ACR nieuwsbrief Boston, Nov 14-19th 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ACR nieuwsbrief Boston, Nov 14-19th 2014"

Transcriptie

1 ACR nieuwsbrief Boston, Nov 14-19th 2014 A. Technologie We leven in een tijdperk waarin de snelle groei van de technologie niet meer te volgen is. Ook in de reumatologische gemeenschap is de moderne technologie binnengedrongen. De vraag is telkens wat er nuttig kan zijn voor onze patiënten en wat eerder nadelig. Ook op het ACR (American College of Rheumatology) waren verschillenden sessies gewijd aan dit onderwerp. Hierbij geven we een overzicht van enkele gerelateerde abstracts. 1. Zelfmonitoring door de patiënt via Smartphones Mueller R et al. Arthritis Rheum Nov;66(11):S ACR Abstract 2971 Zelfmonitoring door de patiënt via Smartphones: De Compass Study Correlatie tussen zelfbeoordeling van de ziekteactiviteit van reumatoïde artritis (RA) door patiënten via Smartphone en de beoordeling via scores gegeven door artsen. In de klinische praktijk worden patiënten met RA gewoonlijk elke 3 tot 6 maanden ontvangen. Hoewel het de voorkeur verdient, zijn maandelijkse bezoeken met beoordeling van de ziekteactiviteit vaak niet mogelijk omdat de arts slechts over beperkte tijd beschikt. Patiënten willen echter steeds actiever betrokken worden bij beslissingen omtrent hun behandelingen. Daarom zou de ontwikkeling van een hulpmiddel voor de beoordeling van ziekteactiviteit door patiënten via internet een innovatieve oplossing kunnen bieden. De COmPASS-studie wil een correlatie aantonen tussen de beoordelingen van RA ziekteactiviteit door de patiënt via smartphone en de traditionele scores van ziekteactiviteit geëvalueerd door de arts. Volwassen RA-patiënten die momenteel niet-intraveneuze behandeling met DMARDs krijgen, werden opgenomen in de multicentrische prospectieve studie. Patiënten kregen smartphones en werden opgeleid om een webapplicatie (WebApp) te gebruiken voor zelfbeoordeling. De patiënten werden klinisch beoordeeld door de behandelende arts bij baseline. De beoordeling omvatte joint counts, global assessment, laboratoriumwaarden, samen met gelijktijdige WebApp vragenlijsten (RAPID3/4) die werden ingevuld door de patiënt. Tijdens de volgende 3 maanden werd aan patiënten gevraagd om de WebApp vragenlijsten minstens één keer per week in te vullen.

2 Negentig patiënten werd gerekruteerd in vijf Zwitserse ziekenhuizen (gemiddelde ziekteduur 7,1 jaar, gemiddelde leeftijd 54,7 jaar en 60% mannen). De gegevens toonden een sterke correlatie tussen de beoordeling van ziekteactiviteit door de patiënt en door de reumatoloog wanneer de patiëntenvragenlijsten RAPID3 en 4 werden vergeleken met DAS44 bij baseline, CDAI en SDAI, zoals beoordeeld door de arts. Deze correlatie was onafhankelijk van ziektekenmerken, behandelingstype, demografie en centrumeffecten, en werd ook niet beïnvloed door het uitstellen van de invoer van gegevens via de smartphone tot 7 dagen na de baseline. Deze resultaten wijzen er op dat patiënten in staat zijn hun ziekteactiviteit zelf te beoordelen. Dit geeft een rationale om verder het gebruik van de smartphone technologie te onderzoeken voor strikte ziektemonitoring om de reumatoloog te helpen het RA management te optimaliseren. Opmerking van Abbvie: Abbvie België ontwikkelde een gelijkaardig programma (webapplicatie) voor patiëntenmonitoring, icare genaamd, dat al door verschillende artsen wordt gebruikt. Deze studie benadrukt het mogelijke voordeel van dit hulpmiddel voor zowel patiënten als artsen. 2. Telemedicine Kennedy C et al. Arthritis Rheum Nov;66(11):S851. ACR Abstract 1932 Verhoogde toegang tot educatie over inflammatoire artritis in landelijke en afgelegen regio s met gebruik van telemedicine Hoewel België een klein land is en we niet zoveel problemen hebben op het vlak van toegankelijkheid omwille van afstand tot een reumatoloog, kan telemedicine nuttig zijn voor minder mobiele mensen. In deze studie werd de doeltreffendheid van telemedicine voor de educatie van de patiënt onderzocht. Telemedicine voor het aanbieden van gezondheidsdiensten verbeteren de toegang tot de zorg. Erkend werd dat patiënten met inflammatoire artritis uit landelijke gebieden, slechts beperkte toegang hadden tot educatie en dat zij voordeel zouden kunnen halen uit het programma "Prescription for Education (RxEd)", een evidence-based voorlichtingsprogramma over inflammatoire artritis. Formaat: één dag, Publiek: volwassen met inflammatoire aandoeningen, Moderatoren: zorgverleners, gespecialiseerd in zorg voor artritis Het programma van één dag omvat een hele reeks korte presentaties en paneldiscussies door het team en kleine groepsdiscussies geleid door een moderator. Het programma werd aangepast zodat er twee workshopskonden worden gegeven via interactieve videoconferencing voor lokale en landelijke moderatoren. Het doel van deze studie was het evalueren van de doeltreffendheid van het aanbieden van Prescription for Education via telemedicine voor het verbeteren van zelfredzaamheid en andere zaken zoals kennis over artritis, copingvermogen, ingrijpendheid van de ziekte, en compliantie). Twee groepen, op basis van het type educatie, werden pre en post vergeleken: 1) lokaal (I, persoonlijk) versus 2) videoconferencing (R, op afstand met telemedicine) Gegevens werden verzameld bij - baseline (T1), - onmiddellijk na RxEd (T2), - en na 6 maanden (T3). Vragenlijsten voor zelfrapportering deden dienst voor de gegevensverzameling. Metingen omvatten demografie, ziektegerelateerde

