Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel"

Transcriptie

1 Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel Jaarverslag 2014 Dit jaarverslag is een uitgave van Administrateur Syntrus Achmea Pensioenbeheer Postbus 3183, 3502 GD Utrecht Telefoon: datum 18 juni 2015

2 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de (hierna: VPTECH) over het boekjaar Dit verslag is verdeeld in het jaarverslag, de jaarrekening en overige gegevens. Eerst ziet u een overzicht van de kerncijfers van het fonds. In het eerste hoofdstuk worden onder andere de doelstelling van het fonds, het profiel van de organisatie en de samenstelling van de statutaire organen weergegeven. In het tweede hoofdstuk wordt u geïnformeerd over ontwikkelingen die in 2014 belangrijk waren voor het fonds en die het bestuur heeft besproken. Het financieel beleid is in het derde hoofdstuk beschreven. Vervolgens leest u in hoofdstuk vier welke ontwikkelingen er in het verslagjaar waren die betrekking hadden op de uitvoering van de vroegpensioenregeling. In het vijfde hoofdstuk leest u wat de bevindingen zijn van het verantwoordingsorgaan over het jaarverslag. In hoofdstuk zes treft u het verslag van de raad van toezicht aan. In de jaarrekening worden het fondsvermogen en de mutaties daarin gedurende het jaar 2014 gepresenteerd en wordt een toelichting gegeven op de grondslagen voor de waardering en de mutaties in de beleggingsportefeuille. Ook de staat van baten en lasten wordt besproken. Onder overige gegevens treft u tot slot de actuariële verklaring en de controleverklaring aan. Daarnaast zijn in dit hoofdstuk de gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke financiële gevolgen voor het fonds weergegeven. Ook in 2014 stond het onderwerp pensioen om diverse redenen het aanhouden van de financiële crisis, de dekkingsgraad, de aanpassingen aan het Financieel Toetsingskader en de fiscale behandeling van pensioenen en de invoering van de wet versterking bestuur pensioenfondsen door het kabinet in het middelpunt van de belangstelling. De rente is in 2014 op een zeer laag niveau gebleven, maar de beleggingen rendeerden goed. Het bestuur heeft de verrichtingen van de vermogensbeheerders nauwlettend gevolgd en regelmatig de mogelijkheden besproken om enerzijds de risico s zoveel mogelijk te beperken en anderzijds een zo hoog mogelijk beleggingsrendement te verkrijgen. In het verslagjaar heeft het bestuur zich opnieuw gebogen over de toekomst van het fonds. Enkele jaren geleden heeft het bestuur al een beleid ingezet waarbij de kosten van het fonds zo beperkt mogelijk worden gehouden. Door de steeds verder toenemende eisen die aan het besturen van een pensioenfonds worden gesteld, nemen de kosten van het in standhouden ervan toch alsmaar toe. Eind 2012 heeft het bestuur een werkgroep ingesteld die de toekomstalternatieven op een rij zet en de meest geëigende opties verder uitwerkt. Begin 2013 heeft het bestuur de mogelijkheid onderzocht om het fonds over te dragen aan een verzekeraar, maar dit leidde niet tot acceptabele uitkomsten. Vervolgens heeft het bestuur stappen gezet om de mogelijkheden van een aansluiting bij een ander fonds te onderzoeken. Gedurende 2014 is dit onderzoek voortgezet. Uitgangspunt is en blijft het belang van de deelnemers van het fonds. Het bestuur stelde het jaarverslag 2014 en de daarbij behorende staten voor DNB vast op 18 juni Het bestuur wil hierbij dank uitspreken aan iedereen, die zich in 2014 heeft ingezet voor het pensioenfonds. 18 juni 2015 De heer Th. van Diem, voorzitter Mevr. L.I. Kleijer-Blok, secretaris De heer H.C. Mol De heer C.J.M. de Wit De heer H.W.T. de Vaan 1

3 Inhoud 1 Het fonds Over het fonds Het bestuur Uitbesteding 8 2 Visie, missie en strategie 10 3 Verslag van het bestuur Goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) Financieel beleid Overige bestuursbesluiten Communicatie Kosten uitvoering pensioenregeling Belangrijke pensioenontwikkelingen Actuariële analyse Beleggingen Risicomanagement 24 4 Uitvoering van de pensioenregeling Inleiding De kenmerken van de vroegpensioenregeling Wijzigingen statuten en reglementen 26 5 Verantwoordingsorgaan Oordeel Reactie van het bestuur op het oordeel van het Verantwoordingsorgaan 28 6 Raad van Toezicht Inleiding Observaties Aanbevelingen Bestuurlijk functioneren Goedkeuringen voorgenomen besluiten Reactie van het bestuur op het verslag van de Raad van Toezicht 31 7 Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering en resultaat Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten 60 2

4 8 Overige gegevens Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten Gebeurtenissen na balansdatum Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 69 3

5 Kerncijfers (bedragen x EUR 1.000) KERNGEGEVENS (bedragen ultimo x 1.000) Aantallen Aantal niet actieve deelnemers Waardeoverdrachten Pensioengerechtigden Bedragen Technische voorzieningen: Pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Overige technische voorzieningen Voorziening excassokosten Spaarfonds gemoedsbezwaarden Pensioenverplichtingen voor risico deelnemers Vermogen Dekkingsgraadpercentage nominaal per 31 december Beleidsdekkingsgraad (met ingang van 2014) 112 Uitkeringen incl. afkoop wegens gering bedrag Waardeoverdrachten: Inkomend Uitgaand Totaal belegd vermogen (actuele waarde), waarvan Hypothecaire leningen Aandelen Obligaties (tot en met 2012 incl. LDI-pools) Overige beleggingen (rekening-courant vermogensbeheer) Overige beleggingen (derivaten) Percentages Indexatie per 1 januari Rendementspercentage 22,2 2,4 17,4 8,1 11,2 4

6 1 Het fonds 1.1 Over het fonds Naam en vestigingsplaats De (hierna het fonds of het VPTECH) is opgericht op 13 augustus 1999 en is gevestigd in Amsterdam. De stichting is bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel ingeschreven onder nummer Het fonds is een vroegpensioenfonds en is niet aangesloten bij een koepelorganisatie. De statuten zijn voor het laatst gewijzigd per 1 juli Doelstelling Het doel van het fonds is om nu en in de toekomst aanspraken toe te kennen op een tijdelijk ouderdomspensioen (vroegpensioen). Om dit doel te bereiken heeft het fonds van 2000 tot 2006 premies geïnd bij de aangesloten ondernemingen en beheert en belegt het fonds de verkregen gelden. Samenwerkende organisaties De volgende organisaties benoemen leden in het bestuur van het fonds. Twee leden van het bestuur worden benoemd door de werkgeversorganisatie: Vereniging Werkgevers Technische Groothandel (WTG) Twee leden van het bestuur worden benoemd door de werknemersorganisaties: CNV Dienstenbond FNV Bondgenoten De Unie, vakbond voor industrie en dienstverlening Eén lid van het bestuur, de vertegenwoordiger van de vroegpensioengerechtigden, wordt door verkiezingen gekozen. 1.2 Het bestuur Samenstelling bestuur Het paritaire bestuur is op 31 december 2014 als volgt samengesteld: Leden werkgevers Organisatie De heer Th. van Diem, voorzitter De heer H.C. Mol WTG WTG 5

