Hoe ga je om met verzuim in je salon?

Transcriptie

1 Deel 2 Praktische informatie over verzuim Hoe ga je om met verzuim in je salon? De kaarten die je in dit deel van de Gezond-Werken-Wijzer vindt, helpen je om het verzuim laag te houden. Ze geven ondersteunende informatie bij het eerste deel van deze Gezond-Werken-Wijzer. Maar je kunt er meer mee doen. Je kunt met deze kaarten ook een deel van het verzuim voorkomen. Toelichting Het beste is natuurlijk: geen verzuim. Kaart 1 geeft je daarom de belangrijkste tools en tips over preventie van verzuim. Daarmee kun je veel verzuim voorkomen. Krijg je toch met verzuim te maken, kijk dan voor informatie naar de overige kaarten. Kaart 2 geeft een overzicht in vogelvlucht van je verplichtingen en mogelijkheden bij het toepassen van de Wet verbetering poortwachter. De speciaal voor de kappers ontwikkelde digitale Verzuimmanager helpt je hier ook bij. Kaart 3 geeft extra informatie over de situatie dat een verzuimmelding samenhangt met zwangerschap en bedrijfsongevallen. Zowel bij een ziekmelding als bij terugkeer moet je verzuimgesprekken voeren. Kaart 4 Meer over verzuimgesprekken geeft je daar de tips voor. Ook voor moeilijke gesprekken en gesprekken bij veelvuldig verzuim. Kaart 5 Stoplichtgesprekken geeft je houvast. Bij de aanpak van kort verzuim zijn ook de CAO-bepalingen van belang (kaart 6). Omdat CAO-afspraken kunnen veranderen, zijn ze in de Gezond-Werken-Wijzer niet opgenomen. Zorg dat er altijd een actuele versie van de CAO aanwezig is in de salon. Komen je medewerkers niet snel terug, dan kun je daarover informatie vinden op kaart 7 Passend werk en werkhervattingsgesprekken. Afhankelijk van je contract wordt ook de arbodienst bij het verzuim betrokken. In het kader van het arboconvenant is er veel energie gestopt in het ontwikkelen van goede arbodienstverlening. Daarom is kaart 8 over Verwachtingen bij arbodienstverlening toegevoegd. Je vindt er een samenvatting van belangrijke richtlijnen. Ontstaat er tijdens de aanpak van het verzuim onoplosbare onenigheid tussen jou en je medewerker, dan biedt de Wet verbetering poortwachter een uitweg via een Deskundigenoordeel. Kaart 9 Onenigheid en sancties geeft het overzicht. Last but not least is er aandacht voor de financiële kant. Je kunt te maken krijgen met aanbiedingen om met extra hulp het verzuim te bekorten. Ook zijn er mogelijkheden tot subsidies. Tips vind je op kaart 10 Extra ondersteuning en lastenverlichting. GWW_Deel2_C.indd :03:09

2 Inhoudsopgave Preventie en overleg met je medewerkers. De Wet verbetering poortwachter in vogelvlucht. Zwangerschap en bedrijfsongevallen verdienen bijzondere aandacht. Meer over verzuimgesprekken. Het Stoplichtgesprek. CAO-bepalingen over verzuim. Passend werk en werkhervattingsgesprekken. Verwachtingen bij arbodienstverlening. Onenigheid en sancties. Extra ondersteuning en lastenverlichting. De WIA. Hoeveel kost verzuim? Het werknemersdeel deel 5 bevat veel tips over werk en verzuim die je ook als werkgever goed kunt gebruiken! Wil je meer tips? 1 Preventie en overleg met je medewerkers Je pakt het verzuim het beste aan door het vóór te zijn. Dat kun je op verschillende manieren doen. Hieronder vind je ideeën om in overleg met je medewerkers verzuim te vermijden en als iemand toch ziek is een snelle terugkeer te bevorderen. Twee uitgangspunten zijn daarbij van belang. 1. Naarmate je meer aandacht (en oplossingen) hebt voor beginnende klachten en ongemakken op het werk, zijn je medewerkers beter in staat verzuim te voorkomen. 