jaarverslag 2012 Dalfsen

Transcriptie

1 jaarverslag 2012 WELSTANDSCOMMISSIE Dalfsen

2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 4 Conclusies en aanbevelingen 5 Aan de commissie voorgelegde ontwikkelingen in De welstandscommissie 10

4 Het rijk verkoopt de graven van M.H. Tromp en Piet Hein, de welstandscommissie KAN worden vervangen door een ambtelijke toets: dit is een tijd die afscheid neemt van oude helden. In voorwoorden van jaarverslagen van welstandscommissies ging het al langer over wat minder wordt: de noodzaak om voor elke plek welstandsbeleid te hebben, de bouwactiviteit in de markt, de agendadruk van de commissies, de aantallen bouwplannen voor beoordeling, etc. Toch denken we menigmaal het dieptepunt van allerlei teruggang wel te hebben bereikt en dan nog komen daar Tromp en Piet Hein achteraan. Welke nieuwe helden gaan we tegemoet zien: waar gloort wat nieuws? Zit dat in de opkomende nieuwe vormen van samenwerking, flexibeler, minder gebonden? (de flexwerker als held). Zit dat in voorspelbare en strak gereguleerde aanbestedingen die aan een beperkte groep gespecialiseerde professionals bij toerbeurt een stapeltje werk bezorgt? (de inkoper als held). Of gaan we een nieuwe burger zien, die z n eigen boontjes dopt met intensief gebruik van social media, waarmee hij even gemakkelijk de buurt organiseert als de landelijke politiek activeert? (de burger als held). Voorwoord In ons werkgebied zien we enkele grote lijnen, maar vooral veel kleine, die duiden op voortdurende en versnellende verandering. Wij spelen daarop in met de middelen van alledag, op basis van de contacten met de gemeenten en onze vaste relaties in het ambtenarennetwerk. Het resultaat is maatwerk. Hadden wij zo n tien jaar geleden één model dienstverlening en de bijpassende overeenkomst, nu zijn er wel 14 modellen. De stadsbouwmeester volgens het model van Het Oversticht blijkt, in allerlei varianten, een succesvolle formule voor de schaal van de gemeenten in Overijssel en Flevoland. Dat betekent meestal afscheid van de klassieke commissie, ook al is die amper een jaar geleden vernieuwd. We zien nieuwe vragen, ook aan de afhandeling van de adviesaanvragen. Processnelheid is het volgende aandachtspunt, nadat op accuratesse, inhoudelijke kwaliteit en juridische houdbaarheid de slagen zijn gemaakt. En we weten dat het niet zal ophouden: de regels gaan weer veranderen (Omgevingswet), het Omgevingsloket gaat ons nog steeds niet blij maken. Meer gemeenten zullen er afscheid van nemen en de bouwmarkt gaat nog niet opkrabbelen. Wie denkt dat welstand een saai vak is, mag graag eens een dagje meelopen. Maar wij weten ons in goed gezelschap: niemand die dit leest zal het vanzelf voor de wind gaan. Dat hebben we dan weer gemeen met die oude helden. De heer drs. ing. D.H. Baalman directeur Het Oversticht 4

5 De gemeente maakt zijn rol als aanjager van een verhoogde architectuurambitie in 2012 steeds meer waar. De gemeente heeft besloten haar welstandsbeleid te herzien. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn nieuwbouw in het buitengebied, reclame en duurzaamheid. Vroegtijdig overleg op het spreekuur, in kwaliteitsteams en selecties dragen bij aan hogere kwaliteitsborging vroeg in het proces. Conclusies en aanbevelingen 5

6 Dalfsen heeft al enkele jaren een hoge ambitie voor ruimtelijke kwaliteit. Vorig jaar berichtten wij u in het jaarverslag nog dat deze verhoogde ambitie nog niet altijd tot uitdrukking komt in concrete projecten. Dat is voor dit jaar anders. Afgelopen jaar zijn er met name rondom de Vecht een aantal spraakmakende projecten ontstaan die zeker bijdragen aan de hogere architectuurambitie van de gemeente. Daarbij is de rol van de gemeente als aanjager en voorbeeld niet onbelangrijk. In dit perspectief vormt de nieuwe uitkijktoren aan de Vecht een symbolisch baken voor de ambitie van de gemeente. Aan de commissie voorgelegde ontwikkelingen Uitkijktoren Dalfsen In opdracht van de gemeente Dalfsen heeft Ateliereen architecten een twintig meter hoge uitkijktoren ontworpen. Met de realisatie van deze toren wil de gemeente dat bezoekers de Vecht en het Vechtdalgebied goed kunnen beleven. Er is gekozen voor een ingetogen ontwerp: een eenvoudige rechte toren bekleed met houten lamellen. De constructie en de trappen zijn van staal. Van een afstand lijkt de gevel vrij gesloten, waardoor de toren als een landmark goed zichtbaar is in het landschap. Toch kunnen bezoekers van binnen uit tussen de lamellen door het landschap goed zien. Naar boven toe staan de lamellen steeds dichter bij elkaar en wordt het zicht voor bezoekers steeds meer beperkt. Dit maakt de bezoeker nieuwsgierig naar het uitzicht. Hier kan men gluren naar het landschap tussen de spleten van het hout. Boven, op een hoogte van 18 meter, biedt het uitkijkplatform vrij uitzicht over het Vechtdal. 6

