Bepalingsmethode Adaptief Vermogen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bepalingsmethode Adaptief Vermogen"

Transcriptie

1 Bepalingsmethode Adaptief Vermogen Ter bevordering van flexibel bouwen 30 september 2013 Den Haag

2 Inhoud Aanleiding en doelstelling Context Pve/methodiek Overige voorwaarden Vervolgaanbevelingen Bijlagen

3 Aanleiding Toenemende leegstand Dynamiek in eisen Duurzaamheid en levenscyclusdenken Maar: geen methode beschikbaar

4 Doelstelling Breed gedragen bepalingsmethode voor het adaptief vermogen van een gebouw. Te gebruiken door opdrachtgevers én opdrachtnemers bij het formuleren van eisen en toetsen van ontwerp of bestaand gebouw aan die eisen. Definitie adaptief vermogen: Het adaptief vermogen van een gebouw is de mate waarin een gebouw in staat is te reageren op veranderend gebruik

5 Project Adaptief vermogen van gebouwen Publiek-privaat initiatief: Stuurgroep: VNO-NCW, MKB-Nederland Brancheorganisaties Rijksoverheid: BZK, I&M en EZ Deskundigenpanels: Opdrachtgevers Opdrachtnemers

6 Uitgangspunten Beschikbare kennis = vertrekpunt Draagvlak bevordert toepassing = cruciaal Praktijk gedragen uitvoerbare aanpak Resultaat: bewustwording van te maken afwegingen, nog géén rekeninstrument

7 Context Duurzaamheid wordt bepaald door gebruikswaarde op lange termijn Aantrekkelijkheid van locatie bepaalt begrenzing Maatschappelijk perspectief domineert boven perspectief individuele gebruiker en eigenaar Toekomstwaarde bestaande voorraad centraal Circulaire economie als ambitie Creëren van bewustwording

8 Voortgang Resultaat: pve

9 Programma van eisen Inhoud: - Aanleiding en verantwoording - Uitgangspunten - Methode op hoofdlijnen - Adaptief vermogen - Businesscase - Duurzaamheid - Beheersystematiek Bijlage: begrippen en definities

10 Methode op hoofdlijnen Onderdeel inkoopbeslissing huisvestingstraject Geschikt voor nieuwbouw/herbestemmen/ vernieuwbouw Methode voor beoordeling en bewustwording Gebouw in gebruiksfase centraal Relatieve bepaling: vraag/aanbod model Adaptief vermogen en inspanning Inspanning: financieel en duurzaamheid Perspectief versus beschouwingsperiode Groslijst van keuzes Selectie relevante vragen op basis van aard en stadium project

11

12 1. Omdat mijn organisatie de komende jaren sterk zal groeien & veranderen 3. Ik wil graag een gebruiksperiode van 20 jaar in ogenschouw nemen 5. De duurzaamheid van mijn huisvesting meet ik met methode X en mijn huisvesting incl. ingrepen moet minimaal Y scoren over de gebruiksperiode. 2..wil ik mijn nieuwe huisvesting makkelijk en geleidelijk (in 3x) kunnen uitbreiden tot max. 150% en wil ik steeds meer werkplekken per m2. 4. Ik wil de kosten & opbrengsten van mijn huisvesting uitgedrukt zien in de NCW over die periode. Mijn budget is max. 18 milj. Stel de groei is niet zo groot als verwacht Welke onterechte uitgaven en duurzaamheidseffecten heb ik dan veroorzaakt? De draagstructuur van het gebouw is geschikt voor optoppen en uitbreiden. Uitbreiding in houtskeletbouw. Inbouw laat verdichten toe De NCW van basisinvestering + 3 x uitbreiden + aanpassen bedraagt 15 miljoen. 5. De totale duurzaamheid van basis + ingrepen = x.

13 Adaptief vermogen

14

15 Businesscase Vraagzijde: Financieel inzicht verschaffen in TCO op basis van bestaande waarderingsmethodieken dan wel op basis van nieuwe economische principes Aanbodzijde: De invloed op de NCW/rendement inzichtelijk maken van geboden oplossingen, zowel van: - De aanpassingen die bij aanvang plaatsvinden - De aanpassingen die bij veranderingen van gebruik plaatsvinden

16 Aggregatie- en sturingsniveau's Businesscase Initiële investering Total Cost of Ownership (Integrale) huisvestingslasten Circulaire Economie Investeringskosten [NEN 2580] X X X X Grondkos ten X X X X Bouwkos ten X X X X Inri chti ngs kos ten X X X X Bi jkomende kos ten X X X X Exploitatiekosten [NEN 2632] X X X X Vaste kosten X X X X Energi ekos ten X X Onderhouds kos ten X X X Administratieve beheerskosten X X X Facilitaire kosten [NEN 2748] X (X) Bewa ki ng X (X) Schoonma a k X (X) Glazenbewassing X (X) Gevelbewassing X (X) Levensduurkosten X X X Levens duurverl engende kos ten t.b.v.: X X (Her)indelingsflexibiliteit X X Afstootflexibiliteit X X Uitbreidingsflexibiliteit X X Heri nves teri ng(en) X X X Opbrengsten X X X X Koop / huur X X X X Rendement X X X Restwaarde vastgoed (totaal) X X Kringloop-denken X Kosten / Opbrengsten kringloop-denken X Ecologische waarde (biologisch) X Economische waarde (technisch): X Upcycling X Downcycl i ng X Hergebrui k X Restwaarde op componentenniveau X

17 Duurzaamheid Tweeledige visie op duurzaamheid: - Adaptief vermogen is onderdeel van duurzaamheid - Mogelijke aanpassingen voor het adaptief vermogen worden vergeleken door de duurzaamheidsscore (door de tijd heen) Voorbeeld: transformatie

