NIBE s Basiswerk. Milieuclassifi ie. Bouwproducten. deel 2. gevels en daken

Transcriptie

1 Milieuclassificatie Bouw NIBE s Basiswerk Milieuclassificaties Bouwproducten Deel 2 gevels en daken De leidraad bij het realiseren van duurzame en gezonde woning- en utiliteitsbouw N NIBE Research earch bv NIBE s NIBE s Basiswerk Es Basiswerk swe Milieuclassifi ie caties ifi caties Bouwproducten oduct deel 2 deel l1 1 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:47

2 NIBE s Basiswerk Milieuclassificaties Bouwproducten deel 2 gevels en daken Dé leidraad bij het realiseren van duurzame en gezonde woning- en utiliteitsbouw eindredacteur: medewerkers: dr.ir. Michiel Haas Ruben Abrahams BSc, Sanne de Groot Samenstellers en uitgever hebben de in deze publicatie opgenomen gegevens zorgvuldig verzameld naar de laatste stand van wetenschap en techniek. Desondanks kunnen er onjuistheden in deze publicatie voorkomen. Iedere aansprakelijkheid voor schade die uit het gebruik van de hierin opgenomen gegevens voortvloeit wordt uitgesloten. ISBN: Toelichting op materiaalkeuze kaft: Gedrukt op 3 grams eenzijdig sulfaatkarton. papier: Cyclusprint 115 grams, 1% post consumer waste kringlooppapier, chloorvrij gebleekt., herdruk 28 Postbus 229, NL 14 AE Bussum telefoon: fax: info@nibe.org internet: of voor abonnees Behoudens de krachtens de auteurswet 1912 vastgestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, software of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever NIBE Publishing bv te Bussum. foto s omslag: zonnebloemen, Benelux Press, Voorburg vormgeving: NIBE Consulting bv, Bussum, Sanne de Groot drukwerk: Printengraphics, Bussum 2 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

3 Milieuclassificatie Bouw Inhoudsopgave Inhoudsopgave (uitgebreid) Voorwoord Inleiding Handleiding voor gebruik Abonnementsvoorwaarden Classifi catietabellen Toelichting classifi catieblad A2-24 Trappen A2-27a Dakbeschot A2-27b Isolatie hellend dak A2-27c Isolatie plat dak A3-31a Deuren buiten (verwarmde zone) A3-31a Deuren buiten (onverwarmde zone) A3-31b Deurkozijnen buiten A3-31c Raamkozijn buiten A3-31d Lekdorpels A4-41a Gevelbekleding A4-47a Dakbedekking hellend dak A4-47b Dakbedekking plat dak Milieu- en gezondheidsgegevens Toelichting milieu- en gezondheidsbladen A2-24 Trappen A2-27a Dakbeschot A2-27b Isolatie hellend dak A2-27c Isolatie plat dak A3-31a Deuren buiten (Extra uitleg verwarmde zone) A3-31a Deuren buiten A3-31b Deurkozijnen buiten A3-31c Raamkozijn buiten A3-31d Deurdorpels A4-41a Gevelbekleding hout A4-41a Gevelbekleding metaal A4-41a Gevelbekleding kunststof en steenachtige materialen A4-47a Dakbedekking hellend dak A4-47b Dakbedekking plat dak Theorie A NIBE en haar activiteiten 27 3 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

4 Inhoudsopgave (uitgebreid) Milieuclassificatie Bouw Voorwoord Inleiding Handleiding voor gebruik Abonnementsvoorwaarden Classifi catietabellen Toelichting classifi catieblad Classifi catiebladen Milieu- en gezondheidsgegevens A1 Onderbouw Toelichting milieu- en gezondheidsbladen A2-24 Trappen Beton (prefab) Meranti (duurzame bosbouw) Meranti (standaard bosbouw) Staal, meranti treden (duurzame bosbouw) Staal, meranti treden (standaard bosbouw) Vuren, Europees (duurzame bosbouw) Vuren, Europees (standaard bosbouw) A2-27a Dakbeschot Multiplex - vuren (duurzame bosbouw) Multiplex - vuren (standaard bosbouw) OSB (duurzame bosbouw) OSB (standaard bosbouw) Spaanplaat (1% afvalhout) Spaanplaat (1% nieuw hout) Vuren schroten (standaard bosbouw) Vuren schroten (duurzame bosbouw) A2-27b Isolatie hellend dak Cellulose (ingeblazen) Glaswol Kurk (geëxpandeerd) Polystyreen (geëxpandeerd) Polyurethaan (PUR) Resol-schuim Schapenwol Steenwol Vlasplaten A2-27c Isolatie plat dak Cellulair glas (grijze stroom) Cellulair glas (groene stroom) Kurk (geëxpandeerd) Polystyreen (geëxpandeerd) Polyurethaan (PUR) Resol-schuim Steenwol A3-31a Deuren buiten Extra uitleg verwarmde zone Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

5 Milieuclassificatie Bouw Inhoudsopgave (uitgebreid) HR++ isolatieglas in aluminium frame Massief MDF paneel (db) Massief MDF paneel (sb) Massief tropisch hardhout (db) Massief tropisch hardhout (sb) Massief zachthout (db) Massief zachthout (sb) PVC (geïsoleerd) Vlak HDF-alu-HDF dekplaat (geïsoleerd - db) Vlak HDF-alu-HDF dekplaat (niet geïsoleerd - db) Vlak trop. multiplex dekplaat (geïsoleerd - db) Vlak trop. multiplex dekplaat (niet geïsoleerd - db) Vlak verzinkt gecoat plaatstaal (geïsoleerd) A3-31b Deurkozijnen buiten Aluminium Europees zachthout (gevingerlast - db) Europees zachthout (gevingerlast - sb) PVC op aluminium kern PVC op staalkern Tropisch hardhout (volhout - db) Tropisch hardhout (volhout - sb) A3-31c Raamkozijn buiten Extra info: verbeterde kozijnen op basis van hout Aluminium verdiept Europees zachthout (gevingerlast - db) Europees zachthout (gevingerlast - sb) PVC verdiept Tropisch hardhout (db) Tropisch hardhout (sb) A3-31d Deurdorpels Vuren (db) Kunststof (polyolefi nen - 9% gerecycled) Natuursteen Polyesterbeton Robinia (db) A4-41a Gevelbekledingen Douglas delen (EU - CC - alkyd - db) Eiken delen (EU - db) Eiken delen (EU - sb) Lariks delen (EU - CC - db) Lariks delen (EU - db) Meranti delen (alkyd - db) Meranti delen (alkyd - sb) Multiplex okoumé (db) Multiplex okoumé (sb) Multiplex vuren (db) Robinia delen (db) Vuren delen (CC - db) Vuren delen (thermisch behandeld - db) Western Red Cedar delen (db) Aluminium geprofi leerd (gecoat) Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

