Nota ter attentie van de Interministeriële Conferentie Integratie in de maatschappij 8 februari 2006

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nota ter attentie van de Interministeriële Conferentie Integratie in de maatschappij 8 februari 2006"

Transcriptie

1 Nota ter attentie van de Interministeriële Conferentie Integratie in de maatschappij 8 februari 2006 I. Principes II. Stand van zaken en perspectieven Naar aanleiding van de interministeriële conferentie van 13 juli 2005 werd er een interministeriële werkgroep opgericht om de samenhang te versterken van de overheidsacties inzake de strijd tegen het partnergeweld. Er werd aan de werkgroep gevraagd een definitie van partnergeweld op te stellen die gemeenschappelijk is voor de federale Regering, de Gemeenschappen en de Gewesten. Er werden een reeks verduidelijkingen aangebracht in de definitie in de toelichting. Deze toelichting benadrukt enerzijds de context van de ongelijke verhoudingen tussen vrouwen en mannen die aan de basis liggen van het partnergeweld en anderzijds de noodzaak om deze genderaanpak af te stemmen op de preventieve en repressieve maatregelen die genomen worden om de verschillende vormen van huiselijk of intrafamiliaal geweld te bestrijden. Een gezamenlijk nationaal actieplan werd uitgewerkt in de vorm van een stand van lopende zaken en perspectieven tot eind In dit kader, en in functie van de beschikbare informatie, worden voor elke actie een tijdsschema, de toegewezen middelen en het opvolgingsinstrument verduidelijkt Met het oog hierop werden er uitwisselingen georganiseerd tussen de bevoegde administraties. 1

2 I. Principes 1. Gemeenschappelijke definitie Geweld in intieme relaties is een geheel van gedragingen, handelingen en houdingen van één van de partners of ex-partners die erop gericht zijn de andere te controleren en te domineren. Het omvat fysieke, psychische, seksuele en economische agressie, bedreigingen of geweldplegingen die zich herhalen of kunnen herhalen en die de integriteit van de ander en zelfs zijn socio-professionele integratie aantasten. Dit geweld treft niet alleen het slachtoffer, maar ook de andere familieleden, waaronder de kinderen. Het is een vorm van intrafamiliaal geweld. Meestal zijn de daders van dit geweld mannen en de slachtoffers vrouwen. Geweld in intieme relaties in de privé-sfeer is een uiting van de ongelijke machtsverhoudingen die in onze samenleving nog steeds bestaan tussen vrouwen en mannen. Deze definitie kan niet los gezien worden van de definitie van intrafamiliaal geweld die door het College van Procureurs-Generaal werd aangenomen en die partnergeweld omschrijft als ieder vorm van fysiek, seksueel, psychisch of economisch geweld tussen echtgenoten, samenwonenden of personen die hebben samengewoond en tussen wie een affectieve band bestaat of bestaan heeft Toelichting De definitie van geweld in intieme relaties heeft betrekking op koppels, al dan niet gehuwd, heteroseksueel of homoseksueel, ongeacht of ze samenwonen of niet. 1 Volgens deze definitie omvat partnergeweld: a) alle strafbare gedragingen die, omwille van een toebrengen of een verzuim, schade berokkenen aan de benadeelde. Dit geweld kan van fysieke aard zijn ( bijvoorbeeld: opzettelijke slagen en verwondingen), van seksuele aard (bijvoorbeeld: aanranding van de eerbaarheid of verkrachting), van psychische aard (bijvoorbeeld: belaging, laster, eerroof, beledigingen of zelfs van economische aard (bijvoorbeeld: familieverlating); b) maar eveneens alle gedragingen betreffende familieleden die, hoewel ze geen inbreuken lijken te zijn, toch worden aangegeven aan de politie of het parket en het voorwerp uitmaken van een proces-verbaal van inlichting of een procesverbaal met tenlasteleggingscode 42L (familiaal geschil.) Deze definitie wordt zowel hernomen in het ontwerp van richtlijn dat wordt uitgewerkt door het College van Procureurs-Generaal en dat handelt over de opsporing en registratie van de dossiers van intrafamiliaal geweld, als in de gemeenschappelijke omzendbrief van de Minister van Justitie en van het College van Procureurs-Generaal met betrekking tot het strafrechtelijk beleid inzake partnergeweld. 2

3 De duur van de relatie heeft weinig belang, aangezien het geweld zich kan voordoen vanaf het begin van de relatie of na een relatie van korte duur, en aangezien het kan aanhouden, of zelfs beginnen, na een scheiding. Partnergeweld kan verschillende vormen aannemen : fysiek, seksueel, psychologisch en/of economisch geweld. Fysiek geweld wordt vaak vooraf gegaan door of gaat vaak gepaard met andere, meer geniepige vormen van geweld, zoals psychologisch of economisch geweld. Het kan rechtstreekse of onrechtstreekse gevolgen hebben voor de andere familieleden, en in het bijzonder voor de kinderen, ongeacht of deze er enkel getuigen van zijn of gebruikt worden als middel om de andere te treffen. Over het algemeen verergert het geweld met de tijd en wordt het steeds gevaarlijker voor de slachtoffers. Het verloopt in cycli waarbij fases waarin spanningen oplopen en losbarsten, worden afgewisseld met fases van verzoening of fases waarin alles koek en ei is. De dominantiestrategie die van toepassing is bij partnergeweld, onderscheidt partnergeweld van de gewone huiselijke ruzie. In een gewoon conflict is agressiviteit een van de middelen om meningsverschillen te uiten. Hoewel deze ruzie zich in geweld kan vertalen, onderscheidt ze zich van het door het Plan bedoelde partnergeweld, zowel wat de oorsprong als wat de gevolgen ervan betreft: de huiselijke ruzie is niet gestoeld op een hiërarchische voorstelling van de geslachten, niemand van de partners wil dat de andere zich volledig aan zijn wil onderwerpt en de angst voor de dader is niet aanwezig. ** * Er is op dit moment een sociaal discours dat wil doen geloven dat mannen en vrouwen voortaan gelijk zijn, zowel op openbaar als op privé-vlak. Objectieve cijfers en indicatoren tonen echter aan dat de ongelijkheid blijft bestaan inzake werk, rijkdom, bevordering op het werk, toegang tot besluitvorming, zowel op professioneel en politiek vlak als in het verenigingsleven. In deze context wordt het partnergeweld erkend op internationaal en Europees vlak als gendergeweld, waarvan de globale aanpak moet worden opgenomen in het beleid van gelijkheid tussen mannen en vrouwen. De sociale en educatieve boodschappen bepalen de manier waarop jongens en meisjes zich gedragen. Deze boodschappen beïnvloeden hun gedrag en de mate van sociale steun die de zogenaamde vrouwelijke of mannelijke houding krijgt. Zo blijft men de mannen nog te vaak als actief en de vrouwen als passief beschouwen, de mannen als dominerend en de vrouwen als diegenen die gedomineerd worden. Van bij de geboorte leren meisjes en jongens welk standpunt ze moeten innemen over de verwachtingen rond hun geslacht en hun macht. Gedurende hun hele leven worden dezelfde waarden onderhouden door de samenhang van de sociale boodschappen. Vanuit een dergelijk standpunt bestaat er een tendens om het partnergeweld te minimaliseren of te banaliseren. 3

4 ** * Het partnergeweld bestaat in alle sociale lagen van de bevolking en in alle culturen. Het ziekte- en sterftecijfer en de misdaadcijfers tonen aan dat dit soort geweld vooral gericht is tegen vrouwen. Als een persoon zich ergens veilig zou moeten voelen, dan is het wel in de eigen privéomgeving. Toch is er een reële kans dat men Aangezien het elke dag een bedreiging vormt voor de fundamentele rechten van duizenden personen, is het de plicht van de overheid om gepaste maatregelen te nemen op het vlak van preventie en de bescherming van de slachtoffers en de begeleiding van de daders en om de verscheidene actoren van de openbare sector en de burgermaatschappij ertoe aan te sporen, elk op zijn niveau, actie te ondernemen om dit soort geweld uit te roeien. 3. Een gemeenschappelijke aanpak De federale overheid, de gemeenschappen en gewesten zijn het eens om een overlegde strategie te ontwikkelen met het oog op de verwezenlijking van de volgende doelstellingen: 1. Diversifiëren, versterken en duurzaam maken van de acties die het grote publiek groepen of personen via directe informatie bewust moeten maken van de realiteit en van de actiemiddelen tegen het partnergeweld. 2. De opleiding systematiseren en verbeteren van personen die beroepsmatig of in het kader van vrijwilligersactiviteiten geconfronteerd kunnen worden met partnergeweld om de processen van partnergeweld te identificeren en erop te reageren. 3. De preventie van partnergeweld opvoeren aan de hand van doelgerichte en systematische initiatieven die enerzijds de factoren aanpakken die aan de basis liggen van het geweld en dus het geweld mogelijk maken, en anderzijds het gedrag beïnvloeden van de gewelddadige personen en de houding betreffende partnergeweld beïnvloeden. 4. De maatregelen en voorzieningen nauwkeurig bepalen en valoriseren die werden genomen om het slachtoffer te beschermen, op te vangen en te begeleiden en zijn/haar sociale en juridische situatie te verbeteren. 5. De doeltreffendheid systematiseren en verbeteren van de maatregelen die door de justitiële instanties worden opgelegd aan de verdachten en daders van partnergeweld om de slachtoffers te beschermen en de recidive te voorkomen. 6. De gewelddaden en de follow-up ervan systematisch en in een uniform kader registreren evenals de specifieke effecten van genomen acties meten en in functie van duidelijk gedefinieerde criteria, een waardeoordeel vellen over de acties en hun effecten, of ze gewenst of ongewenst zijn, direct of indirect, op korte of op lange termijn,. 4

5 4. Opvolging van het plan Een interdepartementale cel zal de opvolging van de uitvoering van het plan verzekeren. Zij wordt gecoördineerd door het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen en is samengesteld uit vertegenwoordigers van de FOD s Justitie, Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken en de vertegenwoordigers van de bevoegde administraties van de Gemeenschappen en de Gewesten. Deze cel is wordt tweemaal per jaar belast met de actualisatie van het document Stand van zaken en perspectieven. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal een begeleidingscomité voor het nationaal plan oprichten samengesteld uit deskundigen en verenigingen actief op het terrein. Dit comité heeft als opdracht een advies te geven aan de Interministeriële Conferentie over de vooruitgang van de maatregelen die voorzien zijn in het Plan alsook over eventuele ontwikkelingen. 5

