AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS"

Transcriptie

1 AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 64 Nummer:

2 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) JG Oss Fax: (0412) Openingstijden: november en maart: za. van uur van 1 apr. tot 1 okt.: ma. - vr.: van uur za.: van uur (alle andere tijden op afsraak) Vijver- en aquariumartikelen: Klingenstraat 27 Tel: (0412) AX Oss Openingstijden: ma.: van uur dinsdag t/m vrijdag: van uur en uur za.: van uur (zon- en feestdagen gesloten) 2

3 Jaarprogramma 2010 Datum: Activiteit: Plaats: Bak van de Maandag Hans Meulblok Bak van de Maandag Max Hopman Barbecue Clubgebouw Bak van de Maandag Peter Stevens Clubavond (wordt aan gewerkt!) Clubgebouw Watermeetavond (najaar, 2 van 2) Clubgebouw Clubavond (vrije avond) Clubgebouw Watermeetavond - uitslag Clubgebouw Lezing Fons van Lieshout + Jeroen Appelhof (AppLED BV) Clubgebouw Bak van de Maandag Fons v. Lieshout Quizavond 2010 Clubgebouw Verenigingskeuring (John Frencken) Bak van de Maandag Jos Hoedeman Verenigingskeuring (uitslag) Clubgebouw Open Dagen Spierings Vis Oss Verslaggever Bak van de Maandag (31-05): Verslaggever Bak van de Maandag (14-06): Max Hopman Theo Janssen. Het bestuur is op zoek naar leden die het bestuur willen komen versterken. Heb je interesse en/of wil je meer informatie over de bestuurlijke activiteiten, neem dan contact op met: Theo Janssen, Voorzitter A.V. Xiphophorus Tel.: Jaargang 64 Nummer:

4 Activiteiten voor de komende maand Bak van de maandag 31 mei : Hans Meulblok Op maandagavond 31 mei bent u van harte welkom bij Hans Meulblok. Dit bezoek is vooral voor de terrariumliefhebbers interessant. Het terrarium van Hans heeft in de afgelopen jaren diverse malen hoog gescoord tijdens keuringen. Op de website van Hans en Ria Meulblok ( kunt u een voorproefje en achtergrondinformatie krijgen van het terrarium. U bent vanaf 20:00 uur welkom op de Albardastraat 127 in Oss (tel ). Bak van de maandag 14 juni : Max Hopman Op maandagavond 14 juni zijn wij zowel binnen als buiten welkom bij Max Hopman. Binnen treft u een Tanganjikabak aan en buiten de recentelijk aangelegde vijver. De Tanganjikabak betreft een hoekaquarium, l x b : 200 x 50 cm, het diepste punt meet 105 cm. De bak heeft een inhoud van ca. 700 L. en bevat steenformaties van Maaskeien en slakkenhuizen. Het fi ltersysteem bestaat uit een combinatie van een druppelfi lter en een biologisch fi lter. De bevolking bestaat uit: Tropheus moori Chipimbi, Neolamprologus leleupi, Neolamprologus similis, Neolamprologus crassus en Synodontis petricola. De nu nog aanwezige Tropheus duboisie zal straks waarschijnlijk vervangen zijn door Neolamprologus tretocephalus. Het aquarium is momenteel beplant met Vallisneria. Deze beplanting zal binnenkort waarschijnlijk worden vervangen door Hydrilla verticillata. 4

5 5 Bel gerust en vraag nu vrijblijvend uw offerte aan!

6 F Fa. van Haren Vogels Tropische vissen Zeevissen Kooien Aquaria Papagaaien Van Noremborghstraat s Hertogenbosch tel:

7 Activiteiten voor de komende maand (vervolg) De vijver is aangelegd in de nazomer van 2009, l x b : 550 x 320cm, diepste deel is 90 cm, inhoud ca. 8m3. Het fi ltersysteem bestaat uit een Sacem Top Clear, type hogedrukvat met een Meszner 4000 waterpomp met een capaciteit van 3800 l /u. De bevolking van de vijver bestaat uit: goudzeelten, goudvissen, koi en bruine kikkers. Het watergedeelte van de vijver is beplant met: hoornblad, krabbescheer, waterlelie en waarschijnlijk dan ook fonteinkruid. In het moerasgedeelte treft u aan: gele lis, snoekkruid, adderwortel, knikkend nagelkruid, koekoeksbloem, waternaaldkruid, waterdrieblad en dotterbloem. Belangstellenden worden om 20:00 uur verwacht. Max woont op de Heischouw 19 in Oss (tel ). René Molmans Van de redactie Gezien de beschikbare ruimte een kort redactioneel stukje. Het is weer gelukt om voor het boekje diverse interessante artikelen bij elkaar te sprokkelen. Indien u een bepaald onderwerp met betrekking tot onze hobby besproken wilt hebben in het boekje laat het de redactie weten. De redactie gaat dan op zoek of er artikelen te vinden zijn over het gewenste onderwerp. Voor de resultaten van de watermeetavond moet u wachten tot het volgende boekje. Het was organisatorisch niet mogelijk om de resultaten tijdig beschikbaar te hebben voor dit boekje. Cees van Son 7

8 NBAT Algemene Ledenraad 24 april 2010 Op zaterdag 24 april was o.a. Theo van Meegen aanwezig op de ledenraad van de NBAT. Van s morgens uur tot aan s middags uur passeerden vele onderwerpen de revue. Hieronder een korte samenvatting van een aantal voor u relevante onderwerpen waarover is gestemd. Bestuur NBAT: Tijdens de Algemene Ledenraad van het NBAT zaterdag 24 april jl. is een nieuw dagelijks bestuur gekozen met als voorzitter : Pim Wilhelm, secretaris: Robert Zuijdam en penningmeester: Eugene ter Beek. Dit dagelijks bestuur wordt aangevuld met een drietal regiovertegenwoordigers te weten regio Zuid-Oost: Jordan Klink, Noord-West: Hans Sieraad, Zuid-West: David Verhagen. Tijdens de Ledenraad werden de vertrekkende bestuursleden T. Verhey en B. de Greef bedankt voor hun inzet voor de vereniging in de afgelopen jaren. T. Verhey werd benoemd als NBAT ere lid. Maandblad Het Aquarium : Per 1/1/2011 wordt de NBAT lidmaatschaps abonnementprijs gesteld op 17,- en als los abonnement op 39,50. Hierbij werd de intentie uitgesproken dat dit verschil in de toekomst met een stijgende kwaliteit van het blad groter zal worden. Voorts is er wederom de wens uitgesproken om uit te zoeken of met de Belgische zusterorganisatie, de BBAT, een zekere vorm van samenwerking mogelijk is. T.Verhey zal met ingang van april 2010 zich gaan bezighouden met de acquisitie van advertenties voor het maandblad Het Aquarium. Contributie NBAT: Per 1/1/2011 wordt de NBAT basiscontributie gesteld op 15,50 per lid. De verenigingsbijdrage wordt op 0,- gezet. Door deze wijziging in betaling worden de kleine verenigingen ontlast. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de mogelijkheid voor een verenigingsbijdrage in de toekomst hierbij bewust wordt opengehouden door deze voor nu op 0,- te stellen en de regeling verder ongewijzigd te laten in de NBAT statuten. Theo Janssen 8

