Editorial. Recente ontwikkelingen
|
|
- Clara van der Wal
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Editorial In deze nieuwsbrief geven we het woord aan verschillende medische onderzoekers die gebruik maken van gegevens uit de InterActie databank. Hieruit blijkt dat ook diverse medische disciplines belang hechten aan de gegevens die geregistreerd worden in apotheken. Recente ontwikkelingen Nieuwe database Binnenkort verschijnt een nieuwe versie van de centrale InterActie database met daarin opgenomen alle receptgegevens tot het eind van Van een aantal apotheken hebben we inmiddels 11 jaar medicatiehistorie, die in de loop van ruim 6 jaar steeds in stukken is toegevoegd aan de centrale database. In de praktische omgang met de bestanden die we aangeleverd kregen uit apotheken hebben we die bestanden steeds beter leren kennen en de computerprogramma's voor het verwerken van die gegevens tot een centrale database zijn in de loop der tijd verschillende keren aangepast. In de centrale database zaten dus gegevens die op verschillende tijden op verschillende manieren ingelezen zijn. De verschillen tussen de vroegst ingelezen bestanden en de laatste begonnen zichtbaar te worden. Voor de nieuwe database hebben we daarom alle bron-bestanden, zoals we die van apotheken ontvangen hebben, opnieuw ingelezen. Daarbij bleek op de eerste plaats dat we een goed archief hebben: we konden alle bestanden terugvinden en opnieuw verwerken. Het inlezen gebeurt nu volgens een schema afkomstig uit de wereld van datawarehousing: ETL, dat wil zeggen: Extract (haal alle relevante informatie uit de bronbestanden), Transform (zet het in een formaat dat geschikt is voor een centrale database, rekening houdend met verschillende inleesformaten), en Load (laad de gegevens naar een centrale database). Bij het maken van nieuwe computerprogramma's is ook rekening gehouden met de uitkomsten van de enquête die we vorig jaar gehouden hebben onder al onze dataleveranciers en met verder onderzoek naar dubbel ingeschreven personen. We verwachten dat met de nieuwe programma's een basis gelegd is waarop we de komende jaren verder kunnen bouwen. E-Zorg We hebben sinds begin 2005 een aansluiting op E-Zorg. We hebben ook een -adres bij E-Zorg:iadb@ezorg.nl, en in principe kunnen apothekers nu ook rechtstreeks bestanden uploaden naar iadb via de infrastructuur van E-Healthnet / E-Zorg. Op dit moment zijn er nog wat technische problemen die verband houden met beveiligingsinstellingen, maar we hopen dat we binnenkort deze mogelijkheid kunnen aanbieden aan onze data leveranciers. Colofon: De InterActie DataBank is een samenwerkingsverband van de basiseenheid Sociale Farmacie, Farmacoepidemiologie en Farmacotherapie (SFF) van de RU Groningen met een aantal apotheken in Noord en Oost Nederland. De apotheken leveren hun aflevergegevens geanonimiseerd aan SFF ten behoeve van onderzoek en onderwijs op de vakgebieden sociale farmacie, farmacoepidemiologie en farmacoeconomie. Apothekers uit de deelnemende apotheken zijn actief betrokken bij dat onderzoek en onderwijs. De databank bevat momenteel gegevens van 53 apotheken (totale populatie ca mensen) over de jaren 1994 t/m 2004, in totaal ca. 40 miljoen receptregels. Eindredactie van deze nieuwsbrief: Paul van den Berg, tel: / , fax: , p.b.van.den.berg@farm.rug.nl
2 Samenwerking met apothekers in onderzoek naar aangeboren afwijkingen. Marian Bakker, Epidemioloog EUROCAT Veel vrouwen gebruiken een of meer medicijnen tijdens de zwangerschap. Omdat van veel medicijnen nog niet goed is vastgesteld in hoeverre deze schadelijk zijn voor het ongeboren kind is monitoring van medicijngebruik bij zwangere vrouwen belangrijk. EUROCAT is een registratie voor kinderen met aangeboren afwijkingen en voert onderzoek uit naar de oorzaken ervan. Voor het verzamelen van de gegevens over medicijngebruik werkt zij nauw samen met apothekers. Het werkgebied van EUROCAT beslaat de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. Jaarlijks worden hier ruim kinderen geboren, waarvan 2-3 % met een congenitale afwijking. De melding van deze kinderen bij EUROCAT vindt op vrijwillige basis plaats door artsen en verloskundigen. De leeftijdsgrens voor registratie is 16 jaar, zodat ook aandoeningen die op latere leeftijd vastgesteld worden, zoals bijvoorbeeld monogene aandoeningen of syndromen voor registratie in aanmerking komen. Er is geen ondergrens, zodat ook afwijkingen die prenataal worden vastgesteld of bij een miskraam geregistreerd kunnen worden. Om de kinderen te kunnen registreren moeten de ouders schriftelijke toestemming geven. Gegevens worden vastgelegd over de aard van de aandoening, het verloop van de zwangerschap, geboortedatum, opleidingsniveau en beroep van de ouders en blootstelling tijdens de zwangerschap aan diverse factoren zoals roken en medicijngebruik. Tot 1997 werd deze informatie verstrekt door de arts of verloskundige die het kind aanmeldde. Daarnaast werd ontbrekende informatie opgevraagd bij de huisarts. Omdat van veel kinderen de informatie, op deze wijze verkregen, onvolledig was, is in 1997 een nieuwe uitgebreidere procedure voor gegevensverzameling gestart met drie aanvullende stappen. In de eerste plaats wordt de ouders gevraagd een uitgebreide vragenlijst in te vullen over het verloop van de zwangerschap, de omstandigheden bij de geboorte, de aard van de afwijking en blootstelling aan diverse factoren, zoals oplosmiddelen, alcohol en roken en het gebruik van medicijnen. Daarnaast wordt toestemming gevraagd