RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool De Lier

Transcriptie

1 RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool De Lier Plaats : Merselo BRIN-nummer : 07DE Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 22 Rapport vastgesteld te Tilburg op : 8 februari 2012

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusie 11 Bijlage 13 pagina 3 van 14

4

5 1 Inleiding Op 22 november 2011 heeft de inspectie basisschool De Lier bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. De bijlage bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Toezichthistorie Basisschool De Lier was voorheen basisschool St. Jan de Doper. Dit schooljaar is de school gefuseerd met basisschool Regina Pacis (23 leerlingen). De school gaat verder onder de naam De Lier. De inspectie heeft op St. Jan de Doper voor het laatst op 14 februari 2006 een onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs uitgevoerd. De inspectie kwam toen tot een positieve conclusie over de kwaliteit van het onderwijs als geheel. Alleen de afstemming van instructie en verwerking op de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen beoordeelde de inspectie toen als onvoldoende. In de jaren daarna heeft de school telkens het vertrouwen gekregen van de inspectie op basis van de jaarlijkse risicoanalyse van de eindopbrengsten van het onderwijs, signalen uit de samenleving en kengetallen en jaarstukken. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Analyse van andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de directie, de intern begeleider en een afgevaardigde van het bevoegd gezag zijn gevoerd. pagina 5 van 14

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op basisschool De Lier naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. pagina 6 van 14

7 2 Bevindingen De bijlage van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat op basisschool De Lier de kwaliteit van het onderwijs voor een groot aantal onderzochte indicatoren niet op orde is. Het betreft hier met name de indicatoren van de kwaliteitsaspecten Kwaliteitszorg, Zorg en Begeleiding, die nog aandacht nodig hebben. De Kwaliteitszorg is voldoende voor: planmatig werken aan verbeteractiviteiten, het verantwoorden aan belanghebbenden. Nog onvoldoende zijn: inzicht in de onderwijsbehoefte van leerlingpopulatie, jaarlijkse evaluatie van resultaten en onderwijsleerproces en het borgen. De zorg is op alle door de inspectie beoordeelde indicatoren onvoldoende. De inspectie heeft wel waargenomen dat de huidige directie een goed beeld heeft van de huidige situatie en inmiddels dit schooljaar een adequaat verbeterplan hanteert om tot versterking van de leerlingzorg en kwaliteitszorg te komen. Toelichting Opbrengsten De inspectie stelt vast dat de eindresultaten van de leerlingen van groep 8, gemeten over de laatste drie schooljaren, voldoende zijn. Deze resultaten komen overeen met die van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. De tussentijdse onderwijsresultaten zijn echter onvoldoende. De inspectie kijkt voor de beoordeling daarvan naar vijf toetsmomenten: het technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Alleen de leerprestaties op het gebied van technisch lezen in groep 3 en de leerprestaties rekenen en wiskunde in groep 4 zijn voldoende. Bij een schoolbrede analyse van alle tussentijdse onderwijsresultaten, valt het op dat vooral bij technisch lezen, spelling, woordenschat en taal, magere- en onvoldoende resultaten worden behaald. In groep acht zit momenteel een leerling die behoort tot de specifieke doelgroep, waarvoor een ontwikkelingsperspectief (opp) is vereist. Dit ontwikkelingsperspectief is voor deze leerling nog niet opgesteld. De school is echter wel, met behulp van externe ondersteuning, bezig met het invoeren van opp's. De school gebruikt geen gestructureerd observatiesysteem om de sociale ontwikkeling van de leerlingen regelmatig vast te leggen. Er is echter recent een keuze voor de aanschaf van een gestandaardiseerd instrument gemaakt. De implementatie hiervan zal nog dit schooljaar plaats vinden. Om die reden onthoudt de inspectie zich van een oordeel over het niveau van de sociale competenties van de leerlingen. Zorg en begeleiding Dit kwaliteitsaspect is op bijna alle door de inspectie beoordeelde indicatoren onvoldoende. De inspectie constateert echter wel dat de school de prestaties en ontwikkeling van de leerlingen in voldoende mate volgt. De school maakt namelijk gebruik van een leerlingvolgsysteem, dat past bij de kenmerken van de leerlingpopulatie. In het kader van de zwakke prestaties op het gebied van woordenschat is dit schooljaar besloten om de woordenschattoets toe te voegen. pagina 7 van 14