7 Leden werknemers Mevrouw L.I. Kleijer-Blok, secretaris De heer H.W.T. de Vaan Organisatie FNV Bondgenoten CNV Dienstenbond Lid namens vroegpensioengerechtigden de heer C.J.M. de Wit Door verkiezingen benoemd Het verheugt het bestuur te kunnen melden dat het bestuur gedurende het jaar 2014 voltallig is geweest. Het dagelijks bestuur, voorzitter en secretaris, vertegenwoordigt het fonds in en buiten rechte. Het bestuur is belast met de leiding, het algemene beleid en het beheer van het fonds. Er is een rooster van aftreden opgesteld. De bestuursleden worden voor 4 jaar benoemd en mogen maximaal tweemaal worden herbenoemd. Het bestuur heeft in 2013 besloten om zich te laten bijstaan door een directeur bestuursbureau. Hiervoor is per 1 augustus 2013 de heer J. Suarez Menendez aangetrokken. Vergaderdata Het bestuur heeft in 2014 elf keer vergaderd. Bestuurlijke commissie Het fonds heeft een aantal bestuurlijke commissies ingesteld. Deze commissies doen voorbereidend werk in kwesties waarover het bestuur een besluit moet nemen. Zij kunnen in de voorbereidingsfase dieper ingaan op de achtergronden en consequenties van te nemen beleidsbeslissingen. Tevens kan voor verdere uitvoering van besluiten een specifiek mandaat aan de commissies worden verleend. De leden van de bestuurlijke commissies kunnen zich laten bijstaan door externe deskundigen. Beleggingsadviescommissie Het bestuur heeft in 2012 besloten de werkzaamheden van deze commissie op te schorten. Voor het fonds betekenen de beleggingsopbrengsten de enige bron van inkomsten. Het vermogensbeheer en het beleggingsbeleid zijn daarmee van eminent belang voor het fonds. Het bestuur is dan ook van oordeel dat alle discussies op dit gebied door het volledige bestuur gevoerd en de besluitvorming door het volledige bestuur gedragen dient te worden. Deze werkwijze bevalt het bestuur zodanig goed dat het bestuur in 2014 heeft besloten om deze commissie definitief op te heffen. In 2014 waren de volgende bestuurlijke commissies werkzaam. Jaarwerkcommissie De jaarwerkcommissie ziet erop toe dat het jaarverslag tijdig aan het bestuur wordt voorgelegd. De werkgroep heeft het jaarverslag voorbereid, begeleidt de totstandkoming van het jaarverslag en bespreekt het concept jaarverslag met Syntrus Achmea, de actuaris en de externe accountant. Daarnaast adviseert de werkgroep het bestuur over het vaststellen van het jaarverslag. De werkgroep heeft na afloop het proces geëvalueerd. In het bestuur is vastgesteld dat het jaarwerkproces een goedlopend proces is. Dit geldt overigens ook voor het jaarwerk van De werkgroep jaarwerk is in het verslagjaar twee keer bijeen geweest. 6

8 De werkgroep jaarwerk bestond op 31 december 2014 uit de volgende personen: De heer Th. van Diem, voorzitter bestuur De heer H.C. Mol, bestuurslid De heer J. Suarez Menendez, neemt deel als adviseur. Crisiscommissie Het bestuur heeft een crisiscommissie ingesteld, bestaande uit de voorzitter en secretaris van het bestuur. De commissie adviseert het bestuur in een crisissituatie over op korte termijn te nemen (nood)maatregelen als omschreven in het financieel crisisplan van het fonds. De crisiscommissie bestond op 31 december 2014 uit de volgende personen: De heer Th. van Diem, voorzitter bestuur Mevrouw L.I. Kleijer-Blok, secretaris bestuur De heer C.J.M. de Wit, bestuurslid met aandachtsgebied beleggingen De heer J. Suarez Menendez, neemt deel als adviseur. Commissie van Advies De Commissie van Advies treedt op als geschillencommissie ingeval een deelnemer het niet eens is met een beslissing van het bestuur. Het kan hierbij gaan om beslissingen inzake toelating, uitkering of het vervallen van deelnemerschap. Beroep is ook mogelijk, indien de deelnemer meent dat hij op een of andere wijze benadeeld wordt door een genomen beslissing. Lid werkgevers: R. Höppener Lid werknemers: Mw. J.A.M. Bergervoet Onafhankelijk lid: Mr. N. Ruiter, voorzitter In het jaar 2014 heeft niemand zich tot de Commissie van Advies gericht. Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan is per 31 december 2014 als volgt samengesteld: H. Brugman (FNV Bondgenoten), F.A. Koolbergen (CNV Dienstenbond), A. Uithol (WTG). De leden van het verantwoordingsorgaan worden voor een periode van vier jaar benoemd. Het verantwoordingsorgaan vergaderde in 2014 vier keer. Daarnaast heeft zij ook 1,5 studiedagen gevolgd. Het verantwoordingsorgaan heeft momenteel twee vacatures, er zijn verschillende initiatieven gestart om de vacatures ingevuld te krijgen. Maar deze hebben nog geen resultaten opgeleverd. 7

9 Raad van toezicht De raad van toezicht bestaat uit drie onafhankelijke personen. De raad van toezicht spreekt minimaal twee keer per jaar met het bestuur. De raad van toezicht is belast met het intern toezicht op het functioneren van het bestuur en kijkt daarbij ook met name naar het integrale risicomanagement en de evenwichtige belangenafweging in de besluitvorming. De raad van toezicht is per 31 december 2014 als volgt samengesteld: R.P. Waals, aandachtsgebied beleggingen S.F.T. Bottinga, aandachtsgebied risicomanagement A.H.M. Wouters, voorzitter De leden van de raad van toezicht worden voor een periode van vier jaar benoemd. De raad van toezicht vergaderde in 2014 vier keer. 1.3 Uitbesteding Het bestuur is verantwoordelijk voor het beleid en voor de uitvoering van de vroegpensioenregeling. Het bestuur heeft het pensioenbeheer en het vermogensbeheer uitbesteed aan uitvoeringsorganisaties. Pensioenbeheer Het bestuur heeft in 2013 met meerdere partijen onderhandelingen gevoerd voor de uitvoering van de pensioenadministratie vanaf Uiteindelijk heeft het bestuur een nieuwe overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten met Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. Dit contract is jaarlijks opzegbaar per einde kalenderjaar met een opzegtermijn van zes maanden. In een afzonderlijke overeenkomst zijn afspraken vastgelegd over de kwaliteit van de dienstverlening. Syntrus Achmea rapporteert elk kwartaal over de realisatie van de afspraken. Vermogensbeheer Voor de uitvoering van het vermogensbeheer heeft het bestuur met F&C Nederland B.V. een overeenkomst gesloten voor onbepaalde tijd, met een opzegtermijn van 12 maanden. F&C rapporteert maandelijks over de resultaten van de beleggingen. Het bestuur heeft deze overeenkomst per 1 januari 2014 ingrijpend gewijzigd in verband met het gewijzigde beleggingsbeleid. Het bestuur heeft ten behoeve van de hypothekenportefeuille van het fonds een overeenkomst gesloten met Syntrus Achmea Vastgoed B.V.. Syntrus Achmea Vastgoed rapporteert eveneens maandelijks over de resultaten. De positie in het particuliere hypothekenfonds is begin januari 2014 verkocht, waardoor alleen de positie in het zakelijke hypothekenfonds resteert. Bewaarneming Voor de bewaarneming van de nieuwe portefeuille staatsobligaties, per 4 december 2013, heeft het bestuur een overeenkomst gesloten met Kas Bank N.V. waarbij deze is aangesteld als custodian. Kas Bank rapporteert maandelijks over de resultaten van de portefeuille. In overeenkomsten zijn de activiteiten van de vermogensbeheerders en custodian vastgelegd. 8

10 Uitvoeringsorganisaties Administratie en bestuursondersteuning Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. Rijnzathe PV De Meern Vermogensbeheer F&C Nederland B.V. Jachthavenweg 109k 1081 KM Amsterdam Syntrus Achmea Real Estate & Finance Gatwickstraat GK Amsterdam Custodian Kas Bank N.V. Nieuwezijds Voorburgwal RL Amsterdam Adviseurs Beleggingsadviseur Sprenkels & Verschuren De heer ir. R. van Asselt Haaksbergweg BP Amsterdam Onafhankelijk accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. De heer drs. H.C. van der Rijst RA Thomas R. Malthusstraat JR Amsterdam Certificerend actuaris Triple A - Risk Finance Certification De heer drs. P.H.A. Heesterbeek AAG Hoogoorddreef BA Amsterdam Compliance officer KPMG Integrity & Investigation Services De heer M. van Rossum Laan van Langerhuize DS Amstelveen 9