6 II. LOPENDE ACTIES EN PERSPECTIEVEN NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD. 8 februari 2006 Voorwoord Het overzicht van lopende acties en perspectieven voor 2006 en 2007 in het kader van de strijd tegen het partnergeweld, is de vrucht van een samenwerking tussen de bevoegde federale ministers en de bevoegde ministers van de gemeenschappen en gewesten. De Ministerraad van 7 april 2004 heeft het federale actieplan goedgekeurd, een actieplan opgesteld door de Minister van Gelijke Kansen, de Minister van Volksgezondheid, de Minister van Binnenlandse zaken, de Minister van Justitie en de Staatssecretaris voor het Gezin. Het federale actieplan werd gecoördineerd door het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen door middel van interdepartementale vergaderingen met de administraties van de verantwoordelijke ministers. Het federale Plan voorzag een samenwerking met de gemeenschappen en gewesten, onontbeerlijk element voor de samenhang en effectiviteit van de openbare actie in deze materie. Op de interministeriële conferentie van 13 juli 2005 is er dan ook beslist om een nationaal actieplan op te stellen dat gemeenschappelijk is voor het federale en de gemeenschappen en gewesten, en om de interdepartementale cel uit te breiden met vertegenwoordigers van de Gemeenschappen en de Gewesten. De stand van zaken en perspectieven werd opgesteld door deze werkgroep en gevalideerd door de interkabinettenwerkgroep. 6

7 Sensibiliseren Personen of groepen via directe informatie bewust maken van de problematiek van het partnergeweld. Sensibilisation Conscientiser, par l information directe, le public ou un groupe du problème de la violence conjugale. 1. Folder Laat ons de stilte breken voor we zelf gebroken zijn. In het kader van het eerste actieplan werden verschillende initiatieven ondernomen inzake de verspreiding van informatie naar slachtoffers. De campagne doorbreek de stilte werd in 2002 opnieuw gelanceerd via de verspreiding van kleine affiches en folders. De folder doorbreek de stilte werd vertaald in 12 verschillende talen. In zullen deze folders geactualiseerd en opnieuw via diverse gerichte kanalen verspreid worden. Ter ondersteuning zullen de vrijwilligers die de telefonische opvang bieden aan de slachtoffers in 12 verschillende talen een vorming krijgen inzake de thematiek. Doelstelling: Het geven van informatie via een folder aan slachtoffers van partnergeweld, en allochtone slachtoffers in het bijzonder. (Allochtone) slachtoffers van partnergeweld. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal statistieken verzamelen rond de meldingen van slachtoffers bij de instellingen die in al deze folders vermeld staan zoals o.a. hulpcentra. De folder in de 12 talen bevindt zich op de website van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Aantal downloads van de folder. Aantal (via de post) verspreide folders. Evaluatie van het succes van de folder via een enquêteformulier dat wordt toegevoegd bij elke verzending van de folder , 87 EUR + budget personeel Instituut. Minister van Gelijke Kansen 7

8 2. Sensibiliseren van de juridische wereld inzake het gebruik van de wet over de toewijzing van de gezinswoning2 In samenwerking met het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen zullen acties gelanceerd worden om een betere informatieverspreiding naar onder andere de justitiehuizen, de parketten en de vrederechters inzake de wet over de toewijzing van de gezinswoning te bekomen. Doelstelling van de actie: Sensibiliseren van de juridische wereld inzake het gebruik van de nieuwe wet over de toewijzing van de gezinswoning. Juridische wereld (die deze wet kan toepassen). In samenwerking met het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen zal een studiedag georganiseerd worden omtrent de evaluatie van deze wet. Verder zullen de bevoegde diensten van de FOD Justitie onderzoeken hoe statistieken kunnen worden verzameld inzake de toepassing van deze wet. Deze statistieken worden doorgegeven aan het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen die de opdracht krijgt om alle statistieken met betrekking tot geweld op vrouwen te verzamelen. Overzicht van de diverse initiatieven die werden genomen inzake de sensibilisering. Deze actie kadert in de normale begroting van de FOD Justitie. Minister van Gelijke Kansen. Minister van Justitie. 3. Folder over de wet over de toewijzing van de gezinswoning. In 2003 werd er een folder verspreid over de nieuwe wet over de toewijzing van de gezinswoning. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal nagaan of het noodzakelijk is om nieuwe acties te ondernemen om de informatieverspreiding inzake de wet over de toewijzing van de gezinswoning, te verhogen naar alle doelgroepen. Hiervoor zal zij in samenwerking met de FOD Justitie eerst overgaan tot de evaluatie van deze wet. Doelstelling: Het verbeteren van de informatieverspreiding over deze recente wet aan slachtoffers en professionelen. 2 Wet van tot toewijzing van de gezinswoning aan de echtgenoot of aan de wettelijke samenwonende, die het slachtoffer is geworden van gewelddaden vanwege diens partner en tot aanvulling van artikel 410 van het SW (B.S ). 8

9 Slachtoffers en professionelen. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal statistieken verzamelen omtrent de bekendheid van deze folder. De folder is beschikbaar in drie talen via de website van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Aantal downloads van de website. De verspreiding via de post wordt eveneens door het Instituut verzekerd. Aantal verspreide folders. Aantal evenementen waarop de folder verspreid wordt (stands van het Instituut op studiedagen en dergelijke). Steekproef bij professionelen om de kennis van de folder of de wetgeving te evalueren EUR, budget Instituut. Minister van Gelijke Kansen Minister van Justitie 4. Specifieke informatieve brochure Geweld. Wat nu? voor slachtoffers van partnergeweld, seksueel geweld en stalking In 2001 werd door de toenmalige Directie voor de Gelijke kansen van vrouwen en mannen 3 de brochure Geweld. Wat nu? massaal verspreid. Deze brochure handelde over partnergeweld, seksueel geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk en stalking en bood een overzicht van de bestaande wetgeving inzake deze vormen van geweld, van de mogelijk te ondernemen stappen bij confrontatie met dit geweld en van de mogelijkheden tot hulpverlening. In zal de informatiebrochure Geweld. Wat nu? door het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen geactualiseerd en opnieuw massaal verspreid worden. De informatie zal geconcretiseerd worden naar de problematiek van partnergeweld, seksueel geweld en stalking. De verspreidingskanalen worden zo gekozen dat ieder mogelijk slachtoffer deze brochure in bezit kan krijgen. Ook zal de verspreiding worden doorgevoerd naar alle professionals die in contact kunnen komen met (eventuele) slachtoffers. Op die manier krijgen deze professionals niet alleen concrete informatie rond geweld op vrouwen, maar kunnen zij op hun manier deze informatie doorgeven aan de (eventuele) slachtoffers. Doelstelling: Het geven van concrete informatie inzake wetgeving, mogelijkheden en hulpverlening aan slachtoffers van deze gewelddaden in de eerste plaats, maar ook aan iedereen die er rechtstreeks of onrechtstreeks mee geconfronteerd wordt. 3 huidig Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 9

10 Slachtoffers van partnergeweld, maar ook iedereen die er rechtstreeks of onrechtstreeks mee geconfronteerd wordt (familie, professionelen, ) Het Instituut zal statistieken opmaken inzake de verspreiding van deze informatiegids en inzake de bijkomende aanvraag van deze gids. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal ook statistieken verzamelen rond de meldingen van slachtoffers bij de instellingen die in al deze folders vermeld staan zoals o.a. hulpcentra. Aantal verspreide brochures. Steekproef bij verenigingen en organisaties om na te gaan of ze de brochure kennen. Aantal downloads van de brochure via de website. Lay-out en druk: EUR. Verspreiding: EUR. Bijbestellen: EUR. Minister van Gelijke Kansen 5. Sensibiliseringscampagne van de regering m.b.t. echtelijk geweld. Beschrijving van de actie Sensibiliseringscampagne van de Franse Gemeenschapsregering i.v.m. echtelijk geweld. Doel van de actie: Preventiecampagne die geweldfactoren tegen vrouwen wil inperken. Deze campagne wil het publiek informeren over zijn rechten en plichten. Ze wil de hele maatschappij sensibiliseren voor de strijd tegen geweld tussen partners, voor het feit dat dit geweld bestaat en dat dit geweld niet alleen onaanvaardbaar, maar bovendien een misdrijf is. Het grote publiek. Inzameling van gegevens door de Directie Gelijke Kansen. Nog nader te bepalen. Geraamd budget: EUR. Deadline: eind Verantwoordelijke minister Minister-Voorzitster van de Regering van de Franse Gemeenschap. 6. Sensibiliseringscampagne naar jongeren toe over geweld in liefdesrelaties. 10

11 Sensibiliserings- en informatiecampagne naar jongeren toe over geweld in liefdesrelaties. Ze wordt prioritair verspreid in scholen, sport-, cultuur- en jongerencentra. Deze campagne draait rond respect in liefdesrelaties en geeft nauwkeurige informatie over de diverse vormen van echtelijk geweld en de gevolgen daarvan. Doelstellingen van de actie: - de jongeren bewust maken over de manier waarop ze hun liefdesrelaties beleven; - komaf maken met stereotypes en de mythes rond liefdesrelaties en geweld; - jongeren de mogelijkheid geven om de signalen te herkennen van verbaal, psychologisch, fysiek en seksueel geweld in hun liefdesrelaties en die van hun omgeving; - jonge slachtoffers, daders en getuigen van dergelijk geweld de contactinfo van hulpdiensten geven. Jongeren (15/24 jaar). Gebeurt door de Directie Gelijke Kansen. De campagne Je t aime. La violence nuit gravement à l amour die in 2004 gelanceerd werd, wordt nu geëvalueerd tot in augustus Na die evaluatie kunnen er evaluatieindicatoren worden vastgelegd voor de toekomstige campagne. Nog nader te bepalen. Deadline: Eind Verantwoordelijke minister: Regering van de Franse Gemeenschap 7. Informatie voor mediaprofessionals. Omschrijving van de actie: De wijze waarop de media geweld tussen partners behandelen opnemen in de bespreking met de CSA (Conseil supérieur de l audiovisuel) over sexisme, met het oog op informatiespreiding bij de beroepsmensen via een brief en een advies van de CSA. Doel van de actie: Professionals uit de media informeren over geweld tussen partners, zodat ze dit onderwerp op een geschikte manier kunnen behandelen (discretieplicht, respect voor de anonimiteit in onthaalcentra ). Dit moet het ontstaan van stereotypes afremmen en een positief imago van vrouwen en mannen uitdragen Tv- en radiojournalisten Nog nader te bepalen. Aantal en/of verhouding mediaprofessionals die geïnformeerd zijn. 11

