De kapitelen in de Martinuskerk te Tongelre (Eindhoven)
|
|
- Elias Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De kapitelen in de Martinuskerk te Tongelre (Eindhoven) Veel kapitelen van de Sint Martinuskerk te Tongelre hebben een unieke vormgeving. Zo hebben de kapitelen van de kolommen in de zijbeuken van de kerk hebben allen een eigen iconografie. Over die diversiteit gaat dit artikel. Enkele definities In dit artikel spreken we over kolommen en delen daarvan. De term kolom is een verzamelnaam voor allerlei constructies die bouwdelen ondersteunen. Voorbeelden daarvan zijn: - Een zuil is een ronde kolom. - Een pijler is van oorsprong een gemetselde kolom met een gehoekte schacht. - Een pilaster is een muurverzwaring. Hij is meestal veel breder dan hij diep is. Een kolom bestaat uit: - Een basement. Veel kolommen hebben een basement. Dat is het onderste deel van de kolom. Daarmee staat hij op de ondergrond. Alleen bij een Dorisch zuil ontbreekt het basement. - De schacht. Boven het basement begint de schacht. Deze kan uit een stuk materiaal vervaardigd zijn. Hij kan ook uit verschillende delen zijn opgebouwd. De schacht is egaal of heeft verticale schaduwgroeven (cannelures). - Het kapiteel. Een kolom wordt bekroond door een kapiteel of kopstuk. Het brengt meestal de krachten, die samenhangen met het gewicht van een bouwdeel, over op een klein draagvlak. Kapitelen zijn dikwijls beeldhouwwerken. In de klassieke bouw vertellen zij daardoor tot welke orde het bouwwerk behoort: de Toscaanse, de Dorische, de Ionische, de Korintische of de Romeinse composiet orde. Deze orden hanteerden strenge regels. In de Middeleeuwen werden de regels vrijer geïnterpreteerd. Zo kwamen er allerlei nieuwe varianten. In kerken werden de kapitelen soms gebruikt als hulpmiddel om gelovigen te onderrichten. In de kapitelen werden afbeeldingen van heiligen of symbolen aangebracht. Een enkele keer vertelden ze een compleet verhaal. Een mooi voorbeeld daarvan biedt de Basiliek van Vézelay in Frankrijk. Ook in de Sint Martinuskerk hebben de kapitelen veel te vertellen. De kapitelen van de Sint Martinuskerk De Sint Martinuskerk is in neogotische stijl ontworpen door de architect Emmanuel Corbey (Weert Roermond1922). In deze regio bouwde deze architect ook de Sint Lambertuskerk in Nederwetten, een buurgemeente van Tongelre. Het werk aan de kerk werd na de aanbesteding in 1888 gemaakt door de aannemer Gerardus Hubert Mestrum uit Maasbracht 1. In deze regio bouwde hij in samenwerking met de architect Caspar Jacobus Hendricus Franssen (Tegelen Roermond 1932) onder meer de kerken van de heilige Maria Presentatie in Asten en in Gastel (Budel), de kerk van Sint Antonius Abt in de Mortel (Gemert). Buiten de regio bouwden zij onder meer de Sint Lambertuskerk in Beers (Cuijk) en de Andreaskerk te Weurt. De kapitelen van de kerk zijn hoogst waarschijnlijk gemaakt door de aannemer Gerardus Hubert Mestrum. Hij was ook schrijnwerker van beroep. Mestrum vervaardigde zestien kapitelen in de beide zijbeuken van de kerk. De beeldhouwwerken stellen twee engelen en veertien dieren voor, die allen een bijzondere betekenis hebben. Daarnaast maakte hij in de middenbeuk acht kapitelen. Links en rechts tegenover elkaar in de beuk zien we vier variaties. Ook op diverse andere plaatsen in de kerk heeft Mestrum de kapitelen betekenisvol vormgegeven. 1 Van G.H. Mestrum worden verschillende woonplaatsen aangegeven. Buiten Maastbracht wordt ook Venlo dikwijls genoemd. 1
2 De kapitelen in de zijbeuk 2 Als je vanaf de dwarsbeuk de zuidelijke zijbeuk inloopt zie je rechts en links de eerste kapitelen van een grote reeks. Ook in de noordelijke zijbeuk vormt de entree vanuit de dwarsbeuk het begin van een serie kapitelen. Dit artikel geeft bij elk van de kapitelen een korte beschrijving van de betekenis 3 van het kapiteel volgens de westerse en de christelijke iconografie. Die komen voort uit een oude traditie. De kerk wilde de goddelijke opdracht interpreteren en uitleggen aan de gelovige bevolking. Dat gebeurde onder meer in de architectuur en de beeldende kunst. Daarbij was het van groot belang, dat de beeltenissen direct herkenbaar waren. Daarom werd de vormgeving van veel thema's en symbolen vastgelegd. In een steeds terugkerende vorm werden ze toegepast in kathedralen, kerken, beeldhouwwerken, gebrandschilderde ramen, houtsnijwerk, siersmeedkunst enzovoort. De gehanteerde symboliek was vooral gebaseerd op de bijbel en de geschriften van kerkvaders. De bloemensymboliek is bijvoorbeeld vastgelegd door Augustinus, Hiëronymus, Bernardus van Clairaux en Honorius van Autun. De zestien kapitelen uit de zijbeuk 1. De Haan In de oudheid was de haan het zonnedier dat de dag aankondigt en daarbij door zijn kraaien demonen verjaagt. De haan staat daarom bekend als een wakker en waakzaam dier. Tegelijkertijd staat hij bekend als goedmoedig beest, omdat hij gedurende de dag zijn hennen naar het voer roept. Daarbij laat hij zich ook kennen als een baas met een mannelijke strijdlust. In de christelijke traditie komen deze betekenissen terug. Op een kerktoren roept de haan iedereen op tot waakzaamheid. Overigens vraagt hij vanaf die plaats om verdieping van de gelovigen in het voorbeeld van Jezus. Een belangrijke betekenis heeft de haan ook als symbool voor Christus, wiens verrijzenis de nieuwe tijd inluidt. Natuurlijk kennen we de haan ook uit het Nieuwe Testament, als hij driemaal kraait, nadat Petrus ontkent dat hij een volgeling van Jezus is. De haan is daarom het attribuut van de apostel Petrus. 