Macro Weekly. De klok tikt

Transcriptie

1 Macro Weekly De klok tikt Economisch Bureau Macro Research 14 oktober 213 Big Picture: Nu de federale regering in de VS op slot zit, worden er dagelijks veel minder cijfers gepubliceerd, maar daar staat veel nieuws over de Amerikaanse overheidsfinanciën tegenover. De polarisatie in de Amerikaanse politiek heeft verontrustende vormen aangenomen en het is mogelijk dat de onderhandelaars er niet uitkomen. Eind vorige week is het vooruitzicht op een op handen zijnd akkoord over een verhoging van het schuldplafond in rook opgegaan, omdat de onderhandelingen vastliepen. Hoewel er op de financiële markten wel wat spanning voelbaar is, lijken de meeste partijen toch te denken dat er op het laatste moment een oplossing komt. Wij ook. VS: De sluiting van de overheid lijkt gevolgen te krijgen voor de economie. Zo stegen de aanvragen van werkloosheidsuitkeringen in de week t/m 5 oktober onverwacht met 66. naar De helft van de stijging was te wijten aan het wegwerken van een achterstand na computerproblemen, maar zo'n 15. aanvragen hielden verband met de stillegging van overheidsdiensten. Eurozone: Het ziet ernaar uit dat de groei van de industriële productie in het derde kwartaal wat afneemt na een verbetering in het tweede kwartaal. Voor de rest van dit jaar rekenen wij op een versnelling, gesteund door de aantrekkende wereldeconomie en de langzaam verbeterende situatie binnen de eurozone. Het totale tempo van economisch herstel zal naar alle waarschijnlijkheid laag liggen. Azië: De exportcijfers van China over september zagen er zwak uit, maar dit was het gevolg van basiseffecten: rond deze tijd vorig jaar begonnen de regionale overschattingen van de export. De groei van de export naar G3- landen wees opnieuw op een krachtige externe vraag. Bovendien geeft de relatief gezonde groei van de import aan dat de binnenlandse vraag stevig blijft. Ramingen hoofd- en financiële indicatoren BBP-groei (%) e 214e 3M interbank rente 4/1/213 11/1/213 +3M +12M 213e 214e Verenigde Staten Verenigde Staten Eurozone Eurozone Japan Japan Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk China Nederland Wereld Inflatie (%) e 214e 1j-rente 4/1/213 11/1/213 +3M +12M 213e 214e Verenigde Staten VS Treasury Eurozone Duitse Bund Japan Euro sw ap rente Verenigd Koninkrijk Japans overheidspapier China VK gilts Nederland Wereld Beleidsrente 11/1/213 +3M 213e 214e Wisselkoersen 4/1/213 11/1/213 +3M +12M 213e 214e Federal Reserve EUR/USD ECB USD/JPY Bank of Japan GBP/USD Bank of England EUR/GBP People's Bank of China USD/CNY , ABN AMRO Economisch Bureau.

2 2 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 The Big Picture Het kan twee kanten op Nu de federale regering in de VS op slot zit, worden er dagelijks veel minder cijfers gepubliceerd, maar daar staat veel nieuws over de Amerikaanse overheidsfinanciën tegenover. De polarisatie in de Amerikaanse politiek heeft verontrustende vormen aangenomen en het is mogelijk dat de onderhandelaars er niet uitkomen. Hoewel er op de financiële markten wel wat spanning voelbaar is, lijken de meeste partijen toch te denken dat er op de laatste moment een oplossing komt. Wij ook. Amerikaanse politiek functioneert slecht; Amerikaanse staatsfinanciën in kort tijd sterk verbeterd De afgelopen jaren was het de eurozone die voor spanningen op de financiële markten zorgde. We herinneren ons allemaal de afspraken over noodsteun die ergens tussen zondagavond en het openen van de beurzen in het Verre Oosten op maandagmorgen werden bereikt om de euro overeind te houden. Ditmaal is het de Amerikaanse politiek die voor spanningen zorgt. De enorme kloof tussen de Republikeinse en Democratische onderhandelaars en, het moet gezegd, de meningsverschillen binnen de Republikeinse