6 Inhoudsopgave (uitgebreid) Milieuclassificatie Bouw Aluminium geprofi leerd (ongecoat) Aluminium vlak (gecoat-sandwich alu-kern) Aluminium vlak (gecoat-sandwich PE-kern) Koper (felsgevel) Staal gecoat (trapezium) Staal verzinkt en gecoat (trapezium) Zink (felsgevel) Houtvezelcementplaat (db) Houtvezelcementplaat (sb) HPL-plaat (db) HPL-plaat (sb) Keramische tegels Natuursteen leien Natuursteen platen (graniet) Vezelcementplaat A4-47a Dakbedekking hellend dak Aluminium, gecoat (geprofi leerd) Bitumen shingles-leien Dakpan, beton Dakpan, beton (incl. toplaag obv micromortel) Dakpan, keramisch Houten shingles-leien (WRC-duurzame bosbouw) Houten shingles-leien (WRC-standaard bosbouw) Koper (felsdak - staande naad) Leien, natuursteen Leien, vezelcement Riet (schroefdak) Staal, verzinkt (trapezium) Staal, verzinkt en gecoat (trapezium) Vezelcementplaat (geprofi leerd) Zink (felsdak - staande naad) A4-47b Dakbedekking plat dak APP - dakbanen EPDM - dakbanen (met SBS gecacheerd) EPDM - membraan POCB - dakbanen PVC - dakbanen SBS - dakbanen Sedum (op EPDM - membraan) TPO - dakbanen Theorie A NIBE en haar activiteiten 27 6 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

7 Milieuclassificatie Bouw Voorwoord Duurzaam & Gezond bouwen is hetzelfde als goed bouwen. Gebouwen neerzetten waar mensen zich prettig voelen, die bijdragen aan de kwaliteit van de omgeving waar ze staan, die lang meegaan en die in de loop van dat lange leven veel verschillende functies kunnen huisvesten. Kortom goede gebouwen. Daarbij legt duurzaam & gezond bouwen een extra accent op de kwaliteit van de materialen die worden gebruikt. Hoe gezond en hoe milieuvriendelijk zijn ze? Nu roepen bouwmaterialen bij mij snel emoties op. De bewondering die ik heb voor een vakkundig gemaakte houten trap of een perfect gemetselde bakstenen wand voel ik niet bij kunststof en gipsplaten. Die emoties vertellen me wat mijn waarheid is, maar het is moeilijk om van daaruit te discussiëren met gesprekspartners met andere emoties en andere waarheden. En toch is dat dé opgave in een bouwproject. Bij zo n project zijn tientallen partijen betrokken en als we elkaar niet verstaan komt er niets van terecht. Er is een oud en mooi verhaal over de communicatie in een bouwproject. Het vertelt over de toren van Babel (Genesis 11, 1-9). Alle mensen spraken in die tijd nog dezelfde taal. Ze voelde zich daardoor sterk met elkaar verbonden. Vanuit die kracht besloten ze een toren te bouwen, die tot in de hemel zou reiken. Jahwe zag hoe ze aan de slag gingen en zei: Wat ze nu doen is nog maar een begin; later zal geen enkel van hun plannen meer te stuiten zijn. Laten Wij neerdalen en verwarring brengen in hun taal, zodat de een niet meer verstaat wat de ander zegt. (Willibrord vertaling). Het vervolg van het verhaal kennen we: de toren is nooit afgebouwd. De les uit het verhaal is duidelijk: als je in de bouw één taal spreekt, kun je de hemel bestormen. Dit Basiswerk wil daaraan bijdragen. De totale milieu- en gezondheidsinformatie over bouwmaterialen wordt in eenvoudige kengetallen weergegeven. Zo worden complexe zaken hanteerbaar gemaakt en kunnen we met elkaar praten op grond van duidelijke cijfers. Dat helpt, als de emoties elkaar niet kunnen vinden. Met dit boek wordt een basis gelegd voor een heldere communicatie over duurzaam & gezond bouwen. Het is een echt basisboek! Ik hoop, dat het boek bij veel bouwprojecten van dienst zal zijn. ir. Marcel Dewever, Oud milieu-inspecteur voor de Rijkshuisvesting. 7 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

8 Inleiding Milieuclassificatie Bouw Sinds 1992 maakt het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) milieuclassifi caties. In het begin waren de basisdata wel beschikbaar, maar geen duidelijke methode om die data te gebruiken voor vergelijkend onderzoek. Dat onderzoek was dan ook veelal kwalitatief. Inmiddels bestaat er al sinds jaren een goede methode om milieudata te verwerken, de LCA-methode, de methode van levenscyclusanalyses. Door middel van het TWIN-model is die methode geschikt gemaakt voor het doen van vergelijkend onderzoek. Daarmee zijn de NIBE milieuclassifi caties ontstaan, zoals die overal bekend en gewaardeerd zijn. Voor deze nieuwe uitgave van de NIBE milieuclassifi caties is voor het eerst gekozen voor een vastbladig systeem. De milieuclassifi caties worden nu in vier dikke pocket boeken van ieder ca. 3 pagina s gepubliceerd, waarvan dit het tweede exemplaar is. Hoofdzakelijk om twee redenen hebben we voor vastbladig gekozen:. 1. Voor veel abonnees blijkt losbladig op den duur toch een probleem, steeds nieuwe onderdelen invoegen vraagt veel discipline en zorgvuldigheid. 2. Met het uitbrengen van nieuwe classifi caties kwamen wij onvoldoende toe aan het updaten van reeds bestaande classifi caties. Terwijl allerlei gegevens in de database veranderen, aanpassingen aan de nieuwste wetenschappelijke inzichten, veranderingen van productieprocessen, enz. noodzaken tot een regelmatige update. Ondanks dat zaten er in het Basiswerk nog diverse classifi caties van ruim vier jaar oud. Dat is niet de bedoeling. Dit is deel 2 over gevels en daken. Gevels en daken maken samen ca. 2-3% van de milieubelasting veroorzaakt door het materiaalgebruik voor het gebouw uit. Daarmee hebben de gevels en daken dus een belangrijk aandeel in de materiaalgebonden milieubelasting. Als algemene regel geldt dat licht construeren de milieubelasting aanzienlijk kan doen afnemen. We hopen dan ook met dit boekwerk de materiaalgebonden milieubelasting van gebouwen te kunnen laten verminderen door systematisch de milieuclasses 1 t/m 3 voor te schrijven en andere oplossingen slechts in uitzonderingsgevallen te accepteren, er bestaan immers goede alternatieven, zoals blijkt uit de klasse indeling. dr. ir. Michiel Haas, directeur Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) Naarden - juni 27 8 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