2. Zowel bij goed werk als bij gezondheidsklachten en verzuim speelt een groot aantal sociale omstandigheden een rol. 1 stimuleren dat medewerkers je tijdig waarschuwen De meest voor de hand liggende manier om verzuim te vermijden is: duidelijke afspraken maken over de preventie van verzuim, de ziekmelding, de contacten tijdens ziekte en de mogelijkheden voor (aangepaste) werkhervatting. Veel medewerkers zijn daar onvoldoende van op de hoogte en stellen zich pas op de hoogte als ze ziek zijn. Uiteraard zijn regels nodig. Wil je meer bereiken? Bespreek de volgende twee punten eens in het teamoverleg. Welke tijdelijke aanpassingen bij kleinere gezondheidsklachten zien jij en je medewerkers? Schrijf ze op en stimuleer het gebruik ervan. Het is belangrijk voor jou en je medewerkers dat medewerkers tijdig met signalen en voorstellen komen in plaats van door te lopen tot ziekmelding onvermijdelijk is. Daarin heeft iedereen een eigen verantwoordelijkheid. 2 De sociale omstandigheden aanpakken Sfeer en uitstraling zijn belangrijk voor het succes van je salon. Maar ze kunnen ook een groot effect hebben op het verzuim. Een goede werksfeer en grote collegialiteit doen wonderen. Daar kun je zelf veel aan doen. Medewerkers groeien door positieve reacties op hun gedrag. Die kan bestaan uit een blijk van waardering. Maar ook uit het geven van informatie als blijkt dat ze iets nog niet kunnen of weten. Misschien kan een oudere collega tijdelijk ééns per week als mentor optreden? Of kun je in overleg met je medewerker taken plannen die minder belastend zijn of meer zelfvertrouwen geven? 3 Gebruik de werknemerskaarten uit deze Gezond-Werken-Wijzer Je kunt dat nog versterken door de werknemerskaarten te gebruiken die je in deel 5 in deze Gezond-Werken-Wijzer vindt. Het zijn kaarten over het omgaan met en voorkomen van gezondheidsklachten die vaak bij kappers voorkomen. Je kunt die zelf gebruiken. Maar ze zijn ook bedoeld om te kopiëren en ze aan je medewerkers uit te delen. In het teamoverleg kun je ze vervolgens bespreken. Samen kun je dan preventieve maatregelen bedenken. Wil je een topsalon? Gebruik dan de kaart Balans en plezier in je werk (zie deel 5). de ideeën die hierboven staan, werken ook als het verzuim niets met het werk te maken heeft: medewerkers leren ervan bewust over hun gezondheid na te denken. Bedenk niet zelf alle oplossingen. Laat je medewerkers bewust meedenken. Door arbeid en gezondheid bespreekbaar te maken, kun je veel leren over je medewerkers. GWW_Deel2_C.indd :03:11

3 2 De Wet verbetering poortwachter in vogelvlucht De kernpunten van een goed verzuimbeleid volgens de Wet verbetering poortwachter De Wet verbetering poortwachter stelt eisen aan werkgevers en werknemers. Deze kaart geeft een overzicht van je verplichtingen en mogelijkheden. Wat verplicht is, staat in een aparte kleur. De uitgangspunten voor elke fase van verzuim zijn steeds dezelfde 1. Houd een goed contact met je medewerker. 2. Zoek samen naar goede activiteiten voor herstel en terugkeer naar (passend) werk. 3. Maak een goed werkhervattingsplan, leg je afspraken vast en evalueer de resultaten. 4. Let op de wettelijke verplichtingen van jezelf en de medewerker en vraag de arbodienst om informatie en advies. Wat moet je en wat kun je doen? 3 Zwangerschap en bedrijfsongevallen verdienen bijzondere aandacht Zwangerschap: geen kosten bij verzuim dat te maken heeft met zwangerschap Het is belangrijk te weten of de ziekte te maken heeft met zwangerschap. Denk bijvoorbeeld aan zwangerschapsgerelateerde hoge bloeddruk, suikerziekte, bekkeninstabiliteit of postnatale depressie. Maar ook aan steeds moeilijker bukken, buigen en draaien tijdens het werk. In dat geval is het noodzakelijk om het verzuim binnen drie werkdagen bij het UWV te melden. Zo kun je gebruikmaken van de (vangnet)regeling waardoor het UWV de loonkosten op zich neemt bij verzuim. Je hoeft dit verzuim ook niet bij je verzuimcijfers op te tellen, wat gunstig kan zijn bij het afsluiten van een verzuimverzekering. Veel (vooral kleine) werkgevers, maar ook werknemers, weten vaak niets over uitkering bij ziekte door zwangerschap voordat het bevallingsverlof ingaat. Meer informatie vind je op de internetsite: De werkgever dient deze informatie te hebben, omdat hij/zij dan aan de medewerkster