11 2 Visie, missie en strategie Toekomstvisie Om een zo verantwoord mogelijk beleid te kunnen voeren is het bestuur al in 2009 gestart met het uitvoeren van een onderzoek naar de toekomstmogelijkheden van het fonds. Toentertijd werd besloten vooralsnog door te gaan als zelfstandig fonds, waarbij de nadruk zou worden gelegd op kostenreductie en verbetering van rendementen. Omdat de bestuurlijke kosten eerder hoger dan lager zullen worden en het vermogen alleen maar afneemt is nader onderzoek naar alternatieven voor de huidige structuur eind 2012 weer in gang gezet. Die alternatieven zijn: de vroegpensioenaanspraken onder te brengen bij een verzekeraar of aansluiting te zoeken bij een ander fonds. Het bestuur heeft een stappenplan opgesteld om een mogelijke overdracht te kunnen realiseren. Begin 2013 is de mogelijkheid tot overdracht aan een verzekeraar onderzocht, maar dit heeft geen acceptabele uitkomsten opgeleverd. Uit de verzekeringsmarkt kwam slechts één reële offerte op tafel en dit aanbod was zo mager dat de kans voor deelnemers om in de toekomst nog enige indexatie te kunnen ontvangen voorgoed verleden tijd was. Vervolgens zijn in de 2 e helft van 2013 de eerste verkenningen gedaan van de mogelijkheid om aan te sluiten bij andere pensioenfondsen. Hierbij toetst het bestuur kritisch of en hoe een aansluiting in het belang is van de deelnemers. Het bestuur hanteert hierbij criteria ten aanzien van kosten, indexatiekansen en zekerheid en continuïteit voor de korte- en lange termijn. In 2014 is, na een initiële selectie, besloten om met twee grote pensioenfondsen verder te praten. Beide fondsen stonden welwillend tegenover een aansluiting van VPTECH, maar uit de analyse bleek helaas dat er geen hele duidelijke voordelen zijn voor de deelnemers bij een aansluiting maar wel zichtbare nadelen. Het bestuur heeft derhalve besloten om af te zien van een aansluiting bij deze fondsen en houdt haar oren en ogen open voor nieuwe aansluitmogelijkheden. Het thema toekomst staat twee keer per jaar op de agenda van het bestuur. Missie en strategie Tijdens de op 14 december 2012 gehouden zelfevaluatie heeft het bestuur nogmaals bevestigd dat de missie is en blijft het binnen de beperkingen, waarmee een gesloten fonds te maken heeft, zo goed mogelijk waarborgen van de nominale aanspraken van de deelnemers. Aangezien de beleggingen de enige bron van inkomsten zijn zal deze missie in het strategisch beleggingsbeleid zijn uitwerking moeten vinden. Gedurende 2013 heeft VPTECH een enquête gehouden onder de deelnemers naar de risicobereidheid van de deelnemers. De risicobereidheid van de deelnemers is te duiden als zeer gering en het bestuur heeft zich hierbij aangesloten. In de tweede helft van 2013 heeft het bestuur de beleggingsstrategie herijkt op de realisatie van deze missie en de uitkomsten van de enquête. Vervolgens heeft het bestuur stappen gezet om het beleggingsbeleid hier op aan te passen. Eind 2013 is hier invulling aan gegeven middels het inrichten van een volledige match van alle toekomstige kasstromen door middel van een portefeuille van staatsobligaties van Eurolanden met een hoge creditrating. 10

12 3 Verslag van het bestuur De inzet van de nieuwe strategie van het bestuur was om de kosten te verlagen en de zekerheid voor de deelnemers te verhogen. Het verheugt het bestuur te kunnen melden dat die inzet is geslaagd in De ingezette strategie heeft goed gefunctioneerd. De dekkingsgraad is gestegen en tegelijkertijd is de nominale zekerheid voor de deelnemers op korte- en lange termijn verhoogd, door de implementatie van de cash-flow match. De kosten voor de uitvoering van het vermogensbeheer en de pensioenadministratie zijn verlaagd. Het korte-en langetermijnherstelplan zijn beëindigd. In het verslagjaar kwam het bestuur 11 maal in vergadering bijeen. In dit hoofdstuk wordt een aantal gebeurtenissen en besluiten van het bestuur kort weergegeven. 3.1 Goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) In de afgelopen jaren zijn steeds meer richtlijnen en regels opgesteld om het bestuur te ondersteunen bij goed bestuur. Zo heeft de Stichting van de Arbeid (STAR) samen met de Pensioenfederatie in 2013 de Code Pensioenfondsen gepubliceerd, welke de eerder door de STAR gepubliceerde principes voor goed pensioenfondsbestuur vervangt, en is de code Tabaksblat van belang voor het beleggingsbeleid. Deze richtlijnen bieden kaders voor zorgvuldig bestuur, intern toezicht, verantwoording, deskundigheid, openheid en communicatie. Het bestuur leeft de Code Pensioenfondsen na en heeft deze ook al grotendeels geïmplementeerd. Er zijn nog een paar onderdelen waarvan de implementatie gedurende 2015 wordt afgerond. Dit betreft de volgende onderwerpen: Het integraal risicomanagement, het bestuur heeft hier in 2014 intensief in geïnvesteerd en er zijn grote stappen gemaakt op dit terrein. Het bestuur heeft echter aanvullende stappen gezet in de doorontwikkeling van het risicomanagement van de niet-financiële risico s en verwacht dit project in 2015 af te ronden. Het meten van de effectiviteit van de communicatie. Als een gesloten fonds dat voor 95% uit slapers bestaat, is het meten van communicatieeffectiviteit geen eenvoudige opgave. Het bestuur verricht nog onderzoek naar de haalbaarheid en een analyse van de kosten/baten afweging van dit onderdeel van de code bij ons fonds. Diversiteitsbeleid zal nog nader worden uitgewerkt in Het bestuur stelt wel vast dat binnen de gremia van het bestuur en/of het verantwoordingsorgaan en/of de raad van toezicht, momenteel één vrouwelijk lid en één lid jonger dan 40 jaar aanwezig is. Voor de onderdelen klokkenluidersregeling, permanente educatie, sanctie beleid, externe begeleiding bij de zelfevaluatie van het bestuur en de raad van toezicht en diversiteitsbeleid zal het bestuur de beleidslijnen expliciteren en schriftelijk vastleggen in Nieuwe regels voor governance en medezeggenschap Het kabinet heeft de regels over governance en medezeggenschap voor pensioenfondsen integraal herzien. De Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen (WVBP) is breder en heeft de wet over pensioengerechtigden in het bestuur van pensioenfondsen vervangen. Pensioengerechtigden krijgen het recht om mee te besturen bij bedrijfstakpensioenfondsen en besturen moeten kiezen uit een van de voorgeschreven bestuursmodellen. Pensioenfondsen hadden vervolgens tot 1 juli 2014 de tijd om aan de wet te voldoen. Het bestuur heeft gekozen voor het paritaire model, waarbij één zetel beschikbaar komt voor de vroegpensioengerechtigden en geen onafhankelijken worden toegevoegd. De deelnemersraad en de visitatiecommissie verdwijnen, maar het verantwoordingsorgaan en de raad van toezicht zullen het intern toezicht invullen in de nieuwe opzet. Het bestuur heeft de implementatie van de nieuwe governance structuur voor de deadline van 1 juli 2014 succesvol afgerond. Het bestuur heeft een transparantiedocument opgesteld waarin de governance is beschreven. 11

13 Deskundigheidsbevordering Op 1 januari 2011 is de Beleidsregel deskundigheid 2011 van DNB en de AFM in werking getreden in 2012 is deze opgevolgd door de Beleidsregel geschiktheid. De benoemende organisaties dienen competente en deskundige bestuursleden voor te dragen. Het bestuur heeft een functieprofiel en een bestuurdersprofiel opgesteld dat voorafgaand aan de benoeming naar de benoemende organisatie wordt gestuurd. Aan de hand van scores dient door de benoemende organisatie te worden aangegeven of de beoogde opvolger aan het functieprofiel voldoet. De score en de motivering geven VPTECH een beeld van de beoogd opvolger en biedt haar de mogelijkheid om een oordeel te geven of de persoon al dan niet past of opleiding behoeft. De deskundigheid van de bestuursleden wordt op de volgende aandachtsgebieden via een self assessment getoetst: 1. Het besturen van een organisatie 2. Relevante wet- en regelgeving 3. Pensioenregelingen en pensioensoorten 4 Financiële aspecten (vermogensbeheer, actuariële aspecten) 5. Administratieve organisatie en interne controle 6. Uitbesteden van werkzaamheden 7. Communicatie De uitkomsten zijn vastgelegd in de deskundigheidsmatrix. Het bestuur hanteert als uitgangspunt dat per onderwerp ten minste twee bestuursleden voldoende deskundig zijn. Zelfevaluatie Het bestuur heeft een procedure vastgesteld voor een periodieke zelfevaluatie. Het gaat om het functioneren van het bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden afzonderlijk. Doel van de zelfevaluatie is de kwaliteit van het bestuur in stand te houden en daar waar nodig te verbeteren. Het bestuur houdt ieder jaar een zelfevaluatie. Het bestuur heeft op 2 december 2014 een zelfevaluatie gedaan. Hierbij is tevens de portefeuilleverdeling en taakvervulling tegen het licht gehouden. Minstens één keer in de twee jaar zal het bestuur de zelfevaluatie doen onder externe begeleiding, dit zal in 2015 het geval zijn. Per 2015 heeft het bestuur de volgende verdeling van aandachtsgebieden vastgesteld: - Jaarwerk en administrieve organisatie & interne controle, de heer Th. van Diem (tekst) en de heer H.C. Mol (cijfermatig) - Uitbesteding, de heer H.W.T. de Vaan - Vermogensbeheer, de heer C.J.M. de Wit - Risicomanagement en Governance, de heer Th. van Diem - Communicatie, mevrouw L.I. Kleijer-Blok De bestuursleden kunnen desgewenst bij bepaalde onderwerpen andere bestuursleden of externe adviseurs betrekken. Gedragscode VPTECH heeft een gedragscode. Deze gedragscode maakt deel uit van het gevoerde integriteitbeleid. De gedragscode geeft regels en richtlijnen voor alle bestuursleden, de directeur bestuursbureau en de leden van de raad van toezicht: - ter voorkoming van verstrengeling van belangen; - ter vermijding van verspreiding en misbruik van vertrouwelijke informatie; - ter voorkoming van koersmanipulatie. De externe compliance officer, KPMG, ziet er op toe dat een ieder handelt conform de gedragscode. Het bestuur heeft bevestigd dat er binnen het bestuur geen sprake is van insiders en dat zaken die onder de meldingsplicht of toestemming vallen worden gemeld aan de compliance officer respectievelijk aan voorzitter en 12

14 secretaris. Geen van de bestuursleden heeft een nevenfunctie die mogelijk zou kunnen conflicteren met het bestuurslidmaatschap. Alle bestuursleden, de directeur bestuursbureau en de leden van de raad van toezicht tekenen jaarlijks een verklaring waarin zij aangeven of zij de gedragscode hebben nageleefd en rapporteren hierover aan de compliance officer. Jaarlijks rapporteert de compliance officer over de uitgevoerde werkzaamheden in het kader van de compliance functie. De rapportage over 2013 is in de bestuursvergadering van 22 april 2014 behandeld. De compliance officer heeft geen overtredingen geconstateerd en het bestuur heeft conform de gedragscode gehandeld. Klachten-/geschillenprocedure VPTECH heeft een klachten-/geschillenprocedure. In de procedure staat beschreven wat de rechten en plichten zijn van de belanghebbenden en hoe de procedure verloopt. Een belanghebbende kan zich gedurende de procedure achtereenvolgens wenden tot de administrateur, het bestuur, de geschillencommissie en de ombudsman pensioenen. In 2014 zijn er geen klachten- of geschillenprocedures geweest. 3.2 Financieel beleid Herstelplan Vanwege de ontstane situatie van onderdekking heeft het bestuur van de VPTECH in het eerste kwartaal van 2009 zowel een korte- als een langetermijnherstelplan opgesteld en ingediend bij DNB. Nadat het bestuur in de verplichtingen van het pensioenfonds een afdoende voorziening had opgenomen voor de toekomstige kosten van uitvoering van de regeling, heeft DNB de herstelplannen in december 2009 goedgekeurd. Het fonds evalueert aan het einde van elk boekjaar zijn herstelplan om vast te stellen of het herstel van het fonds verloopt volgens het ingediende plan. Evaluatie herstelplan 2013 en ontwikkeling in 2014 Het bestuur heeft het herstelplan opnieuw geëvalueerd en de evaluatie ingediend bij DNB. De conclusie van de evaluatie is dat het VPTECH ultimo 2013 uit de situatie van reservetekort is. Het herstel is voorspoedig verlopen. De dekkingsgraad ultimo 2013 van 107,9% ligt boven de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104%. DNB heeft inmiddels in 2014 laten weten dat het kortetermijnherstelplan als beëindigd kan worden beschouwd per 31 december Dit betekent dat er dus geen sprake meer is van een situatie van onderdekking. VPTECH heeft haar financiële positie hersteld zonder dat het de aanspraken heeft moeten korten. De financiële ruimte was ultimo 2013 echter niet voldoende om in 2014 toeslag te verlenen. De dekkingsgraad heeft zich gedurende 2014 positief ontwikkeld, wat er toe heeft geleid dat per 30 juni 2014 ook het langetermijnherstelplan als beëindigd beschouwd kan worden. Er is dus ook geen sprake meer van een reservetekort. De dekkingsgraad ultimo 2014 bedroeg 115,5%. Crisisplan Het financieel crisisplan geeft een beschrijving van maatregelen die een fonds op korte termijn zou kunnen inzetten indien de dekkingsgraad zich bevindt op of zich snel beweegt richting kritische waarden, waardoor het realiseren van de doelstelling van het pensioenfonds in gevaar komt. Het bestuur heeft een crisiscommissie ingesteld, die bij het voordoen van een crisis meteen bij elkaar komt. Gedurende 2014 heeft zich geen crisissituatie voorgedaan. Financiële rapportage Het bestuur ontvangt ieder kwartaal de financiële rapportage van VPTECH. Deze rapportages worden uitgebreid in de bestuursvergaderingen toegelicht en besproken. In de financiële rapportage zijn een verkorte balans, de verkorte baten en lasten en een specificatie van de pensioenbeheerkosten opgenomen. Met deze rapportage heeft het bestuur direct inzicht in de beheersbare kosten van VPTECH die afgezet worden tegen een jaarlijks vastgesteld budget. 13

