Hierbij bieden wij u de rapportage Bestuursmonitor 2007 aan.

Transcriptie

1 Directie Wijk & Stad Ingekomen stuk D (PA 27 februari 2008) Onderzoek & Statistiek Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 511 PP Nijmegen Telefoon (024) Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus HG Nijmegen Datum 12 februari 2008 Datum uw brief Ons kenmerk P500/ Contactpersoon Klaas Pruijsen Onderwerp Bestuursmonitor 2007 Aantal bijlagen 1 Doorkiesnummer Geachte leden van de raad, Hierbij bieden wij u de rapportage Bestuursmonitor 2007 aan. Sinds 2002 peilen wij jaarlijks hoe de Nijmeegse bevolking het college kent, onze manier van werken waardeert en ons vertrouwt. De basis voor deze peilingen vormde het Collegeakkoord waarin het toenmalige college uitsprak in een open, communicerende en samenwerkende stijl te willen besturen. De na de verkiezingen van 200 aangetreden coalitie, met daarin dezelfde partijen als de vorige periode, wil deze meting voortzetten. De peiling is in oktober 2007 uitgevoerd. Op uw verzoek zijn sinds 2005 ook vragen gesteld over de bekendheid van - en het vertrouwen in de raad. Dit jaar is ook ingegaan op bekendheid van - en belangstelling voor de Politieke Avond. In 200 is deze uitgebreid geëvalueerd. De uitkomsten van de peiling worden onder meer als indicatoren gebruikt in de programma s Burger en Bestuur en Representatie en Communicatie uit de Stadsbegroting In de begroting 2008 zijn minder indicatoren opgenomen. Met vriendelijke groet, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Secretaris, Mr. Th. de Graaf dhr. P. Eringa Brief aan raad Bestuursmonitor 2007.doc

2 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen college: zesde meting Raad: derde meting Gemeente Nijmegen Afdeling Onderzoek en Statistiek december 2007

3

4 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1 Inleiding Achtergrond Opzet onderzoek 7 2 Burger Betrokkenheid burger bij Nijmegen Prioriteiten burger Stemvoorkeuren 14 3 College Bekendheid college Prestaties College Vertrouwen in college 29 4 Raad Bekendheid raadsleden Vertrouwen in gemeenteraad Politieke Avond 37

5

6 Samenvatting Bestuursmonitor 2007 Samenvatting Het Nijmeegse stadsbestuur scoort in 2007 in de ogen van de Nijmeegse burger enigszins lager dan in 200. De naamsbekendheid van collegeleden is wat teruggelopen, de beeldvorming rond de stijl van besturen is minder gunstig. Echter, op veel fronten lijkt 200 een positieve uitschieter te zijn geweest. De interesse van burgers in Nijmegen, de bekendheid van de samenstelling van het college, de waardering voor de stijl van besturen en de bekendheid van raadsleden waren in dat jaar duidelijk hoger dan in andere jaren. In vergelijking met andere steden scoort Nijmegen zeker niet ongunstig. Het vertrouwen in het college blijft totaal genomen stabiel, wel neemt de groep met veel vertrouwen dit jaar in omvang af. Zowel het college als geheel, als burgemeester de Graaf in het bijzonder, worden voldoende tot ruim voldoende gewaardeerd. Bijna 8 op de 10 Nijmegenaren kent de naam van de burgemeester 1. Een aantal (beleids)inspanningen van het college wordt goed gewaardeerd. Opvallend is dat de waardering voor inspanningen op het gebied van bereikbaarheid duidelijk is toegenomen. Tegelijkertijd blijven burgers vooral prioriteit vragen voor allerlei vormen van verkeersproblematiek in en om Nijmegen. De naamsbekendheid van raadsleden blijft relatief laag in onze stad. Het vertrouwen in de raad is wat afgenomen, met de kanttekening dat veel burgers geen oordeel kunnen geven. Er is nog niet zoveel kennis over de vorig jaar geïntroduceerde Politieke Avond, maar wel (potentiële) belangstelling. De meting onder 1000 Nijmegenaren is in oktober 2007 uitgevoerd. Monitoren bekendheid en vertrouwen stadsbestuur De PvdA, SP en GroenLinks vormen van 200 tot en met 2010 opnieuw samen het college van burgemeester en wethouders in Nijmegen. Per 8 januari 2007 is dhr. Thom de Graaf (D) benoemd als burgemeester van Nijmegen. Sinds 2002 meet de afdeling Onderzoek en Statistiek in opdracht van het college jaarlijks hoe de bestuurstijl van het college overkomt bij de Nijmegenaren. Hoe beleven en beoordelen burgers de huidige manier van werken? En op verzoek van de raad worden ook de bekendheid van raadsleden en het vertrouwen in de gemeenteraad gemeten. De resultaten van 2007: Het college van B&W in de ogen van de burger De bekendheid van de collegesamenstelling is wat afgenomen. Achteraf gezien lijkt 200, wellicht door de publiciteit rond verkiezingen en collegevorming, een positieve uitschieter te zijn geweest. In dat jaar noemden veel meer Nijmegenaren de juiste 3 partijen dan nu. Overigens kent nog eens een kwart de samenstelling bij benadering. samenstelling kent naam kent minstens kent meest college (volledig) burgemeester (volledig) een wethouder bekende wethouder Nijmegen % 8% 53% 44% Nijmegen % 79% 57% 53% Nijmegen % 43% 31% Amsterdam % 93% 33% 22% Rotterdam % 1% Groningen % 94% 70% 42% Figuur 1: Bekendheid college in Nijmegen, Amsterdam en Groningen 1 volledige naam (8%) of verbastering (9%). 3

7 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen Bijna 7 op de 10 Nijmegenaren kent de naam van de nieuwe burgemeester volledig (8%), bijna 1 op de 10 (9%) noemt voornaam of verbastering. In het algemeen is de naamsbekendheid van de wethouders in Nijmegen teruggelopen, met uitzondering van de vrouwelijke collegeleden. Ook het percentage Nijmegenaren dat de naam van minstens één wethouder weet te noemen neemt wat af. Dhr. Paul Depla blijft onder Nijmegenaren de meest bekende wethouder. De bekendheid van het college en de collegeleden is in Nijmegen vergeleken met andere steden overwegend hoog. Uit reacties op stellingen over de stijl van besturen van het college komt een minder gunstig beeld dan in 200 naar voren. Kennelijk is de beeldvorming rond het college onder Nijmegenaren verslechterd. Vooral de aspecten contact zoeken met burgers, burgers betrekken bij beleid en weten wat er leeft zijn minder goed beoordeeld. De aanpak van problemen op stadsniveau en in de wijken door het college wordt nog altijd het meest gunstig beoordeeld. De inspanningen van het college op het gebied van schoon, heel en veilig en veiligheid in wijk en stad worden het meest gewaardeerd: tot 7 van de 10 vinden die inspanningen goed of voldoende. Zie Figuur 2. De burgerwaardering van de inspanningen op het gebied van bereikbaarheid is ten opzichte van 200 behoorlijk toegenomen. Het Nijmeegse college krijgt qua inspanningen meestal een gunstiger waardering dan het stadsbestuur van Rotterdam 2. schone en hele straten betere bereikbaarheid stad veiligheid in wijk en stad gevarieerd woningaanbod terugdringen overlast jongeren meer werkgelegenheid % 20% 40% 0% 80% 100% goed voldoende matig slecht weet niet Figuur 2: Waardering inspanning college van B&W Gevraagd naar een totaalwaardering krijgt burgemeester de Graaf gemiddeld een,8 als rapportcijfer; het college krijgt gemiddeld een,7. Beiden dus tussen een voldoende en een ruime voldoende. Het rapportcijfer voor het college als geheel schommelde tussen,5 en,7. Zo n 4 van de Nijmegenaren heeft veel of enige mate van vertrouwen in het college, een ruime meerderheid. Dit beeld is door de jaren heen redelijk stabiel. Wel is het zo dat de groep met veel vertrouwen duidelijk is afgenomen, met name ook dit laatste jaar. Daar staat tegenover dat de percentages die aangeven niet veel of geen vertrouwen te hebben in het college nagenoeg gelijk blijven. 2 Vergelijken met andere steden is lastig, alleen van Rotterdam is een vergelijkbare vraagstelling bekend. 4