18 Duurzaamheid Vraagzijde: Ambitie stellen met behulp van bestaand meetinstrument (als GPR of BREEAM) Aanbodzijde: Milieuscore inzichtelijk maken van geboden oplossingen, zowel van: - De aanpassingen die bij aanvang plaatsvinden - De aanpassingen die bij veranderingen van gebruik plaatsvinden

19 Beschouwingsperiodes Type levensduur A - Technische levensduur B - Functionele levensduur C - Economische levensduur D - Gebruiksduur A B C

20 Randvoorwaarden Randvoorwaarden

21 Reageren? Bent u geïnteresseerd in deze materie en mocht u naar aanleiding van het pve opmerkingen of suggesties hebben, bent u van harte welkom deze te sturen aan: adaptiefvermogen@vnoncw-mkb.nl

Adaptief Vermogen van Gebouwen

Adaptief Vermogen van Gebouwen Adaptief Vermogen van Gebouwen Versie 2.0 Maart 2015 Rob Geraedts Delft, 12-3-2015 Inhoud Report Gebouwen met Toekomstwaarde Bepalingsmethode Adaptief Vermogen 7 Indicatoren voor Herbestemmingsdynamiek

Nadere informatie

Gebouwen met toekomstwaarde!

Gebouwen met toekomstwaarde! Het bepalen van de toekomstwaarde van gebouwen vanuit het perspectief van adaptief vermogen, Inhoudsopgave 00 SAMENVATTING 1 01 DEEL I: INLEIDING EN TOEPASSING 4 02 AANLEIDING, VERANTWOORDING EN POSITIONERING

Nadere informatie

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen

Nadere informatie

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Introductie Bernd Karstenberg, LCC adviseur André van den Hoek, Projectmanager onderwijshuisvesting (o.a. voor Lucas

Nadere informatie

Veranderingen in het opdrachtgeverschap

Veranderingen in het opdrachtgeverschap Veranderingen in het opdrachtgeverschap Masterclass Opdrachtgeveschap Efficiënt Energiebesparen 5 november2015 - Krimpende portemonnee - De spanning tussen vraag en aanbod - Regisserend Oprachtgeverschap

Nadere informatie

Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten

Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten ALGEMENE DOELSTELLINGEN Na het volgen van deze masterclass reeks: Kan ik de waarde onderschrijven van de circulaire economie Ken ik de definitie

Nadere informatie

Asset management Business case: Ipse de Bruggen Roeland Brouns Ipse de Bruggen Bastiaan Roon - Fakton. 22 maart 2012

Asset management Business case: Ipse de Bruggen Roeland Brouns Ipse de Bruggen Bastiaan Roon - Fakton. 22 maart 2012 Asset management Business case: Ipse de Bruggen Roeland Brouns Ipse de Bruggen Bastiaan Roon - Fakton 22 maart 2012 Inhoud Inleiding Ipse de Bruggen en Fakton De noodzaak van professioneel assetmanagement

Nadere informatie

Referentiemodellen Onderwijs & Kinderopvang

Referentiemodellen Onderwijs & Kinderopvang Referentiemodellen Onderwijs & Kinderopvang 20 juni 2013 Programma kennismaking rekenen aan samenwerking met Marc van Leent pauze tekenen aan samenwerking met Rob Janssen Bouwmeester Concepten Netwerk

Nadere informatie

AFWEGINGSMODEL ADAPTIEF VERMOGEN DE MATCH TUSSEN VRAAG EN AANBOD Rob Geraedts

AFWEGINGSMODEL ADAPTIEF VERMOGEN DE MATCH TUSSEN VRAAG EN AANBOD Rob Geraedts AFWEGINGSMODEL ADAPTIEF VERMOGEN DE MATCH TUSSEN VRAAG EN AANBOD Rob Geraedts 6-2-2014 Context Het Adap ef Vermogen van een gebouw omvat alle eigenschappen die het mogelijk maken dat het gebouw op een

Nadere informatie

Exploitatie van huisvesting

Exploitatie van huisvesting Syllabus Exploitatie van huisvesting Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief artikelen over investeringen versus exploitatiekosten, vastgoedmanagement

Nadere informatie

Resultaatgericht samenwerken bij investeren en Onderhoud

Resultaatgericht samenwerken bij investeren en Onderhoud Resultaatgericht samenwerken bij investeren en Onderhoud BouwLokalen 1 oktober 2015 Klantgericht bouwen door gericht vakmanschap Thomas Chaulet Introductie Missie Smits Vastgoedzorg richt zich op het voorspelbaar

Nadere informatie

contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011

contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011 Innovatieve contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011 Servicecentrum Scholenbouw Opdrachtgevers OCW VNG VO raad PO raad Ketenpartners Steunpunt Seu brede scholen

Nadere informatie

SIG HCB. Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen

SIG HCB. Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen SIG HCB Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen LCC zoeken naar overeenkomsten LCC Doel zoeken naar overeenkomsten.

Nadere informatie

Het nieuwe stadskantoor van Venlo. C2C Café Venlo, 17 november 2016

Het nieuwe stadskantoor van Venlo. C2C Café Venlo, 17 november 2016 Het nieuwe stadskantoor van Venlo C2C Café Venlo, 17 november 2016 1 Positieve Impact Binnenluchtkwaliteit C2C ExpoLAB Venlo www.c2cexpolab.eu Minder slecht is niet goed Rol van de opdrachtgever: Waarom

Nadere informatie

Dus: slim zijn! Aanbesteding Brummen: wie, wat, waarom en hoe. Gemeente Brummen: relatief klein maar professioneel. Oude huisvesting voldeed niet meer

Dus: slim zijn! Aanbesteding Brummen: wie, wat, waarom en hoe. Gemeente Brummen: relatief klein maar professioneel. Oude huisvesting voldeed niet meer Gemeente Brummen: relatief klein maar professioneel Oude huisvesting voldeed niet meer Politiek gevoelig Beperkt budget Dus: slim zijn! Ambitie: Hoogst haalbare duurzaamheid binnen de financiële kaders

Nadere informatie

C2C en Circulaire Economie in Venlo

C2C en Circulaire Economie in Venlo C2C en Circulaire Economie in Venlo Afvalconferentie 2016 Parallelsessie Maatschappelijk Verantwoord inkopen Michel Weijers, Gemeente Venlo/C2CExpoLAB Inhoud Inhoud Aanleiding Waarom C2C? Hoe doen we dat?

