Voorbeeld. Preview. Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties NEN Aanvullende en bijzondere bepalingen ICS

Transcriptie

1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. NEN Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties Aanvullende en bijzondere bepalingen ICS april 2000

2 Nederlands Elektrotechnisch Comité (NEC) Normcommissie NEC 64 Installatievoorschriften, lage spanning Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderzins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van door het Nederlands Normalisatieinstituut gepubliceerde uitgaven. k 2000 Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 Blz. 3 Inhoud blz. Inleiding 5 Deel 7 Bepalingen voor bijzondere installaties, ruimten en terreinen Algemeen Badruimten Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Algemene kenmerken Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Zwembaden Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Algemene kenmerken Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Sauna s Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Termen en definities Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Tijdelijke installaties op bouw- en sloopterreinen Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Algemene kenmerken Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Bedrijfsruimten en -terreinen voor landbouw, tuinbouw en veeteelt Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Nauwe geleidende ruimten Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Termen en definities Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Aarding van gegevensverwerkende toestellen Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Termen en definities Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Campings Termen en definities Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Jachthavens Medisch gebruikte ruimten 53

4 Blz Tijdelijke installaties voor tentoonstellingen, shows en markten Fotovoltaïsche systemen Meubilair Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Termen en definities Keuze en installatie van elektrisch materieel Installaties voor buitenverlichting Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Termen en definities Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Verlichtingsinstallaties met zeer lage spanning Veiligheidsketens Verplaatsbare generatoren Bijeenkomstgebouwen Tijdelijke installaties van kermissen en circussen 67 Deel 8 Aanvullende Nederlandse bepalingen Algemeen Mogelijkheden tot ontruimen in noodsituaties anders dan bij brand Bescherming tegen indirecte aanraking Badruimten Soorten leidingsystemen Keuze en installatie afhankelijk van uitwendige invloeden Kerndoorsnede van leidingen Zwembaden Soorten leidingsystemen Sauna s Soorten leidingsystemen Tijdelijke installaties op bouw- en sloopterreinen Beschermingsmaatregelen tegen elektrische schok Soorten leidingsystemen Schakelaars en scheiders Overig elektrisch materieel Bedrijfsruimten en -terreinen voor landbouw, tuinbouw en veeteelt Bescherming tegen directe aanraking Soorten leidingsystemen Nauwe geleidende ruimten Beschermingsmaatregelen tegen elektrische schok Soorten leidingsystemen Campings Soorten leidingsystemen 85

5 8.709 Jachthavens Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten Termen en definities Algemene kenmerken Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel 89 Blz Installaties voor buitenverlichting Toepassingsgebied Bijeenkomstgebouwen, sportgebouwen en stationsgebouwen Algemeen Keuze en installatie van elektrisch materieel Gewone ruimten Bescherming tegen indirecte aanraking Keuze en installatie van elektrisch materieel Elektrische bedrijfsruimten Algemeen Bescherming tegen directe aanraking Keuze en installatie van leidingsystemen Ruimten bestemd voor meting en beproeving in laboratoria voor elektrische beproevingen met verplaatsbare meetinstrumenten in onderwijsgebouwen Accuruimten, accukasten en acculaadstations Elektrolyseruimten Algemeen Beschermingsmaatregelen Beveiliging tegen overstroom Scheiden en schakelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Stacaravans en seizoenwoonverblijven Schouwburgen, concertgebouwen en bioscopen Voor publiek bestemde gebouwen Tijdelijke installaties anders dan die volgens rubriek Algemeen Beschermingsmaatregelen Scheiden en schakelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Stoffige ruimten Uitwendige invloeden Bescherming tegen indirecte aanraking Keuze en installatie van elektrisch materieel Ruimten met brandgevaar Uitwendige invloeden Bescherming tegen indirecte aanraking Keuze en installatie van leidingsystemen 137

