Het Nederlands in Suriname
|
|
- Esther Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het Nederlands in Suriname Janneke Diepeveen Institut für Deutsche und Niederländische Philologie Freie Universität Berlin,
2 Introductie Examples and new models for learning and teaching pluricentric languages = multilateraal onderzoeksproject binnen het LifeLongLearning-programma met financiële steun van de Europese Commissie digitale leeromgeving voor studenten en docenten doel: bewustzijn scheppen voor variatie in het Nederlands, taalgebruikers informeren over de verschillende soorten Nederlands, ze door praktijkvoorbeelden vertrouwd maken met taalvariatie Projectpartners: Universität Wien, Freie Universität Berlin, Thomas More, Tilburg University, (Instituut voor de Opleiding van Leraren (Paramaribo)) 2
3 Wat weet je eigenlijk over Suriname? Ligging? Hoofdstad? Bevolking? Klimaat? Staatshoofd? Munteenheid? Taalsituatie??? 3
4 Nederlands in Zuid-Amerika De Republiek Suriname 4
5 De Republiek Suriname 5
6 Nederlandse kolonies en handelsposten in de 17de eeuw 6
7 De Nederlandse Taalunie vandaag 7
8 De Republiek Suriname voormalige Nederlandse kolonie ( ) periode van slavernij ( ): slaven uit West-Afrika periode van contractarbeiders uit Azië en 'Nederlands model' semi-autonoom in 1954 volledig autonoom in
9 Multi-etnisch Suriname bevolkingsgroepen in Suriname: oorspronkelijke bewoners (Indianen) afstammelingen van Europese kolonisten afstammelingen van Afrikaanse slaven (Creolen) afstammelingen van gevluchte slaven (Marrons = Boslandcreolen) afstammelingen van Aziatische contractarbeiders (Hindoestanen, Javanen, Chinezen) 9
10 Multi-etnisch Suriname bevolkingsgroepen in Suriname: oorspronkelijke bewoners (Indianen) afstammelingen van Europese kolonisten afstammelingen van Afrikaanse slaven (Creolen) afstammelingen van gevluchte slaven (Marrons = Boslandcreolen) afstammelingen van Aziatische contractarbeiders (Hindoestanen, Javanen, Chinezen) grootste bevolkingsgroepen (2004): 1. Hindoestanen 27,4% 2. Creolen 17,7% 3. Marrons 14,7% 4. Javanen 14,6% 10
11 Multi-etnisch Suriname creoolse keuken Hindoestaanse keuken Javaanse keuken 11
12 Multi-etnisch Suriname Rachim Parker is van Javaanse afkomst en spreekt vijf talen: 12
13 Sranantongo: een creooltaal vroeger 'Negerengels' of 'Nengre' mengtaal: -Engels! -Afrikaansetalen - Portugees -Nederlands contacttaal: ontstaan als communicatiemiddel tussen Afrikaanse slaven en Europese kolonisten en tussen slaven onderling 13
14 Sranantongo: luistervoorbeelden Sranantongo Kuneti. Gimi wan gras watra. Omeni? Mi fersteri yu. Baya, dalek unu sa miti baka. 14
15 Meertalig Suriname Suriname is meertalig op twee manieren: 1. er worden in totaal wel twintig talen gesproken oorspronkelijke talen: Indianentalen geïmporteerde talen: - Europese talen (Nederlands, Portugees, Engels...) - Aziatische talen (Chinees, Surinaams Javaans, Sarnami = Surinaams-Hindoestaans) creooltalen ontstaan in Suriname: Sranantongo, Saramaccaans... 15
16 Meertalig Suriname Alietsja Landveld en Sherida Plein komen uit het binnenland van Suriname (Boslandcreolen): 16
17 Meertalig Suriname 2. individuele Surinamers gebruiken dagelijks 2 of 3 talen (enquête bij ca. 140 Surinamers in Paramaribo, 2011) Aantal Surinamers en aantal talen dat zij dagelijks spreken ouder dan 30 jonger dan 30 17
18 Meertalig Suriname Farid Khodabaks, Surinaamse student: "Ik gebruik dagelijks verschillende talen." 18
19 Meertalig Suriname wisselen van taal is normaal, ook binnen één gesprek en zelfs binnen één zin elke bevolkingsgroep heeft zijn eigen taal voor communicatie binnen de groep 19
20 Nederlands vs. Sranantongo 1. officiële erkenning 2. gebruik 3. maatschappelijk belang en status 20
21 Nederlands vs. Sranantongo: officiële erkenning Nederlands de enige officiële taal van Suriname! onderwijstaal voor alle vakken, ook in het binnenland 21
22 Nederlands vs. Sranantongo: officiële erkenning Nederlands de enige officiële taal van Suriname! onderwijstaal voor alle vakken, ook in het binnenland Sranantongo geen officiële erkenning (al wordt daar wel om gevraagd) niet eens een schoolvak 22
23 Nederlands vs. Sranantongo: officiële erkenning Josta Vaseur (Surinaamse gepensioneerde lerares): "Vroeger mocht ik geen Sranantongo spreken." 23
24 Nederlands vs. Sranantongo: gebruik Nederlands taal waarin je leert lezen en schrijven voor officiële en formele situaties (onderwijs, overheid, geschreven documenten, werk, kranten, rechtszaken,...) maar: voor veel Surinamers ook de thuistaal 24
25 Nederlands vs. Sranantongo: gebruik Nederlands taal waarin je leert lezen en schrijven voor officiële en formele situaties (onderwijs, overheid, geschreven documenten, werk, kranten, rechtszaken,...) maar: voor veel Surinamers ook de thuistaal Sranantongo vooral een spreektaal de meest gebruikte omgangstaal, vooral voor dagelijkse communicatie tussen verschillende bevolkingsgroepen sociale functies: uitdrukken van emotie, vertellen van grapjes, rapmuziek, jongerentaal desondanks een sociaal taboe steeds vaker gebruikt in reclame, politieke campagnes,... 25
26 Nederlands vs. Sranantongo: gebruik Rachim Parker: "Sranantongo is een mannelijke taal." 26
27 Nederlands vs. Sranantongo: belang en status Nederlands van belang voor hogere studie, jobs,... brug naar Nederland: familie, studie, jobs maar ook literatuur 27
28 Nederlands vs. Sranantongo: belang en status Nederlands van belang voor hogere studie, jobs,... brug naar Nederland: familie, studie, jobs maar ook literatuur Sranantongo alleen van belang in Suriname als omgangstaal en voor locale cultuur vertegenwoordigt nationaal gevoel: Sranantongo = 'Surinaamse taal'; zie bv. volkslied 28
29 Nederlands vs. Sranantongo: belang en status Josta Vaseur (Surinaamse gepensioneerde lerares): "Sranantongo is niet echt een taal." 29
30 Nederlands vs. Sranantongo: belang en status Nederlands van belang voor hogere studie, jobs,... brug naar Nederland: familie, studie, jobs maar ook literatuur Sranantongo alleen van belang in Suriname als omgangstaal en voor locale cultuur vertegenwoordigt nationaal gevoel: Sranantongo = 'Surinaamse taal'; zie bv. volkslied maar: steeds meer erkenning voor 'Surinaams-Nederlands' als eigen versie van het Nederlands! 30
31 Surinaams-Nederlands uitspraak grammaticale eigenaardigheden woordenschat 31
32 Surinaams-Nederlands: uitspraak Bepaalde klanken bv. bilabiale w, tongpunt-r Bepaalde woorden (klemtoon) bv. pompoen Intonatie en klemtoon in de zin 32
33 Surinaams-Nederlands: uitspraak/woorden Anike van den Boom, Nederlandse stagiaire in Paramaribo: "Surinaams-Nederlands heeft eigen woorden en intonatie" 33
34 Surinaams-Nederlands: grammatica Voorbeelden: als in plaats van of, bv. Ik wil Jan vragen als hij dat kan oplossen. verwisselen van grammaticale geslacht van substantieven en gebruik van die als lidwoord, bv. die water veelvuldig gebruik van het hulpwerkwoord gaan om naar de toekomst te verwijzen, bv. Want morgen ga ik weggaan, weet je. gebruik van de imperatief voor verzoek/vraag, vaak in combinatie met het woordje no op het eind van de zin, bv. Pak dat ding voor me, no! 34
35 Surinaams-Nederlands: grammatica Josta Vaseur: "Pak dat ding voor me, no!" 35
36 Surinaams-Nederlands: woorden Tekstfragment uit Parbode: Terug naar de zomer van Het Kwakoe Zomerfestival is op 21 juli in volle gang, de zon schijnt en in het Bijlmerpark komen in het eerste festivalweekend duizenden mensen samen om zich in een prettige chaos tegoed te doen aan gemarineerde kip van de barbecue, fladder met peper en zuur, en bekertjes schaafijs. Onder het genot van een met ijs gekoelde djogo worden tori s verteld en afspraken gemaakt voor een aanstaande vakantie in Paramaribo. De mensen lachen en genieten, want na een jaar zonder Kwakoe door een politieke strijd in het stadsdeelbestuur van de Bijlmer werd in 2011 het Kwakoefestival afgeblazen beleeft het festival dit jaar zijn wederopstanding. 36
37 Surinaams-Nederlands: woorden schaafijs 37
38 Surinaams-Nederlands: woorden 1. Woorden die alleen in het Nederlands van Suriname voorkomen: Nederlandse nieuwvormingen: bv. schaafijs, ijsappel leenwoorden uit het Sranan: bv. djogo, tori leenwoorden uit het Engels: bv. plane, cell hybride vormen: djogofles (Sranan djogo + Nederlands fles) Woorden die in Nederland als archaïsmen gelden: bv. valies 3. Woorden die in Suriname een andere betekenis/gebruikssfeer hebben: bv. baden 38
39 Variatie in het Nederlands Op basis van de verschillen kunnen we 3 'nationale variëteiten' van het Nederlands onderscheiden: Surinaams-Nederlands Belgisch-Nederlands Nederlands-Nederlands 39
40 Variatie in het Nederlands Op basis van de verschillen kunnen we 3 'nationale variëteiten' van het Nederlands onderscheiden: Surinaams-Nederlands Belgisch-Nederlands Nederlands-Nederlands Welke verschillen zijn er? Hoe gaan we om met de verschillen? zie enquête van de Nederlandse Taalunie uit
41 Taalpeil (2009): enquête over taalvariatie 41
42 Bedankt voor jullie aandacht! 42