9 Vrouwen klonen alleen vrouwen Bron: Tania Sels, Leeri April 2010, Noorderlicht VPRO De Poecilia formosa (Amazonemolly ) is, volgens de wetenschappers, een succesvolle parasiet van de evolutiewedloop. De Amazonemolly is een klein visje van tien centimeter in lengte en naaste familie van de guppy. Guppy s zijn vaak mooi en fel gekleurd, maar de Amazonemolly mist met zijn saaie witte lichaam deze fl air. In de wateren waar dit zoetwatervisje rondzwemt is geen mannelijke soortgenoot te vinden. En dat is niet zo raar ook. Alle Amazonemolly s zijn namelijk vrouwelijk. Deze ei-levendbarende tandkarper vermenigvuldigt zich door parthogenese (gynogenesis). Dit wil zeggen: de vrouwtjes worden door een vreemde soort mannetjes bevrucht, maar het sperma dient enkel als prikkel om de eitjes te laten ontwikkelen. Er wordt in 99,9% van de gevallen geen erfelijk materiaal van de vader doorgegeven aan de jongen. De nakomelingen krijgen dezelfde kenmerken als moeder en zijn steeds vrouwelijk. Vissen paren normaal niet met andere dan soortgenoten. Zij kunnen niet alleen visueel hun soortgenoten herkennen, maar het baltsritueel verschilt van soort tot soort. Waarom de Poecilia formosa andere mannen zover krijgt om tot paring over te gaan, werd experimenteel onderzocht. Het blijkt dat deze vrouwtjes een, voor andere mannetjes onweerstaanbare, lokstof produceren uit hun geslachtsopening. De man verliest zijn hoofd en soorteenheid speelt geen rol meer... Ontzettend slim! Geen gewenste situatie voor de mannetjes die het slachtoffer zijn van deze gemene list. Hun kostbare genen verdwijnen zo in de prullenbak. Maar niet alle mannen trappen in deze val. Uit eerder onderzoek was al bekend dat mannetjes voorkeur hebben voor vrouwtjes van hun eigen soort. Tenminste, in de gecontroleerde setting van het laboratorium. Een groep Duitse onderzoekers hebben laten zien dat dit ook het geval is bij wilde populaties. Voor hun onderzoek reisden de wetenschappers af naar vijf verschillende rivieren in de staat Texas, Amerika. Gedurende vijf maanden vingen zij grote aantallen 9

10 Vrouwen klonen alleen vrouwen (vervolg) Amazonemolly s en een nauwe verwant van hen die zich wel geslachtelijk voortplant, de witte molly. In het laboratorium maten ze vervolgens de hoeveelheid sperma aanwezig in de vrouwtjes van beide soorten. Er waren veel meer witte molly s die sperma bij zich droegen dan Amazonemolly s. De mannen blijken dus ook in het wild de voorkeur te geven aan vrouwtjes van hun eigen soort [Rüdiger Riesch, Ingo Schlupp en Martin Plath: Female sperm limitation in natural populations of a sexual/asexual mating complex (Poecilia latipinna, Poecilia Formosa), Biology Letters, 4 maart 2008]. Tijdens het onderzoek deden de wetenschappers nog een andere merkwaardige ontdekking. De witte molly s hadden namelijk ook aanzienlijk meer sperma op zak dan de Amazonemolly s. Komen sommige mannen misschien tijdens de daad er pas achter dat ze in de maling worden genomen? Wellicht kunnen deze mannen zich dan op het moment supreme inhouden en in ieder geval een gedeelte van hun kostbare zaad redden. Cees van Son Kopij gevraagd voor uw eigen maandblad Om artikeltjes te schrijven voor het maandblad hoef je geen computer, geen printer of een heleboel boeken te hebben. Alleen een potlood of ballpoint en een stuk papier (en wie heeft dat niet?) Schrijf uw persoonlijke ervaringen en belevenissen op over onze levendige hobby, want juist van uw ervaring (dit kunnen succesvolle, maar ook minder leuke ervaringen zijn) kunnen we allemaal iets opsteken. DOEN! 10

11 11

12 12

13 Turf Bron : Aquavo, Purmerend Turf, hoeveel is er al in tijdschriften al niet over geschreven. Aardig wat! En wat vind je terug op ons wereldwijde web? Niet zo heel veel eigenlijk. Een goede reden er maar eens wat pagina`s aan te wijden. Wat is Turf? We beginnen bij de basis. Wat is nu eigenlijk turf? Nou turf bestaat eigenlijk uit plantenresten die niet helemaal verteerd zijn, gedeeltelijk gehumifi ceerd noemen we dat met een mooi woord. Normaal worden plantenresten helemaal afgebroken door bacteriën. Dan vind je er bijna niets van terug. Maar als de omstandigheden ongunstig zijn (te lage temperatuur, te weinig zuurstof, te lage ph) dan stokt het omzettingsproces. Het jaar daarop vormt zich weer nieuw plantenmateriaal boven op de oude afgestorven resten en de laag eronder wordt nog zuurstofarmer, nog lagere ph, enz. Zo ontstaan dikke lagen deels verteerde plantenresten. Deze deels verteerde plantenresten noemen we turf. Die lagen turf kunnen zeer dik worden en op elkaar samengeperst raken. Dan ontstaat bruinkool. Als het proces nog verder gaat onder zeer grote drukken en hoge temperaturen dan krijgen we uiteindelijk steenkool. Maar om dat turf is het ons aquarianen dus eigenlijk te doen! Nou heb je turf...en turf. Verteerd plantenmateriaal uit een oorspronkelijk voedselrijke omgeving met veel water noemen we laagveen. Het is rijk aan stikstof, fosfor, metalen. Verteerd plantenmateriaal (vooral zuurminnende mossen, maar ook heide e.d.) uit het boven het laagveen gelegen hoogveen komt uit een voedselarme omgeving. Dit hoogveen is bruin, bruinzwart van kleur en vormt dikke, dichte klompen. Hoogveen, vaak bestaand uit mossen uit de Sphagnum familie, en ook wel laagveen wordt soms ook versnipperd en tot bolletjes geperst. Dit is dan het turfgranulaat wat we voor onze aquaria kunnen kopen. Maar blokken echte turf, liefst hoogveenturf, willen dus net zo goed. 13