15 Actuariële en bedrijfstechnische nota Het bestuur heeft haar beleid verwoord in de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN). Het bestuur heeft de ABTN in 2014 aangepast in verband met de gewijzigde wetgeving. Aanpassen kostenvoorziening VPTECH is een gesloten fonds. De kostenvoorziening is een belangrijk uitgangspunt. De certificerende actuaris heeft het bestuur geadviseerd om jaarlijks de hoogte van de kostenvoorziening te herijken, aangezien VPTECH geen premieinkomsten heeft en daardoor een goede inschatting van de kostenvoorziening uitermate belangrijk is. Het bestuur onderkent dit advies en heeft in 2013 haar beleid hierop aangepast in de ABTN. De voorziening is door het bestuur herijkt, waarbij rekening wordt gehouden met de notitie van DNB inzake kostenvoorzieningen. De kostenvoorziening was in 2013 nog vastgesteld op 9% van de technische voorziening. De kostenvoorziening is ultimo 2014 bepaald door de verwachte toekomstige kosten contant te maken op basis van de door DNB vastgestelde rentetermijnstructuur. De herijking heeft geleid tot een aanpassing in de kostenvoorziening in De voorziening wordt jaarlijks herijkt. Vaststelling jaarverslag 2013 Het bestuur heeft in de vergadering van 24 juni 2014 de jaarrekening van VPTECH over het jaar 2013 goedgekeurd en vastgesteld en de verslagstaten, conform de richtlijnen, vóór 1 juli 2014 bij DNB gedeponeerd. Continuïteitsanalyse en ALM-studie Het bestuur heeft in 2013 een ALM-studie laten verrichten. Aanleiding hiervoor was de uitkomst van de herijking van de strategie van het fonds. De ALM uitkomsten onderbouwden het idee van het bestuur om de kasstromen van de verplichtingen volledig te matchen met staatsobligaties. De ALM-studie laat zien dat hiermee de zekerheid voor de deelnemers over het verkrijgen van hun opgebouwde rechten groter word doordat er minder beleggingsrisico s worden genomen. Verrassend is wel dat de indexatiekansen nog behoorlijk te noemen zijn, ondanks het feit dat minder beleggingsrisico s worden genomen. De ALM-studie onderschrijft dat de strategie goed aansluit op de missie van het fonds. Aanpassing sterftegrondslagen Het bestuur past de volgende beleidsregels toe inzake het aanpassen van sterftegrondslagen. Iedere twee jaar komen van het Actuarieel Genootschap nieuwe overlevingstafels beschikbaar, deze worden vervolgens toegepast door het fonds. De ervaringssterfte wordt om de drie jaar herijkt. In 2014 heeft het Actuarieel Genootschap nieuwe overlevingstafels uitgebracht. Conform de beleidsregels past het bestuur de nieuwste overlevingstafels toe. De ervaringssterfte is niet herijkt, de laatste herijking dateert uit 2012 en is nog voldoende actueel. Premiebeleid VPTECH heft geen premie meer voor de uitvoering van de regeling. Dit betekent dat er geen sprake is van feitelijke, gedempte kostendekkende en kostendekkende premie. Aanwijzingen DNB VPTECH heeft in het verslagjaar geen aanwijzingen of boetes gekregen van DNB. 3.3 Overige bestuursbesluiten Onderzoek naar mogelijkheden tot overdracht aan een bedrijfstakpensioenfonds. Het bestuur heeft in de eerste helft van 2013 onder begeleiding van AON Hewitt een onderzoek gedaan naar de verzekeringsmarkt. Verzekeraars zijn benaderd voor het uitbrengen van offertes, maar de opbrengst was zeer schaars. De enige offerte die was overgebleven was echter niet aantrekkelijk voor de deelnemers. Het bestuur heeft hierop 14

16 besloten om een overgang naar een verzekeraar op korte termijn als optie uit te sluiten. Met deze conclusie heeft het bestuur vervolgens stappen gezet in de scenario s zelf uitmanagen van het contract en aansluiten bij een ander pensioenfonds. Eind 2013 zijn de eerste verkenningen uitgevoerd om geïnteresseerde pensioenfondsen te vinden waarbij VPTECH zou kunnen aansluiten. Dit heeft geleid tot concrete gesprekken in 2014 met twee grote pensioenfondsen. De conclusie van het bestuur was om niet aan te sluiten bij een van deze twee fondsen omdat de deelnemers dan genoegen moesten nemen met een veel grotere onzekerheid op korte termijn terwijl daar geen duidelijk grotere zekerheid op betere indexatiekansen op lange termijn tegenover stonden. Verlengen en wijzigen aanstelling directeur bestuursbureau Met de wetenschap dat een overdracht op korte termijn naar een verzekeraar geen optie was stond het bestuur voor de taak om het scenario aansluiten bij een ander fonds nader uit te werken en zich zo goed mogelijk voor te bereiden indien dit ook tot niets leidt. Daarnaast moest in 2013 ook onderhandeld over nieuwe uitbestedingsovereenkomsten voor pensioenbeheer en vermogensbeheer omdat deze door het bestuur waren opgezegd per 1 januari Om hier goed bij ondersteund te kunnen worden heeft het bestuur besloten om een directeur aan te trekken die volledig beschikbaar is voor het bestuur. Tevens was het wenselijk om een aantal taken die door de bestuursondersteuning van Syntrus Achmea werden uitgevoerd over te dragen aan een directeur bestuursbureau. Met ingang van 1 augustus 2013 is een directeur aangesteld voor een periode van 2 jaar. Inmiddels heeft het bestuur overeenstemming bereikt met de directeur om in vaste dienst te komen bij VPTECH. Het contract wordt per 1mei 2015 aangepast aan de behoefte van het bestuur en in plaats van het huidige fulltime contract wordt een contract voor 0,6 VTE overeengekomen. Het huidige contract voor 2 jaar wordt ontbonden. Wijzigingen bestuurlijke samenstelling Het bestuur heeft in 2014 besloten om bij de ingang van de toepassing van de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen het bestuur te verkleinen van zes naar vijf zetels. Waarbij de werkgeversdelegatie 2 zetels bezet evenals de werknemersdelegatie en de vijfde zetel door de vertegenwoordiger namens de vroegpensioengerechtigden deelneemt. In verband met deze aanpassing hebben we afscheid genomen van Mw. C. Monster-Miedema, bestuurslid namens WTG, per 1 juli Verder heeft mw. N. Poelgeest, bestuurslid namens CNV Dienstenbond, haar functie bij VPTECH per 1 juli neergelegd, omdat zij meer bestuurlijke functies verrichtte dan in het nieuwe wettelijke kader is toegestaan. Haar vervanger in het bestuur namens CNV Dienstenbond is dhr. H.W.T. de Vaan. Toeslagverlening 2015 In 2014 heeft het bestuur besloten om over het jaar 2015 geen toeslag te verlenen op de aanspraken. Het bestuur heeft zorgvuldig gekeken naar de mogelijkheid hiervan omdat de dekkingsgraad in 2014 boven het vereist eigen vermogen uitkwam. Echter om in 2015 een toeslag te verlenen voordat de exacte impact van het nieuwe FTK volledig duidelijk was, waardoor mogelijk weer een situatie van reservetekort zou kunnen ontstaan, was onwenselijk. Wel heeft het bestuur het onderwerp toeslagverlening opnieuw in 2015 op de agenda gezet zodat er op basis van de nieuwe spelregels in het FTK gekeken kan worden naar de (on)mogelijkheden van toeslagverlening in de toekomst. De regels in het nieuwe FTK bepalen vanaf welk minimaal niveau van de dekkingsgraad toeslag verleend mag worden en dat een toeslag die verleend wordt toekomstbestendig moet zijn. Deze toekomstbestendigheid moet worden aangetoond in een haalbaarheidstoets. Gedurende het eerste half jaar van 2015 komt er meer duidelijkheid over de wijze waarop deze toets moet plaatsvinden. Uitbesteding Het contract met Syntrus Achmea is aangegaan voor onbepaalde tijd, maar wel met duidelijke prijsafspraken voor de periode 2014 t/m