3 gegevens, Arthritis Self-Efficacy Scale (SE), kennis over artritis [ACREU RA-kennisvragenlijst (AK)], copingvermogen (CE), ingrijpendheid van de ziekte (II), en Effective Consumer Scale (ECS). 123 personen vulden de vragenlijsten bij baseline in (I n=36; R n=87), met follow-up voor 81% onmiddellijk na training (T2) en voor 61% na 6 maanden (T3). Er werden geen significante verschillen bij baseline aangetroffen. Beide groepen (I en R) toonden onmiddellijk effect (verbeterde SE), significante toename in kennis (AK) na de interventie die lichtjes daalde over de periode van 6 maanden, zonder significante verschillen tussen de groepen (I vs. R). Beide groepen toonden significante toename in kennis (AK) van pre- tot onmiddellijk post RxEd, en geen significant verschil I vs. R. Beide groepen toonden significante verbetering in CE, II, en ECS van pre- tot follow-up na 6 maanden. Er waren geen significante verschillen tussen de groepen (I vs. R) voor alle secundaire uitkomsten. Verbeteringen in de zelfredzaamheid bij artritis en andere secundaire uitkomsten ware even effectief in de lokale (persoonlijke) als in de groepen op afstand. De toegankelijkheid van educatie over inflammatoire artritis in landelijke en afgelegen gemeenschappen verbetert sterk door het gebruik van telemedicine. 3. Facebook Crow C and Jones K. Arthritis Rheum Nov;66(11):S585. ACR Abstract 1332 Van sociale dienstverlening tot informatiedeling. Hoe gebruiken personen met reumatoïde artritis ziektespecifieke Facebook-gemeenschappen? Sociale dienstverlening kan leiden tot een betere levenskwaliteit en lagere depressiepercentages voor personen met reumatoïde artritis, maar pijn, vermoeidheid en de onzichtbaarheid van de ziekte kunnen leiden tot sociale isolatie. Ziektespecifieke Facebook-gemeenschappen zijn levendige, toegankelijke platformen geworden voor het delen van informatie en sociale dienstverlening. Er is echter weinig geweten over de inhoud van wat patiënten delen op dit medium. De 4 grootste patiëntgestuurde Facebook pagina's over reumatoïde artritis werden geïdentificeerd. Teksten uit 10 opeenvolgende "wall posts" van mei tot juni 2013 door leden van iedere gemeenschap en de hieruit voortvloeiende discussies werden thematisch gecodeerd en samengevoegd in een databank. Meerdere codes voor elke post waren toegestaan. Leden identificeerden zichzelf als personen met reumatoïde artritis, dierbaren, zorgverleners, of 'niet-gespecificeerd'. Overheersende thema's waren - het geven van advies, - het delen van persoonlijke verhalen en - het bieden van steun 1066 posts werden thematisch gecodeerd. In 73% van de posts werd informatie gegeven (44% daarvan omvatte een persoonlijk verhaal, 29% omvatte advies). In 20% van de posts werd steun geboden. Belangrijke activiteiten uit het dagelijks leven (zoals woning, medisch en financieel beheer) waren de meest besproken onderwerpen. Gezondheidsmanagement was de meest besproken activiteit uit het dagelijks leven (dit omvatte pijnmanagement, medicatiemanagement, voeding en conditie, en interacties tussen patiënt en zorgverlener).

