VBE Themabijeenkomst Rookwerendheid

Transcriptie

1 VBE Themabijeenkomst Rookwerendheid Rudolf van Mierlo 1

2 Inhoud o Inloop o Achtergrond: Bouwbesluit o Pauze + aansturing van NEN 6075 o Bepaling rookdoorlatendheid (NEN-EN ) + consequenties invoering BB / NEN 6075 o Test bijwonen in Efectis-lab o Vragen en afsluiting o Borrel 2

3 Achtergrond: Bouwbesluit en NEN 6075 Rudolf van Mierlo 3

4 Wat is het idee bij rookwerendheid? o Gebouwen zijn ingedeeld in brandcompartimenten om de uitbreiding van brand te beperken o Brandcompartimenten zijn in rookcompartimenten* verdeeld om de verspreiding van rook te beperken kort ergens kunnen blijven en tegen rook beschermd zijn korte afstand lopen om aan rook te ontsnappen *: In Bouwbesluit 2012 heten rookcompartimenten: sub-brandcompartimenten (subbc s) 4

5 Doelen Bouwbesluit o Bouwbesluit, Afd. 2.11, : Functionele eis: Een te bouwen bouwwerk is zodanig ( ) dat veilig kan worden gevlucht. Toelichting: Uitgangspunt is dat alle ruimten waarin brand zou kunnen ontstaan binnen een subbc liggen. In een subbc is men enige tijd beschermd tegen een brand die elders in het BC is ontstaan. (vooral belangrijk voor mensen die slapen of die niet zelfstandig kunnen vluchten) Een subbc biedt bescherming tegen de brand in het subbc dat juist is ontvlucht. => BC s worden in subbc s ingedeeld 5

6 Doelen Bouwbesluit o Bouwbesluit, Afd. 2.12: Functionele eis: Een te bouwen bouwwerk heeft zodanige vluchtroutes dat bij brand een veilige plaats kan worden bereikt. Toelichting: Eén vluchtroute is voldoende tenzij De enkele vluchtroute heeft vanaf de uitgang van het subbc een verhoogde status (is extra beveiligd tegen brand en rook): (extra) beschermde vluchtroute of een veiligheidsvluchtroute. Bij twee vluchtroutes mag de status lager zijn => Vluchtroutes worden beschermd 6

7 Beheersen rookverspreiding; hoe? o Rook weren bij scheidingen door afdichting Rookwerendheid van scheidingen o Rook weren bij scheidingen door drukverschil Overdruk/onderdruk-systemen o Rook weren uit delen van ruimten door opvang elders Rook/warmte afvoer met opvang in rookbuffers Het gaat hier alleen over rook weren met scheidingen! 7

8 Rookwerendheid van scheidingen: 1 e optie o Rookwerendheid via brandwerendheid (oude BB-regel): De rookwerendheid is (in tijd) 1,5 maal de brandwerendheid op de afdichting (E-criterium) Achterliggende gedachte: een scheiding weerstaat warme rook langer dan een hetere brand (1,5 maal???) o Maar: Een brandwerende scheiding kan veel rook doorlaten!!! (het E-criterium verhindert dit niet) Actieve (bijv. opschuimende) afdichtingsmiddelen: leveren pas een goede rookwerendheid na activering (bij de standaard brandkromme na >5 minuten) bij koude rook kan activering zeer lang duren vóór activering: openstaande kieren rond deurbladen, grote open oppervlakten van ventilatieroosters 8

9 Rookdoorlatendheid bij E-criterium o Rook uit brandwerende scheiding (brandwerendh.test): o Is dit de rookdoorlatendheid bij het E-criterium? o Straks: demonstratie van echte rookdoorlatendheid 9

10 Rookwerendheid van scheidingen: 2 e optie o Rookwerendheid op basis van lekdichtheid Voor deuren en luiken een Europese testmethode: EN :2004+C1:2007: Bepaling van de brandwerendheid van deuren en luiken, deel Rookwerende deuren en luiken EN gebruikt een lekdichtheidsmeting bij 10, 25 of 50 Pa drukverschil => voldoen aan S a en/of S

