Counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen. dr. Linda Martin en dr. Janneke Gitsels van der Wal

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen. dr. Linda Martin en dr. Janneke Gitsels van der Wal"

Transcriptie

1 Counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen dr. Linda Martin en dr. Janneke Gitsels van der Wal

2 Inhoud Opzet studies Uptake combinatietest en SEO Doel van PS Voorkeuren cliënten counseling Visie counselors op counseling Islamitisch mensbeeld Besluitvorming en counseling moslima s Counselors: aandacht voor religie Aanbevelingen voor de praktijk

3 Opzet studies Deliver studie (20 praktijken) Clientvragenlijsten uptake (N=5216) Clientvragenlijsten (N=941) Video opnames (N=269) Verloskundigenvragenlijsten (N=98) Verloskundigenvragenlijsten landelijk (N=1416) Open interviews (N=22)

4 Uptake combi en SEO Variabelen: Religie Leeftijd Opleidingsniveau Etnische achtergrond Inkomen Regio Pariteit Consanguiniteit Nederlandse taalvaardigheid (subgroep allochtonen)

5 Uptake in de regio s Determinant Populatie Uptake CT Uptake SEO N (%) N (%) Spreiding praktijk N (%) Spreiding praktijk Totaal 5216 (100) 1195 (23) 4679 (90) regio Noord 1344 (26) 300 (22) 14-30% 1251 (93) 91-96% Oost 1622 (31) 208 (13) 4-22% 1371 (85) 62-95% Zuid 739 (14) 226 (31) 15-37% 697 (94) 85-97% West 1511 (29) 461 (31) 5-48% 1360 (90) 76-97%

6 Uptake in de praktijken praktijk CT (%) SEO (%) Region South South East West West East North North West East North North West East East North East West South West Dikgedrukt zijn de praktijken op de Biblebelt

7 Multilevel analyses: CT model Determinant CT model (n=4240) SEO model (n=4247) OR (95% I) p-value OR (95% I) p-value Protestant 0.25 ( ) <0.001 Multipariteit 0.63 ( ) <0.001 Oost NL 0.31 ( ) <0.001 Leeftijd 2.71 ( ) <0.001 Ethniciteit 1.31 ( ) Inkomen 1.38 ( ) <0.001 Moslim Opleiding OR=odds ratio; random intercept voor verloskundige praktijken

8 Multilevel analyses: SEO model Determinant CT model (n=4240) SEO model (n=4247) OR (95% I) p-value OR (95% I) p-value Oost NL Ethniciteit Leeftijd Protestant 0.37 ( ) <0.001 Moslim 0.31 ( ) <0.001 Multipariteit 0.75 ( ) Inkomen 1.66 ( ) <0.001 Opleiding 1.63 ( ) OR=odds ratio; random intercept verloskundige praktijken, random slope Protestantisme

9 Multilevel analyses: CT and SEO model Determinant Model CT (n=4240) Model SEO (n=4247) OR (95%I) p-value OR (95%I) p-value Oost NL 0.31 ( ) <0.001 Etniciteit 1.31 ( ) Leeftijd 2.71 ( ) <0.001 Protestantisme 0.25 ( ) < ( ) <0.001 Multipariteit 0.63 ( ) < ( ) Inkomen 1.38 ( ) < ( ) <0.001 Moslim 0.31 ( ) <0.001 Opleiding 1.63 ( ) OR=odds ratio; random intercept verloskundige praktijken voor beide modellen, random slope Protestantisme SEO model

10 Multilevel analyses: CT en SEO model niet-westerse allochtonen Uptake combi: 24%; Uptake SEO: 84% Determinant Model CT (n=392) Model SEO (n=395) OR (95%I) p-value OR (95%I) P-value Limited proficiency 2.18 ( ) in Dutch Increasing age 1.73 ( ) Higher education 1.47 ( ) Islam 0.37 ( ) First generation 0.27 ( ) OR=odds ratio;

11

12 Geïnformeerde keuze Keuze op grond van: - Informatie testen en aandoeningen - Persoonlijke waarden t.a.v. het leven (ongeboren leven, leven met een handicap)

13 Clientgerichte counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen Linda Martin

14 Boodschap Ja, ja [counseling zou] echt een gesprek moeten zijn. Niet uh... Het voelde uh.. alsof er te weinig, aandacht voor was. Ik kreeg dat gevoel een beetje, [omdat de verloskundige zei:] Ja, je kunt het doen, maar ja, ik weet niet zo goed wat ik je moet vertellen hierover, we hebben een folder en, hm lees die maar." Geïnterviewde in onze studie

15 Counseling over prenatale screening Client Verloskundige Observator

16 Functies van prenatale counseling Informeren (HE) o.a. doel CT en SEO en aandoeningen Hulp bij besluitvorming (DMS) o.a. vragen naar waarden van het ongeboren leven / deze zwangerschap Client-Counselor relatie (CCR) o.a. neemt de tijd om vragen te beantwoorden

17 Behoeften cliënten Counselingsfunctie Alle cliënten N=941* Nullipara N=403* Multipara N=496* Health Education 763 (88%) 368 (93%) 386 (84%) Decision-making Support 290 (39%) 156 (40%) 131 (29%) Client-counselor relation 865 (97%) 394 (97%) 461 (98%) *cliënten en hun partners samen