14 Turf (vervolg) Waarom turf? Eigenlijk is het toch wel vreemd dat we turf in onze aquaria gebruiken. Aan de ene kant halen we telkens elk verrot of misvormd blaadje uit ons aquarium. Aan de andere kant stoppen we er weer turf in, wat eigenlijk gewoon ook deels verrot plantenmateriaal is! Dus waarom passen we in vredesnaam turf nog toe? Nou het is namelijk zo dat goede turf, let wel de goede! een aantal positieve eigenschappen in ons aquarium heeft. De voordelen van turf zijn namelijk: - Het maakt het water zachter (Lagere GH en KH); - Het maakt het water zuurder (Lagere ph); - Het heeft een bacterie remmende invloed; - Het vermindert de negatieve invloed van schadelijke metalen; - Het verbetert de opname van sporenelementen voor planten. Nou dat klinkt toch allemaal niet verkeerd nietwaar? Geen wonder dat turf al jaren erg populair is, en populair blijft. Dat maakt het de moeite waard om al die goede effecten eens wat beter te bekijken Hoe turf het water zachter maakt Water kan hard zijn. Water kan zacht zijn. We spreken van hard water als er veel Calcium en Magnesium ionen in opgelost zijn. De hardheid, ook wel de GH genoemd (Gesamtharte) is een maat voor de hardheid van het water. Zo is water met een GH van 20 zeer hard. Water met een hardheid van 4 graden GH is zacht. Als turf dus het water zachter maakt dan zal het dus op de één of andere manier die calcium en magnesium ionen uit het water moeten kunnen krijgen. Nou, dat gebeurt dus ook! 14

15 Turf (vervolg) Het turf werkt eigenlijk als een ionenwisselaar. In het fi guur hierboven zien we een stuk turf. Het verrotte plantaardige materiaal (Die bruine blob) bestaat uit lange moleculen waarin H+ ionen zitten. Die H+ ionen zijn op het plaatje even langs de buitenkant getekend. Nou geeft turf die H+ ionen nogal gemakkelijk af. Het wordt dan zelf negatief geladen. Om dat te compenseren neemt het turf daarvoor calcium, magnesium of andere positieve ionen weer op. Calcium heeft een positieve lading van 2+. Een waterstof ion van 1+. Er worden dus twee waterstof ionen gewisseld voor één calcium ion. Op de onderstaande afbeelding is het proces na ionenwisseling te zien. Door die ionenwisseling haalt turf Ca2+ en Mg2+ uit het water en wordt het water zachter. Er komt meer H+ in het water, dat wordt daardoor zuurder. Cees van Son 3 keer Super Gemakkelijke Aquariumplanten (Lezing Aad Bouman, 26 april) Op maandag 26 april verwelkomden wij Aad Bouman. Aad gaf de volgende lezing: 3 keer Super Gemakkelijke Aquariumplanten. De drie voorwaarden daarvoor zijn: 1. Planten zijn super gemakkelijk via de handel te verkrijgen; 2. Planten zijn super gemakkelijk in onderhoud; 3. Planten zijn super gemakkelijk zelf te kweken. Voor aanvang van de lezing deelde Aad een dubbelzijdig A4-tje uit met daarop in alfabetische volgorde een lijst met planten die volgens hem tot de supergemakkelijke behoren. Tijdens de lezing hield hij die volgorde grotendeels aan, en kwamen de meeste van de planten op het A4-tje aan bod. Aad begeleidde zijn verhaal met 2 diaprojectors waarop hij een grote reeks duidelijke en prachtige foto s vertoonde. 15

16 3 keer Super Gemakkelijke Aquariumplanten (vervolg) De planten op de lijst zijn in 4 groepen in te delen: Epifyten, Waterplanten, Moerasplanten en Drijfplanten. Ongeveer 80% van de in de aquaristiek gebruikte planten zijn geen echte waterplanten. Aad begon de presentatie dan ook met een aantal foto s van hoe ze bij de Werkgroep Aquatische Planten, waar hij deel van uitmaakt, plantjes kweken in een kas met daarin tunnels met daaronder moerasplanten die emers gekweekt worden. Op kleine schaal kun je dat ook gemakkelijk doen door een bak(je) te nemen, deze vullen met een laag goedkope potgrond (nooit in het aquarium gebruiken!), de bodem goed nat houden, en afdekken met transparant plastic. Na ijsheiligen op 15 mei kun je deze bakjes gewoon buiten zetten. In de winter binnen bijv. bij een raam. Aan het emers kweken van aquariumplanten zitten een aantal voordelen boven het submers (onder water) kweken van aquariumplanten. De voordelen van het emers kweken van aquariumplanten staan hieronder weergegeven. * de meeste aquariumplanten groeien emers sneller dan submers. Soms groeit een plantje emers in een tijd van weken net zo veel als waar hij submers maanden over zou doen; * emers gekweekte aquariumplanten hebben geen last van algen; * emers groeiende aquariumplanten zijn minder gevoelig voor wisselende omstandigheden; * emers groeiende aquariumplanten hebben minder licht nodig dan submers groeiende; * emers gekweekte aquariumplanten zijn gemakkelijker te vervoeren omdat ze steviger zijn dan submers gekweekte aquariumplanten. Vaak is de verschijningsvorm onder water heel anders dan boven water. Planten die boven water rood van kleur zijn, kunnen onder water zomaar groen worden, en andersom natuurlijk. Daarnaast kan de bladvorm van de emerse vorm heel anders zijn dan van de submerse vorm. Natuurlijk zijn er meer factoren van invloed op de kleur van de plant. Bacopa bijvoorbeeld, bij een lage zuurgraad kleuren de koppen 16

17 Als dank voor het gratis gebruik van de promotiewand Van Schijndel Bekistingen Gespecialiseerd in prefab traditionele bekistingen. Daarnaast leveren wij ook slipkegels, sparingen, vulkisten, randkisten, vlonders en werkplaatsmontage. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. De Hammen MK Ravenstein tel: fax: gsm: info@vanschijndelbekistingen.nl 17

18 18

19 3 keer Super Gemakkelijke Aquariumplanten (vervolg) rood, bij een hoge zuurgraad groen. Tijdens het doorlopen van de lange lijst met verschillende gemakkelijke planten kwamen zo n beetje alle vermeerderingstechnieken aan bod. Bij veel planten die zich vermeerderen via zijscheuten kun je de moederplant plat in het bakje leggen. De zijscheuten die daar dan al snel uit gaan groeien kun je dan stekken voor in het aquarium. Ook krijgen veel planten in de emerse vorm bloemen. Deze planten kun je daarna drogen om de zaden op die manier te verzamelen. Deze zaden kun je vrij lang bewaren. Ze gaan binnen een paar jaar niet merkbaar achteruit in kwaliteit. Wanneer je de zaden weer plant zullen ze eerst wortelen, en pas daarna bladeren maken. Eénassige planten kunnen zichzelf bestuiven, bij meerassige planten gaat dit wat moeilijker, dan heb je kruisbestuiving nodig. Het zelfbestuiven kun je doen door de bloeiaar eenvoudigweg 3x per week onder water te trekken. Vermeerdering via de wortelstokken. Dit proces kun je bij sommige soorten versnellen door de wortelstok in stukken te knippen. Als je dit bij het Leids plantje bij elke ring doet, dan komt er uit elk stukje wortelstok een nieuw plantje. Stengelplanten kun je uiteraard gewoon toppen waarna je deze toppen terugplant. Sommige planten, zoals bijvoorbeeld bepaalde Echinodorussoorten vermeerderen zich door middel van adventief planten. Ze maken bloeistengels waaraan jonge plantjes groeien. Sommige planten, zoals bijvoorbeeld Vallisneria of sommige Cryptocorynen soorten kunnen zich vermeerderen door middel van uitlopers. 19