uit kan leggen waarom hij/zij hierover vragen stelt. Vooral in de eerste drie maanden van de zwangerschap houden vrouwen soms hun zwangerschap en dus ook de mogelijke relatie tussen ziekte en zwangerschap geheim. Eerste dag. De ziekmelding en de eerste week (Gemiddeld duurt het verzuim in 70% van de gevallen niet langer dan een week. Hoe is dat in jouw salon?) (bron: UWV) Tussen één week en zes weken (Gemiddeld hervat 80% van de medewerkers die langer dan één week ziek zijn, binnen zes weken. Hoe is dat in jouw salon?) Tussen zes weken en acht weken Tussen acht weken en twee jaar (Pas op: gemiddeld blijft 25% van de medewerkers die drie maanden ziek zijn, daarna nog heel lang ziek) * De ziekmelding doorgeven aan de arbodienst. Een kort telefonisch verzuimgesprek voeren. Wanneer je medewerker naar de huisarts gaat, vraag dan of hij/zij meldt dat hij/zij kapper is. Zo mogelijk samen een terugkeerdatum afspreken. Een verzuimgesprek voeren bij terugkeer (zie deel 1 Werkset A Verzuim-gesprekken en/of in dit deel kaart 4 Meer over verzuimgesprekken). Bij frequent verzuim overleggen hoe herhaling is te voorkomen. De zevende dag nogmaals contact met je medewerker zoeken. Zo mogelijk bespreken hoe lang het verzuim nog kan duren en samen een (stapsgewijs) hervattingsplan maken. * Zorgen voor redelijkerwijs passend werk. Zo nodig advies vragen aan de arbodienst, zeker bij onzekerheid of onenigheid. Samen een begeleidings- en contactplan maken en uitvoeren (eens per week contact). * de arbodienst moet een Probleemanalyse maken (of een verkorte analyse, als snel herstel te verwachten is). * op basis van die analyse moet je samen met de medewerker een Plan van aanpak maken. * je moet samen met de werknemer een casemanager benoemen die de voortgang bewaakt. Je moet nu dezelfde begeleidings- en werkhervattingsplannen maken als hierboven genoemd, maar dan met perioden van weken of maanden. * je moet de voortgang elke zes weken evalueren met je medewerker. Je kunt voor deze evaluaties het advies van de arbodienst vragen. * in de 46e tot 52e week moet je je plannen proberen te vernieuwen en een Eerstejaarsevaluatie opstellen voor in het Reïntegratieverslag. * je bent, als het niet anders kan, ook verplicht je medewerker te helpen elders aan de slag te komen. Vanaf de 89e week moeten jij en de arbodienst je medewerker helpen bij de aanvraag van een arbeidsongeschiktheidsuitkering (inclusief Reïntegratieverslag). Wat je moet doen bij ziekte in verband met zwangerschap Ziekte vanwege zwangerschap dient binnen drie dagen bij het UWV gemeld te worden. Waar je ook aan kunt denken! Langdurige afwezigheid en/of vertrek van een zwangere kapster heeft ook gevolgen voor je klandizie. Door een aantal kappers is dat ook berekend: gemiddeld verlies je 18% van haar vaste klantenkring. Bovendien moet een nieuwe kapster worden ingewerkt (en eventueel opgeleid). Het loont dus de moeite goed te kijken of er geen alternatieven zijn: aanpassing van werktijden en taken bijvoorbeeld. Uiteraard altijd in goed overleg. In deel 4 (kaart 4) vind je een voorbeeldverhaal van een kapper die daarin uitermate succesvol is. Zie voor de wettelijke verplichtingen van werkgevers en werknemers deel 3 (kaarten 5 en 6). Bedrijfsongeval Bij verzuim door bedrijfsongevallen is de werkgever verplicht deze ongevallen in de Risico- Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) op te nemen: wat was de oorzaak, hoe lang duurde het verzuim en wat heeft hij/zij gedaan of gaat hij/zij doen om dergelijke ongevallen te voorkomen? Het is uiteraard ook in je eigen belang adequaat te reageren en te proberen bedrijfsongevallen te voorkomen. Ze kunnen vervelende consequenties hebben, niet alleen persoonlijk maar ook juridisch en financieel. N.B. Als er sprake is van een beroepsziekte, zoals kapperseczeem, is de bedrijfsarts verplicht dit te melden bij de Arbeidsinspectie. Uiteraard zal de arts eerst met de medewerker en de werkgever overleggen. Medewerkers hebben overigens specifieke rechten ten aanzien van privacygevoelige informatie. Zo mag dergelijke informatie niet zonder schriftelijke toestemming van een werknemer aan anderen worden gegeven. Medewerkers hebben ook recht de dossiers zelf in te zien en eventueel een correctievel aan het dossier toe te voegen. Dat geldt ook voor de medische dossiers van de arbodienst. GWW_Deel2_C.indd :03:12