18 Ervaringen cliënten Counselingsfunctie Alle cliënten N=739* Nullipara N= 343* Multipara N= 396* Health Education 506 (83%) 272 (91%) 227 (76%) Decision-making Support 242 (66%) 128 (63%) 110 (68%) Client-counselor relation 739 (100%) 343 (100%) 396 (100%) *alleen cliënten die vooraf aangaven de functie van belang te vinden, vet gedrukte cijfers geven significante verschillen aan

19 Verloskundigen versus cliënten Overeenkomsten

20 Verschillen Uitspraak Uitleggen welke afwijkingen niet gevonden kunnen worden met prenatale testen Uitleggen hoelang de cliënt de tijd heeft om te besluiten de zwangerschap wel / niet af te breken indien de testresultaten een afwijking laten zien Geven van medische informatie over afwijkingen waarop getest wordt Geeft de cliënt (aanvullende), schriftelijke informatie Client adviseren om wel / niet prenatale testen uit te laten voeren Staat open voor de levensbeschouwing of religie van de cliënt Vraagt de cliënt SAMEN met haar partner naar prenatale counseling te komen Verloskundigen N(%) score (73,3) (85,4) 933 (69,5) (81,1) 681 (50,6) (76,0) 1260 (93,5) (60,0) 214 (16,5) (69,8) 1183 (87,6) (32,3) 898 (67,0) (75,5) Cliënten (%) score 3-4

21 Video opnamen Duur counseling: gemiddeld 9 minuten Plaats counseling: meestal in de intake Verschillen tussen counselors: clustering Verschillen nullipara en multipara in tijd en inhoud In grote lijnen zelfde beeld: goede CMR, HE meer dan DMS Verschillen in perceptie van wat er besproken is: o.a. hoeveel PNS kost; procedure tijdens PNS; advies / geen advies

22 Behoeften cliënten: HE Asks about clients family s history of birth defects Explains which anomalies can be identified using prenatal screening Explains which anomalies cannot be identified using prenatal tests Provides medical information about the anomalies that are being tested for Explains the usefulness of prenatal screening (what can the client decide to do eventually) Informs the client about all the different types of prenatal tests Explains what will happen during the prenatal tests Discusses possible negative implications of prenatal screening for the unborn child

23 Behoeften cliënten: DMS Advise the client about whether or not to take the prenatal tests Respond to what the client already knows about prenatal screening Ask the client questions that make her / him think Talk to the client about how her /his family and the client would react to a child with a birth defect Ask the client to explain her decision to take / not to take the prenatal tests Be interested in who the client is

24 Conclusie (1) Informeren krijgt relatief veel aandacht, hulp bij besluitvorming behoeft meer aandacht Visies counselors behoeften cliënten counseling Clustering counseling in counselors Organisatie (planning en tijd) richtlijn

25 Praktisch implicaties 1 Counseling context Kies het juiste moment voor een goed gesprek Neem voldoende tijd Nodig partners expliciet uit om mee te komen naar prenatale counseling

26 Praktisch implicaties 2 Introductie Introduceer de keuze / belangrijkste vragen: Wil je informatie over de (on)gezondheid van je kind tijdens de zwangerschap of niet? Zo ja, over welke (soort) aandoeningen zou je dan informatie willen hebben? Wat zou je doen indien een dergelijke afwijkingen gevonden zou worden? Doel cliënt = doel prenatale tests?

27 Praktisch implicaties 3 Health Education Exploreer de voorkennis van de cliënt, haar gedachten en gevoelens daarbij Exploreer welke informatie de cliënt nodig heeft om een besluit te kunnen nemen Verklein eventuele informatie asymmetrie Bespreek o.m. de pros and cons van elke optie Gebruik de teach back methode om het verwerken van informatie door de cliënt te faciliteren

28 Praktisch implicaties 4 Decision-making support Exploreer overeenkomsten en verschillen tussen voorkeuren en opvattingen tussen de client en haar partner Maak, samen met de cliënt een beslissingsbalans Gebruik materiaal, zoals websites, folders, keuzehulp, video s, option grids ( Ga na of een beslissing nu genomen kan worden; wat zijn eventuele aanvullende behoeften van de cliënt?

29 Take home message [Voor mij was het belangrijk] het gevoel te krijgen dat ze [de verloskundige] met MIJ in gesprek was, en niet haar informatie afraffelde Geïnterviewde in onze studie

30 Counseling van cliënten met een Islamitische achtergrond Janneke Gitsels van der Wal

31 22 open interviews

32 Islamitisch mensbeeld Ieder mens is door God geschapen Ieder mens wordt als moslim geboren Menselijk leven met een beperking: een volwaardig mens Ongeboren leven: waardevol, moet worden beschermd Alle mensen zijn gelijk voor God, ongeacht geloof, huidskleur, sociale klasse, sekse of overtuiging Vrije wil (keuzevrijheid, verantwoordelijkheid)

33 Islamitische ethiek Basis: geloof en handelen gaan hand in hand samen en ieder individu moet verantwoording afleggen op de Laatste Dag onderzoek doen Rode draad: respect voor het leven en zorg voor het welzijn van de islamitische gemeenschap

34 Abortus het leven van de zwangere in gevaar een zeer ernstige congenitale afwijking vóór de bezieling (40 e /120 e dag na conceptie)

35 Abortus Fatwa: afbreken graviditeit bij ernstige congenitale afwijking is toegestaan vóór 120 e dag na de conceptie, dwz 19+1 Am

36 Besluitvormingsproces zwangere vrouwen met een Islamitische achtergrond

37 Citaat over moederschap maar zélfs al laat je het geloof erbuiten, blijft het een heel moeilijk iets om van de moeder te vragen om je kindje uit de baarmoeder te verwijderen

38 Citaat Ik dacht, stel je voor er is wat, dat zou dan wel iets heel groots moeten zijn wil je het afbreken het lijkt mij toch echt een hele moeilijke keuze, want je bent zwanger geworden omdat je een kindje wil, dan maakt het niet uit of het kind gehandicapt is.