9 Milieuclassificatie Bouw Handleiding voor gebruik Het voorliggende werk heeft de titel Basiswerk Milieuclassifi caties Bouwproducten meegekregen omdat het de basiskennis over de milieu- en gezondheidseigenschappen van de verschillende besproken bouwproducten behandeld. Een ieder zou over deze kennis moeten kunnen beschikken voordat er gebouwd of verbouwd gaat worden. Deze korte introductie in het Basiswerk Milieuclassifi caties Bouwproducten is bedoeld om het gebruik zo praktisch mogelijk te maken. De opbouw is daarbij als volgt: opbouw, indeling en inhoud van het voorliggende Basiswerk; wijze van nummering van de bladzijden; mogelijke manieren om het Basiswerk te gebruiken. Opbouw, indeling en inhoud Basiswerk Het totale Basiswerk bestaat uit vier verschillende boeken: deel 1 Draagconstructies deel 2 Gevels en daken deel 3 Afbouw en afwerking deel 4 Installaties Deel 2 In het voorwoord vertelt de oud milieu-inspecteur van de Rijkshuisvesting, ir. Marcel Dewever over het belang van de kennis van de inhoud van dit Basiswerk om tot duurzame huisvesting te kunnen komen. Naast de handleiding voor gebruik, worden hierin nog abonnementsvoorwaarden beschreven en op welke tijden de helpdesk van het NIBE beschikbaar is en voor welke vragen, hoe de website te gebruiken is en de algemene verkoop voorwaarden van NIBE Publishing bv. Voorts zijn hier de befaamde NIBE Milieuclassifi catietabellen per bouwtoepassing voor de gevels en daken, uitgedrukt in verborgen milieukosten per functionele eenheid, opgenomen. Het geheel aangevuld met informatie over de kosten van het betreffende materiaal/product en de verwerkingskosten. Daarmee kan een volledig inzicht verkregen worden over de maatschappelijke kosten van een product, zijnde de te betalen materiaalkosten, de op de maatschappij afgewentelde verborgen milieukosten en de verwerkingskosten. Achter de Milieuclassifi catietabellen en kosteninformatietabellen, wordt per toepassing of product twee pagina s samenvatting van de milieu- en gezondheidsinformatie verstrekt. Dus per product in zijn toepassing is informatie beschikbaar over: milieuclassifi caties, uitgedrukt in verborgen milieukosten per functionele eenheid kosten materiaal en verwerking, uitgedrukt in Euro s per functionele eenheid per product een samenvatting van de milieu- en gezondheidskenmerken. De codering is volgens de NL SfB. In deel 1 is een deel van de theoretische achtergrond van de hele beoordelingsmethode behandeld. Ingegaan werd op het TWIN-model, de wijze van beoordelen. De manier van monetariseren, een geheel nieuwe manier van beoordelen zonder dat er wegingsfactoren aan te pas komen, wordt in deel 3 toegelicht. Wijze van nummering De nummering van de bladzijden in dit Basiswerk hebben de samenstellers zo eenvoudig mogelijk proberen te houden. De nummering ziet er als volgt uit: 9 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:53

10 Handleiding voor gebruik Milieuclassificatie Bouw positie 1 A staat voor deel A, in dit geval materialen positie 2 2 staat voor subtab 2 in deel A, in dit geval bovenbouw positie 3 21 staat voor subsubtab 21 in deel A, subtab 2, in dit geval wanden positie 4 c staat voor welk bouwdeel onder subsubtab 21, in dit geval spouwisolatie Mogelijk gebruik van het Basiswerk Dit Basiswerk biedt de mogelijkheid om op een systematische wijze tot de beste keuze te komen. Er zijn meerdere mogelijkheden voor: zoek het meest milieuvriendelijke materiaal/product zoek het materiaal/product met de minste gezondheidsrisico s zoek het materiaal/product dat het minst milieubelastend is, rekening houdend met een beperkt budget neem in het bestek voorwaarden op inzake milieubelastendheid van bouwproducten. zoek het meest milieuvriendelijke materiaal/product stap 1 Ga naar de Milieuclassifi caties (het kleurendeel) en zoek de betreffende subtab, bijvoorbeeld 2 bovenbouw. stap 2 Zoek binnen de bovenbouw het betreffende bouwdeel, bijvoorbeeld 21c spouwisolaties. stap 3 Kijk naar de betreffende Milieuclassifi catietabel naar het product met de minste milieubelasting. stap 4 Zoek achter de classifi catietabel naar het betreffende productblad voor meer informatie en achtergronden. U heeft een geslaagde zoekactie uitgevoerd. zoek het product met de minste gezondheidsrisico s stap 1 Kies het betreffende bouwdeel in de inhoudsopgave met de juiste subtab. stap 2 Zoek in de Milieuclassifi catietabel het minst milieubelastende product. stap 3 Kijk in het betreffende productblad onder het gezondheidsdeel, vergelijk dit met de andere producten. Daar er geen één getal uitkomsten bij gezondheid bestaan, moet u zelf afweging maken welke fase voor u van belang is. Meestal zal dat de gebruiksfase zijn. Kies dan op het minst milieubelastende product met de geringste gezondheidsrisico s in de gebruiksfase. U heeft het product met de voor u relevante laagste gezondheidsrisico s gevonden. zoek het optimale product m.b.t. ecologie en economie stap 1 Kies het betreffende bouwdeel in de inhoudsopgave met de juiste subtab. stap 2 Kijk in de Milieuclassifi catietabel en de tabel van de bouwkosten en tel beide tabellen bij elkaar op, daarmee heeft u de maatschappelijke kosten. stap 3 Het product met de minste maatschappelijke kosten is het optimale resultaat tussen ecologie en economie. stap 4 Zoek achter de classifi catietabel naar het betreffende productblad voor meer informatie en achtergronden. U heeft een geslaagde zoekactie achter de rug. neem in het bestek voorwaarden op inzake milieubelastendheid van bouwproducten De milieuclassifi caties geven een absolute en relatieve beoordeling van de beoordeelde producten. De beoordeling in verborgen milieukosten is een absolute beoordeling en de beoordeling in milieuclasses is een relatieve beoordeling. Daardoor is er altijd een klasse 1 product, namelijk het minst milieubelastende product van de totale beoordeling. Van deze methode kunt u gebruik maken om in een bestel altijd voor een goede materiaalkeuze te 1 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:54

11 Milieuclassificatie Bouw Handleiding voor gebruik staan. Een passende algemene voorwaarde in het bestel zou kunnen zijn: Met betrekking tot de keuze van bouwproducten dienen alle toegepaste bouwproducten te voldoen aan klasse 1, 2 of 3 van de NIBE Milieuclassifi caties, gepubliceerd in het Basiswerk Milieuclassifi catie Bouwproducten, laatste uitgave. Bij toepassing van een product uit een andere milieuklasse dient deze keuze gemotiveerd te worden. Bij niet opgenomen productgroepen is de keuze voor een betreffend product te motiveren. Toelichting NIBE - milieuklasse indeling: Klasse Subklasse Omschrijving Milieubelastingsfactor 1 a b Beste keuze 1 > 1,1-1,1-1,32 c > 1,32-1,9 2 a b Goede keuze > 1,9 > 2,28-2,28-2,74 c > 2,74-3,28 3 a b Aanvaardbare keuze > 3,28 > 3,94-3,94-4,73 c > 4,73-5,68 4 a b Minder goede keuze > 5,68 > 6,81-6,81-8,17 c > 8,17-9,81 5 a b Af te raden keuze > 9,81-11,77 > 11,77-14,12 c > 14,12-16,95 6 a b Slechte keuze >16,95-2,34 > 2,34-24,4 c > 24,4-29,29 7 a b Onaanvaardbare keuze > 29,29-35,14 > 35,14-42,17 c > 42,17-5,61 >7c > 5,61 TIP: Leg uw milieuambitie vast aan de hand van de NIBE - milieuklasse. Dit biedt de ontwerper vrijheid in materiaalgebruik. Het NIBE acht bouwmaterialen tot en met milieuklasse 3c als aanvaardbare productkeuze. 11 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:54

