoring. Resultaat RISICOTAXATIE BIJ GEÏNTERNEERDEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING. Intro: VRAG. Overzicht RISICOTAXATIE BIJ GEÏNTERNEERDEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING Claudia Pouls KeFor Overzicht Casus Patrick Bollen was enig kind. Zijn vader had een succesvol IT-bedrijf. Zijn moeder bleef

Nadere informatie

NEDERLANSE SAMENVATTING

NEDERLANSE SAMENVATTING NEDERLANSE SAMENVATTING Inleiding Het doel van deze studie was om individuele verschillen in zelfregulatie te onderzoeken bij jongens met een oppositioneel opstandige gedragstoornis ( ; ODD) of een antisociale

Nadere informatie

Welke vragenlijst voor mijn onderzoek?

Welke vragenlijst voor mijn onderzoek? Welke vragenlijst voor mijn onderzoek? NHG wetenschapsdag 2010 Caroline Terwee Kenniscentrum Meetinstrumenten VUmc Afdeling Epidemiologie en Biostatistiek VU medisch centrum Inhoud 1. Presentatie 2. Kritisch

Nadere informatie

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student Definitie trauma in de kindertijd Emotioneel misbruik Emotionele verwaarlozing Fysiek misbruik Fysieke verwaarlozing Seksueel misbruik

Nadere informatie

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

Mensen die stoute dingen doen. Stef Decoene V.U.Brussel, Vakgroep Criminologie

Mensen die stoute dingen doen. Stef Decoene V.U.Brussel, Vakgroep Criminologie Mensen die stoute dingen doen. Stef Decoene V.U.Brussel, Vakgroep Criminologie Waarom aandacht nodig? Meerdere begrippen Diagnostiek hiervan afhankelijk Prevalentie hiervan afhankelijk Interventies/behandeling

Nadere informatie

Neurobiologische achtergronden van agressie

Neurobiologische achtergronden van agressie Neurobiologische achtergronden van agressie Studiedag EFCAP 2010 arne popma vumc, academische afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie 1 2 boodschap om mee naar huis te nemen biologische factoren alleen kunnen

Nadere informatie

Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie

Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie 1 Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie Bart Klijs, Eva Kibele, Lea Ellwardt, Marij Zuidersma, Ronald Stolk, Inge Hutter, Rafael Wittek, Carlos Mendes de Leon, Nynke

Nadere informatie

Sportdeelname van jongeren met gedragsproblemen

Sportdeelname van jongeren met gedragsproblemen Sportdeelname van jongeren met gedragsproblemen ONDERZOEK DREMPELS BETEKENIS VOORWAARDEN Remo Mombarg en Jan Willem Bruining (RUG/HIS) Koen Breedveld en Wouter Nootebos (Mulier Instituut) Saskia van Doorsselaer

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 hoofdstuk 3 hoofdstuk 4

Hoofdstuk 3 hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Dutch summary Chapter 7 Het concept psychopathie duidt op een complexe problematiek met patholologische afwijkingen op affectief, interpersoonlijk en gedragsmatig gebied. Psychopaten worden beschreven

Nadere informatie

Psychotraumatologie: eenheid en verscheidenheid in een veelstromenland. Prof. dr. Rolf Kleber Ede, 19 april 2012

Psychotraumatologie: eenheid en verscheidenheid in een veelstromenland. Prof. dr. Rolf Kleber Ede, 19 april 2012 Psychotraumatologie: eenheid en verscheidenheid in een veelstromenland Prof. dr. Rolf Kleber Ede, 19 april 2012 Waarom werd PTSS destijds geïntroduceerd? Gevolgen van de Vietnam-oorlog Task force in de

Nadere informatie

Kinderdoding. Inhoud. Onderzoeksopzet. Aanleiding 17-10-2010. Aanleiding Onderzoeksopzet Wetgeving Resultaten Discussie. Verschil in berechting tussen

Kinderdoding. Inhoud. Onderzoeksopzet. Aanleiding 17-10-2010. Aanleiding Onderzoeksopzet Wetgeving Resultaten Discussie. Verschil in berechting tussen Kinderdoding Verschil in berechting tussen mannelijke en vrouwelijke kinderdoders Aanleiding Onderzoeksopzet Wetgeving Resultaten Discussie Inhoud E.J.C. Goetheer 13-1- Aanleiding Proefschrift A.J. Verheugt,

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen - diagnostiek en behandelprincipes -

Somatoforme stoornissen - diagnostiek en behandelprincipes - sen - diagnostiek en behandelprincipes - 1988 1994 Interne Geneeskunde Polikliniek Bert van Hemert psychiater epidemioloog 1998 2006 Huisartspraktijk 25 september 2007 Nascholing Opleidingscluster Psychiatrie

Nadere informatie

Auteur Bech, Rasmussen, Olsen, Noerholm, & Abildgaard. Meten van de ernst van depressie

Auteur Bech, Rasmussen, Olsen, Noerholm, & Abildgaard. Meten van de ernst van depressie MAJOR DEPRESSION INVENTORY (MDI) Bech, P., Rasmussen, N.A., Olsen, R., Noerholm, V., & Abildgaard, W. (2001). The sensitivity and specificity of the Major Depression Inventory, using the Present State

Nadere informatie

Emotieweb: van data naar praktijk

Emotieweb: van data naar praktijk Emotieweb: van data naar praktijk Meinou de Vries Meinou de Vries Karin Wiefferink Marjolein Meester Rosanne van der Zee Sigrid Kok Carolien Rieffe Lizet Ketelaar Evelien Broekhof Paul Oosterveld Ivet

Nadere informatie