39 Voorkeuren van Marokkaanse vrouwen betreffende de counseling Willen als individu gezien worden (geen stigmatisering) Religie is onderdeel van (hun) individualiteit Willen door counselor bevraagd worden op hun waarden (religie) Vrouw wil nadrukkelijk zelf beslissen

40 Quote (vrouw Marokkaanse komaf): Met betrekking tot haar individuele keuze Wat betreft abortus, ja, goed, ik denk dat hij het nooit goed zou keuren, op geen enkele manier. Ik heb hem niet eens gevraagd of hij die test wilde. ik denk dat het van mij is, het is míjn buik Ja, dat zeg ik altijd en ik zeg ook, dat het mijn verantwoordelijkheid is. Als ik verantwoording af moet leggen, dan doe ik het voor God. Ik hoef wat ik doe niet te verantwoorden voor mijn man.

41 Advies vrouwen aan counselor vraag degene die je tegenover je hebt: ben je gelovig, wat betekent het voor je en wat zou het in dit geval kunnen betekenen?

42 Counselor N=98, Deliverstudie 75% belangrijk aandacht aan religie te besteden, 68% zegt dit ook te doen

43 DMS Verloskundigen (N=1416) versus cliënt (N=941) Item Verloskundigen Cliënten Staat open voor de waarden, normen en percepties van de cliënt ten aanzien van prenatale screening 738 (54,9%) (49,5%)

44 Counselor N=98, Deliverstudie Belangrijkste redenen geen aandacht aan de client s religieuze achtergrond te besteden: religie is irrelevant in besluitvorming om deel te nemen aan prenatal screening voor congenitale afwijkingen client moet initiatief nemen haar religie in te brengen

45 Counselor Kennis zwangerschapsbeëindiging vanuit Islamitische perspectieven nauwelijks aanwezig Kennis niet gerelateerd aan religieuze achtergrond counselor noch aan percentage Moslims in de praktijk

46 Conclusie (2) Geloof speelt een rol in de besluitvorming, maar. counselors nemen dit onvoldoende mee in de besluitvorming support Kennis Islamitische perspectieven op het leven mist Onbekendheid doel SEO Vrouwen willen als individu benaderd worden

47 Conclusie (1) Informeren grotendeels voldoende, besluitvorming support behoeft verbetering Visies counselors behoeften cliënten counseling Clustering counseling in counselors Organisatie (planning en tijd) richtlijn

48 Aanbevelingen Apart consult Tailored informatie verstrekking Aandacht voor doel van de testen, met name de SEO Besluitvorming-support: Beslissingsbalans en Teach back Kennis counseling, religie

49 Kortom Vermijd stereotypering op grond van religie of cultuur, pas counseling aan op behoeften van de individuele cliënt cliënt centraal

50 Vragen?

Counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen. dr. Linda Martin en dr. Janneke Gitsels van der Wal

Counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen. dr. Linda Martin en dr. Janneke Gitsels van der Wal Counseling over prenatale screening op congenitale afwijkingen dr. Linda Martin en dr. Janneke Gitsels van der Wal Inhoud Opzet studies Uptake combinatietest en SEO Doel van PS Voorkeuren cliënten counseling

Nadere informatie

Downscreening: ervaringen uit de verloskundigenpraktijk en visies op screening. dr. Janneke Gitsels van der Wal

Downscreening: ervaringen uit de verloskundigenpraktijk en visies op screening. dr. Janneke Gitsels van der Wal Downscreening: ervaringen uit de verloskundigenpraktijk en visies op screening dr. Janneke Gitsels van der Wal (janneke@hllp.nl) Disclosure belangen spreker Ik verklaar geen belangenverstrengeling te hebben

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 1 Algemene inleiding De algemene inleiding beschrijft de context en de doelen van de huidige studie. Prenatale screening op aangeboren afwijkingen wordt sinds 2007 in Nederland aan alle zwangere

Nadere informatie

Workshop Cliëntgericht communiceren bij prenatale counseling. Drs. Linda Martin & Bahareh Goodarzi, MSc

Workshop Cliëntgericht communiceren bij prenatale counseling. Drs. Linda Martin & Bahareh Goodarzi, MSc Workshop Cliëntgericht communiceren bij prenatale counseling Drs. Linda Martin & Bahareh Goodarzi, MSc Welkom! Disclosure belangen sprekers De Deliver-studie en haar deelstudies zijn grotendeels gefinancieerd

Nadere informatie

De wens een goede moeder te zijn

De wens een goede moeder te zijn De wens een goede moeder te zijn welke impact hebben de ethische bedenkingen van vrouwen op hun keuzes voor prenatale testen? Dr. E. Garcia 12-12-2013 In search of good motherhood How prenatal screening

Nadere informatie

Doel van gesprek en prenatale testen verwoorden.

