Geluidwetgeving, theorie en praktijk Evertjan Janssen Senior geluidadviseur bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid

Transcriptie

1 Geluidwetgeving, theorie en praktijk Evertjan Janssen Senior geluidadviseur bij de

2 Opbouw presentatie Wetgeving. De Wet geluidhinder (Wgh) 3 bronsoorten: Industrielawaai Railverkeerslawaai Wegverkeerslawaai Te veel geluid zorgt voor gezondheidsproblemen. Wat is geluid. Railverkeer en industrielawaai. Wegverkeerslawaai, geluidwetgeving, theorie en praktijk. Actieplan geluid (Richtlijn Omgevingslawaai / Europese wetgeving). 2

3 De Wet geluidhinder (Wgh) Voor alle 3 bronsoorten industrielawaai, railverkeerslawaai en wegverkeerslawaai andere voorkeursgrenswaarde en een maximale hogere waarde. Gemeenten zijn sinds 1 januari 2007 verantwoordelijk voor vaststellen een Hogere Waarde: Bij een geluidbelasting voorkeursgrenswaarde: het plan is zonder hogere waarde mogelijk. Bij een geluidbelasting > voorkeursgrenswaarde: tot aan de maximale grenswaarde kan een hogere waarde worden vastgesteld. Vanuit het gemeentelijk hogere waardenbeleid geld dan wel als eis dat de woning een geluidluwe gevel of een geluidluwe buitenruimte moet hebben. Bij een geluidbelasting > maximale hogere waarde: het plan is zonder aanvullende voorzieningen (bijvoorbeeld geluidsscherm of dove gevel) niet mogelijk. 3

4 Gezondheidsproblemen Onderzoeksresultaten van de onderzoeksraad van de Europese Unie: Een op de vier Nederlanders ergert zich regelmatig aan geluid mensen storen zich structureel aan geluid. Van hen slaapt ruim de helft zeer slecht of helemaal niet meer. Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie Europa (WHO Europe): Tinnitus (oorsuizen). Leerproblemen verergeren. Leiden tot een hartaanval. 4

5 Kwantificeren van Gezondheidseffecten Daly s disability-adjusted life years verloren gezonde levensjaren 5

6 Wat is geluid Geluidniveaus 6

7 Decibel, wat is dat? Geluid wordt uitgedrukt in decibel (ook wel db). Hoe hoger het aantal decibel, hoe harder het geluid. Woonomgeving ligt meestal tussen de 40 en 65 decibel. 's Nachts in stille wijk lager dan 40 decibel. Vlak langs drukke weg hoger dan 65 decibel. Let op: Berekeningen en getallen worden vanwege grote verschillen Tussen hoge en lage geluidniveaus via logaritmes weergegeven. Dus db(a) = niet 100, maar slechts 53 db(a) 7

8 Invloed van afstand Rood: lijnbronnen zoals wegverkeer Geel: puntbronnen, zoals industrielawaai 8

9 Waarom wordt geluid berekend en niet gemeten? Om een representatief en betrouwbaar beeld te krijgen, zou vooral bij wegverkeer langdurig, tot circa een jaar, continue moeten worden gemeten. Berekeningen daarom betrouwbaarder dan metingen over een korte periode. Aantal wegen en woningen gemeente groot en metingen veel te kostbaar. De rekenprogramma's zijn onder andere gebaseerd op resultaten van metingen. Omgevingskenmerken die invloed hebben op geluid in rekenprogramma s verwerkt. 9

10 Normstelling voor verkeerslawaai in Lden Geluid van een weg verandert gedurende een etmaal continue. Daarom wordt het gemiddelde geluidniveau over een jaar uitgedrukt in één getal, als Lden. Hierbij staat 'L' voor level (niveau) en 'den' voor day, evening en night (dag, avond en nacht): Lday, het gemiddelde geluidniveau van alle dagperioden (07.00 tot uur). Levening, het gemiddelde geluidniveau van alle avondperioden (19.00 tot uur). Lnight, het gemiddelde geluidniveau van alle nachtperioden (23.00 tot uur). 10