6 Blz Ruimten met stofontploffingsgevaar Vochtige ruimten en ruimten met bijtende gassen, dampen of stoffen Algemeen Beschermingsmaatregelen Keuze en installatie van elektrisch materieel Ruimten met zware mechanische stootbelasting Algemeen Keuze van elektrisch materieel Kabels in de grond Uitwendige invloeden Bescherming tegen indirecte aanraking Beveiligen Keuze en installatie van leidingen en bijbehoren Installatiesystemen Railkokersystemen Grond-, wegdek- en vloerverwarming anders dan voor ruimteverwarming Algemeen Bescherming tegen indirecte aanraking Beveiligen Keuze en installatie van leidingsystemen Transportinrichtingen Voeding van neoninstallaties en neontoestellen Algemeen Beveiligen Scheiden en schakelen Keuze en installatie van elektrisch materieel met uitzondering van leidingsystemen Noodverlichting voor veiligheidsdoeleinden Lasinstallaties Lascabines Verplaatsbare wisselstroomaggregaten Brandpreventieve en -repressieve installaties Beveiligingsmaatregelen tegen overbelastingsstroom Scheiden en schakelen 179 Bijlagen Bijlage IN701 Zone-indeling van badruimten 180 Bijlage CN702 Indeling van zones en uitwendige invloeden 183 Bijlage CN703 Indeling van zones en uitwendige invloeden 184 Bijlage IA707-A Aarding van gegevensverwerkende toestellen 185 Bijlage IA707-B Aarding van gegevensverwerkende toestellen 186 Bijlage NL8.709-A van een instructie voor het aansluiten op voedingspunten voor ligplaatsen in jachthavens 187 Bijlage NL8.720 Aansluitmogelijkheden in tot bewoning bestemde gebouwen, woonschepen en logiesverblijven 188

7 INLEIDING Inleiding Algemeen Blz. 7 NEN is deel 7 van de Nederlandse norm NEN 1010 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties. NEN bevat deel 7 en tevens de aanvullende Nederlandse bepalingen uit deel 8. Deze aanvullende Nederlandse bepalingen moeten samen met de bepalingen uit deel 7 worden toegepast. Voor nadere informatie over deel 8 zie deel 0. Dit deel moet worden toegepast samen met de andere relevante delen van NEN Geldige editie In de inleiding van deel 0 van NEN 1010 staat aangegeven uit welke delen de Nederlandse norm NEN 1010 bestaat; tevens is aangegeven welke druk van de afzonderlijke delen samen de geldige editie van NEN 1010 vormen. Indien er een inhoudelijk verschil bestaat tussen een eerder gepubliceerd deel en een later gepubliceerd deel geld(t)(en) de bepaling(en) uit het laatst gepubliceerde deel. Voor een overzicht van deze verschillen en hoe hier mee om te gaan zie NPR Relatie met internationale normen Deel 7 is gebaseerd op de volgende delen van HD 384 en IEC 60364: HD IEC Titel HD 384 IEC Electrical installations of buildings Deel 7 IEC :1984 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 701: Locations containing a bath tub or shower basin HD S1:199 1 IEC :1983 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 702: Swimming pools HD S1:199 1 IEC :1984 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 703: Locations containing sauna heaters IEC :1989 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 704: Construction and demolition site installations HD S1:199 1 IEC :1984 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 705: Electrical installations of agricultural and horticultural premises HD S1:199 1 IEC :1983 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 706: Restrictive conducting locations IEC :1984 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 707: Earthing requirements for the installation of data processing equipment