8 Bestuursmonitor 2007 Samenvatting Ruim 1 op de 10 heeft niet veel of geen vertrouwen in het huidige college. Voor bijna de helft van hen kwam dit voort uit algemene gevoelens van wantrouwen ten opzichte van politici. De meestgenoemde achterliggende redenen voor meer vertrouwen in het college zijn: betere wethouder(s) en/of burgemeester; je ziet ze steeds meer, wijkbezoeken; de vernieuwing van het stadscentrum. De meestgenoemde achterliggende redenen voor minder vertrouwen in het college zijn: resultaten blijven uit, verwachtingen worden niet waargemaakt; de andere burgemeester; men ervaart meer onveiligheid. Geen bijzonder bekende raadsleden, gemeenteraad vaak neutraal oordeel In de Bestuursmonitor zijn op verzoek van de raad enkele vragen gesteld over de naamsbekendheid van raadsleden en vertrouwen in gemeenteraad. Ook is ingegaan op de bekendheid van - en potentieel bezoek aan de Nijmeegse Politieke Avond. Er zijn geen raadsleden met een brede bekendheid bij burgers. Dat was de afgelopen jaren ook zo. In totaal kunnen 15 van de 100 Nijmegenaren de naam noemen van een raadslid. De hoogst scorende leden zijn dhr. van Hooft jr. (SP), dhr. van Hees (Nijmegen Nu) en dhr. J. Janssen (Gewoon Nijmegen). De helft van de ondervraagden geeft aan enige mate of veel vertrouwen in de gemeenteraad te hebben. Dat is een afname ten opzichte van 200, toen een duidelijke meerderheid vertrouwen aangaf. De groep met een neutraal antwoord is groter dan bij het college. Dat hangt waarschijnlijk samen met de geringere bekendheid van raadsleden bij de Nijmegenaren. De groep die niet veel of geen vertrouwen heeft is juist weer kleiner dan bij het college. raad college % 20% 40% 0% 80% 100% veel vertrouwen enige mate vertrouwen neutraal niet veel vertrouwen geen vertrouwen Figuur 3: Vertrouwen in gemeenteraad en college De Politieke Avond heeft in Nijmegen de maandelijkse commissie en raadsvergaderingen vervangen. Er is niet zoveel kennis over deze aanpak, maar wel (potentiële) belangstelling. Zo n 1 op de 4 is (enige mate) op de hoogte van de Politieke Avond, dat is wat meer dan in 200. Ongeveer de helft van de ondervraagden zou zo n avond bezoeken of via internet volgen als er voor hen belangrijke zaken op de agenda staan. 5

9 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen Burgers blijven betrokken, geven vooral verkeersproblematiek prioriteit De betrokkenheid van burgers blijft hoog: een grote meerderheid van de Nijmegenaren voelt zich betrokken bij Nijmegen en de eigen buurt (sterk of in enige mate). De betrokkenheid bij de stad is groter dan die bij de buurt. de totale interesse voor berichtgeving over Nijmeegse onderwerpen is nog altijd hoog, zo blijkt uit Figuur 4. Wel lager dan 200, maar vergelijkbaar met eerdere jaren. veel interesse interesse weinig interesse 2007 totaal 40% 4% 14% 200 totaal 45% 45% 10% 2005 totaal 38% 48% 14% 2004 totaal 42% 4% 12% 2003 totaal 44% 45% 11% Figuur 4: Mate van interesse in Nijmegen (totaalscore, % Nijmegenaren) Verkeersproblematiek in brede zin verdient wat de burgers betreft de grootste prioriteit voor het stadsbestuur, net als in 200. Ruim 1 op de 3 noemt zaken als verkeersveiligheid, bereikbaarheid van Nijmegen en het stadscentrum, parkeren, openbaar vervoer en fietsvoorzieningen. Criminaliteit is als 2 e prioriteit benoemd.

10 1 Inleiding Bestuursmonitor 2007 Inleiding 1.1 Achtergrond Sinds 2002 meet de afdeling Onderzoek en Statistiek in opdracht van het college jaarlijks hoe de bestuurstijl van het college overkomt bij de Nijmegenaren. Hoe beleven en beoordelen burgers de huidige manier van werken? Verandert de waardering in de loop van de tijd? Wordt het college gewaardeerd en vertrouwd? Sinds de vierde Bestuursmonitor, die van 2005, worden op verzoek van de raad ook de bekendheid van raadsleden en het vertrouwen in de gemeenteraad gemeten. De PvdA, SP en GroenLinks vormen van 200 tot en met 2010 samen het college van burgemeester en wethouders in Nijmegen. Dit tweede linkse college op rij bestuurt Nijmegen vanuit het coalitieakkoord "Samen sterk, bruggen bouwen aan de Waal". Per 8 januari 2007 is dhr. Thom de Graaf (D) benoemd als burgemeester van Nijmegen. Hij volgde mw. Guusje Ter Horst (PvdA) op. 1.2 Opzet onderzoek Bij de inrichting van het monitorinstrument in 2002 zijn uitspraken over de gewenste bestuursstijl in het collegeakkoord als uitgangspunt genomen. Dat heeft dit jaar geleid tot de volgende vraagthema s: Bestuursmonitor 2007 burger college B&W gemeenteraad vraagthema s verbondenheid met Nijmegen betrokkenheid bij eigen buurt interesse in stedelijke ontwikkelingen stemgedrag prioriteiten probleemaanpak geslacht-leeftijd-opleiding-inkomensklasse (achtergrondvariabelen) naamsbekendheid burgemeester naamsbekendheid collegepartijen naamsbekendheid wethouders contact met college functioneren college (stellingen) vertrouwen in college ontwikkeling vertrouwen college waardering burgemeester waardering college waardering beleidsinspanningen college naamsbekendheid raadsleden vertrouwen in gemeenteraad bekendheid Politieke Avond potentieel bezoek Politieke Avond Figuur 5: Vraagthema's Bestuursmonitor 2007 De vragenlijst van de Bestuursmonitor 2007 is vergelijkbaar met die van de vorige jaren. Een beperkt aantal antwoordcategorieën is geactualiseerd. Op verzoek van de Griffie zijn opnieuw vragen opgenomen over o.m. de bekendheid van de Politieke Avond onder burgers. Wijkbezoeken komen dit keer niet aan de orde. 7