om bij de apotheek gegevens op te vragen over de medicijnen die zijn verstrekt in de periode van 3 maanden voor en gedurende de gehele zwangerschap. Wanneer deze informatie van de apotheek is ontvangen vindt tenslotte een telefonisch interview met de moeder plaats. In dit gesprek gaat een medewerker van EUROCAT na of de verstrekte medicijnen ook daadwerkelijk zijn genomen. Ook wordt aan de hand van een checklist met lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, zuurbranden, verkoudheid en griep, geverifieerd of de moeder voor of tijdens de zwangerschap last heeft gehad van deze klachten en zo ja, of zij daar ook zelfzorg-medicatie voor heeft gebruikt. Na afloop van deze 3 stappen worden de volgende gegevens over medicijngebruik vastgelegd: merknaam en dosis van het medicijn, de ATC-code (Anatomical Therapeutic Classifciation), type medicijn (tablet/capsules, crème, vloeistof), de datum van verstrekking, het aantal dat verstrekt / genomen is, de dagelijkse dosis en de periode van blootstelling in gestationele weken of trimester. De wijze waarop EUROCAT gegevens verzamelt over blootstelling aan medicijnen in een algemene populatie van kinderen met aangeboren afwijkingen is uniek in Europa en andere landen in de wereld. In vergelijking met andere registraties van aangeboren afwijkingen heeft EUROCAT een kwalitatief zeer goede database met betrekking tot blootstelling aan medicijnen. Naast het gebruik van deze data voor eigen onderzoek, levert EUROCAT de gegevens ook aan een internationale database van maternaal medicijngebruik bij kinderen met aangeboren afwijkingen: MADRE. MADRE staat voor MAlformation DRug Exposure surveillance. Aan deze database dragen 10 registraties uit de wereld, waaronder enkele uit Italië, Frankrijk, Japan en Australië gegevens aan over medicijngebruik tijdens de eerste trimester en aangeboren afwijkingen. Omdat de meeste mensen in Nederland bij één algemene apotheek staan ingeschreven en daar hun voorgeschreven medicijnen halen is het voor EUROCAT mogelijk om op relatief eenvoudige wijze goede en volledige data te verzamelen over medicijngebruik. De medewerking van de ouders en van de apotheek zijn daarbij onontbeerlijk. In de afgelopen jaren is gebleken dat de meeste ouders van harte bereid zijn om de gevraagde 2
3 gegevens en toestemmingen te verstrekken. Dat ook de medewerking van de apothekers, die overigens geheel belangeloos is, enorm groot is, blijkt wel uit de volgende cijfers. Op 31 januari 2002 waren van 6771 kinderen, geboren in de periode , gegevens over maternaal medicijngebruik opgenomen in de EUROCAT registratie. Hiervan waren van 2560 kinderen de gegevens via de nieuwe, uitgebreide methode verzameld. In 81% van deze gevallen is correcte informatie van de apotheker verkregen betreffende de verstrekte medicatie. Bij 17% van de cases kan de apotheker de gevraagde informatie niet leveren, omdat deze gaat over een periode die te lang geleden is, of omdat de moeder niet bekend is bij de apotheek. Slechts in een klein aantal gevallen (1%) stuurt de apotheek gevraagde informatie niet retour of levert gegevens over de verkeerde periode. Uit deze cijfers blijkt dat de samenwerking met de apothekers prima verloopt. Het feit dat de meeste apothekers een geautomatiseerd cliëntenbestand voeren, komt de medewerking zeker ten goede. Als gevolg van de uitgebreide procedure van gegevens verzameling is de kwaliteit van de informatie aanzienlijk verbeterd. Bij een vergelijking van het gerapporteerde medicijngebruik zijn er grote verschillen in het aantal vrouwen met blootstelling aan geen, 1, 2 en 3 of meer verschillende medicijnen tijdens de zwangerschap. Volgens de oude methode gebruikte 47% van de vrouwen geen medicijnen tijdens de zwangerschap, 33% 1 medicijn, 12% 2 verschillende medicijnen en slechts 8% 3 of meer verschillende medicijnen. Met de uitgebreide methode van dataverzameling komt een heel ander beeld naar voren: 8% van de vrouwen gebruikt geen medicijnen, 16% 1 medicijn, 19% 2 verschillende medicijnen en 57% 3 of meer verschillende medicijnen tijdens de zwangerschap. Het gerapporteerde medicijngebruik is voor alle soorten medicijnen hoger volgens de nieuwe methode. Het gebruik van ijzerpreparaten (b03aa) was bijvoorbeeld volgens de oorspronkelijke methode van gegevensverzameling 30%, terwijl volgens de nieuwe methode 43% van de zwangere vrouwen ijzerpreparaten gebruikt. Het gebruik van antibiotica (j01ca) is gestegen van 4% volgens de oude methode naar 12% volgens de nieuwe methode. Het gebruik van pijnstillers, zoals paracetamol (n02be01) en combinatiepreparaten, zoals paracetamol/codeïne (n02be51), wordt via de nieuwe methode van gegevensverzameling veel beter gedetecteerd dan via de oude methode. Bijna 29% van de vrouwen gebruikte wel eens een pijnstiller tijdens de zwangerschap, terwijl dit bij de oude methode ongeveer 3% van de vrouwen was. Doordat EUROCAT de moeders via een indicatiegeoriënteerde lijst vraagt naar gebruik van zelf-zorg medicijnen, is de informatie ten aanzien van dit soort medicijnen veel beter geworden. Kortom, de inspanningen rondom de gegevensverzameling werpen hun vruchten af. Richtlijnen voor de medicamenteuze behandeling van kinderen met astma: worden richtlijnen toegepast? Een onderzoek naar voorschrijfgedrag. Tjalling de Vries, kinder- en jeugdpsychiater Astma is bij kinderen een vaak voorkomende chronische ziekte. Mede daarom zijn er, ook in Nederland, richtlijnen opgesteld voor de behandeling ervan. Wij onderzochten met hulp van gegevens uit