4 Deelnemers gebruikten Facebook pagina s over reumatoïde artritis voornamelijk voor het delen van verhalen, advies en ondersteuning over gezondheidsmanagement en onderhoud. Hoewel dit medium veel mogelijke positieve effecten heeft, zoals een grotere sociale dienstverlening en het delen van doeltreffende strategieën voor het dagelijks leven, zijn de mogelijke nadelen onder meer dat vaak medisch advies wordt gegeven door personen waarvan de kwalificaties niet bekend zijn. Het is de taak van de professionele hulpverleners om de rol van dit medium op het vlak van sociale deelname voor hun patiënten te begrijpen en aan te pakken. 4. Online leren Lineker S et al. Arthritis Rheum Nov;66(11):S ACR Abstract 1933 Online artritis leren kennen: Webgebaseerde permanente educatie ondersteunt de verspreiding van praktische richtlijnen voor artritis bij landelijke/afgelegen eertselijnszorgverleners Eerstelijnszorgverleners (fysiotherapeuten, bezigheidstherapeuten, verpleegkundigen, huisartsen) worden vaak geconfronteerd met de moeilijkheid om relevante up-to-date informatie over artritis te raadplegen. Om dit probleem aan te pakken, werd een online permanent educatie programma om de klinische praktische richtlijnen voor artritis te verspreiden, ontwikkeld, getest en geëvalueerd. Online leermodules werden ontwikkeld voor osteoartritis (OA) en reumatoïde artritis (RA) op basis van gepubliceerde richtlijnen aangepast aan eerstelijnszorg, op basis van input van deskundigen over het onderwerp, en een beoordeling van de behoeften. Het programma werd getest in twee landelijke/afgelegen gebieden met een hoge prevalentie van artritis en tekorten aan gezondheidszorg professionelen. De evaluatie omvatte gepaarde steekproeven van pre/post metingen van best practice aanbevelingen en vertrouwen in en tevredenheid met het vermogen om artritis te beheren. Kennis van de best practice richtlijnen werd gemeten door één punt toe te kennen voor elke best practice die werd toegepast op een hypothetisch scenario en daarna de punten samen te tellen tot een totale score. Vertrouwen en tevredenheid werden gemeten op een numerieke schaal van 10 punten (0 niet tevreden/helemaal geen vertrouwen; 10 uiterst tevreden/veel vertrouwen). De eerstelijnszorgverleners die de modules voltooiden (OA n=34; RA n=32) vertoonden aanzienlijke verbeteringen in de best practice scores (OA pre=2,8/10, post=3,8/10, p<0,01; RA pre=3,9/12, post=4,6/12, p<0,01). Meer zorgverleners adviseerden bezigheidstherapie/gezamenlijke bescherming voor OA nadat ze de module doorlopen hadden (pre=32,4%, post=58,8%, p=0,01) Meer zorgverleners adviseerden patiënteducatie voor RA (pre=46,9%, post=68,8%, p=0,04). De tevredenheid met het vermogen om artritis op te volgen verbeterde eveneens (OA pre=7,0, post=8,0, p<0,01; RA pre=6,0, post=7,0, p<0,01). Significante toenames in vertrouwen in verschillende aspecten van artritiszorg werden ook vastgesteld (p<0,05). Na het voltooien van de OA-module verbeterde het vertrouwen van de deelnemers in het uitgebreide musculoskeletaal onderzoek, het voorschrijven/aanbevelen van corticosteroïden, het aanvragen/aanbevelen van serologische testen en het beheren van gewone musculoskeletale aandoeningen. Na het voltooien van de RA-module verbeterde het vertrouwen van de deelnemers in het voorschrijven/aanbevelen van gewrichtsinjecties voor de knie, DMARD's. Het geplande gebruik van relevante informatiebronnen in hun praktijk en voor hun patiënten benadrukte het engagement tot verandering van de deelnemers. Met de kennis die werd opgedaan uit de online modules waren de deelnemers in staat om een groter aantal van de best practices toe te passen en rapporteerden ze een toename in zowel tevredenheid met en vertrouwen in het beheren van artritis. Het succes van de testevaluatie leidde ertoe dat beide modules erkend en nationaal gelanceerd werden op het einde van februari Opmerking van Abbvie: Ook Abbvie België ontwikkelde een gelijkaardig programma (enkel franstalig) voor educatie van artsen over AxSpA, Sparkle genaamd.