11 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen De enquête is telefonisch afgenomen bij 900 Nijmegenaren, aangevuld met 100 mondelinge enquêtes onder jongeren. Vanwege tegenvallende telefonische respons is deze groep apart benaderd. De totale onderzoekspopulatie van 1000 respondenten vormt een naar leeftijd representatieve steekproef uit de bevolking van Nijmegen. Bij een steekproef van dergelijke omvang is het mogelijk over een aantal deelgroepen binnen de bevolking (jongeren, ouderen, bewoners aanpak- en attentiegebieden) uitspraken te doen. De enquête is tussen 9 en 22 oktober 2007 uitgevoerd. 8

12 Inleiding 9

13 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen 2 Burger 2.1 Betrokkenheid burger bij Nijmegen In de Bestuursmonitor wordt nagaan hoe bekend Nijmegenaren zijn met het stadsbestuur. De mate waarin men betrokken is en interesse heeft in de eigen woonomgeving speelt daarbij een rol. Als voorbeeld: wie weinig belangstelling heeft voor wat er in Nijmegen speelt zal waarschijnlijk ook minder goed weten wie het stadsbestuur vormen. betrokken bij buurt voelt zich Nijmegenaar % 20% 40% 0% 80% 100% sterk enigszins neutraal niet echt helemaal niet Figuur : Voelt men zich Nijmegenaar / is men betrokken bij eigen buurt 3 Betrokkenheid blijft hoog In Figuur is te zien dat ca. driekwart van de Nijmegenaren zich betrokken voelt bij Nijmegen en de eigen buurt (sterk of in enige mate). De betrokkenheid bij de stad is groter dan die bij de buurt. Ten opzichte van 200 is men wel minder uitgesproken: er is veel meer aangegeven dat men zich enigszins betrokken voelt, en de groep die zich helemaal niet met de stad en/of buurt verbonden voelt is duidelijk kleiner geworden Er is niet alleen gevraagd of de respondenten zich bij Nijmegen en hun woonbuurt betrokken voelen, maar ook of zij interesse hebben voor berichtgeving over verschillende ontwikkelingen in de stad. Ontwikkelingen in eigen wijk goed gevolgd Uit Figuur 7 blijkt dat berichten over de directe omgeving van mensen (de eigen wijk) het hoogst scoren: net als in 200 volgt zo n 90% zulke berichten. Nadat de belangstelling een paar jaar iets was teruggelopen nam deze vorig jaar bij bijna alle thema s iets toe. In 2007 zien we een wat diverser beeld. De groep die ontwikkelingen rond de Waalsprong niet volgt is met zo n á 7% groter geworden. De nieuwe Waalbrug wordt wat oppervlakkiger gevolgd dan eerdere jaren. En ook de ontwikkelingen in de Nijmeegse binnenstad worden door wat meer mensen oppervlakkig gevolgd. 3 Door afrondingen komen de in de figuren genoemde percentages opgeteld soms niet exact op 100% uit. 10

14 Burger ontwikkelingen eigen wijk ontwikkelingen binnenstad nieuwe Waalbrug Waalsprong Waalfront West % 20% 40% 0% 80% 100% met interesse oppervlakkig niet Figuur 7: % Nijmegenaren dat berichten volgt over ontwikkelingen in de stad Totaalscore interesse burgers weer wat teruggezakt De belangstelling voor deze verschillende onderwerpen is samengevat in een totaalscore. Zo n 14% van de Nijmegenaren heeft weinig interesse in zaken die in de stad spelen. In de periode was er een lichte daling van interesse in de stad. De verbetering die in 200 te zien was is dit jaar weer teniet gedaan. veel interesse interesse weinig interesse tot 29 jaar 24% 51% 25% jaar 4% 44% 10% 0+jaar 43% 47% 10% hoge opleiding 49% 42% 9% midden opleiding 35% 47% 18% lage opleiding 28% 55% 17% hoog inkomen. 48% 43% 9% midden inkomen 43% 47% 11% laag inkomen 28% 49% 24% 2007 totaal 40% 4% 14% 200 totaal 45% 45% 10% 2005 totaal 38% 48% 14% 2004 totaal 42% 4% 12% 2003 totaal 44% 45% 11% Figuur 8: Mate van interesse in Nijmegen, naar persoonskenmerken Onder jongeren, mensen met een lage/middelbare opleiding en/of een laag inkomen bestaat er relatief wat minder interesse voor berichten over Nijmeegse ontwikkelingen. 11

15 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen Dit patroon was ook in de vorige Bestuursmonitoren zichtbaar. 2.2 Prioriteiten burger In de enquête is de respondenten gevraagd welke probleem zij zelf zouden aanpakken wanneer ze zelf burgemeester of wethouder van Nijmegen zouden zijn. Zo n 84% van de respondenten noemt daarop een onderwerp dat voor hem/haar belangrijk is, bijna een kwart noemt twee onderwerpen (23%). verkeersveiligheid criminaliteit voorzieningen jongeren bereikbaarheid Nijmegen schoonhouden stad verpaupering wijken 5 4 parkeren woningnood integratie geen problemen/weet niet Figuur 9: Aanpakprioriteiten, genoemd door..% van de respondenten Verkeer in brede zin verdient grootste prioriteit Kijken we naar de prioriteiten voor het stadsbestuur die zijn aangegeven dan is er een duidelijke top 7 te benoemen: 1. verkeer/verkeersveiligheid (door 15% genoemd) 2. criminaliteit (13%) 3. voorzieningen voor jongeren (10%) 4. de bereikbaarheid van Nijmegen (9%) 12