Doel van gesprek en prenatale testen verwoorden. Prenataal 2.3d Deeltaak: Een counseling prenatale screening uitvoeren NAAM STUDENT: Jaar: 3 DATUM: Stage: 1/2 Beoordelaar: Handtekening: Beoordeling: ONVOLDOENDE / VOLDOENDE / GOED * Cesuur: onvoldoende=1

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING Samenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 Inleiding In Nederland bestaat het testaanbod voor het opsporen van aangeboren afwijkingen tijdens de zwangerschap uit zowel screenings- als diagnostische tests. Het

Nadere informatie

Organisatie en uptakevan. naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen. Marian Bakker

Organisatie en uptakevan. naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen. Marian Bakker Organisatie en uptakevan de prenatale screening naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen Marian Bakker Organisatie van de prenatale screening Ingevoerd in 2007 Niet gericht op preventie of behandeling,

Nadere informatie

Wat verandert er in de counseling?

Wat verandert er in de counseling? Wat verandert er in de counseling? Dr. Janneke Gitsels Nascholing counseling NIPT Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen / zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland

Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Anita CJ Ravelli, AMC afdeling Klinische Informatiekunde Mede namens: Martine Eskes, Jan Jaap HM Erwich, Hens AA Brouwers, Erna Kerkhof, Joris

Nadere informatie

De cliënt: Kenmerken, leefstijl, wensen en tevredenheid. Dr.Ir. Judith Manniën Senior onderzoeker / epidemioloog

De cliënt: Kenmerken, leefstijl, wensen en tevredenheid. Dr.Ir. Judith Manniën Senior onderzoeker / epidemioloog De cliënt: Kenmerken, leefstijl, wensen en tevredenheid Dr.Ir. Judith Manniën Senior onderzoeker / epidemioloog 2 Dataverzameling Augustus 2009 t/m April 2011 20 praktijken 25% 30% 30% 15% 3 Dataverzameling

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Wat verandert er in de counseling? Caroline Bax, perinatoloog AMC Nascholing counseling NIPT

Wat verandert er in de counseling? Caroline Bax, perinatoloog AMC Nascholing counseling NIPT Wat verandert er in de counseling? Caroline Bax, perinatoloog AMC Nascholing counseling NIPT Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen / zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Ouders helpen beslissen: Counseling bij

Ouders helpen beslissen: Counseling bij Ouders helpen beslissen: Counseling bij prenatale testen Sindy Helsen, Stafmedewerker Fara 12-12-2013 1 1. Het beslissingsproces bij prenatale screening en diagnostiek 12-12-2013 2 3 belangrijke beslissingen:

Nadere informatie

Wat verandert er in de counseling?

Wat verandert er in de counseling? Wat verandert er in de counseling? [NAAM SPREKER] Nascholing counseling NIPT Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen / zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg: De waarden van zwangere vrouwen en verloskundigen

Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg: De waarden van zwangere vrouwen en verloskundigen Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg: De waarden van zwangere vrouwen en verloskundigen Dr. Marianne Nieuwenhuijze Lector Midwifery Lectoraat Midwifery Science Academie Verloskunde Maastricht

Nadere informatie

Wat verandert er in de counseling?

Wat verandert er in de counseling? Wat verandert er in de counseling? Neeltje Crombag Nascholing counseling NIPT Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen / zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek

De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek De uitdagingen van een cliëntgerichte begeleiding Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Hogeschool- Universiteit Brussel Onderzoeker:

Nadere informatie

Gespreksleidraad voor counselors prenatale screening. Informeren over NIPT

Gespreksleidraad voor counselors prenatale screening. Informeren over NIPT Gespreksleidraad voor counselors prenatale screening Informeren over NIPT Inhoudsopgave blz. 1 De kernboodschap: wat vertel je over de NIPT? 3 2 Achtergrondinformatie NIPT 3 2.1 De belangrijkste feiten

Nadere informatie

Veranderingen in de counseling voor (en na) de combinatietest

Veranderingen in de counseling voor (en na) de combinatietest Veranderingen in de counseling voor (en na) de combinatietest Ilse Feenstra Klinisch geneticus Wat verandert er in de counseling voor de screening op trisomie? Wat & wanneer? Vanaf 1 april 2014: - Alle

Nadere informatie

Wat als de echo geen pret is! BEN Symposium Titia Brouwer Maatschappelijk werk Afdeling Genetica UMC Utrecht 2 november 2018

Wat als de echo geen pret is! BEN Symposium Titia Brouwer Maatschappelijk werk Afdeling Genetica UMC Utrecht 2 november 2018 Wat als de echo geen pret is! BEN Symposium Titia Brouwer Maatschappelijk werk Afdeling Genetica UMC Utrecht 2 november 2018 Prenatale screening Wat zijn de consequenties voor de praktijk Wat vraagt dit

Nadere informatie

Ervaringen van zwangeren met routinematige derde-trimester echo s. Myrte Westerneng

Ervaringen van zwangeren met routinematige derde-trimester echo s. Myrte Westerneng Ervaringen van zwangeren met routinematige derde-trimester echo s Afdeling > Midwifery Science Myrte Westerneng Disclosure Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Introductie

