Voorbeeld. Preview. Ontwerp norm NEN Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar - Prestatie-eisen - Nieuwbouw

Transcriptie

1 Nederlandse Ontwerp norm NEN 1078 Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar - Prestatie-eisen - Nieuwbouw Publicatie uitsluitend voor commentaar Supply for gas with an operating pressure up to and including 500 mbar - Performance requirements - New estate Commentaar vóór Zal vervangen NEN 1078:2004 maart 2017 ICS Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Normcommissie "Installaties voor verbrandingstoestellen" THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Royal Netherlands Standardization Institute. The Royal Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Royal Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Royal Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

2 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Symbolen Prestatie-eisen Veiligheid Weerstand tegen aantasting, permeabiliteit en corrosie Weerstand tegen mechanische belastingen Beperking kans op explosies Positie leiding Duurzame gasdichtheid Afsluitbaarheid van de gastoevoer Herkenbaarheid Druk en capaciteit bij het aansluitpunt Geluid Bestandheid tegen temperatuur Algemene eis Prestatie-eis Bijlage A (normatief) Bepaling gasdichtheid van een voorziening voor gas Bijlage B (normatief) Bepaling drukverlies in een voorziening voor gas door een meting Bijlage C (normatief) Bepaling van de snelheid in de leidingen Bijlage D (normatief) Bepalingsmethode van de weerstand tegen de permeabiliteit van odorant Bijlage E (normatief) Bepalingsmethode van de weerstand tegen slagbelasting Bijlage F (normatief) Bepalingsmethode bestandheid van een voorziening voor gas bij beginnende brand

3 Voorwoord Ontw. NEN 1078 Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar Prestatie-eisen Nieuwbouw bevat de prestatie-eisen voor ontwerp, aanleg en beproeving van gasleidinginstallaties met een nominale werkdruk tot en met 500 mbar (0,05 MPa) van gebouwgebonden systemen in een niet-industriële omgeving. Het Bouwbesluit 2012 stelt in principe de eisen en verwijst daarbij naar de desbetreffende norm voor de te hanteren bepalingsmethoden. Voor een voorziening voor gas stelt het Bouwbesluit 2012 dat een te installeren voorziening voor gas voldoet aan NEN 1078 bij een nominale werkdruk van ten hoogste 0,5 bar, en aan NEN-EN bij een nominale werkdruk hoger dan 0,5 bar en lager dan 40 bar. Dit normontwerp heeft betrekking op gasleidinginstallaties voor aardgas, butaan of propaan. Voor de dagelijkse praktijk is een praktijkrichtlijn, NPR 3378, in delen opgesteld. Hierin zijn de meest voorkomende installaties in meer beschrijvende zin weergegeven. Voor afwijkende gevallen en geheel nieuwe typen constructies is men uitsluitend aangewezen op de prestatie-eisen in deze norm (zie hoofdstuk 5). OPMERKING Een prestatie-eis bestaat uit een grenswaarde plus bepalingsmethode. De delen van NPR 3378 bestrijken het hele installatiegebied, dus zowel gasleiding, opstelplaatsen voor toestellen, verbrandingsluchttoevoer en rookafvoer. zal NEN 1078:2004 vervangen. Significante wijzigingen in dit normontwerp ten opzichte van de versie NEN 1078:2004 zijn: algemene actualisatie; het onderscheid tussen primaire en niet-primaire prestatie-eisen is verdwenen; 5.1.2: de eis aan de trekbelasting is beperkt tot leiding binnen het gebouw tot 1 m buiten de gevel; en bijlage E: de bepalingsmethode voor de slagbelasting is aangepast; 5.5 en bijlage F: bestandheid tegen temperatuur: de algemene eis is aangevuld van een concrete prestatie-eis, waarmee wordt beoogd bij een beginnende brand voldoende weerstand te kunnen bieden; bijlage C: enkele correcties. In de navolgende figuur is, de onderlinge samenhang tussen de NEN-EN-normen en de NEN-normen voor de voorziening voor gas en het Bouwbesluit nieuwbouw, schematisch weergegeven. 3