het IABD of een aantal basisprincipes omtrent de medicamenteuze behandeling van astma bij kinderen in de praktijk ook werden toegepast. Daartoe bestudeerden wij de gegevens van kinderen die in 2002 een recept gekregen hadden. Eerst bekeken we of zij in dat jaar een recept voor een astma medicijn gekregen hadden. Dat bleek bij 5% van de kinderen het geval. Dit percentage ligt lager dan de vaak genoemde 10% prevalentie van astma. Geadviseerd wordt inhalatiemedicatie voor te schrijven en aan elk kind met astma een luchtwegverwijder voor te schrijven. Aan 98% van de kinderen bleek inhalatiemedicatie voorgeschreven. Aan 85% van de kinderen bleek een bronchusverwijder voorgeschreven te zijn in 2002 of in de twee jaren daarvoor, maar bij 15% niet. Deze laatste groep bleek over het algemeen wel een inhalatiesteroïd te gebruiken. Slechts 65% van de kinderen ouder dan 8 jaar had in overeenstemming met de adviezen een droogpoederinhalator voorgeschreven gehad, in 35% van de gevallen bleek een dosisaerosol gegeven. Correct inhaleren is voor kinderen een hele kunst en daarom wordt geadviseerd alle medicatie via één type inhalator te laten gebruiken. Desondanks bleek dat 7% van de kinderen meer dan een type inhalator had. 3
4 Negen procent van de kinderen met langwerkende betamimetica had dit niet in combinatie met een inhalatiesteroïd, terwijl dat wel beter is en daarom geadviseerd wordt. Al met al bleek dat van alle kinderen die geneesmiddelen gebruiken in verband met astma slechts 33% van hen de medicatie voorgeschreven krijgt volgens de richtlijnen. Wij denken dat een belangrijke factor is dat een deel van de kinderen met astma niet regelmatig gecontroleerd wordt. Wellicht is hier een rol voor apothekers weggelegd. Dit onderzoek werd gedaan door: Tjalling de Vries, kinderarts, dr. Eric Schirm, apotheker, dr. H. Tobi, biostatisticus, Paul van den Berg, apotheker en datamanager, Prof.dr. Eric Duiverman, kinderarts-pulmonoloog, Prof. Dr. Lolkje de Jong Van den Berg, apotheker. Farmacoepidemiologie en TRAILS Luuk Kalverdijk, kinder- en jeugdpsychiater In de afgelopen jaren is door ZON-MW in het kader van 'Geestkracht' een grote subsidie toegekend aan het TRAILS project. TRAILS is de afkorting voor Tracking Adolescents Individual Lives Survey. TRAILS is opgezet door de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van de Erasmus MC te Rotterdam en de afdeling Sociale Psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Accare, het Academisch centrum voor Kinderen Jeugdpsychiatrie te Groningen is betrokken bij een onderdeel van het project. De essentie van het project is het volgen van twee cohorten kinderen tot in de adolescentie in hun psychische en gedragsmatige ontwikkeling. Het eerste cohort bestaat uit 2200 kinderen uit een aantal plaatsen in het Noorden van Nederland. Het tweede cohort is samengesteld uit kinderen die (ooit) aangemeld waren of - zijn bij Accare voor een gedrags- of psychisch probleem. Beide groepen beginnen met hun deelname rond de jaar, en zullen daarna elke twee jaar opnieuw worden onderzocht met vragenlijsten, psychologisch onderzoek en ook zal genetisch onderzoek worden gedaan. Om het medicatiegebruik van deze kinderen in kaart te gaan brengen zal voor een deel van deze kinderen gebruik gemaakt gaan worden van de IADB database. Allerlei andere methoden om medicatiegebruik in kaart te brengen zijn ofwel te onnauwkeurig (herinnering van ouders), te omslachtig of te verstorend op de onderzoeksgroep (dossiers van behandelend artsen onderzoeken). Deze combinatie van gegevens over medicatiegebruik mét gegevens over het actueel gedrag en de ontwikkeling van een kind is van groot belang en in Nederland nog niet eerder zo verzameld. Gegevens over de overgang van de kinderleeftijd naar de late adolescentie zijn er sowieso weinig. Het eerste aandachtspunt zijn de psychofarmaca. De belangstelling gaat uit naar patronen van comedicatie en sequenties van medicatiegebruik, alsmede de kwaliteit van het medicatiegebruik (duur van gebruik, dosering, interacties, bijwerkingen). Sommige fenomenen die we hier hopen te kunnen objectiveren is het stoppen met de behandeling voor ADHD met stimulantia (veelal in de puberteit, nemen we aan) en het starten met antidepressiva (veelal in de late adolescentie en bij meisjes). Daarbij is het van belang om deze gegevens te gaan plaatsen in de context van de ontwikkelingsgegevens. Een tweede project is gebaseerd op de toenemende zorgen over de bijwerkingen van (atypische) antipsychotica. Al langer is gewichtstoename bekend als bijwerking van antipsychotica. Dit is echter op zich nooit zo serieus genomen. Maar bij kinderen moet deze bijwerking toch in een ander perspectief gezien worden: overgewicht bij een opgroeiend kind is schadelijk voor de psychische en lichamelijke ontwikkeling. Verder komen er berichten over een verhoogd risico op diabetes. Omdat de eigenlijke indicatie voor deze middelen, psychosen, infrequent voorkomt bij kinderen, denken we dat het vooral de gedragsstoornissen zijn die behandeld worden met deze middelen. Met behulp van de IADB wordt gevonden dat met name het gebruik van Atypische AP toeneemt, en vooral doordat kinderen deze middelen langer zijn gaan gebruiken. Deze bevindingen ondersteunen het gebruik bij gedragsstoornissen en maken ons alert op de consequenties. 4