12 Valt onder de normale begroting van de Franse Gemeenschap Deadline: Verantwoordelijke minister Minister van Cultuur, de Audiovisuele sector en Jeugd van de Franse Gemeenschap 8. Sensibilisering van jongeren voor het fenomeen partnergeweld in het kader van de seksuele en emotionele opleiding. Omschrijving van de actie: Relaties en respect onder jongeren en meer specifiek de problematiek van geweld binnen liefdesrelaties inpassen in de voorlichting op school over het gevoels- en seksleven. Doel van de actie: Jongeren doen nadenken over het begrip respect in hun relaties. Ze bewust maken van het onaanvaardbare en strafbare karakter van geweld in liefdesrelaties. Leerlingen. Nog nader te bepalen. Nog nader te bepalen EUR/jaar Deadline: Verantwoordelijke minister: Minister van Kinderwelzijn, Jeugdwerking en Gezondheid van de Franse Gemeenschap. 9. Omzendbrief en verspreiding in scholen van een gids met beschikbare sensibiliseringsmiddelen in de Franse Gemeenschap. Omschrijving van de actie: Opstelling en verspreiding bij onderwijzers van een gids met sensibiliseringsmiddelen over de gelijkheid meisjes-jongens en over geweld die binnen de Franse Gemeenschap beschikbaar zijn. Doel van de actie: Informatie over de bestaande resources doorsturen naar onderwijzend personeel zodat ze het onderwerp geweld in liefdesrelaties kunnen bespreken met hun leerlingen. Leerkrachten, alle niveaus en alle netten 12

13 Nog nader te bepalen. Aantal verspreide en/of bestelde gidsen EUR Deadline: Verantwoordelijke minister Minister-Voorzitster van de Regering van de Franse Gemeenschap, belast met het Leerplichtonderwijs en het Onderwijs voor Sociale Promotie 10. Organisatie van een rondetafeldebat over geweld tussen partners bij jongeren. Omschrijving van de actie: Een rondetafeldebat / internationale conferentie organiseren over geweld tussen partners bij jongeren. Doelstelling van de actie: Goede praktijken uitwisselen over de integratie van dit aspect in geweldpreventie bij jongeren. Actoren uit de jeugdsector en uit onderwijzende en opvoedende kringen. Nog nader te bepalen. Aantal deelnemers aan het rondetafeldebat. Valt onder het normale budget van de Franse Gemeenschap. Deadline: Verantwoordelijke minister: Minister van Cultuur, de Audiovisuele sector en Jeugd van de Franse Gemeenschap. 11. Provinciale adressengids. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal de provinciale coördinatoren/trices aanmoedigen om per provincie een adressengids op te maken waarin alle professionele actoren die bij de problematiek van partnergeweld zijn betrokken opgenomen worden. 13

14 Specifieke aandacht zal besteed worden aan het sensibiliseren van de medewerkers van OCMW s en aan een goede verspreidingspolitiek van brochures en provinciale adressengidsen aan deze instantie. Doelstelling: Een uitgebreide inventaris te hebben van alle professionele actoren die bij de problematiek van partnergeweld betrokken zijn, zodat elke actor weet bij wie hij/zij terecht kan. Doelgroep: In eerste instantie de provinciale coördinatoren/trices, in tweede instantie alle professionele actoren die bij de problematiek van partnergeweld betrokken zijn. Het Instituut zal er op toezien dat er tegen eind 2006 per provincie zo n adressengids wordt opgemaakt. Het aantal opgemaakte adressengidsen. Het aantal verspreide adressengidsen. Een analyse van de verspreidingspolitiek. Werkingskosten provinciale coördinatoren/trices geweld. Minister van Gelijke Kansen Minister-Voorzitster van de Franse Gemeenschap. Minister van Gelijke Kansen van het Waalse Gewest. Minister-Voorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 12. Sensibilisering van de artsen met betrekking tot partnergeweld en mishandeling van kinderen en ouderen. Beschrijving van de actie : De Minister van Volksgezondheid heeft aan Dr. Pas van de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH) de evaluatie toevertrouwd met betrekking tot de gidsen rond partnergeweld en kinder- en ouderenmisbehandeling, die werd opgesteld door de vertegenwoordigers van de Société Scientifique des Médecins Généralistes (SSMG) en de WVVH onder de coördinatie van de FOD Volksgezondheid. Ze bestond uit de evaluatie van de verschillende hulpmiddelen die naar de professionals uit de gezondheidszorg werden opgestuurd (gidsen, folders en affiches), het uitwerken van praktische instrumenten in de vorm van synthesekaarten en boomschema s om te helpen bij de besluitvorming en om de gidsen te verbeteren. In 2006 zal de DG1 van de FOD Volksgezondheid deze documenten drukken en verspreiden ter attentie van het personeel van de spoeddiensten in de ziekenhuizen. Doelstellingen van de actie: Het sensibiliseren van de professionals uit de gezondheidssector voor de problematiek, hen meer aangepaste instrumenten ter beschikking stellen die hen toelaten om zo gepast mogelijk om te gaan met de slachtoffers van partnergeweld in de spoeddiensten en het verbeteren van de redactie van de gids. Doelpubliek : 14

15 Het medisch, verplegend en verzorgend personeel en de maatschappelijke werkers van de spoeddiensten. Evaluatie : Deze actie is al een evaluatie van de reeds verspreide gids. Indicatoren : Het aantal kaarten en schema s die naar de spoeddiensten werden gestuurd. Het on line zetten van de documenten en de verbeterde gids (nieuwe redactie van het Franstalige gedeelte over kindermisbehandeling). Werkingskosten van de DG1 van de FODVolksgezondheid. Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid 13. Website. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal via haar website alle informatie (onderzoeken, folders, gidsen) inzake geweld tegen vrouwen, intrafamiliaal geweld en meer specifiek partnergeweld verspreiden. Tevens zal zij andere departementen verzoeken om hun informatie ook via hun website te verspreiden. Doelstelling: Het verspreiden van informatie over partnergeweld aan een zo breed mogelijk publiek. Individuen, specifieke groepen (professionelen, specialisten, slachtoffers ), het grote publiek. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal de gegevens verzamelen met betrekking tot de consultaties van deze webpagina s. Ook zal op elke webpagina een evaluatieformulier kunnen ingevuld worden. Officiële lancering op maandag 12 september Toegang via: en Aantal consultaties van deze webpagina s maandelijks Aantal gevraagde informatie of documenten via de website, telefonisch en via de post per jaar. Budget personeel Instituut + budget website Instituut. Minister van Gelijke Kansen. 15

16 14. Samenwerking met lokale pers. De provinciale coördinatoren/trices van geweld zullen gestimuleerd worden om samen te werken met de lokale pers om via deze lokale pers een zo ruim en correct mogelijke verspreiding van de informatie rond partnergeweld te verkrijgen. Om ook de allochtone doelgroep te bereiken wordt gevraagd om specifieke acties naar de allochtone pers te organiseren. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal aan de provinciale coördinatoren/trices verzoeken om bij elke persmededeling een telefonische hulplijn te vermelden. Het is dan wel van belang dat deze telefonische hulpverlening gedurende een lange periode gehandhaafd blijft en dat de hulpverleners voldoende gevormd zijn omtrent de problematiek. Doelstelling van de actie: De lokale pers bewust maken over de problematiek van het partnergeweld en hen sensibiliseren en informeren opdat er voldoende en op een correcte wijze over de problematiek van partnergeweld wordt bericht. De lokale pers met een specifieke aandacht voor de lokale allochtone pers. Nog nader te bepalen. Bevraging van de provinciale coördinatoren/trices omtrent het aantal contacten met de pers. Aantal artikels dat in de lokale pers is verschenen per jaar Werkingskosten provinciale coördinatoren/trices geweld geweld. Minister van Gelijke Kansen. 15. Witte lintjes campagne. In een aantal provincies werd door de provinciale coördinatoren/trices geweld reeds verschillende malen de witte lintjes campagne georganiseerd. De witte lintjes campagne is een internationaal netwerk van individuen en verenigingen dat ernaar streeft om de stem, de betrokkenheid en de mogelijkheden van mannen te mobiliseren in hun inspanningen om het geweld van mannen op vrouwen te doen stoppen. De campagne bestaat uit het dragen van witte lintjes gedurende een bepaalde periode en wordt eventueel ondersteund door een sensibiliseringscampagne over de problematiek via folders, radiospots, affiches, Doelstelling: Het brede publiek maar in de eerste plaats mannen bewust maken van en betrekken bij de problematiek van het partnergeweld en hen bewust maken van hun mogelijkheden om het geweld van mannen op vrouwen een halt toe te roepen. 16

17 Het grote publiek maar in de eerste plaats de mannen. Het Instituut voert een evaluatie uit van witte lintjes campagnes die reeds hebben plaatsgehad. Bij positief resultaat zal de campagne als good practice worden verspreid en zal onderzocht worden hoe een ruime verspreiding van dit initiatief kan worden gelanceerd. Aantal campagnes Budget van de campagnes Evaluatie van de campagnes Het aantal witte linten dat wordt uitgedeeld Later te bepalen Minister van Gelijke Kansen De Minister-Voorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest De Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 16. Sensibiliseren van politie en parketten inzake de nieuwe methodologie om gegevens met betrekking tot partnergeweld te registreren en inzake de juridische opvolging van partnergeweld. In het kader van het Actieplan werd een werkgroep opgestart die tot doel had om in het kader van het Phenix-project de extractie van gegevens met betrekking tot intrafamiliaal geweld, uitgesplitst naar geslacht en naar de familiale band tussen dader en slachtoffer, mogelijk te maken op het niveau van de parketstatistieken. De verwezenlijking van deze subdoelstelling kan echter nog een vijftal jaar op zich laten wachten. Er werd gezocht naar mogelijke pistes om in de tussentijd reeds gegevens te verzamelen. Er werd een uniforme definitie opgesteld inzake intrafamiliaal geweld. De pistes en de definitie werden in een gemeenschappelijke richtlijn van de Minister van Justitie en het College van Procureurs-Generaal gegoten. Deze werkgroep zal in een volgende fase worden belast met het opstellen van een stappenplan inzake de strafrechtelijke opvolging van partnergeweld. In dit stappenplan zal ook gewezen worden op het belang van het verzamelen van bewijzen en op het toevoegen van foto s en de medische attesten bij de pv s om de verzameling van bewijzen te verbeteren. Doelstelling van de actie: Sensibiliseren van de doelgroep aangaande registratie en opvolging van partnergeweld. Politiediensten en parketten. In eerste instantie zullen de bevoegde diensten van het College van Procureurs-Generaal statistieken verzamelen inzake de registratie op de parketten rond partnergeweld en inzake het strafrechtelijk gevolg dat aan deze dossiers werd gegeven. Deze statistieken worden doorgegeven aan het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen die de opdracht krijgt om alle statistieken met betrekking tot geweld op vrouwen te verzamelen. 17