Nadere informatie

PRENATALE SCREENING Risicocommunicatie en. besluitvorming. Daniëlle Timmermans. Afdeling Sociale Geneeskunde. Quality of Care. Research Programme >

PRENATALE SCREENING Risicocommunicatie en. besluitvorming. Daniëlle Timmermans. Afdeling Sociale Geneeskunde. Quality of Care. Research Programme > Research Programme > PRENATALE SCREENING Risicocommunicatie en besluitvorming Daniëlle Timmermans Quality of Care Afdeling Sociale Geneeskunde drm.timmermans@vumc.nl Overzicht Over risicocommunicatie De

Nadere informatie

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria Ria de Bruin van der Knaap Open Universiteit Naam student:

Nadere informatie

Verwachtingen van zwangeren ten aanzien van preëclampsie screening

Verwachtingen van zwangeren ten aanzien van preëclampsie screening Verwachtingen van zwangeren ten aanzien van preëclampsie screening Marije Lamain de Ruiter Neeltje Crombag 22 januari 2016 DISCLOSURE BELANGEN SPREKER (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Praktijkvoorbeeld. 30 januari 2014. Congres "Samen Kiezen: beslist!: - Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming

Praktijkvoorbeeld. 30 januari 2014. Congres Samen Kiezen: beslist!: - Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming Workshop gedeelde besluitvorming Congres gedeelde besluitvorming Nieuwegein Markus Oei Marleen Flevoziekenhuis Almere Praktijkvoorbeeld http://youtu.be/0pxrjtl4kqw www.inforium.nl Code: FZA-SDMMOD Shared

Nadere informatie

Geboortezorg bij verschillende culturen

Geboortezorg bij verschillende culturen Geboortezorg bij verschillende culturen Symposium SPSZN, maandag 12 november 2018 Drs. I.A. Peters, promovenda Erasmus MC & coördinerend stafadviseur SPSZN Belangen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Expertmeeting Alcohol en Zwangerschap 6 december 2012

Expertmeeting Alcohol en Zwangerschap 6 december 2012 Expertmeeting Alcohol en Zwangerschap 6 december 2012 Onderzoek Alcohol en Zwangerschap 2008-2012 Nickie van der Wulp, MSc 12, Ciska Hoving, PhD 2, Wim van Dalen, MSc 1, & Hein de Vries, PhD 2 1 Nederlands

Nadere informatie

In de buik van een zwangere vrouw waren eens twee ongeboren kinderen: een kleine gelovige en een kleine scepticus.

In de buik van een zwangere vrouw waren eens twee ongeboren kinderen: een kleine gelovige en een kleine scepticus. In de buik van een zwangere vrouw waren eens twee ongeboren kinderen: een kleine gelovige en een kleine scepticus. De kleine skepticus vraagt: Geloof jij eigenlijk in een leven na de geboorte? De kleine

Nadere informatie

Toelichting... 3 Cijfers... 3 Meisjes... 3 Vrouwen... 3 Kenmerken... 4 Meisjes... 4 Vrouwen... 4 Keuzes... 5 Zelf opvoeden... 5 Afstand ter adoptie

Toelichting... 3 Cijfers... 3 Meisjes... 3 Vrouwen... 3 Kenmerken... 4 Meisjes... 4 Vrouwen... 4 Keuzes... 5 Zelf opvoeden... 5 Afstand ter adoptie Toelichting... 3 Cijfers... 3 Meisjes... 3 Vrouwen... 3 Kenmerken... 4 Meisjes... 4 Vrouwen... 4 Keuzes... 5 Zelf opvoeden... 5 Afstand ter adoptie en pleegzorg... 5 Abortus... 5 Hulp... 6 Referenties...

Nadere informatie

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.

Nadere informatie

DEEL 1. VOORBEREIDEN OP DE IMPLEMENTATIE VAN NIET-INVASIEVE PRENATALE SCREENING

DEEL 1. VOORBEREIDEN OP DE IMPLEMENTATIE VAN NIET-INVASIEVE PRENATALE SCREENING De invoering van de Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT) heeft wereldwijd een grote verandering teweeg gebracht in de prenatale zorg. NIPT is een accurate en veilige prenatale test waarbij bloed van de

Nadere informatie

Counseling prenatale screening een belangrijk en waardevol gesprek

Counseling prenatale screening een belangrijk en waardevol gesprek een belangrijk en waardevol gesprek Esther Sikkel SPN & Radboudumc Marie-Louise Heijnen - RIVM Marit Hitzert RIVM 6 november 2018 Veel gevraagd van verloskundig zorgverleners Roerige tijden in de geboortezorg

Nadere informatie

Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen

Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Geplande plaats van bevalling, verwijzing en tevredenheid met de zorgverlener. de DELIVER studie. Quality of Care

Geplande plaats van bevalling, verwijzing en tevredenheid met de zorgverlener. de DELIVER studie. Quality of Care Geplande plaats van bevalling, verwijzing en tevredenheid met de zorgverlener Caroline C. Geerts Jeroen van Dillen Trudy Klomp Antoine L.M. Lagro-Janssen Ank de Jonge de DELIVER studie Quality of Care

Nadere informatie

Geboortezorg bij verschillende culturen

Geboortezorg bij verschillende culturen Geboortezorg bij verschillende culturen Drs. Ingrid A. Peters Promovenda Erasmus MC / Coördinerend stafadviseur SPSZN 1 PNS-congres 17 april 2018 Belangen (potentiële) belangenverstrengeling Niet aanwezig