12 Abonnementsvoorwaarden Milieuclassificatie Bouw 1. Inleiding U heeft zich geabonneerd op het Basiswerk Milieuclassifi caties Bouwproducten de opvolger van het Basiswerk Duurzaam & Gezond Bouwen en u zult daar naar onze verwachting veel plezier aan beleven. Toch zijn er een aantal spelregels die afgesproken moeten worden om de relatie tussen NIBE Publishing bv en u, als abonnee, zo vruchtbaar mogelijk te maken. 2. NIBE helpdesk Voor iedereen is een helpdesk beschikbaar waar vragen aan het NIBE kunnen worden gesteld met betrekking tot een gezonde en duurzame materiaalkeuze die in het basiswerk besproken worden. Om één en ander enigszins te stroomlijnen zijn hierbij de volgende spelregels van toepassing: Uw vragen betreffen in principe alleen onderwerpen die in het Basiswerk Milieuclassifi caties Bouwproducten besproken worden. Uw vragen moeten eenvoudig te beantwoorden zijn en er moet geen (uitgebreid) onderzoek voor nodig zijn om de vraag te beantwoorden. Het is niet de bedoeling dat de helpdesk een adviesaanvraag gaat vervangen. De auteurs zijn beschikbaar voor het telefonisch beantwoorden van vragen omtrent het Basiswerk Milieuclassifi caties Bouwproducten op maandag en donderdagochtend van 9:-1: uur. Het telefoonnummer is het algemene NIBE nummer: Gedurende de overige tijden kunt u uw vragen ook per stellen, naar het adres vragen@nibe.info. Er zal zo veel mogelijk geprobeerd worden deze vragen binnen 48 uur te beantwoorden. U dient te beschikken over een toegangscode om de helpdesk te kunnen benaderen, deze code is gelijk aan de toegangscode voor de website. 3. Website Deze website is voor iedereen toegankelijk en zal in het openbare gedeelte steeds één of meerdere voorbeelden van een NIBE milieuclassifi catie laten zien. Wilt u de website verder bezoeken, dan wordt een wachtwoord gevraagd. Dat wachtwoord wordt beschikbaar gesteld aan alle abonnees met een geldig abonnement. Zij hebben daarmee 24 uur per etmaal de beschikking over de allernieuwste informatie. Op de website zijn alle milieuclassifi catietabellen beschikbaar in de laatste versie, inclusief alle achtergrondgegevens inzake milieu en gezondheid enz. Indien u beschikt over het juiste abonnement en u heeft een wachtwoord of toegangscode ontvangen, dan is het verstandig deze toegangscode te noteren op de pagina voorin dit boek. 4. Algemene verkoopvoorwaarden van NIBE Publishing bv Deze verkoopvoorwaarden zijn vastgesteld door NIBE Publishing bv (hierna NIBE Publishing) en zijn van toepassing op alle door NIBE Publishing uitgevoerde leveranties met uitsluiting van de algemene voorwaarden van de koper, tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. Deze verkoopvoorwaarden zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel Gooi- en Eemland te Hilversum. 1. Deze verkoopvoorwaarden treden in werking op het moment van het totstandkomen van de Koopovereenkomst. 12 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:54

13 Milieuclassificatie Bouw Abonnementsvoorwaarden 2. NIBE Publishing zal het gekochte binnen 3 dagen na koop leveren. Deze en andere opgegeven levertijden zijn nimmer te beschouwen als fatale termijn. Bij niet-tijdige levering dient NIBE Publishing schriftelijk in gebreke te worden gesteld, waarbij NIBE Publishing een redelijke termijn tot afl evering alsnog moet worden geboden. Indien de levering niet binnen 3 dagen na de koop kan plaatsvinden, zal NIBE Publishing aan de koper zo spoedig mogelijk de verwachte leveringsdatum mededelen. NIBE Publishing is niet aansprakelijk voor eventuele vertraging in de levering. 3. De verzendkosten zijn voor rekening van de koper, tenzij anders overeengekomen. 4. Alvorens de goederen te leveren mag NIBE Publishing van de koper verlangen, dat deze voldoet aan zijn eventuele nog openstaande betalingsverplichtingen terzake van transacties met NIBE Publishing, mits deze betalingsverplichtingen juridisch afdwingbaar zijn. 5. Indien aan de koper verkeerde en/of gebrekkige goederen worden geleverd kan hij deze, mits deugdelijk verpakt, naar NIBE Publishing of voor België naar het VIBE, terugzenden. De kosten van een dergelijke retourzending zijn voor rekening van NIBE Publishing op basis van verzending via TNT-Post. De koper dient de reden van de retourzending te vermelden. NIBE Publishing zal er voor zorgdragen dat zo spoedig mogelijk alsnog de juiste goederen aan de koper worden geleverd. 6. NIBE Publishing garandeert dat de te leveren goederen voldoen aan de daaraan in redelijkheid te stellen eisen van bruikbaarheid. 7. De koop van een uitgave van het Basiswerk Milieuclassifi caties Bouwproducten houdt mede in dat de koper een abonnement neemt op de supplementen/aanvullingen van deze uitgave. Abonnementen worden per kalender jaar verrekend en kunnen op elk gewenst moment ingaan. Behoudens schriftelijke opzegging 2 maanden voor het einde van het jaar, worden abonnementen geacht stilzwijgend te zijn verlengd voor de tijd van 1 jaar. De abonnementhouder ontvangt alle uitgaven van het betreffende kalenderjaar. 8. Betaling dient te geschieden binnen 14 dagen na ontvangst van de factuur, bij gebreke waarvan de Koper in verzuim is. Vanaf het intreden van het verzuim is de Koper aan rente gelijk aan de wettelijke rente vermeerderd met 2 procentpunten over de koopprijs aan NIBE Publishing verschuldigd. Bovendien zullen dan buitenrechtelijke kosten in rekening worden gebracht conform de incassotarieven van de Nederlands Orde van Advocaten, met een minimum van 5,- te vermeerderen met de verschuldigde b.t.w. 9. Totdat de koopsom van de geleverde goederen is voldaan blijven zij eigendom van de verkoper. 1. Indien de koper zijn betalingsverplichtingen niet nakomt, is NIBE Publishing gerechtigd om zonder gerechtelijke tussenkomst de overeenkomst te beëindigen, dat wil zeggen de abonnementen te staken of het abonnement op te schorten, dat wil zeggen de levering op te schorten. 11. Afwijkende bepalingen van en/of aanvullingen op deze voorwaarden gelden in principe voor zover deze schriftelijk met NIBE Publishing zijn overeengekomen, in welk geval de voorwaarden voor het overige van kracht blijven. Mondeling overeengekomen afwijkingen en/of aanvullingen dienen schriftelijk bevestigd te worden. 13 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:54