4 4 Meer over verzuimgesprekken Een goed verzuimgesprek bij terugkeer kan veel opleveren om herhaling te voorkomen. Ook bij frequent verzuim of bij verzuim waarbij je zo je vragen hebt, is een verzuimgesprek nuttig. Dit gesprek houd je uiteraard niet telefonisch. Zie voor een goed standaardgesprek deel 1 (werkset A). Hieronder gaan we in op moeilijker gesprekken. Onderwerpen bij een verzuimgesprek 1. Heeft het verzuim iets met het werk te maken? Vooral frequent kort verzuim kan een voorbode zijn van langere uitval, als een werkgebonden oorzaak niet wordt aangepakt. 2. in hoeverre was het verzuim echt nodig? Je kent misschien de slogan: Verzuim is een keuze. In een aantal gevallen klopt dat. Anderen of misschien jijzelf zouden zich met dezelfde klachten niet zo snel ziek melden. Soms gaat het ook niet om ziekte maar om grote druk op je medewerker wegens privé-problemen. Of misschien ervaren ze tijdelijk een persoonlijk probleem in je salon (fouten, conflicten). Dit wordt ook wel grijs verzuim genoemd. In een aantal gevallen is de werknemer alleen te ziek voor het uitvoeren van bepaalde taken: de werknemer kan dan dus wel aangepast werk verrichten. (Uiteraard heeft de medewerker vaak helemaal geen keuze en is werken echt niet mogelijk; dat noemen we wit verzuim). 3. kunnen we iets afspreken om herhaling te voorkomen? Die vraag spreekt voor zich. Bijbehorende vragen/tips zijn: kun je me in de toekomst van te voren waarschuwen als, vraag collega X om raad als, enz. Maak afspraken en leg die vast In alle gevallen is overleg over mogelijke afspraken om verzuim in de toekomst te beperken, nuttig. Bij frequent verzuim is het wenselijk de afspraken schriftelijk vast te leggen. Om dit gemakkelijker te maken, is de Verzuimmanager ontwikkeld. Kijk de dossiers door als het verzuim oploopt Zijn er grote problemen, dan kun je een verzuimgesprek voorbereiden door eerst in het dossier te kijken naar eerder verzuim en eerdere afspraken. Je hebt dan de kans een achterliggend patroon te ontdekken. Vaak kun je het tij keren door iets aan de oorzaken te doen. Dat geldt zowel voor medewerkers afzonderlijk als voor de salon als geheel. Sta niet gelijk met je mening klaar Beschouw het verzuim als een signaal en een reden voor aandacht. Ook als het verzuim volgens jou niet echt nodig was. Het is in elk geval een tijdelijk onvermogen om een probleem op te lossen. Zeg je botweg wat jij er van vindt, dan roep je ontwijkend of defensief gedrag op en levert het gesprek niets meer op. Zeg wel welk belang jij hebt bij oplossingen en probeer je medewerker aan het woord te laten, vooral over de mogelijkheden om herhaling te voorkomen. Luisteren en doorvragen is altijd beter dan er meteen iets van te vinden. Maar dat weet je al uit ervaring met klanten Ook al heb je mogelijk meer zicht op de alternatieven voor verzuim, probeer steeds je medewerker daarover te laten praten ( Wat wil jij? Begrijp ik goed dat? Is het dan misschien een goed voorstel om voor de toekomst af te spreken? ). 5 Het Stoplichtgesprek Het Stoplichtgesprek is een positieve en succesvolle manier om medewerkers te helpen in het vervolg snel(ler) in de gaten te krijgen: Dat er iets mis gaat; En dat ze daar wat aan kunnen doen. Je kunt een dergelijk gesprek voeren met medewerkers die lichamelijk problemen (rugklachten, schouderklachten) of psychische problemen hebben gehad. Het voordeel van deze methode is dat: Je je medewerker zelf aan het woord laat over hoe hij/zij werkt; En hoe hij/zij grotere problemen in de toekomst kan voorkomen door beginnende problemen zelf aan te pakken. Stap 1: inventariseren Je vraagt de medewerker om op het verzuim terug te kijken (of preventief: over de afgelopen weken) en vooral te letten op wat hij/zij ervan geleerd heeft. 