Nadere informatie

Expeditie Tiel. Organisatie - Cultuur - Huisvesting

Expeditie Tiel. Organisatie - Cultuur - Huisvesting Expeditie Tiel Organisatie - Cultuur - Huisvesting Informatie bijeenkomst Welkom en opening Expeditie Tiel het Hoe en Waarom! Huisvesting als instrument bij veranderingen Projectaanpak, uitgangspunten

Nadere informatie

ert Harm ten Bolscher

ert Harm ten Bolscher Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3- Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?

Nadere informatie

Bepalingsmethode Adaptief vermogen. van gebouwen ter bevordering van. flexibel bouwen

Bepalingsmethode Adaptief vermogen. van gebouwen ter bevordering van. flexibel bouwen van gebouwen ter bevordering van flexibel bouwen rapport rapport Inhoudsopgave 01 DEEL I: INLEIDING EN TOEPASSING 1 02 AANLEIDING, VERANTWOORDING EN POSITIONERING 2 02.01 Aanleiding 2 02.02 Definitie van

Nadere informatie

De toekomstwaarde van gebouwen

De toekomstwaarde van gebouwen De toekomstwaarde van gebouwen Gebouwautomatisering en adaptief vermogen van gebouwen Prof.dr.ir. M. Hermans Brink Groep Waarom? Duurzaamheid: groene groei, milieuprestatie, recycling Bestaande voorraad,

Nadere informatie

Introductie in: Resultaatgericht Samenwerken bij Investeren en Onderhouden

Introductie in: Resultaatgericht Samenwerken bij Investeren en Onderhouden Introductie in: Resultaatgericht Samenwerken bij Investeren en Onderhouden November 2013 Hank Herfkens (Havensteder) & Hans van der Krogt (Smits Vastgoedzorg) deelnemers Inkoop - / aanbestedingsvormen

Nadere informatie

Het Facilitair Bedrijf. partner in overheidsopdrachten

Het Facilitair Bedrijf. partner in overheidsopdrachten Het Facilitair Bedrijf partner in overheidsopdrachten De regelgeving rond overheidsopdrachten in relatie tot innovatie Belgische regelgeving overheidsopdrachten Wet 15 juni 2006 Wet 17 juni 2013 (rechtsbescherming)

Nadere informatie

Marktdag 22 november 2012. Ondernemend aanbesteden gericht op lage TCO WELKOM SESSIE 6

Marktdag 22 november 2012. Ondernemend aanbesteden gericht op lage TCO WELKOM SESSIE 6 Marktdag 22 november 2012 Ondernemend aanbesteden gericht op lage TCO WELKOM SESSIE 6 Even voorstellen Paul Kuijpers (1961) Partner bij Balance & Result adviseurs, (Deventer) Ervaringen Haal het beste

Nadere informatie

Opzet Simulatiemodel Exploitatie Wijkvoorzieningen

Opzet Simulatiemodel Exploitatie Wijkvoorzieningen Opzet Simulatiemodel Exploitatie Wijkvoorzieningen Gehele keten centraal gehele keten in samenhang benaderen met perspectief op sluitende exploitatie (voor elke rol) eigenaar > 0 exploitant > 0 gebruiker

Nadere informatie

Vastgoedwaarde voor ondernemers in Rotterdam oktober 2012 1

Vastgoedwaarde voor ondernemers in Rotterdam oktober 2012 1 Vastgoedwaarde voor ondernemers in Rotterdam oktober 2012 1 Opdrachtgever: Dhr. F. de Jager Elsmarieke Mensink Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling Sector Economie Het team Ir. Joost Okkema senior adviseur

Nadere informatie

Ervaringen van Duurzaam Beheer en Onderhoud in relatie tot de implementatie nieuwe wetgeving. En dan ook nog duurzame energie en energiebesparing

Ervaringen van Duurzaam Beheer en Onderhoud in relatie tot de implementatie nieuwe wetgeving. En dan ook nog duurzame energie en energiebesparing Ervaringen DBO Praktijkseminar Nieuwe wetgeving Duurzame energie en energiebesparing Consequenties voor installateurs en gebouwbeheerders 11 oktober 2011 Ronald van Nattem Hoofd B&O Vastgoed DH Aart de

Nadere informatie

CReëer. waarde. BEL +31(0) OF. emgi Design Management Eigenaar Milieu Gebruiker Investering

CReëer. waarde. BEL +31(0) OF. emgi Design Management Eigenaar Milieu Gebruiker Investering creëer Meer waarde. start nu! BEL +31(0)6 8333 8017 OF MAIL INFO@EMGI.NL CReëer Meer waarde. gebouwmonitor IS EEN DIENST VAN emgi Design Management Eigenaar Milieu Gebruiker Investering Kalkbranderstraat

Nadere informatie

AT OSBORNE. Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later. 19 september 2012. Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed

AT OSBORNE. Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later. 19 september 2012. Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed AT OSBORNE www.atosborne.nl Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed 19 september 2012 AT Osborne Huisvesting en Vastgoed Infrastructuur