5 B. Multidisciplinaire zorg Is multidisciplinaire zorg beter? Solomon DH et al. Arthritis Rheum Nov;66(11):S794. ACR Abstract 1809 Een vergelijking van ziekteactiviteit van reumatoïde artritis bij patiënten die worden verzorgd in praktijken met verpleegkundigen en assistenten versus praktijken met uitsluitend reumatologen. De Affordable Care Act (USA) stelt een uitgebreider gebruik voor van verpleegkundigen en doktersassistenten (mid -level providers, MLPs), maar er is weinig bekend over het proces en de uitkomsten van de zorg die zij bieden. Dit is vooral van belang in reumatologie waar een tekort aan gezondheidswerkers wordt voorspeld tegen het jaar We wilden de resultaten van de zorg voor reumatoïde artritis (RA) geboden door deze medewerkers vergelijken met de zorg die wordt geboden door alleen een reumatoloog. Deze studie werd uitgevoerd in 7 reumatologiepraktijken in de USA - 4 met MLP's en 3 zonder. De primaire uitkomst was RA-ziekteactiviteit (ZA), geklasseerd als remissie, lage ZA, gemiddeld, of hoge ZA, met behulp van gestandaardiseerde metingen (bijv. DAS28, RAPID3, CDAI). We haalden volgende informatie uit de medische dossiers van patiënten met RA voor de meest recente 2 jaar: RA-behandelingen, serologische status, ziekteduur, en ziekteactiviteit. We vergeleken de patiëntkenmerken en ziekteactiviteit voor praktijken met MLP s of zonder. We deden analyses van herhaalde metingen om de ziekteactiviteit te vergelijken voor bezoeken met MLP's en die met enkel reumatologen. Gevoeligheidsanalyses onderzochten ook 1. The area under the curve (AUC) voor ziekteactiviteit over de studieperiode van 2 jaar en 2. de verandering in ziekteactiviteit tussen de bezoeken. Er werden dossiers van 301 patiënten, waaronder 1982 bezoeken, geëvalueerd: 1168 bezoeken met MLP's en 814 met alleen reumatologen. Over het algemeen hadden patiënten een gemiddelde leeftijd van 61 jaar en 77% was vrouw. 69% van de patiënten die werden gezien door MLP's en 70% van hen die alleen door een reumatoloog werden gezien, waren RF of anti-ccp positief. Patiënten die werden gezien in praktijken met MLP s hadden meer kands om een lagere ziekteactiviteit te hebben (OR 0,32, p=0,004, verminderde probabiliteit voor hogere ziekteactiviteit). Vergelijkbare tendensen werden vastgesteld in de AUC-analyse. Er waren echter geen verschillen in de verandering van ziekteactiviteit. Hoewel niet-gerandomiseerde onderzoeken beïnvloed kunnen worden door bias door indicatie, hadden patiënten die werden gezien in praktijken met MLP's een lagere ziekteactiviteit over een observatieperiode van 2 jaar vergeleken met hen die werden gezien in praktijken met enkel een reumatoloog; anderzijds werden er geen verschillen opgemerkt in de verandering in ziekteactiviteit tussen bezoeken. Er zijn dus twee concurrerende mogelijkheden die door verder onderzoek kunnen worden verduidelijkt: patiënten die door MLP's worden gezien zijn minder ziek om te beginnen of hun zorg wordt geassocieerd met een betere ziektecontrole wanneer MLP's deel uitmaken van het team. Abbvie SA/NV - BEGEN140316b Nov 2014

6

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke

Nadere informatie

Zorgnormen voor mensen met reumatoïde artritis

Zorgnormen voor mensen met reumatoïde artritis Zorgnormen voor mensen met reumatoïde artritis Vertaling in het: Ingevuld door: E mail: SOC 1 Mensen met symptomen van RA moeten tijdig toegang hebben tot een klinisch specialist/zorgprofessional die bekwaam

Nadere informatie

Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: aanbevelingen van EUMUSC.

Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: aanbevelingen van EUMUSC. Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: van EUMUSC.NET In partnerverband met EULAR en 22 centra in Europa - Met steun van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder

Nadere informatie

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers

Summery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen

Nadere informatie

Reuma in eigen hand Van zelfkennis tot zelf management

Reuma in eigen hand Van zelfkennis tot zelf management Reuma in eigen hand Van zelfkennis tot zelf management Drs. Femke Lamers Dr. Sanne Rongen Reumatologie Bernhoven 2 De wereld verandert Zelf-management Het individuele vermogen goed om te gaan met symptomen,

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

samenvatting 127 Samenvatting

samenvatting 127 Samenvatting 127 Samenvatting 128 129 De ziekte van Bechterew, in het Latijn: Spondylitis Ankylopoëtica (SA), is een chronische, inflammatoire reumatische aandoening die zich vooral manifesteert in de onderrug en wervelkolom.

Nadere informatie

Samenvatting. Beloop van dagelijkse activiteiten bij adolescenten met cerebrale parese. Een 3-jarige follow-up studie

Samenvatting. Beloop van dagelijkse activiteiten bij adolescenten met cerebrale parese. Een 3-jarige follow-up studie * Samenvatting Beloop van dagelijkse activiteiten bij adolescenten met cerebrale parese Een 3-jarige follow-up studie Samenvatting Tijdens de periode van groei en ontwikkeling tussen kindertijd en volwassenheid

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting SAMENVATTING

Nederlandse samenvatting SAMENVATTING Samenvatting Nederlandse samenvatting SAMENVATTING De inleiding, de achtergronden en de doelstellingen van dit proefschrift worden beschreven in hoofdstuk 1. Evenals in andere landen neemt het aantal

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

161 Samenvatting L L sub01-bw-spaetgens - Processed on: Processed on:

161 Samenvatting L L sub01-bw-spaetgens - Processed on: Processed on: Samenvatting 161 162 Samenvatting 163 Samenvatting Jicht is een gewrichtsontsteking, ook wel artritis genoemd, en is wereldwijd de meest voorkomende reumatische aandoening. Jicht komt vaker voor bij mannen

Nadere informatie

Chapter 9 Samenvatting

Chapter 9 Samenvatting Samenvatting Marcel D. Posthumus SAMENVATTING Reumatoïde artritis (RA) is een aandoening die voorkomt bij 0,5-1% van de bevolking en die gekenmerkt wordt door een chronische ontsteking van meerdere gewrichten