2. De Uil De uil wordt gezien als een lichtschuwe nachtvogel. In de avond of s nachts vliegt hij met een klaaglijk geluid rond, of hij zit stil wakend op de uitkijk. Enerzijds wordt hij gekoppeld aan wetenschap en wijsheid en anderzijds aan onheil, domheid en hekserij. Als symbool van wijsheid begeleidt de vogel Athene, de Griekse godin van wijsheid. Omdat de vogel het daglicht niet goed verdraagt staat hij in de christelijke traditie onder meer voor de synagoge en het Joodse geloof. Dat is de godsdienst die de heilsboodschap van het nieuwe leven niet accepteert. Als nachtvogel symboliseert hij in de traditie de nacht van het lijden en de daaropvolgende dood van Jezus. Ook heeft de uil als symbool een verbinding met de duivel en met een van de zeven hoofdzonden, de gierigheid. 3. De Adelaar De adelaar is een Koninklijke vogel. Hij vliegt hoog boven de toppen van bergen. Hij ziet alles. Hij is het symbool van weerbaarheid, kracht, macht en een scherpe blik. De Romeinen voerden een afbeelding van de adelaar mee op hun vaandels. Veel landen hebben daarna de adelaar in hun wapen opgenomen. In de christelijke traditie verwijst de hoge vlucht van de adelaar naar de hemelvaart van Jezus. Bovendien is hij het symbool van de evangelist Johannes. Dit vanwege het bespiegelend en visionair karakter van diens evangelie. 2 De nummering van de verschillende kapitelen in dit artikel volgt de situatieschets van de kerk, waarin de plaats van de kapitelen door cijfers is aangegeven. 3 Voor dit artikel is gebruik gemaakt van een publicatie van Emiel van Gestel. Hij beschrijft de betekenis van de kapitelen in de zijbeuken van de Sint Martinuskerk. Daarnaast is er informatie verkregen van een groot aantal websites. Op het steekwoord "iconografie" aangevuld met een zelfstandig naamwoord verschijnen grote aantallen informatieve websites. 2
3 4. De Pauw De pauw heeft ook meerdere enigszins tegenstrijdige betekenissen. Hij verwijst naar onsterfelijkheid, naar ijdelheid en eenvoud. Een en ander hangt samen met zijn verenkrans, gelijkend op de stralenkrans van de zon. Pronkend als hij deze uitzet. Deemoedig als hij hem laat liggen. Door notities van Augustinus in de Civitate Dei werd de pauw In de christelijke traditie het symbool van onsterfelijkheid en opstanding. Het dier krijgt immers elke lente weer een nieuw verenkleed. 5. De Gans Ganzen redden de stad Rome. Zij voorkomen dat de stad door de Galliërs wordt ingenomen. Vandaar dat de gans het symbool werd van waakzaamheid en bescherming. In de christelijke traditie is de gans gekoppeld aan Sint Martinus. Volgens de legende verstopt Martinus zich in een ganzenhok. Daarmee wil hij voorkomen, dat hij gewijd wordt tot bisschop van Tours. Hij voelt zich daarvoor onwaardig. Bij het naderen van zijn aanhangers verraden de snaterende ganzen hem en wordt hij alsnog tot bisschop gewijd. Met het eten van de "Sint Maartensgans" wordt dit verraad gewroken. 6. De Ooievaar Voor de Romeinen verwees de ooievaar naar loyaliteit en respect voor ouders. De vogel komt immers elk jaar terug op hetzelfde nest. In het noorden van Europa is zijn jaarlijkse terugkeer in het voorjaar reden om hem te koppelen aan het feest van de opstanding, het feest van een nieuwe leven. Tegenwoordig zie je nog de ooievaar als leveranciers van pasgeboren baby's. Ook de christelijke traditie koppelt de ooievaar aan nieuw leven. Ook heeft de traditie oog voor zijn manier van jagen. Het dier staat doodstil in het water, jagend op kleine waterdieren. Zijn griezelige prooien, kikkers en waterslangen, koppelt de christelijke traditie aan Jezus, die duivelse krachten vernietigt. 7. De draak In alle tijden spelen demonen, draken een rol in mythen en sagen. De draak wordt in veel verschillende vormen afgebeeld. In het vroege Europa, evenals in talrijke landen buiten Europa, had de draak niet per definities een slecht imago. Dat verkrijgt wel hij door het Christendom, vanwege zijn vermeende verwantschap met de slang in het aards paradijs. In de middeleeuwen staat hij symbool voor de heidense wereld, gevallen engelen en voor de duivel. Hij komt in die rol voor in veel verhalen over drakendoders, zoals Sint Joris en de aartsengel Michael. 8. De Engel In de Martinuskerk komt de engel als enige voor op twee kapitelen. Op deze kapitelen sluiten zij beide zijbeuken in het westen af. Daarom komt de Engel ook onder nummer 16 terug. Engelen zijn bovennatuurlijke wezens. Zij komen in verschillende religies voor. Zij treden op als boodschappers van God, beschermengelen van mensen. Dionysius de Arepagiet verdeelt de engelen in negen ordes. De hoogste orde bestaat uit Serafijnen, Cherubijnen en Tronen. Tot de middelste orde behoren Vorstendommen, Machten en Krachten. Terwijl Heerschappijen, Aartsengelen en Engelen de laagste orde vormen. Deze indeling is, hoewel bekritiseerd, wel gemeengoed geworden in het christendom. Een engel is ook het symbool voor de evangelist Mattheus. 9. De Duif In de alchemie beeldt de witte duif het witter worden uit van de eerste materie. Het is geen fysieke materie maar eerder de potentie tot materiaal. De duif symboliseert daardoor ook de geest, die uit de stof uittreedt. Algemeen staat de duif symbool voor verzoening, vrede, eenvoud, onschuld en zuiverheid. Daarmee is het dier de tegenpool van de oorlogszuchtige havik. Ook staat de duif voor echtelijke trouw, omdat een duivenpaar samen het broedsel verzorgt. Hiernaar verwijst ook het beeld van geliefden als tortelduiven. De christelijke traditie sluit aan bij het beeld van vrede en onschuld. Overigens ook van hoop en verwachting. In het oude testament komt de duif die Noach tijdens de Zondvloed vanaf zijn Ark uitzendt terug met een olijftak in zijn snavel (Genesis 8:8-12). Het is het teken dat het water zakt en er weer land zichtbaar wordt. De allerbelangrijkste symboliek van de duif is echter de verwijzing naar God de Heilige Geest. De evangeliën memoreren de neerdaling van de Geest bij de doop van Jezus door Johannes de Doper en bij het Pinksterfeest. 3