8 Blz. 8 NEN :2000 INLEIDING HD IEC Titel HD S1:1992 IEC :1988 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 708: Electrical installations in caravan parks and caravans IEC :1996 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 713: Furniture IEC :1996 Part 7: Requirements for special installations or locations Section 714: External lighting installations Voor nadere informatie over de relatie met internationale normen zie deel 0. Relatie met Nederlandse wetgeving Zie deel 0. Wijzigingen ten opzichte van NEN :1996 In 1996 is in de delen 1 tot en met 5 een scheiding aangebracht tussen de bepalingen die afkomstig zijn uit de CENELEC harmonisatiedocumenten of de IEC-normen en de Nederlandse bepalingen en de Nederlandse toevoegingen aan bepalingen. In deel 7 is deze scheiding toen niet aangebracht, wel zijn de nummers van de rubrieken aangepast aan de nummers van de rubrieken uit deel 7 van IEC 60364, voor zover deze daarin voorkomen. In deze editie van deel 7 is deze scheiding wel aangebracht. Dat houdt in dat de inhoud van de rubrieken die ook voorkomen in IEC gelijkgetrokken is met die van de desbetreffende rubrieken in de HD s of de IEC- normen. De rubrieken waarvoor (nog) geen IEC-norm bestaat, zijn ondergebracht in deel 8. Een aantal rubrieken zijn vervallen omdat hiervoor afzonderlijke normen zijn gepubliceerd. Van de rubrieken die in de IEC in behandeling zijn, zijn alleen het nummer en de titel opgenomen. Voor een vergelijking van de indeling in deze editie en de voorgaande editie zie onderstaande tabel. NEN : (nieuw) 714 (nieuw) (vervallen) (vervallen, zie 8.720) 732 (zie ) 733 (zie )

9 INLEIDING Blz. 9 NEN : (vervallen) (vervallen) NPR 5310 NPR 5310 is de Nederlandse Praktijkrichtlijn bij NEN NPR 5310 is een losbladige uitgave die bestaat uit een algemeen gedeelte en de verzameling NPR-bladen. Deze uitgave wordt regelmatig aangevuld met nieuwe bladen, terwijl ook bestaande bladen worden vervangen door herziene bladen. De functie van NPR 5310 is drieledig: 1) Het geven van uitleg door het leggen van een verband tussen de technische inhoud van één of meer bepalingen uit NEN 1010 en de Nederlandse omstandigheden; 2) Het geven van een uitvoeringsvorm of methode die voldoet aan de eisen uit NEN 1010; 3) Het geven van informatie over randverschijnselen bij NEN In dit deel wordt regelmatig in de toelichting verwezen naar NPR Dit gebeurt in de vorm van Zie (ook) blad X van NPR 5310., waarbij X staat voor het nummer van het relevante NPR-blad. Redactionele opzet Zie deel 0. Titels van de normen en andere publicaties De titels van de normen en de andere publicaties waarnaar in dit deel is verwezen zijn, samen met die van de andere delen, ondergebracht in deel 0. Een norm of andere publicatie waarnaar is verwezen, kan na het publiceren van dit deel zijn vervangen door een nieuwe druk of door een andere norm of publicatie. Raadpleeg voor de geldige norm of publicatie daarom de laatste druk van deel 0 of het Nederlands Normalisatie-instituut.

10 Blz. 10 NEN :2000 TOELICHTING Rubriek 700 Algemeen NL Het in dit deel gehanteerde systeem van nummering van bepalingen, waarbij deze bepalingen gekoppeld zijn aan bepalingen in de andere delen van NEN 1010, kan er toe leiden dat sporadisch wordt afgeweken van de nummering in de relevante basisdocumenten van HD 384 respectievelijk IEC Dit komt voornamelijk daar voor waar deze van wat oudere datum zijn.

11 NORMTEKST Deel 7 Blz. 1 1 Bepalingen voor bijzondere installaties, ruimten en terreinen CLC *700.1 Zie ook de rubrieken t.m Rubriek 700 Algemeen Zie ook rubriek De bepalingen in deel 7 zijn wijzigingen op, aanvullingen op of vervangingen van bepalingen uit andere delen van NEN De nummering van de bepalingen in dit deel begint met het desbetreffende rubrieknummer uit deel 7, aangevuld met een aantal cijfers dat verwijst naar een hoofdstuk, rubriek of bepaling in de andere delen van NEN 1010 waarop deze bepalingen betrekking hebben.