partij dreigen op een faillissement van de VS uit te lopen. Dit alles zou in Europa om twee redenen niet mogelijk zijn. Om te beginnen heeft geen enkele Europees land een wettelijk schuldenplafond ingesteld dat van tijd tot tijd verhoogd moet worden opdat de regering kan bijlenen. Verder hebben de VS en de eurozone een nogal andere kijk op overheids-financiën. Als de VS in de eurozone hadden gezeten, zou het land nu als beste jongetje van de klas en voorbeeld voor andere landen gelden, want het Amerikaanse begrotingstekort is de afgelopen jaren fors teruggedrongen. In 21 was het tekort het grootst, met bijna 1% van het BBP, maar inmiddels is het tot onder de 4% gedaald. Nu zou je kunnen aanvoeren dat dit nog altijd meer is dan de bovengrens van 3% die we in de eurozone hanteren, maar het blijft een indrukwekkende daling. Die is bereikt door een combinatie van wat ik passief bezuinigen zou willen noemen (eerdere stimuleringsmaatregelen werden domweg niet verlengd), aanhoudende, zij het bescheiden, economische groei en actief bezuinigen in de vorm van daadwerkelijke bezuinigingen plus belastingverhogingen. Maar er is meer. Het nominale BBP van de VS is de laatste jaren met zo n 4% per jaar gegroeid (al is de groei dit jaar maar net iets meer dan 3%) en dat betekent dat de schuldquote zich min of meer stabiliseert, waardoor een verdere verlaging van het Han de Jong, tel begrotingstekort tot een daling van de staatsschuld leidt. Veel eurolanden zouden hier dolblij mee zijn. Dus waarom wordt er in de VS zo geruzied? In de VS wordt bij de overheidsfinanciën meestal wat meer naar de toekomst gekeken dan in de eurozone. Natuurlijk is er ook in Europa aandacht voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën, maar de nadruk ligt toch vooral op de cijfers van volgend jaar. Die cijfers zien er voor de VS goed uit, maar bepaalde onderdelen van de sociale zekerheid en een paar andere uitgavenposten wijzen op flink oplopende kosten in de iets verdere toekomst. Nu is het natuurlijk verstandig om met de lange termijn rekening te houden, maar niet, vind ik, als dat tot een impasse leidt die aanzienlijke economische instabiliteit dreigt te veroorzaken. Het feit dat het schuldenplafond af en toe verhoogd moet worden, biedt politici de kans elkaar te chanteren. Het kan nu twee kanten op: óf het schuldenplafond wordt verhoogd, of niet. Zo ja, dan mogen we een zucht van opluchting slaken. Zo nee, dan is onbekend wat er gaat gebeuren. Het zou kunnen betekenen dat de Amerikaanse overheid op een bepaald moment sommige schulden niet kan afbetalen en daarmee technisch failliet is. Natuurlijk is de Amerikaanse overheid niet werkelijk failliet, dus als alle marktpartijen het hoofd koel houden, is er niet zoveel aan de hand. Maar hoe langer het duurt, hoe lastiger dat wordt. Het is veel marktspelers verboden te beleggen in obligaties van partijen met betaalproblemen, en die moeten dus verkopen. Als dat op grote schaal gebeurt, kunnen de markten onder grote druk komen te staan, omdat de koersen van veel financiële beleggingen uiteindelijk gebaseerd zijn op de markt voor Amerikaanse staatsobligaties. Die worden bovendien ook als onderpand in de repomarkt gebruikt, ongetwijfeld een van de belangrijkste financiële markten. Het is onbekend hoe deze markt zich ontwikkelt als de Amerikaanse staat technisch failliet zou gaan. Een eerste teken van ontwrichting zagen we vorige week, toen de rente op Amerikaanse T-bills boven de eenmaands Libor uitkwam, wat erop wijst dat de banken de komende maand als een veiliger risico worden beschouwd dan de Amerikaanse overheid. Dit is het negatieve TED-verschil' (het TED-verschil is het verschil tussen de rente op interbancaire leningen en T-bills, kortlopend Amerikaans staatspapier) waar commentatoren de laatste tijd op wijzen. Het is terecht dat aan deze marktontwrichting (veel) aandacht besteed wordt, maar we moeten het ook niet overdrijven. Het is niet zo dat de markt in paniek is. Het TED-verschil op