5 Registratie van geneesmiddelengebruik in de PREVEND studie Namens de PREVEND werkgroep, Paul E. de Jong, hoogleraar nierziekten, UMCG Sedert 1997 loopt in Groningen de PREVEND studie. Daarin worden Groningers gevolgd wat betreft het optreden van nier-, hart- en vaatziekten, waarbij wordt nagegaan of mensen die een geringe hoeveelheid eiwit in de urine (microalbuminurie) hebben vaker ziekten van nieren, hart en bloedvaten zullen ontwikkelen. Die ongunstige prognose van eiwit in de urine was al wel bekend bij suikerziekte, niet bekend was of dat ook zou gelden voor mensen die geen suikerziekte hebben. De PREVEND deelnemers worden iedere 3 jaar opnieuw onderzocht op het hebben van afwijkingen aan genoemde organen. Ook wordt van iedereen het medicijngebruik geregistreerd via de IADB. Door de gegevens van het medicijngebruik te koppelen aan de klinische gegevens, zijn een aantal interessante waarnemingen gedaan. Zo toonde Taco BM Monster dat vrouwen die hormoonsubstitutie gebruiken en vrouwen die orale anticonceptie gebruiken vaker een dergelijk eiwitverlies hebben dan vrouwen die deze medicijnen niet gebruiken. Aangezien eiwitverlies in de urine gezien wordt als een eerste uiting van beginnende vaatschade, zette deze waarneming van PREVEND de oude hypothese dat hormoonsubstitutie goed is voor preventie van aderverkalking in een geheel ander daglicht. In een andere belangrijke publicatie toonde Taco Monster dat de relatie tussen de bloeddruk en het hebben van eiwitverlies verschillend is tussen verschillende antihypertensiva. Zo bleek dat bij gebruik van calcium antagonisten eiwit al in de urine aantoonbaar is bij een lagere bloeddruk dan bij gebruik van ACE remmers, met name wanneer deze laatste gecombineerd waren met diuretica. Een andere belangrijke waarneming werd gedaan door Jarir Atthobari. Hij ging na hoe vaak het advies van de PREVEND onderzoekers aan de deelnemer en zijn/haar huisarts om in geval van een hoge bloeddruk en/of een hoog cholesterol gehalte een bloeddruk en/of cholesterolverlagend medicijn te gebruiken ook daadwerkelijk tot start van die medicatie leidde. Dat bleek het geval in ongeveer één op de drie deelnemers. Daarbij bleek dat het al dan niet starten van die middelen, zoals te verwachten, afhankelijk was van de hoogte van de afwijkende waarde: hoe sterker afwijkend, des te vaker werd het advies opgevolgd. Wat echter ook bleek, en dat is toch teleurstellend, dat het medicijn niet vaker werd voorgeschreven als er bijkomende risicofactoren in het spel waren: de deelnemer kreeg niet vaker een bloeddruk verlagend middel, als naast de hoge bloeddruk ook sprake was van diabetes, roken en een hoog cholesterolgehalte: kennelijk is het concept van meervoudig risicofactor management nog niet volledig in de standaard praktijk doorgedrongen. De PREVEND onderzoekers hopen met het langdurig vervolgen van deze deelnemers nog meer inzicht te krijgen in de effecten van geneesmiddelen op het ontwikkelen van hart-, vaat en nierziekten. 5
6 Nieuwe publicaties Small proportions: what to report for confidence intervals? Tobi-H; van-den-berg-pb; de-jong-van-den-berg-ltw Pharmacoepidemiol-Drug-Saf Apr; 14(4): Psychotropic co-medication among stimulant-treated children in the Netherlands Faber-A; De-Jong-Van-Den-Berg-LTW; Van-Den-Berg-PB; Tobi-H Journal-of-Child-and-Adolescent-Psychopharmacology. 2005; 15(1): Combined use of NSAIDs and SSRIs increases the risk for gastrointestinal adverse effects. de-jong-jc; Brouwers-JRBJ; de-jong-van-den-berg-ltw Br-J-Clin-Pharmacol Jan; 59(1): 119 Gebruik van orale anticonceptiva in de jaren : wel anders, niet minder. Vroom-F; De-Jong-PH; Van-Den-Berg-PB; Tobi-H; De-Jong-Van-Den-Berg-LTW Nederlands-Tijdschrift-voor-Geneeskunde. 2005; 149(1): Application effects around the expiration of patents for omeprazole and simvastatin: Generic substitution, no resubstitution Boersma-C; Van-Den-Berg-PB; Klok-RM; De-Jong-Van-Den-Berg-LTW; Postma-MJ Pharmaceutisch-Weekblad. 2004; 139(49): Computer-assisted medication review for asthmatic patients as a basis for intervention: Constructing and validating an algorithmic computer instrument in pharmacy practice Stuurman-Bieze-AGG; Van-Den-Berg-PB; Tromp-ThFJ; De-Jong-Van-Den-Berg-LTW Pharmacy-World-and-Science. 2004; 26(5): Schirm E, Tobi H, van Puijenbroek EP, Monster-Simons MH, de Jong-van den Berg LTW. Reported adverse drug reactions and their determinants in Dutch children outside the hospital. Pharmcoepidemiology and Drug Safety 2004;13: Fijn R, Lenderink AW, Egberts ACG, Brouwers JRBJ, de Jong-van den Berg LTW. Farmacoepidemiologisch model levert indicatoren voor non-conform voorschrijfgedrag. Naleving ziekenhuisformularia strandt niet op personen. Pharmaceutisch Weekblad 2004;139(47):
Editorial. IADB Enquête
Editorial Sinds kort is de InterActie databank voor iedereen online toegankelijk. Bezoek http://www.iadb.nl. In deze nieuwsbrief geven we alvast een voorproefje van wat op de website te vinden is. We denken
Nadere informatieJaar recepten populatie
Het team van de InterActie DataBank heeft het afgelopen half jaar veel nieuwe dingen aangepakt. We hebben bij alle apotheken in de stad Groningen zoveel mogelijk jaren medicatiehistorie verzameld. Deze
Nadere informatieVeel vrouwen gebruiken medicijnen tijdens hun zwangerschap. Van veel van deze medicijnen zijn de mogelijke teratogene effecten vaak nog niet goed beke
107 Veel vrouwen gebruiken medicijnen tijdens hun zwangerschap. Van veel van deze medicijnen zijn de mogelijke teratogene effecten vaak nog niet goed bekend. Onderzoek naar welke medicijnen gebruikt worden
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatieDefinitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen.