4 10. De Pelikaan De pelikaan wordt dikwijls afgebeeld terwijl hij bloed prikt uit zijn eigen borst om dat aan zijn jongen te voeren. Overigens is dat beeld gebaseerd op een vermenging van natuurwaarneming en mythevorming in de oudheid. Een pelikaan vliegt af en aan naar zijn nest. Daar aangekomen buigt het beest zijn snavel naar zijn borst om uit zijn keelzak zijn jongen te voeden met de gevangen vissen. Maar desalniettemin is de voedende pelikaan het symbool voor een onbaatzuchtige liefde van ouders voor hun kinderen. Het beeld verwijst ook naar het contact met het innerlijk zelf, een streven naar loutering De christelijke traditie sluit hierbij aan. Daarin staat de pelikaan voor opofferingsgezindheid, met name die van Jezus die door zijn offer van lijden en sterven de mensheid redt. Overigens staat de pelikaan ook symbool voor de opstanding. Volgens vertellingen drukt het dier haar jongen zo tegen zich aan, dat zij stikken. Door het eigen bloed brengt de pelikaan hen weer tot leven. 11. De Raaf De raaf staat ook voor andere kraaiachtigen, die in het algemeen een slechte naam hebben. In de oudheid was hij de indiscrete kletskous. Als metgezel van de godin Athene werd hij daarom ook vervangen door de uil. Als aaseter werd hij gezien als de vogel die ziekte, dood en oorlog aankondigt. In de volksmond stond hij bekend als een dief, vandaar de uitdrukking; "stelen als de raven". Ondanks dat alles wordt de raaf ook om zijn wijsheid gewaardeerd. Het is een schrandere vogel. In de christelijke overlevering is hij bekend als de vogel, die Noach tijdens de zondvloed vanuit de ark uitstuurt, om te zien of de zondvloed ten einde komt. Na lange omzwervingen keert hij onverrichterzake terug. De duif komt daarop volgend wel met een olijftak op de ark terug. Het teken dat het water daalt. 12. Het Rund De runderen koe, stier of os komen we als symbolen tegen. De koe staat voor de voedende krachten van moeder aarde, een beeld van vruchtbaarheid, overvloed en warmte. De os is een symbool voor werklust, uithoudingsvermogen, geduld en kracht. Het is een vreedzaam beest. De stier is het symbool van levenskracht en mannelijkheid. In de christelijke traditie komen we de os tegen achter de kribbe waarin Jezus ligt in de stal te Bethlehem. Het rund verwijst naar Lucas de evangelist. 13. Het Lam In de lente speelt het pasgeboren lam in de wei. Het staat voor onschuld en zachtmoedigheid. In de Joodse traditie is het lam bij uitstek het offerdier. Daarom duidt de evangelist Johannes Jezus aan als het Lam, dat de zonde van de wereld wegneemt. Door zijn dood is hij de verlosser van de mensheid. Vaak wordt Jezus dan ook afgebeeld als een triomferende paaslam. Het beest heeft dan een kruisnimbus om het hoofd en draagt veelal een houten kruis. 14. De Griffioen Een griffioen is een hybride fabeldier. Als viervoeter met vleugels heerst het over twee rijken. Zijn lichaam is dat van een leeuw, de koning van de dieren op aarde. Dat combineert hij met de vleugels van de adelaar, de koning van de vogels in de lucht. Daarbij heeft hij de oren van een paard en een hanenkam, die uit vissenschubben lijkt te bestaan. Aan de griffioen worden dan ook verschillende eigenschappen toegeschreven. Hij is dapper als een leeuw, vasthoudend als de adelaar en hij heeft de aandacht en de toewijding van het paard. Toch heeft de griffioen ook een keerzijde. Als de hoeder van grote schatten staat hij voor de hebzuchtige en gierige mensen. Terwijl dit samengestelde dier ook zijn krachten wreed kan inzetten. In de christelijke traditie komen we de griffioen tegen als bewaker. Dikwijls heeft hzij een gevaarlijk dier in hun klauwen. De griffioen staat dan voor Jezus, koning en beschermheer van hemel en aarde. 4
5 15. De Vleermuis De vleermuis staat voor de nacht, het kwaad en de dood. Echter ook voor intuïtie, illusie, inzicht en deugd. In het christelijke Europa van de middeleeuwen wordt de vleermuis een van de symbolen voor de duivel; een gevallen engel, die het licht schuwt. 16. De Engel In de Martinuskerk komt de engel dus als enige voor op twee kapitelen. Met de engel van kapiteel 8 sluit die van nummer 16 beide zijbeuken in het westen af. Kapitelen in de middenbeuk In de middenbeuk zijn links en rechts tegenover elkaar gelijke kapitelen aangebracht. Van voor naar achter zijn er vier variaties. Het zijn allemaal afbeeldingen van planten. De christelijke iconografie gaat daarmee terug op de rijkdom van het aards paradijs. De christenen zien in alle planten een verwijzing naar God. 19. De Artisjok De vrucht van de artisjok is omringd door omwindselbladeren. Door een artisjok blad voor blad af te pellen kom je aan de kern, de vrucht. Deze handelswijze verwijst naar de inzet om tot het hart van het geloof te komen. 20. De Druif of Wingerd De wingerd of de druif verwijzen naar de wijn in het eucharistisch offer binnen de katholieke traditie. De wijs als zinnebeeld voor het bloed van Jezus, waarmee hij de mensheid verlost. Op een kerkhof afgebeeld wacht de druiventros op de persing en zijn transformatie naar wijn. Hiermee wordt de koppeling gemaakt naar de overgang van de gelovige van het tijdelijke- naar het eeuwige leven in het hiernamaals. Een andere betekenis komt van de groeiwijze van de plant. De wingerd heeft alle blaadjes aan één stam. Het is daarmee het zinnebeeld van de verbondenheid van alle christenen met Jezus en tegelijkertijd verbeeldt het hun onderlinge band. Tenslotte verwijst de wijnstok verwijst ook naar overvloed en de toekomstige overvloedige zegeningen van God. 21. De Zonnebloem Zoals zonnebloemen zich de gehele dag naar de zon richten, zo richten christenen zich hun hele leven naar Jezus. 22. De Eikel Een vrijstaande eik imponeert. Hij symboliseert waardigheid en macht. Daarnaast staat hij vanwege zijn overdadige hoeveelheid eikels voor vitaliteit en vruchtbaarheid. in de christelijke traditie staat de eik voor de verbinding tussen hemel en aarde. De eik is het symbool van de verlossing. Het kruis van Jezus was volgens de katholieke overlevering van eikenhout. 28. De Lelie De witte lelie is het symbool voor de zuiverheid van Maria. Je ziet hem vrijwel altijd op een afbeelding van de Annuciatie. De lelie verwijst zo naar de onbevlekte ontvangenis van Maria. De lelie komt ook voor op voorstellingen van het laatste oordeel. De lelie is daar het symbool van de barmhartigheid. Ook is de lelei het attribuut van verschillende heilige, zoals de heilige Dominicus, Bernardus van Clairvaux, Antonius van Padua, de heilige Clara en de heilige Jozes. 29. De Roos De rode roos symboliseert het bloed van de martelaren. De witte roos de zuiverheid, in het bijzonder de reinheid van de Maagd Maria. Zij wordt ook de roos zonder doornen genoemd. 5