3 3 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 stukken met een looptijd van drie maanden is bijvoorbeeld nog steeds positief. Uiteindelijk moet de belegger kiezen en het is daarbij van tweeën één: óf hij gaat ervan uit dat de politiek te elfder ure een compromis sluit en dat alles daarna weer zijn gewone gang gaat, óf hij meent dat we op punt staan in een chaos te belanden. In het eerste geval wacht hij gespannen af en laat zijn portefeuille zoals die is. In het tweede geval zoekt hij dekking tegen de chaos. Het probleem daarmee is dat volledige dekking duur is en hoge alternatieve kosten kent als alles uiteindelijk met een sisser afloopt. Een compromis op het laatste moment lijkt ons het waarschijnlijkst en blijven zitten waar je zit en bestaande posities aanhouden het verstandigst. En de meeste beleggers lijken dat ook te doen. De impliciete volatiliteit van de S&P 5, zoals die tot uitdrukking komt in de VIX-index, steeg begin deze week naar 2%, maar was vrijdag weer naar 15% gedaald. Obama draagt Janet Yellen voor President Obama heeft de vicevoorzitter van de Fed Janet Yellen voorgedragen om eind januari Ben Bernanke op te volgen. Als we ervan uitgaan dat ze wordt benoemd, dan betekent dat een voortzetting van het huidige beleid. Voor zover Yellen al verschilt van Bernanke, dan is dat haar misschien nog wel sterkere geloof in de onconventionele maatregelen die de Fed de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en toegepast. Ze wordt als een extreme duif beschouwd. Eerder dit jaar merkte ze met betrekking tot communicatie op dat de Fed in bepaalde omstandigheden haar werkgelegenheidsdoel misschien wel zwaarder zou laten wegen dan haar inflatiedoel. Maar men lijkt te vergeten wat ze daaraan toevoegde: dat er ook omstandigheden denkbaar zijn waarin het tegendeel het geval is. Misschien is de beoogde Fed-voorzitter eerder een pragmaticus dan een duif. De voordracht werd door de markt in ieder geval positief ontvangen, en terecht. Hoopgevende economische cijfers Op grond van de overwegend gunstige cijfers van afgelopen week zien wij geen reden onze visie op de economie te herzien. Uit diverse Japanse indicatoren blijkt dat de economie van het land zijn groeitempo weet vast te houden, al neemt de groei niet verder toe. In augustus zijn er veel meer orders voor machines geplaatst en de groei daarvan ligt nu weer op ruim 1% j-o-j. De index voor de dienstensector vertoonde in augustus een meevaller en de zogenaamde Eco Watcherssurvey, die sinds april daalde, is in september aanzienlijk gestegen. De groei van de kredietverlening door banken is met +2,3% j-o-j gelijk gebleven. Dat klinkt misschien niet indrukwekkend, maar ligt aanzienlijk boven de gemiddelde stijging van de afgelopen jaren. De groei lijkt voort te komen uit de grote vraag naar woningen. De belangrijkste Europese cijfers hadden betrekking op de Duitse orders en industriële productie van augustus. Die liepen nogal uiteen: het ordercijfer daalde en viel daarmee tegen, terwijl de productie het goed deed, beter dan verwacht. De Britse industriële productie daarentegen daalde in augustus met 1,2% m-o-m en bleef daarmee achter bij de verwachtingen. Maar dit cijfer schommelt nogal en de tendens blijft stijgend. Uit de Britse RICS-woningmarkindex blijkt zelfs dat het herstel van de woningmarkt aan vaart wint. Het aantal taxateurs dat een prijsstijging voorspelt, is voor het eerst sinds 22 groter dan het aantal dat een daling voorziet en de verwachte woningverkopen voor de komende drie maanden bereikten een nieuw hoogtepunt.