11 NEN 6075 o Wordt vanuit het Bouwbesluit aangestuurd voor de weerstand tegen rookdoorgang (WRD) tussen ruimten o Bevat twee bepalingsmethoden (in NEN 6075): WRD op basis van brandwerendheid (E-criterium; x 1,5 ) WRD op basis van rookdoorlatendheid o De rookwerendheid / rookdoorlatendheid wordt uitgedrukt in behalen van de prestaties S a en S 200 o Huidige versie: NEN 6075:2011+C1:

12 NEN 6075: 1 e optie o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: Constructie-onderdelen: E20 => S a, E30 => S 200 Ventilatiesysteem: brandklep E20-NEN 6069 of NEN 6077 of ventilatiesysteem moet 20 min blijven werken of ventilatiesysteem mag slechts toe- en afvoeropeningen hebben in een subbc 12

13 NEN 6075: 2 e optie o Methode rookdoorlatendheid: Deuren / luiken: S a of S 200 (volgens EN en EN A1) Andere constructieonderdelen: NEN 6075 vertaalt andere rookwerende eigenschappen naar S a en S 200 En: Voldoen aan S 200 betekent ook aan S a 2x S a in serie betekent S

14 Rookwerendheid en S a of S 200 o Resultaat: allerlei constructieonderdelen met de eigenschap S 200, S a of geen van beide o Wat is nu de weerstand tegen rookdoorgang tussen ruimten? Veel constructiedelen met gaten in de zelfde scheiding => vele malen een rookdoorlaat horend bij S 200 of S a Kijken we in het Bouwbesluit uiteindelijk op componentniveau of op ruimteniveau? => op componentniveau! (nog wel) 14

15 Voorstel rookwerendheidseisen van NEN aan BZK o Voorstel 18 september 2014 aan BZK: Basis: studie van Efectis, DGMR en ERB (opdracht BZK) Door NEN-commissies met kleine wijzigingen akkoord Bevat: Rookscheidingen in principe niet meer brandwerend (tenzij beschermde subbc s en BC s) Vooral S a in niet-slaapgebouwen Vooral S 200 in slaap-gebouwen OPB/JTC (overleg overheid bouw) heeft voorstel geaccepteerd 15

16 Voorstel rookwerendheidseisen van NEN aan BZK o Voorstel 18 september 2014 aan BZK: 16

17 Bepaling rookdoorlatendheid S a en S 200 Consequenties van invoering Rudolf van Mierlo 17

18 Inhoud o Voorstel eisen aan rookdoorlatendheid - voorbeeld o Bepaling rookdoorlatendheid S a en S 200 per constructieonderdeel + consequenties Deuren / luiken, incl. testnorm EN Ventilatiesystemen Rookgasafvoersystemen Doorvoeringen en naden Overige constructie-onderdelen 18

19 Huidige situatie Alleen eis aan brandwerendheid Invulling rookwerendheid met E20-eis WRD (via Min. Regeling) nog niet ingevuld +WRD(MR) +WRD(MR) +WRD(MR) +WRD(MR) 19

20 Toekomstige situatie voorstel NEN aan BZK WRD in nieuwe Bouwbesluit ingevuld eis aan rookdoorlatendheid S a of S 200 bij slaapgebouwen vooral S 200 Vaak eis rookdoorlatendheid Minder vaak eis brandwerendheid + rookdoorlatendheid Rookwerendheid door E20-eis komt te vervallen a +WRD(MR) +S200 S200 S200 Sa Sa S200 +WRD(MR) +S200 +WRD(MR) +S200 +WRD(MR) +S

21 Deuren / luiken o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: E20 => S a E30 => S 200 o Methode rookdoorlatendheid: S a of S 200 bepalen volgens EN en EN A1 Overstroomrooster in deur moet samen met deur zijn bepaald 21

22 Wat is het idee bij de EN test? o Hoeveel lucht / rook lekt door het constructie-onderdeel bij een drukverschil? o Principe van de testopstelling: Een drukdoos die op -50 tot +50 Pa gezet kan worden t.o.v. de omgeving en tot 200 C kan worden verwarmd De drukdoos heeft één open zijde waartegen het proefstuk komt te staan (zoals bij de brandwerendheidtest) 22