7 In een vroegtijdig stadium heeft overleg met de ervenconsulent en de welstandsadviseur geleid tot heldere randvoorwaarden. Door deze vroege samenwerking met gemeente en adviseurs en hun rol in de prijsvraagselectie, is er al veel kwaliteit geborgd, vroeg in het proces. Het uiteindelijke resultaat heeft de hoge verwachtingen waargemaakt en vormt een subtiel element in dit waardevolle landschap. Vechterweerd Een ander project langs de Vecht is de nieuwe productielocatie Vechterweerd (Dalfsen) van drinkwaterbedrijf Vitens, ontworpen door Factor architecten. Dergelijke functies nemen van oudsher veel ruimte in en hebben, traditioneel vormgegeven, behoorlijke impact op de omgeving. Na een behoorlijk lang proces, heeft de opdrachtgever Vitens de moed gehad om eerder goedgekeurde plannen nog eens kritisch te bekijken en besloten nog eens helemaal opnieuw te beginnen. En niet zonder succes. Zich bewust van het kwetsbare landschap is door de opdrachtgever in een vroegtijdig stadium de interactie gezocht met omwonenden en de welstandsadviseur. Er is toen gekozen voor een landschappelijk concept in plaats van traditionelere concepten waarin de nadruk meer op de bouwvolumes ligt. Dit heeft er voor gezorgd dat het uiteindelijke plan op zorgvuldige en vernieuwende wijze op het landschap reageert, waardoor een bijzondere nieuwe vorm voor deze functie ontstaat. De combinatie van gebouw en terrein loopt over in het omringende landschap. Dit resulteert in bijzonder ontwerp, passend in de duurzaamheid- en architectuurambities van de gemeente. 7

8 Kwaliteitsteam waterfront Na de prijsvraagselectie van het Waterfront, gewonnen door Krier en Kohl is er eerst hard gewerkt aan bestemmingsplan en beeldkwaliteitplan. Vanaf dit moment is er ook een kwaliteitsteam actief dat vanaf de eerste fase heeft meegedacht in de totstandkoming van de beeldkwaliteit. De welstandsadviseur heeft vanaf het begin af aan deelgenomen zodat een soepele overgang van kwaliteitsteam naar commissie is gewaarborgd. Het afgelopen jaar zijn de eerste bouwplannen van het Waterfront ook diverse malen besproken in het kwaliteitsteam. Hierin is vooral gestuurd op behoud van de Dalfsener identiteit van de plannen. Door schaal en functie zijn de bouwvolumes doorgaans groter dan de schaal en maat van het historische centrum. Tevens is er veel aandacht gevraagd voor de winkelplint, zodat de kleinschaligheid daar geborgd blijft. De eindresultaten dragen bij aan de verhoogde bebouwingskwaliteit van deze zone richting de Vecht en getuigen, zeker in deze economisch onzekere tijd, van een hoog afwerkingsniveau. 8

9 De Roundhouse stal Ook dit jaar werden wij met een nieuw stalconcept verrast. Na de serrestal en de boogstal was het dit jaar de roundhouse stal. Het betreft een stal van ID agro. In lijn met de voorgangers heeft deze stalvorm een luchtige uitstraling, passend bij de vernieuwde inzichten over stallen. Door haar eenvoudige vorm, refererend aan andere eenvoudige elementen op boerenerven, kan deze stal zich goed voegen in het landschap en op het erf. Het dak wordt in toenemende mate een cruciaal element voor de uistraling van nieuwe stalvormen. Doordat in dit geval is gekozen voor een behoorlijk gedekte donkergroene kleur zal het dak goed opgaan in het landschap. Uiteraard blijft de positie van de stal op het erf een belangrijke voorwaarde voor een goede inpassing. 9