4 Bouwbesluit nieuwbouw Legenda M is de plaats van de meter in de meterruimte NEN 1059 Nederlandse editie op basis van NEN-EN en NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregel- en meetstations voor transport en distributie NEN 1087 Ventilatie van gebouwen Bepalingsmethoden voor nieuwbouw NEN Bepalingsmethoden voor de geschiktheid van systemen voor de afvoer van rookgas van gebouwgebonden installaties Deel 1: Installaties met een belasting kleiner dan of gelijk aan 130 kw op bovenwaarde NEN Afvoer van rook van gebouwgebonden verbrandingsinstallaties met een belasting groter dan 130 kw op bovenwaarde Bepalingsmethoden geschiktheid afvoersystemen NEN 2768 Meterruimten en bijbehorende bouwkundige voorzieningen in woningen NEN 3028 Eisen voor verbrandingsinstallaties NEN 7244:reeks Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar NPR 3378:reeks Praktijkrichtlijn gasinstallaties NEN-EN 1775 Gasvoorziening Gasleidingen in gebouwen Maximale werkdruk kleiner of gelijk aan 5 bar Functionele aanbevelingen 4 Figuur 1 Onderlinge samenhang tussen relevante normen voor gas en het Bouwbesluit 2012 (nieuwbouw) Dit normontwerp is opgesteld door normcommissie Installaties voor verbrandingstoestellen, na voorbereiding door de subcommissie Gasleidinginstallaties. Op het ogenblik van publicatie van het normontwerp was de commissie als volgt samengesteld: P.H.J.M. Maas (voorzitter) Uneto/VNI, Zoetermeer C. Bravenboer, Contactgroep Leidingen, Apeldoorn A. Dorrestijn REHAU NV, Nijkerk J.H.A. van Ekert Bonarius Techniek B.V., Vijfhuizen F. van Gijtenbeek Henco Industries N.V., Herentals E. Janssen Nathan Import/Export B.V., Duiven R. Offringa Wavin Nederland B.V., Hardenberg

5 J.W. Ouwendijk VSH Fittings BV, Hilversum J.A. Pronk Netbeheer Nederland, Den Haag Mw. H.J.M. Rijpkema Netbeheer Nederland, Den Haag H. Smit, Netbeheer Nederland, Den Haag C. Verlinden Viega Gmbh & Co KG, Attendorn A. de Jong (secretaris) NEN, Delft Commentaar op dit normontwerp kan vóór 1 juli 2017 worden ingediend via 5