Toolkit polyfarmacie en medicatieveiligheid Doel 1. De medicamenteuze behandeling van de patiënt optimaliseren 2. Zoveel mogelijk voorkomen van (vermijdbare) bijwerkingen van medicatie 3. De continuïteit
Nadere informatieData Hardware Leveren van gegevens Prevend
Hier is een nieuwe nieuwsbrief. We proberen weer een beeld te geven wat we allemaal gedaan hebben met de voor onderzoek beschikbaar gestelde data. Ook vertellen we over nieuwe plannen: de InterActie DataBase
Nadere informatieWat alle vrouwen moeten weten over foliumzuur. ZorgVoor. Foliumzuur bij kinderwens
Wat alle vrouwen moeten weten over foliumzuur ZorgVoor Foliumzuur bij kinderwens Wat alle vrouwen moeten weten over foliumzuur Een vrouw die in verwachting raakt, heeft extra foliumzuur nodig. Foliumzuur
Nadere informatieOrganisatie en uptakevan. naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen. Marian Bakker
Organisatie en uptakevan de prenatale screening naar downsyndroom en ernstige foetale afwijkingen Marian Bakker Organisatie van de prenatale screening Ingevoerd in 2007 Niet gericht op preventie of behandeling,
Nadere informatieDepressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer
Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie en angstklachten tijdens de zwangerschap komen regelmatig voor. Toch wordt dit onderwerp nog vaak als taboe ervaren en is niet duidelijk welke
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieMet medicijnen alléén bent u er niet
Cholesterolverlagers Met medicijnen alléén bent u er niet Steeds meer mensen gebruiken medicijnen tegen een te hoog cholesterol. Maar wie niet tegelijkertijd zijn leefstijl aanpast (stoppen met roken,
Nadere informatieApotheekgegevens G-standaard
De InterActie DataBank groeit. De gegevensverzameling groeit, het aantal deelnemende apotheken groeit, steeds meer mensen werken met gegevens uit de databank, de kennis van methoden en technieken voor
Nadere informatiePatiënteninformatie. Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli. Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.
Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen en kinderwens of
Nadere informatieAtcnaam prev04 prev05 diff
Elk voorjaar maken we weer een nieuwe centrale database waarin alle aflevergegevens tot het eind van het voorgaande jaar opgeno-men zijn, en uit deze gegevens berekenen we jaarprevalenties voor alle groepen
Nadere informatieEric Schirm schrijft over zijn onderzoek naar het koppelen van kinderen aan hun ouders in IADB.
We zijn druk bezig zijn met het bouwen van een nieuwe versie van de IADB database met alle gegevens tot en met het jaar 2001. Daardoor komt deze nieuwsbrief een beetje laat. Maar we willen jullie toch
Nadere informatieMeer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant
Meer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant Meldpunt bijwerkingen Kenniscentrum Onafhankelijke stichting Subsidie VWS CBG CBGoverheid Kerntaak
Nadere informatieJodiumhoudende contrastmiddelen in bloedvat
RADIOLOGIE Jodiumhoudende contrastmiddelen in bloedvat U krijgt binnenkort een onderzoek bij de afdeling radiologie waar een jodiumhoudende contrastmiddel wordt gebruikt. Dit contrastmiddel wordt in een
Nadere informatieInclusief levendgeboren kinderen, doodgeboren kinderen en afgebroken zwangerschappen.
Factsheet Aangeboren hartafwijkingen bij kinderen Cijfers en feiten Prevalentie Aangeboren hartafwijkingen betreffen aanlegstoornissen in de structuur van het hart en/of de grote vaten. De gemiddelde totale
Nadere informatieVoorletters :... Voorvoegsel :... Familienaam :... Meisjesnaam :... Geboortedatum :... Straatnaam :... Huisnummer :... Postcode :...
INSCHRIJFFORMULIER ALGEMENE GEGEVENS Voorletters :... Voorvoegsel :... Familienaam :... Meisjesnaam :... Geslacht : Man / Vrouw Geboortedatum :... Straatnaam :... Huisnummer :... Postcode :... Geboorteplaats
Nadere informatiePreventie consult. Huisartspraktijk J.B. Sanders
Preventie consult Het risico op ziekte is nooit precies te voorspellen. U kunt wel te weten komen of uw risico op bepaalde ziekten misschien hoger is. Suikerziekte, hartinfarcten en beroertes zijn ernstige
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Kransslagadervernauwing en hartklachten Kransslagadervernauwing is een van de belangrijkste ziekten in de westerse wereld. De kransslagaderen zijn de bloedvaten die het hart van
Nadere informatiePATIËNTENBIJSLUITER. CRESTOR (rosuvastatine) Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel.
PATIËNTENBIJSLUITER CRESTOR (rosuvastatine) Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter, het kan nodig zijn om deze nogmaals door te
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap.
Diabetes en zwangerschap. Samenvatting van de lezing door dr. B.W. Mol, als gynaecoloog verbonden aan het Máxima Medisch Centrum te Eindhoven en Veldhoven, op dinsdag 24 oktober 2006 voor de DVN afd. Eindhoven.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3329 Vragen van het lid
Nadere informatieMETHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS
METHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bestemd voor patiënten (en hun naasten) die door de behandelend arts methotrexaat voorgeschreven hebben gekregen.
Nadere informatieProf. dr. C.M. Bilardo, gynaecoloog/perinatoloog (UMCG, Groningen) 050-3613028 M. Bakker arts-onderzoeker UMCG Groningen 050-3613028
Geachte mevrouw, U heeft gekozen voor de nekplooimeting, of u heeft een medische reden om een vroege uitgebreide echo te ondergaan. Dit betekent dat er voor de 14 e week van de zwangerschap een echo bij
Nadere informatieHoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond
Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond Het wordt algemeen erkend dat de werkzaamheid van geneesmiddelen bij kinderen kan afwijken van die bij volwassenen. Om te komen tot passende farmacotherapeutische
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten
Nadere informatiepatco recept apco patient apoco apot
De InterActie databank is weer uitgebreid. We verwelkomen alle 4 apotheken uit Hoogezand-Sappemeer en 8 van de 11 apotheken uit Zwolle. De contactpersonen zijn Anne de Vries-Bots en Marius van der Plas
Nadere informatieSamenvatting voor niet-ingewijden
voor niet-ingewijden Type 2 diabetes Diabetes is een ernstige chronische ziekte, die wordt gekenmerkt door te hoge glucosespiegels (de suikers ) in het bloed. Er zijn verschillende typen diabetes, waarvan
Nadere informatie17/04/2013. 1. Epidemiologische studies. Children should not be treated as miniature men and women Abraham Jacobi
Aanpak en interpretatie van een epidemiologische studie Aanpak en interpretatie van een epidemiologische studie Katia Verhamme, MD, PhD Epidemioloog OLV Ziekenhuis-Aalst Erasmus MC Rotterdam 20 april 2013
Nadere informatieJodiumhoudende contrastmiddelen Informatie voor patiënten
Jodiumhoudende contrastmiddelen Informatie voor patiënten Afdeling radiologie Welke contrastmiddelen? Deze informatie gaat over jodiumhoudende contrastmiddelen die bij radiologische onderzoeken in bloedvaten
Nadere informatieInformatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.
Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie POP-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen
Nadere informatieInformatiebrief OncoLifeS Hematologische oncologie
Informatiebrief OncoLifeS Hematologische oncologie Inleiding Bij u is (mogelijk) recent of in het verleden de diagnose kanker gesteld en u wordt in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) begeleid
Nadere informatieRisicominimalisatie materiaal voor patiënten betreffende mycofenolaat-bevattende geneesmiddelen
Risicominimalisatie materiaal voor patiënten betreffende mycofenolaat-bevattende geneesmiddelen Dit risicominimalisatie materiaal voor mycofenolaat-bevattende geneesmiddelen is beoordeeld door het College
Nadere informatieGestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht
Gestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht A Clara Drenth-van Maanen, Jonne Spee, Rob J van Marum,
Nadere informatieRisk factors for renal function abnormalities
Risk factors for renal function abnormalities Nederlandse samenvatting Dit proefschrift probeert mogelijke risicofactoren voor progressief nierfunctieverlies te identificeren in een niet-diabetische populatie.
Nadere informatieCitation for published version (APA): Faber, A. (2006). Stimulant treatment in children: A Dutch perspective s.n.
University of Groningen Stimulant treatment in children Faber, Adrianne IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatiemet enkele vragen, die we jullie in de loop van het komende voorjaar zullen toesturen. We hopen op een hoge respons!
De interactie DataBank is in 5 tijd gegroeid van 9 naar meer dan 5 apotheken. We beschikken nu over de medicatiehistories van een populatie van bijna 5. personen, van wie we sommigen al 1 terug kunnen
Nadere informatieLifelines NEXT. Onderzoek bij zwangere vrouwen en hun (toekomstig) geborenen
Lifelines NEXT Onderzoek bij zwangere vrouwen en hun (toekomstig) geborenen Wat is Lifelines NEXT? Beste Lifelines deelnemer, U bent gevraagd om mee te doen aan Lifelines NEXT, een onderzoek van de afdelingen
Nadere informatiePsychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum
Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) -adviescentrum Kennemer Gasthuis Wat is de POP-poli? POP staat voor Psychiatrie - Obstetrie (verloskunde)
Nadere informatieVEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS
VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS OVER MIJ Veiligheid & voorschrijven van medicatie 6-11-2014 2 IK ZAL HET VANDAAG HEBBEN OVER Onderzoek doen OF waarom onderzoek doen leuk is en soms
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Chapter 11
Nederlandse samenvatting Chapter 11 Chapter 11 Samenvatting Dit proefschrift beschrijft de resultaten van een groot vragenlijstonderzoek over de epidemiologie van chronisch frequente hoofdpijn in de Nederlandse
Nadere informatieBIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING
BIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING TUSSEN MEDICIJNEN CONTROLE MEDICIJNEN DOOR DE OVERHEID BIJWERKINGEN MELDEN BIJSLUITER
Nadere informatieVerminderde nierfunctie en medicijnen
Verminderde nierfunctie en medicijnen VERMINDERDE NIERFUNCTIE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL VERMINDERDE
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Kinderen met astma die daar regelmatig klachten van hebben, krijgen vaak het advies van een arts om dagelijks medicijnen te gebruiken. Die medicijnen zijn meestal corticosteroïden
Nadere informatieATTENTIE voor u gaat invullen: DIT FORMULIER EERST DOWNLOADEN EN OPSLAAN OP UW EIGEN COMPUTER!
ATTENTIE voor u gaat invullen: DIT FORMULIER EERST DOWNLOADEN EN OPSLAAN OP UW EIGEN COMPUTER! MEDISCH INSCHRIJFFORMULIER GEZONDHEIDSHUIS - HUISARTS (dit gedeelte gaat alleen naar uw huisarts) Naam: Geboortedatum:
Nadere informatieJodiumhoudende contrastmiddelen
RADIOLOGIE Jodiumhoudende contrastmiddelen in bloedvat U krijgt binnenkort een onderzoek bij de afdeling radiologie waar een jodiumhoudende contrastmiddel wordt gebruikt. Dit contrastmiddel wordt in een
Nadere informatieadviezen jodiumhoudende na een hernia-operatie contrastmiddelen ZorgSaam
adviezen jodiumhoudende na een hernia-operatie contrastmiddelen ZorgSaam 1 jodiumhoudende contrastmiddelen Welke contrastmiddelen? Deze informatie gaat over jodiumhoudende contrastmiddelen die bij radiologische
Nadere informatieMethotrexaat bij reumatische aandoeningen. Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis
Methotrexaat bij reumatische aandoeningen Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis Inleiding U heeft van uw behandelend arts het medicijn methotrexaat voorgeschreven gekregen. Om dit medicijn
Nadere informatiePrednison bij nieraandoeningen
Prednison bij nieraandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel prednison te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen
Nadere informatieInformatie voor ouders ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek naar placentaverdeling bij monochoriale tweelingen: de Twinshare studie
Informatie voor ouders ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek naar placentaverdeling bij monochoriale tweelingen: de Twinshare studie (TTTS cohort) Geachte ouder(s), In aansluiting op het gesprek
Nadere informatieEen gezonde start? Cohorte 0-jarigen. Cohorte 0-jarigen: Aspecten van de gezondheid en groei van een Vlaamse geboortecohorte
Cohorte 0-jarigen Een gezonde start? Aspecten van de gezondheid en groei van een Vlaamse geboortecohorte Cécile Guérin - Mathieu Roelants Prof. dr. Karel Hoppenbrouwers Studiedag SWVG Leuven, 2 december
Nadere informatiePatiënten oordeel huisarts, feedback van de patiënten enquêtes: Poels. Datum aanmaak rapport:
Patiënten oordeel huisarts, feedback van de patiënten enquêtes: Poels Datum aanmaak rapport:28-04-2015 1 Laatste ronde patiënten vragenlijsten huisarts Patiënten oordeel De Europep patiënten oordeel vragenlijst
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
INTERNE GENEESKUNDE IgA-nefropathie BEHANDELING IgA-nefropathie Door uw arts is IgA-nefropathie bij u vastgesteld of er is een vermoeden dat u deze aandoening heeft. In deze folder leest u meer over de
Nadere informatieZwangerschap bij de psychiatrische patient. Cijfers telefoondienst TIS. TIS kenniscentrum. vragen/exposities SSRI s 20-11-2015
Zwangerschap bij de psychiatrische patient Bernke te Winkel Wetenschappelijk medewerker Teratologie Informatie Service TIS kenniscentrum Cijfers telefoondienst TIS Informatie geven Website (en boek) -
Nadere informatieVragenlijst Intakegesprek
Vragenlijst Intakegesprek Voorletters: Meisjesnaam: Roepnaam: Nationaliteit: Spreektaal: Gehuwd/samenwonend/anders: Achternaam partner: Voorletters en roepnaam partner: Geboortedatum partner: Welke achternaam
Nadere informatieHOOFDPIJN WAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUIS ARTS GAAN APOTHEEK.