10 Een welstandscommissie is een onafhankelijke commissie van deskundigen die aan burgemeester en wethouders van een gemeente advies uitbrengt. Centraal in de advisering staat de vraag of het uiterlijk of de plaatsing van een bouwwerk, waarvoor een aanvraag voor een omgevingsvergunning is ingediend, in strijd is met redelijke eisen van welstand. Deze eisen staan in het gemeentelijke welstandsbeleid. Bij elke aanvraag kijkt de commissie, met dat beleid als uitgangspunt, of particuliere wensen van degene die wil bouwen of verbouwen stroken met het algemene belang. Een belang dat gericht is op het behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit van een straat, buurt, wijk of streek. Voor lang niet alle bouwactiviteiten is een advies van de commissie verplicht. Soms is het mogelijk om in delen van een gemeente welstandsvrij te bouwen. En met de invoering van de Wabo in oktober 2010 is het vergunningvrij bouwen verruimd. De welstandscommissie Welstandsbeleid kan op verschillende wijzen georganiseerd worden. Soms hebben gemeenten een welstandscommissie, soms een gecombineerde welstand- en monumentencommissie. Er zijn ook gemeenten die niet werken met een commissie maar met een stadsbouwmeester, een mogelijkheid waarin Het Oversticht ook voorziet. Er zijn commissies die adviseren aan één gemeente, er zijn ook bredere commissies die advies uitbrengen aan meer gemeenten. Vaak hangt dit samen met de grootte van de gemeenten en het streven naar efficiency. Groot, klein, gecombineerd of niet alle commissies hebben een aantal zaken gemeen. De leden worden voor drie jaar benoemd en kunnen dan nog voor een zelfde periode herbenoemd worden; vergaderingen van de commissie zijn openbaar en iedere commissie legt verantwoording af in de vorm van een jaarverslag. Deze zaken zijn in de wet bepaald. Meestal bestaat een welstandscommissie uit architecten, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, cultuurhistorici en vaak ook burgers. Het Oversticht organiseert welstandsadvisering voor gemeenten in Overijssel en een deel van Flevoland. Commissieleden worden na een transparante sollicitatieprocedure ter benoeming voorgesteld aan de gemeenten. De commissies zijn gericht op effectief en efficiënt werken. Vooroverleg in een vroeg stadium van planontwikkeling werkt beter dan toetsing achteraf. De secretaris van de commissie heeft daarom, meestal wekelijks, spreekuur in de gemeente om over bouwinitiatieven in relatie tot welstandsbeleid te overleggen. Het Oversticht doet samen met een aantal organisaties in Nederland onderzoek naar ervaringen van mensen met de welstandscommissie. Bezoekers van het spreekuur wordt gevraagd digitaal een enquête in te vullen. Met de resultaten kunnen we de dienstverlening verbeteren. Soms zijn mensen het met een advies niet eens. In dat geval bestaat de mogelijkheid van een second opinion, uitgevoerd door een andere organisatie en met een landelijk vastgelegd protocol. 10

11 De samenstelling van de welstandscommissie Salland, waarvan Dalfsen deel uitmaakt, in 2012 Commissieleden E. Blaak-Schuitevoerder (voorzitter) ir. A.J. Bijkerk P. Brink MA L.M.F. Jacobs, March ir. A. Jekel ir. H.W. de Lorm ing. J. Mulder ir. V.W. Piscaer (plv. voorzitter) Secretarissen ir.r.m. Onderdelinden ir. A.H.M. Geerdink ing. J.S. Rühl Adviesaanvragen Van het totaal aantal plannen van 235 in 2012 werden 217 aanvragen voorzien van een positief advies;18 aanvragen kregen een negatief advies. Nog lopende aanvragen zijn in dit overzicht niet opgenomen. De commissie Dalfsen is in 2012 in totaal elf keer bijeen geweest. De secretaris bezoekt elke twee weken de afdeling Milieu en Bouwen om de adviesaanvragen in te nemen. De secretaris had in 2012 voor vergunningplichtige plannen het mandaat om zowel positieve als negatieve adviezen uit te brengen. Er is regelmatig contact geweest met de ambtenaren ing. J. Flentge; ing. J.P.R. Pap; B. Oud en J.G. Smit. Overleg vindt plaats, ook over onderwerpen die de strikte planbehandeling te buiten gaan. Ook met de afdeling Ontwikkeling en Grondzaken zijn er contacten die beide afdelingen aangaan, zoals plannen in het kader van rood-voor-rood beleid en nieuwe ontwikkelingen in en rond de kernen. 11

12