Nadere informatie

hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 Om de herkenning van patiënten met depressieve stoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt wel screening aanbevolen. Voorts worden pakketinterventies aanbevolen om de kwaliteit van zorg en de resultaten

Nadere informatie

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis

Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve

Nadere informatie

218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongen

218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongen Samenvatting 217 218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongens en 14.8% van de meisjes overgewicht,

Nadere informatie

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie. Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan

Nadere informatie

het psychisch functioneren van de ouder, de tevredenheid van de ouders met de (huwelijks)relatie en de gezinscommunicatie. Een beter functioneren van

het psychisch functioneren van de ouder, de tevredenheid van de ouders met de (huwelijks)relatie en de gezinscommunicatie. Een beter functioneren van 9 Samenvatting 173 174 9 Samenvatting Kanker is een veel voorkomende ziekte. In 2003 werd in Nederland bij meer dan 72.000 mensen kanker vastgesteld. Geschat wordt dat het hier in 9.000 gevallen om mensen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.

Nadere informatie

Samenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9

Samenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 SAMENVATTING 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 134 Type 2 diabetes is een veel voorkomende ziekte die een grote impact heeft op zowel degene waarbij

Nadere informatie

Feedback rapport Kwaliteitsindicatoren palliatieve zorg. Fictief voorbeeld feedbackrapport TEAM X

Feedback rapport Kwaliteitsindicatoren palliatieve zorg. Fictief voorbeeld feedbackrapport TEAM X Feedback rapport Kwaliteitsindicatoren palliatieve zorg Fictief voorbeeld feedbackrapport TEAM X Auteurs: Kathleen Leemans, Joachim Cohen Contact: kleemans@vub.ac.be 02/477.47.64 De indicatorenset is ontwikkeld

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

2 Online informatie voor patiënten. Welkom! Onderzoeksverslagen. Evaluatie van

2 Online informatie voor patiënten. Welkom! Onderzoeksverslagen. Evaluatie van Welkom! Welkom bij de vijfde PanelCom nieuwsbrief. Als lid van PanelCom houden wij u op de hoogte van onderzoeken waar u aan kunt meewerken én de onderzoeken waar u mogelijk aan hebt meegewerkt. Wij waarderen

Nadere informatie

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent

Nadere informatie

Dutch Summary - Nederlandse Samenvatting

Dutch Summary - Nederlandse Samenvatting 119 Hoofdstuk 1 - Algemene inleiding Hoofdstuk 1 bevat algemene informatie over type 2 diabetes, waarin onderwerpen aan bod komen zoals: risicofactoren voor het ontwikkelen van type 2 diabetes, de gevolgen

Nadere informatie

Self empowerment met reuma De tools in handen

Self empowerment met reuma De tools in handen Self empowerment met reuma De tools in handen Marjolein Spronk Patricia Hugen Reumapatiëntenbond jep communicatie 1.1 Opbouw presentatie Reumapatiëntenbond: voorbeelden van patient empowerment Reumamonitor:

Nadere informatie

Eerste resultaten van POEET studie. Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede

Eerste resultaten van POEET studie. Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede Eerste resultaten van POEET studie Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede 13-03-2013 Achtergrond De effectiviteit van TNFi bij de behandeling van RA is in vele studies aangetoond. Wanneer RA patiënten

Nadere informatie

Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert

Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009 HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Doelstelling: Het doel is het evalueren van het effect van de behandeling of begeleiding zowel op individueel- als

Nadere informatie

23-1-2014. Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds 1795. Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie

23-1-2014. Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds 1795. Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie Raymond Ostelo, PhD Professor of Evidence-Based Physiotherapy Dept. Health Sciences EMGO+ Institute for Health and Care Research VU University Amsterdam, the Netherlands r.ostelo@vumc.nl 1 Classificeren

Nadere informatie

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en

Nadere informatie

Curavista ehealth. Hoeveel redenen heeft u nodig? Het platform mét content. Patiënt en arts voeren in

Curavista ehealth. Hoeveel redenen heeft u nodig? Het platform mét content. Patiënt en arts voeren in Hoeveel redenen heeft u nodig om door Curavista ehealth te worden overtuigd? Curavista ehealth Het platform mét content Patiënt en arts voeren in Hoeveel redenen heeft u nodig? Welke redenen heeft u nodig

Nadere informatie

Stepped care behandeling voor paniekstoornis

Stepped care behandeling voor paniekstoornis Stepped care behandeling voor paniekstoornis Een vergelijking van een 10-weeks begeleide zelfhulp, zo nodig gevolgd door protocollaire CGT, vergeleken met TAU. M. Kampman, A.J.L.M. van Balkom, T. G. Broekman,

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting 100 Samenvatting Cognitieve achteruitgang en depressie komen vaakvooropoudere leeftijd.zijbeïnvloeden de kwaliteit van leven van ouderen in negatieve zin.de komende jaren zalhet aantalouderen in onze maatschappijsneltoenemen.het

Nadere informatie

Online beoordelen Inleiding Het gebruik

Online beoordelen Inleiding Het gebruik Online beoordelen Inleiding Organisaties moeten steeds sneller in kunnen spelen op de veranderende eisen die de samenleving aan organisaties stelt. De huidige, veelal traditionele P&O instrumenten, zoals