17 ISAE3402 rapportage Syntrus Achmea Syntrus Achmea ondersteunt het bestuur met adviezen en rapportages. Syntrus Achmea beschikt over een ISAE 3402 verklaring type II (ISAE betekent International Standard on Assurance Engagements). Deze verklaring waarborgt dat de bedrijfsprocessen en de daarin opgenomen interne controles in opzet en bestaan adequaat zijn (type I) en de werking van de processen zijn getoetst gedurende een periode van minimaal zes maanden (type II). De ISAE 3402-audit wordt ieder jaar herhaald. SLA-rapportages Syntrus Achmea Het bestuur beoordeelt elk kwartaal de SLA-rapportages teneinde na te gaan of de gemaakte afspraken door de administrateur worden nagekomen. Eventuele afwijkingen van de afspraken moeten worden toegelicht en waar nodig worden aanvullende afspraken gemaakt om herhaling te voorkomen. Rapportages Vermogensbeheer Het resterende contract met F&C is door het bestuur opgezegd per einde maart VPTECH nam samen met twee andere pensioenfondsen deel aan het aandelenfonds bij F&C. Helaas treden allebei de andere pensioenfondsen uit dit aandelenfonds waardoor VPTECH met hoge kosten geconfronteerd zou worden indien het als enige achterblijft. Het bestuur beraadt zich begin 2015 over nieuwe oplossing voor de aandelenportefeuille. Daarnaast heeft het bestuur nog een deel belegd in het zakelijk hypothekenfonds van Syntrus Achmea Real Estate en Finance. De opdracht voor verkoop van deze positie staat inmiddels al twee jaar, maar het ontbreekt aan kopers. Ter ondersteuning van het bestuur is Sprenkels en Verschuren als beleggingsadviseur aangetrokken. Sprenkels en Verschuren verzorgt één van de periodieke risicorapportages voor het bestuur en is daarnaast op ad hoc basis actief als adviseur bij beleggingsvraagstukken. Kas Bank fungeert als custodian voor onze portefeuille staatsobligaties. Zij verzorgen de maandrapportages over de gehele portefeuille en één van de periodieke risicorapportages. Ook geven zij het bestuur via de App inzage in de dagelijkse ontwikkeling van de balans, de assets en de compliance/risk monitoring. Uitbesteding bedrijfsprocessen Het bestuur heeft de uitgangspunten van het uitbestedingsbeleid vastgesteld. Bij toekomstige uitbestedingen zal aan de hand van een checklist worden bepaald of aan de uitbestedingseisen van het bestuur wordt voldaan. 3.4 Communicatie Communicatiebeleidsplan en -jaarplan In 2013 is het communicatiebeleidsplan vastgesteld. Daarnaast heeft het bestuur het communicatiejaarplan voor 2013 opgesteld. Het verantwoordingsorgaan heeft positief geadviseerd over het communicatiebeleidsplan en het communicatiejaarplan. Het communicatiebeleidsplan beschrijft de visie en ambitie van het VPTECH op het gebied van communicatie. VPTECH wil graag het bewustzijn en de betrokkenheid rondom het pensioen en de regeling bij de deelnemers vergroten, doch meent ook dat kosten en opbrengsten in evenwicht moeten blijven. Veel communicatie blijft dan ook via de website lopen. In 2014 is de verwachte nieuwe wetgeving inzake de communicatie van pensioenfondsen uitgebleven, maar het bestuur neemt aan dat deze in 2015 wel tot stand komt. De communicatieplannen zullen aan de hand hiervan opnieuw worden beoordeeld en waar nodig aangepast. 16

18 Pensioenregister De Stichting Pensioenregister is een initiatief van de gezamenlijke Nederlandse pensioenfondsen, de pensioenverzekeraars en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dit samenwerkingsverband stelt sinds 6 januari 2011 de website beschikbaar voor het Nederlandse publiek. Op de website van het pensioenregister kan iedereen een overzicht krijgen van de door hem of haar opgebouwde en op te bouwen pensioenaanspraken bij pensioenfondsen, pensioenverzekeraars en de Sociale Verzekeringsbank. Consumenten, pensioenuitvoerders en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zijn positief over het pensioenregister. Het bestuur heeft een afspraak gemaakt met Syntrus Achmea om de procedure van aanlevering van de pensioengegevens aan het pensioenregister te waarborgen en ervoor te zorgen dat de gegevens juist en tijdig worden geleverd. 3.5 Kosten uitvoering pensioenregeling Transparantie kosten VPTECH vindt het vanzelfsprekend dat scherp op alle kosten wordt gelet. Door de toenemende wet- en regelgeving neemt de druk op de kosten toe. De toezichthouder AFM vond in april 2011 de kostentransparantie van de pensioensector onvoldoende. Vanaf 2012 wil het bestuur meer inzicht geven in de kosten van de uitvoering van de pensioenregeling. Overigens wijst het bestuur erop dat er geen verband bestaat tussen de hoogte van de kosten en het behaalde resultaat. VPTECH vindt het vanzelfsprekend dat scherp op alle kosten wordt gelet en neemt kosten explicicet in haar besluitvorming mee. De gerealiseerde kostenverlaging is het resultaat van het kostenbewust handelen van het bestuur. Dit heeft zich vertaald in een verlaging van de kosten van het vermogensbeheer en de uitvoering van de pensioenregeling. Ook de keuze om een directeur bestuursbureau aan te stellen heeft bijgedragen aan een kostenverlaging, zoals op de kosten van bestuursondersteuning en op de kosten van adviseurs. De kosten voor de uitvoering van de pensioenregeling bedragen voor 2014 (in x 1.000): (in 2013: 1.295) Het bedrag aan uitvoeringskosten bestaat uit: kosten deelnemer kosten werkgever kosten bestuur en financieel beheer Kosten deelnemers De kosten deelnemer hebben betrekking op alle werkzaamheden die de administrateur van het fonds verricht om de pensioenaanspraken te administreren, de uitkeringen van de pensioengerechtigden te verzorgen en alle deelnemers en gerechtigden te informeren. Te denken valt hierbij aan het verwerken van waardeoverdrachten, het toekennen van pensioenen en de communicatie met alle doelgroepen. Kosten werkgevers De kosten werkgever hebben betrekking op alle activiteiten die voortvloeien uit het beheer van het bestand van aangesloten werkgevers, de aanlevering en verwerking van de werknemersgegevens en het onderhouden van de contacten met die werkgevers. Kosten bestuur en financieel beheer De kosten bestuur en financieel beheer hebben betrekking op de bestuurlijke kosten (bestuur, deelnemersraad, verantwoordingsorgaan, bestuursbureau en bestuursondersteuning), het voeren van het secretariaat en notuleren van vergaderingen, het opstellen van het jaarverslag en het samenstellen van financiële rapportages. De kosten van het wettelijk toezicht (DNB, AFM) en de advies- en controlekosten (actuaris, accountant, aan derden uitbestede activiteiten) worden op basis van facturatie bij het pensioenfonds in rekening gebracht. Vooraf vindt afstemming plaats over de prijs. 17

19 In onderstaande tabel is een specificatie opgenomen van de kosten die het fonds in het verslagjaar heeft gemaakt. Kostensoort Daadwerkelijke kosten 2014 In x Daadwerkelijke kosten 2013 in x Kosten deelnemer Kosten werkgevers - 14 Kosten bestuursondersteuning/ bestuursbureau Kosten Adviseurs Kosten Jaarwerk/financiële administratie Vacatiegelden bestuur Reis- en verblijfskosten bestuur 3 8 Raad van Toezicht en 18 8 Verantwoordingsorgaan Kosten overig Totaal De gemiddelde kosten voor de uitvoering van de pensioenregeling per deelnemer/gepensioneerde bedraagt 23, -. (2013: 28, -) Beheerskosten vermogensbeheer De beheerkosten zijn de kosten die periodiek door de vermogensbeheerder onttrokken worden uit het belegde vermogen. Soort belegging Daadwerkelijke kosten 2014 in x Daadwerkelijke kosten 2013 in x Aandelen Vastrentende waarden Derivaten 0 0 Overige beleggingen 0 0 Totaal Het percentage van de beheerskosten afgezet tegen het gemiddeld belegd vermogen bedraagt 0,08% (2013: 0,19%). De verlaging van de kosten is gerealiseerd door de nieuwe beleggingsstrategie en de daarbij behorende inrichting van het vermogensbeheer. Het bestuur heeft de portefeuille staatspapier met een buy&hold-strategie in bewaarneming gegeven bij de custodian zonder tussenkomst van een vermogensbeheerder en de rendementsportefeuille is merendeels belegd in een passieve aandelenportefeuille. Dit heeft geleid tot een flinke kostenbesparing in de beheerskosten, maar ook in de transactiekosten zoals hieronder vermeld. Transactiekosten Vermogensbeheer Transactiekosten vormen een aparte kostensoort, waarbij geldt dat de kosten worden bepaald door soort en omvang van de transacties die binnen de beleggingsportefeuille van het VPTECH plaatsvinden. Transactiekosten zijn onder te verdelen in toe- en uittredingskosten bij beleggingsfondsen, aan- en verkoopkosten bij directe belegging in beleggingstitels en transactiekosten bínnen de beleggingsfondsen. Voor de transactiekosten binnen de beleggingsfondsen, ontbreekt het inzicht in de transactiekosten nog. 18