8 Op basis van gesprekken met betrokkenen, inzage in de groepsadministratie en verificatie van een aantal zorgdossiers, komt de inspectie tot de conclusie dat de school niet goed in staat is tijdig leerlingen te signaleren die extra hulp nodig hebben. Voor zulke leerlingen wordt de zorg op dit moment onvoldoende planmatig aangepakt en ontbreekt een tijdige evaluatie. De procedures voor de zorgverlening zijn vastgelegd in een zorgplan, maar de vertaalslag naar de praktijk en het dagelijks handelen in de groepen door de leerkrachten, is niet gemaakt. Hierdoor is indicator planmatige zorg als onvoldoende beoordeeld. Een reden voor het ontbreken van voldoende planmatige hulp kan zijn dat nog niet duidelijk is wat een zorgleerling is, de school heeft hier geen eenduidige criteria voor opgesteld. Deze criteria dienen duidelijk te zijn vastgelegd en geven aan wanneer leerachterstanden te groot zijn en/ of ontwikkeling stagneert. Het opstellen van criteria voor leerlingen die over meer dan gemiddelde capaciteiten beschikken, is dan de volgende stap. In de groepen 1 en 2 wordt gewerkt met een digitaal handelingsprotocol. Op deze manier wordt de ontwikkeling van de leerling vanaf de start in groep 1 voldoende in kaart gebracht en worden eventuele signalen van zorg vroegtijdig gesignaleerd. Het ontwikkelingsvolginstrument dat de school hanteert in de groepen 1 en 2 zou bij de vroegtijdige signalering een nog belangrijkere rol kunnen vervullen. Voor leerlingen die meer dan een half jaar achterstand in de leerstof hebben, of met ernstige problemen kampen, is het nodig dat tijdig binnen de school nader wordt onderzocht wat mogelijke oorzaken daarvan zijn. Deze oorzaken worden nu onvoldoende achterhaald en er is geen sprake van inhoudelijke zorgvuldigheid waarmee de zorgvraag wordt geanalyseerd. Voor deze leerlingen is er in veel gevallen aanvullend diagnostisch onderzoek nodig, dat nog binnen de mogelijkheden van een basisschool kan worden uitgevoerd door de leerkrachten en/ of ib'er. De uitkomst van dit onderzoek zou de basis moeten vormen voor een scherp geformuleerde doelstelling en het uitlijnen van een handelingsplan voor dergelijke leerlingen. In de huidige aanpak van de school schuilt een risico, dat de geboden hulp en inzet van alle betrokkenen niet de kern van het probleem van de leerling raakt. De school kan verder onvoldoende aantonen dat er consequent en regelmatig aan de uitvoering van de zorg wordt gewerkt, dit is ook niet gestructureerd terug te vinden in bijvoorbeeld de dag- en weekplanningen in de diverse groepen. Het periodiek nagaan of de geboden hulp aan een leerling daadwerkelijk tot het beoogde resultaat leidt, zal de school met meer regelmaat en beter aantoonbaar moeten uitvoeren. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is voor 2 indicatoren op orde en 4 indicatoren worden als onvoldoende beoordeeld. De school heeft een te beperkte analyse gemaakt van de kenmerken van haar eigen leerlingpopulatie en de effecten daarvan op de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Zo blijkt dat er, ondanks de tegenvallende resultaten op de tussentijdse toetsen op het gebied van taal, spelling en lezen, geen sprake is van structureel inplannen van extra onderwijstijd op die gebieden. De school heeft een start gemaakt met het analyseren van de tussenresulaten, maar voor de eindresulaten is dit nog niet gebeurd. Het trekken van conclusies voor haar schoolontwikkeling uit de evaluaties van de eind- en tussenresultaten is een volgende stap die de school moet maken. pagina 8 van 14