Nadere informatie

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 Samenvatting Pijn bij kanker is voor veel patiënten een belangrijke bron van zorgen. De behandeling van pijn vormt met name in de thuissetting een grote uitdaging. In reactie op en in lijn met ontwikkelingen

Nadere informatie

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement 3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,

Nadere informatie

Langer leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012

Langer leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012 ACA Congres 2012 LICHAAMSBEWEGING EN SUCCESVOL OUDER WORDEN Meer bewegen - Afdeling Gezondheidswetenschappen, Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen, Vrije Universiteit; - Afdeling Epidemiologie en

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Deze thesis beschrijft de ontwikkeling van palliatieve zorg in Roemenië en evalueert een nieuwe dienstverlening, i.c. palliatieve zorg thuis door een multidisciplinair team. Deze studie is

Nadere informatie

75-jaar afdeling reumatologie GEFELICITEERD! Een verhaal van samenwerking

75-jaar afdeling reumatologie GEFELICITEERD! Een verhaal van samenwerking 75-jaar afdeling reumatologie GEFELICITEERD! Een verhaal van samenwerking Tom Huizinga Leiden, The Netherlands Programma 15 minuten: Welkom en introductie wat de dag verder brengt: Zaal 5: Reumatoide Artritis

Nadere informatie

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals Gedragsproblemen komen veel voor onder kinderen en adolescenten. Als deze problemen ernstig zijn en zich herhaaldelijk voordoen, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren van

Nadere informatie

Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat?

Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Hans Knoop Marianne Heins Gijs Bleijenberg CGT leidt tot een afname van klachten % patienten dat geen of duidelijk minder

Nadere informatie

Helpt het hulpmiddel?

Helpt het hulpmiddel? Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht

Nadere informatie

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE

Nadere informatie

Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van

Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van Samenvatting proefschrift Jolijn Kragt Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van patiënten en dokters met elkaar overeen? Multipele sclerose (MS) is een chronische progressieve neurologische

Nadere informatie

Summary & Samenvatting. Samenvatting

Summary & Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De meeste studies na rampen richten zich op de psychische problemen van getroffenen zoals post-traumatische stress stoornis (PTSS), depressie en angst. Naast deze gezondheidsgevolgen van psychische

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING In de gezondheidszorg is decubitus nog steeds een veel voorkomend zorgprobleem. Decubitus betekent voor de patiënt pijn en overlast en kan

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING Samenvatting 147 Samenvatting Bezorgdheid om te vallen is een algemeen probleem onder zelfstandig wonende ouderen en vormt een bedreiging voor hun zelfredzaamheid. Deze bezorgdheid is geassocieerd met

Nadere informatie

but no statistically significant differences

but no statistically significant differences but no statistically significant differences Astma is een chronische aandoening, die niet te genezen is. Met de passende zorg kunnen symptomen tot een minimum worden gereduceerd en zou een astma patiënt

Nadere informatie

Franciscus IBD Centrum 8 mei 2019

Franciscus IBD Centrum 8 mei 2019 Franciscus IBD Centrum 8 mei 2019 Franciscus IBD centrum IBD team: MDL-artsen Chirurgen Kinderarts MDL IBD verpleegkundigen Medisch psycholoog Diëtisten Partners: Gynaecoloog Medisch microbioloog Reumatoloog

Nadere informatie

Samenvatting*en*conclusies* *

Samenvatting*en*conclusies* * Samenvatting*en*conclusies* * Kwaliteitscontrole-in-vaatchirurgie.-Samenvattinginhetnederlands. Inditproefschriftstaankwaliteitvanzorgenkwaliteitscontrolebinnende vaatchirurgie zowel vanuit het perspectief

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,

Nadere informatie

Samenvatting. Reumatoïde artritis: biologicals en bot

Samenvatting. Reumatoïde artritis: biologicals en bot * Samenvatting Reumatoïde artritis: biologicals en bot Samenvatting In deel I van dit proefschrift worden resultaten gepresenteerd van onderzoek naar gegeneraliseerd botverlies (osteoporose) in patiënten

Nadere informatie

In Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015

In Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015 2015 In Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015 IN BEWEGING IMPLEMENTATIE VAN EEN BEST PRACTICE BINNEN HET UNO-VUMC. EINDVERSLAG INLEIDING Ouderen in woonzorgcentra

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse Samenvatting (Dutch Summary)

Chapter 9. Nederlandse Samenvatting (Dutch Summary) Chapter 9 Nederlandse Samenvatting (Dutch Summary) 10 13 14 15 16 17 18 19 20 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 Chapter 9 122 Dutch Summary Nederlandse Samenvatting Reumatoïde artritis

Nadere informatie

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,

Nadere informatie

Decreasing rates of major lower-extremity amputation in people with diabetes but not in those without : a nationwide study in Belgium

Decreasing rates of major lower-extremity amputation in people with diabetes but not in those without : a nationwide study in Belgium Decreasing rates of major lower-extremity amputation in people with but not in those without : a nationwide study in Belgium Samenvatting van de resultaten gepubliceerd in Diabetologia (het artikel is