4 4 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 Eurozone Economie & rente Industriële productie en BBP-groei % 3m-o-3m % k-o-k Huizenprijzen in geselecteerde landen % j-o-j jaars rente Bunds en aandelenkoersen % index Industriële productie (l.a.) BBP (r.a.) Spanje Duitsland Nederland Eurozone.8 2,2 Jul-12 Oct-12 Jan-13 Apr-13 Jul-13 Oct-13 Tienjaars rente op Duitse staatsobligaties (l.a.) Eurozone STOXX 5 index (r.a.) , 2,8 2,6 2,4 Economie I Aline Schuiling, tel Vorige week publiceerden diverse eurolanden hun cijfers voor de industriële productie in augustus. Het beeld was nogal wisselend, maar hierbij moet aangetekend worden dat de nationale definities soms afwijken. In Nederland lag de productie in augustus een stuk hoger dan in juli, Duitsland en Spanje meldden een solide groei en Frankrijk een bescheiden toename. In Ierland, Italië en Finland daalde de productie. Uit een analyse van de onderliggende trends (verandering in de j-o-j groei) komt naar voren dat sinds begin dit jaar de productie het sterkst is verbeterd in Spanje en Portugal, terwijl Duitsland, Italië, Frankrijk en België een gematigder groei zagen. In Nederland en Griekenland was er sprake van een verslechtering. In de eurozone als geheel laat de productie sinds begin dit jaar een bescheiden verbetering zien, hoewel er in het derde kwartaal een vertraging lijkt te zijn opgetreden. Voor de rest van dit jaar rekenen wij op een duidelijke versnelling, gesteund door de aantrekkende wereldeconomie en de langzaam verbeterende situatie binnen de eurozone. Economie II De geharmoniseerde huizenprijsindex van Eurostat was in het tweede kwartaal 2,2% lager van een jaar eerder, na een daling van 2,4% j-o-j in het eerste kwartaal. De prijzen stegen in het tweede kwartaal met,3% ten opzichte van het eerste kwartaal maar dit cijfer is niet gecorrigeerd voor seizoensinvloeden en schommelt dus nogal. Toch lijkt in een aantal landen het einde van de forse prijscorrectie van de afgelopen jaren in zicht te komen. Zo is in Spanje de prijsontwikkeling op jaarbasis inmiddels omgeslagen van het dieptepunt van ruim -16% j-o-j in het derde kwartaal van 212 naar -1,6% nu. In Nederland is de daling van de huizenprijzen in de laatste kwartalen gestabiliseerd tussen -7% en -8% j-o-j. Volgens recente cijfers van het CBS is de daling in juli en augustus zelfs teruggelopen tot ongeveer -5% j-o-j. Duitsland publiceert geen geharmoniseerde cijfers maar volgens cijfers van het Duitse instituut Europace is de stijging van de huizenprijzen versneld van 2,9% j-o-j in het eerste kwartaal van dit jaar naar 6,1% in het tweede kwartaal. Rente Duitse Bunds begonnen de week rustig, in afwachting van de uitkomst van de begrotingsdiscussie in de VS. Later in de week, na de aankondiging dat Janet Yellen (zij staat als verruimingsgezind bekend) wordt voorgedragen als de nieuwe Fed-voorzitter en het bericht dat de politieke leiders in de VS nu serieus werken aan een akkoord over verhoging van het schuldplafond, kregen beleggers weer oog voor risicovollere activa en keerden zij Bunds de rug toe. Per saldo steeg de Duitse 1-jaars rente vorige week met 3 bp. Wij denken dat de rente de rest van het jaar rond het huidige niveau blijft schommelen, omdat de ECB vermoedelijk een verruimingsgezinde koers blijft varen en de economie zich slechts in een bescheiden tempo herstelt. Naarmate volgend jaar de economie aan kracht wint, zal de rente waarschijnlijk sterker oplopen. Omdat de economische situatie in de eurozone aanzienlijk zwakker blijft dan in de VS en de markten waarschijnlijk een renteverhoging in de VS eerder gaan inprijzen dan in de eurozone, zal de 1-jaars spread tussen Duitsland en de VS toenemen.