14 Abonnementsvoorwaarden Milieuclassificatie Bouw 12. Geschillen tussen NIBE Publishing enerzijds en de Koper anderzijds zullen door de bevoegde rechter te Hilversum worden berecht, met dien verstande dat de Koper die een natuurlijk persoon is en niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf het recht heeft binnen een termijn van 32 dagen nadat NIBE Publishing zich jegens hem schriftelijk op dit beding heeft beroepen, te kiezen voor berechting van het geschil door de volgens de wet bevoegde rechter. 14 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:54

15 Milieuclassificatie Bouw Classifi catietabellen A2-24 A2-27a A2-27b A2-27c A3-31a A3-31a A3-31b A3-31c A3-31d A4-41a A4-41a A4-41a A4-47a A4-47b N NIBE Research earch bv NIBE s Es Basiswerk Milieuclassifi ifi caties Bouwproducten ucten deel el l1 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:54

16 Toelichting Milieu-criteria Grafiek Milieu-effect Eenheid Beschrijving br broeikaseffect kg CO 2 eq. Het broeikaseffect wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg koolstofdioxide (CO 2 ) equivalenten. oz ozonlaagaantasting kg CFC-11 eq. De ozonlaagaantasting wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg chloorfl uorkoolwaterstoffen (CFK s) equivalenten hu humane toxiciteit De humane toxiciteit wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg 1,4- dichloorbenzeen equivalenten aq aquatische toxiciteit toxiciteit wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg 1,4-dichloorbenzeen equivalenten te fo terrestrische toxiciteit fotochem. oxodantvorming kg C 2 H 4 eq. toxiciteit wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg 1,4-dichloorbenzeen equivalenten De fotochemische oxidantvorming wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg Ethyleen (C 2 H 4 ) equivalenten ve verzuring kg SO 2 eq. De verzuring wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg Sulfaat (SO 2 ) equivalenten eu eutrofi ëring (vermesting) kg PO 4 eq. De eutrofi ëring wordt uitgedrukt in hoeveelheden omgerekend naar kg Fosfaat (PO 4 ) equivalenten bi ab biotische grondstoffen abiotische grondstoffen De uitputting van biotische grondstoffen wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten () De uitputting van abiotische grondstoffen wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten () en energiedragers De uitputting door energiedragers wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten () la landgebruik PDF*m 2 *jr Het landgebruik wordt uitgedrukt in mogelijke soortenafname (Potential Depletion Factor) vermenigvuldigd met het gebruikte oppervlak en aantal jaren st stank OTV*m 3 De hinder door stank wordt uitgedrukt in geurdrempelwaarde (Odour Threshold Value) vermenigvuldigd met het volume we pr geluid door wegtransport geluid door productie DALY De hinder door geluid door wegtransport wordt uitgedrukt in aangepaste levensjaren i.v.m een handicap (DALY = disability adjusted life years) De hinder door geluid door productie wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten () li licht De hinder door licht wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten () ca kans op calamiteiten De kans op calamiteiten wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten () 16 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :47:55

17 Milieuclassificatie Bouw Toelichting Classificatieblad Deze voorbeeldpagina is een toelichting op het classificatieblad. Het geeft weer hoe de informatie gelezen en gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld voor het vastleggen en meetbaar maken van uw milieu-ambities voor bouwproducten. Classificatietabel Bodemafsluiters Milieuclassificatie Bouw A1-11 Inhoudsopgave De inhoudsopgave voor de uitgebreide gezondheidsen milieuinformatie per product. A1-11 Functionele eenheid Bodemafsluiter toegepast in de kruipruimte van de NOVEM Referentie Doorzonwoning gedurende 75 jaar. Vergeleken per functionele eenheid van 1 m 2 bodemafsluiter en een ud-waarde van minimaal,35 m. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 36 Bodemfolie (PE),34 1a 42 Schuimbeton* 1,85 4a 4 Schelpen* 1,97 4b 46 Zand 2,56 4c 44 Stamp- of gietbeton 4,82 5c 38 Kleikorrels (geëxpandeerd)* 7,94 6c * Deze bodemafsluiters hebben een hoge warmteweerstand. Hierdoor is er minder of geen extra begane grondvloerisolatie nodig. Dit is verrekend door de milieubelasting van 1 m 2 EPS isolatie, met een Rc-waarde die gelijk is aan de Rc-waarde van de bodemafsluiter, van de milieubelasting van het product af te trekken. Tabbladen De plaats van de tab komt overeen met de milieu- en gezondheidsbladen. Leg uw ambities vast De milieuklasse is een relatieve score. Dit stelt u in staat om ambities vast te leggen. Zo heeft bijvoorbeeld Erasmus Medisch Centrum in haar beleid vastgelegd waar mogelijk met NIBE milieuklasse 1, 2 of 3 producten te bouwen. Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) Grafieken maken het kiezen van alternatieven makkelijker In één oogopslag kunt u zien welk alternatief milieutechnisch het meest interessant is. Hoe korter de staaf, hoe lager de milieubelasting van het product. Tevens kunt u zien in welke onderdeel de grootste milieubelasting zit. Bepaal welk alternatief kostentechnisch het meest interessant is In één oogopslag kunt u zien welk alternatief prijstechnisch het meest interessant is, namelijk diegene met de kortste staaf. Ook hier is weer inzichtelijk waar de kosten door worden veroorzaakt: arbeid, materiaal, onderaanneming of materieel. 17

18 Classificatietabel Trappen Milieuclassificatie Bouw A2-24 A2-24 Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) Trappen Functionele eenheid Trap toegepast in de NOVEM Referentie Doorzonwoning gedurende 75 jaar. Vergeleken per functionele eenheid van 1 niet afgewerkte trap met een optrede van 178 mm, een aantrede van 23 mm, een wel van 4 mm, een tredebreedte van 8 mm en een verdiepingshoogte van 285 mm. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 46 Vuren, Europees (duurzame bosbouw) 5,13 1a 38 Meranti (duurzame bosbouw) 15,83 3a 48 Vuren, Europees (standaard bosbouw) 17,36 3b 36 Beton (prefab) 57,43 5b 42 Staal, meranti treden (duurzame bosbouw)* 58,5 5b 44 Staal, meranti treden (standaard bosbouw)* 346,91 >7c 4 Meranti (standaard bosbouw) 538,71 >7c * Open trap De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 18