HOOFDPIJN WAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUIS ARTS GAAN APOTHEEK.NL HOOFDPIJN Heeft u last van hoofdpijn? Dan kunt u de klachten bestrijden
Nadere informatieDiabetes. D1 Diabetes prevalentie 249,0 233,9. D2 Diabetespopulatie indicatoren 78,7 85,8. D3 Hoofdbehandelaar diabetes 58,2 49,6
Diabetes uw praktijk alle praktijke n D1 Diabetes prevalentie 249,0 233,9 D2 Diabetespopulatie indicatoren 78,7 85,8 D3 Hoofdbehandelaar diabetes 58,2 49,6 D6 HbA1c bepaald 70,9 70,5 D36 HbA1c < 53 81,3
Nadere informatieNSAID s. Reumatologie. alle aandacht
NSAID s Reumatologie alle aandacht NSAID s (Non-Steroidal Anti-inflammatory Drugs) Uw reumatoloog heeft u een NSAID (Non-Steroidal Antiinflammatory Drugs; oftewel een ontstekingsremmende pijnstiller) voorgeschreven
Nadere informatieNVOG Voorlichtingsbrochure BENZODIAZEPINEN BIJ DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED
NVOG Voorlichtingsbrochure BENZODIAZEPINEN BIJ DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED 1 BENZODIAZEPINEN BIJ DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED 1. In het kort 2. Wat zijn benzodiazepinen? 3. Als u zwanger wilt
Nadere informatieRapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010
Rapport Cardiovasculair risicomanagement Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010 Colofon Auteur Daniëlla Theunissen, apotheker Met medewerking van Marianne Nijpels, apotheker Illustratie Len Munnik september
Nadere informatieINFORMATIE VOOR PROEFPERSONEN VOOR TOESTEMMING VOOR GEGEVENSVERZAMELING OVER DE ZWANGERSCHAP EN OVER HET KIND
INFORMATIE VOOR PROEFPERSONEN VOOR TOESTEMMING VOOR GEGEVENSVERZAMELING OVER DE ZWANGERSCHAP EN OVER HET KIND Titel van het onderzoek: Officiële titel van het protocol: Sponsor: Onderzoek naar een nieuw
Nadere informatieHart- en vaatziekten
400015 Hart- en vaatziekten folder_400015 Hart- en vaatziekten 27-03-12 09:50 Pag Hart- en vaatziekten WAT ZIJN HART- EN VAATZIEKTEN WAT KUNT U ZELF DOEN MEDICIJNEN BIJ HART- EN VAATZIEKTEN WAT KAN UW
Nadere informatieStadia chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Stadia chronische nierschade Nierschade
Nadere informatieGeachte patiënt, J. van den Hoogen B. van Drenth, huisartsen
Geachte patiënt, Nu u zich in onze praktijk heeft aangemeld, nodigen wij u uit voor een kennismakings-gesprek. Het voornaamste doel hiervan is om met elkaar kennis te maken. Daarnaast willen wij ook zicht
Nadere informatieBijsluiter gebruik astma-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3
Bijsluiter gebruik astma-indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht van de indicatoren... 3 Populatie... 3 Monitoring... 3 Behandeling...
Nadere informatieworden en hoe deze methode toegepast kan worden om de veiligheid van geneesmiddelen te bewaken.
Samenvatting Geneesmiddelen worden toegepast om ziektes te behandelen, te voorkomen en te diagnosticeren. In sommige gevallen ervaart de patiënt niet alleen het gewenste effect, maar kunnen ook ongewenste
Nadere informatieSarcoïdose. & medicijnen
Sarcoïdose & medicijnen Voor sarcoïdose bestaat geen specifiek geneesmiddel. Meestal gaat sarcoïdose binnen enkele jaren vanzelf over en naast regelmatige medische controles is vaak geen behandeling nodig.
Nadere informatieSamenvatting. Belangrijkste bevindingen
Samenvatting Chronische nierschade (CNS) en de complicaties daarvan, veroorzaken, naast de grote persoonlijke impact, veel druk op gezondheidszorg voorzieningen. Door de vergrijzing en de toename van suikerziekte
Nadere informatieIndividueel Zorgplan Cardiometabool
Individueel Zorgplan Cardiometabool Vasculair Centrum Naam: Geboortedatum: Patiëntnummer: Vasculair centrum Rijnstate Het Rijnstate Vasculair Centrum is een kennis- en behandelcentrum voor patiënten met
Nadere informatieVaak duizelig van pregabaline
Lareb Intensive Monitoring Vaak duizelig van pregabaline Aan het intensieve opsporingssysteem voor bijwerkingen van het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb hebben 1300 mensen die pregabaline gebruiken
Nadere informatieProf. dr. C.M. Bilardo, gynaecoloog/perinatoloog (UMCG, Groningen) 050-3613028 M. Bakker arts-onderzoeker UMCG Groningen 050-3613028
Geachte mevrouw, U heeft gekozen voor de nekplooimeting, of u heeft een medische reden om een vroege uitgebreide echo te ondergaan. Dit betekent dat er voor de 14 e week van de zwangerschap een echo bij
Nadere informatieChronische nierschade: hoe vaak, stadia en risico s
Factsheet Nieren en nierschade deel 3 Nierschade vraagt om continue alertheid en aandacht van de behandelaar Nierfunctie en eiwitverlies: voorspellers van complicaties Chronische nierschade: hoe vaak,
Nadere informatieFoliumzuur bij kinderwens en zwangerschap
Gynaecologie Foliumzuur bij kinderwens en zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Waarom is foliumzuur belangrijk?... 3 Wat is foliumzuur?... 4 Is foliumzuur goed voor alle zwangere vrouwen?...