5 5 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 Eurozone Valuta s EUR/USD Niveau Jan 12 Jul 12 Jan 13 Jul 13 Bron: Bloomberg GBP/USD Niveau Jan 12 Jul 12 Jan 13 Jul 13 Bron: Bloomberg EUR/USD Georgette Boele (FX), tel: De begrotingsimpasse in de VS bepaalde ook vorige week het beeld op de financiële markten. De valutamarkten waren hierdoor verlamd en de weinige beweging die er was, miste bovendien een duidelijke richting. De bekendmaking dat Obama Janet Yellen heeft voorgedragen als opvolger van Fed-voorzitter Ben Bernanke, en de hoop op een spoedig akkoord over het schuldplafond droegen bij aan een verbetering van de stemming van beleggers. Hierdoor moest de JPY de recente winst tegenover de USD en EUR voor een deel inleveren. De EUR/USD bewoog zich tussen 1,35 en 1,36. Als het marktsentiment weer verslechtert, dan is dit gunstig voor de JPY en wordt de USD in het defensief gedrongen. Niet verwonderlijk, want het episch centrum van de huidige onzekerheid ligt in de VS. Zodra politieke overeenstemming is bereikt, het schuldplafond wordt opgetrokken en de overheid haar deuren weer opent, kan de USD weer terrein winnen, ook tegenover de EUR. Wij blijven optimistisch over de USD voor de rest van dit jaar en volgend jaar. EUR/GBP Het pond stond ook vorige week onder lichte druk versus de euro. Teleurstellende Britse macrocijfers drukten de koers van het pond: de productiecijfers voor de (verwerkende) industrie waren veel slechter dan verwacht. Verder nam het handelstekort toe en werd de BBP-groei voor september geraamd op,8% (voorheen,9%). Bovendien liet de Bank of England de rente en de omvang van het obligatieaankoopprogramma ongewijzigd op respectievelijk,5% en GBP 375 mld. Dit besluit werd alom verwacht en had dan ook nauwelijks effect op de koers van het pond. De verwachtingen voor de ontwikkeling van de rente bewogen zich zijdelings. Als de Britse macrocijfers ook de komende tijd tegenvallen, dan moeten de renteverwachtingen mogelijk naar beneden worden bijgesteld. Dit kan de koers van het pond drukken. Wij denken dat het pond het goed zal blijven doen tegenover de euro, vooral door zwakte van de euro, en handhaven onze raming van de EUR/GBP op,83 eind dit jaar.

6 6 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 VS Peter de Bruin, tel Bruto schuld en schuldplafond USD miljard 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Bruto schuld schuldenplafond Economie I Afgelopen weekend liep het overleg over het schuldplafond tussen John Boehner en president Obama vast. Hierdoor is de aandacht verschoven naar onderhandelingen binnen de Senaat. Zo hebben Democratische senatoren een voorstel van de Republikeinse Susan Collins waardoor de Amerikaanse overheid weer tot eind januari zou kunnen lenen en overheidsdiensten tot eind maart zouden kunnen worden heropend, verworpen omdat hiermee de automatische bezuinigingen niet werden teruggedraaid. Ook een voorstel om het schuldplafond te verlengen tot eind 214 niet genoeg steun van Republikeinse senatoren. Hierdoor is de aandacht nu gericht op het overleg tussen de Democratische meerderheidsleider Harry Reid en minderheidsleider McConnell. De algemene lijnen van het compromis blijven vaag, maar Reid heeft wel aangegeven dat de gesprekken moeten worden gezien als 'iets heel positiefs'. Hoewel een Senaatsakkoord nog moet worden goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden verwachten wij dat het schuldplafond op tijd, maar wel op het allerlaatste moment, zal worden verhoogd. Aanvragen werkloosheidsuitkeringen Duizenden jan-11 jul-11 jan-12 jul-12 jan-13 jul-13 Aanvragen werkloosheidsuitkeringen Aanvragen werkloosheidsuitkeringen (4-weeks gemiddelde) BBP-prognoses FOMC-leden % j-o-j in vierde kwartaal June September Bron: Federal Reserve Economie II Doordat de federale overheid vorige week dicht bleef als gevolg van de begrotingsimpasse werden er weinig cijfers gepubliceerd. Bovendien lijkt het erop dat de sluiting van de overheid gevolgen begint te krijgen voor de economie. Zo stegen de aanvragen van werkloosheidsuitkeringen in de week t/m 5 oktober onverwacht met 66. naar Weliswaar was de helft van de stijging te wijten aan het wegwerken van een verwerkingsachterstand na computerproblemen in Californië vorige maand, maar zo'n 15. aanvragen hielden verband met de stillegging van overheidsdiensten. Verder daalde de voorlopige index voor het consumentenvertrouwen van de Universiteit van Michigan in oktober van 77,5 naar 75,2. Als de overheid drie weken stilligt zal dit de BBP-groei in het vierde kwartaal volgens ons met,5 procentpunt drukken. Als dit gebeurt dan verkleint dat de kans dat de economie dit kwartaal zal versnellen. Fed Uit de notulen van het september-overleg, waarin de Fed onverwacht besloot haar aankoopprogramma s niet af te bouwen, kwam een beeld naar voren van FOMC-leden die heen en weer werden geslingerd tussen conflicterende ideeën. Enerzijds vonden leden het herstel nog niet krachtig genoeg en waren ze bang dat een vermindering van de aankopen zou kunnen leiden tot nog krapper wordende financiële omstandigheden. Bovendien waren ze bang dat de risico s m.b.t. het fiscale beleid de groeivooruitzichten zouden schaden. Anderzijds toonden leden zich bezorgd dat het niet afbouwen van de aankoopprogramma s ten koste zou gaan van het vertrouwen in de Fed haar communicatie, omdat de financiële markten over het algemeen een eerste stap van de Fed hadden verwacht. Al met al denken wij dat een verbetering van de cijfers voor de leden een reden kunnen zijn om in december over te gaan tot afbouw, maar kan de Fed als de begrotingsimpasse aanhoudt wel eens het zekere voor het onzekere nemen en wachten tot maart.