1. Wat voel je, wat kun je en/of hoe werk je als het goed met je gaat (als het licht groen is)? 2. Wat voel je, wat kun je en/of hoe werk je als het minder goed met je gaat? Vooral: door welk gedrag en welke acties kun jij zelf (en misschien ook ik) opmerken dat het mis dreigt te gaan (oranje licht)? 3. Wat voel je, wat gebeurt er en welk gedrag vertoon je als het duidelijk mis is (rood licht)? Stap 2: activeren Maar dan komt het belangrijkste pas! 1. Welke acties helpen jou om het groene licht te laten branden? 2. Welke acties helpen je uit de gevarenzone te komen en welke acties moet je vooral zelf ondernemen als je merkt dat het licht oranje wordt? 3. Welke acties moet je nemen om uit de schadelijke zone te komen, welke acties bleken in het verleden erg succesvol om snel van rood (via oranje) naar groen en naar het goede gevoel te komen? Hulpmiddelen Het Stoplichtgesprek kun je steviger maken als je er het onderstaande schema bij gebruikt. Je kunt de mensen met wie je wilt praten ook een schema mee naar huis geven om zelf in te vullen. Je kunt zelfs een ingevuld voorbeeldschema meegeven. Je kunt het natuurlijk ook zelf aanpassen als je dat wilt. Signaleringsplan van medewerker: Fase Gevoel Signalen Acties Groen Oranje Rood Goed Last Fout Blijvende aandachtspunten: d.d. Afspraken: Belangrijk: denk aan de privacy van werknemers. Berg de dossiers altijd zo op, dat alleen jij er bij kunt. Als voorbeeld vind je achter in deel 5 kaart 7 een ingevuld Stoplichtschema, voor iemand met psychische klachten. GWW_Deel2_C.indd :03:12

5 6 CAO-bepalingen over verzuim In de CAO is een aantal concrete regels afgesproken over verzuim, regels over loondoorbetaling en gedrag bij ziekte. Omdat CAO-afspraken kunnen veranderen, zijn ze niet in deze Gezond-Werken-Wijzer opgenomen. Zorg dat er altijd een actuele versie van de CAO aanwezig is in de salon. Die is verkrijgbaar bij de ANKO, Kappersbond FNV/FNV Schoonheidsverzorging en CNV Kappers. 7 Passend werk en werkhervattingsgesprekken Wat is passend werk? Passend werk is volgens het arbeidsrecht en de regels van het UWV werk dat overeenkomt met de krachten en bekwaamheden van de medewerker, tenzij aanvaarding om redenen van lichamelijke, geestelijke of sociale aard niet van hem kan worden gevergd (artikel 658a, lid 3 Burgerlijk Wetboek). Houd daarbij rekening met de rechtspositie van de medewerker. Het gaat om een faire deal. Goed overleg met je medewerker levert in de regel resultaat op. Raadpleeg eventueel de arbodienst, zeker als jij en je medewerker het niet eens kunnen worden. Raadpleeg altijd de gehele CAO en vraag zo nodig professioneel advies. Zorg dat jij en alle medewerkers een uitdraai hebben van het CAO-verzuimreglement. 1. Gebruik de formulieren uit deel 1 werkset B om met je medewerker te overleggen en een stappenplan te maken. 2. Bespreek met je medewerker een van de werknemerskaarten uit deel 5 over verzuimoorzaken en hun oplossingen. 3. Laat de arbodienst een werkplekonderzoek doen en laat je adviseren over aanpassingen van het werk en/of afwisseling van werkzaamheden. Werkhervattingsgesprekken bij langdurig verzuim De onderwerpen die hierbij aan de orde komen, vind je terug in deel 1 van de Gezond-Werken-Wijzer. De centrale vragen zijn: Wat is mogelijk, wat valt te proberen, wat zijn redelijke termijnen voor (gedeeltelijke of aangepaste) werkhervatting? Wat kunnen jij en ik ieder zelf doen? En wat kunnen we samen doen? Met welk advies of welk plan kunnen we de vaart erin houden en versnellen? Welke planning is mogelijk in de komende periode van dagen/weken? Is mijn begeleiding voldoende? En hoe word je door familie