6 Overige plaatsen in de kerk Nog op enkele andere plaatsen in de kerk heeft Mestrum kapitelen betekenisvol vormgegeven. Zo heeft hij in een sluitsteen in de afsluiting van de dwarsbeuk een afbeelding van een olijfboom of een papaver aangebracht. Het is niet duidelijk welk van de twee bedoeld is. - De Papaver In de Griekse mythologie is de papaver of klaproos het symbool van Hypnos, de god van de slaap. De papaver of klaproos komt veel voor op graven. Ze verwijst tegelijkertijd naar het korte leven. - De Olijfboom De olijfboom heeft veel betekenissen. Hij kan verwijzen naar de welvaart van een volk, of naar de rijkdom die samenhangt met de Goddelijke bescherming van een volk. Het olijfblad is tevens het symbool van de vrede, het teken van hoop en een nieuw leven. Dat is herkenbaar in de olijftak, die de duif tijdens de zondvloed naar Noah op de Ark brengt. Het teken dat het water zakt en land zichtbaar wordt. - Het Acanthusblad Het Acanthusblad tenslotte komt op veel kapitelen voor, al dan niet in combinatie met andere ornamenten. Het motief is afgeleid van de Acanthus, een mediterrane plant met sierlijk krullende bladeren. Het is veel toegepast op kapitelen. Met name komt het voor in de Korinthische orde. In de christelijke traditie heeft dit motief geen bijzondere betekenis gekregen. 6
Iconografie en dieren. Adelaar. Draak. Duif
Iconografie en dieren Adelaar De adelaar is een Koninklijke vogel. Hij vliegt hoog boven de toppen van bergen. Hij ziet alles. Hij is een symbool van weerbaarheid, kracht, macht en een scherp ziende blik.
Nadere informatieDe Terebinth Vereniging voor Funeraire Cultuur De symboliek op grafmonumenten
De Terebinth Vereniging voor Funeraire Cultuur De symboliek op grafmonumenten Vereniging De Terebinth 2013 Samenstelling en foto s: Annie van t Zand De Terebinth is een landelijke organisatie die zich
Nadere informatieFrederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom
Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich
Nadere informatiePinksteren 2016 - De pinksterduif
Pinksteren 2016 - De pinksterduif Gelezen: Genesis 8 : 6 12 Handelingen 2 : 1-11 De Pinksterduif brengt mensen in beweging en laat hen iets van de mooie wereld zien. We zullen nu zien en horen hoe de Pinksterduif
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieINHOUD. Citaten : Statenvertaling 1977 Aanbevolen websites: www:mybrethren.org/index.html
INHOUD 1: Jezus Christus de Verlosser 2: Het koninkrijk der hemelen 3: Het huis van God 4: Het lichaam van Christus 5: De bruid van het Lam 6: Het betoverde christendom 7: De terugkeer van Jezus Christus
Nadere informatieEen geopende hemel. Opb. 4:1 Hierna had ik een visioen. Er stond een deur open in de hemel.
Een geopende hemel Opb. 4:1 Hierna had ik een visioen. Er stond een deur open in de hemel. Opb. 14:13 Ik hoorde een stem uit de hemel zeggen: Schrijf op. Toen droomde hij, en zie, op de aarde stond een
Nadere informatieDe Bijbel Open Noach & zijn huis. Noach & zijn huis een nieuw begin. Noach komt met zijn gezin op een nieuwe aardbodem.
Noach & zijn huis een nieuw begin Noach komt met zijn gezin op een nieuwe aardbodem. Ondanks Gods verbond met hem, gaat het weer fout. Noach 480 120 7 dg 40 dg 150 dagen 1 Petrus 3 : 20 in de dagen van
Nadere informatieIn de geest van Jezus leven
In de geest van Jezus leven Tien woorden rond Pinksteren Op de avond voordat Jezus werd verraden en gevangen genomen, beloofde Hij de apostelen dat Hij hun de Heilige Geest zal sturen. Dat gebeurde op
Nadere informatieSamenvattingen Geloof ABC
Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden
Nadere informatiePraktische opdracht Levensbeschouwing PKN Godsdienst
Praktische opdracht Levensbeschouwing PKN G Praktische-opdracht door een scholier 2195 woorden 21 januari 2005 7,4 73 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 2. Probleemstelling en de deelvragen We hebben
Nadere informatieAls wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker, verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.
Huwelijk Eucharistische gebeden 2. Eucharistisch Gebed XII-b Jezus, onze Weg. Brengen wij dank aan de Heer, onze God. Heilige Vader, machtige eeuwige God, om recht te doen aan uw heerlijkheid, om heil
Nadere informatieMATTHEÜS 24 OPENBARING 6 Oorlogen en geruchten over oorlogen, hongersnoden,
Les 5 voor 2 februari 2019 Vroege tekenen (4-14) De verdrukking (21-22) Tekenen in de lucht (29) De Zoon des Mensen verschijnt (30) De boodschap van de zegels is een schets van de geschiedenis van de kerk
Nadere informatieDe kern van het christelijke geloof
De kern van het christelijke geloof 16 september 2006 28 oktober 2006 25 november 2006 6 januari 2007 24 februari 2007 24 maart 2007 21 april 2007 De Vader De Zoon De Heilige Geest Vrede met God Geloof
Nadere informatie1 Korintiёrs 1:9. Marcus 10:45. Handelingen 4:12. Johannes 17:3. 1 Korintiёrs 3:16. Johannes 15:9,10. Psalm 32:8
[1] [2] [3] Johannes 3:16 1 Korintiёrs 1:9 Johannes 3:19 God wil met ons omgaan God wil met ons omgaan Zonde brengt scheiding [4] [5] [6] Romeinen 3:23 Marcus 10:45 Romeinen 5:8 Zonde brengt scheiding
Nadere informatiePlaatje van een ridder die verslagen op de grond ligt en zich overgeeft met een witte vlag.