7 7 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober jaars rente en Vix volatiliteitsindex % index tienjaars rente staatspapier (l.a.) Vix volatiliteitsindex (r.a.) Rente Amerikaanse Treasuries hebben een slechte week achter de rug. Aan het begin van de week bewoog de lange rente ongeveer zijwaarts. Het feit dat er geen schot zat in de situatie rondom het schuldplafond, wakkerde de vraag naar veilige beleggingen aan. In de tweede helft van de week begon de lange rente echter op te lopen. Dit kwam door de voordracht van Janet Yellen als kandidaat voor het voorzitterschap van de Fed, de publicatie van de Fednotulen voor september, die iets minder mild waren dan verwacht, en vooral door tekenen die wezen op een akkoord waardoor het schuldplafond tijdelijk zou kunnen worden verhoogd. Per saldo steeg de lange rente met 3bp naar 2,68%. Wij denken nog steeds dat de rente aan het einde van het jaar 3% zal zijn, omdat het herstel in het vierde kwartaal waarschijnlijk aan kracht zal winnen. Echter als de stillegging van overheidsdiensten lang blijft duren dan brengt dit het risico met zich mee dat de Fed het afbouw-besluit nog langer zal uitstellen. Toch denken wij dat de economie, wanneer deze problemen eenmaal uit de weg zijn geruimd, aan kracht zal winnen. Wij houden daarom vast aan onze verwachting dat de lange rente in 214 zal stijgen door een sterker herstel en door de afbouw van het stimuleringsprogramma door de Fed.

8 8 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 Azië China: inflatie % j-o-j CPI voedsel exclusief voedsel India: export en import % j-o-j exports imports China Maritza Cabezas, tel Roy Wellington Teo (FX), tel De CPI kwam in september uit op 3,1% j-o-j, het hoogste punt in zeven maanden tijd, tegen 2,6% in augustus. De prijsstijgingen trokken bij voedings-middelen aan van 4,7% j-o-j naar 6,1%. Vooral de groenteprijzen stegen als gevolg van de slechte weersomstandigheden. We verwachten dat de inflatie eind 213 rond 3% j-o-j uitkomt, duidelijk onder de doelstelling van de overheid van 3,5%. Voorts zijn de handelscijfers bekend gemaakt. De export daalde sterk naar -,3% j-o-j in september ten opzichte van 7,2%. Dat was het gevolg van basiseffecten: rond deze tijd vorig jaar begonnen de regionale overschattingen van de export. De groei van de export naar G3-landen wees opnieuw op een krachtige externe vraag. De relatief gezonde groei van de import geeft aan dat de binnenlandse vraag fiks blijft (+7,4% j-o-j tegen 7%). Deze week worden er nog meer cijfers bekend gemaakt, zoals de industriële productie, de detailhandelsverkopen en het BBP voor het derde kwartaal. Over het algemeen trekken de cijfers sinds juni aan. We rekenen voor het deerde kwartaal op een BBP-groei van 7,7% tegen 7,5% in het tweede kwartaal. India In India daalde het tekort op de handelsbalans in september van USD 1,9 mld in augustus naar USD 6,76 mld. Terwijl de export krachtig bleef groeien (+11% j-o-j, iets minder dan in augustus), daalde de import sterk (-18% j-o-j), deels als gevolg van een sterke daling van de goudimport. Ook normaliseerde de olie-invoer na een sterke toename in augustus. Al met al verwachten wij dat het tekort op de lopende rekening in verbetert dankzij een sterkere uitvoer en een verder afzwakkende goudinvoer. Ondertussen viel de groei van de industriële productie terug naar,6% in augustus tegen 2,8% de maand ervoor. De productie van kapitaalgoederen was met name zwak. De maatregelen die onlangs zijn genomen verminderen de onevenwichtigheden, maar hebben ook hun weerslag op de bedrijvigheid. De PMI trok in september aan, maar blijft nog wel ingetogen op 49,6. Het IMF maakte vorige week aanzienlijk verlaagde prognoses voor de Indiase BBP-groei bekend: thans wordt een groei voorzien van 3,75% in 213 en zo n 5% in 214. Wij hebben onze prognose voor 213 aangepast van 5% naar 4,5% BBP-groei.

