Praktische opdracht ANW De zon

Transcriptie

1 Praktische opdracht ANW De zon Praktische-opdracht door een scholier 1475 woorden 17 januari keer beoordeeld Vak ANW Inhoud Hoofdstuk 1: inleiding Hoofdstuk 2: zonnevlekken Hoofdstuk 3: de corona Hoofdstuk 4: zonnewinden Hoofdstuk 5: zonnevlammen Hoofdstuk 6: zonsverduistering Hoofdstuk 7: de zon en godsdienst Hoofdstuk 8: zonnebrand Hoofdstuk 9: conclusie, bronvermelding en logboek Hoofdstuk 1: inleiding S avonds staat de hemel vol met sterren, ze zijn zo ver weg dat we ze zien als kleine stipjes. De zon is ook een ster, alleen deze is heel wat dichterbij dan al die andere sterren. De zon staat in het zonnestelsel centraal, de aarde draait samen met andere planeten in banen van druk en zwaartekracht rond de zon. De zon straalt licht en warmte uit, als de zon dit niet deed zou er geen leven op aarde mogelijk kunnen zijn. De zon is een bal van gloeiende en brandende gassen, ongeveer 3/4de van de zon zijn hydrogenen en 1/4de bestaat uit helium, er zijn ook nog wat andere gassen aanwezig. Binnenin deze bal drukt de zwaartekracht neutronen en protonen samen. Hierdoor ontstaat er kern reacties die helium vormen, die energie die hierbij vrijkomt straalt licht en warmte uit. Al aardes energie komt oorspronkelijk van kernenergie, bijvoorbeeld: olie steenkool en gas werden miljoenen jaren geleden gevormd van planten en dieren. Zon feitjes Afstand tussen de zon en de aarde 149,6 miljoen km De diameter van de zon 1,392,000 km Temperatuur op het oppervlak 6000 C Temperatuur in de kern van de zon 15,000,000 C Leeftijd v/d zon +/- 4,6 miljard jaar oud Pagina 1 van 5

2 Hoofdstuk 2: zonnevlekken Aan het oppervlak van de zon is het 5,500 C. Met een telescoop zijn op de zon soms zwarte vlekken te zien. Dit zijn de zonnevlekken. Zonnevlekken zijn plaatsen op de zon waar het magnetisch veld heel sterk is. Daardoor is de magnetische druk hoog en wordt de normale atmosferische druk laag. Op de oppervlakte van de zon is het 6000 C, bij een zonnevlek is het ongeveer 4000 C. Een zonnevlek is koeler dan de rest van de zon en daarom zien we ze als zwarte vlekken. Hoofdstuk 3: de Corona De corona is de buitenste lag van de zon s atmosfeer. Ze is alleen tijdens een totale zonsverduistering met het blote oog te zien. De corona is zo n 2 miljoen km dik. In de corona stijgt de temperatuur van C tot 1 miljoen C. De reden van deze snelle en hoge temperatuurstijging wordt nog niet goed begrepen door wetenschappers. Ze vermoeden dat de magnetische lussen er wat mee te maken hebben. Hoofdstuk 4: zonnewinden De zonnewind is een stroom van geladen deeltjes die de zon verlaat. Hij bestaat uit twee delen. Een trage zonnewind, die de aarde bereikt met een snelheid van 250 km/sec. Hij is waarschijnlijk afkomstig uit de equatoriale gordel van de zon. Een snelle zonnewind, die snelheden bereikt van 800 km/sec. Hij is afkomstig van de coronale gaten aan de polen van de zon. Deze snelle zonnewind bereikt de buitenste grenzen van ons zonnestelsel en nog verder. De oorsprong van de zonnewinden ligt in de corona. De zonnewind zorgt ervoor dat gas dat uit een komeetkern komt naar achteren wordt geblazen, vandaar dat kometen zulke staarten hebben. De geladen deeltjes van de zonnewind zijn verantwoordelijk voor het Noorder- en Zuiderlicht, als ze met grote snelheid de bovenlagen van de aardse atmosfeer binnen dringen en zo de atomen en moleculen aanslaan. Hoofdstuk 5: zonnevlammen Zonnevlammen zijn grote explosies van de zon, de explosies zijn even groot als de aarde. Ze duren enkele minuten. Bij het ontstaan van grote zonnevlammen hebben wetenschappers ontdekt dat het gaat om een seismologische schokgolf die zich verplaatst door het inwendige van de zon. Het is te vergelijken met een aardbeving op aarde. Hoofdstuk 6: zonsverduistering Je krijgt een zonsverduistering als de maan voor de zon langs gaat, de zon wordt dan totaal of gedeeltelijk afgedekt. De aarde moet in een lijn staan met de maan en de zon. Een zonsverduistering komt niet vaak voor. De aarde draait om de zon heen, maar de maan ook. De aarde doet er 1 jaar over om om de zon heen te draaien, de maan doet er minder dan 1 maand om om de zon te draaien. In Nederland was de Pagina 2 van 5

3 laatste totale zonsverduistering op 3 mei 1715, de eerst volgende is op 7 oktober De laatste zonsverduistering was op 21 juni 2001 in Afrika te zien. Als je naar een zonsverduistering wilt kijken moet je dat nooit met het blote oog doen. Doordat de maan zich voor de zon verplaatst worden de zonnestralen veel scherper. Als je er te lang naar kijkt is het schadelijk voor je ogen, daarom kan je ook speciale brilletjes kopen die het licht van de zon filtreren. Hoofdstuk 7: de zon en godsdienst Vroeger stond de zon in veel godsdiensten centraal, de mensen wisten vroeger niet goed wat de zon nou was en dus beschouwde ze het als een god of een goddelijk verschijnsel. De Egyptenaren In het oud Egypte geloofde de mensen dat er in het begin alleen een oceaan was. Later kwam er een ei of een bloem naar boven waaruit de god Ra, de Zon kwam. Ra was de belangrijkste god, hij werd altijd geëerd. Hij was de oppergod. Egyptenaren dachten altijd aan de zon, piramides werden zo gebouwd dat ze op een bepaalde manier naar de zon stonden. Ook werden ze zo gebouwd dat de hete zon er nooit de hele dag op stond te branden, vandaar dat alles wat in de piramides gevonden is zo goed bewaard gebleven is. De Egyptenaren brachten ook offers aan de zonnegod in tempels die ze aan Ra gewijd hadden. De Grieken Zij hadden de god Helios, hij was de god die in een gouden strijdwagen met 4 paarden woeste paarden die alleen hij aankon over de hemel reed. Er waren veel tempels om deze god te eren, alleen er zijn alleen nog wat overblijfsels of helemaal niets van deze tempels over. De bekendste tempel waar hij werd geëerd was in Rhodes en die tempel behoort tot 1 van de 7 wonderen van de wereld. Helios werd later bekend als de Griekse god Apollo. Pre-Columbiaans De Pre-Columbiaanse mensen bouwden tempels om de zon te eren, er zijn hele grote piramide achtige tempels gevonden in de bossen van Mexico. Een grote trap leidt naar een offer steen waar ze waarschijnlijk tijdens bepaalde ceremonies een offer naar hun zonnegod, Huitzilopochtli brachten. De tempel is gemaakt van klei en steen, en is ongeveer 61m hoog. De Maya s deden dit ook, de 2 culturen lijken erg op elkaar, zowel als hun geloof als hun gebouwen. Veel Maya tempels uit de 3de en 4de eeuw zijn onderzocht, de grootste plaats die veel aan ceremonies deden had ongeveer inwoners totdat ze in de 10de eeuw zonder reden allemaal vertrokken. Hoofdstuk 8: zonnebrand Dit stukje tekst heb ik zo van internet gehaald, het behoort dus niet echt tot dit werkstuk maar ik vond het wel leuk en heb het er maar bij gedaan. Je kunt het zien als iets actueels. De website is: Pagina 3 van 5

4 HET AANTAL MINUTEN DAT U VEILIG IN DE ZON KAN LIGGEN ZONDER ZONNEBRAND Het zonlicht bevat ultraviolette straling, die verkleuring van de huid veroorzaakt. Naarmate de zon 's middags hoger aan de hemel staat, afhankelijk van de seizoenen, is deze straling sterker. De mate van verkleuring van de huid hangt ook sterk af van het huidtype (licht of donker getinte huid. Deze pagina geeft het aantal uren, dat u veilig in de zon kunt doorbrengen tussen 12 en 15 uur 's middags zonder achteraf rood te kleuren van de zonnebrand. Als uw huid nog niet gewend is aan de zon, neem dan de helft van de getoonde tijden. De veilige tijd in minuten voor de warme maanden onderscheiden voor vier type mensen. Mei Juni Juli Aug 1: mensen met rood of lichtblond haar en blauwe ogen, waarvan de huid nooit bruint maar wel verbrandt. 15 min 10 min 10 min 15 min 2: mensen met blond haar en lichte ogen, die wel bruinen, maar waarvan de huid ook snel verbrandt. 20 min 15 min 15 min 20 min 3: met donker haar en ogen, die snel bruinen en waarvan de huid nauwelijks verbrandt. 40 min 30 min 30 min 40 min 4: mensen met zwart haar en getinte huid, die zeer snel bruinen en waarvan de huid bijna nooit verbrandt. 60 min 40 min 40 min 60 min De bovenstaande getallen kunt u vermenigvuldigen met de beschermingsfactor van uw zonnebrandolie. Hoofdstuk 9: conclusie De zon is zeer belangrijk, en werkt vrij ingewikkeld. Mensen zijn al eeuwen met de zon bezig en volgens mij zijn ze nog steeds niet overal achter. We kunnen niet zonder de zon maar we moeten ons er soms tegen beschermen. Ik heb veel bijgeleerd over de zon, het was wel moeilijk er informatie over te vinden dat ik zelf snapte, soms was de taal heel moeilijk met allerlei moeilijke berekeningen. Hoofdstuk 8 heb ik van internet gehaald omdat ik het zelf wel interessant vind, en ik vind dat mensen er niet genoeg rekening mee houden hoe gevaarlijk de zon kan zijn. Bronvermelding: cd-rom: - Encarta 98, Window on the universe (Sunday times) Internet: boeken: - Children s Illustrated Encyclopedia; the Dorling Kindersley Great Britain 1991 Logboek 25 september Anw les 1 uur Pagina 4 van 5

5 28 september mediatheek ¾ uur 02 oktober Anw les 1 uur 02 oktober uit school 1 uur 03 oktober uit school ½ uur 04 oktober uit school 1 uur 05 oktober uit school 1 uur Pagina 5 van 5