6 Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar Prestatie-eisen Nieuwbouw 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft eisen en beproevingsmethoden voor een gebouwgebonden voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 0,05 MPa (500 mbar). Deze norm is bedoeld om te worden toegepast voor een voorziening voor gas die is ingericht voor het gebruik van geodoriseerde gassen uit de tweede en derde familie volgens hoofdstuk 4 van NEN-EN 437; in Nederland zullen dat zijn voor de tweede familie: aardgas en voor de derde familie: de flessengassoorten butaan en propaan. De norm is ook van toepassing voor industriële processen tot en met 500 mbar volgens het Besluit gastoestellen, mits een risicoanalyse wordt uitgevoerd. Deze norm geeft eisen voor leidingaanleg met een werkdruk tot en met 500 mbar. Let hierbij wel op dat bij een werkdruk hoger dan 200 mbar de eventueel in de installatie geplaatste gasdrukregelaars in overeenstemming met NEN 1059 beveiligd moeten zijn tegen te hoge uitlaatdruk OPMERKING Deze norm is niet bedoeld te worden toegepast op de aansluitleiding van de netbeheerder. Hierop is NEN van toepassing. 2 Normatieve verwijzingen De volgende documenten, of delen ervan, waarnaar in dit document normatief wordt verwezen, zijn onmisbaar voor de toepassing ervan. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde uitgave van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste uitgave van het document (met inbegrip van eventuele wijzigingsbladen en correctiebladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NEN 1059 Nederlandse editie op basis van NEN-EN en NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregel- en meetstations voor transport en distributie NEN-EN 437 NEN-EN 549 NEN-EN NEN-EN NEN-EN Proefgassen Proefdrukken Toestelcategorieën Rubber voor afdichtingen en membranen voor gasverbruikstoestellen en gasapparatuur Afdichtingsmaterialen voor metallieke schroefdraadverbindingen in contact met gassen van de 1 e -, 2 e - en 3 e -familie en warm water Deel 1: Anaërobe afdichtingsmaterialen Afdichtingsmaterialen voor metallieke schroefdraadverbindingen in contact met gassen van de 1 e -, 2 e - en 3 e -familie en warm water Deel 2: Niet-uithardende afdichtingsmaterialen Afdichtingsmaterialen voor metallieke schroefdraadverbindingen in contact met gassen van de 1 e -, 2 e - en 3 e -familie en warm water Deel 3: Niet-gesinterde banden van PTFE NEN-EN Kunststofleidingsystemen voor gasvoorziening Polyetheen (PE) Deel 1: Algemeen NEN-EN Brandclassificatie van bouwproducten en bouwdelen Deel 1: Classificatie op grond van resultaten van beproeving van het brandgedrag 6

7 ISO ISO Mechanische hulpstukken voor leidingsystemen van polyetheen voor gasvormige brandstoffen - Deel 1: Metalen hulpstukken voor buizen met nominale uitwendige middellijnen kleiner dan of gelijk aan 63 mm 1 Plastic pipes and fittings Crosslinked polyethylene (PE-X) pipe systems for the conveyance of gaseous fuels Metric series Specifications Part 1: Pipes 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze norm gelden de volgende definities. 3.1 aansluitkraan afsluitorgaan dat is aangebracht op een aansluitpunt en dat het mogelijk maakt een toestel op de voorziening voor gas aan te sluiten of daarvan los te nemen en de gastoevoer naar het toestel af te sluiten zonder dat de hoofdkraan behoeft te worden gesloten 3.2 aansluitleiding van het toestel gasleiding met inbegrip van een aansluitkraan die de voorziening voor gas verbindt met een gastoestel 3.3 aansluitleiding van de netbeheerder gasleiding vanaf de hoofdleiding naar afleveringspunt 3.4 aansluitpunt plaats in de voorziening voor gas die is bestemd, of wordt gebruikt, voor het aanbrengen van een aansluitkraan 3.5 afleveringspunt uitlaatzijde van een drukregelaar ten behoeve van vloeibaar gas, of de uitlaatzijde van de (hoofd)gasmeter ten behoeve van aardgas 3.6 belasting energietoevoer per eenheid van tijd, in de vorm van stookgas aan een gastoestel, of het energietransport door een leiding, gebaseerd op de calorische bovenwaarde 3.7 belasting, nominale belasting waarvoor een toestel volgens opgave van de fabrikant is bestemd 3.8 beproevingsdruk druk in de installatie tijdens de sterkte- en/of dichtheidsbeproeving 3.9 druk statische overdruk ten opzichte van de atmosferische druk 3.10 gasdichtheid mate waarin een voorziening voor gas ondoordringbaar is voor stookgas bij de voor de voorziening voor gas bedoelde gasdruk 1 ISO is vervangen door ISO 17885:2015. De vervanger is niet geschikt voor de toepassing van deze norm. Daarom wordt nog verwezen naar de vervangen norm. 7