20 3 keer Super Gemakkelijke Aquariumplanten (vervolg) Weer andere planten, zoals bijvoorbeeld de Nymphaea Micrantha, vermeerderen zich door nieuwe plantjes op de bladeren van de moederplant te maken. Bij deze specifi eke plant mag het jonge plantje niet van dit oude blad gehaald worden. Het plantje overleeft alleen wanneer je het aan het oude blad door het aquarium laat drijven, net zo lang tot het oude blad helemaal is vergaan. Andere lotussen maken knollen, waaruit (soms heel veel) jonge plantjes gaan groeien. Aan het geslacht Nymphaea (Lotus) besteedde Aad extra veel aandacht. De lotussen zijn grofweg in te delen in drie groepen: Vijverlotussen, Aquariumlotussen en Tropische kas lotussen Op de aquariumlotussen werd dieper ingegaan. Wanneer Nymphaea Lotus bloeit gebeurt dit s nachts. Aad heeft de bloei gevolgd en middels prachtige foto s vastgelegd. De bloem opent zich altijd naar voren in het aquarium. Hij bloeit twee nachten en is alleen de eerste nacht helemaal geel. De tweede nacht heeft hij al veel bruine punten. De bestuiving is bij deze plant nooit het probleem, de zaadvorming lukt echter niet altijd. Het is gebleken dat het belangrijk is te wachten tot de plant zelf de bloem onder water trekt, alleen dan lukt de zaadvorming en zal dit zaad ontkiemen. Lukt het wel dan heb je vreselijk veel zaden. Uit de zaden van een groene lotus kwamen zelfs een paar rode lotussen groeien. Ook liet Aad zien dat Nymphaea lotus via knollen enorme aantallen jonge plantjes kan maken, zeker als je de knol laat drijven. Voordat deze jonge plantjes zelf weer knollen vormen kun je wel zomaar 2 jaar verder zijn. Het was een leerzame en drukbezochte avond. 20 Joost Boumans

21 Elzenproppen als waterverzachter Bron : Karel Fondu, De Siervis Leuven In het hoofdstuk Praxis van het Datznummer van november 1998 schreef Christian-Peter Steinle een artikel over een natuurlijke waterverzachter die bovendien geen frank (eurocent) kost. De zwarte els Op vochtige bos- en bosrandgronden, in beemden en op de oevers van stilstaande en stromende watertjes groeien vaak onopvallende bomen met donkere, ovale bladeren. Bekijkt men ze van naderbij dan valt de grafi etkleurige, relatief gladde bast op die versierd wordt door heldere verticale markeringen. Over een dergelijke stam beschikt in onze regio enkel de zwarte els: ALNUS GLUTINOSA. Spijtig genoeg komt deze speciale en nuttige boom steeds minder en minder voor. Het wortelgestel van de zwarte els is bijzonder sterk ontwikkeld en dit zowel in de breedte als in de diepte. Daarom is hij ideaal om oevers en bermen op hun plaats te houden. Onder zijn dichte bladerdak groeit er ook geen onkruid. Bovendien beschikt de zwarte els over een bijzonder snelle stofwisseling. Hij produceert veel zuurstof en bindt grote hoeveelheden stikstof uit de lucht die wordt afgevoerd naar de bodem waar het dienst doet als meststof. Vanaf de late herfst tot op het einde van de winter vallen zijn zaden naar beneden. Het is voor talrijke zaadetende vogels o.a. Sijzen, een onmisbaar voedsel dat hen toelaat de winter zonder kleerscheuren door te komen. 21

22 Elzenproppen als waterverzachter (vervolg) Voor zoetwateraquarianen die voor hun vissen zacht en zuur water nodig hebben, zijn de vruchten, meer bepaald de elzenpropjes, een geschenk uit de hemel. In water zwellen ze lichtjes op en geven looistoffen af die de ph drastisch verlagen. In aquaria waarin elzenpropjes liggen zinkt de eventueel aanwezige hardheid snel en blijvend weg. Terwijl turf het water intensief kleurt, geven elzenproppen een kleur die vergelijkbaar is met die van acaciahoning. Met die elzenpropjes is het zoals met zo vele huismiddeltjes: niemand weet hoe het echt werkt, maar het helpt. Ik verzamel geen afgevallen propjes; ik pluk ze in de winter, spoel ze in koud water schoon, laat ze drogen en bewaar ze. Als ik ze nodig heb leg ik een handvol op het wateroppervlakte. Deze hoeveelheid kan bij 100 liter leidingwater van 15 dhg en met een ph van 7,5 tot 8,5 de volledige hardheid op twee dagen neutraliseren en op vier dagen de ph laten zinken tot 6,5 of 5,5. Vermits het waterverzachtend effect eerder optreedt dan het aanzuren van het water verdient het aanbeveling om over korte periodes zowel de totale hardheid als de carbonaathardheid te controleren. Wonderlijk genoeg blijft de werking over een tijdspanne van 4 tot 8 weken doorgaan, zelfs al vervangt men wekelijks een derde van het water. Kleine barbelen, die enkel op zacht en zuur water te kweken zijn, gebruiken vaak de elzenproppen als afl egsubstraat. Mijn pantsermeervallen en mijn appelslakken consumeren ze volledig zonder dat het hun gezondheid schaadt. Een laatste positieve noot: een aquarium dat behandeld wordt met elzenpropjes blijft dikwijls gespaard van algen!! Cees van Son 22

23 Stichting NOP Papegaaienpark Wintelresedijk PP Veldhoven telefoon telefax Ons vogelpapegaaien opvangcentrum is 7 dagen per week geopend van uur tot uur. (Okt. tot/met Apr. van uur tot uur) In ons park treft u aan: ± 4500 grote papegaaien, tientallen toekans, diverse grote parkieten, tropische vogels, kraan-, roof- en watervogels. Tevens kunt u bezoeken: Onze tropische vogel- en plantenkas. Onze hoender- en fazanten afdeling. Onze vrije vluchtvolières van 30, 40, 50 & 80 meter lang. De dagelijkse veterinaire begeleiding wordt verzorgd door: Drs. H. van der Horst. Tel Entree prijzen: Volwassenen 10,00 Kinderen van 4 t/m 11 jaar 8, en gehandicapten 8,00 Groepskortingen vanaf 20 personen 1,00 korting per persoon. Rondleiding op aanvraag. Wij kopen en verkopen geen papegaaien 23

24 Als u op zoek bent naar een betrouwbare computer U kunt bij Giso-Automatisering terecht voor: PC-privé projecten Allerlei merken zoals: Hewlett-Packard, Target,enz Op maat gemaakte PC s Printers, scanners, all-in-one, Software,enz Draagbare PC s Aanleggen en onderhouden van netwerken Reparaties en veranderingen aan PC s, monitoren,enz Fons van Lieshout Gerard van Gils De Vroedschap 4 Woldreef MP Oss 5345 XW Oss A&J Partners in de bouw Voor alle voorkomende timmerwerken: verbouw, onderhoud en renovatie van woning of bedrijf Ook verzorgen wij het bouwen en/of afwerken van uw woning in uw beheer Vraag vrijblijvend informatie bij: Joop Kling: Tel.: (024) of (0486)