11 Infra / bevolkingsdichtheid Verstoring per lawaaibron 11

12 Railverkeerslawaai Wat veroorzaakt geluid 12

13 Railverkeerslawaai Rijksbeleid Voor de gemeenten hebben de belangrijkste aspecten betrekking op: Bronbeleid: stille treinen, stille sporen, Grenzen aan groei: plafonds voor de geluidproductie van spoorverkeer (GPP), Geluidsanering bestaande knelpunten. Bronbeleid De belangrijkste peilers voor het bronbeleid zijn: Europees: typekeuringseisen aan nieuw materieel. Geluidproductie door contact tussen wielen en spoorstaaf. Geluidproductie hoger als het oppervlakte ruwer. Door remblokken wordt wieloppervlak ruw en dus hogere geluidproductie. Bij schijfremmen in plaats van remblokken geluidproductie minder. Ombouw lawaaiige reizigers- en goederentreinen. Andere remblokken die leiden tot een minder ruw oppervlak van de wielen. Uitfasering houten dwarsliggers en stalen bruggen. 13

14 Railverkeerslawaai / Betuweroute Verplichting tot evaluatieprogramma. In gebruiksfase worden werkelijke gevolgen onderzocht. Zijn getroffen maatregelen effectief metingen verricht na klachten vanuit Hardinxveld-Giessendam. Conclusie: Huidige situatie (bij gebruik van ca % van vol-capaciteit volgens tracébesluit = TB) geluidnormen niet overschreden. Pas bij realisatie van 100% capaciteit TB normen overschreden, indien het materiaal niet stiller wordt. 14

15 Industrielawaai Vooral geluidoverlast in de directe omgeving van de industrie(terreinen). (Relatief gezien) beperkt aantal woningen (zie ook de geluidbelastingkaarten). Industrielawaai is geregeld in de Wet geluidhinder en Wet milieubeheer (WABO). Gezoneerde industrieterreinen Aantal industrieterreinen, met grote lawaaimakers, een wettelijke zonegrens (50 db(a)-zone) vastgesteld. De geluidbelasting via Zonebewakingsmodellen beheerd. Sommige terreinen ook een zonebeheerplan. Papendrecht: industrieterreinen Oosteind en Aan de Noord. Dordrecht: industrieterrein De Staart Niet gezoneerde industrie(terreinen) Bescherming tegen industrielawaai is voor bestaande en nieuwe woningen geregeld via de Wet milieubeheer (via vergunningen en meldingen). 15

16 Wegverkeerslawaai, geluidwetgeving, theorie en praktijk Wet geluidhinder (Wgh): Nieuwe wegen, woningen of bestemmingsplannen, reconstructies. Overschrijding voorkeursgrenswaarde 48 db. Afweging bijvoorbeeld stille wegdekken. Richtlijn Omgevingslawaai (Europese wetgeving): Tweede keer voor peiljaar 2011 recent (eind 2013) vastgesteld. Later in presentatie uitgebreider. Maatregel in (vorige) Actieplan: Stille wegdekverhardingen, dunne geluidreducerende deklaag (DGD). 16

17 Rijkswegen, Provinciale wegen en Spoorwegen Rijkswegen N3 en A15 : Rijkswaterstaat verantwoordelijke voor wegverkeerslawaai Provinciale wegen : Provincie verantwoordelijk voor wegverkeerslawaai Spoorwegen : Prorail verantwoordelijke voor railverkeerslawaai 17

18 SWUNG: Samen Werken Uitvoering Nieuw Geluidbeleid SWUNG 1: 1 juli 2012 Wet geluidhinder (Wgh) gewijzigd Bij akoestisch onderzoek voor woningbouwplan nabij de rijksinfrastructuur Berekeningen geluidbelasting ten gevolge rijksinfrastructuur niet gebaseerd op een prognose 10 jaar vooruit maar, vastgestelde geluidproductieplafond (GPP) plus 1,5 db. SWUNG 2: datum onbekend, verwachte veranderingen Het hogere waarde besluit vervalt. Voor provinciale wegen: systematiek met geluidproductieplafonds. Voor gemeentelijke wegen: 5 jaarlijkse monitoring van de geluidsituatie. Aspect cumulatie een prominentere plaats 18

19 Wat doet de gemeente zelf Bestemmingsplannen (ruimtelijk ordenen) zijn up to date Bestemmingsplan is toelatingsplanologie Soms voorwaardelijke bepaling mogelijk (vb aanwezig zijn geluidscherm) Uitvoeringsaspecten niet in bestemmingsplan indien afdwingbaar via ander wettelijk kader Hogere waarden beleid Beleid voor het vaststellen van hogere waarden Wet geluidhinder. Eis: geluidluwe gevel of een geluidluwe buitenruimte Voorschriften in de bouwvergunning (Het nieuwe Bouwbesluit 2012) Regels voor geluid van buiten Regels voor geluid naar buren Regels voor geluid van installaties 19

20 Wegverkeerslawaai Reken- en meetvoorschrift 20

21 Geluidbronnen van motorvoertuigen 21

22 22

23 Band-wegdekgeluid De stille band 23

24 De stille wegdekken 24

25 Perceptie (beleving) reductie stille wegdekken Microdeklagen, veel verschillende soorten! 25

26 Kenmerken microdeklagen Geluidreductie personenauto s 26

27 Richtlijn Omgevingslawaai (Europese wet) Gemeenten met gezamenlijk meer dan / inwoners zijn verplicht geluidbelastingkaarten en actieplannen voor geluid om de 5 jaar te maken: Dordrecht, Zwijndrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Hendrik-Ido-Ambacht. Het vaststellen, beheersen en zo nodig en gewenst verlagen van geluidniveaus in de leefomgeving. Eerste keer voor peiljaar Geluidknelpunten wegverkeer (gemeentelijk wegen) Rijkswaterstaat en Prorail verantwoordelijke voor wegverkeerslawaai op rijkswegen en railverkeerslawaai. 27

28 Eerst geluidbelastingkaarten en daarna Actieplannen Bij Actieplannen moet volgende gebeuren: Inventariseren en vaststellen van de blootstelling aan omgevingslawaai door middel van geluidbelastingkaarten (op 26 juni 2012 door het college vastgesteld). Het vaststellen van actieplannen om omgevingslawaai te voorkomen en/of te beperken. Op 28 januari 2014 is door het college van burgemeester en wethouders het actieplan voor Papendrecht vastgesteld. Voorlichten van het publiek over omgevingslawaai en de effecten daarvan. Publiceren geluidbelastingkaarten en inspraak. 28

29 Totale onderzoeksgebied (Drechtsteden) 29

30 Aantal ernstig geluidgehinderden / Plandrempel Bij een geluidniveau van: 60 db voelt 13 % zich ernstig gehinderd. 65 db voelt 20 % zich ernstig gehinderd. 70 db voelt 30 % zich ernstig gehinderd. Formele Plandrempel 65 db. Gelijk aan die in het vorige actieplan. Advies van de GGD (gezondheidseffectscreening (GES)). Kijk hoe grootste gezondheidswinst is te bereiken. Dus niet gefocust op alleen de hoogste geluidbelastingen. Ook vanuit het oogpunt van doelmatigheid effectiever. Daarom: Wegen met woningen geluidbelasting 60 db of hoger geïnventariseerd. 30

31 Lden classificering milieukwaliteit conform methode Miedema 31

32 Geluidbelastingkaart wegverkeer (Lden alle wegen) 32

33 Lden lokale wegen 33

34 Woningen en (ernstig) gehinderden per geluidbelastingklasse Lden vanwege gemeentelijke wegen 34

35 Woningen geluidbelastingklasse Lden > 60 35

36 Knelpunten In goede samenwerking met afdeling beheer en uitvoering samengesteld 36

37 of meer = Vragen om een vorstgevoelige deklaag beter maximaal 3,0 db(a)??? 37

38 Baten kosten = resultaat Kosten 38

39 39

40 Dank voor uw aandacht Vragen? 40