WAT IK HEB Plaatje van een ridder die verslagen op de grond ligt en zich overgeeft met een witte vlag. https://www.123rf.com/photo_6354009_defeated-knight-lays-immobilized-after-the-tournament.html 1Co
Nadere informatiePG-Sexbierum-Pietersbierum, zondag 15 mei 2014, ds. A.J.Wouda, Wit 6 e van Pasen 1 Petrus 3:14-22 doopdienst Ilse Froukje
PG-Sexbierum-Pietersbierum, zondag 15 mei 2014, ds. A.J.Wouda, Wit 6 e van Pasen 1 Petrus 3:14-22 doopdienst Ilse Froukje Gemeente van Christus geliefden van God Valt het u ook op, nu we al een tijdje
Nadere informatieLes 8 voor 24 november 2018
EENHEID IN GELOOF Les 8 voor 24 november 2018 Het delen van een gemeenschappelijke leerstelling is een verbindend element (Handelingen 2:42). We kunnen over onbelangrijke dingen verschillend geloven. Het
Nadere informatieInleiding op het thema
Inleiding op het thema In de bijbel en in het geloof zijn beelden en symbolen belangrijk. God is zo anders dan wij kunnen bedenken, dat je niet zomaar over Hem kunt spreken. Over die onbekende wereld van
Nadere informatieDe Grote Strijd tussen Christus en Satan is de achtergrond door de Bijbel heen. Het is voornamelijk aanwezig in het boek Job. De Grote Strijd.
Les 2 voor 8 oktober 2016 De Grote Strijd tussen Christus en Satan is de achtergrond door de Bijbel heen. Het is voornamelijk aanwezig in het boek Job. De Grote Strijd. De Strijd begint. De Strijd op aarde.
Nadere informatieNoordhorn. februari Gods 12 toekomstplannen Het boek Openbaring
Noordhorn 2017 2018 Het boek Openbaring Gods 12 toekomstplannen februari 2017 19 september Christus, de opgestane Majesteit 10 oktober Een rapport voor zeven gemeenten 31 oktober Mensen in de hemel! 21
Nadere informatieHet Christendom in Rome
Het Christendom in Rome Paragraaf 1: De weg van het Christendom naar Rome Het Christendom is ontstaan doordat men ging geloven dat jezus uit de dood opstond en de zoons van god was. De laatste woorden
Nadere informatieInleiding Christendom
Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren
Nadere informatieHC zd. 6 nr. 32. dia 1
HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen
Nadere informatieMaria, de moeder van Jezus
Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt
Nadere informatie7 is meer dan 666. Het boeddhis+sch klooster op Taung Kalat (Birma) Is te bereiken via een trap met 777 treden
7 is meer dan 666 Het boeddhis+sch klooster op Taung Kalat (Birma) Is te bereiken via een trap met 777 treden Overal in Openbaring zeventallen Zeven bazuinen Zeven kandelaren voor zeven gemeenten Zeven
Nadere informatieDit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over:
Samenvatting door een scholier 1098 woorden 6 juni 2005 6,2 41 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing 4.2. De bijbel De bijbel is het belangrijkste heilige boek van christenen. Pas rond
Nadere informatieWat is de stijl van verwoorden. in de boeken Daniël en Openbaring? Welke boek bevat overduidelijk meer goddelijk uitleg. Daniël of Openbaring?
Wat is de stijl van verwoorden Deel 10 in de boeken Daniël en Openbaring? Welke boek bevat overduidelijk meer goddelijk uitleg. Daniël of Openbaring? De stijl van Openbaring is grotendeels symbolisch en
Nadere informatieFormulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (3)
Formulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (3) Presentatie Gemeente van onze Heer Jezus Christus, N.N. en N.N. hebben te kennen gegeven dat ze hun zoon/dochter N.N.
Nadere informatieSamenvattingen Geloof ABC
Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden
Nadere informatieWeek 35: 24 augustus t/m 28 augustus 2015 Zomerweek 2 Wat geloof jij? Themaweek over je eigen geloof
Kind op maandag 2015-2016 Week 35: 24 augustus t/m 28 augustus 2015 Zomerweek 2 Wat geloof jij? Themaweek over je eigen geloof Week 36: 30 augustus t/m 4 september 2015 Het paradijs, Genesis 2:8-25 De
Nadere informatieEn die duif met een olijftakje staat in een nog veel oudere traditie: die van de Bijbel.
1 e Pinksterdag 9 juni 2019 - Gods Geest zoekt een plaats Lezingen: Genesis 8 : 6 12 Handelingen 2 : 1 11 Het schijnt terug te gaan op een oud gebruik... In de Middeleeuwen moet het op veel plaatsen de
Nadere informatieOver de website en de boodschappen
Over de website en de boodschappen De website De website is opgericht om een reeks goddelijke boodschappen te publiceren waarvan een getrouwde moeder van een jong gezin, woonachtig in Europa, zegt dat
Nadere informatieNoordhorn. februari Gods 12 toekomstplannen Het boek Openbaring
Noordhorn 2017 2018 Het boek Openbaring Gods 12 toekomstplannen februari 2017 19 september Christus, de opgestane Majesteit 10 oktober Een rapport voor zeven gemeenten 31 oktober Mensen in de hemel! 21
Nadere informatieKorte doopstudie. Uitleg over de betekenis van de doop
Korte doopstudie Uitleg over de betekenis van de doop Inleiding Waarom zouden we ons laten dopen, wat betekent de doop en voor wie is de doop bedoeld? Het antwoord op deze en andere frequently asked questions
Nadere informatieVIERDE LES: + DIA1: Het christelijke wereldbeeld is als volgt: God en de wereld is niet hetzelfde. Als Schepper staat Hij aan het begin ervan en gaat
VIERDE LES: + DIA1: Het christelijke wereldbeeld is als volgt: God en de wereld is niet hetzelfde. Als Schepper staat Hij aan het begin ervan en gaat Hij erbovenuit. En tegelijkertijd maakt Hij wel contact
Nadere informatiePlechelmusbasiliek - Oldenzaal
De oudste delen van het bestaande gebouw dateren uit het midden en de tweede helft van de 12 e eeuw. Rond 1150 werd de kerk vervangen door een nieuw gebouw in romaanse stijl. De belangrijkste restauratie
Nadere informatieNOACH EN DE ZONDVLOED
Bijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieHet kerkgebouw Huis van God
Het kerkgebouw Huis van God Tekenwaarde TTemidden van vele andere gebouwen die worden gebruikt voor bewoning en bedrijvigheid is een kerk de ruimte voor de ontmoeting met God. Kerken staan meestal op een
Nadere informatie30. De koning wordt geboren 31. Blij met Jezus 32. Jezus, de koning die dient 33. Jezus sterft 34. Jezus leeft 35. Jezus en de Heilige Geest
Themaoverzicht Groep 1 1. In het begin 2. Noach 3. God belooft 4. Abraham 5. Isaak 6. Jakob en Esau 7. Jakob 8. Jozef 9. Dromen 10. Jozef de onderkoning 11. Mozes 12. Mozes naar de farao 13. God straft
Nadere informatieHet visioen van de troon. Openbaring 4 :1-3, 5, De 4 levende wezens. Openbaring 4: 4. De 24 ouderlingen. Openbaring 4: 6-8
Les 4 voor 26 januari 2019 Er zijn vier reeksen van zeven onderwerpen in Openbaring: 7 kerken, 7 zegels, 7 bazuinen en 7 plagen. De hoofdstukken 4 en 5 zijn de inleiding tot het volgende, de zeven zegels.