25 Nieuwe kikkersoort heeft opblaasbare neus Bron: Nieuwsflits 463, Onderzoekers hebben in de Foja-bergen van Indonesië een nieuwe kikkersoort ontdekt. De kikker beschikt over een opblaasbare neus die zich opricht als hij lawaai maakt. De kikker zat op een zak rijst toen één van de onderzoekers het dier opmerkte. Toen ze de kikker van naderbij bestudeerden, bleek hij over een zeer speciale neus te beschikken. De onderzoekers deden nog meer vreemde ontdekkingen. Zo vonden ze de kleinste kangoeroe ter wereld, een grote wollige rat, en een gekko met krultenen en gele ogen.de bergen zijn de voorbije jaren niet vaak bezocht door wetenschappers. Vooral de kangoeroe was verrassend voor de onderzoekers. We zouden verwachten dat de dieren enkel in Australië leven, maar dit kleine exemplaar heeft zich aangepast aan een leven in bosrijk gebied. De kangoeroe kan zelfs in een boom springen en klimmen. Activiteitencommissie Activiteitencommissie NOTEER IN UW AGENDA OF SCHRIJF HET OP DE KALENDER 26 juni B.B.Q. nieuwe stijl, gezellige barbecue en gezellige spelletjes. Zaal open om uur we beginnen dan om uur U kunt zich nu al opgeven bij Jan Goedhard tel of j.goedhard@zonnet.nl Deelname voor leden is gratis, partner vriend en/of vriendin betalen 7.50 euro. Vr.gr. Jan Goedhard 25

26 Bestuur en kader van de vereniging Voorzitter: Th. Janssen tel: Kievit VK Oss Vice-voorzitter H. Meulblok tel: Albardastraat HC Oss Secretaris C. van Son tel: Hageheld ER Oss Publicist / Redactie: C. van Son tel: Hageheld ER Oss redactie@xiphophorus.nl Ledenbelangen: R. Molmans tel: Veldekestraat TC Oss Molmans@home.nl Penningmeester: Th. van Meegen tel: Ypelaar BD Veghel penningmeester@xiphophorus.nl Ledenadministratie: C. van Son tel: Hageheld ER Oss ledenadministratie@xiphophorus.nl Telefoonnummer clublokaal: , Aengelbertlaan 60, Oss info@xiphophorus.nl Speciaalgroepen: Terrarium: H. Meulblok, R.L. Ceelen Zeeaquarium: A. Jansen Cichliden: M. Hopman Killi s: P. Ooms Planten: J. Goedhard, J. Kling, J.v.d. Leest Vijvergroep: R.L. Ceelen, J. Goedhard Verenigingsaquarium: J. Kling, J.v.d. Leest, L.v. Haaren Ondersteuning nieuwe leden: J.Hoedeman R. Molmans webmaster@xiphophorus.nl R.L. Ceelen 26

27 27

28 28

Martin Koetze & Bart Vries

Martin Koetze & Bart Vries Seizoen 2009-2010 Onze hobby avond, wat doen we deze maand 1 Op elke 1 e maandag van de maand is er een hobbyavond in de Reensche Compagnie aan de Tak van Poortvlietstraat 361 te Hoogezand. De Aanvang

Nadere informatie

www.deschuttervis.nl Aan: Beste Leden, Als eerste wens ik u namens het bestuur een goed en gezond 2012 toe.

www.deschuttervis.nl Aan: Beste Leden, Als eerste wens ik u namens het bestuur een goed en gezond 2012 toe. Beste Leden, Als eerste wens ik u namens het bestuur een goed en gezond 2012 toe. Even een terugblik naar onze jaarlijkse feestavond van december 2011. Met een goed gevulde zaal, blije mensen en vele mooie

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 65 Nummer: 06-2011 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

Vragen. Groeien en bloeien

Vragen. Groeien en bloeien Groeien en bloeien Kamerplanten staan langer in de huiskamer dan een boeket of bloemstuk. Een plant heeft bepaalde zaken nodig om goed te kunnen groeien en bloeien. Om een goed advies te kunnen geven moet

Nadere informatie

Voortplanting bij planten

Voortplanting bij planten Voortplanting bij planten Opdracht 1 1. Wanneer spreken we van ongeslachtelijke voortplanting? 2. Een uitloper en een wortelstok zijn beide stengels waaraan jonge planten ontstaan. Wat is het verschil

Nadere informatie

www.deschuttervis.nl Aan:

www.deschuttervis.nl Aan: Beste Leden, Wat gaat de tijd toch snel, alweer 3 maanden geleden dat onze laatste clubavond was. A.s. zal daarom in het teken staan van een grote vis en plantenveiling en tijdens de pauze vindt er nog

Nadere informatie

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT MAANVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MAANVIS BIJ ELKAAR

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ

Nadere informatie

Kaart 15 Bollen en knollen

Kaart 15 Bollen en knollen Kaart 15 Bollen en knollen Informatiekaart Werkblad Onderzoek: o Bollen en knollen o Narcissen op water Quiz: o http://natuur.ariena.com Voor de leerkracht: De kinderen leren de volgende begrippen: Bollenstreek

Nadere informatie

De teelt van zonnebloemen

De teelt van zonnebloemen De teelt van zonnebloemen De zonnebloem heeft als wetenschappelijke naam: Helianthus annuus. Deze naam komt van de Griekse woorden voor zon (helios) en bloem (anthos). De plant behoort tot de grote familie

Nadere informatie

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een

Nadere informatie

SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS

SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SLUIERSTAARTGOUDVIS

Nadere informatie

Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer

Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer 42 e jaargang Seizoen 2013/2014 Excursie en barbecue Op 25 mei, ja, dat is al erg snel, gaan we dit jaar naar Delfzijl en wel naar het Muzeeaquarium.

Nadere informatie

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst

Nadere informatie

Experimenten KIT. werkboekje. Dokter in de wetenschap: Klas:

Experimenten KIT. werkboekje. Dokter in de wetenschap: Klas: Experimenten werkboekje KIT Dokter in de wetenschap: Klas: 1 Licht/zon Zonnebaden in het licht Zonlicht is heel belangrijk voor planten. Als een plant enkele dagen geen of onvoldoende licht krijgt, begint

Nadere informatie

Dus heb je tijd op donderdag 10 augustus kom dan om u naar Moershei 13 in Landgraaf.

Dus heb je tijd op donderdag 10 augustus kom dan om u naar Moershei 13 in Landgraaf. Jaargang 37 Nummer 15 aug. 2017 www.terracollinaria.nl E-mail: info.terracollinaria@gmail.com TC Onze vakantie-hobby-avond bij Luc en Kristel. EXTRA, EXTRA, EXTRA, EXTRA, EXTRA, EXTRA, EXTRA, EXTRA,EXTRA

Nadere informatie

Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer

Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer 44 ste jaargang Seizoen 2015-2016 Onze hobby avond, wat doen we deze maand 1 De Hobbyavond Op elke 1 e maandag van de maand is er een hobbyavond

Nadere informatie

COLOFON. Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken

COLOFON. Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken Jaargang 37 no 9 november 2012 1 COLOFON Voorzitter Theo Hesp Kruin 25 1275 AZ Huizen 035-5262401 hesptgm@xs4all.nl Secretaris Marjan de Bruijn Melkweg 32 1271 TE Huizen 035-5252659 marjan.de.bruijn@online.nl

Nadere informatie

SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander

SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting.

Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting. Page 1 of 35 Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting Uitgevoerd door: Laboratorium Specialist in vijverwaterkwaliteit Page

Nadere informatie

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KOI l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KOI BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer

Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer 44 ste jaargang Seizoen 2015-2016 Onze hobby avond, wat doen we deze maand 1 Op elke 1 e maandag van de maand is er een hobbyavond in Wijkcentrum

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 113. Inhoud

Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 113. Inhoud Inhoud Voorwoord 5 6 Steeds meer planten! 9 6.1 Geslachtelijke variaties 9 6.2 Van eicel tot zaad 11 6.3 Allemaal gelijk 14 6.4 De juiste behandeling 24 6.5 Verschillende bollen en knollen 28 6.6 Afsluiting

Nadere informatie

Kopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.

Kopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen. Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je

Nadere informatie

2011/2012. aquariumplantenvoeding. Catalogus www.syfiori.nl Festal. Sybren Brouwer

2011/2012. aquariumplantenvoeding. Catalogus www.syfiori.nl Festal. Sybren Brouwer Catalogus www.syfiori.nl Festal aquariumplantenvoeding Sybren Brouwer 2011/2012 In deze catalogus treft u een overzicht aan van de Festal producten en krijgt u informatie over de diensten van www.syfiori.nl

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s

SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

Oerwoud. Inleiding: Het Oerwoud. 2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden.

Oerwoud. Inleiding: Het Oerwoud. 2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden. 2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Oerwoud Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden Denken: Praktisch, analytisch, kritisch, creatief Benodigdheden: Teken- en schilderspullen Papier Computer

Nadere informatie

MAKWARIUM NIEUWSBRIEF!

MAKWARIUM NIEUWSBRIEF! Beste MAK-kers, 01 april 009 MAKWARIUM NIEUWSBRIEF! We zijn in de running naar onze tentoonstelling, de hete adem is duidelijk voelbaar in je omgeving! Tijdens de voorbije werkvergaderingen is gebleken

Nadere informatie

VOOR HET VOETLICHT. Bertus Spee

VOOR HET VOETLICHT. Bertus Spee VOOR HET VOETLICHT Bertus Spee Monadenium ritchiei subsp. nymabensis Het moederland van deze planten is Kenia. Ze spruiten vanaf de basis met tot 40 cm lange stengels. Aan de top van de stengels ontstaan

Nadere informatie

ZAAI- GOED DEZE LESBRIEF IS VAN..

ZAAI- GOED DEZE LESBRIEF IS VAN.. ZAAI- GOED DEZE LESBRIEF IS VAN.. DIT BOEKJE GAAT OVER ZADEN EN WAT ER MEE GEBEURT ALS JE ZE IN DE GROND STOPT Heb jij wel eens wat in de tuin gezaaid? ja / nee Misschien woon je in een huis zonder tuin

Nadere informatie

HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM

HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HET INRICHTEN

Nadere informatie

De Leemvallei, ga je mee op onderzoek?

De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? Hallo allemaal, welkom in dit waanzinnige park voor jong en oud! Vandaag krijgen jullie de kans om dit park in het echt te openen met elkaar. Dit gaan we doen op

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Met het water mee Groep 4

Voorbereiding post 3. Met het water mee Groep 4 Voorbereiding post 3 Met het water mee Groep 4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Met het water mee, voor groep 4. Inhoud: Algemeen Infoborden Spel Werkblad

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Met het water mee Groep 5-6-7-8

Voorbereiding post 3. Met het water mee Groep 5-6-7-8 Voorbereiding post 3 Met het water mee Groep 5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Met het water mee, voor groep 5, 6, 7 en 8. Inhoud: Algemeen Infoborden

Nadere informatie

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4 Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap

Nadere informatie

1.Inleiding De beheerder van een productiebos wil voordat de bomen gekapt worden

1.Inleiding De beheerder van een productiebos wil voordat de bomen gekapt worden BO 6 Tijdsinvestering: Bomen meten Tijdstip: lente, zomer of herfst 1.Inleiding De beheerder van een productiebos wil voordat de bomen gekapt worden Nodig: Materiaal hoogtemeter Meetlint werkbladen potloden

Nadere informatie

SPREEKBEURT NEONTETRA

SPREEKBEURT NEONTETRA SPREEKBEURT NEONTETRA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE NEONTETRA BIJ

Nadere informatie

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GUPPY BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Het behandelen en plaatsen van aquariumplanten

Het behandelen en plaatsen van aquariumplanten Aquaplantsonline.nl Het behandelen en plaatsen van aquariumplanten Dit e-book wordt u aangeboden door Aquaplantsonline 2016 Aquaplantsonline Aquaplantsonline.nl 2 / 14 Dit is de 1.0 versie van dit e-book.

Nadere informatie

Apistogramma cacatuoides

Apistogramma cacatuoides Apistogramma cacatuoides Geschreven door: Dirkje (man) (vrouw) 1.1 Aanleiding tot het schrijven van het artikel het is een leuke vis die steeds bekender aan het worden is. Maar er is nog geen artikel over,

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014. Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014. Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Het was afgelopen dinsdag beslist niet koud, de wind was ook niet echt hinderlijk, maar de zon liet helaas verstek

Nadere informatie

Aponogeton rara ' Door : Liesbeth van Bruggen

Aponogeton rara ' Door : Liesbeth van Bruggen WWW.WATERPLANTEN.ORG Aponogeton rara ' Door : Liesbeth van Bruggen Dit verhaal gaat niet over een nieuw-ontdekte Aponogeton. Het gaat ook niet over een zeldzame Aponogeton (dan had het verhaal 'Aponogeton

Nadere informatie

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Suchmann Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Wanneer: Dinsdagmiddag 6-13-20 & 27 april De kinderen worden in groepjes verdeeld van 3 of 4 kinderen. Ieder groepje krijgt een onderwerp toebedeeld

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 65 Nummer: 05-2011 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

2.3 Familie De familie van de Corydoras panda is de Callichthyidae of terwijl, pantsermeervallen

2.3 Familie De familie van de Corydoras panda is de Callichthyidae of terwijl, pantsermeervallen Corydoras panda Geschreven door: Jeto 1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot het schrijven van het artikel: Ik heb dit artikel geschreven, omdat ik zelf de Corydoras panda een leuk beestje vind om te houden maar

Nadere informatie

December 2015. Jaargang 37

December 2015. Jaargang 37 December 2015 Jaargang 37 Bij ons voelt uw viervoeter zich thuis! T 0162 437822 F 0162 437284 I www.teraalst.nl Aquariumvereniging De Siervis Ingeschreven onder 40258165 bij de K.v.K te Tilburg. Goedgekeurd

Nadere informatie

De kolibrie. Lievelingsbloemen

De kolibrie. Lievelingsbloemen Kolibries zijn piepkleine, kleurrijke vogeltjes. Ze eten nectar. Die halen ze met hun lange bek uit de bloemen. Soms lusten ze ook een spinnetje. Lievelingsbloemen Kolibries houden van buisvormige en borstelige