Nadere informatie

Veranderende informatiebehoefte bij opdrachtgevers in de bouw

Veranderende informatiebehoefte bij opdrachtgevers in de bouw Veranderende informatiebehoefte bij opdrachtgevers in de bouw Prof.dr.ir. Marleen Hermans Leerstoel Publiek opdrachtgeverschap in de bouw, TU Delft Managing Partner, Brink Management & Advies mede mogelijk

Nadere informatie

? ? 1990 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten of lozen = 10% van het totaal verwerkte afval 2010 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten

Nadere informatie

U beschikt over bijzonder en waardevol vastgoed, maar heeft er geen goede bestemming meer voor

U beschikt over bijzonder en waardevol vastgoed, maar heeft er geen goede bestemming meer voor HERBESTEMMINGSSCAN Herbestemmingsscan U beschikt over bijzonder en waardevol vastgoed, maar heeft er geen goede bestemming meer voor U heeft te maken met een leegkomend of leegstaand pand Uw kosten voor

Nadere informatie

Het nieuwe assetmanagement Beeld plaatsen ter grootte van dit kader

Het nieuwe assetmanagement Beeld plaatsen ter grootte van dit kader Het nieuwe assetmanagement Beeld plaatsen ter grootte van dit kader een bijdrage aan een toekomstbestendige infrastructuur 26 mei 2016 Marc van den Elzen Bas Govers 2 Voorstelrondje Naam Functie Wat is

Nadere informatie

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering Jos de Kleijne (AK+) 06-53962650 Mireille Uhlenbusch (HEVO) 06-10019338 Agenda 14.45-16.30 uur Even voorstellen

Nadere informatie

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten?

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? HARTELIJK WELKOM BIJ UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? Programma 13.00 uur Uitbesteding: bezint eer gij begint zaal Milaan Pauze 14.15 uur Uitbesteding

Nadere informatie

Meer grip op vakantieparken

Meer grip op vakantieparken Meer grip op vakantieparken Het vraagstuk De markt rondom vakantieparken is verzadigd. Dit betekent dat een deel van de terreinen hun recreatieve functie heeft verloren. Op een aantal parken ontstaat hiermee

Nadere informatie

WELKOM. Gemeentehuis Brummen: creatie van duurzame toekomstwaarde. B L O S S O M c o n s u l t a n c y D e s i g n & B u i l d

WELKOM. Gemeentehuis Brummen: creatie van duurzame toekomstwaarde. B L O S S O M c o n s u l t a n c y D e s i g n & B u i l d Gemeentehuis Brummen: creatie van duurzame toekomstwaarde WELKOM Gemeentehuis Brummen: creatie van duurzame toekomstwaarde Maartje van den Berg Royal Haskoning Blossom consultancy Design & Build Haalbaarheid,

Nadere informatie

Parallelle sessie B: CD Bestuur en politiek

Parallelle sessie B: CD Bestuur en politiek Parallelle sessie B: CD Bestuur en politiek Gé van Tiem Projectleider Talentencampus Oss René Duifhuizen Projectleider Stadsbrug De Oversteek Nijmegen Structuur sessie Wat waren onze bestuurlijke ambities?

Nadere informatie

Van. Opdrachtgever leverancier. naar. Samen ondernemen. Jeroen Kingma 19 april 2011

Van. Opdrachtgever leverancier. naar. Samen ondernemen. Jeroen Kingma 19 april 2011 Van Opdrachtgever leverancier naar Samen ondernemen Jeroen Kingma 19 april 2011 Nieuwe wereld vraagt om nieuwe waarden Ontwikkelen vanuit de zorgvisie Situatie begin 2006 Schuivende panelen 2006: mislukte

Nadere informatie

Vraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig?

Vraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig? Vraagstelling 1. Wat vragen opdrachtgevers en gebruikers werkelijk en hoe kunnen aanbieders kansen pakken door hun dromen waar te maken? 2. Hoe ontstaat een win-win situatie door gebruik te maken van elkaars

Nadere informatie

Hoe kan je continue innoveren op het gebied van duurzaamheid tijdens een langdurige samenwerkingsperiode?

Hoe kan je continue innoveren op het gebied van duurzaamheid tijdens een langdurige samenwerkingsperiode? Hoe kan je continue innoveren op het gebied van duurzaamheid tijdens een langdurige samenwerkingsperiode? 2 praktijkcases: De Kromhout Kazerne in Utrecht Rijkskantoor de Knoop in Utrecht Even voorstellen

Nadere informatie

De keuze voor duurzaam bouwen

De keuze voor duurzaam bouwen De keuze voor duurzaam bouwen Ad Stas Woonbelang Veghel Wat aan de orde? Woonbelang Veghel beleid duurzaam (ver)bouwen en ervaringen instrumentarium, dilemma s en procesgang duurzaam concept; houtskeletbouw

Nadere informatie

tim.dejonge@winket.nl 1

tim.dejonge@winket.nl 1 NVBK 17 CEEC: Cost Planning of Sustainable Housing Projects Kostenbegeleiding duurzaam bouwen Doel bijeenkomst: Oprichting Doel werkgroep: Naar een open source methodiek voor kosteneffectieve duurzaamheid

Nadere informatie

Waarden en normen in de Omgevingswet

Waarden en normen in de Omgevingswet Waarden en normen in de Omgevingswet Hoofddoelen van de wet: Een veilige leefomgeving Een gezonde leefomgeving Een goede omgevingskwaliteit Motto s van de wet: Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor

Nadere informatie

Raadscie Ruimte. 6 februari Ecowijk

Raadscie Ruimte. 6 februari Ecowijk Raadscie Ruimte 6 februari 2018 Ecowijk M o t i e g e m e e n t e r a a d 3 1-03- 2017 2 O p g a v e De gemeenteraad van de gemeente Beuningen heeft het college gevraagd onderzoek te doen naar de ontwikkeling