18 Beschikbaarheid van statistische gegevens inzake partnergeweld. Budget politiediensten en parketten. Minister van Justitie. Minister van Binnenlandse Zaken 17. Het sensibiliseren van de artsen rond de verzameling van gegevens. Beschrijving van de actie : In de loop van 2006 zal de DG1 van de FOD Volksgezondheid een testregistratie van het partnergeweld organiseren bij een representatieve steekproef van de spoeddiensten in de ziekenhuizen, om zo onder andere de inhoud, de methodologie, de feedback te bepalen. De documentatie die onlangs ter beschikking werd gesteld door het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen over de initiatieven die reeds hebben plaatsgevonden met betrekking tot deze materie is een eerste bron van informatie. Als de eindresultaten positief zijn, zou daarna de veralgemening van deze registratie naar alle ziekenhuizen, door middel van een koninklijk besluit, voorzien kunnen worden Doelstelling van de actie: Het sensibiliseren van de professionals uit de gezondheidssector aan het hoofd van de spoeddiensten voor de problematiek, en kunnen beschikken over een betrouwbaar registratieinstrument. Doelpubliek : Het medisch en verzorgend personeel van de spoeddiensten. Evaluatie. Eind Indicatoren : Naargelang de samenwerking met de informaticadienst en de beschikbaarheid van het personeel dat intern werd aangeduid om mee te werken aan dit project, de opvolging van de verschillende fasen van de planning, die zal opgesteld worden zodra de verschillende ingediende documenten geanalyseerd kunnen worden. Budget EUR. Verantwoordelijke Minister : Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid 18. Ministeriële richtlijn en info-sessies over de Seksuele Agressie Set (SAS). De nieuwe richtlijn inzake de Seksuele Agressie Set (SAS), aangenomen op 15 september 2005 en in werking getreden op 1 oktober 2005, werd opgesteld naar aanleiding van de evaluatie van de Ministeriële richtlijn betreffende de SAS van 15 december In de nieuwe Ministeriële richtlijn betreffende de SAS is onder meer gesteld dat de Procureurs des Konings zich dienen te vergewissen van de goede kennis en de correcte uitvoering van de onderrichtingen die zijn opgenomen in de richtlijn, zowel door 18

19 magistraten, politieambtenaren en artsen. Ze nemen de noodzakelijke maatregelen ter verduidelijking van bepaalde uitvoeringsmodaliteiten, onder meer het opmaken van de lijst van artsen en/of ziekenhuizen die gevorderd kunnen worden om slachtoffers van seksuele agressie te onderzoeken, het afsluiten van samenwerkingsprotocollen met ziekenhuizen enz. Doelstelling van de actie: De correcte toepassing van de richtlijn moet enerzijds de kwaliteit van de onderzoeken inzake verkrachtingen of aanrandingen van de eerbaarheid waarborgen en anderzijds toelaten de psychologische verwarring veroorzaakt door seksuele agressie te beperken en aldus secundaire victimisering te vermijden. Slachtoffers. Eenieder die gebruik maakt van de Seksuele Agressie Set. De toepassing van de richtlijn zal met het oog op de nodige aanpassingen worden geëvalueerd, rekening houdend met zowel de juridische als de praktische problemen. De evaluatie zal 3 jaar na de inwerkingtreding plaatsvinden, in samenwerking met het College van Procureurs-generaal, het Nationaal Forum voor Slachtofferbeleid en de betrokken diensten. Uitvoeringsmodaliteiten, voorzien in de richtlijn (samenwerkingsakkoorden, lijst van artsen en ziekenhuizen, ). Deze actie kadert in de normale begroting van de FOD Justitie. Minister van Justitie. 19. Provinciale coördinatoren/trices. Sinds 1991 werken er per provincie provinciale coördinatoren. Deze provinciale coördinatoreb/trices werden onder meer belast met het verbeteren van de netwerking tussen de verschillende interveniënten en de coördinatie op lokaal vlak van alle initiatieven inzake geweld tegen vrouwen. Naast de coördinatoren(trices) inzake de strijd tegen het geweld is er ook een netwerk van coördinatoren(trices) inzake gelijke kansen. Deze coördinatoren worden sinds 2002 gezamenlijk gesubsidieerd door het federale budget gelijke kansen en de gemeenschappen en gewesten. Sinds 2004 wordt er specifieke aandacht besteed aan de opdracht inzake netwerking van alle lokale deskundigen uit alle professionele hoeken om een perfecte doorverwijzing te kunnen organiseren van slachtoffers en daders van partnergeweld (huisartsen, gynaecologen, spoeddiensten, politie, justitie en hulpverlening en OCMW). Er zal specifieke aandacht worden besteed aan de netwerking inzake de opvang van allochtone slachtoffers. Het voorstel is om dit netwerk per regio in een draaiboek te zetten. Doelstelling: 19

20 Het verbeteren van de coördinatie van alle initiatieven en de netwerking tussen de verschillende betrokken instanties op lokaal vlak om zo de bewustwording van de problematiek en de samenwerking om het probleem aan te pakken, te verbeteren. Elke lokale actor die bij de aanpak van het geweld betrokken is. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal jaarlijks in samenwerking met de andere financierende partners het netwerk evalueren. Aantal uitgebouwde netwerken. Evaluatie van de jaarverslagen. Budget van de provinciale coördinatie. Werkplannen van de provinciale coördinatie EUR. Minister van Gelijke Kansen. Vlaams Minister van Gelijke Kansen. Minister-Voorzitster van de Regering van de Franse Gemeenschap. Minister van Gelijke Kansen van het Waalse Gewest. Minister van Werk van het Waalse Gewest. Minister-Voorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 20. Project screening (zwangere) slachtoffers van partnergeweld. In het NAP werd het onderzoek inzake de screening van (zwangere) slachtoffers van partnergeweld vermeld als één van de lokale vernieuwende projecten uitgewerkt door de provinciale coördinatoren/trices. Het Instituut heeft de evaluatie van dit onderzoek verspreid als good practice. Samen met de FOD Volksgezondheid zal bekeken worden welke opvolging deze good practice krijgt. Doelstelling: Een good practice aan een zo ruim mogelijk publiek bekend maken en verspreiden Doelgroep: De medische en paramedische hulpverleningssector. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal in samenwerking met de FOD Volksgezondheid de implementatie van deze good practice verifiëren. De studie is overgedragen aan de FOD Volksgezondheid. Navraag door het Instituut bij de FOD Volksgezondheid van de publicatiedatum en het aantal consultaties van deze good practice. Navraag door het Instituut bij de FOD Volksgezondheid over de toepassing van deze good practice (op hoeveel plaatsen). 20

21 Budget personeel Instituut + budget personeel DG 1 FOD Volksgezondheid. Minister van Gelijke Kansen Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. 21. Sensibilisering van de centra voor algemeen welzijnswerk. De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin subsidieert op het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk een stafmedewerker "intrafamiliaal geweld" (IFG). Haar taak bestaat er in de centra voor algemeen welzijnswerk te sensibiliseren voor de problematiek van IFG en hen te ondersteunen. Concreet zal ze in 2006 vijf pilootregio's begeleiden, met het oog op een preventieve en integrale aanpak van intrafamiliaal geweld vanuit de centra voor algemeen welzijnswerk. Doelstelling: De centra voor algemeen welzijnswerk verder sensibiliseren. De centra voor algemeen welzijnswerk. Periodieke verslaggeving van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk voor de overheid. Nog te bepalen EUR voor het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (vormt een geheel met het vormen van de centra voor algemeen welzijnswerk, zie strategische doelstelling vorming ). Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. 22. Samenwerking met de Brusselse gemeenten Beschrijving van de actie : Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal meewerken aan de verscheidene activiteiten die worden georganiseerd door de Brusselse gemeenten, zoals de veertiendaagse «De Vrouw en de Stad» die wordt georganiseerd door de Stad Brussel om een krachtlijn partnergeweld te ontwikkelen. 21

22 Doelstellingen : -De inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sensibiliseren en informeren i.v.m. deze problematiek -Het verenigingsleven sensibiliseren en steunen, alsook de lokale instanties die actief zijn in dit domein of te maken krijgen met rechtstreekse en onrechtstreekse slachtoffers -Het werk binnen een netwerk en de begeleiding naar ad hoc structuren vergemakkelijken. Doelpubliek : -De Brusselse bevolking, -De lokale beroepsmensen, -De lokale verenigingen Evaluatie : Later te bepalen Indicatoren : -De mate waarin er wordt deelgenomen aan de acties -het aantal verenigingen dat betrokken is bij de gemeentelijke campagne Later te bepalen Verantwoordelijke Minister : De Minister-Voorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest De Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 23. Brussels overlegplatform Beschrijving van de actie : De regionale coördinatie heeft als taak een overlegplatform op te richten, waarin de verscheidene terreinwerkers en experts verenigd zijn, alsook om de prioriteiten te bepalen, acties op te zetten en maatregelen voor te stellen op basis van de verworven deskundigheid. Doelstellingen : - de ontmoetingen van experts en de uitwisselingen tussen de experts en de terreinwerkers in de hand werken. - De regionale netwerkvorming in de hand werken - De noden van de autoriteiten en de lokale partners identificeren (politie, gerechtelijke diensten, medische hulpverleners, verenigingen en organisaties in de sociale sector) - Een echte samenwerking opzetten en deze bevorderen Doelpubliek - De deskundigen - de terreinwerkers van verscheidene sectoren Evaluatie : De goedkeuring van het jaarverslag van de coördinatie door het begeleidingscomité Indicatoren : 22

