Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Bottendaal. Een routebeschrijving

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Bottendaal. Een routebeschrijving"

Transcriptie

1 Stadswandeling Joods Nijmegen Stadsdeel Bottendaal Een routebeschrijving

2 Inleiding Deze wandeling wordt u aangeboden door Stichting Kitty de Wijze. De stichting hoopt, in de voormalige Synagoge aan de Gerard Noodtstraat, het Kitty de Wijze Centrum te vestigen. Het Kitty de Wijze Centrum wil voor een breed publiek een brug slaan tussen de Joodse cultuur en geschiedenis én de actuele maatschappelijke thema s. Het Kitty de Wijze Centrum ijvert hiermee voor een verdraagzame pluriforme samenleving en houdt het bijzondere gebouw, en de verhalen welke ermee verbonden zijn, in stand. In deze voormalige Synagoge uit 1913, een van de markantste creaties van Oscar Leeuw, wordt de eeuwenlange geschiedenis van de Joden in Nijmegen zichtbaar. Het is bij uitstek de locatie voor activiteiten rondom etnische, culturele en levensbeschouwelijke onderwerpen. Deze wandeling Joods Nijmegen laat u raken aan onbekende levensverhalen. 2

3 De route in kaart gebracht 3

4 Beschrijving van de route door Bottendaal Startpunt is de (1) Vredesvlam nabij het Titus Brandsma Memorial. U loopt via de (2) Stijn Buysstraat richting Graafseweg, steek de weg over en ga naar de (3) van Oldenbarneveltstraat. Sla dan de (4) Vondelstraat in, een zijstraat. Op het einde van de Vondelstraat links aanhouden naar de (5) Arend Noorduijnstraat. Opnieuw steekt u de Graafseweg over. Ga naar de (6) Burghardt van den Berghstraat. Houdt rechts aan en ga de (7) Johan de Witstraat in. Via de Holtermanstraat bereikt u de (8) van Dulckenstraat, overgaand in (9) Schoolstraat. In de (10) St. Stephanusstraat gaat u langs twee zijstraten, de (11) Jan van Galenstraat en de (12) Piet Heijnstraat, linksaf (13) Dr. Jan Berendsstraat, dit is in de richting van het spoor. Als u links aanhoudt komt u in de (14) Evertsenstraat. Via de St.Annastraat of de Graafseweg bereikt u de grote singels, de Oranjesingel en de St. Canisiussingel, nabij de voormalige Synagoge. 4

5 Fragmenten van verhalen bij de Routebeschrijving (1) Vredesvlam Titus Brandsma Memorial Een plek in het hart van Nijmegen voor passanten of om even uit te rusten, om stil te staan bij vredesteksten of om het gelaat en het handschrift van Titus Brandsma te lezen (..). Voor meer informatie: Titus Brandsma O Carm. werd in 1881 geboren te Bolsward. Hij stierf op 26 juli 1942 in kamp Dachau. (2) Stijn Buijsstraat 47 Dina Ligtenstein-Frank Stijn Buijsstraat 47 Dina (1875) was de dochter van Mozes Frank en Betje van Zanten. Dina trouwde in Nijmegen op 1 december 1916 met de 53-jarige weduwnaar Mozes Ligtenstein. Mozes was geboren in Arnhem op 18 juni Hij was de zoon van Phillipus Ligtenstein en Margaretha de Groot. Dina Ligtenstein- Frank vestigde zich in 1929 in Nijmegen, komende uit Rotterdam. Daar was Mozes Ligtenstein op 7 september 1927 overleden. Dina Ligtenstein- Frank opende een pension in de Stijn Buijsstraat met Marianna Frank en Elizabeth Ligtenstein. Bekend is, dat Dina Ligtenstein één dochter had, geboren te Rotterdam. Zeer waarschijnlijk is Elizabeth haar dochter. Dina werd opgepakt op 17 november Via Westerbork werd zij naar Auschwitz gedeporteerd waar zij werd vermoord. Het huis werd op 22 maart 1943 ontruimd. Elizabeth Ligtenstein Stijn Buijsstraat 47 Elizabeth Ligtenstein (1918) was ongehuwd; en verdiende de kost als reizigster fournituren en kantoorbediende. Ze had de Nederlandse nationaliteit. Elizabeth vestigde zich op elfjarige leeftijd op 24 december 1929 in Nijmegen, komende uit Rotterdam. Zij woonde bij Dina Ligtenstein-Frank en Marianna Frank, haar moeder en tante (?). Elizabeth kwam om in Auschwitz (31 januari 1943). Zie voor meer informatie de namenwand van de website Stichting Kitty de Wijze. 5

6 Marianna Frank Stijn Buijsstraat 47 Mevrouw M. Frank werd in 1864 in Nijmegen geboren. Zij vestigde zich, vanuit Rotterdam, opnieuw in Nijmegen in Mevrouw was de oudere zus van Dina, ongehuwd en had de Nederlandse nationaliteit. Zij werd op 17 november 1942 opgepakt. Na de razzia werd Marianna via Westerbork naar Auschwitz vervoerd waar zij werd vermoord. (3) van Oldenbarneveltstraat 29, 43, 47, 69 Melanie de Haas-Leven van Oldenbarneveltstraat 29 Mevrouw Melanie de Haas-Leven (1885) werd geboren in Krefeld (Dld). Haar man was handelaar in kasregisters (Panther). Ze had drie kinderen. Haar zoon en dochter woonden een eindje verderop in de straat. Melanie heeft Nijmegen na het overlijden van haar man in 1938 verlaten en werd opgenomen in het Centraal Israelitisch Krankzinnigengesticht Het Apeldoornse Bos (Zutphensestraat 106) in Apeldoorn. Ze is omgekomen in Auschwitz (25 januari 1943). Eén zoon heeft de oorlog overleefd. Familie Gotlieb-Klein van Oldenbarneveltstraat 43 Mozes Gotlieb (1860) werd geboren in Grave. Hij was de zoon van Jakob Gotlieb en Theresia Silverenberg. Mozes Gotlieb vestigde zich in april 1900 in Nijmegen, komende vanuit Grave. In 1893 was hij in Enschede getrouwd met Claartje Klein. Zij kregen een zoon, Alexander en een dochter, Theresia. De beroepsuitoefening van Mozes Gotlieb is niet bekend. De ouders en hun zoon zijn opgepakt en via Westerbork in september 1942 naar Auschwitz gedeporteerd en vermoord (21 september 1942). Alexander drie maanden na zijn ouders (31 december 1942). Dochter Theresia overleefde de oorlog in onderduikadressen. Claartje Gotlieb-Klein (1869) werd geboren in Oss. Alexander Gotlieb (1902) werd geboren in Nijmegen. Vanuit Hengelo vestigde hij zich opnieuw in Nijmegen in

7 Hij woonde in 1942 bij zijn ouders. Alexander Gotlieb was ongehuwd en docent boekhouden en talen. Jane Henriëtte en Elisabeth Cutzien van Oldenbarneveltstraat 47 Jane (geb. 1933) en Elisatbeth Cutzien werden geboren in Zutphen. Zij waren de dochters van Aron Cutzien (zich noemende Krukziener) en Sara Vromen. De meisjes werden op dit adres ondergebracht bij hun grootvader en zijn tweede vrouw Esther. Hun moeder, Sara Vromen, was de enige dochter uit het eerste huwelijk van Joseph Vromen en Elisabeth Glazer. Jane werd in juni 1943 met het kindertransport uit Kamp Vught via Westerbork naar Sobibor gedeporteerd. Zij werd direct vermoord. In 1949 werd zij als oorlogsvermiste officieel overleden verklaard. In Nijmegen werd volgens de OGS haar laatst bekende adres in 1950 de overlijdensakte opgetekend. Haar ouders hebben de oorlog overleefd, aldus Zij zaten gedurende de oorlog ondergedoken in Zutphen. van Oldenbarneveltstraat 47 Joseph en Esther Vromen-Jacobson Van Oldenbarneveltstraat 47 Joseph Vromen (1870) werd geboren in Lochem. Dhr. Vromen vestigde zich in mei 1899 in Nijmegen, komende vanuit Zutphen. Hij was papierhandelaar en gehuwd met Esther Vromen- Jacobson (1875 ). Joseph Vromen was voorzitter van het bestuur van de Joodse Gemeente in Nijmegen van Esther Vromen- Jacobson was geboren in Alkmaar. Esther en Joseph worden in 1943 met transport 64 vanuit Westerbork gedeporteerd naar Sobibor. Hun huis werd op 5 juni 1943 ontruimd. 7