Nadere informatieWapenuitrusting van God
Wapenuitrusting van God Author : Emmanuel-Oliveiro [audio mp3="https://ccg.nu/wp-content/uploads/2014/05/140518.mp3"][/audio] Emmanuel doet de aftrap van de serie "Wapenuitrusting van God". Introductie
Nadere informatieAlstublieft voor u: Een lichtpuntje!
Alstublieft voor u: Een lichtpuntje! Worstelt u met de gevolgen van een ernstige ziekte? Voelt u zich in de steek gelaten? Bent u intens verdrietig om het verlies van iemand waar u veel van heeft gehouden?
Nadere informatieZondag 12 januari - de doop van Jezus
Zondag 12 januari - de doop van Jezus Zoals Nederland een waterland is, zou je kunnen zeggen dat de Bijbel een waterboek is. Het begint al in Genesis 1: Gods Geest zweefde over het water. Er lijkt al water
Nadere informatie--- oorsprong van het kwaad ---
--- oorsprong van het kwaad --- Genesis H1-2 Toen kwam H3 Zes dagen geschapen Gesprek met Eva Alles was zeer goed Adam & Eva hadden alle vrijheid Daardoor het kwaad in deze wereld gekomen Dit was al eerder
Nadere informatieDoop van kinderen Orde II
Doop van kinderen Orde II Indien mogelijk verzamelen allen zich rond de doopvont De doopvont is of wordt nu gevuld met water onderwijzing Niemand leeft voor zichzelf en niemand sterft voor zichzelf; wij
Nadere informatieDe andere trooster. Het evangelie naar Johannes 14:15-31 19-01-2016
De andere trooster Het evangelie naar Johannes 14:15-31 19-01-2016 Wie is Parakletos? Wist u dat op verzoek van Jezus een belangrijke gast bij u thuis woont? Niet alleen op uw adres, maar zelfs diep in
Nadere informatieDe rijkdom van het evangelie
22 sep 07 20 okt 07 17 nov 07 15 dec 07 12 jan 08 23 feb 08 22 mrt 08 De rijkdom van het evangelie De gerechtigheid van God God maakt levend Gods Geest en het echte leven Het herstel van Israël Leven als
Nadere informatieDE HEMEL & HET KONINKRIJK VAN GOD
DE HEMEL & HET KONINKRIJK VAN GOD Wat is het evangelie? Jezus stierf voor onze zonden en stond op uit de dood. Wij zijn met Hem gestorven aan ons oude leven en met Hem opgestaan in een nieuw leven. God
Nadere informatieWe zijn geroepen om in hoop te leven terwijl we wachten op het hoogtepunt van de heilsgeschiedenis.
Les 13 voor 29 december 2018 We zijn geroepen om in hoop te leven terwijl we wachten op het hoogtepunt van de heilsgeschiedenis. In die tijd zal onze samenhorigheid in Christus en met heel de schepping
Nadere informatieDe Bijbel Open het boek Daniël seizoen 2010-2011
De Bijbel Open het boek Daniël seizoen 2010-2011 25 sep Daniël 1 in de school van God 23 okt Daniël 2 God kent de toekomst 27 nov Daniël 3 in het vuur 18 dec Daniël 4 & 5 een teken aan de wand 29 jan Daniël
Nadere informatieTwee beelden van Jeruzalem: bij Jesaja en bij Mattheüs.
Gemeente van Christus, Twee beelden van Jeruzalem: bij Jesaja en bij Mattheüs. In Jesaja 60 een stralend visioen. Vrouwe Jeruzalem, ze schittert en blinkt in het gouden licht van de Eeuwige. De glans van
Nadere informatieEen nieuw begin. De schepping van hemel en aarde Genesis 1:1-10
Een nieuw begin De schepping van hemel en aarde Genesis 1:1-10 God heeft door te spreken de hemel en de aarde gemaakt. Onvoorstelbaar machtig is God. Wat een wijsheid zien we in al die mooie schepselen
Nadere informatieNOACH EN DE ZONDVLOED
Bijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieKomt tot de bruiloft
LEER HEM KENNEN 20 bewaarexemplaar Wijkgemeente Ichthus Noordwijk Komt tot de bruiloft 1 Ds. F. van Roest zondag 30 november Christus eten wil zeggen: Zijn wezen, Zijn verdiensten, Zijn krachtige werking
Nadere informatiehet boek Daniël seizoen 2010-2011 in de school van God in het vuur oorlog en vrede
De Bijbel Open het boek Daniël seizoen 2010-2011 25 sep 23 okt 27 nov 18 dec 29 jan 26 feb 26 mrt 23 apr Dan. 1 Dan. 2 Dan. 3 Dan. 4-5 Dan. 6 Dan. 7-8 Dan. 9 Dan. 10-12 in de school van God God kent de
Nadere informatieAANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?
AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op
Nadere informatiehet Woord was bij God en het Woord was God. Christus, Eerstgeborene van heel de schepping
- 1 - Christus, Eerstgeborene van heel de schepping Paulus beschrijft in de Kolossenzen brief wie Jezus is en wie Jezus was. We gaan lezen in Kolossenzen 1:15 en verder: 15 Hij is het Beeld van de onzichtbare
Nadere informatieZondag 28 gaat over het Heilig Avondmaal (1)
Zondag 28 Zondag 28 gaat over het Heilig Avondmaal (1) Lees de tekst van Zondag 28 Vraag 75 : Hoe wordt gij in het Heilig Avondmaal vermaand en verzekerd, dat gij aan de enige offerande van Christus, aan
Nadere informatieLeerplan Orthodoxe Godsdienst Secundair Onderwijs - 1 e jaar BSO
Leerplan Orthodoxe Godsdienst Secundair Onderwijs - 1 e jaar BSO Bij 1 BSO worden sommige benadering door elkaar verweven. Het leven van Jezus uit de bijbelse benadering wordt geïntegreerd in het onderdeel
Nadere informatie(Deel van) Zijn Lichaam
(Deel van) Zijn Lichaam 1 December 2013 I. Wedergeboren Leven II. Levende stenen 1 Petrus 2:4-5 Voeg u bij hem, bij de levende steen die door de mensen werd afgekeurd maar door God werd uitgekozen om zijn
Nadere informatie1. Door Jezus gezocht. Want de Zoon des mensen is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is. Lukas 19:10 (HSV)
Jaarreeks 2: Jaarreeks 2: 1. Door Jezus gezocht Want de Zoon des mensen is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is. Lukas 19:10 (HSV) 1. Door Jezus gezocht De Mensenzoon is gekomen om te
Nadere informatieFeest van het Koninkrijk
Feest van het Koninkrijk H and -out 2 e t h ema - a v o n d IN GODS AANWEZIGHEID Tijd voor gebed Neem ook deze avond de tijd om stil te worden als inleiding op het gebed. Als moment van bewustwording om
Nadere informatieLiederen voor zondag 3 december 2017
Liederen voor zondag 3 december 07 Hemelhoog 94 / Opwekking 64 Al mijn zonden, al mijn zorgen, neem ik mee naar de rivier. Heer, vergeef mij en genees mij. Vader, kom, ontmoet mij hier. Want dit water
Nadere informatiehet vuur van de liefde pinksteren 2008
het vuur van de liefde pinksteren 2008 + J. van den Hende het vuur van de liefde pinksteren 2008 + J. van den Hende Pinksteren is het feest van de heilige Geest, het is de afronding van de Paastijd. We
Nadere informatieAanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch.
Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch. Wij weten uit onderzoek dat de geloofsopvoeding in het ouderlijk huis van ontzettend groot belang is. School en parochie zijn daarbij
Nadere informatieLeesrooster Kerk School Gezin
Leesrooster Kerk School Gezin Kleur bekennen God heeft gekozen voor de mensen, waar kies jij voor? God wil jou kleuren, als je bij God hoort wordt je goudgekleurd Nijkerk 21-27 januari 2013 Er zijn diensten
Nadere informatieOasemoment "Onze Vader" Emmaüsparochie - donderdag 17 oktober 2013
Oasemoment "Onze Vader" Emmaüsparochie - donderdag 17 oktober 2013 Muziek Inleiding en evangelietekst In het hoofdstuk 6 van zijn evangelie laat de apostel Mattheüs Jezus aan het woord over hoe we horen
Nadere informatieHoe praat je over het geloof?
Hoe praat je over het geloof? Waarom praat je over het geloof? Ieder die de naam van de Heere aanroept, zal worden gered. 14 Maar hoe kunnen ze Hem aanroepen als ze niet in Hem geloven? En hoe kunnen ze
Nadere informatieWanneer we de redding accepteren die Christus aan het kruis heeft aangeboden, zijn we verenigd in Hem in een verbond. We zijn verzoend met God en met
Wanneer we de redding accepteren die Christus aan het kruis heeft aangeboden, zijn we verenigd in Hem in een verbond. We zijn verzoend met God en met mensen. Onze levens zijn getransformeerd. De gelovigen
Nadere informatieORDE VAN DIENST DOOPLITURGIE
ORDE VAN DIENST DOOPLITURGIE - OPENINGSRITEN - BEGROETING In de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. VERWELKOMING OPENINGSLIED: OPENINGSGEBED NAAMGEVING Toen God op de laatste dag van de week
Nadere informatieHet Evangelie van verlossing rechtvaardiging van zonden
Het Evangelie van verlossing rechtvaardiging van zonden De vragen en antwoorden die dit hoofdstuk bevat, kunnen gelezen worden als inleiding op Romeinen 1 t/m 5:11. Het volgende hoofdstuk (hoofdstuk 6)
Nadere informatieMENORAH BEELD VAN DE ZEVENVOUDIGE GEEST VAN GOD EXODUS 37 EXODUS 37:17-22
DE MENORAH BEELD VAN DE ZEVENVOUDIGE GEEST VAN GOD EXODUS 37 EXODUS 37:17-22 17. Hij maakte de kandelaar van louter goud; van gedreven werk maakte hij de kandelaar, het voetstuk zowel als de schacht, de
Nadere informatieVraag 4 a. De profeten- leerlingen accepteren en respecteren Elisa als de opvolger van Elia.
Antwoorden 20.1: God zorgt a. Gilgal, Bethel, Jericho, de Jordaan. Elia en Elisa reisden van Gilgal naar Bethel, van Bethel naar Jericho en van Jericho naar de Jordaan. b + c a. Twee delen van zijn geest
Nadere informatiePreek 3 koningen 2019
Lieve gemeente, Het verhaal dat Mattheus ons vertelt over de geboorte van Jezus en dat ook de evangelist Lukas vertelt in een andere versie, dat is niet verteld om hiermee aan te geven dat Jezus net als
Nadere informatieDe hemel geeft wie vangt die heeft. God is een royale en gevende God. En aan ons mensen geeft Hij de keus, om Zijn gaven aan te nemen of niet.
- 1 - De hemel geeft wie vangt die heeft God is een gevende God. Om het met een aards voorbeeld te kunnen weergeven, zie ik Hem als Iemand die een feestzaal heeft ingericht ter ere van Zijn enig geboren
Nadere informatieeen beeld van Sint Maarten in Zaltbommel een initiatief van Ton van Balken, Jan Buylinckx, Arend Fernhout, Hans Flamman en Anthony van Venrooij
Sint Maarten een beeld van Sint Maarten in Zaltbommel een initiatief van Ton van Balken, Jan Buylinckx, Arend Fernhout, Hans Flamman en Anthony van Venrooij Het zwaard deelt de mantel. Waar de mantel nog
Nadere informatieFormulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (1)
Formulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (1) Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Over de doop Bij de doop word je in water ondergedompeld of ermee besprenkeld.