23 - de aanwezigheid en de inspanningen die de actoren van de verscheidene sectoren leveren in het kader van dit overlegplatform - de vertegenwoordiging van de verscheidene sectoren - de politieke opvolging van de voorstellen van het overlegplatform Budget : Werkingskosten van de coördinatie Verantwoordelijke Minister : De Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest De Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen 24. Regionaal repertorium inzake partnergeweld Beschrijving van de actie : In 2006 zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een tweetalig repertorium publiceren van de sectoren die actief zijn op het vlak van het partnergeweld. Doelstellingen : Beschikken over een brede inventaris van alle regionale en lokale sectoren die inspanningen leveren rond de problematiek van het partnergeweld of die in contact staan met de slachtoffers van dit geweld Doelpubliek : - De beroepsmensen die te maken hebben met de problematiek van het partnergeweld Evaluatie : Indicatoren : - verspreiding van het repertorium - interesse voor dit werk in de betrokken sectoren Werkingskosten van de coördinatie Ministre responsable : De Minister-Voorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest De Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen 25. Eerstelijnsbundels van het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Omschrijving van de actie: 23

24 De Klasse-redactie heeft met een netwerk aan organisaties een map voor leerkrachten en een map voor ouders ontwikkeld (incl. DVD) over thema s als geweld, verschillen, pesten, communicatie, enz. Ze schenkt permanent horizontale aandacht in al haar publicaties en sites aan deze thematieken. Voor het schooljaar wordt in Klasse het thema partnergeweld behandeld. Doel van de actie: Sensibilisering en ondersteuning van scholen en ouders in hun eerstelijnsfunctie in de aanpak en de preventie van problemen. Doelpubliek Het brede onderwijsveld (school- en CLB-teams (Centra voor leerlingenbegeleiding), lerarenopleidingen, ouders, leerlingen, ), alle niveaus en alle netten Feedback vanwege gebruikers Oplagen en aantal aanvragen Valt binnen het Klasse-budget Deadline: lopend initiatief Verantwoordelijke minister Minister van Werk, Onderwijs en Vorming van de Vlaamse Gemeenschap. Vorming Het opleiden van personen, zowel professionelen als vrijwilligers, die tijdens hun activiteiten in aanraking Formation Former les personnes, ( professionnels et volontaires) pouvant être confrontées dans leur activité à des cas de violence 24

25 komen met partnergeweld en hen de dynamieken van partnergeweld leren kennen en hen leren hoe ze er in hun specifieke job op kunnen reageren. conjugale, à repérer les processus de la violence conjugale et à réagir. 26. Organiseren van opleidingen met én door provinciale coördinatoren/trices. Het Instituut en de provinciale coördinatoren/trices geweld werden steeds betrokken bij de specifieke opleidingen inzake geweld tegen vrouwen georganiseerd door de verschillende departementen. Het Instituut werd over het initiatief ingelicht en werd bij de opmaak van de vormingsmodule betrokken. Telkens werden de departementen aangemoedigd om de provinciale coördinatoren/trices lesgever bij de opleiding te betrekken. Op die manier werden de verschillende opleidingen eenvormig gemaakt en werd telkens een garantie inzake deskundigheid geboden. Het zijn immers de provinciale coördinatoren/trices die reeds sinds jaren een deskundigheid hebben opgebouwd inzake een (lokaal) multidisciplinair beleid rond geweld tegen vrouwen en inzake de toepassing ervan in de praktijk. Zij zijn bovendien een lokaal aanspreekpunt voor de lesnemers en zij kunnen dus een eventuele nazorg voor de opleiding verzorgen. Zij zorgen via hun coördinatie dat de opgeleiden in contact blijven met andere deskundigen op hun of op een ander terrein. Op hun beurt organiseren de provinciale coördinatoren/trices voor verschillende professionele doelgroepen op lokaal vlak opleidingen en vormingen. In zullen de provinciale coördinatoren/trices aangemoedigd worden om vormingen te voorzien voor de medewerkers van de verschillende lokale OCMW afdelingen. In zullen alle departementen blijvend gestimuleerd worden om in het kader van hun opleidingen samen te werken met het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen en de provinciale coördinatoren/trices geweld. Het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen zal inspanningen leveren om in samenwerking met de verschillende bevoegde departementen en de provinciale coördinatoren/trices inhoudelijk kwalitatieve modules uit te werken voor de vorming rond partnergeweld naar de verschillende doelgroepen. Doelstelling: Zoveel mogelijk actoren op lokaal vlak vormen inzake de problematiek. Alle bij de problematiek betrokken doelgroepen (hulpverleners, politie, ) Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen zal statistieken verzamelen inzake de verschillende georganiseerde opleidingen en zal telkens verzoeken om een evaluatie van deze opleidingen door elke deelnemer. Werkplannen van de provinciale coördinatoren/trices. Aantal vormingen die werden georganiseerd door of in samenwerking met de provinciale coördinatie. Nagaan wie welk evaluatieformulier gebruikt en een gemeenschappelijk evaluatieformulier opstellen. 25

26 Verspreiden van gegevens over vormingen in het kadaster Les violences dans le couple: quelles formations pour les professionels? (Enquête gerealiseerd door Femmes Prévoyantes Socialistes). Dit bestaat momenteel alleen voor de Franstalige gemeenschap. Het moet aangevuld worden met gegevens van de Vlaamse Gemeenschap. Werkingsbudget van de provinciale coördinat(rices)oren geweld. Verantwoordelijke Minister : Minister van Gelijke Kansen Minister-Voorzitster van de Regering van de Franse Gemeenschap. Minister van Gelijke Kansen van het Waalse Gewest ; Minister-Voorzitter van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 27. Vorming inzake telefonische opvang. Het Instituut gaat een samenwerking met Tele-onthaal en Télé-acceuil aan om vrijwillige hulpverleners voor voornamelijk allochtone slachtoffers een vorming inzake telefonische hulpverlening aan te bieden. Deze vorming is een ondersteuning van de verspreiding van de folder Laat ons de stilte breken voor we zelf gebroken zijn. Doelstelling: Vrijwillige hulpverleners voor allochtone slachtoffers een uniforme basisvorming inzake telefonische hulpverlening bezorgen om allochtone slachtoffers een gepaste telefonische opvang te waarborgen. Vrijwillige hulpverleners voor allochtone slachtoffers. Nog nader te bepalen. Aantal vormingen. Aantal deelnemers aan de vormingen Gebruik van een evaluatieformulier voor de vormingen EUR Verantwoordelijke Minister : Minister van Gelijke Kansen 28. Vormingen voor magistraten en gerechtelijke stagiairs. 26

27 In 2002 en 2003 werd een specifieke opleiding voor de magistraten rond geweld tegen vrouwen (doorlopende opleiding) georganiseerd. Ook de gerechtelijke stagiair(e)s werden in deze opleiding toegelaten. Specifieke aandacht ging naar partnergeweld. Ook een vertegenwoordiger van het project van Antwerpen werd gevraagd als lesgever. Andere modules zijn: de uitsluiting en het geweld, gelijkheid van kansen, strafrechtelijk bewijs en wetenschappelijke vooruitgang, alternatieve maatregelen, uitwisseling van professionele ervaringen tussen bevoegde magistraten inzake familieaangelegenheden (bemiddeling), ongewenst seksueel gedrag op het werk, In zullen deze opleidingen worden herhaald. De opleidingen zullen ook bijzondere aandacht besteden aan de nieuwe wetten inzake de toewijzing van de gezinswoning en de nieuwe richtlijnen (Seksuele Agressie Set en strafrechtelijke opvolging) en aan de mogelijke toepassingen van de alternatieve maatregelen in zaken van intrafamiliaal geweld en meer specifiek partnergeweld. Doelstelling van de actie: Het vormen van magistraten en gerechtelijke stagiairs, meer specifiek inzake de problematiek van het partnergeweld. Magistraten en gerechtelijke stagiairs. De Hoge Raad voor Justitie zal gegevens verzamelen inzake deze vormingen. Diverse indicatoren met betrekking tot de georganiseerde opleidingen (aantal, inhoud, deelnemers, ). Budget Hoge Raad voor Justitie. Minister van Justitie. 29. Vormingen voor justitiehuizen. In 2003 hebben verschillende justitieassistenten (zowel Nederlandstalig als Franstalig) de mogelijkheid gehad om deel te nemen aan vormingen rond het thema geweld tegen vrouwen. Ook in de toekomst zullen vormingen rond het thema geweld tegen vrouwen worden opengesteld voor de justitieassistenten. In deze opleidingen zal ook aandacht besteed worden aan de toepassing van de alternatieve strafvervolgingen in zaken van intrafamiliaal geweld en meer specifiek partnergeweld. Doelstelling van de actie: Het vormen van justitieassistenten inzake geweld tegen vrouwen en meer specifiek intrafamiliaal geweld en partnergeweld. Justitiehuizen. 27

NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD. Principes & Lopende acties en perspectieven

NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD. Principes & Lopende acties en perspectieven NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD Principes & Lopende acties en perspectieven Goedgekeurd op de interministriële conferentie van 8 februari 2006 INHOUDSTAFEL VOORWOORD... 1

Nadere informatie

NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD. Principes & Lopende acties en perspectieven

NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD. Principes & Lopende acties en perspectieven NATIONAAL ACTIEPLAN INZAKE DE STRIJD TEGEN HET PARTNERGEWELD Principes & Lopende acties en perspectieven Goedgekeurd op de interministriële conferentie van 8 februari 2006 evenals op de conferentie van

Nadere informatie

Algemene inleiding... p.3

Algemene inleiding... p.3 NATIONAAL ACTIEPLAN PARTNERGEWELD 2004-2007 Goedgekeurd op Ministerraad dd. 7 mei 2004 1 INHOUDSTAFEL Algemene inleiding... p.3 1) Sensibiliseren... p.5 A. Inleiding... p.5 B. Nieuwe maatregelen... p.5

Nadere informatie

ACTIEPLAN 2011 GEWESTELIJKE COORDINATIE INZAKE PARTNER- EN INTRAFAMILIAAL GEWELD BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

ACTIEPLAN 2011 GEWESTELIJKE COORDINATIE INZAKE PARTNER- EN INTRAFAMILIAAL GEWELD BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ACTIEPLAN 2011 GEWESTELIJKE COORDINATIE INZAKE PARTNER- EN INTRAFAMILIAAL GEWELD BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Permanente acties Actie 1: Coördineren en leiden van het Gewestelijk Overlegplatform inzake

Nadere informatie

PARTNERGEWELD VROUWELIJKE GENITALE VERMINKINGEN GEDWONGEN HUWELIJKEN EERGERELATEERD GEWELD SEKSUEEL GEWELD EN PROSTITUTIE

PARTNERGEWELD VROUWELIJKE GENITALE VERMINKINGEN GEDWONGEN HUWELIJKEN EERGERELATEERD GEWELD SEKSUEEL GEWELD EN PROSTITUTIE NATIONAAL ACTIEPLAN TER BESTRIJDING VAN ALLE VORMEN VAN GENDERGERELATEERD GEWELD 2015-2019 PARTNERGEWELD VROUWELIJKE GENITALE VERMINKINGEN GEDWONGEN HUWELIJKEN EERGERELATEERD GEWELD SEKSUEEL GEWELD EN

Nadere informatie

Bijlage Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de bestendiging van het armoedebeleid

Bijlage Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de bestendiging van het armoedebeleid Bijlage 2 253 Bijlage 2 Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de bestendiging van het armoedebeleid Het Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat,

Nadere informatie

2. Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de bestendiging van het armoedebeleid

2. Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de bestendiging van het armoedebeleid 137 2. Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten betreffende de bestendiging van het armoedebeleid Het Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gemeenschappen

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING De minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen stuk ingediend op 1680 (2011-2012) Nr. 1 19 juni 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de dames Marijke Dillen, Gerda Van Steenberge en Linda Vissers en de heren Frank Creyelman, Filip Dewinter,

Nadere informatie

Persmededeling. Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik

Persmededeling. Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 8 maart 2012 Persmededeling Eén centraal meldpunt voor geweld en misbruik Vanaf 13 maart bestaat er 1 centraal telefoonnummer

Nadere informatie

Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat en de Vlaamse Gemeenschap inzake de begeleiding en behandeling van daders van seksueel misbruik

Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat en de Vlaamse Gemeenschap inzake de begeleiding en behandeling van daders van seksueel misbruik Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat en de Vlaamse Gemeenschap inzake de begeleiding en behandeling van daders van seksueel misbruik Gelet op artikel 128, 1, van de Grondwet; Gelet op de bijzondere

Nadere informatie

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek 1. Inleiding Het samenwerkingsakkoord van 15 juli 2014 tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED, DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING EN DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN,

Nadere informatie

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 1. OPDRACHTEN VAN HET OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN 1.1 Wettelijke basis De opdrachten van het Observatorium staan opgesomd

Nadere informatie

INLEIDING. Wat is het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting?

INLEIDING. Wat is het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting? INLEIDING Wat is het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting? Het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting werd in 1999

Nadere informatie

Partnergeweld is een strafbaar feit!!!

Partnergeweld is een strafbaar feit!!! Partnergeweld is een strafbaar feit!!! Tal van vrouwen leven dag in dag uit met pijn en angst in hun relatie Beledigingen, scheldpartijen, vernederingen je wordt belachelijk gemaakt en gekleineerd Je mag

Nadere informatie

Jeugd gezond heids zorg. 0-19 jaar

Jeugd gezond heids zorg. 0-19 jaar Jeugd gezond heids zorg 0-19 jaar Ongewenst gedrag binnen het onderwijs Meldingsregeling Vertrouwenspersoon Inleiding Meldingen van machtsmisbruik Soms is er sprake van meldingen over een vorm van machtsmisbruik

Nadere informatie

3. Inspraak - Participatie aan het beleid

3. Inspraak - Participatie aan het beleid kwaad berokkenen. Vaak is de zorgverlener zich dus niet bewust van de gevolgen van zijn handelingen (vandaar de be tussen haakjes). Voor Vlaanderen bestaat er een Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling.

Nadere informatie

De werking van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Oost- Vlaanderen. Kristel Bovijn

De werking van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Oost- Vlaanderen. Kristel Bovijn De werking van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Oost- Vlaanderen Kristel Bovijn Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK) Het VK is het meldpunt voor vermoedens van kindermishandeling, -verwaarlozing

Nadere informatie

Protocol machtsmisbruik / meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Protocol machtsmisbruik / meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling geweld en kindermishandeling Doelgroep: Directies, leerkrachten en interne contactpersonen in primair onderwijs In deze protocollen beperken we ons tot een korte beschrijving van de taken die de interne

Nadere informatie

Interfederaal actieplan tegen homofobie en transfobie 29/06/2013

Interfederaal actieplan tegen homofobie en transfobie 29/06/2013 Interfederaal actieplan tegen homofobie en transfobie 29/06/2013 Voorgeschiedenis Diverse onderzoeken naar agressie tegenover holebi s en transgenders Geweld tegen holebi's in Brussel stad 2007 Poelman

Nadere informatie

REACTIEPLAN LOKAAL NIVEAU. groen geel rood zwart Inschatten mate van ernst bij vermoeden, onthulling of vaststelling

REACTIEPLAN LOKAAL NIVEAU. groen geel rood zwart Inschatten mate van ernst bij vermoeden, onthulling of vaststelling WAT? Dit plan beschrijft de stappen die een lokale groep kan zetten bij een vermoeden, onthulling of vaststelling van seksueel (grensoverschrijdend) gedrag of seksueel misbruik t.a.v. de leden. Het is

Nadere informatie

Organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden

Organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden De organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden wordt vandaag geregeld met het decreet van 8 maart 2013 betreffende de organisatie

Nadere informatie

VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen

VLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen Stuk 2223 (2003-2004) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 5 maart 2004 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen betreffende een

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

www.besafe.be Bergen Project Welzijn op school

www.besafe.be Bergen Project Welzijn op school www.besafe.be Bergen Project Welzijn op school Bergen Project Welzijn op school FOD Binnenlandse Zaken Algemene Directie Veiligheid en Preventie Directie Lokale Integrale Veiligheid 2014 Bergen Project

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op... (datum);

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op... (datum); Voorontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van artikel 2 en artikel 5 van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 betreffende bevolkingsonderzoek in het kader van ziektepreventie

Nadere informatie

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Informatieve nota over de complementariteit van de armoedeplannen en -verslagen die regelmatig gepubliceerd worden door de Gewesten, de Gemeenschappen en op interfederaal niveau maart 2009 De verschillende

Nadere informatie

BUURTINFORMATIENETWERKEN ZELFSTANDIGE ONDERNEMERS

BUURTINFORMATIENETWERKEN ZELFSTANDIGE ONDERNEMERS COD24_BROCH BlauwOK2deV_NL 26-09-2005 14:33 Page 1 BUURTINFORMATIENETWERKEN ZELFSTANDIGE ONDERNEMERS OPSTART - PROCEDURE Preventie ter bevordering van veiligheidsgevoel en sociale betrokkenheid Stap mee

Nadere informatie

2017 SV vragen naar. fax

2017 SV vragen naar. fax KB Anke Van dermeersch Grote Markt 1 2000 Antwerpen Alle briefwisseling te richten aan het college van burgemeester en schepenen, Grote Markt I, 2000 Antwerpen I. L _j uw bericht van 9 februari 2017 uw

Nadere informatie

Kwaliteitsplanning 2014

Kwaliteitsplanning 2014 Kwaliteitsplanning 2014 Lokaal dienstencentrum De Stille Meers OCMW Middelkerke Sluisvaartstraat 17 8430 Middelkerke Voorzitter: Dirk Gilliaert Secretaris: Pierre Ryckewaert 1 Inhoudstafel 1. Evaluatie

Nadere informatie

Violence intrafamiliale

Violence intrafamiliale Violence intrafamiliale TRADUCTION EN COURS Geweld in de privé-sfeer is de meest omvangrijke geweldsvorm in onze samenleving. Intrafamiliaal geweld komt voor in alle sociaaleconomische klassen en binnen

Nadere informatie

Synthese van het evaluatierapport met betrekking tot het tijdelijk huisverbod

Synthese van het evaluatierapport met betrekking tot het tijdelijk huisverbod Synthese van het evaluatierapport met betrekking tot het tijdelijk huisverbod In dit rapport wordt tegemoetgekomen aan een verzoek van de minister van Justitie om de ervaringen van de magistraten met het

Nadere informatie

Slachtofferhulp Brussel-Halle-Vilvoorde Groot Eiland (deelwerking CAW Archipel) Voorstelling dienst

Slachtofferhulp Brussel-Halle-Vilvoorde Groot Eiland (deelwerking CAW Archipel) Voorstelling dienst Slachtofferhulp Brussel-Halle-Vilvoorde Groot Eiland (deelwerking CAW Archipel) Voorstelling dienst Slachtofferhulp Elke dag worden mensen slachtoffer van een misdrijf Historiek Slachtofferhulp Eerste

Nadere informatie

Procedure seksueel grensoverschrijdend gedrag

Procedure seksueel grensoverschrijdend gedrag VERSIE WIJZIGING GOEDGEKEURD RMW GEPUBLICEERD 0-23-06-2015 1. Doel OCMW Maldegem respecteert de integriteit van de gebruiker en neemt maatregelen om deze te waarborgen. OCMW Maldegem neemt in het bijzonder

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE BINNENLANDSE

INFORMATIEBROCHURE BINNENLANDSE INFORMATIEBROCHURE BINNENLANDSE A D O P T I E 1 INLEIDING Wie in zijn praktijk geconfronteerd wordt met een vrouw die ongewenst zwanger is en overweegt haar kind af te staan voor adoptie vindt in deze

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS EN DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet basisonderwijs

Nadere informatie

INFORMATIE GEZOCHT! Communicatie tussen slachtoffers en hulpdiensten na een ramp.

INFORMATIE GEZOCHT! Communicatie tussen slachtoffers en hulpdiensten na een ramp. INFORMATIE GEZOCHT! Communicatie tussen slachtoffers en hulpdiensten na een ramp. Achtergrond Onderzoek in opdracht van FOD Binnenlandse Zaken Algemene Directie Crisiscentrum Eindrapport Opvolging slachtofferschap.

Nadere informatie

Kwaliteitshandboek 4.6. Procedures 4.6.16. Het detecteren en gepast reageren op misbruik en geweld ten aanzien van gebruikers

Kwaliteitshandboek 4.6. Procedures 4.6.16. Het detecteren en gepast reageren op misbruik en geweld ten aanzien van gebruikers khb 4.6.16 - versie 2 1/5 Beoordeeld: Jan De Bruyn Paraaf: Goedgekeurd: Filip Slosse Paraaf: Geldig vanaf: 01/05/2008 DOEL - De voorziening respecteert steeds de eigenheid van de gebruiker en aanvaardt

Nadere informatie

2010D02442. Lijst van vragen totaal

2010D02442. Lijst van vragen totaal 2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over

Nadere informatie

Uitgangspunt van deze omzendbrief is het subsidiëren van projecten van bepaalde duur.

Uitgangspunt van deze omzendbrief is het subsidiëren van projecten van bepaalde duur. Omzendbrief voor de subsidiëring van projecten in het kader van Samenlevingsinitiatieven 1. Wat zijn de Samenlevingsinitiatieven? De erkenning en subsidiëring van Samenlevingsinitiatieven gebeurt op basis

Nadere informatie

Een oplossing voor de Splitsing van het Gerechtelijk Arrondissement Brussel 4 oktober 2011

Een oplossing voor de Splitsing van het Gerechtelijk Arrondissement Brussel 4 oktober 2011 Een oplossing voor de Splitsing van het Gerechtelijk Arrondissement Brussel 4 oktober 2011 1. Hebben de Franstaligen uit Halle-Vilvoorde het automatisch recht op een Franstalige rechter? Uitgangspunt De

Nadere informatie

DEEL I DE GEVOLGEN VOOR SLACHTOFFERS VAN VERKEERSONGEVALLEN, DE REGELGEVING EN DE VOORZIENINGEN

DEEL I DE GEVOLGEN VOOR SLACHTOFFERS VAN VERKEERSONGEVALLEN, DE REGELGEVING EN DE VOORZIENINGEN INLEIDING 1. Aanleiding en doelstelling van het onderzoek 1.1. De aanleiding 1.2. De doelstelling 1.3. De uitwerking 1.4. De rapportage 2. De problematiek ingeleid 2.1. Enkele cijfers 2.2. Het ontstaan

Nadere informatie

Provincieraadsbesluit

Provincieraadsbesluit 6 e Directie Dienst 62 Gezondheid Provincieraadsbesluit betreft verslaggever PARTNERGEWELD subsidiëren van 3 centra voor algemeen welzijnswerk voor de hulpverlening in het kader van de integrale projecten

Nadere informatie

ANTI-SEKSISME GEBRUIKSAANWIJZING. «Wat een mietje! Het is de taak van de vrouw om zich met de kinderen bezig te houden, niet van de man!

ANTI-SEKSISME GEBRUIKSAANWIJZING. «Wat een mietje! Het is de taak van de vrouw om zich met de kinderen bezig te houden, niet van de man! «Een Raad van Bestuur is geen Tupperware-bijeenkomst!» sinds 3 augustus 2014 bestaat er een nieuwe wet ANTI-SEKSISME GEBRUIKSAANWIJZING «Wat een mietje! Het is de taak van de vrouw om zich met de kinderen

Nadere informatie

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter, Aan de Voorzitter van het OCMW van MESEN Markt 1 8957 Mesen Geïntegreerd inspectieverslag POD MI Inspectiedienst POD MI MESEN/RMID-SCP/2017 Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag Geachte Voorzitter, Hierbij

Nadere informatie

DECREET. betreffende het algemeen welzijnswerk

DECREET. betreffende het algemeen welzijnswerk VLAAMS PARLEMENT DECREET betreffende het algemeen welzijnswerk HOOFDSTUK I Algemene bepalingen Artikel 1 Dit decreet regelt een gemeenschapsaangelegenheid. Artikel 2 In dit decreet wordt verstaan onder

Nadere informatie

Competentieprofiel. Maatschappelijk werker

Competentieprofiel. Maatschappelijk werker Competentieprofiel maatschappelijk werker OCMW 1. Functie Functienaam Afdeling Dienst Functionele loopbaan Maatschappelijk werker Sociale zaken Sociale dienst B1-B3 2. Context Het OCMW garandeert aan elke

Nadere informatie

Lokale Politie Brussel-Hoofdstad-Elsene Sylvia Mattens Adviseur/Psycholoog POLITIONELE SLACHTOFFERBEJEGENING

Lokale Politie Brussel-Hoofdstad-Elsene Sylvia Mattens Adviseur/Psycholoog POLITIONELE SLACHTOFFERBEJEGENING Lokale Politie Brussel-Hoofdstad-Elsene Sylvia Mattens Adviseur/Psycholoog POLITIONELE WIE WORDT AANZIEN ALS SLACHTOFFER? geen eenduidige definitie ieder vanuit eigen invalshoek voor iedereen verschillend

Nadere informatie

PROJECTOPROEP 2015 : INTERNATIONALE DAG VAN DE UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN

PROJECTOPROEP 2015 : INTERNATIONALE DAG VAN DE UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN PROJECTOPROEP 2015 : INTERNATIONALE DAG VAN DE UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN 1. De Internationale Dag van Uitbanning van geweld tegen Vrouwen In 1999 doopte de VN 25 november om tot Internationale

Nadere informatie

Ontwerp van decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden DE VLAAMSE REGERING,

Ontwerp van decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden DE VLAAMSE REGERING, Ontwerp van decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; Na beraadslaging,

Nadere informatie

1. De partnerrelatie. 1.1 Een relatie in evolutie

1. De partnerrelatie. 1.1 Een relatie in evolutie Mensen zijn sociale wezens. De meeste mensen hebben behoefte aan contact en aan samenleven met anderen. Zowel gezins- en familieleden als vrienden zijn waardevolle schakels in uw sociale netwerk. Dat netwerk

Nadere informatie

HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP

HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP OVERLEG VOEDSELHULP HANDVEST VAN DE VOEDSELHULP 1. Inleiding 1. Beschikken over toereikende, adequate en duurzame voeding is een fundamenteel recht dat werd bekrachtigd door de Verenigde Naties. Hun wettelijke

Nadere informatie

1.2. De naleving en de uitvoering van de akkoorden uit het verleden. Belangrijke akkoorden uit het verleden werden nog niet uitgevoerd.

1.2. De naleving en de uitvoering van de akkoorden uit het verleden. Belangrijke akkoorden uit het verleden werden nog niet uitgevoerd. Eisenbundel 2015-2016 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1. Onderhandelingskader... 3 1.2. De naleving en de uitvoering van de akkoorden uit het verleden... 3 2. De herziening van de baremische schalen.... 3 2.1.

Nadere informatie

27 APRIL Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de verpleegkundige activiteit in de ziekenhuizen

27 APRIL Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de verpleegkundige activiteit in de ziekenhuizen 27 APRIL 2007. - Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de verpleegkundige activiteit in de ziekenhuizen BS 04/06/2007 gdp 1 / 6 HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen Artikel 1. Met het

Nadere informatie

Buurtbemiddeling. 1. Wijkagenten/vredegerecht 2. Conflictbemiddeling 3. Buurtbemiddeling. 1. Inleiding 2. Bemiddeling

Buurtbemiddeling. 1. Wijkagenten/vredegerecht 2. Conflictbemiddeling 3. Buurtbemiddeling. 1. Inleiding 2. Bemiddeling Buurtbemiddeling 1. Inleiding 2. Bemiddeling 1. Wijkagenten/vredegerecht 2. Conflictbemiddeling 3. Buurtbemiddeling 3. Functieprofiel bemiddelaar 4. Rol Bemiddelaar 5. Vrijwillige bemiddelaar 1 Voorstelling

Nadere informatie

Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Regeling interne vertrouwensperoon Bijlage bij klachtenreglement

Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Regeling interne vertrouwensperoon Bijlage bij klachtenreglement Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs Regeling interne vertrouwensperoon Bijlage bij klachtenreglement Datum instemming Directie 27 juni 2016 Datum instemming MR 18 juli 2016 Communicatie

Nadere informatie

Structuur geven aan onze seniorenadviesraad

Structuur geven aan onze seniorenadviesraad Seniorenadviesraad Kampenhout 1 Structuur geven aan onze seniorenadviesraad Structureren in 4 stappen : -Oprichting adviesraad - Behoefteonderzoek - Opmaak beleidsplan - Opvolging van het beleid Structureren

Nadere informatie

Belgisch comité voor UNICEF: Informatienota voor vrijwilligers 2016

Belgisch comité voor UNICEF: Informatienota voor vrijwilligers 2016 Belgisch comité voor UNICEF: Informatienota voor vrijwilligers 2016 Inhoudstafel 1. Nut van een informatienota 2. De vrijwilliger en UNICEF België 3. Statuut van de organisatie 4. Strategie 2016-2018 en

Nadere informatie

Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen Subsidieaanvragen voor verlengingen en nieuwe projecten

Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen Subsidieaanvragen voor verlengingen en nieuwe projecten Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen Subsidieaanvragen voor verlengingen en nieuwe projecten OPROEP 2012 Mevrouw, Mijnheer, Het Fonds ter bestrijding van de verslavingen werd opgericht in

Nadere informatie

3. Hoeveel bedroeg de provinciale spreiding in absolute cijfers en het aantal unieke klanten ten aanzien van de beroepsactieve bevolking in 2015?

3. Hoeveel bedroeg de provinciale spreiding in absolute cijfers en het aantal unieke klanten ten aanzien van de beroepsactieve bevolking in 2015? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 279 van EMMILY TALPE datum: 29 januari 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Loopbaanbegeleiding - Stand van zaken Op 1 juli 2013 werd

Nadere informatie

De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken

De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken Wegwijs in justitie In de hoofdrol bij justitie De instellingen Meer informatie Justitie in de praktijk De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken [ Gegevens 2003 ] Notariaat Met dank aan

Nadere informatie

Hulp bij huiselijk geweld

Hulp bij huiselijk geweld Hulp bij huiselijk geweld Beter voor elkaar 2 Huiselijk geweld Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING De minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

Nadere informatie

Het Belgisch beleid/nap inzake seksueel geweld? Geschiedenis, heden en toekomst?

Het Belgisch beleid/nap inzake seksueel geweld? Geschiedenis, heden en toekomst? Het Belgisch beleid/nap inzake seksueel geweld? Geschiedenis, heden en toekomst? M A R I J K E W E E WA U T E R S, I G V M D I E N S T H O O F D G E N D E R G E R E L AT E E R D G E W E L D U N I T D I

Nadere informatie

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter, Aan de Voorzitter van het OCMW van Poperinge Veurnestraat 22 8970 Poperinge Geïntegreerd inspectieverslag POD MI Inspectiedienst POD MI Aantal 2 OCMW/STOF-SCP/2018 Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag

Nadere informatie

BIJLAGE. Motivering van het voorliggende convenant

BIJLAGE. Motivering van het voorliggende convenant BIJLAGE CONVENANT VRIJWILLIGERSWERK IN UITVOERING VAN HET PROTOCOL BETREFFENDE DE SAMENWERKING TUSSEN DE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN EN DE PROVINCIES TIJDENS DEZE LEGISLATUUR Motivering

Nadere informatie

Coordinatie--Rechten--patient--Samenstelling-werking--KB doc

Coordinatie--Rechten--patient--Samenstelling-werking--KB doc 1 APRIL 2003. - Koninklijk besluit tot regeling van de samenstelling en de werking van de Federale Commissie Rechten van de Patiënt ingesteld bij artikel 16 van de wet van 22 augustus 2002 betreffende

Nadere informatie

Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen OPROEP 2014

Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen OPROEP 2014 Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen OPROEP 2014 1 Mevrouw, Mijnheer, Het Fonds ter bestrijding van de verslavingen werd opgericht in 2006 met een jaarlijks budget van 5.000.000 (3.000.000

Nadere informatie

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit GEMEENTERAAD Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 18 april 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00373 Onderwerp: Aanvraag tot wijziging van het Strategisch Veiligheids- en Preventieplan 2016-2017 van de Stad

Nadere informatie

Mededeling Vlaamse Regering. Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces

Mededeling Vlaamse Regering. Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces Mededeling Vlaamse Regering Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces 1. Context Na het leggen van de grondvesten van een nieuw systeem van Vlaamse openbare statistieken door de

Nadere informatie

Ontwerp van decreet ( ) Nr juni 2012 ( ) stuk ingediend op

Ontwerp van decreet ( ) Nr juni 2012 ( ) stuk ingediend op stuk ingediend op 1589 (2011-2012) Nr. 7 27 juni 2012 (2011-2012) Ontwerp van decreet houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid

Nadere informatie

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter, Aan de Voorzitter van het OCMW van Brasschaat Van Hemelrijcklei 90 2930 Brasschaat Geïntegreerd inspectieverslag POD MI Inspectiedienst POD MI Brasschaat/RMIB-STOF/2015 2 Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag

Nadere informatie

GOF. Belgische gedragscode voor veiliger gsm-gebruik door jonge tieners en kinderen

GOF. Belgische gedragscode voor veiliger gsm-gebruik door jonge tieners en kinderen Belgische gedragscode voor veiliger gsm-gebruik door jonge tieners en kinderen Voorwoord In februari 2007 ontwikkelden de Europese mobiele providers en content providers een gezamenlijke structuur voor

Nadere informatie

Actieplan Kinderrechten SINT MAARTEN

Actieplan Kinderrechten SINT MAARTEN Actieplan Kinderrechten Samenvatting Commissie Kinderrechten Mei 2015 Actieplan Kinderrechten Commissie Kinderrechten INLEIDING Het nationaal beleid van het land Sint Maarten voor Jeugd en Jongeren is

Nadere informatie

Mechelen PrOS-project

Mechelen PrOS-project www.besafe.be Mechelen PrOS-project Mechelen PrOS-project FOD Binnenlandse Zaken Algemene Directie Veiligheid en Preventie Directie Lokale Integrale Veiligheid 2014 Mechelen PrOS-project I. Projectbeschrijving

Nadere informatie

af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang

af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang Grensoverschrijdend gedrag Klik Kinderopvang wijst alle vormen van grensoverschrijdend gedrag af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang grensoverschrijdend gedrag voorkomen

Nadere informatie

Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in het bijzonder artikel 5, 1 en 92bis;

Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in het bijzonder artikel 5, 1 en 92bis; Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de federale, gewestelijke en gemeenschapsoverheden voor het coördineren van de gegevensverwerking in het gezondheidsbeleid en de bijstand aan personen Gelet op artikelen

Nadere informatie

Audit Beheersprocessen van de dossiers in de sectie individuele criminaliteit van het parket te Charleroi

Audit Beheersprocessen van de dossiers in de sectie individuele criminaliteit van het parket te Charleroi Hoge Raad voor de Justitie Conseil supérieur de la Justice Juin 2016 Audit Beheersprocessen van de dossiers in de sectie individuele criminaliteit van het parket te Charleroi Verslag goedgekeurd door de

Nadere informatie

Welzijn op het werk. Internet en andere informatiebronnen. BESWIC: Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk

Welzijn op het werk. Internet en andere informatiebronnen. BESWIC: Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk Welzijn op het werk Internet en andere informatiebronnen BESWIC: Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk Provinciaal comité Oost-Vlaanderen voor de bevordering van de arbeid Gent, 27 april 2012

Nadere informatie

nr. 470 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 8 maart 2017 aan JO VANDEURZEN Meldpunt Oproepen 2016

nr. 470 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 8 maart 2017 aan JO VANDEURZEN Meldpunt Oproepen 2016 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 470 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 8 maart 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Meldpunt 1712 - Oproepen Het centraal meldpunt voor vragen

Nadere informatie

BEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN

BEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN VIETNAMESAMEN MET BEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN Vietnam is het eerste land in Azië dat in 1990 het kinderrechtenverdrag ondertekende. Het Zuid-Aziatische land kan zich inmiddels tot de middeninkomenslanden

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.1 - Oktober 2008-621-

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.1 - Oktober 2008-621- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.1 - Oktober 2008-621- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN STEVEN VANACKERE VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Vraag nr. 321 van 9 september

Nadere informatie

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag a. Reactie discuttant (Erika Frans) De resultaten van Sexpert zijn gelijklopend met eerder onderzoek: o Meer vrouwen dan mannen zijn het slachtoffer

Nadere informatie

Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur

Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Artikel 1. Oprichting Het gemeentebestuur richt, op initiatief van de milieuverenigingen van Dilbeek, een gemeentelijke adviesraad voor milieu en

Nadere informatie

A D V I E S Nr. 1.917 ----------------------------- Zitting van dinsdag 25 november 2014 -----------------------------------------------------

A D V I E S Nr. 1.917 ----------------------------- Zitting van dinsdag 25 november 2014 ----------------------------------------------------- A D V I E S Nr. 1.917 ----------------------------- Zitting van dinsdag 25 november 2014 ----------------------------------------------------- Nationaal profiel voor veiligheid en gezondheid op het werk

Nadere informatie

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 63.743/3 van 18 juli 2018 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende het jeugd- en kinderrechtenbeleid 2/6 advies Raad van State 63.743/3

Nadere informatie

Opleidingen tot vertrouwenspersoon in het onderwijs - Stand van zaken

Opleidingen tot vertrouwenspersoon in het onderwijs - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 500 van VERA CELIS datum: 23 mei 2017 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Opleidingen tot vertrouwenspersoon in het onderwijs

Nadere informatie

MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD

MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD OPENBAAR APOTHEKERS De Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld is een uitgave door de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie

Nadere informatie

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Federaal Plan Armoedebestrijding Reactie van BAPN vzw BAPN vzw Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Vooruitgangstraat 333/6 1030

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van decreet houdende de instemming met het samenwerkingsakkoord van (datum) tussen

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie voor professionals 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Signaleren en samen aanpakken Wat is huiselijk geweld en wat is kindermishandeling? Verplicht

Nadere informatie

SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING

SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING Studiedienst en Prospectief Beleid 1 Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Vlaamse Overheid Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030

Nadere informatie

Gelet op hoofdstuk IV van de Grondwet;

Gelet op hoofdstuk IV van de Grondwet; 1/5 SAMENWERKINGSAKKOORD TUSSEN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, HET VLAAMSE GEWEST EN DE DUITSTALIGE GEMEENSCHAP BETREFFENDE DE BEVORDERING VAN DE ALGEMENE SAMENWERKING Gelet op hoofdstuk IV van de Grondwet; Gelet

Nadere informatie

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege

Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege Handelingsprotocollen veiligheid Mill-Hillcollege 2014 INSPIREREND BETROKKEN - ONDERNEMEND Inhoudsopgave Voorwoord 3 Wat is wat 4 Handelingskaart wapenbezit 6 Handelingskaart opname maken zonder toestemming

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Inleidende bepalingen p.2. Hoofdstuk 2 - Opdrachten van de ombudspersoon p.3

Hoofdstuk 1 - Inleidende bepalingen p.2. Hoofdstuk 2 - Opdrachten van de ombudspersoon p.3 HUISHOUDELIJK REGLEMENT OMBUDSFUNCTIE INHOUDSTAFEL Inleiding p.2 Hoofdstuk 1 - Inleidende bepalingen p.2 Artikel 1 Begripsomschrijving p.2 Artikel 2 Toepassingsgebied p.3 Hoofdstuk 2 - Opdrachten van de

Nadere informatie

Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid

Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid VR 2017 2402 DOC.0170/2BIS Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; Na beraadslaging,

Nadere informatie

Beleidsplan ter bevordering van welzijn en welbevinden in onderwijsinstellingen

Beleidsplan ter bevordering van welzijn en welbevinden in onderwijsinstellingen Beleidsplan ter bevordering van welzijn en welbevinden in onderwijsinstellingen Van wettelijke verplichtingen voor personeel naar globaal beleid voor iedereen Voorstelling in Kinepolis Brussel, 24 oktober

Nadere informatie

GELIJKE KANSEN IN BELGIË

GELIJKE KANSEN IN BELGIË GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie

Nadere informatie

SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND

SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND Inhoudsopgave Inleiding Onderzoek Visie schoolveiligheidsplan Montessorischool Elzeneind Doelstelling beleidsplan Preventief beleid Curatief beleid Registratie

Nadere informatie