en vrienden gesteund? Zit ieder van ons nog goed in zijn vel en/of zijn er bijkomende problemen? TIP: LET OP SOCIALE OMSTANDIGHEDEN Sociale druk, gebrek aan collegialiteit of geringe betrokkenheid verlengen de duur van het verzuim en belemmeren de werkhervatting. Zorg dat je relatie en het contact met je medewerker in orde zijn. Wederzijds! Let op de tijd! In gemiddeld 40% van de ziektegevallen wordt op den duur de ziekte sfeerbepalend. De zieke wordt dan afhankelijk van hulp van anderen. Dat neemt veel energie weg. Richt je op zelfvertrouwen en motivatie bij je medewerker en jezelf. Vaak worden mensen die ziek zijn, de hele tijd aangesproken op hun klachten (Hoe is het nu met je? Heb je nog steeds last? Gaat het al een beetje?). Zo worden zij er de hele dag aan herinnerd dat ze ziek zijn of op zijn minst klachten hebben. Voor je het weet is iemand alleen nog maar ziek.je kunt ook proberen om, als je medewerker op de koffie komt, juist te vragen wat hij/zij wel kan of waar hij/zij plezier aan beleeft (Hoe was je weekend? Heb je iets leuks gedaan? Nog een nuttig advies gekregen?). Het kan natuurlijk zo zijn dat iemand gewoon te ziek is om passend werk te verrichten. Ga dan niet aandringen, maar bespreek het verzuim met de bedrijfsarts en ondersteun je medewerker zo goed mogelijk. Bespreek met de bedrijfsarts en je medewerker wat redelijkerwijs de verwachtingen zijn voor stapsgewijs herstel en probeer die termijnen aan te houden. Pas daar je werkhervattingsplan op aan. Bespreek bij langdurig verzuim die verwachtingen in je zeswekelijkse evaluatie. GWW_Deel2_C.indd :03:13

6 8 Verwachtingen bij arbodienstverlening Reïntegratiehandreiking kappers en andere richtlijnen beloven goede hulp In het kader van het project Healthy Hairdresser worden er Reïntegratiehandreikingen voor kappers gemaakt. Voorzover ze er al zijn, behoren arbodiensten die te kennen. Daarnaast lopen er binnen de arbodiensten tegenwoordig ook eigen verbetertrajecten. Dat heeft geleid tot een aantal landelijke richtlijnen. Het UWV eist dat de arbodiensten die landelijke richtlijnen gebruiken. Je hebt er voordeel van als je in je contact met de arbodienst praat over het gebruik van de handreiking en de richtlijnen. Een aantal richtlijnen is door deskundigen omgewerkt tot praktische Werkwijzers. Inspelen op de richtlijnen en de Werkwijzers De Reïntegratiehandreikingen kappers De handreikingen geven belangrijke informatie over de grenzen van fysieke belasting (en binnenkort ook allergene belasting) in het werk. Je kunt die zelf ook hanteren bij je werkplanning. In de handreiking fysieke belasting staan ook alternatieve taken opgesomd. Daarmee kan het werk worden afgewisseld. Verzuim kan daardoor worden bekort of zelfs vermeden. Een deel van deze werkzaamheden kun je overigens terugvinden in deel 1 (werkset B) van deze Gezond-Werken-Wijzer. Ten slotte wordt een aantal mogelijke acties en adviezen genoemd. Die hebben betrekking op een goede in de tijd geplande aanpak, aangepaste werkzaamheden, pauzeregelingen en de mogelijkheden voor werkplekonderzoek. De gezond-werken-regels voor de kappersbranche zijn verwerkt in de handreiking fysieke belasting. Eigen richtlijnen van de arbodiensten De richtlijn Aspecifieke lage rugklachten en de richtlijn Psychische klachten zijn zeer uitgebreid. Voor jou zijn vooral de uitgangspunten belangrijk. De richtlijnen zijn gebaseerd op de resultaten van goede praktijkvoorbeelden en geven je dus zekerheid over het nut van de adviezen die je krijgt. De richtlijnen gaan uit van een actieve aanpak in plaats van afwachten of probleemvermijdend gedrag. Daar kun je op inspelen. Er wordt gewerkt met duidelijke termijnen. Dat betekent dat je terecht naar te verwachten termijnen kunt vragen. De richtlijn Vage klachten kan zelfs al uitkomst bieden als er nog geen verzuim is. Hij beschrijft een succesvolle methodiek, waarbij de klachten vanaf het begin zeer serieus worden genomen, waarna - als er vertrouwen is ontstaan - langzaam maar zeker ook naar achterliggende oorzaken en bredere herstelmogelijkheden wordt gezocht. In de praktijk geeft dit een verlaging van 40% van het verzuim. 