16 5. schoonhouden van de stad (8%). verpaupering van wijken (%) 7. parkeren (%). Bestuursmonitor 2007 Burger Het belangrijkste thema is verkeer, net als in 200. Tellen we alle genoemde verkeersonderwerpen bij elkaar, dan noemt totaal 37% problemen op dit gebied die prioriteit verdienen. Het gaat dan, naast de genoemde verkeersveiligheid, bereikbaarheid van Nijmegen en parkeren, om de bereikbaarheid van het centrum (genoemd door 2%), openbaar vervoer (2%), fietsvoorzieningen (2%) en infrastructuur (1%). Het thema voorzieningen voor jongeren krijgt nu veel meer prioriteit in vergelijking met eerdere jaren 4. Aan de thema s werkloosheid en armoede is minder prioriteit gegeven. Deze zijn daarmee uit de bovenstaande figuur gevallen. Genoemde prioriteiten komen overeen met Stadsmonitor 2007 Ook in de nieuwe Nijmeegse Stads- en wijkmonitor 2007 is verkeer genoemd als dé prioriteit voor het stadsbestuur. Dit onderwerp is door de jaren heen door burgers steeds sterker op de agenda gezet. Op het niveau van de stad gaat het dan vooral om bereikbaarheid en doorstroming, op wijk- en buurtniveau ligt de focus van burgers veel op verkeersveiligheidsproblemen. Verder komt het beeld behoorlijk overeen met de in deze Bestuursmonitor genoemde thema s. De Stads- en wijkmonitor 2007 noemt op stadsniveau vooral verkeer, veiligheid, parkeren, schoonhouden en jongeren. Waarbij veiligheid wel aan importantie verliest. En op buurtniveau zijn schoonhouden, verkeer, parkeren, veiligheid en jongeren vooral genoemd als prioriteit. Ouderen noemen vaak criminaliteit, bereikbaarheid- en het schoonhouden van Nijmegen Er is gekeken of hoogstscorende beleidsprioriteiten variëren tussen verschillende groepen Nijmeegse burgers: ouderen, jongeren, bewoners aanpak- en attentiegebied en politieke kleur. verkeers- criminaliteit voorzieningen bereikbaarheid schoonhouden verpaupering parkeren veiligheid jongeren stad stad wijk Nijmegen 15% 13% 10% 9% 8% % % aandachtsgebieden 14% 15% 14% % 10% 7% 4% rest stad 1% 11% 8% 11% 7% % % stemt collegepartij 1% 12% 11% 10% 7% 8% 5% stemt andere partij 1% 13% 10% 13% 7% 4% 9% stemt niet 14% 11% 10% 5% 9% % 4% jr. 9% 11% 18% % 5% % 7% jr. 20% 12% 8% 10% 8% 7% % 0+ jr. 11% 1% % 12% 11% 3% 4% Figuur 10: Beleidsprioriteiten, genoemd door..% per deelgroep De verschillende thema s worden vrij breed naar voren gebracht. Verkeer en verkeersveiligheid word relatief veel genoemd door de middenleeftijdsgroepen. Wellicht omdat hier een groot deel van de beroepsbevolking deel van uitmaakt (o.a. woonwerkverkeer) en ook veel huishoudens met kinderen. Jongeren noemen dit thema veel 4 Mogelijk komt dit thema wat sterker naar voren door de aanvullende straatenquêtes met jongeren die zijn gehouden, zie paragraaf 1.2. Maar ook in eerdere jaren is dit thema veel door jongeren genoemd. 13

17 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen minder. Criminaliteit wordt wat vaker genoemd bewoners van aanpak- en attentiewijken 5, en door ouderen. Deze laatste groep noemt criminaliteit door de jaren heen vaker als beleidsprioriteit. Jongeren geven zelf vooral aan bepaalde voorzieningen voor hen te missen, zo ook mensen uit de aandachtsgebieden. Ouderen leggen de nadruk relatief sterk op de bereikbaarheid - en het schoonhouden van Nijmegen. Mensen die aangeven niet op een collegepartij te gaan stemmen zijn gevoeliger voor verkeersthema s. Zij noemen de bereikbaarheid en parkeren bovengemiddeld veel als prioriteit voor het stadsbestuur. 2.3 Stemvoorkeuren De vraag is gesteld op welke partij de respondenten zouden stemmen wanneer er op dit moment (oktober 2007) gemeenteraadsverkiezingen zouden zijn. Deze vraag is gesteld om de overige antwoorden ook in de context van politieke overtuiging te kunnen analyseren en is niet bedoeld als uitslagprognose. Er zit immers altijd een gat tussen dit soort opiniepeilingen en feitelijk stemgedrag: Het geven van een antwoord op een open vraag via de telefoon en het indrukken van de stemknop met alle partijen en namen overzichtelijk voor je is niet hetzelfde. Bij lokale verkiezingen is er een relatief lage opkomst, met selectieve effecten op de uitslagen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen 200 heeft 42% van de Nijmeegse kiesgerechtigden geen stem uitgebracht. In enquêtes voor de Bestuursmonitor geeft steeds slechts 3-5% van de ondervraagden expliciet aan niet te zullen gaan stemmen. Er is wel telkens een groep van redelijke omvang (bijna een kwart) die meldt dat ze het (nog) niet weten of geen antwoord geven. Niettemin is in Figuur 11 een cijfermatige vergelijking tussen de verkiezingsuitslagen van 2002 en 200 en de uitkomsten van de stemvraag in de Bestuursmonitoren 2002 t/m 2007 gemaakt. Verkiezingen Bestuursmonitor gecorrigeerd PvdA 19% 25% 19% 29% 3% 33% 29% 25% Socialistische Partij 15% 17% 13% 15% 13% 15% 19% 24% GroenLinks 22% 1% 30% 22% 22% 22% 22% 19% CDA 14% 12% 21% 13% 10% 11% 14% 14% VVD 10% 10% 9% 12% 8% 9% 10% 9% D 4% % 5% 7% 4% 5% 3% % Nijmegen NU 3% 4% 1% 0% 1% 1% 1% 2% Fractie Bos 1% Gewoon Nijmegen 3% 0% 0% Stadspartij Nijmegen 2% 0% 0% VSP 4% 4% 0% 0% 1% 1% 0% 0% SLN 8% 1% 1% 1% 0% kleine Christ. Part. 1% 0% 0% 0% 0% overig 1% Figuur 11: Gecorrigeerde stemvoorkeur (in %) van respondenten die zeggen te gaan stemmen bij gemeenteraadsverkiezingen 5 In de Stads- en wijkmonitor 2007 zijn deze aandachtsgebieden voor (integrale) wijkaanpak benoemd: geheel Oud-West, Neerbosch-Oost, Heseveld (preventief), Willemskwartier, Kolpingbuurt, Landbouwbuurt (prev.), Hatert, Hatertse Hei (prev.), Grootstal (prev.), Dukenburg (excl. Lankforst en Weezenhof), Zellersacker, Voorstenkamp, Leuvensbroek, Gildekamp en t Acker (prev.). Om te kunnen vergelijken met de uitkomst van de gemeenteraadsverkiezingen is er een correctie nodig. De groep die niet zou gaan stemmen, het niet weet, geen antwoord heeft gegeven of een niet aan de gemeenteraadsverkiezing deelnemende partij noemt wordt buiten beschouwing gelaten. De overblijvende 14