23 De testopstelling 23

24 EN o Wordt aangewezen vanuit NEN 6075 o Titel: Bepaling van de brandwerendheid en rookbeheersing van deuren, luiken, te openen ramen en hang- en sluitwerk - Deel 3: Beproeving van de weerstand tegen rookdoorgang van deuren en luiken o Kort: Bepaling van luchtlekkage door deuren en luiken 24

25 EN o Het testresultaat zijn lekkagedebieten: Q spec : de lekkage door het specimen/proefstuk Q l : de lekkage per meter spleet (excl. onderspleet) S 200 S a 25

26 EN o S a -bepaling (standaard): Meet lekkage van drukdoos en ondersteunende constructie Meet lekkage met proefstuk (zonder onderspleet): bij +10 Pa en 20 C gedurende 2 min. bij +25 Pa en 20 C gedurende 2 min. Bereken lekkage van proefstuk Q spec en Q l bij 10 en 25 Pa De meting mag in de andere richting worden gedaan zonder het proefstuk om te draaien door -10 en -25 Pa (onderdruk in de drukdoos ) te gebruiken 26

27 EN o S 200 -bepaling (standaard) na de S a -bepaling: Verhoog de temperatuur in 30 minuten naar 200 C Meet lekkage met proefstuk: bij +10 Pa en 200 C gedurende 2 min. bij +25 Pa en 200 C gedurende 2 min. bij +50 Pa en 200 C gedurende 2 min. Meet lekkage van drukdoos en ondersteunende constructie bij 200 C Bereken lekkage van proefstuk Q spec bij 10, 25 en 50 Pa Voor de meting in de andere richting moet een nieuw proefstuk andersom worden aangebracht en moeten bovenstaande stappen worden herhaald 27

28 EN resultaten o Toepassingsgebied testresultaat: Algemeen regels Regels voor specifieke deur/luiktypen EXAP-regels in EN en EN o Klassering volgens EN : 28

29 Deuren / luiken o Belangrijke consequenties (bij rookdoorlatendheid) Andere opbouw deur (specifiek S a en S 200 ) (Extra) afdichting rondom deur Spleet onder deur bij S 200 deur niet toegestaan valdorpel aanslag Bij verhitting opschuimend ventilatierooster in deur niet toegestaan 29

30 Herinnering: Inhoud o Bepaling rookdoorlatendheid S a en S 200 per constructieonderdeel + consequenties Deuren / luiken, incl. testnorm EN Ventilatiesystemen Rookgasafvoersystemen Doorvoeringen en naden Overige constructie-onderdelen 30

31 Ventilatiesystemen - kanaal o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: E20 cf. NEN 6069 (NEN-EN of NEN 6076) => S a E30 cf. NEN 6069 (NEN-EN of NEN 6076) => S 200 o Methode rookdoorlatendheid: E en/of S volgens EN en EN A1; S a : E20 of S volgens EN A1; S 200 : E20 S volgens EN A1 31

32 Ventilatiesystemen - kanaal o Lekkage door ventilatiekanaal Bij vlamdichtheid betrokken op afdichting E: maximaal 15 m 3 /m 2.h. bij brand buiten kanaal Bij smoke leakage S: maximaal 10 m 3 /m 2.h. bij brand buiten kanaal 32

33 Ventilatiesystemen - klep o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: Klep: E20 cf. NEN 6069 (NEN-EN ) of NEN 6077; of Ventilatiesysteem met mechanische afvoer moet 20 min blijven werken; recirculatie moet zijn uitgeschakeld; of Een ventilatiesysteem mag slechts toe- en afvoeropeningen hebben in een subbrandcompartiment 33

34 Ventilatiesystemen - klep o Methode rookdoorlatendheid: Klep: of E en/of S volgens EN en EN A1; S a : E20 of S volgens EN A1; S 200 : E20 S volgens EN A1 Klep moet sluiten bij rook in ruimte Ventilatiesysteem met mechanische afvoer moet 20 min blijven werken; recirculatie moet zijn uitgeschakeld; of Een ventilatiesysteem mag slechts toe- en afvoeropeningen hebben in een subbrandcompartiment 34