Nadere informatie

Document Marktconsultatie Redgereedschap

Document Marktconsultatie Redgereedschap Document Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Algemene informatie... 3 2.1 Doel... 3 2.2 Definities... 3 2.3 Procedure... 3 2.4 Vertrouwelijkheid... 4 2.5 Voorwaarden, uitgangspunten en verplichtingen... 4

Nadere informatie

Transformatiescan Schoolgebouwen

Transformatiescan Schoolgebouwen Transformatiescan Schoolgebouwen Is uw school aan opwaardering toe? Schoolbesturen worden geconfronteerd met veranderingen en trends in de samenleving én met wijzigingen in de wet- en regelgeving. Demografische

Nadere informatie

Afbeelding. Whitepaper Passende werkomgeving bij kantoorhoudende organisaties: 'One size fits nobody. bbn adviseurs 2018

Afbeelding. Whitepaper Passende werkomgeving bij kantoorhoudende organisaties: 'One size fits nobody. bbn adviseurs 2018 Whitepaper Passende werkomgeving bij kantoorhoudende organisaties: 'One size fits nobody bbn adviseurs 2018 Afbeelding Aanleiding Kantoorhoudende organisaties ontwikkelen zich in rap tempo. Ze staan immers

Nadere informatie

Ronald van Nattem Hoofd Beheer en Onderhoud Dienst Huisvesting. TU/e sciencepark 2014

Ronald van Nattem Hoofd Beheer en Onderhoud Dienst Huisvesting. TU/e sciencepark 2014 Ronald van Nattem Hoofd Beheer en Onderhoud Dienst Huisvesting TU/e sciencepark 2014 Technische Universiteit Eindhoven Organisatie Students: 8,500 Research staff: 1,902 Full professors: 130 PhD students:

Nadere informatie

Cluster Bedrijfsvoering rve ICT

Cluster Bedrijfsvoering rve ICT Cluster Bedrijfsvoering rve ICT ACTIEPLAN 2017-2020 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) 30 juni 2017 Pagina 1 van 10 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 AMBITIE RVE ICT MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN...

Nadere informatie

Huisvestingskosten en facility management 1

Huisvestingskosten en facility management 1 Huisvestingskosten en facility management 1 Huisvestingskosten en facility management Wat kost mijn kantoorruimte? Wat betalen met ons vergelijkbare organisaties voor hun huisvesting? Wat valt daaronder

Nadere informatie

BIM toepassing van A tot Z. Nieuwbouw Dimence Almelo

BIM toepassing van A tot Z. Nieuwbouw Dimence Almelo BIM toepassing van A tot Z Nieuwbouw Dimence Almelo Programma Welkom Animatie Rol van de opdrachtgever Het Dimence-team 4x een thema Pauze 4x èen thema Borrel Animatie Rol van de opdrachtgever René Siebring

Nadere informatie

Zwembaden met meerwaarde. Synarchis adviesgroep Zwembaden met meerwaarde

Zwembaden met meerwaarde. Synarchis adviesgroep Zwembaden met meerwaarde Zwembaden met meerwaarde Inleiding Onze visie op maatschappelijk vastgoed: een integrale benadering van investeren en exploiteren Synarchis benadert maatschappelijke voorzieningen integraal als het gaat

Nadere informatie

Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland. Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis

Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland. Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis Met passie, samenwerken en deskundigheid naar een blijvend duurzaam provincie kantoor

Nadere informatie

FM bij ministeries: kan het een onsje minder? Workshop Facto Congres 8 juni 2010

FM bij ministeries: kan het een onsje minder? Workshop Facto Congres 8 juni 2010 FM bij ministeries: kan het een onsje minder? Workshop Facto Congres 8 juni 2010 2 Gerard Groeneveld Achtergrond (FD) Dienstverlening: energiebedrijf; zorgsector; gemeenten; ministerie Gezin Vrouw: oppasmoeder

Nadere informatie

Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? Februari 2018 STAPPENPLAN

Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? Februari 2018 STAPPENPLAN Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? STAPPENPLAN Februari 2018 DE STAP NAAR HOUDBARE HUISVESTING VOOR HET ONDERWIJS Nederland maakt zich op voor een transitie van formaat. In het nieuwe kabinet moet

Nadere informatie

Woonvisie Gemeenteraad Boxtel

Woonvisie Gemeenteraad Boxtel Woonvisie 2015-2025 Gemeenteraad Boxtel Aanleiding Woonvisie 2010-2014 afgerond Regionale agenda wonen Veranderde dynamiek op de woningmarkt Extramuralisering Woningwet 2015 2 Vorm van de woonvisie Visie

Nadere informatie

PROJECT REPRESSIEVE HUISVESTING

PROJECT REPRESSIEVE HUISVESTING PROJECT REPRESSIEVE HUISVESTING Van visie tot beleid Doel van deze presentatie Tot een gezamenlijk beeld komen Duidelijkheid krijgen over de onderzoeksresultaten Daarmee komen tot richtinggevende uitspraken

Nadere informatie

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid Provinciekantoor Houtplein te Haarlem Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid 15 juni 2013 Ir. J.W. (Jack) Ponsteen Cauberg-Huygen raadgevende ingenieurs BV Even voorstellen ir. Jack Ponsteen Vestigingsmanager

Nadere informatie

Projectorganisatie Haga Vernieuwt 28-02-2013

Projectorganisatie Haga Vernieuwt 28-02-2013 Projectorganisatie Haga Vernieuwt 28-02-2013 Projectorganisatie Haga Vernieuwt 1. Voorgeschiedenis Haga 2. Doelstellingen Haga 3. Projectorganisatie Haga Vernieuwt 4. Bekostiging Projectorganisatie Zorgdilemma