12 Blz. 12 NEN :2000 TOELICHTING Rubriek 701 Badruimten NL Badlokalen (hieronder worden verstaan lokalen waarin zich meer baden of douches bevinden) worden ook tot deze ruimten gerekend. IEC Met uitzondering van c) is deze rubriek niet van toepassing op geprefabriceerde douchecabines die zijn opgesteld in ruimten anders dan badruimten. Er wordt namelijk van uitgegaan dat in ruimten anders dan badruimten niet in die mate metalen gestellen, wasbakken enz. voorkomen als in badruimten. Voor medisch gebruikte ruimten, waarin zich een bad of douche bevindt, zie ook NEN NL Binnen badruimten wordt de zone-indeling gerekend tot aan de vaste scheidingswanden. Een afgesloten ruimte onder een badkuip wordt niet gerekend tot een van de hier genoemde zones. Indien één of meer wasbehandelingstoestellen in de badruimte moeten worden opgesteld moet bij de bouwkundige indeling van deze ruimte er rekening mee zijn gehouden dat deze toestellen niet in de zones 0, 1 en 2 mogen zijn opgesteld (zie ). Voor nader uitgewerkte voorbeelden van zone-indeling in badruimten, zie blad 14 van NPR 5310:1998. IEC Voor bescherming van wandcontactdozen, zie NL In IEC :1984 is deze bepaling als nummer opgenomen. NL In IEC :1984 is deze bepaling als nummer opgenomen. Deze bepaling geldt alleen voor geleidende delen die zo zijn opgesteld of aangebracht dat zij door een defect of potentiaalversleping onder spanning kunnen komen. en van geleidende delen die zo zijn opgesteld of aangebracht dat zij niet door een defect of potentiaalversleping onder spanning kunnen komen zijn: deurknoppen; scharnieren; ophanghaken; raam- en deurkozijnen. In de zones 1, 2 en 3 worden niet-isolerende vloeren ook als vreemde geleidende delen beschouwd. Zie ook Voor een nadere uitleg en mogelijke uitvoering van de aanvullende potentiaalvereffening, zie blad 1 0 van NPR :1998.

13 NORMTEKST Rubriek 701 Badruimten *701.1 Onderwerp, toepassingsgebied en fundamentele uitgangspunten. IEC De bepalingen van deze rubriek hebben betrekking op ruimten met bad of douche, alsmede de aangrenzende zones. Hier is een verhoogd gevaar van elektrische schok aanwezig door verlaging van de weerstand van het lichaam en het contact van het lichaam met aardpotentiaal. Met uitzondering van c) zijn de bepalingen uit deze rubriek niet van toepassing indien een geprefabriceerde douchecabine is geplaatst in een andere ruimte dan een ruimte met bad of douche Algemene kenmerken IEC * Indeling van uitwendige invloeden Indeling van zones De bepalingen van deze rubriek hebben betrekking op de volgende vier zones (zie voor voorbeelden de figuren 701 A t.m. 701 C). Zone 0 De ruimte in de badkuip of de douchebak. Zone 1 a) De ruimte begrensd door de bovenzijde van de badkuip of douchebak tot een hoogte van 2,25 m gerekend van de normaal betreedbare vloer af. b) Als het een douche zonder douchebak betreft moet als begrenzing worden aangehouden een grondvlak met een straal van 0,6 m gerekend van de verticale projectie van de douchekophouder op de normaal betreedbare vloer. Zone 2 De ruimte begrensd door een vlak van 0,6 m van zone 1 af tot een hoogte van 2,25 m gerekend van de normaal betreedbare vloer af. Zone 3 De ruimte begrensd door een vlak op 2,4 m van zone 2 af tot een hoogte van 2,25 m gerekend van de normaal betreedbare vloer af. Bij het bepalen van de afmetingen moet rekening worden gehouden met muren en vaste afscheidingen (zie figuur 701A b), d) en f)) Beschermingsmaatregelen * Bescherming tegen elektrische schok * Bescherming tegen zowel directe als indirecte aanraking Blz. 13 IEC * Bij toepassing van SELV-ketens moet, ongeacht de hoogte van de spanning, bescherming tegen directe aanraking zijn bereikt door: a) afschermingen of omhulsels met een beschermingsgraad van ten minste IP2X of b) isolatie die een beproevingsspanning van 500 V wisselspanning gedurende 1 min kan doorstaan Bescherming tegen indirecte aanraking IEC * Aanvullende potentiaalvereffening In de zones 1, 2 en 3 moet plaatselijk altijd aanvullende potentiaalvereffening zijn toegepast, die alle vreemde geleidende delen verbindt met de beschermingsleidingen van alle gestellen in deze zones.