9 Onenigheid en sancties Beroepsmogelijkheden: het Deskundigenoordeel van het UWV Als jij en je medewerker er samen niet uitkomen en ook het advies van de arbodienst (of andere deskundigen) niet helpt, dan kun je een Deskundigenoordeel van het UWV vragen. De arbodienst kan helpen bij de afhandeling. De vraag om een Deskundigenoordeel moet altijd specifiek gericht zijn op één van de onderstaande vragen. 1. Is de werknemer daadwerkelijk arbeidsongeschikt? 2. Is het aangeboden werk echt passend? 3. Spant de werkgever of de werknemer zich voldoende in voor reïntegratie? Deskundigenoordeelformulier De arbodienst beschikt over een formulier waarmee je een Deskundigenoordeel kunt aanvragen. Het is ook (met toelichting) te vinden op Het aanvragen van een Deskundigenoordeel bij het UWV kost 50,-- (tarief 2006). Sancties Sancties voor jou als werkgever Het UWV toetst je inspanningen. In eerste instantie op de mate waarop de poortwachterprocedures zijn gevolgd en of het dossier administratief in orde is. En daarna worden de inspanningen van jou en je werknemer inhoudelijk getoetst. Jij bent daarbij niet alleen verantwoordelijk voor je eigen activiteiten maar ook voor de inzet van de arbodienst of welke (door jou ingehuurde) deskundige dan ook. Het UWV kan besluiten om de aanvraag van een arbeidsongeschiktheidsuitkering af te wijzen en voor maximaal een jaar uit te stellen. Je bent dan verplicht tot loondoorbetaling. Sancties voor de werknemer Als de werknemer zich onvoldoende inspant of meewerkt, kan de werkgever de werknemer achtereenvolgens schriftelijk waarschuwen, de loondoorbetaling opschorten of stoppen en een ontslagaanvraag indienen bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Uiteraard kan dat alleen als je je als werkgever aantoonbaar goed hebt ingespannen en bijvoorbeeld passend werk hebt aangeboden. Het is overigens wel moeilijk aan te tonen dat een werknemer zich onvoldoende inspant. Ook als de werknemer zich onbereikbaar houdt of zonder bericht afspraken niet nakomt, kan daar een goede reden voor zijn. Raadpleeg in elk geval eerst de arbodienst, zo nodig het UWV (Deskundigenoordeel) en natuurlijk de CAO. Verwijzing naar de Kapperspoli De Kapperspoli, met vestigingen in Arnhem, Amsterdam en Groningen, werkt goed en snel. In een onderzoek van drie dagen wordt de bron van huidirritatie ontdekt en een passende behandeling geadviseerd. Werken jouw eigen preventieve maatregelen niet, zorg dan dat jij en je medewerkers zelf de verwijzing naar de Kapperspoli bij arbodiensten en huisartsen aankaarten. Vraag de Healthy Hairdresser om een actueel telefoonnummer (in 2006: ). Of kijk op de website: De landelijke richtlijnen en werkwijzers voor bedrijfsartsen zijn goed te vinden op internet. Heb je veel belangstelling, begin dan op GWW_Deel2_C.indd :03:14

7 10 Extra ondersteuning en lastenverlichting Extra deskundige hulp Soms wordt door arbodiensten of andere instellingen extra hulp of advies geboden. Bijvoorbeeld de hulp van een fysiotherapeut, psycholoog, bedrijfsmaatschappelijk werker, wachtlijstbemiddelaar of coach. In gemiddeld één op de drie gevallen van langdurig verzuim is die hulp wenselijk. Financiering is vaak mogelijk binnen de eigen ziektekostenverzekering. En veel verzuimkostenverzekeraars geven kortingen. Bij Commit wordt voorzien in een financiering van 90% via het bedrijf Salto Reïntegratie. De Wet verbetering poortwachter eist dat werkgevers adviezen over extra hulp door arbodiensten serieus nemen. Financiële schadebeperking en subsidies Er is een aantal financiële tegemoetkomingen. Bijvoorbeeld bij ziekte in verband met zwangerschap, bij forse investeringen in een werkplek en het aan de slag houden van medewerkers die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. 