Nadere informatie

SPN. regionale bijeenkomst. 12 november 2015

SPN. regionale bijeenkomst. 12 november 2015 SPN regionale bijeenkomst 12 november 2015 Programma Opening - Dr. Dominique Smeets, voorzitter SPN-Bestuur Prenatale screening: landelijke en regionale ontwikkelingen Dr. ir. Annette Stolwijk, directeur

Nadere informatie

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je

Nadere informatie

Onderzoek Alcohol en Zwangerschap

Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Pagina 1 Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Juni 2011 - Nieuwsbrief Nr 3 Beste verloskundige en assistente, Dit is de derde nieuwsbrief over het onderzoek Alcohol en Zwangerschap van het Nederlands Instituut

Nadere informatie

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model)

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model) WHAT IS LITTLE GEM? Quick scan method to evaluate your applied (educational) game (light validation) 1. Standardized questionnaires Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation

Nadere informatie

Echo onderzoek tijdens de zwangerschap De termijnecho, combinatietest en de 20 weken echo

Echo onderzoek tijdens de zwangerschap De termijnecho, combinatietest en de 20 weken echo Echo onderzoek tijdens de zwangerschap De termijnecho, combinatietest en de 20 weken echo Elke zwangere in Almere mag gebruik maken van 2 echo-onderzoeken: een termijnecho in het begin van de zwangerschap

Nadere informatie

Jouw persoonlijke notities. momenten. met teksten van Mirjam van der Vegt. Boekencentrum

Jouw persoonlijke notities. momenten. met teksten van Mirjam van der Vegt. Boekencentrum Stille Jouw persoonlijke notities momenten met teksten van Mirjam van der Vegt Boekencentrum Vormgeving omslag en binnenwerk Studio Vrolijk ISBN 978 90 239 2643 6 NUR 707 2012 Uitgeverij Boekencentrum,

Nadere informatie

SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen?

SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? Heleen van der Stege, Sander Hilberink, Adriaan Visser & AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Zorginnovatie Bespreekbaar maken van seksualiteit

Nadere informatie

Er zijn twee onderzoeken mogelijk: 1. Met de combinatietest wordt onderzocht of er een verhoogde kans bestaat dat uw ongeboren kind Downsyndroom

Er zijn twee onderzoeken mogelijk: 1. Met de combinatietest wordt onderzocht of er een verhoogde kans bestaat dat uw ongeboren kind Downsyndroom Prenatale screening op Downsyndroom en lichamelijke afwijkingen INHOUD 1. Wat leest u in deze brochure? 2. Onderzoek naardownsyndroomen lichamelijke afwijkingen 2.1 Onderzoek naar Downsyndroom 2.2 Onderzoek

Nadere informatie

Religieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten)

Religieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten) Tabel B2.1 Religieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten) autochtoon moslim 0,2 niet-gelovig 64,0 rooms-katholiek 16,9 protestants 18,0 ander geloof 0,9 Tabel B2.2 Aandeel dat zichzelf

Nadere informatie

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening. 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Health, Ethics & Society

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening. 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Health, Ethics & Society NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Inhoud Context prenatale screening NIPT: 3 scenario s Dubbele doelstelling prenatale screening De

Nadere informatie

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten. Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad

Nadere informatie

APPROACHING THE FAMILY

APPROACHING THE FAMILY 1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family

Nadere informatie

class book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book.

class book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book. classroom The students are waiting for their teacher in the classroom. class pupil / student classmate You can ask your classmate for help with your homework. please sit down please stand up look at this

Nadere informatie

Onderzoek Veilig of niet?

Onderzoek Veilig of niet? Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking

Nadere informatie

De patiënt als partner in zorg. Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut

De patiënt als partner in zorg. Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut De patiënt als partner in zorg Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut Doel: verhogen patiëntgerichtheid zorg Vraaggestuurde zorg, vanuit het patiëntenperspectief,

Nadere informatie

prenatale screening, wat komt er op je!

prenatale screening, wat komt er op je! prenatale screening, wat komt er op je! SPSRU oktober 2016 Titia Brouwer Disclosure belangen spreker Er is op geen enkele wijze sprake van belangenverstrengeling Vraag 1 Op het speerkuur staat een mevrouw

Nadere informatie

Hoofdstuk 10 Nederlandse samenvatting

Hoofdstuk 10 Nederlandse samenvatting Hoofdstuk 10 Nederlandse samenvatting Deze thesis draagt bij aan de kennis over de organisatie van de verloskundige zorg en het perspectief van vrouwen met betrekking tot de verloskundige zorg in Nederland.

Nadere informatie

Counseling prenatale screening een belangrijk en waardevol gesprek

Counseling prenatale screening een belangrijk en waardevol gesprek een belangrijk en waardevol gesprek Jantine Wieringa - RIVM Jacqueline Reijerink - SPSZN Andrea Stoop - verloskundige Regiobijeenkomst SPSZN 1 april 2019 Veel gevraagd van verloskundig zorgverleners Roerige

Nadere informatie

UMC Kraamzorg. De zorgverzekering voor universitair medische centra

UMC Kraamzorg. De zorgverzekering voor universitair medische centra UMC Kraamzorg De zorgverzekering voor universitair medische centra De zorgverzekering voor universitair medische centra 3 Bij een speciale gebeurtenis hoort speciale zorg UMC Zorgverzekering feliciteert

Nadere informatie

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers

Nadere informatie

Iedereen kan Facebook-en, toch? 13.05.2014

Iedereen kan Facebook-en, toch? 13.05.2014 Iedereen kan Facebook-en, toch? 13.05.2014 KICK OFF ANTWERPSE PRESIDIA Hello, my name is Mijn verleden Nu EERST, EEN HEEL KLEIN BEETJE THEORIE Mensen als media-kanaal Mensen als media-kanaal Mensen horen

Nadere informatie

Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen

Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen Studiedag Kleurrijke Maatzorg Gaby Jennes, 14 oktober 2011 Iets over de opleiding gw Opleiding voor volwassenen (sinds 1960), geaccrediteerd

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede)

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Deze folder is bedoeld voor mensen die samen met hun partner een kind willen krijgen

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer

Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie en angstklachten tijdens de zwangerschap komen regelmatig voor. Toch wordt dit onderwerp nog vaak als taboe ervaren en is niet duidelijk welke

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

Bloedgroepantistoffen

Bloedgroepantistoffen Bloedgroepantistoffen en Als nader onderzoek nodig is zwangerschap Onderzoek naar bloedgroepantistoffen In deze folder geven wij u informatie over bloedgroepantistoffen en wat zij betekenen als u zwanger

Nadere informatie

Stelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten.

Stelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten. Opdracht Bespreek met je klas deze stellingen. Dit kan met alle leerlingen tegelijkertijd of jullie kunnen in groepjes antwoord geven, deze opschrijven en ze kort presenteren voor de klas. Bedenk in ieder

Nadere informatie

Communicatie van risico s. Introductie op de workshop (Kennispoort2012)

Communicatie van risico s. Introductie op de workshop (Kennispoort2012) Communicatie van risico s Introductie op de workshop (Kennispoort2012) Inleiding Jippie, een baby op komst! Help, Een baby op komst! Gefeliciteerd met je zwangerschap! Ik geef je een formulier mee om bloed

Nadere informatie

Islam voor iedereen. Is de bijbel een openbaring van God. auteur: Shabir Ally. revisie: Abdul-Jabbar van de Ven. revisie: Yassien Abo Abdillah

Islam voor iedereen. Is de bijbel een openbaring van God. auteur: Shabir Ally. revisie: Abdul-Jabbar van de Ven. revisie: Yassien Abo Abdillah Is de bijbel een openbaring van God ] لونلدية - dutch [ nederlands - auteur: Shabir Ally revisie: Abdul-Jabbar van de Ven revisie: Yassien Abo Abdillah Kantoor voor da'wa Rabwah (Riyad) 2013-1434 Islam

Nadere informatie

Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding

Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding Cor Hoffer cultureel antropoloog en socioloog Info: www.corhoffer.nl 1 Onderwerpen: migratie cultuursensitief werken korte oefening

Nadere informatie

PrenataleScreening in Nederland. TRIDENT-1 & TRIDENT-2 studies. Marian Bakker SPSNN

PrenataleScreening in Nederland. TRIDENT-1 & TRIDENT-2 studies. Marian Bakker SPSNN PrenataleScreening in Nederland TRIDENT-1 & TRIDENT-2 studies Marian Bakker SPSNN Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of

Nadere informatie

Meldpunt 20 wekenecho

Meldpunt 20 wekenecho Meldpunt 20 wekenecho Regiobijeenkomst Stichting Prenatale Screening 24 september 2015 Drs. Elise van Hoek & Charlotte Ariese MSc Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Levensbeschouwing, religie en zingeving in de zorgverlening. wat wel, wat niet? Workshop Week van de Reflectie René van Leeuwen 27 november 2012

Levensbeschouwing, religie en zingeving in de zorgverlening. wat wel, wat niet? Workshop Week van de Reflectie René van Leeuwen 27 november 2012 Levensbeschouwing, religie en zingeving in de zorgverlening wat wel, wat niet? Workshop Week van de Reflectie René van Leeuwen 27 november 2012 ik werk bij elke patiënt volgens de principes van therapeutic

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo. Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet

Nadere informatie

Zwanger en resus-d-negatief Wat betekent dit voor u en uw baby?

Zwanger en resus-d-negatief Wat betekent dit voor u en uw baby? Zwanger en resus-d-negatief Wat betekent dit voor u en uw baby? www.nwz.nl Inhoud Wat is bloedgroep resus-d-negatief? 3 Wat is resusziekte? 4 Extra onderzoek: wat kunt u verwachten? 4 Ben je resus-c-negatief?

Nadere informatie

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening Vumc-AMC maart dr Wybo Dondorp, Health, Ethics & Society

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening Vumc-AMC maart dr Wybo Dondorp, Health, Ethics & Society NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening Vumc-AMC maart 2014 dr Wybo Dondorp, Screening en diagnostiek S: Aanbod medisch onderzoek aan personen die in beginsel geen gezondheidsklachten hebben,

Nadere informatie

Prenatale screening. Gynaecologie en verloskunde

Prenatale screening. Gynaecologie en verloskunde Prenatale screening Gynaecologie en verloskunde Wat is prenatale screening? De meeste kinderen worden gezond geboren. Een klein percentage (3 4 %) heeft echter bij de geboorte een aangeboren aandoening.