19 Milieuclassificatie Bouw A2-27a Functionele eenheid Dakbeschot toegepast in de NOVEM Referentie Doorzonwoning gedurende 75 jaar. Vergeleken per functionele eenheid van 1 m2 plaatmateriaal toegepast in de dakconstructie. Classificatietabel Dakbeschot Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 5 Multiplex - vuren (duurzame bosbouw),28 1a 62 Vuren schroten (duurzame bosbouw),41 1c 58 Spaanplaat (1% afvalhout),54 2b 54 OSB (duurzame bosbouw),66 2c 6 Spaanplaat (1% nieuw hout),89 3a 52 Multiplex - vuren (standaard bosbouw),96 3b 64 Vuren schroten (standaard bosbouw) 1,37 4a 56 OSB (standaard bosbouw) 1,48 4a Dakbeschot A2-27a Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 19

20 Isolatie hellend dak A2-27b Classificatietabel Isolatie hellend dak Functionele eenheid Milieuclassificatie Bouw A2-27b Isolatiemateriaal toegepast in een hellend dak constructie gedurende 75 jaar. Vergeleken per functionele eenheid van 1 m2 isolatie met een Rc-waarde van minimaal 3, m2.k/w. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 78 Schapenwol,52 1a 66 Cellulose (ingeblazen),53 1a 82 Vlasplaten,75 1c 7 Kurk (geëxpandeerd),84 2a 68 Glaswol,85 2a 76 Resol-schuim 1,5 2b 72 Polystyreen (geëxpandeerd) 1,38 2c 8 Steenwol 1,41 2c 74 Polyurethaan (PUR) 4,48 5a Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 2

21 Milieuclassificatie Bouw A2-27c Classificatietabel Isolatie plat dak Functionele eenheid Isolatiemateriaal toegepast in een (platte) warmdak constructie gedurende 75 jaar. Vergeleken per functionele eenheid van 1 m2 isolatie met een Rc-waarde van minimaal 3, m2.k/w. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 88 Kurk (geëxpandeerd),96 1a 94 Resol-schuim 1,5 1b 9 Polystyreen (geëxpandeerd) 1,93 2b 86 Cellulair glas (groene stroom) 2,44 2c 96 Steenwol 4,35 4a 84 Cellulair glas (grijze stroom) 5,22 4a 92 Polyurethaan (PUR) 5,76 4b Isolatie plat dak A2-27c Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 21

22 Classificatietabel Buitendeuren (verwarmde zone) Milieuclassificatie Bouw A3-31a Buitendeuren A3-31a Functionele eenheid Een buitendeur inclusief afwerking, benodigd onderhoud en warmteverlies (o.b.v. de U-waarde, zie toelichting) toegepast als voordeur in de NOVEM Referentie Doorzonwoning gedurende 75 jaar. De voordeur heeft de volgende afmetingen: hoogte 2315 mm en breedte 93 mm. Hang- en sluitwerk, briefsleuf en weldorpel zijn buiten beschouwing gelaten. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 12 Vlak trop. multiplex dekplaat (geïsoleerd - db) 284,38 1a 116 HDF-alu-HDF dekplaat (geïsoleerd - db) 349,69 1b 124 Vlak verzinkt gecoat plaatstaal (geïsoleerd) 48,18 1c 1 HR++ isolatieglas in aluminium frame 516,48 2a 114 PVC (geïsoleerd) 597,64 2b 11 Massief zachthout (db) 613,27 2b 112 Massief zachthout (sb) 644,97 2b 122 Vlak trop. multiplex dekplaat (niet geïsoleerd - db) 654,84 2b 118 HDF-alu-HDF dekplaat (niet geïsoleerd - db) 677,3 2b 16 Massief tropisch hardhout (db) 724,74 2c 12 Massief MDF paneel (db) 874,93 3a 14 Massief MDF paneel (sb) 885,9 3a 18 Massief tropisch hardhout (sb) 1332,48 3c 98 Extra uitleg verwarmde zone db sb Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 22

23 Milieuclassificatie Bouw A3-31a Classificatietabel Buitendeuren (onverwarmde zone) Functionele eenheid Een buitendeur inclusief afwerking en benodigd onderhoud, toegepast in een onverwarmde zone gedurende 75 jaar. De voordeur heeft de volgende afmetingen: hoogte 2315 mm en breedte 93 mm. Hang- en sluitwerk, briefsleuf en weldorpel zijn buiten beschouwing gelaten. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 12 Massief MDF paneel (db) 9,68 1a 11 Massief zachthout (db) 15,55 1b 12 Vlak trop. multiplex dekplaat (geïsoleerd - db) 19,76 2a 14 Massief MDF paneel (sb) 2,66 2a 122 Vlak trop. multiplex dekplaat (niet geïsoleerd - db) 24,4 2b 16 Massief tropisch hardhout (db) 26,62 1c 118 Vlak HDF-alu-HDF dekplaat (niet geïsoleerd - db) 46,5 3c 112 Massief zachthout (sb) 47,24 3c 114 PVC (geïsoleerd) 66,65 4a 124 Vlak verzinkt gecoat plaatstaal (geïsoleerd) 76,82 4b 116 Vlak HDF-alu-HDF dekplaat (geïsoleerd - db) 85,7 4c 1 HR++ isolatieglas in aluminium frame 118,97 5b 18 Massief tropisch hardhout (sb) 12,5 >7c db sb Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer Buitendeuren A3-31a Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 23

24 Classificatietabel Deurkozijnen (buiten) Milieuclassificatie Bouw A3-31b Functionele eenheid Een strekkende meter kozijnstijl voor buitendeuren inclusief afwerking en onderhoud, toegepast in de NOVEM referentiewoning gedurende 75 jaar. Deurkozijnen (buiten) Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 128 Europees zachthout (gevingerlast - db),34 1a 136 Tropisch hardhout (volhout - db),66 1a 13 Europees zachthout (gevingerlast - sb),88 2b 134 PVC op staalkern 3,35 2c 126 Aluminium 6,2 5b 132 PVC op aluminium kern 1,17 6b 138 Tropisch hardhout (volhout - sb) 19,45 7b db Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen sb Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) A3-31b De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 24

25 Milieuclassificatie Bouw A3-31c Classificatietabel Raamkozijnen Functionele eenheid Een raamkozijn met een naar binnendraaiend raam en een buitenmaat van 1 x 135 mm die voldoet aan de KVT en inbraakklasse 2; inclusief afwerklagen. Het kozijn wordt toegepast op de 1e etage van een woning gedurende 75 jaar. Beglazing, stelkozijn, hang- en sluitwerk en transmissieverliezen zijn buiten beschouwing gelaten. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 144 Europees zachthout (gevingerlast - db) 5,83 1a 15 Tropisch hardhout (db) 7,58 1b 146 Europees zachthout (gevingerlast - sb) 9,7 2a 148 PVC verdiept 19,77 3b 142 Aluminium verdiept 62,16 5b 152 Tropisch hardhout (sb) 138,85 6c 14 Extra info: Verbeterde kozijnen op basis van hout db sb Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer Raamkozijnen Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) A3-31c De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 25

26 Classificatietabel Deurdorpels Milieuclassificatie Bouw A3-31d Functionele eenheid Een deurdorpel voor een naar binnen draaiende deur met een kozijn-profielafmeting van 67 x 114 mm en een standaard deurmaat van 93 mm, inclusief neuten met een minimale hoogte van 39 mm gedurende 75 jaar. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 154 Vuren (db) 1,61 1a 156 Robinia (db) 1,65 1a 158 Natuursteen 1,68 1a 16 Polyesterbeton 2,14 1c 162 Kunststof (polyolefinen - 9% gerecycled ) 3,19 2b db Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen A3-31d Deurdorpels Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 26