20 De inzichtelijk gemaakte transactiekosten bedragen in (in 2013: ). Het bedrag 2013 is inclusief de transactiekosten van de transitie van Het percentage van de transactiekosten (exclusief transactiekosten van de transitie) afgezet tegen het gemiddeld belegd vermogen bedraagt 0,00% (2013: 0,03%). VPTECH belegt in beleggingsfondsen. De toe- en uittredingskosten die VPTECH betaalt aan deze beleggingsfondsen zijn een goede indicatie van de kosten die de beheerder van het beleggingsfonds maakt om de financiële instrumenten aan te kopen of te verkopen. De transactiekosten gemaakt bij het toe- en uittreden zijn berekend conform de aanbevelingen van de Pensioenfederatie. Aan de uitkomsten kunnen nog geen conclusies worden verbonden omdat op de markt nog geen benchmarks en normen met betrekking tot transactiekosten beschikbaar zijn. Kosten in relatie tot de benchmarkkosten en het lange termijn rendement De portefeuille van VPTECH is heel specifiek ingericht op de kasstromen van de verplichtingen en niet naar een marktbenchmark, hierdoor ontbreekt het aan gegevens om een relatie met benchmarkkosten te maken. Het bestuur is zich zeer bewust van het negatieve effect van kosten op het rendement van de beleggingen. Dit wordt bewust in de overwegingen meegenomen. De kostenreductie is hier mede het resultaat van. 3.6 Belangrijke pensioenontwikkelingen Sinds 2010 discussiëren sociale partners en de overheid over een nieuw pensioenstelsel. In juni 2011 sloten sociale partners en de overheid een Pensioenakkoord. Dit Pensioenakkoord betrof zowel de AOW als het pensioen. Pensioenregelingen toekomstbestendig maken is het doel: ze moeten de stijgende levensverwachting en financiële schokken kunnen opvangen. Over de AOW beslist de overheid. Maar pensioen is een arbeidsvoorwaarde en ligt daarmee voor een groot deel op het terrein van sociale partners. De overheid stelt voor het aanvullend pensioen wel de fiscale grenzen vast. Die grenzen bepalen of en in hoeverre het pensioen fiscaal ondersteund wordt. Met ingang van 2015 wordt de fiscale grens voor nieuwe pensioenopbouw verlaagd, dit heeft echter op dit fonds geen effect omdat wij sinds 2006 al een gesloten fonds zijn. Bij een nieuw pensioenstelsel horen nieuwe communicatieregels. Het perspectief van de deelnemer staat centraal. Er komen meer mogelijkheden voor pensioenfondsen om van hun communicatie maatwerk te maken en te werken met digitale communicatie. Deze regels komen te zijner tijd in de Pensioenwet. Nieuw financieel toetsingskader voor pensioenfondsen De financiële regels voor pensioenfondsen staan in het Financieel Toetsingskader (FTK). Dat FTK is weer onderdeel van de Pensioenwet. Werknemers verwachten een pensioen dat hoger wordt bij inflatie. Maar de regelingen zijn feitelijk niet zo opgezet. Dat geeft een verwachtingskloof. Voor het pensioenfonds is de pensioenbelofte bovendien moeilijker waar te maken door de lage rente en de stijgende levensverwachting. Ook is de volatiliteit van de beleggingsmarkten de laatste jaren sterk toegenomen. De buffers van pensioenfondsen moeten verder omhoog. Sociale partners en de overheid spraken daarom over nieuwe financiële regels voor pensioenfondsen. De overheid werkt de afspraken uit in de nieuwe regels van het FTK. Eind 2013 zijn de contouren van een nieuw FTK nog niet helder. Er was al wel een Hoofdlijnennota waarin de uitgangspunten van het nieuwe FTK staan. Dat nieuwe FTK zou op 1 januari 2014 ingaan, maar eind november

Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel

Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel 13 JAARVERSLAG 20 Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel Jaarverslag 2013 Dit jaarverslag is een uitgave van administrateur Syntrus Achmea Postbus 40003, 7300 AX Apeldoorn Telefoon: 088 0084032

Nadere informatie

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

In september 2016 werd het contract met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. In 2017 werd een nieuwe pensioenuitvoeringsorganisatie

In september 2016 werd het contract met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. In 2017 werd een nieuwe pensioenuitvoeringsorganisatie 2017in vogelvlucht Deelnemers Financieel Beleggingen Kosten Communicatie In juni 2018 hebben we ons jaarverslag 2017 uitgebracht. We hebben de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 voor u samengevat. Het

Nadere informatie

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011

Nadere informatie

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Datum 15 juni 2012 1 Voorwoord

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Bestuur. Deelnemers: 2 Pensioengerechtigden:3 Werkgevers 2. Verantwoording en medezeggenschap

Bestuur. Deelnemers: 2 Pensioengerechtigden:3 Werkgevers 2. Verantwoording en medezeggenschap Governance Algemeen Het bestuur van het fonds streeft als eindverantwoordelijk uitvoerder van de door sociale partners overeengekomen pensioenregeling naar een optimale kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid

Nadere informatie

TRANSPARANTIEDOCUMENT

TRANSPARANTIEDOCUMENT TRANSPARANTIEDOCUMENT Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie en aanverwante Bedrijven (VNPS) Dit is een uitgave van de Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan In werking : 1 oktober 2018 Inhoudsopgave 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen 4 3. Maatregelen die ter beschikking staan

Nadere informatie

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen 20 OKTOBER 2014 1. Inleiding Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds.

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Van het SPAN bestuur In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u

Nadere informatie

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie. Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het

Nadere informatie

Stichting Dow Pensioenfonds 60. Het Crisisplan. Versie 2016

Stichting Dow Pensioenfonds 60. Het Crisisplan. Versie 2016 60 Bijlage l Het Crisisplan Het Crisisplan Stichting Dow Pensioenfonds Versie 2016 Dit crisisplan is een financieel plan en bevat een beschrijving van maatregelen die het Bestuur van het fonds op korte

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Verkort Jaarverslag 2009 Inleiding 2009 is voor de Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics (hierna Pensioenfonds SABIC-IP) weer een bijzonder

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 26 juni 2014 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 27

Nadere informatie

Later AOW en pensioen

Later AOW en pensioen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen

stichting pensioenfonds wonen stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735

Nadere informatie

Verkort jaarverslag SBZ 2011

Verkort jaarverslag SBZ 2011 Verkort jaarverslag SBZ 2011 uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars Verkort jaarverslag SBZ 2011 1 Voorwoord Hoe ging het in 2011 met SBZ? In het complete jaarverslag 2011 gaan

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren:

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren: Vastgesteld door het bestuur op 16 mei 2012 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beschrijving crisissituatie... 3 3. Dekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen... 4 4. Maatregelen

Nadere informatie

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?

Nadere informatie

Reglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf

Reglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Reglement Raad van Toezicht van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Vastgesteld 22-12-2016 Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 Artikel 1 - Begripsomschrijvingen...

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620 Artikel 1 Inleiding De wijze waarop de Stichting Pensioenfonds SMIT wordt bestuurd ligt op hoofdlijnen vast in de statuten. In dit bestuursreglement wordt hier verder invulling aan gegeven. Het bestuursreglement

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 XY 13996-0513 In dit Jaarbericht leest u wat er in 2012 bij ons pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële zaken.

Nadere informatie

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen 6 MAART 2017 1. Inleiding Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen (hierna:

Nadere informatie

Financieel crisisplan. van de

Financieel crisisplan. van de Financieel crisisplan van de (vastgesteld in bestuursvergadering van 23 juni 2015) Inleiding Als onderdeel van de beschrijving van de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de financiële sturingsmiddelen,

Nadere informatie

Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen

Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen Dit is een uitgave van Stichting Pensioenfonds Wonen Voorwoord In dit document beschrijft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 25 juni 2015 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 26

Nadere informatie

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 Inhoud Inleiding 3 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Met normen kan een Verantwoordingsorgaan (VO) zijn verantwoordelijkheden (oordelen, adviseren en overleggen) beter uitoefenen. Penvita onderscheidt algemene

Nadere informatie

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 10 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019 Profielschets lid Raad van Toezicht 20 mei 2019 71649 092004 1. INLEIDING Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (hierna: Pensioenfonds Kappers) is het pensioenfonds voor de kappersbranche.

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG 2013

POPULAIR JAARVERSLAG 2013 POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds

Nadere informatie

Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel

Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel 11 JAARVERSLAG 20 Stichting Vroegpensioenfonds Technische Groothandel Jaarverslag 2011 over het twaalfde boekjaar 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 Dit jaarverslag is een uitgave van Stichting

Nadere informatie

Het bestuur zal het crisisplan jaarlijks evalueren en zo nodig aanpassen.

Het bestuur zal het crisisplan jaarlijks evalueren en zo nodig aanpassen. Financieel crisisplan (per 1-7-2016) Inleiding Onderstaand is het financieel crisisplan van het SPF weergegeven. Het financieel crisisplan is gebaseerd op artikel 29b van het besluit FTK en wordt toegevoegd

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2006. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel

Verkort jaarverslag 2006. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2006 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Inleiding Hierbij ontvangt u het verkorte jaarverslag 2006 van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE)

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) Stichting Pensioenfonds Mercer 1. Algemene kenmerken Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Mercer (SPM) is een (paritair) bestuur

Nadere informatie

Verslag Verantwoordingsorgaan 2016

Verslag Verantwoordingsorgaan 2016 Verslag Verantwoordingsorgaan 2016 Inhoudsopgave: Voorwoord Doel en ambitie Bestuursmodel Samenstelling verantwoordingsorgaan Financiën Activiteiten Adviezen Communicatie Toekomstige ontwikkelingen San

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2015

Verkort jaarverslag 2015 Verkort jaarverslag 2015 Wat waren in 2015 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2015. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2016

Verkort jaarverslag 2016 Verkort jaarverslag 2016 Wat waren in 2016 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag. Naast deze bondige versie treft u ook het

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds

Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds 1. Algemene kenmerken Het bestuur van de Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF) is

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018 Profielschets lid Raad van Toezicht 6 maart 2018 71649 092004 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens de kenmerken van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (Bpf Kappers)

Nadere informatie

10. Goed pensioenfondsbestuur

10. Goed pensioenfondsbestuur 10. Goed pensioenfondsbestuur 10.1 Paritair bestuursmodel SPE kent het paritair bestuursmodel. Intern toezicht Visitatiecommissie Bestuur Werkgever Werknemers Pensioengerechtigden Verantwoordingsorgaan

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement In dit huishoudelijk reglement gelden dezelfde begripsbepalingen als in de statuten van het fonds. Daar waar in dit document over statuten

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015 Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Financieel crisisplan 2015 1 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding en onderdelen financieel crisisplan... 3 1.1.1 Inleiding... 3 1.1.2 Relatie financieel crisisplan met de doelstelling

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Verkort jaarverslag

Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw

Nadere informatie

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2014

Verkort Jaarverslag 2014 Verkort Jaarverslag 2014 Het bestuur: de pensioenwereld blijft in beweging Ook in 2014 stond de pensioenwereld niet stil. Het bestuur volgde alle actuele politieke en maatschappelijke ontwikkelingen op

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

In het crisisplan worden verschillende parameters gebruikt die voor het pensioenfonds belangrijk zijn:

In het crisisplan worden verschillende parameters gebruikt die voor het pensioenfonds belangrijk zijn: Crisisplan ABTN Bijlage 4 Inleiding In hoofdstuk 9 van de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) - Het weerstandsvermogen van het pensioenfonds, sturingsmiddelen en beleidskader - zijn de risico

Nadere informatie

Oegstgeest, 4 september Deelnemers en Gepensioneerden

Oegstgeest, 4 september Deelnemers en Gepensioneerden AVERY DENNISON stctting pensioenroncis Avery Dennison Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 4 september 217 4XSON Agenda stichting pensioenfonds

Nadere informatie

Stichting Norit Pensioenfonds

Stichting Norit Pensioenfonds Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,

Nadere informatie

voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV).

voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV). REGLEMENT BELEGGINGSCOMMISSIE voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV). Artikel 1 Vaststelling en reikwijdte Dit reglement geeft, in aanvulling op de statuten,

Nadere informatie

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 4 september 2017 3.

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Financieel crisisplan. Voorwoord. Inleiding. 1. Beschrijving financiële crisissituatie

Financieel crisisplan. Voorwoord. Inleiding. 1. Beschrijving financiële crisissituatie Financieel crisisplan November 2016 Voorwoord Voor de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2018 zijn met de werkgever afspraken gemaakt over een bijstortingsgarantie (en een terugstortingsverplichting

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Agenda Wie zijn wij Jaarverslag 2017 kerncijfers Ontwikkeling van de dekkingsgraad van het pensioenfonds Financiële spelregels voor pensioenfondsen - Kortingen

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid 2015

Uitbestedingsbeleid 2015 Uitbestedingsbeleid 2015 versie 16 juni 2015 1 1. Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue (verder: TrueBlue) heeft uit strategische overwegingen delen van haar bedrijfsprocessen en activiteiten

Nadere informatie

Reglement bestuur Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Reglement bestuur Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: 2018-09-27 Pagina 1/7 INHOUDSGAVE Artikel 1. Definities... 3 Artikel 2. Kerntaken Bestuur... 3 Artikel 3. Taken voorzitter van het bestuur... 4 Artikel 4. Kerntaken dagelijks bestuur... 4 Artikel

Nadere informatie

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds? Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers

Nadere informatie

stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2007

stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2007 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2007 Voorwoord Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel heeft de ontwikkelingen, die zich in 2006

Nadere informatie

Transparantiedocument organisatie van Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche

Transparantiedocument organisatie van Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Transparantiedocument organisatie van Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Voorwoord In dit

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC

Stichting Pensioenfonds SABIC Stichting Pensioenfonds SABIC Presentatie SPF tijdens algemene ledenvergadering VGSE 15 april 2010 Jan van den Berg, voorzitter SPF 1 Programma 1. Algemeen 2. Situatie SPF eind 2008 3. Ontwikkelingen SPF

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2017 bedroeg 112,5% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2017 bedroeg 0,8% Het rendement van 1 januari tot

Nadere informatie

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht

Nadere informatie

Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT

Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel van PMT Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT) verzorgt de pensioenregeling voor de bedrijfstak Metaal en Techniek. In totaal zijn

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 2 juli 2015 1 Agenda Opening 2014 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk nftk Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

Toelichting op de voorgenomen besluiten liquidatie en collectieve waardeoverdrachten PMA

Toelichting op de voorgenomen besluiten liquidatie en collectieve waardeoverdrachten PMA Toelichting op de voorgenomen besluiten liquidatie en collectieve waardeoverdrachten PMA Woord vooraf De afgelopen jaren zijn de deelnemers meer en meer geconfronteerd met de turbulentie rondom pensioenen

Nadere informatie

jaar) en de lage rente. De beleidsdekkingsgraad eind 2014 naar 117,3% eind 2015.

jaar) en de lage rente. De beleidsdekkingsgraad eind 2014 naar 117,3% eind 2015. Nieuws Verkort jaarverslag Pensioenfonds Staples IN DIT NUMMER O.A.: augustus 2016 In deze nieuwsbrief blikken we, naar oorzaken daarvan waren de aanleiding van het verschijnen van het ontwikkeling van

Nadere informatie

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen Verkort jaarverslag 2014 In dit verkorte jaarverslag 2014 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2014 en

Nadere informatie

Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u uitsluitend over de pensioenregeling(en) die onder het beheer van SPAN vallen.

Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u uitsluitend over de pensioenregeling(en) die onder het beheer van SPAN vallen. Van het SPAN bestuur In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u

Nadere informatie