9 De school heeft verder nog geen gestructureerde aanpak om de kwaliteit van het onderwijs in kaart te brengen, de daadwerkelijke uitvoering ervan te volgen en waar nodig te verbeteren. De nieuwe directeur heeft voor dit schooljaar een plan gemaakt met verbeteractviteiten, hierin is duidelijk voor bepaalde prioriteiten gekozen zoals: opbrengstgericht werken, communicatie en zorg. Een kwaliteitshandboek is nog niet aanwezig op school, maar men is zich na de fusie extra bewust van het belang van borgen van afspraken. Er worden dit schooljaar klassenconsultaties uitgevoerd die met behulp van een externe organisatie in samenwerking met de ib'er worden gerealiseerd. Tijdens deze klassenconsultaties ligt de nadruk op de uitvoering van de zorg en het didactisch handelen en zal er gebruik worden gemaakt van een kijkwijzer. Borgingsactiviteiten moeten echter betrekking hebben op alle kwaliteitsaspecten van het onderwijsleerproces (aanbod, tijd, didactisch en pedagogisch handelen, schoolklimaat en leerlingzorg) en deze indicator is hierdoor als onvoldoende beoordeeld. Het verbeteren van de communicatie is opgenomen in het huidige jaarplan. De school vindt open communicatie met ouders belangrijk. Het afleggen van verantwoording over het onderwijs aan ouders/ verzorgers en andere belanghebbenden (leerlingen, MR, bestuur) doet de school in voldoende mate. In de schoolgids staan uitstroomgegevens en de opbrengstgegevens van de eindtoets vermeld. Tevens heeft de school recent een ouderavond georganiseerd, waar de ouders op de hoogte zijn gesteld van de huidige stand van zaken, het verbetertraject en overige ontwikkelingen binnen de school. Naleving Ten aanzien van de naleving van wettelijke voorschriften heeft de inspectie geconstateerd dat niet wordt voldaan aan onderstaand wettelijk voorschrift: NT1b In de schoolgids is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO). pagina 9 van 14

10

11 3 Conclusie De inspectie concludeert dat de onderwijskwaliteit op basisschool De Lier op een groot aantal van de onderzochte onderdelen verbeterd moet worden. Ze handhaaft echter het reeds toegekende basisarrangement. Een belangrijke reden hiervoor is dat de eindopbrengsten van de leerlingen van groep 8, gemeten over de laatste drie schooljaren, voldoende zijn. Bovendien constateert de inspectie dat de huidige directie de tekortkomingen onderkent en een adequaat verbeterplan hanteert om tot versterking van de leerlingzorg en kwaliteitszorg te komen. De bevindingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Het is echter van belang dat vanuit het Bevoegd gezag ook een plan van aanpak wordt opgesteld en zij de verantwoordelijkheid op zich neemt samen met de directie van de school de verbeterpunten structureel aan te pakken. Naleving Er is een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids geconstateerd. Het document geeft geen informatie over de volgende onderdelen: * De schoolgids bevat een passage waarin informatie over de klachtenregeling is vermeld * De schoolgids bevat een passage waaruit volgt dat er geld van ouders wordt gevraagd, anders dan voor buitenschoolse opvang. Het beleid van de inspectie is de genoemde onvolkomenheden op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bevoegd gezag afgesproken dat in de volgende versie van dit schooldocument de ontbrekende onderdelen worden opgenomen. pagina 11 van 14

12

13 Bijlage In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 7a Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 13 van 14

14 Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving Wet- en regelgeving NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). NT3A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4B Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee pagina 14 van 14