27 Milieuclassificatie Bouw A4-41a Classificatietabel Gevelbekleding Afwijkende indeling Wegens het uitgebreide aantal alternatieven binnen de toepassing gevelbekleding is ervoor gekozen de grafi ek in drie categorien te splitsen. Na deze pagina treft u achtereenvolgens de grafi ek voor gevelbekleding op basis van hout, metaal en steen- en kunststofachtige producten. Gevelbekleding op basis van hout. Pagina 164. Gevelbekleding op basis van metaal. Pagina 192. Gevelbekleding Gevelbekleding op basis van kunststof en steenachtige materialen. Pagina 224. A4-41a Gebruikte afkortingen In de benaming van de producten is gebruik gemaakt van de volgende afkortingen: Alkyd CC db sb Het product is afgewerkt met verf op basis van alkyd Het hout is verduurzaamd middels koper- en chroomverbindingen Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer 27

28 Classificatietabel Gevelbekleding hout Milieuclassificatie Bouw A4-41a Functionele eenheid Een vierkante meter gevelbekleding inclusief 1 laag regelwerk en bevestigingsmiddelen, gedurende een periode van 75 jaar. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 178 Multiplex okoumé (db) 1,18 1a 166 Eiken delen (EU - db) 1,19 1a 182 Multiplex vuren (db) 1,26 1a 184 Robinia delen (db) 1,55 1b 19 Western Red Cedar delen (db) 1,65 1c 164 Douglas delen (EU - CC - alkyd - db) 2,24 2a 168 Eiken delen (EU - sb) 2,25 2a 174 Meranti delen (alkyd - db) 2,57 2b 188 Vuren delen (thermisch behandeld - db) 2,61 2b 186 Vuren delen (CC - db) 3,6 3a 17 Lariks delen (EU - CC - db) 3,66 3a 172 Lariks delen (EU - db) 4,6 3b 18 Multiplex okoumé (sb) 22,92 6b 176 Meranti delen (alkyd - sb) 85,91 >7c A4-41a Gevelbekleding hout Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 28

29 Milieuclassificatie Bouw A4-41a Classificatietabel Gevelbekleding metaal Functionele eenheid Een vierkante meter gevelbekleding inclusief 1 laag regelwerk en bevestigingsmiddelen, gedurende een periode van 75 jaar. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 166 Milieureferentie (Eiken delen - EU - db) 1,19 1a 22 Staal gecoat (trapezium) 5,54 3c 24 Staal verzinkt en gecoat (trapezium) 6,15 4a 192 Aluminium geprofileerd (gecoat) 15,43 5c 194 Aluminium geprofileerd (ongecoat) 15,5 5c 198 Aluminium vlak (gecoat-sandwich PE-kern) 19,44 6a 26 Zink (felsgevel) 26,13 6c 196 Aluminium vlak (gecoat-sandwich alu-kern) 34,19 7a 2 Koper (felsgevel) 37,96 7b db sb Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) Gevelbekleding metaal A4-41a De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 29

30 Classificatietabel Gevelbekleding steen en kunststof Milieuclassificatie Bouw A4-41a Functionele eenheid Een vierkante meter gevelbekleding inclusief 1 laag regelwerk en bevestigingsmiddelen, gedurende een periode van 75 jaar. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 166 Milieureferentie (Eiken delen - EU - db) 1,19 1a 218 Natuursteen leien 2,75 2c 28 Houtvezelcementplaat (db) 3,87 3a 212 HPL-plaat (db) 4,2 3b 222 Vezelcementplaat 4,36 3b 216 Keramische tegels 4,58 3b 214 HPL-plaat (sb) 4,96 3c 21 Houtvezelcementplaat (sb) 5,3 3c 22 Natuursteen platen (graniet) 11,41 5a db sb Het hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen Het hout is afkomstig uit bossen, waarbij geen sprake is van duurzaam beheer A4-41a Gevelbekleding steen en kunststof Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 3

31 Milieuclassificatie Bouw A4-47a Classificatietabel Dakbedekking hellend dak Functionele eenheid Een vierkante meter dakbedekking toegepast in de NOVEM Referentie Doorzonwoning op een hellend dak met een hellingshoek van 4 graden gedurende een periode van 75 jaar. Inclusief panlatten, tengels en bevestigingsmiddelen, en exclusief dakbeschot. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 228 Dakpan, beton 1,87 1a 23 Dakpan, beton (incl. toplaag obv micromortel) 2,6 1b 244 Riet (schroefdak) 3,13 2a 24 Leien, natuursteen 3,36 2a 232 Dakpan, keramisch 3,87 2b 234 Houten shingles-leien (WRC-duurzame bosbouw) 4,15 2b 25 Vezelcementplaat (geprofileerd) 4,83 2c 248 Staal, verzinkt en gecoat (trapezium) 6,21 3b 242 Leien, vezelcement 6,72 3b 236 Houten shingles-leien (WRC-standaard bosbouw) 11,55 4b 246 Staal, verzinkt (trapezium) 11,88 4b 226 Bitumen shingles-leien 13,9 4c 224 Aluminium, gecoat (geprofileerd) 15,56 5a 252 Zink (felsdak - staande naad) 26,75 6a 238 Koper (felsdak - staande naad) 4,6 6c Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) Dakbedekking hellend dak A4-47a De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 31

32 Classificatietabel Dakbedekking plat dak Milieuclassificatie Bouw A4-47b Functionele eenheid Het waterdicht bedekken van een plat dak met een oppervlak van één vierkante meter dat bevestigd is met mechanische bevestigers gedurende een periode van 75 jaar. Pagina Product V. milieukosten Milieuklasse 258 EPDM - membraan 1,68 1a 268 TPO - dakbanen 3,76 2b 26 POCB - dakbanen 4,62 3a 256 EPDM - dakbanen (met SBS gecacheerd) 5,19 3a 266 Sedum (op EPDM - membraan) 6,19 3b 262 PVC - dakbanen 6,33 3b 254 APP - dakbanen 6,58 3b 264 SBS - dakbanen 7,25 3c A4-47b Dakbedekking plat dak Bouwkosten ( ) Verborgen milieukosten ( /FE) De bouwkosteninformatie is beschikbaar gesteld door Archidat Bouwkosten, 32

33 Milieuclassificatie Bouw Milieu- en gezondheidsgegevens A2-24 A2-27a A2-27b A2-27c A3-31a A3-31a A3-31b A3-31c A3-31d A4-41a A4-41a A4-41a A4-47a A4-47b NIBE Research earch bv NIBE s Es Basiswerk Milieuclassifi ifi caties Bouwproducten ucten deel l1 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :48:43