8 3.11 gasdruk statische overdruk van het stookgas ten opzichte van de atmosferische druk 3.12 gasdruk, nominale OPMERKING Zie verbruiksdruk, nominale en werkdruk gasmeter comptabele meter waarop het gasverbruik kan worden afgelezen 3.14 gastoestel toestel bestemd of geschikt voor koken, verwarmen, warmwaterproductie, koeling, verlichting of wassen dat, indien van toepassing, een normale watertemperatuur van ten hoogste 105 C heeft, of een ventilatorbrander en voor dergelijke branders bedoelde warmtegenerator, en bij gebruik waarvan gas als brandstof wordt gebruikt OPMERKING bij term Deze definitie is ontleend aan het Besluit gastoestellen gelijktijdigheidsfactor vermenigvuldigingsfactor voor de belasting van de aangesloten toestellen om de ongelijktijdigheid in het gebruik van de toestellen in rekening te brengen 3.16 gelijktijdigheidsbelasting belasting van een voorziening voor gas of een sectie daarvan, na vermenigvuldiging van de belasting met de gelijktijdigheidsfactor 3.17 hoofdkraan afsluitorgaan dat in stromingsrichting van het gas gezien onmiddellijk vóór de gasmeter of vóór een eventuele drukregelaar is aangebracht en behoort bij de aansluiting voor de gaslevering 3.18 meterruimte afgescheiden ruimte ten behoeve van centrale schakel-, verdeel- en meetapparatuur voor de voorziening van elektriciteit, gas, drinkwater, telecommunicatiesignalen en, voor zover van toepassing, van verwarming die is aangesloten op het openbare net voor verwarming 3.19 nevenfunctie gebruiksfunctie die ten dienste staat van een andere gebruiksfunctie 3.20 niet-zelfstandige woning woning die voor een deel is aangewezen op gemeenschappelijke voorzieningen 3.21 perceel 1) roerend of onroerend goed, gedeelte of samenstel daarvan, dat een leveringspunt heeft ten behoeve waarvan levering van stookgas geschiedt 3.22 stookgas gassoort die als brandstof aan het verbruikstoestel wordt toegevoerd 8

9 3.23 stookruimte technische ruimte waarin een of meer opstelplaatsen voor (niet-lokale) verbrandingstoestellen liggen met een totale nominale belasting van meer dan 130 kw 3.24 toestelkraan handafsluiter of automatische afsluiter die behoort tot het gastoestel waarmee de gastoevoer wordt afgesloten of geopend 3.25 ventilatie, nominale ventilatie die op grond van gezondheidsoverwegingen voor de reinheid van de lucht continu tot stand moet kunnen worden gebracht [NEN 1087] 3.26 verbruiksdruk druk van het stookgas ter plaatse van de ingang van een appendage of gastoestel bij gasafname 3.27 verbruiksdruk, nominale gestandaardiseerde verbruiksdruk van het stookgas OPMERKING bij term Voor aardgas is die druk 25 hpa of 100 hpa (25 mbar of 100 mbar), voor butaan en propaan 30 hpa of 50 hpa (30 mbar of 50 mbar) voorziening voor gas voorziening die zich bevindt tussen het afleverpunt in de meterruimte en het aansluitpunt ten behoeve van een of meer gastoestellen 3.29 werkdruk druk van het stookgas aan het begin van de voorziening voor gas bij gelijktijdige belasting 3.30 werkdruk, nominale gestandaardiseerde werkdruk van het stookgas OPMERKING bij term Voor aardgas is die druk 25 hpa of 100 hpa (25 mbar of 100 mbar), voor butaan en propaan 30 hpa of 50 hpa (30 mbar of 50 mbar) woning niet-gemeenschappelijk gedeelte van een woonfunctie, dan wel het geheel van niet-zelfstandige woonfuncties met bijbehorende gemeenschappelijke gedeelten 3.32 wooneenheid deel van een woning dat bij bijzondere woonvormen als afgesloten eenheid door een bewoner kan worden gebruikt 9

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 1078:2017 Ontw. nl Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar - Prestatie-eisen - Nieuwbouw T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview