ADVIES. inzake de klacht van: [klaagster] te [woonplaats], moeder van [leerling] tegen

Transcriptie

1 Een mbo-instelling kon de toelating van een leerling tot BBL niveau 2 niet weigeren zonder onderzoek naar de geschiktheid van die leerling. inzake de klacht van: ADVIES [klaagster] te [woonplaats], moeder van [leerling] tegen de regiodirecteur van [school] te [vestigingsplaats], verweerder gemachtigde: de heer mr. S.G. van der Galiën 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Bij klaagschrift van 21 juni 2018 heeft klaagster op grond van de geldende klachtenregeling een klacht tegen verweerder ingediend. Vanwege de inhoud van de klacht en de wenselijkheid snel duidelijkheid te krijgen over de klacht, heeft de Commissie met klaagster en met het College van Bestuur contact opgenomen over de verdere procedure. Op basis van de gesprekken heeft de Commissie besloten de klacht versneld in behandeling te nemen en heeft de klacht als volgt samengevat: [klaagster] klaagt erover dat [school] haar dochter niet toelaat tot de opleiding dierverzorging niveau 2 BBL, zoals nader toegelicht in haar klachtbrief en aanvulling. Verweerder heeft op 13 juli 2018 een verweerschrift ingediend. Alle stukken zijn in afschrift aan partijen gestuurd. De mondelinge behandeling van de klacht vond plaats op 18 juli 2018 te Utrecht. Klaagster is op de zitting verschenen. Zij werd vergezeld door de vader van [leerling]. Verweerder is op de zitting verschenen. Hij werd bijgestaan door de gemachtigde. Onder handhaving van hun standpunten hebben partijen een nadere toelichting gegeven. Wat in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk in dit advies weergegeven. De secretaris heeft op 19 juli 2018 telefonisch en per het dictum, dat wil zeggen: het antwoord op de vraag of het verzoek gegrond is of ongegrond, aan partijen meegedeeld. 2. DE FEITEN [leerling] is geboren op [geboortedatum] Zij heeft havo 1 en 2 afgerond. Zij is met psychische problemen uitgevallen in havo 3 (begin 2017). [leerling] heeft inmiddels de diagnose ASS (Asperger) / advies d.d. 14 augustus 2018 pagina 1 van 6

2 Sinds oktober 2017 volgt zij een speciaal traject, B!TS (Bijzonder Interventie Team Schoolgang), een cluster 4 traject op [school 1] in [vestigingsplaats 1]. Het doel daarvan is terugkeer naar een reguliere school. [leerling] heeft zich op 16 mei 2018 aangemeld op [school] (hierna ook: verweerder) voor een opleiding dierenverzorging niveau 2 BBL. [school] is de enige school in de regio die deze opleiding aanbiedt. Op 13 juni 2018 heeft een gesprek plaatsgevonden tussen klaagster, de heer [vervangend locatiehoofd], vervangend locatiehoofd, en de zorgcoördinator, van [school]. De mentor van [leerling] van [school 1], was daarbij aanwezig. Verweerder was zelf niet bij dit gesprek aanwezig. Op 19 juni 2018 heeft verweerder geweigerd om [leerling] toe te laten tot de opleiding omdat zij niet voldoet aan de wettelijke toelatingseisen. [leerling] is alleen welkom voor het volgen van de entree-opleiding. Wettelijk kader Betreffende artikel lid 4 van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) 4 Vereiste voor toelating tot een basisberoepsopleiding als bedoeld in artikel 7.2.2, eerste lid, is met inachtneming van het bepaalde krachtens artikel het bezit van: a. een diploma lager beroepsonderwijs, een diploma voorbereidend beroepsonderwijs, of een diploma voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs voor zover het betreft de basisberoepsgerichte leerweg of de kaderberoepsgerichte leerweg, b. een diploma middelbaar algemeen voortgezet onderwijs, of een diploma voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs voor zover het betreft de theoretische leerweg, c. een diploma mavo-vbo, of een diploma voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs voor zover het betreft de gemengde leerweg, d. een bewijs dat de eerste drie leerjaren van een school voor hoger algemeen voortgezet onderwijs of van een school voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs met gunstig gevolg zijn doorlopen, e. een ander bij ministeriële regeling aangewezen diploma of bewijsstuk, of f. een diploma entreeopleiding, bedoeld in artikel 7.2.2, eerste lid, onderdeel a. 5 ( ) 6 Het bevoegd gezag kan in bijzondere gevallen personen die niet voldoen aan de vooropleidingseis voor een basisberoepsopleiding, vakopleiding, middenkaderopleiding of specialistenopleiding, vrijstellen van die vooropleidingseis, indien zij bij een onderzoek hebben blijk gegeven van geschiktheid voor het desbetreffende onderwijs. 3. VISIE PARTIJEN Visie klaagster Hoewel [leerling] niet voldoet aan de wettelijke toelatingseisen, verdient zij het om een kans te krijgen. Klaagster vindt dat sprake is van een bijzonder geval en doet daarom een beroep op artikel lid 6 WEB. Op grond van dat artikel bestaat de mogelijkheid om af te wijken van de wettelijke toelatingseisen / advies d.d. 14 augustus 2018 pagina 2 van 6