Nadere informatieDE DOOD VAN MARIA. Heidi de Wit VT1A
DE DOOD VAN MARIA Heidi de Wit VT1A De dood van Maria Maria was de dochter van Anna en Joachim. Zij bleven lang kinderloos, totdat zij onafhankelijk van elkaar een goddelijke boodschap kregen, zij zouden
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Vorige week, op de eerste zondag van advent, zijn we begonnen met de lezingen uit het evangelie van Lukas. En ik heb toen gezegd dat het bij Lukas gaat
Nadere informatieProtestantse Gemeente De Levensbron te Rilland. Tweede zondag in de Advent, 6 december 2015 Kerkdienst van Woord en Sacrament
Protestantse Gemeente De Levensbron te Rilland. Tweede zondag in de Advent, 6 december 2015 Kerkdienst van Woord en Sacrament Voor de dienst luisteren we naar: In de hemel is de Heer (Andre van Zyl). In
Nadere informatieIn Hem is het oude leven morsdood en het nieuwe leven springlevend
In Hem is het oude leven morsdood en het nieuwe leven springlevend Jozua 3: 3 Wanneer u de ark van het verbond van de HEERE, uw God, ziet, en de Levitische priesters die hem dragen, moet ú vanaf uw plaats
Nadere informatieLeerplan Orthodoxe Godsdienst Secundair Onderwijs - 1 e jaar ASO
Historische benadering: 4 lessen De Orthodoxe Kerk in de wereld vandaag: De Orthodoxe Kerk: inleiding - algemene situering. De Orthodoxe Kerk in België. De term Orthodox : juiste lofprijzing, geloof. De
Nadere informatieBijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED
Bijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieDooponderwijs en -vragen (aangepast) Presentatie Geliefde broers en zussen, jullie willen heel graag dat jullie kinderen worden gedoopt!
Dooponderwijs en -vragen (aangepast) Presentatie Geliefde broers en zussen, jullie willen heel graag dat jullie kinderen worden gedoopt! Over dopen Aan dat verlangen geven we als gemeente ook vandaag graag
Nadere informatieChristus, de Eerstgeborene van de schepping
- 1 - Christus, de Eerstgeborene van de schepping Paulus beschrijft in de Kolossenzen brief wie Jezus is en wie Jezus was. We gaan lezen in Kolossenzen 1:15 en verder: 15 Hij is het beeld van de onzichtbare
Nadere informatieMarcus 1:1-13. We gaan iets lezen uit het evangelie van Marcus.
- 1 - Marcus 1:1-13 We gaan iets lezen uit het evangelie van Marcus. Wie is die Marcus eigenlijk? Hij is niet één van de apostelen maar hoe heeft hij dan dit evangelie kunnen schrijven? Volgens de overlevering
Nadere informatieToen God Adam en Eva schiep, bereikte de Schepping haar hoogste niveau: inderdaad, het was zeer goed. (v. 31).
Les 2 voor 9 januari 2016 Licht was God schiep zes e dingen op eerste zes dagen van de Schepping (Genesis 1): Land en zee waren Vegetatie was Het uitspansel was Zeedieren en vogels waren En God zag al
Nadere informatieHervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel
Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel Naam: Met wie ben je gekomen: _ Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel Naam: Met wie ben je gekomen: _ De kerkenraad komt binnen en de afkondigingen worden
Nadere informatieVrijdag: nog 9 dagen!
NOVEEN Voor de ouders: Het is een goede katholieke gewoonte om belangrijke gebeurtenissen voor te bereiden door er negen dagen tevoren speciaal voor te bidden. Maria is ons hierin voorgegaan toen zij na
Nadere informatiePreek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud,
Preek over Markus 8: 27-33 Broeders, zusters, jong en oud, Vandaag gaat het over de belangrijkste vraag die een mens zich maar kan stellen. Het is de vraag die Jezus hier stelt aan zijn vrienden en die
Nadere informatieAvond van Barmhartigheid Lourdes 4 mei 2015 Lucas 15, (De Barmhartige Vader)
Avond van Barmhartigheid Lourdes 4 mei 2015 Lucas 15, 11-32 (De Barmhartige Vader) Het was vroeg in de morgen, 25 maart, hoogfeest Maria Boodschap. Voor de 16 e keer zag Bernadette de verschijning, die
Nadere informatieU allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebt u met Christus bekleed.
1 Bekleden met Dopen is je met Christus bekleden. Galaten 3:27 U allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebt u met Christus bekleed. 2 Graf Dopen is met Hem begraven worden, met Hem opstaan
Nadere informatieWat is op deze vragen jullie antwoord? (antwoord)
Inleiding De kerkenraad heeft u tot twee keer toe bekend gemaakt dat een aantal broers benoemd is tot ouderling en diaken van onze gemeente. Het zijn (namen). Daarmee is ook ruimte gegeven om eventueel
Nadere informatieHoe heette de reus die door David verslagen werd? Hoe heet de vrouw van Adam?
Hoe heette de reus die door David verslagen werd? Hoe heet de vrouw van Adam? Wie is de huidige paus? Ken je namen van pausen? Hoe heette de man die het volk van Israël uit de slavernij van Egypte bevrijdde
Nadere informatieHij is van plan om mensen voorspoed te brengen (Jeremia 29:11) Hij heeft behagen in Zijn volgelingen (Psalm 147:11)
Les 4 voor 28 april 2018 En ik zag een andere engel, die hoog aan de hemel vloog. En hij had het eeuwige Evangelie, om dat te verkondigen aan hen die op de aarde wonen, en aan elke natie, stam, taal en
Nadere informatieZondag 11 januari - een verhaal om moed te houden
Zondag 11 januari - een verhaal om moed te houden Bij Marcus 1 - de doop van Jezus Ik weet niet hoe goed u al de zondagsbrief hebt gelezen. Maar wellicht is u opgevallen dat er helemaal bovenin staat dat
Nadere informatieÉén Herder en één kudde. Johannes 10:1-11. Één lichaam. 1 Korinthe 12: Één. tempel. 1 Korinthe 3: Één
Les 6 voor 10 november 2018 De Bijbel bevat verschillende afbeeldingen die spirituele en theologische waarheden vertegenwoordigen. Bijvoorbeeld, water in Johannes 7: 38, wind in Johannes 3: 8 en een kolom
Nadere informatieIk bid voor hen, Ik bid niet voor de wereld, maar voor hen die U Mij gegeven hebt, want ze zijn van U.
1 De Bijbel open 2013 2 (12-01) Vandaag nemen we de draad weer op en bespreken we weer een van de vragen die ik van de luisteraars ontving. Het is een vraag over Johannes 17: 9, uit het hogepriesterlijk
Nadere informatieInleiding over het kernwoord zonde
Inleiding over het kernwoord zonde Door Eline Lezen: Mattheüs 5 : 21 t/m 48 Zingen: Psalm 6 : 1 en 4 1. Waarom moeten wij weten wat zonde is? Toen ik deze inleiding begon te maken vroeg ik me af wat ik
Nadere informatie