Nadere informatieDGV rapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering in 2007 DGV NEDERLANDS INSTITUUT VOOR VERANTWOORD MEDICIJNGEBRUIK
DGV rapport Cardiovasculair risicomanagement Simvastatine: keuze en dosering in 2007 DGV NEDERLANDS INSTITUUT VOOR VERANTWOORD MEDICIJNGEBRUIK Colofon Auteur drs. Geert Westerhuis DTP Ellen Wiggemansen
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Zowel beleidsmakers en zorgverleners als het algemene publiek zijn zich meer en meer bewust van de essentiële rol van kwaliteitsmeting en - verbetering in het verlenen van
Nadere informatieDossier De Standaard: Hoe scoren onze woonzorgcentra?
Dossier De Standaard: Hoe scoren onze woonzorgcentra? De Standaard publiceert vandaag en de komende dagen een dossier over de kwaliteit van de Vlaamse woonzorgcentra. Ook de rapporten van onze woonzorgcentra
Nadere informatieAscenderend flebogram Röntgenonderzoek van de beenaders
Ascenderend flebogram Röntgenonderzoek van de beenaders Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een flebogram... 1 3 Voorbereiding thuis... 2 4 Voor het onderzoek... 3 5 Tijdens het onderzoek... 3 6 Na
Nadere informatiePrednison. bij kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Prednison bij kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Waarom deze folder? Je dokter heeft met je gesproken over het gebruik van prednison. In deze folder lees je de belangrijkste
Nadere informatieHeeft behandeling van ankyloserende spondylitis met medicatie enig nadelig effect op de nakomelingen?
Heeft behandeling van ankyloserende spondylitis met medicatie enig nadelig effect op de nakomelingen? Zoals in de inleiding reeds aangehaald, gaan anti-reumatische medicijnen nog steeds gepaard met een
Nadere informatietransitiepoli: overgang van kind naar volwassene Daniëlle Robbers-Visser 22 juni 2019 Hartcentrum Afdeling Kindercardiologie
transitiepoli: overgang van kind naar volwassene Daniëlle Robbers-Visser 22 juni 2019 Hartcentrum Afdeling Kindercardiologie Van de kindercardioloog naar de volwassen cardioloog? congenitaal cardioloog?
Nadere informatieInformatiebrief GRAFITI-studie
Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieInformatiebrief voor zwangere partners behorende bij het hoofdonderzoek
Informatiebrief voor zwangere partners behorende bij het hoofdonderzoek Onderzoek naar de werkzaamheid en veiligheid van Venetoclax bij patiënten met terugkerende Chronische Lymfatische Leukemie Officiële
Nadere informatieAchternaam en roepnaam van je partner:... Geboortedatum partner:. Welke achternaam gebruik je?.
Voor je ligt de vragenlijst van Verloskundigenpraktijk Zuid. Tijdens de eerste controle willen we graag wat meer te weten komen over je medische achtergrond, je eventuele eerdere zwangerschappen en je
Nadere informatieBijsluiter gebruik astma (kinderen) indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3
Bijsluiter gebruik astma (kinderen) indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht van de indicatoren... 2 Populatie... 2 Monitoring... 2 Beschrijving
Nadere informatieAdvies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek
Advies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek Bij de apotheek kunt u terecht voor medicijnen. Dat weet iedereen. Maar wat doet de apotheek nog meer voor u? En wat gebeurt er eigenlijk
Nadere informatieInformatiefolder. Zwangerschap en kinderwens
Informatiefolder en kinderwens Inhoudsopgave Algemeen 3 Kinderwens 3 Foliumzuur s- en ovulatietesten 5 Geneesmiddelen 6 Bostvoeding Medicatiebegeleiding Algemeen De vrouw maakt tijdens haar leven een aantal
Nadere informatieHart- en vaatziekten Een chronische ziekte, een gezamenlijke zorg
Hart- en vaatziekten Een chronische ziekte, een gezamenlijke zorg Heldere afspraken over de manier waarop zorgverleners u helpen en ondersteunen bij uw chronische ziekte. Inleiding U hebt een hart- of
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieJouw rechten en plichten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Jouw rechten en plichten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Recht op informatie over medicijnen 4 Spreekkamer 5 Ophalen van medicijnen 6 Verplicht
Nadere informatieCT-scan met intraveneus contrastmiddel B
CT-scan met intraveneus contrastmiddel B Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een CT-onderzoek?... 1 3 Voorbereiding... 2 4 Voor het onderzoek... 2 5 Het onderzoek... 3 6 Na het onderzoek... 3 7 Uitslag...
Nadere informatieINFORMATIE OVER ABATACEPT (ORENCIA ) FRANCISCUS VLIETLAND
INFORMATIE OVER ABATACEPT (ORENCIA ) FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u een Biological (abatacept) voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn goed
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen
Nadere informatieDoet u ook mee? Dan maakt u ieder kwartaal kans op een VVV-bon van 25!
1 Informatiebrief CONNECT-IN studie (De effecten van CenteringPregnancy in Nederland) NL44319.058.13 Doet u ook mee? Dan maakt u ieder kwartaal kans op een VVV-bon van 25! Geachte mevrouw, Wij vragen u
Nadere informatieCentrum Lichaam, Geest en Gezondheid
Centrum Lichaam, Geest en Gezondheid Onderzoek, diagnostiek en behandeling bij: Verklaarde- en onverklaarde lichamelijke klachten gecombineerd met psychische klachten Informatie voor patiënten Lichamelijke
Nadere informatieVascular function and cardiovascular disease Asselbergs, Folkert Wouter
Vascular function and cardiovascular disease Asselbergs, Folkert Wouter IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatieWaarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
Nadere informatieKinderwens spreekuur Volendam
Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen
Nadere informatie