Nadere informatie

S a m e n v a t t i n g 149. Samenvatting

S a m e n v a t t i n g 149. Samenvatting S a m e n v a t t i n g 149 Samenvatting 150 S a m e n v a t t i n g Dit proefschrift richt zich op de effectiviteit van een gezinsgerichte benadering (het DMOgespreksprotocol, gebruikt binnen het programma

Nadere informatie

Samenvatting Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose

Samenvatting Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose SV Achtergrond Multiple Sclerose (MS) is een chronische neurologische ziekte, waarbij er sprake is van demyelinisatie (verlies van het myeline

Nadere informatie

Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar

Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar Samenvatting Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar verwachting zelfs verder toenemen in de

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Verbetert de zorg na de behandeling van dikke darmkanker

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15

Nadere informatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie

Onderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie Samenvatting Gehoor en de relatie met psychosociale gezondheid, werkgerelateerde variabelen en zorggebruik. De Nationale Longitudinale Studie naar Horen Slechthorendheid is een veelvoorkomende chronische

Nadere informatie

Vlaams Indicatoren Project VIP² GGZ: Vlaamse Patiënten Peiling psychiatrische afdeling

Vlaams Indicatoren Project VIP² GGZ: Vlaamse Patiënten Peiling psychiatrische afdeling Vlaams Indicatoren Project VIP² GGZ: Vlaamse Patiënten Peiling psychiatrische afdeling Het Vlaams Indicatorenproject voor Patiënten en Professionals in de Geestelijke Gezondheidszorg (VIP² GGZ) meet aspecten

Nadere informatie

ICHOM en het belang voor de patiënt

ICHOM en het belang voor de patiënt DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term

Nadere informatie

Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten

Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Een verpleegkundige in Engeland die is gespecialiseerd in patiënten met multiple sclerose / MS voerde een informele studie uit waarbij

Nadere informatie

DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM

DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM Samenwerking tussen Universitair Ziekenhuis Gent VZW CoZo Vlaanderen Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Aanleiding ehealth in de oncologie Belang van patiëntenparticipatie

Nadere informatie

Op grond hiervan bevestig ik dat voor deze patiënt de terugbetaling van een behandeling met de specialiteit SIMPONI noodzakelijk is met

Op grond hiervan bevestig ik dat voor deze patiënt de terugbetaling van een behandeling met de specialiteit SIMPONI noodzakelijk is met BIJLAGE A: Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit SIMPONI bij spondylitis ankylosans (volgens de Modified New York Criteria) (

Nadere informatie

Deze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg.

Deze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg. Drug Regimen Unassisted Grading Scale (DRUGS) Edelberg HK, Shallenberger E, Wei JY (1999) Medication management capacity in highly functioning community living older adults: detection of early deficits.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleiding.

Hoofdstuk 1. Inleiding. 159 Hoofdstuk 1. Inleiding. Huisartsen beschouwen palliatieve zorg, hoewel het maar een klein deel van hun werk is, als een belangrijke taak. Veel ongeneeslijk zieke patiënten zijn het grootse deel van

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) Samenvatting (Dutch summary) Deze studie onderzocht seksueel risicogedrag van homoseksuele mannen in vaste relaties, voornamelijk onder mannen die deelnemen aan de Amsterdamse Cohort Studies onder Homoseksuele

Nadere informatie

Signaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering

Signaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering Signaleren, volgen en verdiepen Werk in uitvoering Everlien de Graaf Verpleegkundige, Verplegingswetenschapper, Promovenda Hospicezorg & Symptomen en klachten van patiënten Expertise centrum Palliatieve

Nadere informatie

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift 153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met

Nadere informatie

Werkinstructies voor de CQI Reumatoïde Artritis

Werkinstructies voor de CQI Reumatoïde Artritis Werkinstructies voor de 1. De vragenlijst Waarvoor is de bedoeld? De is bedoeld om de ervaren kwaliteit van reumazorg te meten vanuit het perspectief van de patiënt. De vragenlijst kan worden gebruikt

Nadere informatie

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging

Nadere informatie

Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie

Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief

Nadere informatie

E-health4Uth: extra contactmoment vanuit de Jeugdgezondheidszorg voor 15/16 jarigen

E-health4Uth: extra contactmoment vanuit de Jeugdgezondheidszorg voor 15/16 jarigen E-health4Uth: extra contactmoment vanuit de Jeugdgezondheidszorg voor 15/16 jarigen Effectevaluatie Door: Rienke Bannink (Erasmus MC) E-mail r.bannink@erasmusmc.nl i.s.m. Els van As (consortium Rivas-Careyn),

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43550 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Brunsveld-Reinders, A.H. Title: Communication in critical care : measuring and

Nadere informatie

De zorg is onze passie, verbeteren ons vak. Productive Ward

De zorg is onze passie, verbeteren ons vak. Productive Ward Productive Ward Verbeter de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van uw zorg door reductie van verspilling Brochure Productive Ward CBO 2012 CBO, Postbus 20064, 3502 LB UTRECHT Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen.