14 Blz. 14 NEN :2000 TOELICHTING NL Het bepaalde houdt in dat in aanvulling op in de genoemde zone de grenswaarde van de aanrakingsspanning U L is beperkt tot: a) 12 V bij wisselspanning of gelijkspanning met rimpel of b) 30 V bij gelijkspanning zonder rimpel. Zie de toelichting op voor het begrip zonder rimpel. NL Zie ook blad 1 1 van NPR 5310:1998. Zie voor de koppeling van codes voor uitwendige invloeden en codes van de beschermingsgraden van elektrisch materieel. In de zones 2 en 3 wordt voor badruimten een minder stringente beschermingsgraad geëist dan voor badlokalen, omdat badruimten gewoonlijk niet met waterstralen worden gereinigd. NL Het leidingsysteem mag bijvoorbeeld wel worden opgebouwd uit kabel met metalen mantel die geheel is aangebracht in kunststofbuis.

15 NORMTEKST Blz Toepassing van beschermingsmaatregelen Beschermingsmaatregelen tegen elektrische schok IEC * In zone 0 mag de nominale spanning in SELV-ketens (zie ) ten hoogste 12 V wisselspanning of 30 V gelijkspanning zonder rimpel bedragen. De voedingsbron moet buiten deze zone zijn opgesteld (zie ook en ). IEC Bescherming tegen directe aanraking door hindernissen (zie 412.3) en door afstand (zie 412.4) mogen niet zijn toegepast. IEC Bescherming tegen indirecte aanraking door isolerende vloeren en wanden (zie 413.3) en door lokale vereffeningsleidingen die niet met aarde zijn verbonden (PU-leidingen, zie 413.4) mogen niet zijn toegepast Keuze en installatie van elektrisch materieel Algemene bepalingen Bestemming en uitwendige invloeden IEC * Elektrisch materieel moet ten minste de volgende beschermingsgraad hebben: In zone 0: In zone 1: In zone 2: In zone 3: IPX7; IPX5; IPX4 of IPX5 voor badlokalen; IPX1 of IPX5 voor badlokalen Keuze en installatie van leidingsystemen Algemeen IEC De bepalingen tot en met gelden alleen voor: a) leidingsystemen in zicht en b) leidingsystemen gelegd direct in wanden op een diepte van ten hoogste 5 cm. IEC * Leidingsystemen moeten voldoen aan de isolatie-eisen volgens Er mogen geen metalen omhulsels zijn toegepast. IEC In de zones 0, 1 en 2 mogen alleen leidingsystemen zijn aangebracht die zijn bestemd voor de voeding van elektrisch materieel in deze zones. IEC Lasdozen mogen in de zones 0, 1 en 2 niet zijn toegepast Soorten leidingsystemen IEC [geen wijzigingen of aanvullingen in normtekst] NL Zie ook Keuze en installatie afhankelijk van uitwendige uitvloeden IEC [geen wijzigingen of aanvullingen in normtekst] NL Zie ook

16 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. nl Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties - Deel 7: Bepalingen voor bijzondere installaties, ruimten en terreinen T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview