technologisch LEGO Control Lab en Coach Junior LEGO Control Lab en Coach Junior Bijlage bij DOCENTENHANDLEIDING vmbo-t/havo/vwo leerjaar 2

Transcriptie

1 technologisch Bijlage bij DOCENTENHANDLEIDING vmbo-t/havo/vwo leerjaar 2 LEGO Control Lab en Coach Junior technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 1

2 Coach Junior (leerling versie) Voor de laatste informatie over LEGO Control Lab zie de site van CMA: Klik naar LEGO DACTA en je vindt de laatste informatie. Leerlingen nemen de instructieset zelfstandig door. Ze gebruiken de set ook als een soort naslagwerk bij extra opdrachten. Bij de instructie hebben leerlingen alleen een computer nodig met het software programma Coach Junior. Er is een werkbare demo versie (Coach Junior 5) te downloaden ( en een thuisversie als u een schoollicentie voor Coach Junior heeft ( Leerlingen kunnen de programma s, die ze maken op een diskette, of memory (USB) stick bewaren en evt. uitprinten. Bij de demoversie kun je geen programma s bewaren. De projecten zijn geschreven voor de LegointerfaceB en niet voor de RCX steen of voor de eigen interfaces van CMA. Voor Windows (XP) heeft u een speciale driver voor de aansturing van de Interface B nodig. Ook deze is te downloaden vanaf de site van CMA ( Er komen steeds nieuwe versies van Coach Junior. De meest gebruikte is in 2004 nog versie 5. Versie 6 is reeds aangekondigd. Ook vinden er regelmatig updates plaats met verbeteringen en fout correcties. Van de site van CMA zijn ook instructies voor de programma s (als pdf files) te downloaden. Simuleren Met de thuis- en de demoversies kun je werken zonder dat je een Lego interface nodig hebt. Het is mogelijk de werking van een programma te simuleren. Op het scherm kun je INPUT-waardes wijzigen (schakelaar, temperatuur, enz.) en kun je de OUTPUT-waardes (motor - lamp - zoemer) zien. Terugkoppeling is niet te simuleren. Dat betekent bijvoorbeeld dat je bij een model van een thermostaat zelf de waardes moet verhogen of verlagen om het resultaat te kunnen zien. Leerlingen kunnen thuis of op school in een netwerk met het programma werken en deze instructieset doornemen. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 2

3 Inleiding De techniek staat niet stil! Technische apparaten worden steeds intelligenter. Steeds vaker nemen automaten taken over van de mens. Met LEGO Control Lab en het computerprogramma Coach Junior leer je automaten maken. Neem deze instructieset nauwkeurig door en maak de opdrachten. 1 LEGO Control Lab LEGO Control Lab is een LEGO pakket dat bestaat uit twee dozen met onderdelen en een Interface die je aansluit op een computer. In de LEGO dozen zitten veel onderdelen die je al kent: allerlei soorten bouwstenen, verbindingsbusjes en wielen. Je ziet ook motoren, lampjes en zoemertjes. Die onderdelen noem je Actuatoren. In de doos zitten ook onderdelen die iets kunnen voelen of zien. Die onderdelen noem je Sensoren. Met LEGO Control Lab bouw je modellen. Sensoren en Actuatoren sluit je aan op de Interface. De Interface sluit je aan op een computer. Met het computerprogramma Coach Junior doet het model wat jij wilt.. In de techniek noem je dat Besturen. 2 Coach Junior Coach Junior is een programma gemaakt door het CMA in Amsterdam. Eigen Lab is een onderdeel van het programma Coach Junior. In het Eigen Lab werk je met Modeltaal. Modeltaal is een programmeertaal voor de besturing van Actuatoren. Met Modeltaal maak je computerprogramma s die reageren op Sensoren en die Actuatoren laten werken. De Sensoren en Actuatoren bouw je in een LEGO model. Je laat het programma lopen en zo maak je dus je eerste door een computer gestuurde automaat. 3 Stap voor Stap Deze instructieset neem je stap voor stap door. Eerst lees je iets over de belangrijkste onderdelen van het LEGO Control Lab: de Sensoren, de Actuatoren en de Interface. Daarna start je het programma Coach Junior en krijg je instructie hoe dit programma werkt. 4 Opdrachten In de instructieset staan opdrachten. Door deze opdrachten uit te voeren leer je met Control Lab en Coach Junior te werken. In het werkboek staan drie opdrachten die je pas uitvoert als je deze instructieset goed hebt gelezen en alle opdrachten uit de instructieset hebt gemaakt. 5 Eigen project Je krijgt van school de mogelijkheid om het programma Coach Junior thuis te installeren. Het programma werkt dan zonder de Lego onderdelen. Je simuleert de werking. De projecten (opdrachten) die je maakt kun je uitprinten, maar natuurlijk ook opslaan (en mee naar school nemen via diskette, USB-stick of als bijlage en.). Bij de demo versie kun je geen technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 3

4 6 De LEGO Interface De LEGO Interface is een kunststof kastje waarin de elektronica zit die de verbinding met de computer regelt. Je sluit er het volgende op aan: 1. De computer; met een kabel op de seriële poort van de computer. Je docent heeft meestal voor deze aansluiting gezorgd. 2. Een kleine transformator; deze zorgt voor de voeding. Ook hiervoor heeft je docent meestal gezorgd. 3. SENSOREN LEGO Control Lab heeft vier Sensoren: de Temperatuursensor, de Positiesensor, de Schakelaar en de Lichtsensor. De Sensoren sluit je aan op het INPUT gedeelte van de Interface. Je ziet gele en blauwe aansluitblokjes 1 t/m 8. De aansluitdraadjes moeten altijd naar beneden wijzen. 4. ACTUATOREN LEGO Control Lab heeft drie Actuatoren: de Zoemer, de Lamp en de Motor. Deze sluit je aan op het OUTPUT gedeelte van de Interface. Je ziet de zwarte aansluitblokjes A t/m H. De aansluitdraadjes moeten altijd naar beneden wijzen. Motor Lamp Zoemer Schakelaar Positiesensor Temperatuursensor Lichtsensor ACTUATOREN SENSOREN technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 4

5 Sensoren Met een Sensor meet je gegevens om ze in het Coach Junior programma te gebruiken. De Sensoren sluit je aan op een ingang met de juiste kleur. De gele Sensoren sluit je aan op gele aansluitblokjes 1 t/m 4. De blauwe Sensoren sluit je aan op de blauwe aansluitblokjes 5 t/m 8. Let op: altijd met de aansluitdraadjes naar beneden. Temperatuursensor Deze gele Sensor meet de temperatuur. De Sensor meet temperaturen tussen -20 C en +50 C. Je sluit de Temperatuursensor aan op een van de vier gele ingangen. Schakelaar Deze gele Sensor is een drukschakelaar. De Sensor meet of de Schakelaar is ingedrukt (Aan of Uit). Je sluit de Schakelaar aan op een van de vier gele ingangen. Via de computer meet je: of de Schakelaar Aan of Uit staat; of de Schakelaar Aan of Uit is geweest; hoeveel keer de Schakelaar is ingedrukt (tellen). Lichtsensor Met deze blauwe Sensor meet je de lichtsterkte. Je meet met de Lichtsensor hoeveel licht er op schijnt. Je sluit deze Sensor aan op een van de vier blauwe ingangen. Je kunt met de Lichtsensor bijvoorbeeld: passerende blokjes tellen, doordat een lichtstraal onderbroken wordt; meten hoeveel licht er in een ruimte is (lichtsterkte). Positiesensor Deze blauwe Sensor meet hoever een as is gedraaid. De Positiesensor meet in 16 stapjes per omwenteling. Je sluit deze Sensor aan op een van de vier blauwe ingangen. Met de Positiesensor meet je: in welke richting een as draait; hoever een as is gedraaid. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 5

6 7 Actuatoren Op het OUTPUT gedeelte van de LEGO Interface sluit je de Actuatoren aan. Sluit de Actuatoren aan op de zwarte aansluitblokjes A t/m H. Let op: de aansluitdraadjes naar beneden. Motor De Motor kan: Linksom of Rechtsom draaien; vlugger of langzamer draaien. Lamp Achter het gloeilampje kun je een reflector monteren. De reflector bundelt de lichtstraal. De Lamp kan: Aan- of Uitgezet worden; Knipperen; Feller of Zwakker branden. Zoemer De Zoemer kan: Aan- of Uitgezet worden; twee soorten geluiden maken ( DiduDidu of WeeWee ) De Zoemer kun je ook bedienen door aan de Zoemer te draaien. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 6

7 8 Coach Junior opstarten Start het programma Coach Junior. Je krijgt figuur 1 te zien. Bij een nieuwere versie kan het scherm iets afwijken. Klik op de openstaande map (Open project). Open project 1 Figuur 2 verschijnt. Kies Eigen Lab. Eigen Lab 2 Figuur 3 verschijnt. Voor een nieuwe activiteit kies je de knop Kies een activiteit. Voor het openen van een bestaand programma kies je Open resultaat. Kies een activiteit Open resultaat 3 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 7

8 9 Het openingsscherm van Eigen lab (nieuwe activiteit) Als je een nieuwe activiteit start, zie je figuur 4. Kies als activiteit Sturen in Modeltaal. Rechts bovenin het scherm zie je de Helpknop. Voordat je iets aan iemand vraagt; eerst zelf deze knop gebruiken. Leer zelf problemen op te lossen. De Helpfunctie in een computerprogramma is hierbij een belangrijk hulpmiddel. 4 Heb je de activiteit Sturen in Modeltaal gekozen, dan verschijnt figuur 5. Links zie je icoontjes met Sensoren. Rechts zie je icoontjes met Actuatoren. Deze icoontjes kun je naar de LEGO Interface verplaatsen. Sensoren naar de Input en Actuatoren naar de Output. Linksboven zie je een scherm met uitleg. Bovenin het scherm zie je een aantal knoppen. Druk op de knop met de P. Dit is de Programmaknop. LEGO Interface Programmaknop Sensoren Actuatoren Figuur 6 verschijnt. In de kolom rechts zie je een lijst met commando s. 5 Lijst met commando s 6 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 8

9 10 Het openingsscherm van Eigen lab (oude resultaten) Je hebt al eerder een programma gemaakt en je wilt dat aanpassen. Je klikt dan op de knop Open resultaten. Resultaten (programma s) staan op een diskette. Stop die diskette in A: Er verschijnt een lijst met oude resultaten (figuur 7). Open resultaten Lijst met oude resultaten Helpknop Kies één van deze resultaten. Een programma dat je eerder hebt gemaakt verschijnt verschijnt. Rechts (in figuur 8) zie je een programma dat 7 Looplamp heet. In het werkboek ga je dit programma maken. Als je met de muis een knop aanwijst, zie je in een geel kader Informatietekst. De tekst geeft aan waar de knop voor dient. Informatietekst Knoppenbalk Aantekeningen venster Programma venster Sensoren 8 LEGO Interface Actuatoren technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 9

10 11 Het maken van programma s Figuur 9 verschijnt als je een nieuw programma maakt (zie ook figuur 6). Klik één van deze commando s aan. Zoals je ziet komt het commando in het programma. Klik één van deze commando s aan, dan komen ze vanzelf in het programma. 9 In figuur 10 zie je wat er gebeurt als je het commando Als kiest. Je ziet rechts een nieuwe lijst met Vervolgcommando s. Klik op Temperatuur 10 Vervolgcommando s na Als. In figuur 11 zie je wat er gebeurt. Er verschijnen getallen die aangeven op welk ingang (Inputnummer) van de Interface de Temperatuursensor is aangesloten. In figuur 12 zie je rechts de commando s < ( kleiner dan ) en > ( groter dan ). 11 Deze getallen geven aan op welk Input nummer een Sensor is aangesloten. In figuur 13 zie je wat er gebeurt nadat je < ( kleiner dan ) hebt gekozen. 12 In het kleine vakje boven vul je het aantal graden in. Druk daarna op de Enter toets. Het commando wordt compleet gemaakt met Dan. Figuur 14 verschijnt. Je kunt een nieuwe commandoregel maken. 13 Vervolg-commando s na het keizen van het Input nummer Tik hier het aantal graden in. Daarna de Enter toets indrukken. 14 De eerste commandoregel is klaar. Er verschijnt een nieuwe regel. Rechts verschijnen weer de commando s uit figuur 9. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 10

11 12 Programma s bewerken Als je een commando wilt tussenvoegen of een of meer commando s wilt Wissen of Kopiëren, klik je op het hamertje of druk je op de rechter muisknop. Dan verschijnt een grijs keuzemenu (figuur 15). Wat de commando s betekenen, leer je door zelf programma s te maken. Volg de stappen in deze instructieset. Op de volgende bladzijden krijg je informatie over de verschillende commando s. Keuze menu Hamer 15 Klik je op Help dan verschijnen Helpschermen. Klik je op de groene teksten, dan kom je vanzelf in vervolgschermen (figuur 16). Leer de Helpfunctie van Coach-Junior te gebruiken. 16 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 11

12 13 Programma opslaan In figuur 17 zie je op welke knop je moet klikken om een programma te bewaren. Bewaar resultaten als 17 Hierna verschijnt figuur 18. Je kunt een nieuwe naam invoeren of het programma opslaan met de oude naam. Als je het programma met de oude naam opslaat, verschijnt eerst een waarschuwingsscherm (figuur 19) technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 12

13 14 Programma uitvoeren Om een programma uit te voeren klik je op de groene Startknop. Dan verschijnt er een Monitorscherm. Klik je in het Monitorscherm op de groene knop, dan gaat het programma lopen. Let op dat je de Sensoren en Actuatoren op het scherm naar de juiste plaatsen op de Interface versleept. Kom je er niet uit, gebruik dan de Helpknop. Links in figuur 20 zie je een Helpscherm. Het scherm geeft informatie over het Monitor scherm. Startknop Helpknop Helpschermen 20 De Actuator Lamp is drie maal versleept naar de uitgangen A, B en C. 15 Stoppen met Coach Junior Je kunt nu een beetje met het programma Coach Junior omgaan. De beste manier om het programma te leren gebruiken, is door er mee te werken. Problemen probeer je eerst zelf op te lossen. Gebruik daarvoor de Helpfunctie. Kom je er echt niet uit, vraag dan hulp aan een klasgenoot of aan je docent. Klik op de Uitgangsknop (figuur 21) om het programma te verlaten. Het kan zijn dat je meerdere malen op de Uitgangsknop moet drukken. Uitgangsknop 21 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 13

14 16 Uitvoercommando s Deze commando's gebruik je voor het aansturen van Actuatoren (Motor, Zoemer en Lamp) in een programma. Je kunt met een uitvoer-commando bijvoorbeeld een Motor met een bepaalde snelheid Links- of Rechtsom laten draaien. Door op een commando te klikken uit de lijst met commando s (zie bijvoorbeeld figuur 6 en figuur 9) komt het commando in een programma. Uitvoercommando s Motor 1. Klik op Motor uit de lijst met commando s. 2. Klik op één van de letters A t/m H (de uitgangen op de Interface). 3. Kies of de Motor Linksom of Rechtsom moet draaien. Behalve de commando s Linksom en Rechtsom zie je ook het commando Uit. 4. Versleep op het scherm het icoontje met de Motor naar de juiste uitgang op de Interface. Zoemer 1. Kies Zoemer, 2. Klik op één van de letters A t/m H (de uitgangen op de Interface). 3. Kies of de Zoemer als 'TiduDidu' of als Weewee' moet klinken of dat de Zoemer Uit moet. 4. Versleep op het scherm het icoontje met de Zoemer naar de juiste uitgang op de Interface. Lamp 1. Kies Lamp, 2. Klik op één van de letters A t/m H (de uitgangen op de Interface). 3. Kies of de Lamp Aan of Uit moet, of dat hij moet Knipperen. 4. Versleep op het scherm het icoontje met het lampje naar de juiste uitgang op de Interface. Wacht 1. Met het commando Wacht zet je een Actuator een bepaalde tijd aan- of uit. Dit commando volgt altijd na een van de drie vorige commando s (Motor, Zoemer en Lamp). 2. Kies Wacht, 3. Tik de wachttijd (het getal is in seconden). ZetNiveau Met dit commando bepaal je hoe snel een Motor draait, hoe fel een Lamp brandt en hoe hard een Zoemer klinkt. 1. Kies ZetNiveau. 2. Kies de uitgang (A t/m H) waarop je het vermogen wilt veranderen. 3. Kies een getal tussen 0 en 7, waarbij 0 het laagste vermogen is en 7 het hoogste. Als je het commando ZetNiveau niet gebruikt, geeft een uitgang altijd het maximale vermogen (7). De waarde die je invoert, blijft gelden totdat je opnieuw een waarde invoert. Hieronder (figuur 22) zie je een Programma venster waarin commando s zijn gezet. De Motor op uitgang A draait Rechtsom. De Zoemer op uitgang B klinkt als TiduDidu De Lamp op uitgang C knippert. Dit alles duurt 10 seconden en daarna gaat alles Uit. 22 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 14

15 17 Opdrachten Opdracht 1 Start Coach Junior en schrijf in de Modeltaal een programma dat: een Lamp 10 seconden Aan zet en daarna weer Uit. Noem het programma opdracht 1 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma met de naam opdracht 1 op een vel gelinieerd A4. Dit is je opdrachtenvel. Zet hierop je naam en je klas. Je schrijft het programma thuis of op school. Bewaar het opdrachtenvel bij deze instructie set. Zet bij elke opdracht het opdrachtnummer. In het technieklokaal maak je met LEGO Control Lab een model. Dat geldt ook voor alle volgende opdrachten Tips: Een LEGO Lamp sluit je met een zwart verbindingssnoertje aan op uitgang A. Op de Interface moet het draadje naar beneden wijzen. Vergeet niet het icoontje van de Lamp naar de Interface te slepen (uitgang A). Je hebt het commando Wacht nodig. Opdracht 2 Start Coach Junior en schrijf een programma dat: een Lamp 10 seconden laat Knipperen en daarna weer Uit gaat. Noem het programma opdracht 2 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. Opdracht 3 Schrijf een programma dat: een Zoemer 10 seconden laat TIDUDIDUen en daarna weer Uit gaat. Noem het programma opdracht 3 en bewaar het programma op jouw diskette. Opdracht 4 Schrijf een programma dat: de LEGO Motor 10 seconden Linksom laat draaien daarna staat de Motor 5 seconden stil. dan draait de Motor 10 seconden Rechtsom en stopt daarna. Noem het programma opdracht 4 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. Opdracht 5 Verander het programma opdracht 4 zo dat : de Motor Linksom op snelheid 2 draait en Rechtsom op snelheid 4. Gebruik hiervoor het commando Zetniveau. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 15

16 Opdracht 6 Schrijf een programma dat: een Lamp op uitgang A 10 seconden laat branden een Lamp op uitgang B 10 seconden laat Knipperen. Noem het programma opdracht 6 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. Opdracht 7 Schrijf een programma dat: een Lamp op uitgang A 10 seconden laat Knipperen daarna een Lamp op uitgang B 10 seconden laat branden. Noem het programma opdracht 7 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 16

17 18 Structuurcomm ando s Bij Structuurcommando s horen Beweringen. Op deze bladzijde lees je hoe Structuur-commando s werken. Eerst volgt een korte uitleg over de werking van Beweringen en Structuurcommando s. Op bladzijde 22 zie je een overzicht van alle Beweringen en Commando s. Beweringen Structuurcommando s werken met Beweringen. Na een Structuurcommando volgt altijd een Bewering. Een Bewering is Waar of Niet Waar, bijvoorbeeld: Temperatuur (1) > 30 Deze bewering is Waar als de Temperatuur gemeten met een Sensor op ingang 1 hoger is dan 30 C en Niet Waar als de Temperatuur lager of gelijk is aan 30 C. Als... Dan,..., EindAls commando Een Structuur-commando begint bijvoorbeeld met: Als... Na Als moet altijd een bewering komen en de commandoregel eindigt altijd met Dan, bijvoorbeeld: Als Temperatuur (1) > 30 C Dan Na dit commando komt er een Uitvoercommando, bijvoorbeeld: Je wilt dat Als de Temperatuur hoger is dan 30 C een Motor Rechtsom draait. Als Temperatuur (1) > 30 C Dan Motor (A;Rechtsom) Een Structuurcommando heeft altijd een begin (bijvoorbeeld Als... Dan.) en een eind (bij Als is dat EindAls). Het Structuurcommando van hierboven maak je als volgt compleet: Als Temperatuur (1) > 30 C Dan Motor (A;Rechtsom) EindAls In gewoon Nederlands staat hier dat de Motor op uitgang A Rechtsom draait als de Temperatuur van de Sensor op ingang 1 hoger is dan 30 C. Als... Dan,..., Anders,....,EindAls commando Als je wilt dat de Motor Linksom draait als de Temperatuur lager of gelijk is aan 30 C gebruik je het commando Anders Als... Dan... Anders... EindAls. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 17

18 Na Anders volgt altijd een Uitvoercommando dat wordt uitgevoerd als de Bewering Niet Waar is. Het complete Structuurcommando ziet er zo uit: Als Temperatuur (1) > 30 C Dan Motor (A;Rechtsom) Anders Motor (A;Linksom) EindAls Herhaal,..., TotDat..., commando Als je een of meer commando s wilt herhalen, gebruik je het Structuurcommando: Herhaal... Totdat... De commando s tussen Herhaal en TotDat worden herhaald totdat de Bewering achter TotDat waar is, bijvoorbeeld: Herhaal Motor (A; Rechtsom) TotDat Schakelaar (3) = Aan In gewoon Nederlands laat dit programma: de Motor op de uitgang A Rechtsom draaien Totdat je de Schakelaar op ingang 3 indrukt (Aan is). Hieronder volgt nog een programma. Herhaal AlsTemperatuur (1) > 30 C Dan Motor (A;Rechtsom) Anders Motor (A;Linksom) EindAls TotDat Schakelaar (3) = Aan In gewoon Nederlands betekent dit programma: Als de Temperatuur die de Sensor op ingang 1 meet hoger is dan 30 C dan draait de Motor op de uitgang A Rechtsom. Is de Temperatuur lager of gelijk aan 30 C dan draait de Motor Linksom. De Motor blijft Linksom of Rechtsom draaien TotDat je de Schakelaar op ingang 3 indrukt (Aan is). technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 18

19 19 Overzicht Beweringen en Commando s Beweringen Temperatuur Schakelaar Lichtsterkte Tellerstand Looptijd Stopknop Meet de waarde van de Temperatuursensor en vergelijkt deze met een aangegeven Temperatuur. Kies Temperatuur. kies de ingang waarop je de Sensor aansluit. Kies of de Temperatuur. Tik een Temperatuur in graden Celsius in. Voorbeeld: Als Temperatuur (1) > 20 Dan Meet de stand van de Schakelaar en vergelijkt deze met een aangegeven stand. Kies Schakelaar. Kies de ingang waarop je de Schakelaar aansluit. Geef aan of je wilt nagaan of de Schakelaar Aan is, Uit is, AanGeweest is of UitGeweest is. Voorbeeld: Als Schakelaar (2) = Uit Dan Leest het percentage licht van de Lichtsensor en vergelijkt deze met een aangegeven percentage. Kies Lichtsterkte, Kies de ingang waarop je de Lichtsensor aansluit. Kies of het percentage > of < een gewenst percentage moet zijn. Tik een percentage in. Voorbeeld: Als Lichtsterkte (2) < 60 Dan Meet de stand van de Positiesensor en vergelijkt deze met een aangegeven stand. Kies Tellerstand. Kies de ingang waarop je de Positiesensor aansluit. Kies of de Tellerstand gelijk aan (=), > of < de gewenste stand moet zijn. Tik de Tellerstand in. Je geeft het aantal stappen aan. Voorbeeld: Als Tellerstand (5) = 8 Dan Meet de tijd dat je programma loopt en vergelijkt deze met een door jou aangegeven tijd (in seconden). Kies Looptijd. Kies of de looptijd > of < een gewenste tijd moet zijn. Tik een tijd in. Voorbeeld: Als Looptijd > 20 Dan Meet of de Stopknop op de Interface of op de Knoppenbalk is ingedrukt. Stuctuur-commando s Als (bewering) Dan Na Als volgt een bewering die waar of niet waar is. (uitvoercommando s) Op de regel eronder volgt een uitvoer-commando (of commando s). Anders Op de regel onder Anders volgt ook een uitvoer-commando (of commando s). Anders en het uitvoer-commando op de regel erna kan weggelaten worden. (uitvoercommando s) EindAls Een Als Structuurcommando sluit je altijd af met EindAls. Herhaal (structuur- en uitvoercommando s) TotDat (bewering) Repeteer (aantal) (structuur- en uitvoercommando s) TotHier Als je een of meer commando s wilt herhalen zet je ze tussen: Herhaal... TotDat. Achter TotDat moet een bewering die Waar of Niet Waar is. Is de bewering Waar dan stopt de herhaling Een Herhaal Structuurcommando sluit je altijd af met TotDat Na Repeteer volgt het aantal malen dat de Structuur- en Uitvoercommando s worden herhaald. Alle commando s na Repeteer en tot TotHier worden herhaald. Een Repeteer Structuurcommando sluit je altijd af met TotHier Overige commando s ResetTellers Zet de Tellerstand op nul. Kies ResetTellers. De tellerstand staat nu op nul. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 19

20 20 Opdrachten Opdracht 8 Schrijf een programma dat: Als de Schakelaar op ingang 1 Aan is, de Lamp op uitgang A minstens 10 seconden Aan blijft. Herhaal je programma, TotDat je op de Stopknop drukt. Noem het programma opdracht 8 en bewaar het programma op jouw diskette. In figuur 23 zie je het scherm dat bij deze opdracht hoort. Het programma is bijna compleet. Er ontbreken nog twee regels. Die moet je zelf bedenken. Tip: vergeet niet het icoontje van de Schakelaar naar 1 te slepen en het icoontje van de Lamp naar A Met de muis kun je de schakelaar bedienen. Zo kun je controleren of je programma werkt. Vergeet niet het programma op het opdrachtenvel te noteren. Je maakt het programma eerst thuis of op school. In het technieklokaal kun je misschien het model in het echt maken. 23 Dit lampje gaat branden als de Lamp Aan is. Als je met de linker muisknop hierop klikt, gaat de schakelaar aan. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 20

21 Opdracht 9 Schrijf een programma dat: Als de Schakelaar op ingang 1 Aan is, een Lamp op uitgang A brandt en een Lamp op uitgang B Uit is. Is de Schakelaar Uit, dan is Lamp A Uit en Lamp B Aan. Herhaal het programma, Totdat je op de Stopknop drukt. Noem het programma opdracht 9 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. Opdracht 10 Sleep de Temperatuursensor naar ingang 1. Sleep de Lamp naar uitgang A en de Zoemer naar uitgang B. Maak de twee schermen bovenin leeg. Je klikt (met de linker muisknop) hiervoor op een het kleine vakje rechtsbovenin deze schermen. Klik met de rechter muisknop in het lege scherm rechtsboven. Er verschijnt een keuzelijst. Kies Meter.. Je ziet figuur 24. Als je met de linker muisknop op de pijltjes naast de sensor drukt, zie je de temperatuurwaarde omhoog of omlaag gaan. Door op de pijltjes te klikken kun je de temperatuurwaarde veranderen. 24 Schrijf een programma dat: Als de Temperatuur op ingang 1 hoger is dan 25 C, een Lamp op uitgang A Aan is en een Zoemer op uitgang B Uit is. Is de Temperatuur lager dan 25 C, dan is de Lamp Uit en maakt de Zoemer geluid. Herhaal het programma Totdat je op de Stopknop drukt. Noem het programma opdracht 10 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. Beschrijf op je opdrachtenvel een situatie waarin je dit systeem kunt gebruiken. In het technieklokaal kun je misschien het model in het echt maken Verwarm de Temperatuursensor met je vingers en kijk wat er gebeurt. technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 21

22 Opdracht 11 Versleep de Lichtsensor naar ingang 5 van de Interface. Maak de twee schermen boven leeg. Je klikt (met de linker muisknop) hiervoor op een het kleine vakje rechtsboven in deze schermen. Klik met de rechter muisknop in het lege scherm rechtsboven. Er verschijnt een keuzelijst. Kies Meter. Er verschijnt een keuzelijst van Sensoren. Kies Lichtsensor. Klik met de rechter muisknop in het lege scherm linksboven. Er verschijnt een keuzelijst. Kies Diagram. Soms moet je eerst met de rechter muisknop op de Lichtsensor drukken. Kies dan diagram en versleep dit naar het lege venster. In figuur 25 zie je hoe de twee vensters eruit zien, voordat je een programma hebt gemaakt. Versleep een Lamp naar uitgang A. Schrijf een programma dat: Als de Lichtsterkte op ingang 5 hoger is dan 50, een Lamp op uitgang A Uit is. Is de Lichtsterkte lager dan 50, dan is de Lamp Aan. Herhaal het programma Totdat je op de Stopknop drukt. Noem het programma opdracht 11 en bewaar het programma op jouw diskette. Noteer het programma op je opdrachtenvel. Laat het programma lopen en verander de waarde van de Lichtsensor door op de pijtjes te klikken. Kijk goed wat er met de diagram gebeurt. Misschien kun je in het technieklokaal de opstelling maken. Laat het programma dan lopen en bedek de Lichtsensor met je vinger en kijk wat er gebeurt. Beschrijf op je opdrachtvel een situatie waarin je dit systeem kunt gebruiken. Door op de pijltjes te klikken kun je de waarde van de lichtsterkte veranderen. De laatste drie regels verzin je zelf 25 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 22

23 Opdracht 12 Voor deze opdracht heb je de LEGO Control Lab onderdelen nodig. Maak deze opdracht in het Technieklokaal. Sluit de Positiesensor aan op ingang 5 van de Interface. Stop een asje in de Positiesensor. Versleep het icoontje op het scherm ook naar ingang 5 van de Interface. Maak de twee schermen boven leeg. Je klikt (met de linker muisknop) hiervoor op een het kleine vakje rechtsboven in deze schermen. Klik met de rechter muisknop in het lege scherm linksboven. Er verschijnt een keuzelijst. Kies Meter. Er verschijnt een keuzelijst van Sensoren. Kies Positiesensor. Draai aan asje in de sensor en kijk wat er gebeurt. EXTRA Maak op de grote groene montageplaat een constructie waarbij een Motor op uitgang A via een vertraging van minimaal 25 : 1 een as aandrijft die verticaal staat. Op deze as schuif je de Positiesensor en een soort wijzer aan de bovenkant. Als de Motor Rechtsom draait, moeten de stappen van de Positiesensor afnemen. Sluit op ingang 1 een Schakelaar aan. Neem het programma over van figuur 26 en laat het programma lopen. Draai met de hand aan de wijzer. Je ziet de stappen van de Positiesensor veranderen. Druk op de Schakelaar. Beschrijf op het opdrachtenvel wat er gebeurt. Beschrijf bovendien waarvoor je een dergelijk systeem kunt gebruiken. 26 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 23

24 Werkboek extra opdrachten Als je alle opdrachten uit deze instructieset hebt gemaakt, kun je verder gaan met de (extra) opdrachten uit het werkboek (zie schermafbeeldingen figuur 27, 28 en 29 ). Is je iets niet duidelijk? Zoek het dan op in deze instructieset of gebruik de helpfunctie van Coach Junior. 27 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 24

25 28 29 technologisch 2 vmbo-t/havo/vwo, Lego Control Lab en Coach Junior 25