De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen. Samenvatting De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen. Continentie gaat in de westerse wereld samen met het gebruik van het water closet, in de volksmond

Nadere informatie

Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie

Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie Turkse en Marokkaanse cliënten uitgelicht Gabriela A. Sempértegui Promovenda Universiteit van Tilburg, GZ-psycholoog i.o. Psychologisch Centrum

Nadere informatie

rapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen.

rapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen. Samenvatting Samenvatting Depressie en angst zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in de adolescentie met een enorme impact op het individu. Veel adolescenten rapporteren depressieve en angst

Nadere informatie

15 Mate van dekkingsgraad, een eerste aanzet tot baten

15 Mate van dekkingsgraad, een eerste aanzet tot baten 15 Mate van dekkingsgraad, een eerste aanzet tot baten Sanneke van der Linden Sinds 2007 organiseert M&I/Partners de ICT Benchmark Ziekenhuizen. Op hoofdlijnen zijn de doelstellingen en aanpak van de ICT

Nadere informatie

I Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijvingsnummer bij de V.I.)

I Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijvingsnummer bij de V.I.) BIJLAGE A : Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit ENBREL bij spondylitis ankylosans (volgens de Modified New York Criteria) (

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Dit proefschrift richt zich op statinetherapie in type 2 diabetespatiënten; hiervan zijn verschillende aspecten onderzocht. In Deel I worden de effecten van statines op LDLcholesterol en cardiovasculaire

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken Rapportage voor: Groepspraktijk Huizen Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK

Nadere informatie

De effecten van het Medisch Onderzoek Vliegramp Bijlmermeer op de

De effecten van het Medisch Onderzoek Vliegramp Bijlmermeer op de Samenvatting De effecten van het Medisch Onderzoek Vliegramp Bijlmermeer op de gezondheidsbeleving van bewoners en hulpverleners In de jaren die volgden op de vliegramp Bijlmermeer op 4 oktober 1992, ontstond

Nadere informatie

I. Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam inschrijvingsnummer bij de V.I.)

I. Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam inschrijvingsnummer bij de V.I.) Bijlage A : Model van formulier voor een eerste aanvraag : Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit HUMIRA bij psoriatische artritis ( 365 van hoofdstuk IV van het KB van 21

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY)

NEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY) NEDERLANDE AMENVATTING (DUTCH UMMARY) 189 Nederlandse amenvatting (Dutch ummary) trekking van proefschrift Patiënten met een chronische gewrichtsontsteking, waaronder reumatoïde artritis (RA), de ziekte

Nadere informatie

Heupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen

Heupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Heupklachten Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Dept of General Practice / Dept of Orthopedics Erasmus MC University Medical Center Rotterdam Heupklachten Prevalentie

Nadere informatie

Optimale opvolging van chronisch zieken in de thuisverpleging via een mobiele applicatie

Optimale opvolging van chronisch zieken in de thuisverpleging via een mobiele applicatie Optimale opvolging van chronisch zieken in de thuisverpleging via een mobiele applicatie 1 Korte schets project Doelgroep studie WGK OVL Ptn met (risico) op decubitus Ptn met pijn Ptn met diabetes Nu:

Nadere informatie

Vragenlijst Evaluatie van uw reumazorg. Versie 6.0

Vragenlijst Evaluatie van uw reumazorg. Versie 6.0 Vragenlijst Evaluatie van uw reumazorg Versie 6.0 Introductie Deze vragenlijst is bedoeld om de kwaliteit van uw reumazorg zichtbaar te maken. Daarbij zijn uw ervaringen met de reumazorg leidend. Door

Nadere informatie

(Na)zorg bewust meten

(Na)zorg bewust meten 26 Het volgen van uitbehandelde patiënten levert waardevolle inzichten op (Na)zorg bewust meten Tekst: Simone Fens, Ellis van Duist, Marjon Woudstra Qualizorg en MTCZorg zijn twee jaar geleden een initiatief

Nadere informatie

EVC-tool: instructie voor leidinggevende

EVC-tool: instructie voor leidinggevende EVC-tool: instructie voor leidinggevende Wat is EVC? Een van uw medewerkers heeft zich aangemeld voor een EVC-procedure bij NCOI Opleidingsgroep. EVC staat voor het Erkennen van eerder Verworven Competenties

Nadere informatie

Psychosocial Problems in Cancer Genetic Counseling: Detecting and Facilitating Communication W. Eijzenga

Psychosocial Problems in Cancer Genetic Counseling: Detecting and Facilitating Communication W. Eijzenga Psychosocial Problems in Cancer Genetic Counseling: Detecting and Facilitating Communication W. Eijzenga Nederlandse samenvatting INLEIDING Mensen met een mogelijk verhoogde kans op kanker kunnen zich

Nadere informatie

CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING

CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING 167 168 Systemische lupus erythematosus (SLE) is een chronische auto-immuunziekte waarbij auto-antilichamen een ontstekingsreactie door het gehele lichaam kunnen veroorzaken.

Nadere informatie