9 9 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 Aziatische valuta s: contant rendement % IDR INR TWD THB CNY KRW SGD Bron: Bloomberg USD/JPY Niveau Jan 13 Mar 13 May 13 Jul 13 Sep 13 Bron: Bloomberg Aziatische valuta (excl JPY) Toen halverwege de week het risicosentiment verbeterde, sloegen Aziatische valuta s weer de weg omhoog in. De Indonesische roepia (IDR) werd gesteund door de mededeling van de centrale bank dat het tekort op de lopende rekening in het tweede helft van dit jaar zal afnemen en dat de rente niet verder hoeft te worden verhoogd omdat de inflatiedruk in 214 vermoedelijk zal afzwakken. De Indiase roepie (INR) kreeg de wind in de zeilen dankzij de verbeterde handelsbalans en de verwachte daling van het tekort op de lopende rekening. De Indiase centrale bank verlaagde onverwacht de rente voor de marginale beleningsfaciliteit met 5 bp omdat zij de krappe liquiditeitsomstandigheden wil normaliseren. De Singaporese dollar (SGD) kreeg steun door betere BBP-groei in het derde kwartaal. De monetaire autoriteit van Singapore handhaafde haar beleid dat is gericht op een bescheiden, geleidelijke waardestijging. De Chinese yuan (CNY) blijft onze favoriet vanwege de bestendigheid tegen externe schokken en het voornemen van de autoriteiten om de munt langzaam en geleidelijk in waarde te laten stijgen. USD/JPY De vraag naar de JPY als veilige haven is afgenomen sinds vorige week woensdag de hoop groeide dat Amerikaanse politici een uitweg uit de begrotingsimpasse vinden. Hierdoor veerde de USD/JPY op van 96,6 naar boven 98. Koichi Hamada, adviseur van premier Abe, waarschuwde dat de BoJ klaar moet staan om in te grijpen als de JPY weer stijgt. Dit is ingegeven door de vrees dat de voordracht van Yellen als nieuwe Fed-voorzitter de afbouw van de monetaire stimulering verder zal vertragen. President Kuroda van de BoJ gaf aan dat het nog te vroeg is voor een discussie over extra monetaire maatregelen want de inflatieverwachtingen zijn toegenomen en het consumentenvertrouwen is verbeterd. De gepubliceerde cijfers wijzen inderdaad op een bescheiden verder herstel van de economie. Ook het vertrouwen van ondernemers is in september toegenomen. Wij denken dat door de combinatie van een toenemende risicobereidheid op de financiële markten en een verdere divergentie in monetair beleid tussen de VS en Japan de USD/JPY de komende maanden kan oplopen naar 15. Ontdek Insights Eén website waar u al onze macro-economische en sectorkennis terugvindt. Insights gaat dieper op de economie en uw sector in, zodat u altijd op de hoogte bent van alle ontwikkelingen binnen uw sector - Lees meer van het Economisch Bureau op: Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen. U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien. Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product met inachtneming van alle mogelijke risico s past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen. Alle rechten voorbehouden