3 Hoewel [leerling] niet in het bezit is van een vereist diploma of een overgangsbewijs van 3 havo naar 4 havo, is zij zeer gemotiveerd en geschikt voor deze opleiding. [leerling] heeft veel interesse voor het milieu en dieren en daarom is zij in oktober 2017 gaan werken op een zorgboerderij. Daar is zij opgebloeid. [leerling] heeft bij een andere mbo-instelling een geschiktheidstest gedaan. Uit die test is gebleken dat [leerling] ruimschoots functioneert op niveau 2. De heer [vervangend locatiehoofd] van [school] heeft in het gesprek aanvankelijk vast gehouden aan de wettelijke vereisten, maar heeft uiteindelijk ook aangegeven dat [leerling], gezien haar niveau en motivatie geschikt zou zijn voor deze opleiding. [leerling] is bereid om een toelatingstest te doen om aan te tonen dat zij geschikt is voor deze opleiding. [leerling] heeft moeite met schoolgang, maar een dag per week naar school, zoals in een BBLopleiding, is te overzien. De entree-opleiding sluit niet aan bij [leerling s] interesses en is niet geschikt voor haar. De opleiding is te schools. [leerling] heeft moeite met sociale situaties en werken in een winkel, wat bij de entree-opleiding hoort, is daarom niet geschikt. Zij heeft qua niveau ook geen entree-opleiding nodig. De school heeft anders dan de afwijzing op grond van de wettelijke vereisten, geen onderzoek gedaan naar de geschiktheid van [leerling]. [leerling] is zich ervan bewust dat de opleiding niet slechts over dieren gaat, maar vooral over de omgang met mensen die dieren houden. Vanuit het B!TS traject krijgt [leerling] begeleiding en ondersteuning van een boba-coach (begeleiding en ondersteuning bij autisme). Deze coach traint [leerling] onder andere met de sociale aspecten van het dagelijks leven en het overwinnen van haar angsten. Deze coach kan haar ook blijven helpen tijdens de BBLopleiding. [leerling] heeft gigantische stappen gezet in het jaar dat ze niet naar school ging. Zij heeft op eigen initiatief gesolliciteerd naar een echte baan bij een zorgboerderij met verschillende dieren. Zij is daar voor 20 uur per week aangenomen. Hiermee kwalificeert zij bij aanvang voor een BBL-opleiding. [leerling] heeft zich niet voor 1 april aan kunnen melden, omdat zij bezig was met het B!TS traject en zij niet eerder wist wat zij wilde gaan doen. Tot slot doen klagers een beroep op het maatschappelijk belang om het thuiszitten van leerlingen tegen te gaan. Visie verweerder Voor toelating van leerlingen hanteert de instelling uitsluitend de wettelijke toelatingseisen van artikel lid 4 van de WEB. [leerling] heeft zich na de uiterlijke inschrijvingsdatum van 1 april aangemeld bij de opleiding en zij is niet in het bezit van een vereist diploma of een bewijs dat zij de eerste drie leerjaren van de havo goed heeft doorlopen. Artikel lid 6 WEB houdt geen verplichting in voor verweerder om af te wijken van de wettelijke toelatingseisen. Desondanks is wel summier gekeken naar de achtergrond van [leerling] en heeft verweerder een afweging gemaakt over de geschiktheid van [leerling] voor deze opleiding. De op de zitting naar voren gebrachte, voor verweerder nieuwe argumenten waarom [leerling] wel geschikt zou kunnen zijn om de opleiding te volgen, zijn niet eerder besproken. Echter de mate waarin [leerling] begeleiding krijgt vanuit het B!ts traject, sterkt verweerder juist in de overtuiging dat [leerling] in elk geval op dit moment niet geschikt is voor de niveau 2 opleiding / advies d.d. 14 augustus 2018 pagina 3 van 6