11 De WIA Vanaf 1 januari 2006 is de WAO vervangen door de WIA: Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Na twee jaar ziekteverzuim krijg je te maken met deze nieuwe loondervingsregeling bij arbeidsongeschiktheid. Alleen voor mensen van wie eigenlijk al vaststaat dat ze de komende jaren echt niet kunnen werken, is al na zes maanden ziekteverzuim een versnelde keuring mogelijk. POORTWACHTER EN WIA-KEURING Het UWV beoordeelt eerst de aanvraag van de keuring van de werknemer. Daarbij wordt beoordeeld of en in welke mate het dossier, zoals dat volgens de Wet verbetering poortwachter moet worden opgebouwd, voldoende en compleet is. Ook wordt beoordeeld of zowel de werkgever als de werknemer zich voldoende heeft ingezet voor het herstel van de gezondheid en/of voor reïntegratie. Reïntegratie is in de eigen functie, in eigen bedrijf en, als het niet anders kan, in een ander bedrijf. Is een van deze onderdelen niet in orde, dan lopen de werkgever en/of de werknemer het risico dat er sancties worden getroffen. Die kunnen uiteenlopen van een verplichting tot loondoorbetaling voor de werkgever tot het afwijzen van de aanvraag van de arbeidsongeschiktheidskeuring door de werknemer. 1. Maak goede afspraken over de omvang, de tijdsduur, het stappenplan en het te verwachten resultaat van de extra deskundige hulp. Ook goed overleg tijdens de hulpperiode is van belang. En afspraken over terugkoppeling tussen jou, de hulpverlener en de arbodienst. 2. Kaart de subsidiemogelijkheden consequent aan bij je de arbodienst. Die kent de actuele regelingen. Misschien biedt de ziektekostenverzekering van de werknemer zelf ook mogelijkheden. Ziekte in verband met zwangerschap Bij ziekte en/of arbeidsongeschiktheid die te maken heeft met zwangerschap neemt het UWV de loonkosten van je over. (Maar denk ook aan preventie van verzuim bij zwangerschap, zie deel 4). Denk eens aan de fase waarin extra hulp het nuttigst en het goedkoopst is. Is een werknemer ziek, dan is extra hulp in een vroeg stadium goedkoper en beter. DE KEURING Als het Reïntegratiedossier in orde is, gaat het UWV met de werknemer bekijken wat hij of zij wel kan en volgt de eigenlijke arbeidsongeschiktheidskeuring. Die keuring door het UWV kan tot drie conclusies leiden: De persoon in kwestie is minder dan 35% arbeidsongeschikt. Je moet dan als werkgever ander, passend werk of aangepaste werktijden bieden. In de CAO moeten afspraken worden gemaakt over de beloning in dit soort situaties. Bij de ANKO, Kappersbond FNV/FNV Schoonheidsverzorging of CNV Kappers kun je vragen hoe het precies geregeld is. Er is sprake van een groter arbeidsongeschiktheidspercentage dan 35%, maar niet van volledig duurzame arbeidsongeschiktheid. De werknemer valt dan onder de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Ook dan moet aangepast werk worden gezocht. Er bestaat onder voorwaarden recht op een WGA-uitkering die 70% bedraagt van het verschil tussen het oude loon en het nieuwe loon. De werknemer is volledig en duurzaam arbeidsongeschikt. De werknemer valt dan onder de regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). Dat is het geval als bij de keuring wordt ingeschat dat de werknemer ten minste de komende vijf jaar volledig arbeidsongeschikt zal blijven. De uitkering bedraagt dan 70% van het laatst verdiende loon, tot een bepaald maximumbedrag. DE REGELGEVING IS VOLOP IN BEWEGING In het bovenstaande zijn de hoofdlijnen weergegeven. Aan onderdelen van de regelgeving wordt voortdurend gesleuteld. Dat geldt bijvoorbeeld voor de uitvoering van belangrijke onderdelen van de regelingen. En voor de hoogte van de uitkering bij duurzame arbeidsongeschiktheid. Kijk voor de meest actuele regels op de website Natuurlijk kun je ook informatie krijgen bij de ANKO, Kappersbond FNV/FNV Schoonheidsverzorging of CNV Kappers. GWW_Deel2_C.indd :03:14