Investeringsbesluit Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten

Transcriptie

1 Statenvoorstel nr. PS/2011/886 Investeringsbesluit Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten Datum GS-kenmerk Inlichtingen bij 15 november / dhr. W.RJ. de Haas, telefoon Aan Provinciale Staten Onderwerp Investeringsbesluit Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten; 16 e wijziging van de Programmabegroting Bijlagen I. Ontwerpbesluit nr. PS/2011/886 (bijgevoegd) II. Overzicht budgettaire gevolgen 16 e wijziging 2011 (bijgevoegd) Samenvatting van het voorgestelde besluit 1. In het Hoofdlijnenakkoord is het Orkest van het Oosten opgenomen onder hoofdstuk Culturele infrastructuur en monumentenzorg. In het Statenvoorstel bij de kerntakenbegroting 2012 staat het vermeld onder PM-posten. 2. Provinciale Staten besluiten om het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten in 2011 als eerste fase in de beeindiging van de subsidierelatie een investeringsimpuls van 5 miljoen te verlenen voor een nieuwe koers op basis van een nieuw financieringsmodel. Hiermee kan het orkest zich goed voorbereiden op een toekomst met minder overheidssubsidie en meer geld uit de markt. Wanneer de provincie een financieel kader heeft ontwikkeld voor de afkoop van structurele subsidies, kan het NSO/OvO alsnog een aanvraag doen tot afkoop van de structurele subsidie. Indien aan de voorwaarden voldaan wordt, kan de benodigde dekking gevonden worden in het restantbedrag van de p.m post (maximaal miljoen). Tot die tijd blijven de structurele subsidierelatie van ,= jaarlijks (minus efficiencykorting) en de jaarlijkse prestatieafspraken in stand. 3. PS besluiten om vanuit de algemene dekkingsreserve een bedrag van 5,0 miljoen te onttrekken en toe te voegen aan de reserve Kracht van Overijssel om op die manier de PM-post te concretiseren. Het beschikbare bedrag wordt gekoppeld aan subdoelstelling "Eigenheid en verscheidenheid van Overijssel profileren" (6.3.1). 4. PS besluiten voor de investeringsimpuls aan het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten een bedrag van 5 miljoen vanuit de reserve Kracht van Overijssel naar de bestemmingsreserve 'uitvoering Kracht van Overijssel' over te hevelen. Leeswijzer In dit statenvoorstel bieden wij u de kaderstellende uitwerking aan van een van de opgaven in het Hoofdlijnenakkoord, waarvoor uw Staten bij de Perspectiefnota 2012 de reserve Kracht van Overijssel hebben ingericht. In dit voorstel zijn de doelen, middelen en prestaties opgenomen gelinkt aan de kerntakenbegroting 2012 en verder. e^verijssel provincie

2 Dit voorstel is de eerste stap. Via uw besluit voteert u middelen vanuit de Reserve Kracht van Overijssel naar de bestemmingsreserve Uitvoering Kracht van Overijssel. Na uw besluitvorming neemt ons college de uitvoering ter hand Provinciale Staten besluiten om het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten in 2011 als eerste fase in de beeindiging van de subsidierelatie een investeringsimpuls van 5 miljoen te verlenen voor een nieuwe koers op basis van een nieuw financieringsmodel. Wanneer de provincie een financieel-juridisch kader heeft ontwikkeld voor afkoop van structurele subsidies, kan het NSO/OvhO alsnog een aanvraag doen tot afkoop van de structurele subsidie. Indien aan de voorwaarden voldaan wordt, kan de benodigde dekking gevonden worden in het restantbedrag van de p.m post (maximaal miljoen). Samen met de andere voorstellen leiden de hoge ambities uit de P-nota en de Begroting 2012 en de in daarin gei'ndiceerde PM-posten tot een'zodanig beslag op de middelen, dat de ruimte in de ADR zodanig beperkt wordt, dat geen extra beslag op die ADR mogelijk is zonder keuzes die in het kader van de P-nota2013 zullen moeten worden gemaakt. Tot slot: zie ook het overkoepelende Statenvoorstel PS Inleiding en probleemstelling In het Hoofdlijnenakkoord krijgt het college de brede opdracht om de komende jaren te werken aan een optimale inrichting van de begroting, reserves en langlopende verplichtingen. Daarbij wordt ook gekeken naar een andere invulling van de structurele bijdrage van de provincie aan instellingen, anders dan via een jaarlijkse bijdrage. In dit akkoord krijgt het college ook de opdracht om de beschikbare financiele middelen maximaal te investeren in de Overijsselse samenleving. Het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten (NSO/OvhO) maakt deel uit van de culturele basisinfrastructuur in onze provincie. Het orkest heeft eind 2010 als eerste culturele onderneming een innovatief businessplan opgesteld met een nieuw financieringsmodel met meer geld uit de markt en minder afhankelijkheid van overheidssubsidie. Het loopt daarmee voorop in de culturele infrastructuur, niet alleen in Overijssel maar ook landelijk. Centrale doelstelling van het plan: "Her OvhO is met een eenmalige kapitaalimpuls in staat om een vliegwiel op gang te brengen dat leidt tot een zeer sterke toename van de maatschappelijke betrokkenheid van de regio bij het orkest, een sterke toename van bezoekersaantallen, van donaties en/of mecenaat en daardoor een significante beperking van de rijkssubsidie ". Het plan bestaat uit concrete projecten, de bijbehorende organisatievorm en -structuur en een businesscase als financiele onderbouwing op hoofdlijnen. De projecten gaan o.a. over sponsorwerving, tarifering zitplaatsen en mecenaat. In juni 2011 verscheen een implementatieplan. Op 10 juni 2011 heeft Staatssecretaris Zijlstra van Cultuur in een brief aan de Tweede Kamer het plan *Meer dan kwaliteit: een nieuwe visie op cultuurbeleid' gepresenteerd. Daarin is sprake van een nieuwe basisinfrastructuur in met nieuwe toekenningcriteria en veelal lagere budgetten. Het Rijk heeft met ingang van 2013 voor symfonische orkesten 6 miljoen per landsdeel beschikbaar. Met Gelderland is afgesproken dat dit 3 miljoen voor zowel Het Gelders Orkest als het Orkest van het Oosten betekent, waarbij geldt dat zij gezamenlijk een aanvraag moeten indienen waaruit blijkt hoe zij de 'symfonische dienstverlening' in Oost Nederland vormgeven. Door een stap verder te gaan en daadwerkelijk samen te werken binnen landsdeel Oost is voor elk orkest voor maximaal 4 jaar ,= per jaar extra beschikbaar (motie v.d. Werf/Bosma). Het tempo van invoering van het nieuwe rijksbeleid doorkruist niet alleen de oorspronkelijke planning van het orkest, maar biedt ook onvoldoende tijd voor ons als provincie om te komen tot een overwogen financieel en juridisch kader voor alternatieven voor subsidieverlening. Het kabinet voert de bezuinigingen al in 2013 door waarmee het niet synchroon loopt met het door het orkest ontwikkelde beleid. Als gevolg daarvan heeft het NSO/OvhO het businessplan moeten actualiseren en versnellen. Daarom is ook budget nodig voor de overbruggingsperiode tussen 2013 (ingaan rijksbezuinigingen) en 2018 (businessplan volledig in werking). Met de huidige financiele middelen heeft het NSO/OvhO niet de ruimte om de kennis en kwaliteit aan te trekken voor het vergroten van de eigen inkomsten. Met een investeringsimpuls zou de subsidiebehoefte met de helft kunnen afnemen. Daarmee kan het orkest in 2018 "op eigen benen" staan. Vanwege het versnelde nieuwe rijksbeleid op cultuurgebied is de provincie nog niet in staat geweest om een financieel-juridisch kader te ontwikkelen voor zo'n investeringsimpuls in de vorm van eenmalige afkoop van structurele subsidies. Tegelijkertijd heeft het orkest vanwege de deadline van de aanvraag bij het rijk behoefte aan duidelijkheid over mogelijke aanvullende ondersteuning vanuit de provincie voor het einde van Een (forse) financiele ondersteuning van het orkest is een krachtig signaal richting het rijk van het belang dat de provincie hecht aan het orkest. Statenvoorstel nr. PS/2011/886

3 In het Statenvoorstel bij de Kerntakenbegroting 2012 van het college van GS van Overijssel is bij de PM-posten in het Investeringsprogramma voor het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten een bedrag van minimaal 8 miljoen en maximaal 10 miljoen opgenomen (PS/2011/679). Bij de bespreking van dit voorstel in de vergadering van Provinciale Staten van 26 oktober jl. hebben Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten toegezegd om hen een uitgewerkt voorstel voor te leggen in de Statenvergadering van 21 december Wij stellen u voor om als een eerste fase naar afkoop van de subsidierelatie het NSO/OvhO op korte termijn een investeringsimpuls van 5 miljoen te verlenen met vooralsnog behoud van de structured subsidierelatie van ,= jaarlijks (minus efficiencykorting). Daarmee komt de provincie op korte termijn tegemoet aan de dringende wens van het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten om op korte termijn een nieuwe koers in te slaan. Het orkest kan zich hiermee als culturele onderneming gaan voorbereiden op een toekomst met minder overheidssubsidie en meer geld uit de markt. Een investeringsimpuls op korte termijn (in 2011) is een significant signaal van vertrouwen in het NSO/OvhO richting Rijk. De jaarrekening 2011 is namelijk een belangrijk toetsingscriterium voor de beoordeling van OCW van hun aanvraag voor het Kunstenplan Gelet op de huidige financiele situatie is het noodzakelijk dat het orkest, als onderdeel van provinciale culturele basisinfrastructuur, nu al extra financiele ruimte krijgt voor het in gang zetten een toekomstbestendige koers met behulp van het nieuwe businessplan. Wanneer de provincie een financieel kader heeft ontwikkeld voor de afkoop van structurele subsidies, kan het NSO/OvO alsnog een aanvraag doen tot afkoop van de structurele subsidie. Indien aan de voorwaarden voldaan wordt, kan de benodigde dekking gevonden worden in het restantbedrag van de p.m post (maximaal miljoen). Tot die tijd blijven de structurele subsidierelatie van ,= jaarlijks (minus efficiencykorting) en de jaarlijkse prestatieafspraken in stand. Ook andere instellingen uit de provinciale culturele basisinfrastructuur ontvingen eerder extra provinciale bijdragen, met name De Fundatie en Natura Docet. Zo hebben Provinciale Staten begin 2011 aan de gemeente Zwolle ten behoeve van Museum De Fundatie 5 miljoen ter beschikking gesteld voor uitbreiding (PS/2010/1106). Omdat bij deze investeringsimpuls sprake is van staatssteun, zal het college deze melden bij de Europese Commissie. Overwegingen In het Hoofdlijnenakkoord krijgt het college de brede opdracht om de komende jaren te werken aan een optimale inrichting van de begroting, reserves en langlopende verplichtingen. Daarbij wordt ook gekeken naar een andere invulling van de structurele bijdrage van de provincie aan instellingen, anders dan via een jaarlijkse bijdrage. Het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten maakt deel uit van de culturele basisinfrastructuur uit het provinciale hoofdlijnenakkoord Kracht van Overijssel. Op 28 april 2011 hebben Gedeputeerde Staten het OvhO per brief (2011/ ) laten weten positief te staan tegenover het businessplan op basis van cultureel ondernemerschap met een kleinere subsidieafhankelijkheid. Op 13 juli jl. hebben Provinciale Staten het subsidiebedrag van ,= voor OvhO voor 2012 versneld beschikbaar gesteld om het plan alvast in gang te zetten (PS/2011/560). De provincie geeft met deze investeringsimpuls een belangrijk signaal af van vertrouwen in het NSO/OvhO. Volgens het orkest zijn er al investeerders bereid tot een bijdrage als het 'eerste schaap over de dam is'. Het orkest heeft eind 2010 als eerste culturele onderneming een innovatief businessplan opgesteld met een nieuw financieringsmodel. Het loopt daarmee voorop in de culturele infrastructuur, niet alleen in Overijssel maar ook landelijk. Het orkest ontwikkelt zich voorspoedig. Bezochten in 2004 slechts bezoekers het orkest, vorig jaar waren dat er en de horizon ligt op Het orkest wordt inmiddels tot de top 3 van Nederland gerekend en wil haar rol als ambassadeur van de provincie uitbouwen. * Het NSO/OvhO is ook van groot belang voor amateurkunst en cultuureducatie in de provincie en daarmee niet alleen een culturele maar ook een maatschappelijke onderneming. Vier van de vijf beroepsmusici zetten hun kennis en vaardigheden in voor amateurs. Er zijn concerten speciaal voor kinderen en ouderen, het orkest begeleidt amateurkoren en bijzondere educatieve en community-art projecten zorgen voor binding met de regio. Het orkest bereikt daarmee jaarlijks tienduizenden mensen. Statenvoorstel nr. PS/2011/886

4 Het orkest zoekt nauwere samenwerking met de Nationale Reisopera, maar bijvoorbeeld ook met Museum De Fundatie om op die manier een brug te slaan tussen Zwolle en Enschede. Met jeugdtheater Sonnevanck heeft het onlangs een samenwerkingsovereenkomst gesloten.» Met het Gelders Orkest is het NSO/OvhO inmiddels besprekingen gestart voor intensieve samenwerking met behoud van ieders rol in de eigen provincie. Die samenwerking leidt tot een efficientere besteding van middelen, maar ook tot een hogere output en betere kwaliteit daar waar het de bedrijfsvoering betreft (denk aan afspraken over het inzetten van musici bij elkaars producties). Gelet op de huidige financiele situatie is het noodzakelijk dat het orkest, als onderdeel van provinciate culturele basisinfrastructuur, nu al extra financiele ruimte krijgt voor het in gang zetten een toekomstbestendige koers met behulp van het nieuwe businessplan. Het NSO/OvhO koerst nadrukkelijk niet op fiisie met Het Gelders Orkest en/of andere instellingen. De provincie zal afspraken maken met het orkest, in het geval dit in de toekomst onverhoopt toch zou gebeuren. Denkbaar is een gedeeltelijke terugvordering van het toegekende bedrag wanneer de afgesproken prestaties niet (meer) worden gehaald. Bij een niet te voorzien faillissement zal de eenmalige provinciale bijdrage hoogstwaarschijnlijk weg zijn. Conclusie Wij stellen u voor om als eerste fase in de beeindiging van de subsidierelatie het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten een investeringsimpuls van 5 miljoen te verlenen. Daarmee kan het orkest zich goed voorbereiden op een toekomst met minder overheidssubsidie en meer geld uit de markt en geeft het concrete invulling aan cultureel ondernemerschap. Wanneer de provincie een financieel kader heeft ontwikkeld voor de afkoop van structurele subsidies, kan het NSO/OvhO alsnog een aanvraag doen tot afkoop van de structurele subsidie. Indien aan de voorwaarden voldaan wordt, kan de benodigde dekking gevonden worden in het restantbedrag van de p.m post (maximaal miljoen). Tot die tijd blijven de structurele subsidierelatie van ,= jaarlijks (minus efficiencykorting) en de jaarlijkse prestatieafspraken in stand. Voorstel Gelet op het voorgaande stellen wij u voor het besluit te nemen, als in concept in bijlage I verwoord. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretaris, Statenvoorstel nr. PS/2011/886

5 Bijlage I Ontwerpbesluit nr. PS/2011/886 Provinciate Staten van Overijssel, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten d.d. 15 november kenmerk 2011/ overwegende dat o het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten prominent onderdeel uitmaakt van de provinciale culturele basisinfrastructuur; o het NSO/OvhO zich met een vernieuwend businessplan goed voorbereidt op een toekomst met minder overheidssubsidie en meer geld uit de markt; o het NSO/OvhO met de huidige financiele middelen niet de ruimte heeft om de kennis en kwaliteit aan te trekken voor het vergroten van de eigen inkomsten; o het orkest ook van groot belang is voor amateurkunst en cultuureducatie in de provincie en daarmee niet alleen een culturele maar ook een maatschappelijke onderneming is; o ook andere instellingen uit deze basisinfrastructuur eerder extra provinciale bijdragen ontvingen; o de provincie met deze investeringsimpuls een belangrijk signaal afgeeft van vertrouwen in het NSO/OvhO; besluiten: 1. in te stemmen met de investeringsimpuls in het Nederlands Symfonie Orkest/het Orkest van het Oosten zoals deze in dit statenvoorstel is uitgewerkt en in het statenvoorstel behorende bij de Kerntakenbegroting 2012 als PM-post is opgenomen. 2. om vanuit de algemene dekkingsreserve een bedrag van 5,0 miljoen te onttrekken en toe te voegen aan de reserve Kracht van Overijssel om op die manier de PM-post te concretiseren. Het beschikbare bedrag wordt gekoppeld aan subdoelstelling "Eigenheid en verscheidenheid van Overijssel profileren" (6.3.1). 3. een bedrag van 5,0 miljoen vanuit de reserve Kracht van Overijssel naar de bestemmingsreserve 'uitvoering Kracht van Overijssel 1 over te hevelen. 4. de 16 e wijziging van de programmabegroting 2011 conform bijlage II bij Statenvoorstel nr. PS/2011/886 vast te stellen. Zwolle, Provinciale Staten voornoemd, voorzitter, griffier, Statenvoorstel nr. PS/2011/886

6

7 II ' 32-5 JO a ; XJ 3 -a -D I I c 3 i g 5J Q jo 5 E E E E p ai DI ai E S E 43 3 E SI a =3 = S <U I a.-a etii 3 c o ro o i ro >e..5 J= s: 5" z 5" g ^ w I a

8