Nadere informatie

Lente. groep 3, 4 en 5

Lente. groep 3, 4 en 5 Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14

Nadere informatie

De vereniging en uw Aquarium

De vereniging en uw Aquarium De vereniging en uw Aquarium Aquarium houden is een veel eisende hobby. Maar al te veel mensen onderschatten dit, wat leid tot grote teleurstellingen en dat terwijl ze ooit zo lekker enthousiast waren

Nadere informatie

Kern 3: doos-poes-koek-ijs

Kern 3: doos-poes-koek-ijs Kern 3: doos-poes-koek-ijs In deze kern leert uw kind: Letters: d - oe - k - ij z Woorden: doos, poes, koek, ijs, zeep Herhaling van de letters van kern 1 en 2 Deze nieuwe woorden en letters worden aangeboden

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 64 Nummer: 02-2010 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden

Nadere informatie

Kern 4: huis-weg-bos-tak-hut

Kern 4: huis-weg-bos-tak-hut Kern 4: huis-weg-bos-tak-hut In deze kern leert uw kind: Letters: h - w - o - a - u Woorden: huis, weg, bos, tak, hut De letters i - m - r - v - s aa - p e - t ee - n b oo zijn bekende letters geworden.

Nadere informatie

Voorbereiding post 2. Met de mens mee Groep 1-2-3

Voorbereiding post 2. Met de mens mee Groep 1-2-3 Voorbereiding post 2 Met de mens mee Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Met de mens mee, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel

Nadere informatie

uitdagend, inspirerend en waarderend voor ieder(s) talent!

uitdagend, inspirerend en waarderend voor ieder(s) talent! NIEUWSBRIEF MEI Deze nieuwsbrief bevat de volgende onderwerpen: studiedagen tot einde schooljaar SAP (school atletiektoernooi parkstad) Schoolverlaters gaan naar Teuven! Nieuws vanuit de plusklas Deel

Nadere informatie

Jaargang: 32 Nummer: 10/11

Jaargang: 32 Nummer: 10/11 Jaargang: 32 Nummer: 10/11 SUCCULENTA - nederlands-belgische vereniging van liefhebbers van cactussen en andere vetplanten HET VETBLAD Officieel orgaan van Succulenta afd. Amsterdam Opgericht 23 april

Nadere informatie

wat je moet doen welkom in de wereld van Olle Handreikingen voor de leerkracht

wat je moet doen welkom in de wereld van Olle Handreikingen voor de leerkracht de wereld van Olle Bij dit werkboek wordt het boek Olle gebruikt. Vromant, W. (004) Olle. Wielsbeke (Belgie): Uitgeverij De Eenhoorn. ISBN: 9789083870 Tekst, opmaak & illustraties: Pauline Buit - de Krijger

Nadere informatie

SPREEKBEURT DISCUSVIS

SPREEKBEURT DISCUSVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT DISCUSVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE DISCUSVIS BIJ

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam. Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,

Nadere informatie

DE ORANG OETAN. Bosmens

DE ORANG OETAN. Bosmens DE ORANG OETAN Bosmens Sommige mensen hebben last van hoogtevrees. Dit langharige bosmens heeft het omgekeerde. Hoog in de bomen van het tropische regenwoud zoekt hij naar rijp fruit om te eten. Hij komt

Nadere informatie

Jos Koster gefeliciteerd, door het bestuur en de leden

Jos Koster gefeliciteerd, door het bestuur en de leden Danio Rerio Del 69 2013 Jos Koster gefeliciteerd, door het bestuur en de leden Op zaterdagavond 23 maart was de uitslag van de Districtskeuring van het district Zuidholland Noord. Jos Koster verdedigde

Nadere informatie

Er staan een paar zaaibakken in de hoek van de tuin waar een aantal scheuten eerder in gepoot werden.

Er staan een paar zaaibakken in de hoek van de tuin waar een aantal scheuten eerder in gepoot werden. Vertaling Les 8 augustus 2014 Bonsaiblad Satsuki Kenkyu Geschreven door Isamu Enomoto (officieel lector van de Japanse Satsuki vereniging). Handleiding om Satsuki azalea s te kweken en te vormen in alle

Nadere informatie

PLANTEN. Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden

PLANTEN. Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden BK402: PLANTEN Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden Kader maakt de vragen 1 t/m 45. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden Beantwoord de volgende vragen. 1 Een

Nadere informatie

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei.

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei. Lentetips April Vroegbloeiende struiken kan u na de bloei snoeien. Vanaf april ziet onkruid vaak zijn kans. Onbeplante oppervlaktes zijn snel bedekt met ongewenst groen. Schoffelen is dus de boodschap!

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Herfst

Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 februari Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 februari Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 februari 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Afgelopen dinsdag begon nogal miezerig, maar in de loop van de middag werd het toch nog aangenaam voorjaarsweer. Een

Nadere informatie

Werkblad Waterrapport 1 - Kleur van het water

Werkblad Waterrapport 1 - Kleur van het water Werkblad Waterrapport - Kleur van het water Water in sloten, plassen, meren en rivieren kan allerlei verschillende kleuren hebben door de stoffen die erin opgelost zijn. Meestal betekent helder en lichtgekleurd

Nadere informatie

Tijdsplanning werkstuk groep 5

Tijdsplanning werkstuk groep 5 Naam: Groep 5 Tijdsplanning werkstuk groep 5 Wat wanneer Aan de juf het onderwerp van maandag 21 januari 2013 mijn werkstuk doorgeven inleveren opdracht 1 maandag 28 januari 2013 inleveren opdracht 2 donderdag

Nadere informatie

Geral Overbeek. Onkruid de baas. Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid)

Geral Overbeek. Onkruid de baas. Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid) Onkruid de baas Geral Overbeek 2011 Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid) 25 TUINTIPS ONKRUID DE BAAS Wil jij ook een tuin zonder

Nadere informatie

Voorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 4-5-6

Voorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 4-5-6 Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 4-5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 4, 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel

Nadere informatie

Kampverhaaltjes van de kinderen van Maltezer Jongerenkamp 2012 te Hummelo

Kampverhaaltjes van de kinderen van Maltezer Jongerenkamp 2012 te Hummelo Kampverhaaltjes van de kinderen van Maltezer Jongerenkamp 2012 te Hummelo Sophie, geschreven na Maltezerkamp op onze Facebook groep: Het was mijn eerste keer dat ik op MK ging, Ik heb spijt dat ik vorig

Nadere informatie

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word Nog beter leren omgaan met Word Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Informatiekunde Omgaan met Word College De Heemlanden 2005. Informatiekunde Leerjaar

Nadere informatie

Lespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties:

Lespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties: Lespakket Zomerzon Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: * Memoriespel * 2 potjes voor de kievitsbonen * 1 potje voor

Nadere informatie

Leni Duistermaat, Naturalis sectie Botanie, onderzoeker Nederlandse flora

Leni Duistermaat, Naturalis sectie Botanie, onderzoeker Nederlandse flora Herbariummateriaal verzamelen nog van deze tijd?! Leni Duistermaat, Naturalis sectie Botanie, onderzoeker Nederlandse flora Leni.Duistermaat@naturalis.nl Nederland kent een lange traditie van het inventariseren