10 1 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 Verklaring gebruikte termen en afkortingen/ land- en muntcodes BBP BoE BoJ bruto binnenlands product Bank of England (centrale bank) Bank of Japan (centrale bank) m-o-m MBS maand op maand vergeleken met voorgaande maand hypotheekgerelateerde producten (Mortgage Backed Securities) BRIC CPI DBI EC Brazilië, Rusland, India en China consumentenprijsindex Directe buitenlandse investeringen Europese Commissie OECD OESO OMT-programma Organisation for Economic Cooperation and Development Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling opkoopprogramma van staatsobligaties door de ECB EFSF European Financial Stability Facility EONIA Euro OverNight Index Average eendaagse rente in de eurozone EU Europese Unie Euribor Euro InterBank Offered Rate interbancaire rente ECB Fed Fiscal cliff (VS) FOMC Europese Centrale Bank Federal Reserve (centrale bank VS) Automatisch ingaande belastingverhogingen en uitgavenreducties, die oorspronkelijk per 1 januari 213 gepland stonden Beleidscomité van de Federal Reserve (Federal Open Market Committee) Funding for lending (VK) programma waaronder banken goedkope financiering krijgen van de centrale bank mits ze die doorgeven in de vorm van leningen aan de private sector HICP Ifo IMF j-o-j Kerninflatie k-o-k harmonised index of consumer prices geharmoniseerde consumentenprijsindex Institut für Wirtschaftsforschung Internationaal Monetair Fonds jaar op jaar - vergeleken met overeenkomstige periode een jaar eerder inflatie exclusief voedsel- en energieproducten kwartaal op kwartaal vergeleken met voorgaande kwartaal OPEC PBoC pep Organisatie van Olieproducerende en Exporterende Landen People s Bank of China (centrale bank) per eenheid product Perifere landen (periferie) Griekenland, Portugal, Spanje, Italië (en soms ook Ierland) PMI Purchasing Managers Index inkoopmanagersindex PPI r.a. Refi-rente Repo Reverse repo producentenprijsindex rechteras herfinancieringsrente belangrijkste beleidsrente van de ECB Transactie waarbij een bank vermogenstitels koopt met de verplichting deze terug te verkopen aan de verkoper tegen een vooraf vastgestelde prijs zie repo, maar dan bezien vanuit het perspectief van de verkoper saar seasonal adjusted annual rate = geannualiseerd en gecorrigeerd voor seizoensinvloeden Treasuries Vix-index WPI ytd Amerikaanse staatsobligaties index die de volatiliteit op financiële markten meet Wholesale Price Index (groothandelsprijsindex) year to date ontwikkeling van begin van het jaar tot heden k-o-k, op jaarbasis l.a. LTRO mld geannualiseerd linkeras driejarige lening van de ECB aan het bankwezen miljard

11 11 Macro Weekly - De klok tikt - 14 oktober 213 Land Landcode Muntcode Japan JP JPY China CN CNY Hongkong HK HKD India IN INR Indonesië ID IDR Zuid-Korea KR KRW Malaisië MY MYR Pakistan PK PKR Philipijnen PH PHP Singapore SG SGD Taiwan, Province of China TW TWD Thailand TH THB Australië AU AUD Nieuw-Zeeland NZ NZD Bulgarije BG BGN Hongarije HU HUF Kroatië HR HRK Kazachstan KZ KZT Letland LV LVL Litouwen LT LTL Moldavië MD MDL Oekraïne UA UAH Oezbekistan UZ UZS Polen PL PLN Roemenië RO RON Rusland RU RUB Servië RS RSD Tsjechië CZ CZK Turkije TR TRY Nederland NL EUR Oostenrijk AT EUR Portugal PT EUR Slovenië SI EUR Slowakije SK EUR Spanje ES EUR Denemarken DK DKK IJsland IS ISK Noorwegen NO NOK Verenigd Koninkrijk GB GBP Zweden SE SEK Zwitserland CH CHF Zuid-Afrika ZA ZAR Canada CA CAD Verenigde Staten US USD Argentinië AR ARS Brazilië BR BRL Colombia CO COP Chili CL CLP Ecuador EC USD Mexico MX MXN Paraguay PY PYG Peru PE PEN Uruguay UY UYU Venezuela VE VEF Eurozone EZ België BE EUR Cyprus CY EUR Duitsland DE EUR Estland EE EUR Finland FI EUR Frankrijk FR EUR Griekenland GR EUR Ierland IE EUR Italië IT EUR Luxemburg LU EUR Malta MT EUR