34 Toelichting Milieu-informatie blad Deze voorbeeldpagina is een toelichting op het milieu-informatie blad. Het geeft weer hoe de informatie gelezen en gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld voor de voor- en nadelen van het product. Milieu-informatie Bodemfolie (PE) Bodemafsluiters A1-11 NIBE Milieuklasse: 1a Omschrijving functionele eenheid Bodemfolie vervaardigd uit polyetheen met een dikte van,23 mm toegepast in kruipruimtes als bodemafsluiter tegen vocht en radongas. Bij de vergelijking van verschillende bodemafsluiters is uitgegaan van een ud van minimaal,7 m, waarin u staat voor dampdiffusieweerstandsgetal en d voor dikte [m]. Het dampdiffusieweerstandsgetal van polyetheen is groter dan 9. De massa van 1 m 2 PE folie is circa,22 kg. De folie dient tot op circa 5 mm langs het metselwerk aangebracht te worden, derhalve is voor de beoordeling uitgegaan van 1,3 m 2 folie per m 2 kruipruimte. Opvallende milieu-eigenschappen Door het extreem geringe gewicht van,28 kg/fe scoort dit product als beste keuze. Uiteraard is voor PE-folie aardolie nodig, waar uitputting een rol kan spelen. Toch telt dat hier niet zwaar, slechts 4% van de milieubelasting wordt door uitputting veroorzaakt, vooral omdat er maar zo weinig materiaal nodig is. De emissies bepalen voor 91% nagenoeg de gehele milieubelasting. Hinder speelt met 5% van de verborgen milieukosten een geringe rol. Omschrijving functionele eenheid de producteigenschappen zijn hier uit een gezet per functionele eenheid. Opvallende milieu eigenschappen, conclusie waarom dit product zo goed of slecht scoort in de milieuklasse. Milieucriteria (per functionele eenheid) Producteigenschappen Emissies: br broeikaseffect 2,42E+ kg CO 2 eq. Massa per FE ca.,28 kg oz ozonlaagaantasting -1,89E-8 kg CFC-11 eq. Levensduur 25 jaar hu humane toxiciteit -6,36E-2 Dampdiffusiegetal >9 [-] aq aquatische toxiciteit (zoet) -1,32E-2 Afvalscenario 1 % stort te terrestrische toxiciteit 1,4E-1 (hoofdproduct) 85 % verbranding fo fotochem. oxidantvorming -1,14E-5 kg C 2 H 4 eq. 5 % recycling ve verzuring 1,11E-2 kg SO 2 eq. eu eutrofi ëring (vermesting) 1,1E-3 kg PO 4 eq. Verborgen milieukosten (van milieucriteria) Uitputting: Nationaal Pakket li 2% ca 2% en 4% bi biotische grondstoffen,e+ ab abiotische grondstoffen -9,62E-5 en energiedragers 3,4E-1 eu 17% la Landgebruik 1,27E+ PDF.m 2.jr Hinder ten gevolge van: st stank,e+ OTV m 3 we geluid door wegtransport 3,63E-7 DALY ve 9% br 64% pr geluid door productie -3,21E-1 te 2% li licht 3,41E-1 ca kans op calamiteiten 3,41E-1 Milieuprofiel (Verborgen milieukosten per FE) Milieumaten Emissies Grondstoffen Landgebruik Hinder Energiegebruik (MJ) Afval (kg) Transport (kton.km) Milieucriteria zie blz 16 voor de toelichting. Grafiek van milieucriteria, in een oogopslag is te zien welke milieucriteria het meeste invloed op de milieukosten hebben. Het milieuprofiel geeft een fi guur met effectscores van de gegroepeerde milieueffecten weer behorende bij de levenscyclus van het onderzochte productsysteem, uitgedrukt in verborgen milieukosten per functionele eenheid. Milieumaten Naast de milieueffecten worden nog drie milieumaten weergegeven: Energieverbruik gedurende de levenscyclus uitgedrukt in Megajoules, afval gedurende de levenscyclus uitgedrukt in kilogrammen en transport gedurende de levenscyclus uitgedrukt in kilotonkilometers. 34 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :48:48

35 Toelichting Gezondheidsinformatie blad De verschillende fasen gedurende de levenscyclus, waarbij de gebruiksfase de langste en belangrijkste fase is en dus is geaccentueerd. Bodemafsluiters Bodemfolie (PE) Gezondheidsinformatie o geen gezondheidseffecten bekend + positieve gezondheidseffecten - negatieve gezondheidseffecten nvt niet van toepassing in deze fase Fysische Chemische Biologische Grondstoffase o - nvt o - -- Productiefase o - nvt o - -- Constructiefase o o nvt - o - Gebruiksfase o o o nvt nvt o Sloop/afvalfase o o nvt o o o Per criterium o -- o - -- Grondstoffase Chemische De belangrijkste grondstof voor polyethyleen is aardolie. Tijdens aardoliewinning kunnen werknemers in contact komen met ten dele giftige en/of kankerverwekkende stoffen. Daarnaast bestaat de kans op drinkwatervervuiling en/of ophoping van giftige oliebestanddelen in de voedselketen. Winning van aardolie is niet geheel zonder risico s gezien de kans op branden en explosies. Vergeleken met andere branches kent de aardolie- en aardgaswinning een matig ongevallenrisico. Naast ongevallen op het werk speelt, tijdens het winnen en transporteren van aardolie, de kans op lekkages van transportleidingen of opslagtanks een rol. Deze lekkages kunnen het drinkwater bijvoorbeeld verontreinigen. Productiefase Chemische Etheen, de belangrijkste grondstof voor polyetheen, is een kleurloos gas dat bij vrijkomen lucht verdringt en als gevolg daarvan verstikkend werkt. Etheen kan in hoge concentraties aanleiding geven tot bewustzijnsverlaging. Bij de productie van LDPE wordt gewerkt met benzeen, etheen, propeen en butadieen. Hierbij zijn strenge veiligheidsmaatregelen vereist. Voor al deze stoffen geldt: geen open vuur, geen vonken en niet roken, gesloten apparatuur, ventilatie, explosieveilige electrische apparatuur en verlichting, aarden bij verpompen e.d als vloeistof, vonkarm gereedschap. Ventilatie, plaatselijke afzuiging of adembescherming, handschoenen en beschermende kleding, gelaatsscherm, oogbescherming in combinatie met adembescherming zijn vereist. Constructiefase Werken in kruipruimtes heeft ongezonde werkhoudingen tot gevolg. Gebruiksfase Sloop/afvalfase Opmerkingen - Per fase A1-11 De verschillende gezondheidscriteria zijn een verdere onderverdeling van gezondheidsaspecten. Een geeft aan dat er negatieve gezondheidsaspecten zijn, een + geeft aan dat er positieve gezondheidsaspecten zijn, een neutraal, dus geen effect, en nvt als het betreffende gezondheidsaspect niet van toepassing is. Wanneer er sprake is van positieve of negatieve gezondheidsaspecten, worden deze beschreven. Bij opmerkingen staan verdere effecten en maatregelen om deze te beperken. 35 Inhoud_basiswerk_deel2.indb :48:5