8 Leopold H. de Haas en Gezina H. Zaligman-de Haas van Oldenbarnevelstraat 69 Leopold Henri de Haas (1912) werd geboren in Deventer. Hij was ongehuwd, had de Nederlandse nationaliteit. Mogelijk handelde ook hij in kasregisters. Hij vestigde zich in Nijmegen op 25 mei 1918, vanuit Deventer. Hij woonde samen met zijn zus Gezina Henriëtte Zaligman- de Haas (1916). Ook zij was in Deventer geboren en was gehuwd met Jacob, Jaap, Zaligman, die echter in Meppel woonde bij Benjamin Zaligman. Vader en zoon hadden daar een winkel aan het Prinsenplein. Gezina, Susi, was steno-typiste. Waarschijnlijk zijn beiden, Leopold en Gezina, met transport 24, in oktober 1942 van Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Gezina werd direct vermoord. Leopold moest tot eind december dwangarbeid verrichten waarna hij werd vermoord (31 december 1942). Het huis van Leopold Henri werd op 20 en 21 oktober 1942 ontruimd. 8

9 Jaap Zaligman 1942 (4) Vondelstraat 17, 31 Meyer en Johanna Frankenhuis Vondelstraat 17 Meyer Frankenhuis (1874) werd geboren in Nijmegen. Hij was koopman in metalen of in herenkleding. Rond 1900 was hij getrouwd met Wilhelmina de Leeuw. Zij kregen vijf kinderen. Wilhelmina Frankenhuis- de Leeuw overleed op 63-jarige leeftijd in Nijmegen op 7 november De dochters Hendrika en Johanna bleven bij vader wonen. Bij de razzia van 17 november 1942 werden vader Meyer en zijn twee dochters opgepakt en via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Daar werden zij bij aankomst direct vermoord. Ook zijn zoon David Levi, geboren in 1900 en gevestigd in Breda, is om het leven gebracht. Twee zonen, Rinus en Louis, hebben door onder te duiken de oorlog overleefd. Esther van Zuiden Vondelstraat 17 Mevrouw Esther van Zuiden (1887) was geboren in Smilde. Zij was ongehuwd. Op 19 maart 1940 komt zij naar Nijmegen, vanuit Eindhoven. Zij kwam als huishoudster in dienst van Meyer Frankenhuis. Op 26 november 1941 gaat ze terug naar Eindhoven en duikt onder. In het Politieblad (nr. 36, , 1028,bericht 1904) vroeg de Eindhovense politie om haar opsporing. 9

10 Zij werd getraceerd en op 16 februari 1943 via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Direct na aankomst werd ze vermoord. Op 23 maart 1943 werd het huis aan de Vondelstraat 17 ontruimd. David Sealtiel Vondelstraat 31 David Sealtiel (1886) werd geboren in Amsterdam. Hij was een zoon van Samuel Sealtiel en Roza (Roosje) Lever. David Sealtiel trouwde met Aaltje Cohen, die in april 1940 overleed. Zij hadden toen zes kinderen: Roosje, Frederika, Rachel, David, Samuel en Maurits. Allen werden opgepakt en vermoord tijdens de oorlogsjaren. David Sealtiel was een veelzijdig en beweeglijk man. Ze verhuisden in Amsterdam vele malen. David had een eigen slagerszaak van Toen verkocht hij de zaak en ging zich toeleggen op het vak van kunstschilder. Tot dan toe zijn hobby. Hij had zijn atelier in een souterrain aan het Waterlooplein. Hij maakte schilderijtjes, spiegeltjes en beschilderde ook lampenkappen. Aanvankelijk liep de zaak goed, maar het werd langzaam minder en in 1929 ging hij failliet. In 1932 deed David een uitvinding om een kunstgebit zodanig te maken dat het bijna als een normaal gebit vast zat. Hij had een contract met een tandarts om dit gebit op de markt te brengen. Toen deze samenwerking mislukte, maakte hij nog voor eigen rekening gebitten, naast zijn werk als kunstschilder. In 1933 huurde hij weer een slagerij, maar omdat de inkomsten nihil waren werd hij in overspannen toestand opgenomen. In 1933 hervatte hij zijn werkzaamheden. Hij maakte nu reclames voor winkels en handelde in loterijbriefjes. Zonder veel succes. Na de dood van zijn vrouw Aaltje vestigde David zich in december 1940 in Nijmegen. Twee dagen na zijn aankomst trad hij op 13 december 1940 in het huwelijk met de 58-jarige Marianne van Raap. Zij was gescheiden in David Sealtiel is via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd en in oktober 1942 vermoord. 10

11 (5) Arend Noorduijnstraat 31 Familie Zadick- Markreich Arend Noorduijnstraat 31 De familie Zadick- Markreich vestigde zich op 15 maart 1935 in Nijmegen, vanuit Amsterdam. Michel Zadick (1887) werd geboren in Den Bosch. Hij was koopman in manufacturen en gehuwd met Bertha Zadick- Markreich (1890). Mevrouw Zadick werd geboren in Leer (Dld). Zij hadden twee kinderen. Zoon Leon (1915) werd geboren in Emsdetten (Dld), en dochter Augusta (1922) in Nijmegen. Ouders en zoon zaten in de manufactuurhandel. Vader had geruime tijd een zaak aan de Ziekerstraat 98. Het gehele gezin werd op 18 september 1942 vanuit Westerbork op transport gesteld naar Auschwitz. Het huis werd op 17 en 18 oktober 1942 ontruimd. 11

12 (6) Burghardt van den Berghstraat 159, 120, 105, 41 Alfred en Sabine Goldschmitt-Nathan Burghard van den Berghstraat 159 Sinds november 1941 was Alfred Goldschmitt (1882) statenloos. Geboren in Sank Johann (Dld) vestigde hij zich in oktober 1940 in Nijmegen, met zijn vrouw Sabine (1882), komende vanuit Haarlem. Zij werd geboren in Vallendar (Dld). Hij was koopman. Zijn tweede naam Israel werd hem opgedrongen. Duitse Joden en Jodinnen kregen de naam Israel en Sara toegevoegd door de Duitse bezetters. Alfred en Sabine werden eind november 1942 opgepakt en via transport 39 naar Auschwitz gedeporteerd en vermoord. Herman en Arthur Max Gotlieb Burghardt van den Berghstraat 120 Herman Gotlieb (1891) werd geboren in Grave. Hij was de zoon van Abraham Gotlieb en Mietje Sacks. Herman trouwde in 1919 in Amsterdam met Theresia Gotlieb. Zij was onderwijzeres en een achternichtje (ze was de dochter van Mozes en Claartje Gotlieb- Klein, wonende aan de Van Oldenbarneveltstraat 43). Aanvankelijk bracht Herman Gotlieb in Grave de manufactuurzaak, die zijn vader was begonnen, tot bloei. Dan vertrekt hij met zijn gezin aan het begin van de oorlog in 1940 naar Nijmegen. Ze hebben drie kinderen: Karla Willy ( ), Arthur Max ( ), ook wel Broertje genoemd en Willy Karla ( ). Het gezin dook onder bij de familie Cobussen, Graafseweg. Vader en zoon werden op 2 september 1942 opgepakt, op 17 september 1942 naar Westerbork getransporteerd. De volgende dag werden zij naar Auschwitz gevoerd. Vader Herman werd direct vermoord. Zoon Arthur Max werd nog enkele maanden gedwongen arbeid te verrichten. Moeder Theresia Gotlieb en de twee dochters overleefden de oorlog. Zij volgde haar dochter Karla Willy naar de Verenigde Staten. De jongste dochter, Willy Karla bleef ongehuwd en stierf in Den Haag. 12

13 Ernst Friedberg Burghardt van den Berghstraat 105 Ernst Friedberg (1916 ) werd geboren in Essen (Dld). Hij was de zoon van Julius Friedberg en Selma Friedberg- Koopmann. Komende vanuit Oss vestigde hij zich op 30 maart 1934 in Nijmegen. Ernst Friedberg was ongehuwd, statenloos en van beroep automonteur. Hij werd op 17 november 1942 om het leven gebracht in concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk. Hoe en waarom dhr. Friedberg in Mauthausen belandde, is niet bekend. Zijn huis stond op de naam van zijn moeder en het werd op 1 april 1943 ontruimd. Het pand Burghardt van den Berghstraat 107 is ook het geboortehuis van schrijfster en historica Annie Romein Verschoor (4 februari februari 1978). Zij stierf te Amsterdam. Kitty Glaser Burghardt van de Berghstraat 41 Kitty Glaser (1919) werd geboren in Nijmegen. Ze was de dochter van Eliaser Jonas Glaser en Reintje Sanders. Met haar zus Regina Kaatje Glaser dook zij onder in Kamerik. Volgens staat daar een monument voor Kitty en Regina. Zij werden opgepakt en op 28 januari 1944 in Auschwitz vermoord. Kitty was ongehuwd en hulp in de huishouding. De zussen worden ook vermeld op de herinneringszerk, geplaatst door hun broer Jonas (Joost) Glaser ( ), achter een leeg graf op de begraafplaats te Nijmegen. 13

14 (7) Johan de Witstraat 51 Mordechai en Rosette Sons-Kool, Johan de Witstraat 51 Mordechai Sons (1896) vestigde zich met zijn echtgenote Rosette Sons-Kool (1897) in Nijmegen op 7 juli 1924, vanuit Amsterdam waar zij ook geboren werden. Mordechai en Rosette hadden de Nederlandse nationaliteit. Hij was vertegenwoordiger in vleeswaren/commissionair. Zij is opgepakt en via Westerbork op 23 oktober 1942 gedeporteerd naar Auschwitz. Daar werd zij op 26 oktober vermoord. Haar man is in 1944, ergens in Midden Europa, om het leven gebracht. (8) van Dulckenstraat 38, 45 Machiel L. en Geertruida Roos-Serphos, van Dulckenstraat 38 Machiel Levi Roos (1887) werd in Nijmegen geboren. Hij was de zoon van Geertruida Roos-Serphos (1852). Moeder werd geboren in Enschede. Machiel Levi Roos was ongehuwd en leraar Engels M.O. Hij vestigde zich in 1924 in Nijmegen, vanuit Londen. Aan de Molenstraat 80 had hij zijn taleninstituut gevestigd. 14

15 Hij heeft diverse pogingen gedaan om zijn bijna 90-jarige moeder over te halen zich in Engeland in veiligheid te brengen. Toen dat niet lukte, besloot hij bij zijn moeder te blijven. Dat kostte ook hem het leven. In het najaar van 1942 werden ze beiden door Duitse soldaten in een vrachtwagen afgevoerd. Met transport 38 werden zij van Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd, waar hij werd vermoord. Zijn moeder was op 19 april 1886 vanuit Enschede naar Nijmegen gekomen waar ze in 1886 was getrouwd met Levie Roos. Inmiddels was mevrouw weduwe. Zij overleed in kamp Westerbork. Zij werd op 3 december 1942 begraven op de Joodse begraafplaats in Assen. Zie voor meer informatie de Namenwand op de website van Stichting Kitty de Wijze. Annonce uit Het Joodsche Weekblad, 17 april 1942: Hans Menkel, van Dulckenstraat 45 Hans Menkel (1907) is statenloos en ongehuwd. Vanuit Eitorf in Duitsland, waar hij ook geboren is, vestigde hij zich op 25 juli 1937 in Nijmegen. Blijkens zijn papieren gaf hij aan RK te zijn en van beroep slager en behanger. Via Westerbork werd hij naar Auschwitz gedeporteerd en vermoord (30 september 1942). (9) Schoolstraat

16 Familie Bos-Krause Schoolstraat 123 Liebman Bos (1889) werd geboren in Arnhem. Hij is een zoon van Salomon Bos en Rachel van Duren. Liebman Bos vestigde zich in november 1927 in Nijmegen, komende vanuit Arnhem. Hij was getrouwd in Nijmegen met Irene Bos-Krause (1897) in december Op haar PK staat vermeld: geboren in Oswiecim Hongarije. Zij krijgen twee kinderen: Hertha (1929) en Jacob (1933). Ze zijn ongehuwd. Liebman Bos is koopman in borstels. Het gehele gezin werd omgebracht in Auschwitz. Het huis werd op 25 februari 1943 ontruimd. (10) St. Stephanusstraat 62, 151 Jonas en Johanna Monnikendam-Frankenhuis St. Stephanusstraat 62. Jonas Monnikendam (1885) werd geboren in Amsterdam. Hij trouwde met Johanna Frankenhuis (1892). Zij werd in Nijmegen geboren en was de dochter van koopman Jacob Manuel Frankenhuis en Jetje de Jong. Johanna vestigde zich weer in Nijmegen op 13 mei 1922, komende uit Amsterdam. Jonas en Johanna trouwden op 13 juni Hun zoon was Phillip Jacob. Jonas Monnikendam was koopman in tweedehands meubelen waarvoor de opslag mogelijk gelegen was aan de Smidsstraat 6. De gehele familie is op transport gesteld. Vader kwam om in Auschwitz. Moeder en zoon zijn (met transport 72 op 20 juli 1943) naar Sobibor gedeporteerd. Phillip Jacob Monnikendam 16

17 Familie Pels St. Stephanusstraat 151 Nafthalie Pels (1877) werd geboren in Delfzijl. Hij trouwde met Eva Pels- Koperenberg (1882). Zij werd geboren in Eijsden. Het gezin Pels vestigde zich op 9 maart 1920 in Nijmegen. Er waren vier kinderen; drie zonen zijn bekend: Simon ( 1907), Andries (1909) en Nathan (1910). Zoon Nathan raakte verloofd met Greet Aelberts, een slagersdochter. Nathan dook in augustus 1942 onder bij de familie Kruitwagen, aan de Dorpsstraat in Hees. Hij werd verraden en op transport gesteld naar Buchenwald waar hij werd vermoord. Greet Aelberts bleef ongetrouwd. Zoon Simon werd in 1933 door de Nijmeegse socialist Henk Spansier ingeschakeld voor de verspreiding van het Duitstalige, anti- Nazi weekblad Freie Presse. Bij een bezoek aan Kleef werd Spansier gepakt en kon Simon de dans nog ontspringen. Echter, op 17 september 1942 werden Simon en zijn vrouw Jetje Pels Levie (1912) én hun dochtertje Evalina Bertha (9 maanden oud) opgepakt en via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Zijn vrouw en dochter werden direct vermoord. Dit gebeurde ook met zijn ouders, en de vrouw van Andries, Betje Pels Blok (1912). Volgens een verklaring van een familielid was Betje zwanger. Zoon Andries,geboren in Delfzijl, stierf op 3 september 1975 in Wisselkerke. Hij overleefde de oorlog. Simon Pels en Jetje Pels-Levie woonden aan de Groenewoudseweg 262. (11) Jan van Galenstraat 44 Sala Erwin Kwiat Jan van Galenstraat 44 Sala Erwin Kwiat (1931) werd geboren in Berlijn (Dld). Hij was statenloos en kwam in oktober 1940 naar Nijmegen, vanuit Haarlem. Hij was toen elf jaar.. Op 13 november 1942 verhuisde hij naar Amsterdam. Op 06 juli 1943 werd hij vanuit Westerbork op transport gesteld naar Sobibor waar hij direct werd vermoord. Er is weinig over hem bekend. Ook zijn ouders zijn niet bekend. 17

18 (12) Piet Heinstraat 33 Meijer Mug Piet Heinstraat 33 Meijer Mug (1919) werd geboren in Rotterdam. Hij vestigde zich op 3 juli 1940 in Nijmegen en trad hier in het huwelijk in 1940 met Elisabeth Johanna Kuiper (1918). Zij was van niet Joodse komaf. Meijer Mug was koopman en matroos. Hij kwam om het leven in Mauthausen. Er zijn weinig gegevens over hem. Ook heeft hij gewoond aan de Jan de Wittstraat 79. (13) Dr. Jan Berendsstraat 16, 82 Abraham Mendes da Costa en Albert Cohn Dr. Jan Berendsstraat 16 Het Adresboek 1940 van Nijmegen vermeldt dit adres als het verblijf van Abraham mendes Da Costa en zijn zwager Albert Cohn. Voor meer informatie zie de Namenwand van de website Stichting Kitty de Wijze. Gertraud Anna Marie A. Rothe-Jacobi Dr. Jan Berendsstraat 82 Mevrouw Rothe Jacobi (1908 ) werd geboren in Steglitz (Dld). Zij was statenloos en gehuwd. Op 8 oktober 1940 komt zij naar Nijmegen, komende vanuit Zandvoort. Mevrouw Rothe, behorende tot de categorie gemengd gehuwden, kon niet tegen de spanning van de vervolging van de Joden in Nijmegen, en pleegde zelfmoord. Zij ligt begraven op de begraafplaats Rustoord te Nijmegen. (14) Evertsenstraat 4 Familie Wolff Evertsenstraat 4 Abraham Marcus Wolff (1913) werd geboren in Nijmegen, en was koopman in antiquiteiten. Hij was gehuwd met Celine Wolff-Kaas (1908 ). Zij hadden twee kinderen: Everdina Henriëtte (1939) en Marcus Louis (1940). De kinderen werden in Nijmegen geboren. 18

19 Hun moeder Celine werd geboren in Amsterdam en kwam op 28 januari 1939 naar Nijmegen. Eerder woonde het gezin aan In de Betouwstraat 36. Zij werden allen op 10 maart 1943 vanuit Westerbork op transport gesteld naar Sobibor. Daar werden zij direct bij aankomst vermoord. Op 8 april 1943 werd het huis ontruimd, na dagenlange plundering door medewerkers van de Politieke Dienst van de Nijmeegse Politie. Eindpunt van de wandeling 19

20 Bronvermelding Deze wandeling is tot stand gekomen middels twee bronnen: en Alle hier geboden informatie kunt u via deze bronnen terugvinden. De website van Stichting Kitty de Wijze laat u delen in de resultaten van historisch onderzoek. De informatie wordt verwerkt middels sociale portretten. Achter de Namenwand van treft u in toenemende mate aanvullende gegevens aan. Aanvullende informatie is te vinden via: Websites: (Oorlogsgraven Stichting, OGS) (Regionaal Archief Nijmegen) (A. Verheij/ Woord en Geschrift) (Joodse Gemeente Nijmegen) Literatuur en documenten: Collectie Bart Janssen; Gedenkboeken; Jaarboeken Numaga; Google Maps; Persoonskaarten (PK); F.M.Eliëns, Nijmegen tussen bezetting en bevrijding; H. van den Berg, Onse Joeden, Nijmegen en de geschiedenis van haar Joden. Uitg. Walburg Pers, Zutphen, Joods Monument Meppel Samenstelling Deze wandeling is uitgegeven door Stichting Kitty de Wijze. Redactie: Jem van den Burg, Emmy Smithuis. 20

Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Hazenkamp - Willemskwartier. Een routebeschrijving

Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Hazenkamp - Willemskwartier. Een routebeschrijving Stadswandeling Joods Nijmegen Stadsdeel Hazenkamp - Willemskwartier Een routebeschrijving Inleiding Deze wandeling wordt u aangeboden door Stichting Kitty de Wijze. De stichting hoopt, in de voormalige

Nadere informatie

Informatie voor de scholen over het lot van de Joodse families Van Tijn en Van Leeuwen in Naaldwijk en Monster

Informatie voor de scholen over het lot van de Joodse families Van Tijn en Van Leeuwen in Naaldwijk en Monster Naar aanleiding van het plaatsen van struikelstenen in de Monsterse Zeestraat (en in Naaldwijk) schreven Jolanda Faber en Leo van den Ende onderstaande informatie voor de scholen. Bijgaand ook enkele foto's

Nadere informatie

Carl Polak 1896 1973

Carl Polak 1896 1973 Carl Polak 1896 1973 In de afgelopen periode zijn op diverse plaatsen in de gemeente Beilen Stolpersteine geplaatst. Op die manier wordt men onder andere er aan herinnerd dat daar in de Tweede Wereld Oorlog

Nadere informatie

Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Nijmegen Oost. Eerste route

Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Nijmegen Oost. Eerste route Stadswandeling Joods Nijmegen Stadsdeel Nijmegen Oost Eerste route Inleiding Deze wandeling wordt u aangeboden door Stichting Kitty de Wijze. De stichting hoopt, in de voormalige Synagoge aan de Gerard

Nadere informatie

Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Nijmegen Oost. Tweede route. Inleiding

Stadswandeling Joods Nijmegen. Stadsdeel Nijmegen Oost. Tweede route. Inleiding Stadswandeling Joods Nijmegen Stadsdeel Nijmegen Oost Tweede route Inleiding Deze wandeling wordt u aangeboden door Stichting Kitty de Wijze. De stichting hoopt, in de voormalige Synagoge aan de Gerard

Nadere informatie

Wat rest is een foto

Wat rest is een foto Wat rest is een foto Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum, Leeuwarden

Nadere informatie

Maurits de Leeuw, mijn grootvader, werd in 1887 in Steenwijk geboren als oudste zoon van Simon de Leeuw en Kaatje Kan.

Maurits de Leeuw, mijn grootvader, werd in 1887 in Steenwijk geboren als oudste zoon van Simon de Leeuw en Kaatje Kan. Stolpersteine of Struikelstenen bij Kornputsingel 28 Mijn naam is Moshé Lewkowitz. Ik ga iets vertellen over de Joodse bewoners van dit huis en na afloop daarvan ter nagedachtenis het Kaddisj gebed uitspreken.

Nadere informatie

Trompstraat 77 Trompstraat 77 Trompstraat 77

Trompstraat 77 Trompstraat 77 Trompstraat 77 Trompstraat 77 EMANUEL HILVERSUM op 21-05-1943 32 jaar oud Emanuel werd geboren op 6 oktober 1910 in Amersfoort. Zijn vader - Nathan Hilversum - overleefde zelf de oorlog, maar Emanuel en zijn vijf broers

Nadere informatie

Genealogie van Simon ELEKAN Seite 1

Genealogie van Simon ELEKAN Seite 1 Genealogie van Simon ELEKAN Uitgezocht door: Lucien Pijper, Rijksweg 52, NL 5941 AE Velden I.1 Simon ELEKAN, slager, geboren op 14-10-1794 te Randerath (D), overleden op 26-11-1873 te Venlo op 79-jarige

Nadere informatie

14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2

14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2 14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2 Veertien leerlingen van de Quakerschool Eerde zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) omgekomen. Ze dachten een veilig onderkomen te vinden in

Nadere informatie

Struikelstenen Appingedam. Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten

Struikelstenen Appingedam. Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten Struikelstenen Appingedam Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten Joodse gemeenschap Appingedam De Joodse gemeenschap van Appingedam dateert al van de late middeleeuwen en is daarmee een van

Nadere informatie

Mergelweg 129 Horst Wolfgang

Mergelweg 129 Horst Wolfgang Mergelweg 129 Horst Wolfgang Adres : Mergelweg 129 Naam :Horst Wolfgang Kochmann Geboorte :6 december 1912 in Berlijn Arrestatie :25 augustus 1942 Deportatie :28 augustus 1942 Trein : 14 e trein met 608

Nadere informatie

In 2012 zijn door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig in Culemborg 39 Stolpersteine ( struikelstenen) gelegd voor de laatste zelf gekozen woonadressen

In 2012 zijn door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig in Culemborg 39 Stolpersteine ( struikelstenen) gelegd voor de laatste zelf gekozen woonadressen In 2012 zijn door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig in Culemborg 39 Stolpersteine ( struikelstenen) gelegd voor de laatste zelf gekozen woonadressen van joden die in de tweede wereldoorlog van daaruit

Nadere informatie

WERKBLAD JUDITH WURMS

WERKBLAD JUDITH WURMS WERKBLAD JUDITH WURMS Bron 1. foto Judith Judith Wurms is geboren op 23 juli 1932. Op deze foto is ze 9 of 10 jaar oud. Bestudeer de foto. Bij welke gelegenheid is deze genomen? Bron 2. foto moeder Op

Nadere informatie

WERKBLAD ERNST VERDUIN

WERKBLAD ERNST VERDUIN WERKBLAD ERNST VERDUIN Bron 1. foto Ernst Ernst Verduin is geboren op 22 juni 1927. Deze schoolfoto komt uit 1940. Hoe oud is hij op deze foto? Op 17 januari 1943 komt hij samen met zijn vader, moeder

Nadere informatie

WERKBLAD JUDITH WURMS

WERKBLAD JUDITH WURMS WERKBLAD JUDITH WURMS Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Judith Judith Wurms is geboren op 23 juli 1932. Op deze foto is ze 9

Nadere informatie

WERKBLAD CARLA VEFFER

WERKBLAD CARLA VEFFER WERKBLAD CARLA VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Carla met neefje en tante Gebruik www.joodsmonument.nl voor achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland Uitleg Begrippen Thema's Over het M Zoek. Zoekresultaat. Berg-stichting» Doodweg 6, Laren

Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland Uitleg Begrippen Thema's Over het M Zoek. Zoekresultaat. Berg-stichting» Doodweg 6, Laren Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland http://www.joodsmonument.nl/searchresult.php?lang=nl&q_mm=reitsema Page 1 of 1 Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland Uitleg Begrippen Thema's

Nadere informatie

WERKBLAD WANDA VERDUIN

WERKBLAD WANDA VERDUIN WERKBLAD WANDA VERDUIN Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Wanda Wanda Verduin is geboren op 20 augustus 1925. Deze foto is van

Nadere informatie

De nakomelingen van Hartogh Hirsch Samuel VERDONER

De nakomelingen van Hartogh Hirsch Samuel VERDONER een genealogieonline publicatie De nakomelingen van Hartogh Hirsch Samuel VERDONER door 3 mei 2016 De nakomelingen van Hartogh Hirsch Samuel VERDONER Generatie 1 1. Hartogh Hirsch Samuel VERDONER, is geboren

Nadere informatie

Oma Spillner en een dubbelhuwelijk in Schoonhoven

Oma Spillner en een dubbelhuwelijk in Schoonhoven Inleiding Oma Spillner en een dubbelhuwelijk in Schoonhoven In de jaren dertig groeide onze moeder op in Zuid-Limburg. Mama is de oudste van tien kinderen. Toen ze vier jaar oud was, kwam haar oma bij

Nadere informatie

Zuidsingel 57. Zuidsingel 57. Zuidsingel 57. Sint Jorisstraat 7

Zuidsingel 57. Zuidsingel 57. Zuidsingel 57. Sint Jorisstraat 7 Zuidsingel 57 JACOB MANUEL de GROOT op 31-08-1944 40 jaar oud Jacob Manuel was een zoon van Israël de Groot die op St. Jorisstraat 7 woonde. Jacob was marktkoopman en trouwde op 17 juni 1925 met Emma Nooitrust.

Nadere informatie

------------------------ OUD : Joel Nathan Meijer. NIEUW : Kuijt, Joseph

------------------------ OUD : Joel Nathan Meijer. NIEUW : Kuijt, Joseph Gemeente archief Nijmegen: akten van NaamsAanneming en NaamsBehoud te Nijmegen, op volgorde van inschrijving, OUDe naam en NIEUWe naam. Index op pagina 23. OUD : Michel Jacobs NIEUW : Jacobson, Michel

Nadere informatie

D DE HISTORISCHE PLAATS HUMBERGHAUS HET VERHAAL VAN EEN FAMILIE

D DE HISTORISCHE PLAATS HUMBERGHAUS HET VERHAAL VAN EEN FAMILIE D DE HISTORISCHE PLAATS HUMBERGHAUS HET VERHAAL VAN EEN FAMILIE Didactische materialen D: Vragenlijst voor groepswerk Uitgever en verantwoordelijk Historische Vereniging Dingden Heimatverein Dingden e.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord... 3 Waarom struikelstenen... 5 Joodse gemeenschap Appingedam... 7

Inhoudsopgave. Voorwoord... 3 Waarom struikelstenen... 5 Joodse gemeenschap Appingedam... 7 Inhoudsopgave Voorwoord.... 3 Waarom struikelstenen.... 5 Joodse gemeenschap Appingedam.... 7 5 1 Familie Akker-Zwart.... 9 - Heiman Akker.... 11 - Judikje Akker-Zwart.... 13 - Izak Akker.... 15 - Carolina

Nadere informatie

Herinnering aan Elisabeth Bangert - tante Betje (1870-1964) FREEK DIJS

Herinnering aan Elisabeth Bangert - tante Betje (1870-1964) FREEK DIJS Herinnering aan Elisabeth Bangert - tante Betje (1870-1964) FREEK DIJS Van wie ben jij er één? Dat was telkens de vraag van tante Betje als ik bij mijn oma, haar zuster, kwam logeren in Baarn. Die vraag

Nadere informatie

hier woonde LEO BERMANN vermoord in AUSCHWITZ op jaar oud

hier woonde LEO BERMANN vermoord in AUSCHWITZ op jaar oud Pauwstraat 32 LEO BERMANN op 12-02-1943 60 jaar oud Leo Bermann, werd geboren op 5 mei 1882 in Osann in Duitsland. Vanwege zijn vlucht uit Duitsland was Leo stateloos. Hij was weduwnaar van Franziska Kallmann.

Nadere informatie

WERKBLAD LOTTY VEFFER

WERKBLAD LOTTY VEFFER WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.

Nadere informatie

Wilhelmina Frenk-Labzowski (en Mozes Salomon Frenk)

Wilhelmina Frenk-Labzowski (en Mozes Salomon Frenk) Wilhelmina Frenk-Labzowski (en Mozes Salomon Frenk) Lange Nobelstraat 10 (toen A169) In de tijd waarin ze leefde was zij bijzonder. Als vrouw vol ondernemingslust werkte zij aan een zelfstandig bestaan.

Nadere informatie

Joseph en Selma Sanders

Joseph en Selma Sanders Joseph en Selma Sanders Frankenstraat 55, Maastricht De Maastrichtse jaren van het echtpaar Joseph Sanders en Selma Sanders-Leeraar zijn onlosmakelijk met de geschiedenis van het Joodse, koosjere Hotel

Nadere informatie

In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raal

In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raal In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raal Inleiding Dit themaboekje gaat over herdenken en vieren. Over herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog,

Nadere informatie

Hier herdenken wij. JAKOB van DAM. vermoord in AUSCHWITZ op jaar oud. Hier herdenken wij

Hier herdenken wij. JAKOB van DAM. vermoord in AUSCHWITZ op jaar oud. Hier herdenken wij Drieringensteeg 5-7 - voorheen Wijersstraat 37 JAKOB van DAM op 26-03-1944 60 jaar oud Jakob van Dam werd geboren op 11 februari 1884 in Leek en was gehuwd met Rosa Benima. Het echtpaar kreeg twee kinderen

Nadere informatie

Drieringensteeg 3 Drieringensteeg 3 Drieringensteeg 3

Drieringensteeg 3 Drieringensteeg 3 Drieringensteeg 3 Drieringensteeg 3 NATHAN FÖRSTER op 21-05-1943 73 jaar oud Nathan Förster werd geboren op 8 januari 1870 in Elburg. Hij was weduwnaar van Rijntje Hamburger, die op 27 augustus 1931 - op 56-jarige leeftijd

Nadere informatie

WERKBLAD KITTY WURMS

WERKBLAD KITTY WURMS WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto?... Er zijn geen foto s meer van Kitty op een

Nadere informatie

WERKBLAD CARLA VEFFER

WERKBLAD CARLA VEFFER WERKBLAD CARLA VEFFER Bron 1. foto Carla met neefje en tante Carla Veffer is geboren op 23 april 1928. De foto is genomen in 1940. Hoe oud is Carla op deze foto? of.. In februari 1943 komt Carla samen

Nadere informatie

Joodse oorlogsslachtoffers uit de provincie Drenthe: de Drentse familie Denneboom

Joodse oorlogsslachtoffers uit de provincie Drenthe: de Drentse familie Denneboom Joodse oorlogsslachtoffers uit de provincie Drenthe: de Drentse familie Denneboom In ons onderzoek richten we ons op de Joodse oorlogsslachtoffers, met een laatste woonadres binnen de grenzen van de provincie

Nadere informatie

Café Kerkemeijer te Rekken

Café Kerkemeijer te Rekken -17- Café Kerkemeijer te Rekken Inleiding Café Kerkemeijer, aan de Rekkenseweg te Rekken, is in de gehele regio een bekende locatie en één om wat voor bijeenkomst dan ook te houden. Iedereen in Rekken

Nadere informatie

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG GRAMSBERGEN

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG GRAMSBERGEN TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG GRAMSBERGEN Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.

Nadere informatie

Rob van het Groenewoud

Rob van het Groenewoud Rob van het Groenewoud Fré (Frederika Sophia) Cohen is geboren in Amsterdam op 11 augustus 1903 als dochter van Levie Cohen en Esther Sarlie. Na Fré werden er nog twee kinderen geboren in dit joodse en

Nadere informatie

Opdrachtenblad bij de tentoonstelling. Zie onder dit document.

Opdrachtenblad bij de tentoonstelling. Zie onder dit document. Lesidee: Expositie Auswitz-Birkenau (8 t/m14 april Sweelinckplein,15 t/m 26 april MICT) Bezichtig banieren met tekst en beeldmateriaal van kamp Westerbork, Vught, het Apeldoornsche Bosch en de transporten

Nadere informatie

WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is:

WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is: b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT g n i g l o v r e v Joden Baal stof met jodensterren

Nadere informatie

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.

Nadere informatie

L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R

L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je

Nadere informatie

Lyonnetstraat 3 Sophia Clara Muijsson-Gazan

Lyonnetstraat 3 Sophia Clara Muijsson-Gazan Lyonnetstraat 3 Sophia Clara Muijsson-Gazan Adres : Lyonnetstraat 3 Naam : Sophia Clara Muijsson-Gazan Geboorte : 13 juli 1905 in Rotterdam Arrestatie : 6 maart 1942 in vleesconservenfabriek Vianda in

Nadere informatie

Archief Elisabeth Jessurun Lobo

Archief Elisabeth Jessurun Lobo Nummer Toegang: NL-HaRKD-0656 Archief Elisabeth Jessurun Lobo Ramses van Bragt, 2008 RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) 2008 This finding aid is written in Dutch. 2 Jessurun Lobo NL-HaRKD-0656

Nadere informatie

Marie Anne Tellegen overleefde de oorlog. Zij werd na de oorlog benoemd tot directeur van het Kabinet der Koningin (1945-1959).

Marie Anne Tellegen overleefde de oorlog. Zij werd na de oorlog benoemd tot directeur van het Kabinet der Koningin (1945-1959). Werkblad 1: Marie Anne Tellegen. Mijn naam is Marie Anne Tellegen. Ik ben geboren in het jaar 1893 in Arnhem. Mijn vader was burgemeester van Amsterdam van 1915 tot 1921. In februari 1944 kwam ik in de

Nadere informatie

Portret van de familie Blein

Portret van de familie Blein Portret van de familie Blein Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bijna alle Joden uit de gemeente Hardenberg opgepakt en naar concentratiekampen gebracht. Jullie gaan onderzoek doen naar de geschiedenis

Nadere informatie

WERKBLAD WANDA VERDUIN

WERKBLAD WANDA VERDUIN WERKBLAD WANDA VERDUIN Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Wanda Wanda Verduin is geboren op 20 augustus 1925. Deze foto is van

Nadere informatie

WERKBLAD KITTY WURMS

WERKBLAD KITTY WURMS WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto? of.. Er zijn geen foto s meer van Kitty op een

Nadere informatie

D88, Voorhei 3. Geplaatst in de Heise Krant augustus 2015, gewijzigd

D88, Voorhei 3. Geplaatst in de Heise Krant augustus 2015, gewijzigd D88, Voorhei 3 Geplaatst in de Heise Krant augustus 2015, gewijzigd 23-01-2017 De geschiedenis van boerderij D88, nu Voorhei 3, begint bij Theodorus van Asseldonk. Theodorus (Dirk) van Asseldonk (1797-1845),

Nadere informatie

D27, thans Driehuizen 4-4a

D27, thans Driehuizen 4-4a D27, thans Driehuizen 4-4a Geplaatst in de Heise Krant maart 2012, gewijzigd 24-06-2015 Toen Hannes Heerkens in 1919 na een huwelijk van acht jaar weduwnaar werd, bleef hij met zes kinderen achter. De

Nadere informatie

Heerenkleeding Wat heeft heerenkleeding te maken met financiële en juridische dienstverlening? Zoektocht: Heerenkleeding:

Heerenkleeding Wat heeft heerenkleeding te maken met financiële en juridische dienstverlening? Zoektocht: Heerenkleeding: Heerenkleeding Wat heeft heerenkleeding te maken met financiële en juridische dienstverlening? Het antwoord op deze vraag, vindt u in de onderstaande tekst. Zoektocht: In 2006 en de jaren daarvoor was

Nadere informatie

WERKBLAD LOTTY VEFFER

WERKBLAD LOTTY VEFFER WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.

Nadere informatie

Liede Tilanus was meer dan onderwijzeres in Elspeet Dick Baas

Liede Tilanus was meer dan onderwijzeres in Elspeet Dick Baas Liede Tilanus was meer dan onderwijzeres in Elspeet Dick Baas In Mothoek 2003-2 wordt op pagina 70 aandacht besteed aan Liede Tilanus. Zij werd op 1 september 1897 onderwijzeres aan de Openbare Lagere

Nadere informatie

Drie zusters Sara en hun trouwakten

Drie zusters Sara en hun trouwakten Ko Sturkop Drie zusters Sara en hun trouwakten Bij het onderzoek voor het artikel Geknok om scheerpoeder werd ook gekeken naar het ouderlijk gezin van Morris Knocker, die in dat artikel voorkomt. 1 Enig

Nadere informatie

De kwartierstaat van Siegfried Koe

De kwartierstaat van Siegfried Koe een genealogieonline publicatie De kwartierstaat van Siegfried Koe door 1 december 2016 De kwartierstaat van Siegfried Koe Generatie 1 1. Siegfried Koe, zoon van Salomon Koe (volg 2) en Gracia Brandon

Nadere informatie

Rob Fransman getuigt zelf in Demjanjukproces Gepubliceerd : 23 december :54 pm door Rob Fransman

Rob Fransman getuigt zelf in Demjanjukproces Gepubliceerd : 23 december :54 pm door Rob Fransman Rob Fransman getuigt zelf in Demjanjukproces Gepubliceerd : 23 december 2009-12:54 pm door Rob Fransman Rob Fransman heeft zijn missie volbracht. Hij is als getuige gehoord in het proces tegen John Demjanuk.

Nadere informatie

Het onderduikers hol bij boerderij De Duinen.

Het onderduikers hol bij boerderij De Duinen. Het onderduikers hol bij boerderij De Duinen. Auteur: Henk van Bergen. Bij de ouderen onder ons is het bekend, dat tijdens de oorlog een joodse man naast boerderij De Duinen in een hol was ondergedoken.

Nadere informatie

WERKBLAD JUDITH WURMS

WERKBLAD JUDITH WURMS WERKBLAD JUDITH WURMS Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Judith Judith Wurms is geboren op 23 juli 1932. Op deze foto is ze 9

Nadere informatie

TANTE BETSIE. Charles & Herman Horsthuis. (Elisabeth Helena Henriëtte Issels) (Arnhem 11 oktober 1885 Haarlem 29 oktober 1943)

TANTE BETSIE. Charles & Herman Horsthuis. (Elisabeth Helena Henriëtte Issels) (Arnhem 11 oktober 1885 Haarlem 29 oktober 1943) Charles & Herman Horsthuis TANTE BETSIE (Elisabeth Helena Henriëtte Issels) (Arnhem 11 oktober 1885 Haarlem 29 oktober 1943) De kunstzinnige familie Issels, waaruit wij mede voortgekomen zijn, telde één

Nadere informatie

H E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K

H E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K Het dagboek van Simon Lesmateriaal H E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K Het dagboek van Simon Lesmateriaal Dit lesmateriaal hoort bij de strip Het dagboek van Simon en is ontwikkeld

Nadere informatie

DE: JOODSE: GEMEENTE VAN DELFT GENEALOGIE TEN DIENSTE VAN SOCIOLOGISCH-DEMOGRAFISCH ONDERZOEK

DE: JOODSE: GEMEENTE VAN DELFT GENEALOGIE TEN DIENSTE VAN SOCIOLOGISCH-DEMOGRAFISCH ONDERZOEK Misjpoge 1990 nr 3, pagina 73-78 DE: JOODSE: GEMEENTE VAN DELFT GENEALOGIE TEN DIENSTE VAN SOCIOLOGISCH-DEMOGRAFISCH ONDERZOEK Al is in de hele geschiedenis van de joden in Nederland de stad Amsterdam

Nadere informatie

Personenregister op alfabet Joodse Begraafplaats Tiel

Personenregister op alfabet Joodse Begraafplaats Tiel Personenregister op alfabet Joodse Begraafplaats Tiel Ten geleide. Gebruikte bronnen: Het overzicht van het NIK d.d. 2013 (primaire bron, basis voor de nummering en de leverancier van de meeste afbeeldingen

Nadere informatie

Blad 1. Kwartierstaat van Antoon van den Berg (1877-1961) Zus Mina van den Berg

Blad 1. Kwartierstaat van Antoon van den Berg (1877-1961) Zus Mina van den Berg Blad 1 Kwartierstaat van Antoon van den Berg (1877-1961) Zus Mina van den Berg Website: Stamboom familie Van den Berg > Mina van den Berg, zus van 01. Antoon van den Berg (1877-1961) De ouders van Mina

Nadere informatie

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG SLAGHAREN

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG SLAGHAREN TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG SLAGHAREN Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.

Nadere informatie

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG KLOOSTERHAAR

TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG KLOOSTERHAAR TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG KLOOSTERHAAR Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.

Nadere informatie

NAMEN OP EEN MONUMENT DE WEGGEVOERDE JOODSE GEMEENSCHAP VAN HOOGEVEEN

NAMEN OP EEN MONUMENT DE WEGGEVOERDE JOODSE GEMEENSCHAP VAN HOOGEVEEN NAMEN OP EEN MONUMENT DE WEGGEVOERDE JOODSE GEMEENSCHAP VAN HOOGEVEEN Het monument is te vinden bij de ingang van de Joodse begraafplaats, aan de Zuiderweg. Op het gedenkteken vinden we de volgende tekst

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

huwt Velsen 30 november 1905 (akte 116) met Noom VI.1 ANTJE NOOM geboren Velsen 10 november 1887 (akte 220)

huwt Velsen 30 november 1905 (akte 116) met Noom VI.1 ANTJE NOOM geboren Velsen 10 november 1887 (akte 220) VIII.C CORNELIS DEMMERS Cor, Cees geboren te Velsen 18 september 1882 (akte 146) 04:00 uur getuigen: Antoine Daniël Charles Clarion, gemeentesecretaris, en Willem Steen, ambtenaar ter secretarie stoker

Nadere informatie

6,1. Boekverslag door R woorden 26 juli keer beoordeeld

6,1. Boekverslag door R woorden 26 juli keer beoordeeld Boekverslag door R. 2024 woorden 26 juli 2013 6,1 7 keer beoordeeld Auteur Tatiana de Rosnay Genre Psychologische roman, Oorlogsroman Eerste uitgave 2007 Vak Nederlands Methode Op nieuw niveau A. Boekgegevens

Nadere informatie

Rassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.

Rassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden. De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige

Nadere informatie

ANNE FRANK EEN HERDENKINGSTOCHT IN ACTUELE BEELDEN FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU BERGEN-BELSEN

ANNE FRANK EEN HERDENKINGSTOCHT IN ACTUELE BEELDEN FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU BERGEN-BELSEN ANNE FRANK EEN HERDENKINGSTOCHT IN ACTUELE BEELDEN FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU BERGEN-BELSEN 80 FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU

Nadere informatie

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh?

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Soms weten bezoekers ons tijdens rondleidingen te vermelden dat Vincent van Gogh ooit een kamertje bewoonde in hotel Schafrath aan het Park in Nuenen.