Nadere informatie

Trends in onderhoudscontracten binnen de Vlaamse overheid. Erik Smeets, Teamhoofd Bouwtechnisch Beheer, Het Facilitair Bedrijf

Trends in onderhoudscontracten binnen de Vlaamse overheid. Erik Smeets, Teamhoofd Bouwtechnisch Beheer, Het Facilitair Bedrijf Trends in onderhoudscontracten binnen de Vlaamse overheid Erik Smeets, Teamhoofd Bouwtechnisch Beheer, Het Facilitair Bedrijf De positionering van onderhoud in facilitair beheer Waarom onderhoud? Meerdere

Nadere informatie

Energie- en prestatiemonitoring

Energie- en prestatiemonitoring Energie- en prestatiemonitoring Onderdeel van integraal gebouwbeheer 9 november 2011 Machiel Karels Agenda 1. Wat willen we? 2. Wat gebeurt er om ons heen? 3. Wat er mogelijk is? 4. Wat we zouden moeten

Nadere informatie

WIE GESCHIEDENIS WIL SCHRIJVEN, MOET DE TOEKOMST CREËREN. DE TOEKOMST START MORGEN, CREËREN VANDAAG.

WIE GESCHIEDENIS WIL SCHRIJVEN, MOET DE TOEKOMST CREËREN. DE TOEKOMST START MORGEN, CREËREN VANDAAG. DESIGN TO OPERATE WIE GESCHIEDENIS WIL SCHRIJVEN, MOET DE TOEKOMST CREËREN. 2 3 Serge Lefevere Johan Cogge Albaan Tas Jan De Vloed DE TOEKOMST START MORGEN, CREËREN VANDAAG. PUBLIC BUILDINGS REDEFINED

Nadere informatie

De opdrachtgever van DBFM(O)

De opdrachtgever van DBFM(O) De opdrachtgever van DBFM(O) Rob Peters DACE contactbijeenkomst Soest Innovatieve contractvormen DBFM(O) Innovatief aanbesteden Life cycle Fysieke beschikbaarheid Operationele beschikbaarheid Bezettingsgraad

Nadere informatie

STRATEGISCH VASTGOEDBELEID

STRATEGISCH VASTGOEDBELEID STRATEGISCH VASTGOEDBELEID Felix van Baal o Sectordirecteur Gezondheidszorg & Wonen HEVO Achtergrond Felix kent de zorgsector van binnen uit, mede vanuit zijn positie als algemeen directeur huisvesting

Nadere informatie

Project Plan van Aanpak. Naam project:

Project Plan van Aanpak. Naam project: Project Plan van Aanpak Naam project: Verstrekking en versiehistorie: Versienummer Versiedatum Verstrekking Bijzonderheden Inhoudsopgave 1 WAAROM DIT PROJECT DE BUSINESS CASE... 3 1.1 AANLEIDING... 3 1.2

Nadere informatie

Een onderzoek naar de financiële haalbaarheid van tijdelijke transformaties van leegstaande kantoorgebouwen naar woningen

Een onderzoek naar de financiële haalbaarheid van tijdelijke transformaties van leegstaande kantoorgebouwen naar woningen Een onderzoek naar de financiële haalbaarheid van tijdelijke transformaties van leegstaande kantoorgebouwen naar woningen P5 Presentatie Kai Mulder 17-04-2015 Onderzoeksopzet Literatuurstudie Empirie Rekenmodel

Nadere informatie

Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result

Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak Even voorstellen: Esther Heijink Sr. adviseur veiligheid en duurzaamheid bij ARCADIS Programmamanager Duurzaamheid divisie Mobiliteit

Nadere informatie

Een veranderend speelveld. De nederlandse vastgoedmarkt

Een veranderend speelveld. De nederlandse vastgoedmarkt Een veranderend speelveld De nederlandse vastgoedmarkt visie Cor Zadelhoff Wat ik zo interessant vind van onroerend goed is, dat het zo n invloed heeft op je prestaties en op je levensgenot. Het is ongelooflijk

Nadere informatie

Waardegestuurd Contractmanagement

Waardegestuurd Contractmanagement Waardegestuurd Contractmanagement Wat is de effectiviteit van úw Inkoop- en Contractmanagement? Augustus 2015 Ontwikkeling in Inkoop & Contractmanagement Uit Onderzoek van de IACCM (International Association

Nadere informatie

PIANOo congres. Case ziekenhuis. Amersfoort 4 juni 2009 John Dols

PIANOo congres. Case ziekenhuis. Amersfoort 4 juni 2009 John Dols Case ziekenhuis Amersfoort 4 juni 2009 John Dols Bestaand ziekenhuis voldoet niet meer Bouwdeel 1965 Bouwdeel 1980 Bouwdeel 2000 Niet flexibel Niet meer functioneel Veel 6-pers. bedkamer Te groot Duur

Nadere informatie

Duurzaam zorgvastgoed

Duurzaam zorgvastgoed Duurzaam zorgvastgoed 28 maart 2018 Roeland Brouns directeur Vastgoed s Heeren Loo Jan Peter Niezink programma-manager Duurzaamheid Inhoud Over s Heeren Loo (Duurzame) Meerjarenstrategie Duurzaam ondernemen

Nadere informatie

EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN

EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN Themadag van het stoomplatform Efficiency in stoomsystemen Duiven, 13 mei 2009 Franka Morssink PROGRAMMA Introductie Dynamiek Begrippen Investeringsvoorbeeld Gegevens

Nadere informatie

Leve het werkmilieu. ZEE EVENT 10/11/10 Jeanet van Antwerpen Partner-bestuurder

Leve het werkmilieu. ZEE EVENT 10/11/10 Jeanet van Antwerpen Partner-bestuurder Leve het werkmilieu ZEE EVENT 10/11/10 Jeanet van Antwerpen Partner-bestuurder Opbouw Context: zekerheden van de toekomst Duurzaamheid gebiedsontwikkeling en werkmilieus Sturingsknoppen: ruimtelijk, financieel,