4 Op de zitting heeft verweerder weersproken dat de heer [vervangend locatiehoofd] zou hebben gezegd, dan wel bedoeld heeft te zeggen, dat [leerling] wel geschikt is voor de opleiding. [leerling] is wel toelaatbaar tot de entree-opleiding. [leerling] heeft gelet op haar achtergrond een veilige en rustige plek nodig om haar dagritme weer op te bouwen. De entree-opleiding is juist voor leerlingen als [leerling] geschikt en biedt haar de beste kans op een succesvolle afronding van haar opleiding. Bij een succesvolle afronding van de entree-opleiding kan [leerling] doorstromen naar een niveau 2 BBL opleiding. De opleiding dierverzorging is een beroepsopleiding en geen vrijblijvende opleiding voor leerlingen met alleen maar interesse voor dieren. Dat is niet voldoende. Verweerder dient ook af te wegen of een leerling kans maakt de opleiding met succes af te ronden, en of die leerling de nodige sociale vaardigheden heeft om na de opleiding ook daadwerkelijk een baan te vinden. Daar dient vanuit de instelling rekening mee te worden gehouden. In het geval van [leerling] zag verweerder dat nog niet. Op grond van de wettelijke toelatingseisen en de achtergrond van [leerling] is een weloverwogen beslissing genomen. 4. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie toetst beslissingen van scholen om een leerling niet toe te laten tot een opleiding over het algemeen terughoudend. In deze zaak heeft de school op grond van artikel lid 4 WEB geweigerd om [leerling] toe te laten voor de opleiding dierenverzorging niveau 2 BBL. Op grond van de stukken en wat er op de zitting naar voren is gebracht, stelt de Commissie vast dat [leerling] niet voldoet aan de vereisten voor toelating zoals die zijn gesteld in artikel lid 4 WEB. Uit artikel lid 6 WEB volgt dat het bevoegd gezag kan afwijken van de vooropleidingseisen, indien een persoon na onderzoek blijk heeft gegeven van geschiktheid om wel te worden toegelaten. Gelet op de parlementaire geschiedenis is dit, naar het oordeel van de Commissie, geen vrijblijvende bepaling. In de kamerstukken Nota naar aanleiding van het verslag in het kader van de invoering/aanpassing van het betreffende wetsartikel staat: Voorop zij gesteld dat een toelatingsonderzoek geen recht is van alle ongediplomeerde jongeren die naar een mbo-2-opleiding willen. Alleen als de instelling zelf het idee heeft dat het zin heeft te onderzoeken of de jongere voldoende capaciteiten voor een mbo-2-opleiding heeft, besluit ze tot een toelatingsonderzoek. De minister, mede namens de staatssecretaris, antwoordde als volgt: In principe hoeft het doen van een toelatingsonderzoek geen omvangrijke uitvoeringslast met zich mee te brengen voor de instellingen; het gaat erom dat een onderzoek wordt gedaan naar de geschiktheid. In voorkomend geval moeten enkele toetsen afgenomen en nagekeken worden en de resultaten moeten worden vastgelegd. Het is overigens nu ook al mogelijk voor het bevoegd gezag om in een individueel geval af te wijken van de vooropleidingseisen / advies d.d. 14 augustus 2018 pagina 4 van 6

5 Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer is in de Memorie van Antwoord het volgende opgenomen over het toelaten in een entree- of niveau 2 opleiding van kinderen zonder diploma: De leden van de VVD-fractie hebben nog wel wat twijfels over de toelating van deelnemers die zonder voortgezet onderwijsdiploma het mbo instromen. Op dit moment is er een substantiële groep die zonder voortgezet onderwijsdiploma start met een mbo-opleiding op niveau 2, 3 of 4 en deze opleiding succesvol afrondt. De regelgeving wordt voor deze groep aangescherpt. Het risico bestaat dat in de uitvoering deze deelnemers te snel in een entreeopleiding worden geplaatst. De minister, mede namens de staatssecretaris, antwoordde op deze vraag als volgt: Er kunnen zeker jongeren zijn die geen vo-diploma hebben vanwege omstandigheden anders dan een gebrek aan capaciteiten. Deze jongeren zouden goed in staat kunnen zijn een opleiding op niveau 2 of hoger te volgen; het is dan zelfs onwenselijk deze in een entreeopleiding te plaatsen. Plaatsing in een hoger niveau is dan ook mogelijk, maar wel als de instelling heeft vastgesteld dat dat kansrijk is. De instellingen hebben belang bij zo homogeen mogelijke groepen; het is daarom niet de verwachting dat instellingen terughoudender dan nodig zullen zijn met de toelating van jongeren zonder vmbo-diploma tot een opleiding op niveau 2. Vast staat dat verweerder geen onderzoek heeft gedaan naar de geschiktheid van [leerling]. Zij is immers afgewezen op grond van artikel lid 4 WEB. De vraag die dient te worden beantwoord of dat in dit specifieke geval, mede gelet op de achterliggende gedachten van de wetgever, ook redelijk is. Klaagster heeft op de zitting nader toegelicht waarom [leerling] een bijzonder geval is en waarom zij een kans verdient om toch op deze opleiding te worden toegelaten. [leerling] heeft havo 1 en 2 gevolgd en is slim genoeg om deze opleiding te volgen. Dat zij de havo niet heeft afgerond vanwege psychische problemen maakt voor de Commissie niet dat zij dat qua motivatie en intellectuele capaciteiten niet had gekund. [leerling] heeft het afgelopen jaar hard aan zichzelf gewerkt. Met ondersteuning en begeleiding van haar coach vanuit het B!TS traject is er veel aandacht geweest voor verbetering van haar sociale vaardigheden. Zij heeft samen met haar coach sociale aspecten van het dagelijks leven getraind en zij heeft grote stappen gezet. Het argument van verweerder dat [leerling] sociaal niet heel sterk is en begeleiding nodig heeft en daarom niet geschikt is voor een niveau 2 opleiding, deelt de Commissie niet. [leerling] lijkt zeer gemotiveerd voor deze opleiding, zoals ook blijkt uit het feit dat zij op eigen initiatief een betaalde baan heeft gevonden, die aansluit bij de beoogde opleiding. De Commissie acht het zeker niet uit te sluiten dat [leerling] met de beperkingen die zij heeft en met begeleiding vanuit het B!ts traject, juist wel geschikt is voor deze opleiding. Op de zitting is gebleken dat verweerder slechts een (summiere) afweging heeft gemaakt over de geschiktheid van [leerling] voor deze opleiding, maar hier verder geen onderzoek naar heeft gedaan. Er heeft hierover ook geen inhoudelijk gesprek met klaagster plaatsgevonden. De Commissie onderkent dat verweerder behalve de verantwoordelijkheid naar toekomstige en zittende studenten, tevens de verantwoordelijkheid draagt voor de waarde van de door haar uitgereikte diploma s en voor een zo goed mogelijke aansluiting tussen het door haar / advies d.d. 14 augustus 2018 pagina 5 van 6

6 gegeven onderwijs en de arbeidsmarkt en dat daarbij ook andere dan louter intellectuele vaardigheden of liefde voor dieren een rol spelen. Daarnaast heeft verweerder ook de (wettelijke) verantwoordelijkheid de mogelijke geschiktheid van [leerling] niet op voorhand af te meten aan haar beperking, zonder onderzoek te doen naar deze geschiktheid, inclusief de vraag of [leerling] een doeltreffende aanpassing behoeft die haar geschiktheid voor de opleiding kan verhogen. Alles overziend is de Commissie van oordeel dat er reden was om in [leerling s ] geval onderzoek te doen naar haar geschiktheid voor de opleiding voordat een beslissing werd genomen over het toelaten tot de opleiding. Nu verweerder dat niet heeft gedaan, is de klacht gegrond. 5. OORDEEL VAN DE COMMISSIE De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht gegrond is. 6. AANBEVELINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie beveelt het bevoegd gezag van [school] aan om onderzoek te doen naar de geschiktheid van [leerling] om te kunnen worden toegelaten tot de opleiding dierverzorging niveau 2 BBL en daarbij open te staan voor alle beschikbare informatie. Aldus gedaan te Utrecht op 14 augustus 2018 door mr. drs. P.H.A. van Geel, voorzitter, mr. drs. G.W. van der Brugge MA, en drs. C.A. Hoos, leden, in aanwezigheid van A. Gordon, secretaris. mr. drs. P.H.A. van Geel voorzitter A. Gordon secretaris / advies d.d. 14 augustus 2018 pagina 6 van 6