18 Burger Als de verkiezingsuitslagen en uitkomsten uit de Bestuursmonitor worden vergeleken valt op dat in de enquêtes vooral de grotere, landelijke partijen genoemd worden. De kleinere/lokale partijen scoren tijdens de verkiezingen samen nog een behoorlijk aandeel van de stemmen (rond de 13%), maar worden in de Bestuursmonitor nauwelijks genoemd. Deels kan dat te maken hebben met het feit dat zulke partijen minder in de publiciteit zijn dan de traditionele politieke partijen Voor de volledigheid zijn in Figuur 12 ook de complete, ongecorrigeerde enquêteuitkomsten van de stemvraag in de zes Bestuursmonitoren weergegeven: ik zou niet gaan stemmen 3% 4% 3% 4% 3% 5% weet ik niet 13% 1% 18% 19% 20% 17% CDA 1% 10% 8% 8% 10% 9% D 4% % 3% 4% 3% 4% Fractie Bos 0,5% GroenLinks 23% 17% 17% 1% 1% 13% Gewoon Nijmegen 0% Nijmegen NU 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 1% Stadspartij Nijmegen 1% 0,5% 0,5% 0% 0,5% 0% PvdA 15% 23% 27% 25% 21% 17% Socialistische Partij 10% 12% 10% 11% 14% 17% Verdonk 1% VSP 0% 0% 0,5% 0,5% 0,5% 0% VVD 7% 9% % 7% 7% 7% Wilders 0% andere partij 3% 1% 0,5% 1% 1% 2% geen antwoord 4% 2% % 3% 4% % Figuur 12: Op welke partij zouden respondenten van de Bestuursmonitoren 2002, 2003, 2004 en 2005 stemmen? 7. uitslagen per partij wordt opnieuw gepercenteerd, zodat cijfermatig een vergelijking mogelijk is met de stemuitslagen. In de kolommen Bestuursmonitor gecorrigeerd in Figuur 11 staan deze percentages, bedoeld ter vergelijking met de stemuitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen. 7 Door afrondingsverschillen is de Fractie Bos hier op een prognose van 0,5% gesteld, in tegenstelling tot de gecorrigeerde Figuur 11 waarin een prognose van 0% is opgenomen. 15

19

20 3 College Bestuursmonitor 2007 College In het voorjaar van 200 is in Nijmegen een nieuw college aangetreden. Net als in de periode daarvoor gaat het om wethouders van de Partij van de Arbeid, GroenLinks en de Socialistische Partij. Zoals eerder gezegd is burgemeester de Graaf in januari 2007 gestart. Burgemeester mr. Th. C. de Graaf (Thom) Portefeuille: Openbare orde en veiligheid, Burger en Bestuur, Communicatie en Representatie Wethouder P. F.G. Depla (Paul), 1e loco-burgemeester, PvdA Portefeuille: Ruimte & Bouwen, Sport, Werk & Inkomen Wethouder J.A.C. van Hooft sr. (Hans), 2e loco-burgemeester, SP Portefeuille: Wijken, Openbare ruimte, Spelen, Maatschappelijke opvang Wethouder mw. H.T.M. Scholten (Lenie), 3e loco-burgemeester, GroenLinks Portefeuille: Zorg & Welzijn, Jeugd, Integratie & Emancipatie Wethouder mw. J.G. Kunst (Hannie), 4e loco-burgemeester, PvdA Portefeuille: Economie, Onderwijs, Cultuur, Personeel & Organisatie Wethouder P.J.J. Lucassen (Peter), 5e loco-burgemeester, SP Portefeuille: Financiën, Wonen, Facilitaire diensten Wethouder J. van der Meer (Jan), e loco-burgemeester, GroenLinks Portefeuille: Mobiliteit, Milieu, Groen en Recreatie, KAN Figuur 13: Samenstelling en portefeuilleverdeling college B&W In dit hoofdstuk komen aan de orde: 1. de bekendheid van individuele collegeleden en de kennis van de politieke samenstelling van het stadsbestuur; 2. de mening van burgers over de prestaties van het college op het gebied van stijl van besturen, inspanningen op bepaalde beleidsterreinen en het totaalbeeld in een rapportcijfer. 3. het vertrouwen in het college, inclusief achterliggende redenen. 17

21 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen 3.1 Bekendheid college Bekendheid politieke samenstelling college Weten de respondenten welke partijen deel uitmaken van het Nijmeegse college? alle 3 partijen "links" 2 partijen 1 partij fout antwoord weet niet Figuur 14: % Nijmegenaren dat collegepartijen kan noemen De bekendheid van de collegesamenstelling is wat afgenomen. Ongeveer 51% van de ondervraagden (vorig jaar 5%) komt met een min of meer goed antwoord: ze noemen twee (20%) of alle drie de collegepartijen (25%) of geven aan dat de stad een links college heeft (%). Een kwart kan alle drie de partijen noemen. Achteraf gezien lijkt 200, wellicht door de publiciteit rond verkiezingen en collegevorming, een positieve uitschieter te zijn geweest. In dat jaar noemden veel meer Nijmegenaren de juiste 3 partijen dan nu. Qua ontwikkeling zien we verder dat dit jaar relatief gezien wat meer Nijmegenaren 2 collegepartijen kennen. In Figuur 15 is goed te zien dat bij diegenen die (veel) interesse hebben voor Nijmeegse berichten de samenstelling van het college bekender is. Ook Nijmegenaren die aangeven bij gemeenteraadsverkiezingen (op een collegepartij) te stemmen kennen de samenstelling van het college vaker. Zowel jongeren als ouderen zijn slechter op de hoogte van de samenstelling van het college dan de groep tussen de 30 en 59 jaar oud. Dit patroon was ook te zien in eerdere Bestuursmonitoren. 18

22 kent samenstelling (bijna) goed kent samenstelling niet/fout/beperkt Bestuursmonitor 2007 College totaal tot 29 jaar 41% 59% 100% jaar 57% 43% 100% 0+jaar 48% 52% 100% stemt op collegepartij 2% 38% 100% stemt op andere partij 50% 50% 100% stemt niet 31% 9% 100% veel interesse in stad 1% 39% 100% interesse in stad 47% 53% 100% weinig interesse in stad 32% 8% 100% totaal Nijmegenaren 51% 49% 100% Figuur 15: Bekendheid collegesamenstelling naar leeftijd, stemgedrag en interesse in Nijmeegse berichten Bekendheid leden college Zo n 10 maanden na het aantreden van dhr. Thom de Graaf als burgemeester (meting in oktober 2007) kan 8% van de Nijmegenaren zijn naam volledig noemen. Hij is het meest bekende collegelid. Bekendheid burgemeester de Graaf op hoog startniveau Zoals gezegd kent bijna 7 op de 10 Nijmegenaren de naam van de nieuwe burgemeester volledig, nog eens 9% noemt een verbastering of voornaam. Overigens denkt in % dat mw. ter Horst nu nog steeds burgemeester is. 20% kent de naam volledig 1% 2% 9% noemt een verbastering of voornaam noemt mw. Ter Horst anders kent burgemeester niet 8% 19

23 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen Figuur 1: Naamsbekendheid burgemeester Thom de Graaf Naamsbekendheid vrouwelijke collegeleden stijgt In het algemeen is de naamsbekendheid van de wethouders in Nijmegen teruggelopen, met uitzondering van de vrouwelijke collegeleden. Ook het percentage Nijmegenaren dat de naam van minstens één wethouder weet te noemen neemt wat af: van 54% in 2005, via 57% in 200 naar 53% nu. 20