35 Ventilatiesystemen - klep o Lekkage door brandklep S a S

36 Ventilatiesystemen o Belangrijke consequenties (bij rookdoorlatendheid) Rookmeldersturing ipv smeltlood Voor S a volstaat S-klep biedt mogelijkheden voor toepassing rookkleppen 36

37 Ventilatiesystemen o Als een ventilatiesysteem slechts toe- en afvoeropeningen heeft in één subbrandcompartiment Ventilatie in woongebouw waarbij elke woning een eigen afvoerkanaal heeft Smeltlood gestuurde brandklep in kanaal volstaat; er is geen sprake van rookverspreiding via kanaal 37

38 Ventilatiesystemen o Ventilatiesysteem met mechanische afvoer die 20 min blijft werken en recirculatie is uitgeschakeld Nergens kleppen Kanaal volledig brandwerend geïsoleerd Principe: - In kanaal is dusdanig veel verdunning dat ventilator blijft werken - Recirculatie is uit 38

39 Ventilatiesystemen o Ventilatiesysteem met mechanische afvoer die 20 min blijft werken en recirculatie is uitgeschakeld Principe: - Ventilatie is gewaarborgd totdat klep patiëntenkamer sluit - Recirculatie is uit 39

40 Rook/Warmteafvoersystemen o Methode rookdoorlatendheid: Kanaal: rookwerendheid alleen beschouwen als grenzend aan meerdere ruimten E en/of S volgens EN /-9 en EN A1 Klep: rookwerendheid alleen beschouwen als klep geen functie heeft in toevoer/afvoer-regeling E en/of S volgens EN en EN A1 klep moet sluiten bij rook in ruimte van waaruit de rookdoorlatendheid wordt bepaald S a : E20 of S volgens EN A1 S 200 : E20 S volgens EN A1 40

41 Doorvoeringen en naden o Methode rookdoorlatendheid: S a blinde doorvoering: <3 m 3 /h per m 2 volgens EN 1026 S a standaard doorvoering: <30 m 3 /h volgens EN 1026 en EN S a naad: <0,1 m 3 /h per m en < 3 m 3 /h per m 2 volgens EN 1026 S 200 : S a + E

42 Doorvoeringen en naden o Belangrijke consequenties (bij rookdoorlatendheid) Sparing altijd afdichten met niet-poreuze materialen Bij S a volstaat alleen afdichting; afdichting is van ander type dan bij S 200 en brandwerendheid Bij S 200 doorvoer naast afdichting veelal ook brandwerende voorziening; afhankelijk van type doorvoer 42

43 Overige constructie-onderdelen o Methode rookdoorlatendheid: Ventilatieroosters en overstroomcomponenten: Testen samen met deur of wand Wanden en vloeren zonder openingen: S a : geen rookdoorlatende constructie-onderdelen + geen zichtbare openingen S 200 : S a + E20 Overige constructie-onderdelen S a : luchtdoorlatendheid < 10 m 3 /h.m 2 volgens EN geen zichtbare openingen S 200 : S a + E20 Alternatief voor alle constructie-onderdelen: op overeenkomstige wijze = S a en S 200 volgens EN

44 Samenvattend o o Bouwbesluit 2012: toekomstige eis aan WRD Zomer 2015: concept-bbl ( nieuwe Bouwbesluit ) met WRD-eisen: o o Waar S a, waar S 200 Bepaling van WRD cf. NEN 6075:2011 +C1: methoden: Op basis van brandwerendheid E Grote consequenties voor - Deuren - Ventilatiesystemen - Kleppen - Doorvoeringen o o Op basis van rookdoorlatendheid S a en S 200 NEN 6075 geeft bepaling van S a en S 200 per constructie-onderdeel EN als (alt.) methode voor alle constructie-onderdelen NEN 6075 gaat vertaling geven van S a en S 200 naar WRD o Voor nieuwbouw vanaf 2018 alleen methode rookdoorlatendheid 44

45 Inhoud o Inloop o Achtergrond: Bouwbesluit o Pauze + aansturing van NEN 6075 o Bepaling rookdoorlatendheid (NEN-EN ) + consequenties invoering BB / NEN 6075 o Test bijwonen in Efectis-lab o Vragen en afsluiting o Borrel 45

46 VBE Themabijeenkomst Rookwerendheid VRAGEN? 46