Nadere informatie

Movares Duurzaamheidsscan

Movares Duurzaamheidsscan Movares Duurzaamheidsscan Innovatief procesinstrument Grip op duurzaamheid in elke projectfase Grip op duurzaamheid van A tot Z. Dat is de ambitie van Movares. Voor veel mensen en partijen is duurzaamheid

Nadere informatie

Politieke Markt Hengelo

Politieke Markt Hengelo Behandelvoorstel Politieke Markt Hengelo onderwerp Bestuurlijke opdracht Onderzoek alternatieven huisvesting zaaknummer 1019271 datum 24 juni 2014 voorzitter griffiemedewerker zaal Domein tijd / duur Lukas

Nadere informatie

Naar een duurzame school - een stappenplan - Kennis en regie schoolbesturen sleutelfactoren

Naar een duurzame school - een stappenplan - Kennis en regie schoolbesturen sleutelfactoren White Paper Naar een duurzame school - een stappenplan - Kennis en regie schoolbesturen sleutelfactoren Door: Jeroen Nollet Escoplan Barrel Ripper Matrix Onderwijshuisvesting Wim Fieggen Instituut Voor

Nadere informatie

Onderwijs & Huisvesting; integraal huisvestingsplan gemeente Veenendaal. Onderwijshuisvesting ; actualisering IHP

Onderwijs & Huisvesting; integraal huisvestingsplan gemeente Veenendaal. Onderwijshuisvesting ; actualisering IHP Onderwijshuisvesting 2015 2019; actualisering IHP 2009 2014 Agenda 1. Waarom nieuw IHP? 2. Wie is waarvoor verantwoordelijk? 3. Hoe heeft gemeente tot nu toe huisvesting opgepakt? 4. Wat zijn de huidige

Nadere informatie

RGS EN KWALITEIT IN BALANS: STAND VAN ZAKEN

RGS EN KWALITEIT IN BALANS: STAND VAN ZAKEN RGS EN KWALITEIT IN BALANS: STAND VAN ZAKEN Geert Vijverberg Hans van der Krogt Bouwkundeseminar Innovatie, Onderhoud & Herstel 2013 ONDERWERPEN EN DOEL 1. Intro RGS, KiB, consortium RGS/KiB en wapenfeiten

Nadere informatie

AWM. Arcadis Waarde Moment ARCADIS Imagine the result

AWM. Arcadis Waarde Moment ARCADIS Imagine the result AWM Arcadis Waarde Moment ARCADIS 2011 1 Imagine the result Dia 2 ARCADIS 2011 Aanleiding Eisen IFRS Eisen Basel 3 Behoefte aan beter onderbouwde waarderingsmethode Vastgoedwaardering belangrijker voor

Nadere informatie

De heer drs. S.A. Blok Minister voor Wonen en Rijksdienst Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag. Datum 6 juli 2015 Betreft Renovatie Binnenhof

De heer drs. S.A. Blok Minister voor Wonen en Rijksdienst Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag. Datum 6 juli 2015 Betreft Renovatie Binnenhof . > Retouradres Postbus 16700, 2500 BS Den Haag De heer drs. S.A. Blok Minister voor Wonen en Rijksdienst Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Afdeling Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 16700 2500 BS

Nadere informatie

Verminderen administratieve lasten en Horizontaal toezicht. Ervaringen Horizontaal Toezicht, de visie van de zorgverzekeraar

Verminderen administratieve lasten en Horizontaal toezicht. Ervaringen Horizontaal Toezicht, de visie van de zorgverzekeraar www.pwc.nl Verminderen administratieve lasten en Horizontaal toezicht Ervaringen Horizontaal Toezicht, de visie van de zorgverzekeraar Stijn Euverman () Bas Winkels (Menzis) Toenemende spanning tussen

Nadere informatie

Financiële sturing. Bijeenkomst vastgoedprofessionals 's-hertogenbosch. Amersfoort 14 oktober 2011 Sidney Mac Gillavry

Financiële sturing. Bijeenkomst vastgoedprofessionals 's-hertogenbosch. Amersfoort 14 oktober 2011 Sidney Mac Gillavry Bijeenkomst vastgoedprofessionals 's-hertogenbosch Amersfoort 14 oktober 2011 Sidney Mac Gillavry Financiële sturing Inleidende vraag: Wat is beter om te hanteren: KPDH of markthuur? De vraag anders gesteld:

Nadere informatie

DuurzaamheidsKompas Wijzer in duurzaam bouwen

DuurzaamheidsKompas Wijzer in duurzaam bouwen DuurzaamheidsKompas Wijzer in duurzaam bouwen DuurzaamheidsKompas Tauw heeft in samenwerking met TNO en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen het DuurzaamheidsKompas ontwikkeld. Het DuurzaamheidsKompas

Nadere informatie

Uitslag enquête zzp ers

Uitslag enquête zzp ers Uitslag enquête zzp ers 2015 Inleiding bladzijde: 2 In Voorschoten is de trend waarneembaar van een toenemend aantal inwoners dat een eigen bedrijf vanuit de eigen woning is gestart. Dé zzp er (zelfstandige

Nadere informatie

Nr.: a/6/A.22, C Groningen, 10 februari 2005

Nr.: a/6/A.22, C Groningen, 10 februari 2005 Aan de leden van Provinciale Staten Nr.: 2005-02544a/6/A.22, C Groningen, 10 februari 2005 Behandeld door: R. Krämer, F. Martens Telefoonnummer : (050) 316 4457, 3164033 Bijlage : 1 Onderwerp : marsrouteplan