24 College 8 dhr. de Graaf mw. ter Horst dhr. Depla dhr. van Hooft mw. Scholten mw. Kunst 11 dhr. vd Meer 5 dhr. Lucassen Figuur 17: % Nijmegenaren dat spontaan de naam van het betreffende collegelid kan noemen Dhr. Paul Depla blijft onder Nijmegenaren de meest bekende wethouder (44% kan zijn naam noemen). Van de nieuwe (in 200 aangetreden) wethouders is de 21

25 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen naamsbekendheid van mw. Hanny Kunst met een score van 11% behoorlijk toegenomen (van % in 200), terwijl dhr. Jan van der Meer met 5% juist lager scoort dan het vorig jaar (% in 200). totaal Nijmegenaren leeftijd leeftijd jr leeftijd tot 29 jr % 20% 40% 0% 80% 100% burg+weth burg. weth. geen Figuur 18: Bekendheid collegeleden:% Nijmegenaren dat namen kan noemen, naar leeftijd Vooral jongeren kunnen niet vaak de naam van burgemeester of wethouders noemen. De groep 0+-ers kan dit zeker zo vaak als de groep jarigen. Zij zijn beter bekend met de personen die in het college zitten dan met de partijen die ertoe behoren (zie Figuur 18). In vergelijking met andere steden gemiddeld beeld De bekendheid van het college en de collegeleden is in Nijmegen vergeleken met andere steden relatief hoog, zo laat Figuur 19 zien. In vergelijking met de relatief langzittende burgemeesters Cohen uit Amsterdam en Wallage uit Groningen is dhr. Thom de Graaf onder de eigen bevolking nog minder bekend (op basis van volledige naam). samenstelling kent kent minstens kent meest college (volledig) burgemeester een wethouder bekende wethouder Nijmegen % 8% 53% 44% Nijmegen % 79% 57% 53% Nijmegen % 43% 31% Amsterdam % 93% 33% 22% Rotterdam % 1% Groningen % 94% 70% 42% Figuur 19: Bekendheid college in Nijmegen, Amsterdam en Groningen De naamsbekendheid van de wethouders was in Nijmegen en Amsterdam altijd redelijk vergelijkbaar, maar de cijfers zijn in Amsterdam sterk(er) gedaald na het vertrek van de beeldbepalende wethouder Aboutaleb. Ook in Nijmegen geldt dat de naamsbekendheid vooral door één wethouder gedragen wordt (dhr. Paul Depla). In Groningen waren er in 2005 onder de wethouders twee sterk bekende personen, waardoor de bekendheid van wethouders daar gedeeltelijk hoger is. 22

26 College Eén op de vijf had contact met collegeleden Zo n 21% van de respondenten geeft aan de afgelopen 3 jaar contact te hebben gehad met de burgemeester of wethouders. Het gaat daarbij vooral om privézaken, contacten vanuit werk en beroep en om ontmoetingen tijdens wijkbezoeken. 23

27 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen 3.2 Prestaties College Zoals eerder gezegd is de mening van burgers gepeild op het gebied van: stijl van besturen van het college inspanningen op bepaalde beleidsterreinen een totaalwaardering van de burgemeester en het college als geheel (rapportcijfers) Stijl van besturen college Hoe kijken Nijmeegse burgers aan tegen de stijl van besturen van het college? Aan de respondenten zijn 7 stellingen voorgelegd over inzet en opstelling van het college. In Figuur 20 is aangegeven welk deel van de ondervraagden het helemaal of enigszins eens is met de betreffende stelling. Daarbij geldt steeds: hoe hoger de score, des te gunstiger het oordeel. B&W bekommeren zich om problemen in Nijmeegse wijken B&W doen veel moeite belangrijke problemen aan te pakken B&W weten goed wat er leeft onder de mensen in Nijmegen B&W zoeken veel contact met Nijmeegse burgers B&W reageren positief op initiatieven van burgers B&W betrekken burgers bij opstellen & uitvoeren van beleid Als burg. of weth. iets toezeggen, gebeurt dat ook Figuur 20: % respondenten dat het (helemaal of enigszins) eens is met stelling bestuursstijl 24

28 College Beeldvorming stijl van besturen college minder gunstig Opvallend is dat men het duidelijk minder eens is met de stellingen. Tot nu toe schommelden de scores door de vijf meetjaren heen in lichte mate. Nu zijn ze tussen de 3% en de 12% gedaald, en komen vaak overeen met de uitgangssituatie in Kennelijk is de beeldvorming rond het college onder Nijmegenaren verslechterd. Vooral de aspecten contact zoeken met burgers (minus 12%), burgers betrekken bij beleid (minus 9%) en weten wat er leeft (minus 7%) zijn minder beoordeeld. De aanpak van problemen op stadsniveau en in de wijken door het college wordt nog altijd het meest gunstig beoordeeld. Het nakomen van toezegging scoort het laagst, hoewel 22% hier weet niet aangeeft. Mensen met enige kennis van het college hebben een positiever beeld dan mensen die onbekend zijn met het dagelijks bestuur van de stad. Zo is van degenen die de naam van de burgemeester en wethouder(s) kan noemen 74% het (enigszins) eens met de uitspraak dat B&W veel moeite doen om belangrijke problemen aan te pakken. Van degenen die geen collegeleden kunnen noemen is 54% het daarmee (enigszins) eens Waardering inspanningen college Sinds 2004 is gevraagd wat de respondenten vinden van de inspanning van het college op een zestal gebieden: van schoon en heel op straat tot meer werkgelegenheid in de stad. schone en hele straten betere bereikbaarheid stad veiligheid in wijk en stad gevarieerd woningaanbod terugdringen overlast jongeren meer werkgelegenheid % 20% 40% 0% 80% 100% goed voldoende matig slecht weet niet Figuur 21: Waardering inspanning college van B&W Zichtbare college-inspanningen scoren goed De inspanningen van het college op het gebied van schoon, heel en veilig en veiligheid in wijk en stad worden het meest gewaardeerd: 59 tot 7% vindt die inspanningen goed of voldoende (zo laat Figuur 21 zien). Opvallend is dat het streven naar een gevarieerd woningaanbod, het terugdringen van jongerenoverlast en het 25

29 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen scheppen van meer werkgelegenheid vaak niet op een oordeel kunnen rekenen. Kennelijk zijn deze inspanningen minder zichtbaar. straten schoon en heel veiligheid in wijk en stad betere bereikbaarheid stad gevarieerd woningaanbod meer werkgelegenheid terugdringen overlast jongeren Figuur 22: Ontwikkeling waardering inspanningen college (% goed of voldoende) Waardering inspanningen bereikbaarheid toegenomen Op bijna alle fronten is de waardering van de inspanningen van het college op bepaalde beleidsterreinen tussen 2004 en 2005 wat teruggelopen, om tussen 2005 en 200 weer te stijgen. Zie Figuur 22. Dit jaar zien we een wat wisselend beeld, met beperkte verschillen. Opvallend is dat de waardering voor de inspanningen op gebied van bereikbaarheid weer is toegenomen. En dat de waardering van de inzet op veiligheid in 200 een positieve uitschieter lijkt te zijn geweest. Hogere scores qua inspanningen dan Rotterdam in 2005 Ook in Rotterdam werd (tot eind 2005) aan burgers de vraag gesteld wat men vindt van de inspanningen van het gemeentebestuur op een aantal gebieden 8. Bij vier van de vijf de onderwerpen die in beide steden aan de orde zijn geweest zijn de Nijmegenaren duidelijk positiever over de inspanningen van burgemeester en wethouders. Zie Figuur 23. Alleen op het gebied van bereikbaarheid van de stad is de waardering voor het Rotterdamse college hoger. In eerdere jaren was dit ook steeds het punt waarop het college in Rotterdam (relatief) beter werd gewaardeerd dan in Nijmegen, maar zoals gezegd is het Nijmeegse oordeel op dit punt behoorlijk gestegen. 8 Een verschil daarbij is dat hier niet alleen een oordeel over burgemeester en wethouders, maar over het hele gemeentebestuur gevraagd wordt. Dat maakt de uitkomsten niet 100% vergelijkbaar. 2