Nadere informatie

Altolamprologus calvus. Geschreven door: Lubbito

Altolamprologus calvus. Geschreven door: Lubbito Altolamprologus calvus Geschreven door: Lubbito 1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot het schrijven van het artikel Aangezien ik veel informatie van dit forum afhaal, heb ik besloten een artikel toe te voegen,

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT

ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied

Nadere informatie

BOOM de kampioen. vertelt over de plek die alle bomen over de hele wereld in ons. Er zijn ontelbaar veel boomsoorten en soms heeft een boom

BOOM de kampioen. vertelt over de plek die alle bomen over de hele wereld in ons. Er zijn ontelbaar veel boomsoorten en soms heeft een boom BOOM de kampioen vertelt over de plek die alle bomen over de hele wereld in ons leven innemen. En in het leven van de dieren. Er zijn ontelbaar veel boomsoorten en soms heeft een boom ook nog eens familieleden

Nadere informatie

De kluut is een waad vogel en heeft dan ook de beschikking over een vijver van plm. 5m2 welke met regelmaat doorgespoeld wordt met vers water.

De kluut is een waad vogel en heeft dan ook de beschikking over een vijver van plm. 5m2 welke met regelmaat doorgespoeld wordt met vers water. Kweek ervaring met de kluut ( Recurvirostra avosetta) Het kweekseizoen 2008 ben ik met 5 koppels kluten begonnen. Alle koppels had ik samen in een volière zitten met een afmeting van 6 x 9 m en 3 meter

Nadere informatie

Een kreeft in de klas

Een kreeft in de klas Een kreeft in de klas Leerdagboek van:... Een kreeft in de klas Wat doet de kreeft? Kijk een poosje heel nauwkeurig naar de kreeft. Schrijf heel nauwkeurig op wat de kreeft doet en hoe hij dat doet. Doe

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Zo het beton is gestoord en nu deze eerst even laten drogen voordat de staande binten er onder geplaatst kunnen worden.

Zo het beton is gestoord en nu deze eerst even laten drogen voordat de staande binten er onder geplaatst kunnen worden. Al een tijd hadden wij het idee om een zeeaquarium aan te schaffen. Na veel informatie te hebben ingewonnen bij Waterweelde en op het Zeewaterforum gaat onze voorkeur uit naar een bak van 130x50x60 waterhoogte.

Nadere informatie

Maanvis. Pterophyllum scalare. www.licg.nl. Serie vissen

Maanvis. Pterophyllum scalare. www.licg.nl. Serie vissen Serie vissen Maanvis Pterophyllum scalare De maanvis behoort tot de familie van de cichliden. Het zijn scholenvissen, afkomstig uit het Amazonegebied. Maanvissen heten zo omdat hun lichaam een ronde, vertikaal

Nadere informatie

Begin van het moestuinseizoen

Begin van het moestuinseizoen Begin van het moestuinseizoen 1. Buiten Zaaien in volle grond Algemene regel : de hoeveelheid aarde waarmee je het zaadje bedekt, mag maximaal drie maal de breedte van het zaad zijn. Zaai periode : is

Nadere informatie

Aquariumvereniging ``A.V. Waterweelde ``

Aquariumvereniging ``A.V. Waterweelde `` Heerlerheide Aquariumvereniging ``A.V. Waterweelde `` Opgericht: 7 oktober 1961 te Heerlerheide gemeente Heerlen. Koninklijk goedgekeurd bij besluit van 4 september 1975 Aangesloten bij de N.B.A.T. en

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

III. Het (mosterd)zaadje. Vrijdag

III. Het (mosterd)zaadje. Vrijdag Het (mosterd)zaadje Vrijdag "... Ik verzeker jullie: als jullie geloof hebben als een mosterdzaadje, dan zullen jullie tegen die berg zeggen: 'Verplaats je van hier naar daar! en dan zal hij zich verplaatsen.

Nadere informatie

Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui.

Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. KB2 Tijdsinvestering: 45 minuten Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. 1. Inleiding Een mol eet per jaar wel 50 kg wormen. Dat is veel, maar als je bedenkt dat in je

Nadere informatie

Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8

Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Colofon Titel: Plant in de klas - Instructieblad leerkracht, groep 6/7/8 Auteurs: Nienke van den Berg Hilde Spitters (NIGZ) Redacteuren: John Luteijs

Nadere informatie

Planten stekken Benodigdheden Algemene regels Kweekkasje Koude bak

Planten stekken Benodigdheden Algemene regels Kweekkasje Koude bak Planten stekken Planten kunnen op veel manieren vermeerderd worden. Er zijn verschillende bomen, heesters, vaste- en eenjarige planten die door zaad vermeerderd kunnen worden. Planten die door zaad vermeerderd

Nadere informatie

Het kweken met de Zosterops palpebrosus

Het kweken met de Zosterops palpebrosus Het kweken met de Zosterops palpebrosus De naam Zosterops palpebrosus heb ik zelf niet verzonnen het is de latijnse naam voor Indische brilvogel of Gangesbrilvogel, waarbij Zosterops staat voor brilvogel.

Nadere informatie

Taal. Opgave 1 Waar staan de woorden in de goede volgorde? steeds minder krachtig

Taal. Opgave 1 Waar staan de woorden in de goede volgorde? steeds minder krachtig Taal Opgave 1 Waar staan de woorden in de goede volgorde? steeds minder krachtig druppelend - stromend - stilstaand stilstaand - druppelend - stromend stilstaand - stromend - druppelend stromend - druppelend

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK ELAND Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen

Nadere informatie

DE MELKSLANG. Na-aap slang

DE MELKSLANG. Na-aap slang DE MELKSLANG Na-aap slang De melkslang heeft mooie, opvallende kleuren. Met zijn rode, zwarte en witte ringen zie je hem zeker niet over het hoofd. En dat is nou precies de bedoeling! DIERENPASPOORT MELKSLANG

Nadere informatie

Limburgs Landschap. natuurboekje van. winter 2011. Kinderbijlage_winter11.indd 1 05-11-11 14:3

Limburgs Landschap. natuurboekje van. winter 2011. Kinderbijlage_winter11.indd 1 05-11-11 14:3 Limburgs Landschap natuurboekje van winter 2011 Kinderbijlage_winter11.indd 1 05-11-11 14:3 Hoi! Wat voor winter krijgen we? Een kwakkelwinter met regen, natte sneeuw en af en toe een beetje vorst? Misschien

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO SPEURTOCHT THEMA BUSH voor groep 8 / brugklas VO Deze Bush-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds één antwoord goed. Denk er ook aan, dat je de paden niet mag verlaten.

Nadere informatie

Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel!

Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel! Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel! Hallo. Ik ben Jerom de compostworm. Ik eet alles wat in de natuur groeit. Ik ben verlekkerd op overschotjes uit de tuin en de keuken. Ik sabbel en

Nadere informatie

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar.

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar. Lees de uitleg over het regenwoud. Ik ga op bezoek in het Amazone gebied, dat is een groot tropisch regenwoud. Zie je de rode lijn? Dat is de evenaar. Zie je de donker-groene kleur? Dat zijn tropische

Nadere informatie