Nadere informatie

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem Slim energiebeheer volgens ISO 50001 bij Het Facilitair Bedrijf Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem EMAS-MEETING 04/10/2018 ENERGIEMANAGEMENT (ISO 50001) MILIEMANAGEMENT (ISO 14001 2020)

Nadere informatie

Projectplan Detailhandelsvisie gemeente Drimmelen, alle kernen

Projectplan Detailhandelsvisie gemeente Drimmelen, alle kernen Projectplan Detailhandelsvisie gemeente Drimmelen, alle kernen Afdeling grondgebied 26-0-205 INLEIDING Voor u ligt het projectplan Detailhandelsvisie gemeente Drimmelen, alle kernen. 2 AANLEIDING PROJECT

Nadere informatie

HOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com

HOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS We zijn 21 jaar onderweg! Nog steeds kan het beter, slimmer, anders. Vandaar ook geen retrospectief maar een korte update van het nu en wat ons morgen gaat brengen.

Nadere informatie

Ondertekening Retaildeal

Ondertekening Retaildeal Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Ondertekening Retaildeal Programma Economie & Werk BW-nummer Portefeuillehouder B. van Hees Samenvatting Minister Kamp wil met 50 gemeenten een Retaildeal sluiten, om

Nadere informatie

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy BREEAM Greencalc GPR GPR BREEAM ecologie 10% vervuiling 10% management 12% gezondheid 15% afval 7.5% Ambitie: outstanding

Nadere informatie

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011 Verduurzamen van monumentaal vastgoed Rianne Koster 30 juni 2011 1 Agenda 1. Inleiding Triodos Bank 2. Triodos & Duurzaam Vastgoed 3. Villa Rusthoek Baarn 4. Uitgangspunten vastgoedfinanciering door Triodos

Nadere informatie

Whitepaper Passende werkomgeving bij gemeentelijke organisaties: One size fits nobody

Whitepaper Passende werkomgeving bij gemeentelijke organisaties: One size fits nobody Whitepaper Passende werkomgeving bij gemeentelijke organisaties: One size fits nobody bbn adviseurs januari 2015 Aanleiding Gemeentelijke organisaties ontwikkelen zich in rap tempo. Ze staan immers midden

Nadere informatie

beleid tot bouw Inzicht van PI' i l i

beleid tot bouw Inzicht van PI' i l i beleid tot bouw Duurzaamheid van gebouwen staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het realiseren ervan vereist Inzicht en een resultaatgerichte werkwijze. GPR Gebouw 4.0 helpt u hierbij, snel, eenvoudig

Nadere informatie

MEERWAARDE VAN DUURZAAMHEID CRADLE TO CRADLE EN DE ZORG

MEERWAARDE VAN DUURZAAMHEID CRADLE TO CRADLE EN DE ZORG MEERWAARDE VAN DUURZAAMHEID CRADLE TO CRADLE EN DE ZORG Mirjam Roth Adviseurs Bouwfysica en Duurzaamheid BREEAM-NL expert nieuwbouw Participant: GPR voor zorgvastgoed 26 maart 2013 CRADLE-TO-CRADLE IN

Nadere informatie

Platform Biodiversiteit, Ecosystemen en Economie

Platform Biodiversiteit, Ecosystemen en Economie Een initiatief IUCN-Nederland en VNO-NCW met deelname van: Bedrijfsleven Shell, FrieslandCampina, DSM Recron, IDH Initiatief Duurzame Handel LTO Nederland Natuur- en milieuorganisaties Natuurmonumenten,

Nadere informatie

Best practice duurzaam inkopen. Gemeente Schiedam

Best practice duurzaam inkopen. Gemeente Schiedam Best practice duurzaam inkopen Gemeente Schiedam 1 Pre-project fase 2 Business case 3 Adviseursselectie 4 Marktconsultatie 5 Ontwerpfase 6 Realisatie 7 Exploitatie 1 1 Pre-project fase Het begin, vanuit

Nadere informatie

Co-creatie in de praktijk

Co-creatie in de praktijk Co-creatie in de praktijk Grip op de Maas Albert Barneveld Katja Oostendorp Maarten van der Vlist 13 maart 2018 GRIP OP DE MAAS - Opgave Grip op de Maas - Waarom op de Bouwcampus - Wat vraagt dit van de

Nadere informatie

Vitaal ZorgVast over wonen met zorg en dienstverlening. Ontwikkelen voor de zorg van morgen

Vitaal ZorgVast over wonen met zorg en dienstverlening. Ontwikkelen voor de zorg van morgen Vitaal ZorgVast over wonen met zorg en dienstverlening Ontwikkelen voor de zorg van morgen Bijzonder Wonen: mensgerichte woon- en leefomgevingen Het bouwen voor senioren én voor mensen met een ziekte of

Nadere informatie

Programma Aardgasvrije Wijken

Programma Aardgasvrije Wijken Programma 13.30 Inloop 14.00 Welkom en opening door wethouder duurzaamheid van de gemeente Hilversum 14.15 Over het nationale programma Aardgasvrije Wijken door Jos van Dalen 14.30 Het Smart Energy Cities

Nadere informatie

VORMGEVINGSPROTOCOL KWALITEITSBORGING VORMGEVING INFRASTRUCTUUR. P.W. van den Heuvel versie 23 november 2007 pagina 1 van 7

VORMGEVINGSPROTOCOL KWALITEITSBORGING VORMGEVING INFRASTRUCTUUR. P.W. van den Heuvel versie 23 november 2007 pagina 1 van 7 VORMGEVINGSPROTOCOL KWALITEITSBORGING VORMGEVING INFRASTRUCTUUR P.W. van den Heuvel versie 23 november 2007 pagina 1 van 7 Kwaliteitsborging Vormgeving Infrastructuur Inleiding De infrastructuur heeft

Nadere informatie