Nadere informatie

Dit boekje is van. Doodgewone Helden

Dit boekje is van. Doodgewone Helden Dit boekje is van Doodgewone Helden Echte helden! Je kent ze misschien wel van tv. Ze kunnen vliegen, ze kunnen mensen redden uit brandende gebouwen en ze vechten tegen slechteriken. Iedereen heeft zo

Nadere informatie

DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN

DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN ECHTE HELDEN! JE KENT ZE MISSCHIEN WEL VAN TV. ZE KUNNEN VLIEGEN, ZE KUNNEN MENSEN REDDEN UIT BRANDENDE GEBOUWEN EN ZE VECHTEN TEGEN SLECHTERIKEN. IEDEREEN HEEFT ZO

Nadere informatie

1 Feb Eerste generatie

1 Feb Eerste generatie Eerste generatie 1. Joannes 1 Schimmel, overige namen Jan Schimmel, geboren CA. 1770 te Bussum (Gooise Meren), overleden 10 maart 1818 te Bussum (Gooise Meren). hij trouwde Antonia Schoonhoord, getrouwd

Nadere informatie

VOOR ANDRE PIERETS, ALBERT- EN YVAN DE COLVENAERE KWAM DE BEVRIJDING TE LAAT

VOOR ANDRE PIERETS, ALBERT- EN YVAN DE COLVENAERE KWAM DE BEVRIJDING TE LAAT VOOR ANDRE PIERETS, ALBERT- EN YVAN DE COLVENAERE KWAM DE BEVRIJDING TE LAAT Aan het woord is Micheline Pierets (dochter van André Pierets, nicht van Albert- en Yvan De Colvenaere ) Andrét Pierets was

Nadere informatie

GENEALOGIEEN JOODSE ASSENAREN (OUD) DR. JAN RIDDERBOS m.m.v. MW. J. COHEN RAPOPORT

GENEALOGIEEN JOODSE ASSENAREN (OUD) DR. JAN RIDDERBOS m.m.v. MW. J. COHEN RAPOPORT GENEALOGIEEN JOODSE ASSENAREN (OUD) DR. JAN RIDDERBOS m.m.v. MW. J. COHEN RAPOPORT , versie 3 (januari 2013) Dankzij F.J. Hulst en H.M. Luning beschikken we over een beschrijving van de Joodse gemeente

Nadere informatie

WERKBLAD CARLA VEFFER

WERKBLAD CARLA VEFFER WERKBLAD CARLA VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Carla met neefje en tante Gebruik www.joodsmonument.nl voor achtergrondinformatie.

Nadere informatie

Stamboom dossier. Albertus (Albert) Wilhelmus Maria Cuijpers ( ) Ongehuwd. Nvt. Update door Ir. René A.M.

Stamboom dossier. Albertus (Albert) Wilhelmus Maria Cuijpers ( ) Ongehuwd. Nvt. Update door Ir. René A.M. Stamboom dossier Albertus (Albert) Wilhelmus Maria Cuijpers ( 1910-1947 ) Ongehuwd Update 1.2 160111 door Ir. René A.M. Martens RI Msc Geboren Getuigen Gehuwd Overleden Begraven 24 augustus 1910 te Boxmeer

Nadere informatie

Het leven van Petronella Kortenhof (l8 1 1-1885), een Haarlemse vondelinge en inwoonster van Heemstede.

Het leven van Petronella Kortenhof (l8 1 1-1885), een Haarlemse vondelinge en inwoonster van Heemstede. Het leven van Petronella Kortenhof (l8 1 1-1885), een Haarlemse vondelinge en inwoonster van Heemstede. Inleiding Bij het invoeren van een Heemsteedse huwelijksakte van het echtpaar Hooreman-Kortenhof

Nadere informatie

Waardevolle foto's voor de H.K.E. De familie De Bruin op huize 'Ruimzicht'

Waardevolle foto's voor de H.K.E. De familie De Bruin op huize 'Ruimzicht' Waardevolle foto's voor de H.K.E. De familie De Bruin op huize 'Ruimzicht' Enige tijd geleden ontvingen we van mevrouw Krijnen-Van Gog uit Bussum een drietal bijna honderdjarige foto's en een honderdjarige

Nadere informatie

WIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943.

WIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943. WIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april 2010 Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943. Elizabeth Johanna de Vries geboren in De Werken en

Nadere informatie

Zeventig jaar na dato (project Stolpersteine)

Zeventig jaar na dato (project Stolpersteine) Onderstaand artikel is opgenomen in het verenigingsblad van historische vereniging Den Ouden Dijk van januari 2013. Zeventig jaar na dato (project Stolpersteine) Dittie van Zee-van Arendonk Herwijnen had

Nadere informatie

DE WOERDENSE BINNENSTAD IN HET MONUMENTENJAAR ( II )

DE WOERDENSE BINNENSTAD IN HET MONUMENTENJAAR ( II ) II e Jaargang no. 4 December 1975 DE WOERDENSE BINNENSTAD IN HET MONUMENTENJAAR ( II ) Het geboortehuis van Herman de Man op de monumentenlijst door N. Plomp. In het maartnummer van "Heemtijdinghen" vertelden

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank

Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag door een scholier 1993 woorden 8 januari 2002 7,1 162 keer beoordeeld Auteur Genre Anne Frank Geschiedenis, Dagboek, Eerste uitgave 1947

Nadere informatie

Peeters (V2).indd 1 25-03-10 14:31

Peeters (V2).indd 1 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 1 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 3 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 5 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 7 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 8 25-03-10 14:31 Peeters (V2).indd 9 25-03-10

Nadere informatie

TIJDLIJN WOII

TIJDLIJN WOII 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 TIJDLIJN WOII 1939 1 SEPTEMBER (begin van de Tweede Wereldoorlog) Nazi-Duitsland valt Polen binnen Er wordt een straatverbod voor Duitse Joden ingevoerd Hitler voert

Nadere informatie

Blad 1. Kwartierstaat van Betje Hendriks ( ) De ouders van Betje

Blad 1. Kwartierstaat van Betje Hendriks ( ) De ouders van Betje Blad 1 Kwartierstaat van Betje Hendriks (1880-1955) De ouders van Betje Website: Stamboom familie Van den Berg > Generatie II De ouders van 01. Betje Hendriks (1880-1955) 02. * Gemert 04-03-1850 + Helmond

Nadere informatie

DE ouderen ons ons herinneren zich zeker de Firma J. van

DE ouderen ons ons herinneren zich zeker de Firma J. van EEN VOORAANSTAANDE JOODSE FAMILIE DOOR D. HAUSDORFF DE ouderen ons ons herinneren zich zeker de Firma J. van Raalte en Zoonen op het Westnieuwland. Ze behoorden tot de grote familie Van Raalte, waarvan

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank

Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag door een scholier 1852 woorden 24 maart 2009 6,7 18 keer beoordeeld Auteur Genre Anne Frank Geschiedenis, Dagboek, Eerste uitgave 1947

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Het verhaal van de familie Wijnen, Langenboomseweg 39, Mill

Het verhaal van de familie Wijnen, Langenboomseweg 39, Mill Het verhaal van de familie Wijnen, Langenboomseweg 39, Mill Petrus Martinus Wijnen, mijn grootvader van vaders kant, werd geboren op 1 januari 1855 in Wanroij. Hij runde daar Café t Haantje aan de Lepelstraat

Nadere informatie

Anne Frank, haar leven

Anne Frank, haar leven Vragen en opdrachten bij: Anne Frank, haar leven Doe meer met Leeslicht! Bij alle boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan

Nadere informatie

Dit zijn de eerste vijf namen op de bladzijde die is omgeslagen, in de kleine kapel hier achter mij.

Dit zijn de eerste vijf namen op de bladzijde die is omgeslagen, in de kleine kapel hier achter mij. 1 Ieder mens telt Toespraak Commandant der Strijdkrachten, Generaal T.A. Middendorp, ter gelegenheid van de herdenking op het Ereveld Loenen, op 4 mei 2017. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Debora

Nadere informatie

Mevr. Habets-Abrahams

Mevr. Habets-Abrahams NIEUWSBRIEF Nr.24-4 e JAARGANG uitgave nr.6 van 2015 opmaak: oktober 2015 info@heemkunde-margraten.nl www.heemkunde-margraten.nl Verenigingslokaal: Rijksweg 68 Margraten (naast feestzaal het Kroontje en

Nadere informatie

www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam

www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds

Nadere informatie

HET ACHTERHUIS. Randy Brummelhuis. Het Assink lyceum, van Brakelstraat

HET ACHTERHUIS. Randy Brummelhuis. Het Assink lyceum, van Brakelstraat HET ACHTERHUIS Randy Brummelhuis Het Assink lyceum, van Brakelstraat 1. Zakelijke gegevens A. Het achterhuis B. Anne frank C. De uitgever is Prometheus, het boek heeft 303 bladzijdes. Het is de 64 e druk

Nadere informatie