Nadere informatie

GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING (GB)

GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING (GB) GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING (GB) I N H E T K E U Z E P R O C E S V A N D E P L A A T S V A N D E B E V A L L I N G Desirée de Ruiter en Anouk Banda, 1 e lijns verloskundigen Congres Kennispoort Verloskunde,

Nadere informatie

We merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan?

We merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan? We merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan? Migranten kunnen anders tegen een beperking aankijken. Zij zien de beperking vaak als ziekte en houden

Nadere informatie

Verloskundige zorg en kraamzorg

Verloskundige zorg en kraamzorg Verloskundige zorg en kraamzorg 2015 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen van een kind is een bijzondere gebeurtenis. Om ervoor te zorgen dat u straks van uw kraamtijd

Nadere informatie

De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden

De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden De Rol van Zelfregulatie, Motivatie en Eigen Effectiviteitsverwachting op het Volhouden van Sporten en de Invloed van Egodepletie, Gewoonte en Geslacht The Role of Selfregulation, Motivation and Self-efficacy

Nadere informatie

Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland

Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland Allochtone Nederlandse ouderen: de onverwachte oude dag in Nederland Cor Hoffer cultureel antropoloog / socioloog c.hoffer@parnassiabavogroep.nl 1 Onderwerpen: gezondheidszorg en cultuur demografische

Nadere informatie

Verschillen in geloven. Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft. Mogelijkheden voor twee soorten bijeenkomsten

Verschillen in geloven. Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft. Mogelijkheden voor twee soorten bijeenkomsten Verschillen in geloven Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft Verschillen in geloven is een themaboekje uit de serie Zijsprong. Deze serie hoort bij het bewaarmagazine Spring, opvoeden en geloven

Nadere informatie

Religie en borstvoeding: Jodendom, Christendom & Islam. Religie en borstvoeding: Jodendom, Christendom & Islam

Religie en borstvoeding: Jodendom, Christendom & Islam. Religie en borstvoeding: Jodendom, Christendom & Islam Religie en borstvoeding: Jodendom, Christendom & Islam Religie en borstvoeding: Jodendom, Christendom & Islam Het geven van borstvoeding is een universele taak voor moeders van verschillende achtergronden.

Nadere informatie

Onderzoek Hoe scoren je docenten?

Onderzoek Hoe scoren je docenten? Onderzoek Hoe scoren je docenten? 13 maart 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 6 tot en met 12 maart 2013, deden 1.122 scholieren mee. De uitslag is na weging representatief

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Ervaren tevredenheid over de geboorte

Ervaren tevredenheid over de geboorte Ervaren tevredenheid over de geboorte een meetinstrument voor moeders na de bevalling Introductie Inzicht krijgen in moeders ervaringen over de geboorte van haar kind kan worden gerealiseerd door gebruik

Nadere informatie

Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009

Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009 Researchcentrum Researchcentrum voor voor Onderwijs Onderwijs en Arbeidsmarkt Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009 Jaap Dronkers ROA/CPB

Nadere informatie

Auteur: A. Franx Redacteur: dr. E. Bakkum Bureauredacteur: Jet Quadekker

Auteur: A. Franx Redacteur: dr. E. Bakkum Bureauredacteur: Jet Quadekker 1 Prenatale screening Onderzoek naar aangeboren aandoeningen in het begin van de zwangerschap Commissie Patiënten Voorlichting NVOG I.s.m. Erfocentrum en VSOP Auteur: A. Franx Redacteur: dr. E. Bakkum

Nadere informatie

https://reports1.enalyzer.com/root/surveymanagement/getblob.aspx?blobid=31bfe83be43e4bf b98809f0f

https://reports1.enalyzer.com/root/surveymanagement/getblob.aspx?blobid=31bfe83be43e4bf b98809f0f In welke leeftijdscategorie valt u? Number / Percentage Jonger dan 25 jaar; 6% 66 Tussen de 25 en 34 jaar; 120 Tussen de 35 en 44 jaar; 13% 145 Tussen de 45 en 54 jaar; 205 Tussen de 55 en 64 jaar; 28%

Nadere informatie

Geloof tegenover gevoelens

Geloof tegenover gevoelens Kenneth Hagins Geloofsles nr. 7 Geloof tegenover gevoelens Centrale waarheid: Een formule voor geloof is: 1) Zoek in Gods Woord naar een belofte die betrekking heeft op wat u nodig heeft, 2) Geloof Gods

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Prenataal testen met de NIPT

Prenataal testen met de NIPT ALGEMENE INFORMATIEFOLDER Prenataal testen met de NIPT Deze folder hoort bij een wetenschappelijke studie (TRIDENT-studie) van de Nederlandse Universitair Medische Centra 2014 www.meerovernipt.nl 1 In

Nadere informatie

Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in de Buurtmoestuin

Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in de Buurtmoestuin Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in de Buurtmoestuin Een kwalitatief onderzoek naar de gepercipieerde (gezondheids)effecten van gezamenlijk tuinieren Ontspanning en Sociale Contacten Groeien in

Nadere informatie

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag Doelgroeponderzoeksverslag Interviews Naam: Sharlene Piar Arends leeftijd: 59 Hoe zou jij een tienermoeder helpen als jij een vrijwilliger was? En waarmee zou je een tienermoeder mee helpen? Advies geven

Nadere informatie

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1 2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal

Nadere informatie