30 College voldoende goed Nijm. Rotterd. Nijm. Rotterd. Nijm. Rotterd. Nijm. Rotterd. Nijm. Rotterd. gevarieerd woningaanbod betere bereikbaarheid 12 5 meer werkgelegenheid schoon en heel op straat overlast jongeren Figuur 23: Waardering inspanningen college Nijmegen (okt. 2007) en gemeentebestuur Rotterdam (okt. 2005) Rapportcijfers college Aan de respondenten is gevraagd een totaalwaardering te geven voor de burgemeester en het college als geheel in de vorm van rapportcijfers. College en burgemeester gewaardeerd met (ruime) voldoende Het college als geheel krijgt als totaalwaardering gemiddeld een,7. Het rapportcijfer voor het college schommelde de afgelopen jaren tussen een,5 en,7. De waardering voor burgemeester de Graaf, gemeten aan het begin van zijn ambtsperiode, leidde tot een gemiddeld rapportcijfer van een,8. De score van de burgemeester de Graaf ligt in alle geledingen van de Nijmeegse maatschappij (jong, oud, aanpakwijken, hoge inkomen, lage inkomens etc. ) tussen de,7 en,9. Alleen zwevende kiezers en niet-stemmers geven een lager rapportcijfer: een,5 en, gemiddeld. De gemiddelde waardering voor het college als geheel varieert tussen een,4 (door niet-stemmers en 0+ers) en een,9 (door stemmers op collegepartijen en hoger opgeleiden). Groot deel kan geen oordelen over college geven Opvallend is dat een behoorlijke deel van de ondervraagden geen rapportcijfer kan of wil geven: 18% niet voor de burgemeester (% in 200), 21% niet aan het college (13% in 200). 27

31 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen weet niet burgemeester college Figuur 24: Rapportcijfers burgemeester en college, als % van respondenten Door degenen die een cijfer uitdelen wordt de 7 het meest genoemd. Daarnaast scoren zowel het college als geheel als de burgemeester vaker een dan een 8. 28

32 College 3.3 Vertrouwen in college In de enquête is gevraagd hoeveel vertrouwen respondenten hebben in het huidige college. geen vertrouwen 5% niet veel vertrouwen % veel vertrouwen 19% neutraal 30% enige mate van vertrouwen 40% Figuur 25: Hebben Nijmegenaren vertrouwen in het college? Behoorlijk vertrouwen in Nijmeegs college van B&W In Figuur 25 is te zien dat ongeveer 59% van de Nijmegenaren veel of enige mate van vertrouwen heeft in het college, een ruime meerderheid. Ongeveer 1 op de 3 staat op dit gebied neutraal tegenover het stadsbestuur (30%), zo n 11% heeft niet veel of geen vertrouwen. Bij wantrouwenden vooral algemene gevoelens de achterliggende reden 9 Aan de 11% van de respondenten die in 2007 aangaven niet zo veel of geen vertrouwen in het college te hebben is gevraagd naar de achterliggende redenen (zie Figuur 2). Voor bijna de helft van de wantrouwenden kwam dit voort uit algemene gevoelens van wantrouwen ten opzichte van politici. De aanpak van grote politieke thema s is voor 1 op de 3 van de respondenten met weinig/geen vertrouwen de reden (31%). Daarbij is het thema criminaliteit en veiligheid veel genoemd ter toelichting. Concrete politieke beslissingen, bijvoorbeeld over de verkeerssituatie in de Waalsprong, zijn voor 17% van de groep met weinig/geen vertrouwen de achterliggende reden. 9 Omdat maar een beperkte groep respondenten deze vraag heeft beantwoord moet rekening gehouden worden met flinke marges rond de uitkomsten. 29

33 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen Achterliggende redenen bij 11% wantrouwenden algemene gevoelens van wantrouwen 47% waaronder o.a.: luisteren toch niet naar bevolking 29% je hoort of zie ze nooit 1% geen vertrouwen in links stadsbestuur 10% ik vertrouw geen enkele politicus 7% grote problemen slecht aangepakt 31% waaronder o.a.: criminaliteit/onveiligheid 13% problemen bij grote projecten (Waalsprong, brug) 7% te veel prestigeprojecten % niet eens met concrete politieke beslissing 17% waaronder o.a.: verkeersituatie Waalsprong 10% besluit over eigen buurt (bijv. bouw of verkeer) % ontevreden concreet persoonlijk geval 3% kan geen reden noemen 18% Figuur 2: Redenen voor weinig vertrouwen in het college, genoemd door...% respondenten met weinig/geen vertrouwen. 10 Vertrouwen in college redelijk stabiel, groep met veel vertrouwen kleiner De groep Nijmegenaren met veel of enige mate van vertrouwen in het college is door de jaren heen redelijk stabiel. Zie Figuur 27. De ontwikkelingen in omvang van de groep met veel vertrouwen worden min of meer gecompenseerd door die in de groep met enige mate van vertrouwen. Wel is het zo dat de groep met veel vertrouwen duidelijk is afgenomen, met name ook dit laatste jaar. Daar staat tegenover dat de percentages die aangeven niet veel of geen vertrouwen te hebben in het college een redelijk stabiel beeld vertonen. 10 De percentages kunnen opgeteld meer dan 100% bedragen, omdat respondenten meerdere antwoorden mochten geven. De tabel betreft een uitsplitsing van de groep van 11% met weinig/geen vertrouwen. 30

34 College % 20% 40% 0% 80% 100% veel vertrouwen enige mate vertrouwen neutraal niet veel vertrouwen geen vertrouwen Figuur 27: % van Nijmegenaren dat... vertrouwen heeft in huidig college Betere stadsbestuurders reden voor meer vertrouwen De respondenten hebben aangegeven of ze nu meer of minder vertrouwen hebben in het college dan een jaar geleden Meer vertrouwen 7% 9% Evenveel vertrouwen 84% 78% Minder vertrouwen 9% 12% 100% 100% Figuur 28: Ontwikkeling vertrouwen in college We zien dat de meerderheid evenveel vertrouwen aangeeft. Tegelijkertijd is men wat uitgesprokener geworden ten opzichte van 200: een grotere groep heeft meer vertrouwen (9%), maar ook een hoger % heeft minder vertrouwen dan een jaar geleden (12%). De meestgenoemde achterliggende redenen voor meer vertrouwen in het college zijn: nu betere wethouder(s) en/of burgemeester (2% van de antwoorden); 2. je ziet ze steeds meer, wijkbezoeken (21% antwoorden); 3. de vernieuwing van het stadscentrum (7% antwoorden). De meestgenoemde achterliggende redenen voor minder vertrouwen in het college zijn: resultaten blijven uit, verwachtingen worden niet waargemaakt (25% van de antwoorden); 11 Ook hier geldt dat er maar een beperkt aantal mensen uit steekproef meer of minder vertrouwen heeft gekregen. Daarom moeten de redenen die daarvoor worden opgegeven als indicaties worden gezien. 12 Betreft indicaties. 31

35 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen 2. de andere burgemeester (13% antwoorden); 3. men ervaart meer onveiligheid (9% antwoorden). Vertrouwen in stadsbestuur verschilt per deelgroep Het grootste verschil in vertrouwen is te vinden als we kijken naar politieke overtuiging van de respondenten. Die is gemeten door te vragen op welke partij men zou stemmen als er nu (oktober 2007) gemeenteraadsverkiezingen zouden zijn. Van de Nijmegenaren die zouden stemmen op een van de drie collegepartijen heeft 71% veel of enige mate van vertrouwen in het college. Bij Nijmegenaren die op een andere partij zouden stemmen, die niet weten waarop ze zouden stemmen of die überhaupt niet zouden gaan stemmen ligt die score lager. stemmers collegepartijen stemmers andere partijen weet (nog) niet niet stemmen totaal % 20% 40% 0% 80% 100% veel vertrouwen enige mate van vertrouwen neutraal niet veel vertrouwen geen vertrouwen Figuur 29: Vertrouwen in college naar politieke achtergrond Naar andere kenmerken bekeken zijn de verschillen kleiner (Figuur 30). Groepen waarbij het vertrouwen (veel en enige mate) duidelijk lager ligt dan het gemiddelde voor de stad: laag opgeleiden, de lagere inkomensgroepen, zestigplussers, mensen met weinig interesse voor Nijmegen, en zij die aangeven (nog) niet te weten waarop ze gaan stemmen. Groepen waarbinnen het vertrouwen duidelijk hoger ligt dan het stadsgemiddelde: hoog opgeleiden, mensen met veel interesse voor Nijmegen en zij die aangeven op een van de collegepartijen te gaan stemmen. 32

36 College uitkomsten 2007 verschil met 2002 veel vertrouwen enige mate totaal vertrouwen veel vertrouwen enige mate totaal vertrouwen stadsgemiddelde 19% 41% 0% -1% 10% -% hoge opleiding 25% 42% 8% -13% 12% 0% midden opleiding 15% 40% 5% -19% 5% -14% lage opleiding 13% 39% 52% -18% 10% -8% hoger inkomen 32% 32% 4% -4% 4% 0% midden inkomen 17% 45% 2% -18% 13% -5% lager inkomen 18% 37% 55% -17% 5% -12% 0+ jr. 17% 37% 54% -14% % -8% jr. 21% 40% 2% -15% 11% -4% jr. 18% 45% 3% -19% 10% -9% aandachtsgebieden 18% 43% 1% -19% 14% -5% rest Nijmegen 20% 40% 0% -14% 8% -% veel interesse Nijm. 22% 45% % -% 9% 3% interesse 19% 41% 0% -11% 7% -4% weinig interesse 14% 31% 45% -10% 2% -8% stemt collegepartij 29% 42% 70% -14% 12% -2% stemt andere partij 14% 44% 58% -13% 12% -1% weet niet 8% 39% 47% -12% 3% -9% Figuur 30: Vertrouwen in college naar persoonskenmerken 13 Wanneer we de uitkomsten van de verschillende Bestuursmonitoren vergelijken schommelen deze per deelgroep behoorlijk, zonder dat daarbij sprake is van een duidelijk patroon. In vergelijking tot 2002 geldt grosso modo dat de daling in sterke mate van vertrouwen in iedere deelgroep is terug te vinden. Zoals eerder gezegd worden de ontwikkelingen in omvang van de groep met veel vertrouwen min of meer gecompenseerd door die in de groep met enige mate van vertrouwen. De grootste daling van vertrouwen tussen 2002 en 2007 is te zien bij gemiddeld opgeleiden, lagere inkomensgroepen, jongeren en zwevende kiezers. 13 Leesvoorbeeld: tussen 2002 en 2007 daalde het aandeel mensen met veel vertrouwen met 1%, van 35% naar 19%. De aandachtsgebieden in 2002 en 2007 komen niet geheel overeen. 33

37 Bekendheid van - en vertrouwen in het gemeentebestuur van Nijmegen 4 Raad De raad is rechtstreeks door de inwoners van Nijmegen gekozen en bestaat uit 39 leden. De leden van de raad waren op het moment van meten (oktober 2007) verdeeld over 11 politieke partijen. De raad komt eens in de twee weken bij elkaar voor de Politieke Avond. Vanaf mei 200 hebben de maandelijkse commissie en raadsvergaderingen plaatsgemaakt voor deze vorm in drie rondes: de Burgerronde, de Kamerronde en de Besluitronde. In de Bestuursmonitor zijn op verzoek van de raad enkele vragen gesteld over de naamsbekendheid van raadsleden en vertrouwen in gemeenteraad. Ook is ingegaan op de bekendheid van - en potentieel bezoek aan de Nijmeegse Politieke Avond. 4.1 Bekendheid raadsleden Raadsleden relatief onbekend in de stad Een kleine 15% van de respondenten kan de naam noemen van een raadslid. Dat is wat minder dan vorig jaar (17% in 200) en wat meer dan het jaar daarvoor (13% in 2005). Overigens denkt ruim 1% een raadslid te kennen, maar noemt een verkeerde naam. Waarschijnlijk hebben de verkiezingen in 200 en de daarbij behorende publiciteit per saldo tot een verhoging van de bekendheid in dat jaar geleid en is dat effect weer verdwenen. Ter vergelijking de Burgermonitor van Amsterdam: daar ligt het percentage dat een raadslid kan noemen behoorlijk lager. Net als in Nijmegen is ook het aantal Amsterdammers dat een raadslid bij naam kan noemen afgenomen, namelijk van 9% in 200 naar % in In 2005 was dat nog 17% in de hoofdstad. totaal 15% jr. 9% jr. 18% 0+ jr. 15% veel interesse Nijmegen 25% interesse 9% weinig interesse 5% stemt collegepartij 18% stemt andere partij 15% stemt niet % Figuur 31: % Nijmegenaren dat naam raadslid kan noemen Mensen met veel interesse in ontwikkelingen in Nijmegen, mensen tussen 30 en 59 en mensen die bij een gemeenteraadsverkiezing op een collegepartij (SP, PvdA, GroenLinks) zouden stemmen kunnen vaker een raadslid noemen dan gemiddeld. 34