43 Literatuur (selectie) Bies, R. de (1994): Op weg naar standaardisatie van het Surinaams-Nederlands: Een lexicale beschrijving van vijftien jaar administratietaal van de Republiek Suriname. Dissertatie, Universitaire Instelling Antwerpen. Bies, R. de (2009): Prisma woordenboek Surinaams Nederlands. Houten: Het Spectrum. Brandon, R.; S. Kroon & J. Kurvers (2007): Nederlands in Suriname. Opvattingen van Surinamers over de toetreding van Suriname tot de Nederlandse Taalunie. OSO Tijdschrift voor Surinamistiek 26(2), Carew, J.G. (1982): Language and survival: will Sranan Tongo, Suriname's lingua franca, become the official language? Caribbean Quarterly 4, Carlin, E.B. & J. Arends (ed.) (2002): Atlas of the languages of Suriname. Leiden: KITLV Press. Donselaar, J. van (2005): Het Surinaams-Nederlands in Suriname. In: N. van der Sijs (ed.): Wereldnederlands. Oude en jonge variëteiten van het Nederlands, Den Haag: Sdu. Eersel, H. (1997): De Surinaamse taalpolitiek: een historisch overzicht. In: K. Groeneboer (ed.): Koloniale Taalpolitiek in Oost en West. Nederlands-Indië, Suriname, Nederlandse Antillen en Aruba, Amsterdam: Amsterdam Univ. Press. Fierens, L. (2006): Taalattitudes van Surinaamse jongeren ten opzichte van het Nederlands. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven. [unpublished MA thesis] Geerts, G. (1992): Is Dutch a pluricentric language? In: M. Clyne (ed.): Pluricentric Languages. Differing Norms in Different Nations, Berlin/New York: Mouton de Gruyer. Gobardhan-Rambocus, L. (2007): Nederlands in Suriname, een geslaagd resultaat van taalpolitiek. In: J. Fenoulhet et al. (eds.): Neerlandistiek in contrast. Handelingen Zestiende Colloquium Neerlandicum, Amsterdam: Rozenberg Publishers. Kleine, Christa de (2013): Dutch in Suriname. In: Frans Hinskens & Johan Taeldeman (eds.): Language and Space. An International Handbook of Linguistic Variation. Volume 3: Dutch, Berlin/Boston: De Gruyter. 43
44 Websites Nederlandse Taalunie Taalpeil 2009: onderzoek naar taalvariatie van de Nederlandse Taalunie port_v1_2%20_incl.voorblad.pdf Taalpeilonderzoek Suriname k_suriname.pdf Misconceptie over armoedegrens Suriname ( ). In: NoSpang.com, Suriname Network Online 043:misconceptie-over-armoedegrenssuriname&catid=73:binnenland&Itemid=65 Neon Nederlands Online Parbode, Surinaams magazine Romero, S. (2008): In debate over official language, Suriname seeks itself. In: The New York Times. 23suriname html Suriname op Wikipedia: 44
45 Credits: projectinformatie... dankzij financiële steun van de Europese Commissie (Grant Agreement-nr / ) Projectwebsite LifeLongLearning-programma 45
46 Credits: afbeeldingen location_tree.svg _%28en%29.svg Foto's door Janneke Diepeveen, Henning Radke, Johanna Ridderbeekx en C. Bertram 46
Het Nederlands in Suriname
Het Nederlands in Suriname Janneke Diepeveen Institut für Deutsche und Niederländische Philologie Freie Universität Berlin Universiteit Antwerpen, 20.11.2013 Wat weet je eigenlijk over Suriname? Ligging?
Nadere informatieNederlands buiten Europa
Nederlands buiten Europa Gastcollege 25.04.2013 Janneke Diepeveen j.diepeveen@fu-berlin.de Projectinformatie Gemeenschappelijk project: Examples and new models for learning and teaching pluricentric languages
Nadere informatieTaalvariatie. Dr. Janneke Diepeveen m.m.v. Johanna Ridderbeekx, Agnes Dilliën, Rita Van Elsen en Gabri van Sleeuwen
Taalvariatie Dr. Janneke Diepeveen m.m.v. Johanna Ridderbeekx, Agnes Dilliën, Rita Van Elsen en Gabri van Sleeuwen Projectinformatie Gemeenschappelijk project: Examples and new models for learning and
Nadere informatieLeuke wetenswaardigheden over taal
Prisma Taalbeheersing Leuke wetenswaardigheden over taal Jenny van der Toorn-Schutte Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen ISBN: 978 90 00 32216 9 NUR: 240 2012 Jenny van der Toorn-Schutte
Nadere informatieBeknopte algemene informatie over Suriname
Beknopte algemene informatie over Suriname 17 maart 2016 Usha P. Adhin MEd. Hoofd Bureau Internationale Betrekkingen Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur Locatie van Suriname - Ligt op de noordoostkust
Nadere informatieSuriname in de kijker
44 2012 Suriname in de kijker Dit boekje brengt jullie naar een land, ver hier vandaan. Een vliegtuig doet er ongeveer 9 uur over om van Schiphol (in Nederland) naar de hoofdstad Paramaribo te vliegen.
Nadere informatieLeuke wetenswaardigheden over taal
Prisma Taalbeheersing Leuke wetenswaardigheden over taal Jenny van der Toorn-Schutte Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen Auteur:
Nadere informatieHet Nederlands tussen andere talen in Suriname. Magda Devos Universiteit Gent
Het Nederlands tussen andere talen in Suriname Magda Devos Universiteit Gent 1. Suriname: geografie, bevolking, staatsvorm Suriname ligt in het noorden van Zuid-Amerika, tussen Frans Guyana en Guyana (=
Nadere informatie3.3 Exotisch Nederlands (groep 6: Surinaams Nederlands)
3.3 Exotisch Nederlands (groep 6: Surinaams Nederlands) Tekst 1: Nederlands met een kleurtje (Jacques Arends - 26/01/04) Is het toeval dat Oscar Fernald, Rotterdammer van Surinaamse afkomst, het Groot
Nadere informatieTakie bakra nanga froestan bakra na toe (de taal, het Nederlands, praten en het verstaan, zijn twee verschillende zaken) (J.G.A.
Takie bakra nanga froestan bakra na toe (de taal, het Nederlands, praten en het verstaan, zijn twee verschillende zaken) (J.G.A. Koenders) Presentatie Peter Sanches, voorzitter Stichting IBS ter gelegenheid
Nadere informatiehttp://eksamensarkiv.net/
Opdracht 1 Lees de tekst in bijlage 1 en beantwoord de vragen in het Nederlands. a. Uit welke woorden of zinnen blijkt dat de omstandigheden voor de slaven in Suriname slecht waren? Noem er tenminste drie.
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieTaalattitudes van Surinaamse jongeren ten opzichte van het Nederlands
Katholieke Universiteit Leuven Faculteit Letteren Taalattitudes van Surinaamse jongeren ten opzichte van het Nederlands Scriptie voorgelegd tot het behalen van de graad van Licentiaat in de Taal- en Letterkunde:
Nadere informatie6XULQDPHLQGH1HGHUODQGVH7DDOXQLH
6XULQDPHLQGH1HGHUODQGVH7DDOXQLH (HQEHOHLGVDQDO\VHHQHHQRQGHU]RHNQDDURSYDLQJHQYDQ 6XULQDPHUVRYHUGHRHUHGLQJYDQ6XULQDPHRGH1HGHUODQGVH7DDOXQLH 5XK%UDQGRQ 6XULQDPHLQGH1HGHUODQGVH7DDOXQLH (HQEHOHLGVDQDO\VHHQHHQRQGHU]RHNQDDURSYDLQJHQYDQ
Nadere informatieDe richtprijs voor een lezing is 400,- excl. reiskosten. Voor een workshop zijn de kosten afhankelijk van de invulling van de workshop.
Lezingen Een lezing duurt 45 minuten tot een uur, gevolgd door de mogelijkheid om vragen te stellen en te discussiëren. De lezingen worden op locatie gegeven. Workshops Meer dan tijdens een lezing zijn
Nadere informatieSurinaamse leerlijnen voor taal:
51 Surinaamse leerlijnen voor taal: een voorbeeld voor Nederland? Surinaamse leerlijnen voor taal: een voorbeeld voor Nederland? Auteur: Mieke Smits In het kader van het Basic Education Improvement Project
Nadere informatieProgramma projectwek Samen Leven Doe Je Zo 2010 Vmbo t Venster, Arnhem Kandinsky College, Nijmegen Mulo Kerklaan, Paramaribo
Programma projectwek Samen Leven Doe Je Zo 2010 Vmbo t Venster, Arnhem Kandinsky College, Nijmegen Mulo Kerklaan, Paramaribo Projectweek Suriname 2010 blz. 1 PROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo
Nadere informatieNederlands in de vroegere koloniën
Nederlands in de vroegere koloniën Nederlands is de moedertaal van ca. 22 miljoen mensen op de wereld. De meesten wonen in Nederland en België. Hier is Nederlands de officiële taal maar niet alleen daar.
Nadere informatieTak Sranan? Cheyenne Polderman (E&M) Jair Mathurin (C&M) Vak: Geschiedenis. Fons Vitae Lyceum 6vB Begeleider: Willem Koperdraat
Tak Sranan? Cheyenne Polderman (E&M) Jair Mathurin (C&M) Vak: Geschiedenis Fons Vitae Lyceum 6vB Begeleider: Willem Koperdraat Schooljaar 2011-2012 Inleverdatum: 6 Februari 2012 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding
Nadere informatieDE CONSTRUCTIE VAN ETNISCHE GROEPSGRENZEN VAN NIEUWE EN OUDE CHINESE MIGRANTEN IN SURINAME
DE CONSTRUCTIE VAN ETNISCHE GROEPSGRENZEN VAN NIEUWE EN OUDE CHINESE MIGRANTEN IN SURINAME Jannie Uitterlinden Universiteit van Tilburg Faculteit Geesteswetenschappen DE CONSTRUCTIE VAN ETNISCHE GROEPSGRENZEN
Nadere informatieJAARGANG 9 / NUMMER 8 APRIL Mede mogelijk dankzij:
JAARGANG 9 / NUMMER 8 APRIL 2015 Partners: Mede mogelijk dankzij: VRAAG 1 Maart roert zijn staart In maart kan het soms erg onstuimig weer zijn. Dat was ook dit jaar het geval: de laatste dag was er zelfs
Nadere informatieLees de volgende teksten over Suriname. Zoek daarna een antwoord op de vragen. Munteenheid. De munteenheid is. Surinaamse dollar (SRD)
Naam: 1. Landverkenning Lees de volgende teksten over Suriname. Zoek daarna een antwoord op de vragen. De taal In Suriname worden maar liefst twintig talen gesproken. De meeste Surinamers zijn meertalig.
Nadere informatieGeboorteplaats en etnische samenstelling van Surinamers in Nederland
Chan Choenni 1) en Carel Harmsen Anders dan het geval is voor de bevolking in Suriname zelf, is er geen gedetailleerde informatie beschikbaar over de etnische samenstelling van de Surinaamse bevolking
Nadere informatieHans Van de Velde. Talen in Contact. Hoofdstuk 7 Pidgin- en creooltalen. Talen in Contact - Hoofdstuk 7 1
Hans Van de Velde Talen in Contact Hoofdstuk 7 Pidgin- en creooltalen Talen in Contact - Hoofdstuk 7 1 Negerhollands (1770) Maer wanneer ons sa krieg Tee van Dag? Die Waeter no ka kook nogal. Die Boterham
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:
Werkblad 7 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Van Batavia tot Jakarta VOC Schepen van de VOC varen naar Indië om specerijen te halen. Specerijen zijn bijvoorbeeld peper, kruidnagel en nootmuskaat. De reis
Nadere informatieHet ontstaan en de geschiedenis van het Sranan
Het ontstaan en de geschiedenis van het Sranan Herman Wekker bron, in: Michiel Baud en Marianne C. Ketting (red.) Cultuur in beweging. Creolisering en Afro-Caraïbische cultuur. (Reeks Studium Generale
Nadere informatieHet ander heuglijke feit dat het memoreren waard is, is dat OSO dit jaar zijn 25 ste jaargang beleefd.
Speech Peter Sanches, voorzitter Stichting IBS ter gelegenheid van het 25 ste colloquium Paramaribo, The City!, 28 oktober 2006 in het Tropentheater te Amsterdam. Dames en heren, Van harte welkom op het
Nadere informatieNederlands buiten de Lage Landen. En de zustertaal van het Nederlands: het Afrikaans
Nederlands buiten de Lage Landen En de zustertaal van het Nederlands: het Afrikaans Verder lezen Nederlands buitengaats. Nederlandse leenwoorden in vreemde talen; Nederlands in Indonesië en in Noord- Amerika.
Nadere informatieTaalpolitiek in een veranderende samenleving. Suriname na 1975
Acta Universitatis Wratislaviensis No 3539 Neerlandica Wratislaviensia XXII Wrocław 2013 Lila GOBARDHAN-RAMBOCUS (Paramaribo) Taalpolitiek in een veranderende samenleving. Suriname na 1975 Abstract In
Nadere informatieBevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.
DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt
Nadere informatiePluricentricity revisited: the case of Dutch. Ulrike Vogl (Universität Wien) Janneke Diepeveen (Freie Universität Berlin)
Pluricentricity revisited: the case of Dutch Ulrike Vogl (Universität Wien) Janneke Diepeveen (Freie Universität Berlin) Inleiding sandwich [sentwitsj, BN santwitsj] Inleiding sandwich [sentwitsj, BN santwitsj]
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieWoordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven
Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN
Nadere informatieDE ETNISCHE SAMENSTELLING VAN DE BEVOLKING
DEMOGRAFISCH PROFIEL SURINAMERS IN NEDERLAND Op een studiedag voor het Surinaams Inspraak Orgaan in juni 2011 heeft Prof. dr. Chan Choenni een inleiding verzorgd over de demografie van de Surinaamse gemeenschap
Nadere informatieOPZOEKEN IN HET WOORDENBOEK (1)
OPZOEKEN IN HET WOORDENBOEK (1) In de les leer je vaak nieuwe woorden. Je docent kan je helpen, maar je kan nieuwe woorden ook in het woordenboek opzoeken. Wat moet je doen? 1. Neem een woordenboek en
Nadere informatieWoordenschat - Vreemde invloeden h3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/80831 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieTaalkunde in het schoolvak Nederlands: wat hebben methodes ons te bieden?
VIERENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS Ronde 5 Maria van der Aalsvoort ILS, Radboud Universiteit Nijmegen Contact: m.vanderaalsvoort@ils.ru.nl Taalkunde in het schoolvak Nederlands: wat
Nadere informatieTUSSENTAAL ALS ONDERWERP
Gepubliceerd in Ons Erfdeel 2013/4. Zie www.onserfdeel.be of www.onserfdeel.nl. TUSSENTAAL ALS ONDERWERP VAN (VREEMDETALEN)ONDERWIJS EEN BUITENLANDS PERSPECTIEF De tijd waarin er in de Lage Landen een
Nadere informatieEU-Speak _ leslla docenten
EU-Speak _ leslla docenten Wat heeft een docent nodig om de laaggeletterde volwassen immigrant te leren lezen en schrijven? EU-Speak 1 Partners: Engeland, Zweden, Denemarken, Duitsland, Spanje, Nederland
Nadere informatieNederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?
Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert
Nadere informatieServiceclubs in actie voor Suriname
Serviceclubs in actie voor Suriname Samenwerken voor sterke projecten 4 april 2009 Hogeschool InHolland, Rotterdam Welkom, bezoeker van de eerste interservice Suriname dag! Graag geef ik u een voorbeeld
Nadere informatieHet zeilschip, de Lala Rookh dat op 5 juni 1873 in ons land arriveerde, had... immigranten aan boord. A Chinese B Hindostaanse C Javaanse D Portugese
VAK : GESCHIEDENIS DATUM: DINSDAG 21 JULI 2009 TIJD : 10.00-10.45 UUR --------------------------------------------------------------------------------------------------- TIJDSBEPALING Op 1 juli 2008 vierden
Nadere informatieVAK : GESCHIEDENIS DATUM: DONDERDAG 20 JULI 2017 TIJD : UUR. Nieuwe Bestaansmiddelen. Tijdsbepaling
VAK : GESCHIEDENIS DATUM: DONDERDAG 20 JULI 2017 TIJD : 10.00 10.45 UUR Tijdsbepaling 1 In 2016 bestond onze volksvertegenwoordiging 150 jaar. De volksvertegenwoordiging is dus opgericht in de A eerste
Nadere informatieLes 11 Van zeehelden/ontdekkingsreizigers tot kolonisators
Les 11 Van zeehelden/ontdekkingsreizigers tot kolonisators gatentekst versie 1 Talrijk zijn de kinderliedjes die over varen gaan, over en havens en verre reizen over. Generaties Nederlanders groeiden op
Nadere informatiePROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo 2009
PROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo 2009 Een projectweek waarin onze leerlingen veel zullen leren en vooral zullen ervaren over de multiculturele samenleving. En over de geschiedenis, de natuur
Nadere informatieTweetaligheid. 20. Tweetaligheid. Opdracht 20.1
20. Tweetaligheid Opdracht 20.1 Vraag: Noem zeven veel gesproken talen in Nederland. Relevante paragraaf: 20.1 en 20.2 Antwoord: Naast het Nederlands onder meer: Surinaams (oftewel Sranan, de belangrijkste
Nadere informatieMeertaligheid in het onderwijs in Suriname
Meertaligheid in het onderwijs in Suriname Een onderzoek naar praktijken, ervaringen en opvattingen van leerlingen en leerkrachten als basis voor de ontwikkeling van een taalbeleid voor het onderwijs in
Nadere informatieJe bent ziek. Je kan niet naar de les gaan. Je kan een mail sturen naar een collega of naar je docent. Je kan ook naar het secretariaat bellen.
IK BEN ZIEK Je bent ziek. Je kan niet naar de les gaan. Je kan een mail sturen naar een collega of naar je docent. Je kan ook naar het secretariaat bellen. Wat moet je doen? 1. Lees de briefjes op blad
Nadere informatieOnderkenning rol Sranangtongo Surinaamse Maatschappij
Academic Journal of Suriname 217, 8, 694-74 Miscellaneous Full-length paper Onderkenning rol Sranangtongo Surinaamse Maatschappij Renata de Bies Faculteit der Humaniora, Anton de Kom Universiteit, Leysweg,
Nadere informatieEngels als Aanvullende Taal
International School of Amsterdam Engels als Aanvullende Taal Richtlijnen voor Ouders English as an Additional Language (EAL) Dutch Het doel van het EAL programma is om kinderen zelfstandig en zelfverzekerd
Nadere informatieEr gecombineerd met een prepositie Oefening 1
Er gecombineerd met een prepositie Oefening 1 Hou je van drop? Kijk je s avonds naar het nieuws? Werk je altijd op deze computer? Spelen de kinderen met die bal? Verheug je je op de vakantie? Heb je een
Nadere informatieJAARGANG 9 / NUMMER 1 SEPTEMBER 2014. Mede mogelijk dankzij:
JAARGANG 9 / NUMMER 1 SEPTEMBER 2014 Partners: Mede mogelijk dankzij: VRAAG 1 Thuis op vakantie Lang niet iedereen is afgelopen zomer op vakantie geweest. Een groot deel van de bevolking heeft de zomer
Nadere informatieVAKBELEVING EN MOTIVATIE MODERNE VREEMDE TALEN.
1 VAKBELEVING EN MOTIVATIE MODERNE VREEMDE TALEN. LEERLINGENVERSIE. Beste leerling, Wij willen je vragen om deze vragenlijst in te vullen over het leren van moderne vreemde talen. Hierbij zijn er geen
Nadere informatieAN, BN, NN en een snuifje SN. Regionale variatie in het Nederlands
. Taalbeschouwing Van Ginneken, J. (2000). Verborgen verleiders. Hoe de media je sturen. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Willy Smedts K.U. Leuven Contact: willy.smedts@arts.kuleuven.be Ronde 6 AN, BN, NN en
Nadere informatieTijdsbepaling. Immigratie VAK : GESCHIEDENIS DATUM : DONDERDAG 19 JULI 2012 TIJD : 10.00 10.45 UUR
VAK : GESCHIEDENIS DATUM : DONDERDAG 19 JULI 2012 TIJD : 10.00 10.45 UUR Tijdsbepaling Op 8 mei 2011 herdacht onze volksvertegenwoordiging haar 145 jarig bestaan. 1 Wanneer werd onze volksvertegenwoordiging
Nadere informatieTeaching and advancement of young researchers. Courses held at universities Guest lectures Excursions and summer schools Supervised theses
Teaching and advancement of young researchers Courses held at universities Guest lectures Excursions and summer schools Supervised theses Courses held at universities Introduction to Dutch linguistics
Nadere informatieAndere leden van mijn groepje: Wat is Taalpeil? Wie geeft Taalpeil uit? Hoe vaak verschijnt het? Welke letters herken je in het logo van de uitgever?
T A A L P E I L Meertalig, meer talig Nederlandse Taalunie november 2011 Opdrachtenbundel Gedurende twee weken werken jullie in groepjes aan project Meertalig, meer talig met behulp van het tijdschrift
Nadere informatieInformatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4
Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Dit examen doen deelnemers aan de taalcursus Nederlands Niveau 3+4 aan de Universiteit Leiden. Deze cursus bestaat uit 120 contacturen.
Nadere informatieOp het einde van de negentiende eeuw werd het Nederlands een van de officiële talen in België. Maar welk Nederlands? Er waren twee kampen.
1 Op het einde van de negentiende eeuw werd het Nederlands een van de officiële talen in België. Maar welk Nederlands? Er waren twee kampen. De particularisten pleitten voor een eigen Nederlands pleitten,
Nadere informatieOp de website van je school vind je alle informatie over lokaalwijzigingen, inhaallessen, afwezige docenten en studie-uitstappen.
AD VALVAS Op de website van je school vind je alle informatie over lokaalwijzigingen, inhaallessen, afwezige docenten en studie-uitstappen. Je kan er zelf ook een mail naar je docent sturen om te zeggen
Nadere informatieDe Surinaamse taalsituatie in 2011 i
Academic Journal of Suriname 2012, 3, 227-234 Social sciences Overview De Surinaamse taalsituatie in 2011 i Hein Eersel 1 Abstract Talen veranderen. Zo veranderen ook de taalsituaties, waarin de betreffende
Nadere informatieStudiereis Suriname. Thema: welzijn & zorg november 2018
Studiereis Suriname Thema: welzijn & zorg 17 25 november 2018 Introductie Wat we doen Voor wie Wat levert het je op? Organisatie Het programma Kosten en inschrijving Introductie Na onze inspirerende studiereizen
Nadere informatieSymposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013
Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Houten, 3 april 2013 Even voorstellen: W.M.C.vanderWesten@hhs.nl Voorzitter Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Bestuurslid
Nadere informatieVerkenning van semasiologische variatie in verkeerstermen in het Nederlands
Verkenning van semasiologische variatie in verkeerstermen in het Nederlands Jocelyne Daems KU Leuven OG Quantitative Lexicology and Variational Linguistics Overzicht Achtergrond Data Methodologie Resultaten
Nadere informatieEvangelische Broedergemeente
Evangelische Broedergemeente Hernhutters Broeder-Uniteit OUDE EN HERNIEUWDE BROEDER-UNITEIT 1. Oude Broeder- Uniteit 1457 1620 Kunvald Tsjechië (Bohemen en Moravië) Jan Amos Comenius (1592-1670) 2. Hernieuwde
Nadere informatieHIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing
HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing International Office Saxion University of Applied Sciences
Nadere informatieTijdsbepaling. Immigratie VAK : GESCHIEDENIS DATUM: DINSDAG 20 JULI 2010 TIJD : 10.00 10.45 UUR
VAK : GESCHEDENS DATUM: DNSDAG 20 JUL 2010 TJD : 10.00 10.45 UUR Tijdsbepaling 1 Op 5 juni 2008 vierden wij 135 jaar Hindostaanse immigratie. De eerste Hindostaanse immigranten kwamen in ons land aan in
Nadere informatieProgramma Publiekssymposium 15 juni 2013
Programma Publiekssymposium 15 juni 2013 Leiden University Centre for Linguistics Universiteit Leiden Programma Publiekssymposium Prescriptivisme Wie is de baas over de taal? 15 juni 2013 Welkom bij ons
Nadere informatieUNIVERSITEITEN IN VLAANDEREN
UNIVERSITEITEN IN VLAANDEREN In Vlaanderen is er een universiteit in elke provincie, maar je kan niet alle opleidingen aan elke universiteit volgen. Wat kan je waar studeren? Bron: www.ond.vlaanderen.be
Nadere informatiePaul Christiaan Flu, de eerste Surinaamse hoogleraar in Nederland.
Paul Christiaan Flu, de eerste Surinaamse hoogleraar in Nederland. In de Leidse universiteitsbibliotheek is een informatieve tentoonstelling te zien over Suriname, met de binnenkomende en uitgaande migratiestromen
Nadere informatieDe status van het Nederlands in Suriname
De status van het Nederlands in Suriname Het Nederlands als pluricentrische taal en de attitudes van Nederlanders ten opzichte van het Surinaamse Nederlands. Kirsten de Gelder Scriptie ter afsluiting van
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/134750
Nadere informatiePeter Sanches Suriname, 30 jaar na dato
Speech Peter Sanches, voorzitter Stichting IBS ter gelegenheid van het 24 ste colloquium Suriname, 30 jaar na dato, 26 november 2005 in het Tropentheater te Amsterdam. Dames en heren, Van harte welkom
Nadere informatie7.6. Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie. Boekverslag door H woorden 31 januari keer beoordeeld
Boekverslag door H. 2086 woorden 31 januari 2004 7.6 90 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting geschiedenis H9 Suriname Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie
Nadere informatieH 1202 Stukken afkomstig van Willem Frederik van Lier, 1877-1957, posthouder bij de Djoeka s, publicist. 1,5 doos. Schenking R.A.J. van Lier. 1987.
KITLV-inventaris 34 H 1202 Stukken afkomstig van Willem Frederik van Lier, 1877-1957, posthouder bij de Djoeka s, publicist. 1,5 doos. Schenking R.A.J. van Lier. 1987. Algemeen 1. Dagboekjes, met een brief
Nadere informatieKerndoelen - ERK. Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ERK) 2. Library en ERK 6
Kerndoelen - ERK Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ERK) 2 en ERK 6 1 2 Kerndoelen en Common European Framework of Reference (ook wel ERK) In de kerndoelen die door de overheid zijn
Nadere informatieHoofdstuk 1- oefening 21 Extra schrijfoefeningen. Temposchrijven - 5 schrijfopdrachten in 11 minuten. Opdracht 1:
Hoofdstuk 1- oefening 21 Extra schrijfoefeningen Opdracht 1: Temposchrijven - 5 schrijfopdrachten in 11 minuten Bij het staatsexamen is het belangrijk dat u de tijd goed verdeelt over de opdrachten. Met
Nadere informatieBasisbegrippen van de taalwetenschap: Variatielinguïstiek
Basisbegrippen van de taalwetenschap: Variatielinguïstiek Marc van Oostendorp M.van.Oostendorp@umail.LeidenUniv.NL 29 november 2004 Variatielinguïstiek Wat is variatielinguïstiek? De studie van taalvariatie
Nadere informatie6.1. Boekverslag door woorden 17 december 2002 Inleiding: Vak Geschiedenis. 319 keer beoordeeld
https://www.scholieren.com/verslag/8094 Boekverslag door. 2528 woorden 17 december 2002 Inleiding: Pagina {PAGENO} van {nb} 6.1 Vak Geschiedenis 319 keer beoordeeld Wij doen ons werkstuk over Suriname.
Nadere informatieProgramma werkweek Suriname 8 t/m 16 november 2013
Programma werkweek Suriname 8 t/m 16 november 2013 Projectweek Suriname 2013 blz. 1 Begin van de lesdag in Suriname: de leerlingen zingen het volkslied en hijsen de vlag. Tijdens de projectweek wappert
Nadere informatieSystematisch onderzoek naar Nederlandse contactvariëteiten
Systematisch onderzoek naar Nederlandse contactvariëteiten Nicoline van der Sijs TET 66 (2): 117 142 DOI: 10.1557/TET2014.2.SIJS Abstract Systematic research into contact varieties of Dutch The purpose
Nadere informatieEngels als tweede taal in Suriname
Academic Journal of Suriname 2010, 1, 20-27 Social Sciences Concepts and comments Engels als tweede taal in Suriname Renata de Bies Institute for Graduate Studies and Research, Anton de Kom Universiteit
Nadere informatieHoe te leren voor de UNIT toetsen
Hoe te leren voor de UNIT toetsen Hoe moet je nu beginnen met leren? We merken dat vooral leerlingen die net op school zitten moeite hebben met hoe ze nu een toets over New Inspiration (de units) moeten
Nadere informatieGoed geschreven. Zakelijk schrijven binnen opleiding en beroep. Verwijsmodel. Wilma van der Westen. Herziene en uitgebreide versie, oktober 2009
Goed geschreven Zakelijk schrijven binnen opleiding en beroep Verwijsmodel Herziene en uitgebreide versie, oktober 2009 Wilma van der Westen bussum 2009 Naslagwerken en verwijsmodel Wanneer je aan je eigen
Nadere informatieDe wetenschap over meertaligheid in het onderwijs
Onderwijs / Gitte Postel Interview met Liesel Hibbert De wetenschap over meertaligheid in het onderwijs Zuid-Afrika is een land met elf officiële talen. Volgens de wet heeft elk kind recht op onderwijs
Nadere informatie6.1 Marron. Thema/ onderwerp: Drama
Thema/ onderwerp: Drama 6.1 Marron Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen krijgen les over de marrons (weggelopen slaven) en gaan met elkaar communiceren zonder te praten. Vakgebied(en):
Nadere informatieFeest. op Curaçao. Van Carnaval tot Chinees Nieuwjaar: een jaar in foto s
Zaterdag 22 oktober 2011 Jaargang 7 Nr. 36 Melek Atak Ondernemer in twee werelden Lifestyle Studio Job drijft op fantasie Feest op Curaçao Van Carnaval tot Chinees Nieuwjaar: een jaar in foto s 62 fdpersoonlijk
Nadere informatieDat wist ik niet! 50 interessante weetjes over onze Nederlandse taal! www.me%enta.com
50 interessante weetjes over onze Nederlandse taal! Plezier met het Nederlands Ik ben een taalfanaat. Ik hou van taal, zeker van het Nederlands. En dan gaat het om meer dan spelling en grammatica. Want
Nadere informatieDE KALKOEN Een verzameling van historische feiten en opmerkelijke wetenswaardigheden over kalkoenen
DE KALKOEN Een verzameling van historische feiten en opmerkelijke wetenswaardigheden over kalkoenen Tekst en afbeeldingen: Theo Philipsen DEEL 2 Rechts: Voorpagina van een Oostenrijks tijdschrift Columbus
Nadere informatieSuriname onder Nederlands bestuur
SREFI DENSI 25 november SREFI DENSI 2 Suriname onder Nederlands bestuur Suriname viert jaarlijks op 25 november onafhankelijkheidsdag. Op die dag in 1975 is dit land onafhankelijk geworden van Nederland.
Nadere informatieDOEL EN INHOUD VEREISTEN VERPLICHTE LITERATUUR
DOEL EN INHOUD FF: NI05_24 Taalvariatie (wintersemester 2015) Sofie Royeaerd Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky Arna Nováka 1 602 00 Brno CZ sofie.royeaerd@gmail.com Het Nederlands kan worden
Nadere informatie2.5 Seminar Literatur- und Sprachwissenschaft (3. und 4. Semester) 2.5 a Werkcollege met werkstuk (en presentatie) datum:
2.5 Seminar Literatur- und Sprachwissenschaft (3. und 4. Semester) Die Arbeit mit dem Sprachtagebuch dient in den Seminaren Literatur- und Sprachwissenschaft zur Vertiefung und Erweiterung der erworbenen
Nadere informatieCollectievormingsprofiel Engelse taal en cultuur
Collectievormingsprofiel Engelse taal en cultuur Actuele relatie met O&O (specifieke opleidingen etc.) De collectie Engelse taal en cultuur richt zich met name op de studenten, docenten en onderzoekers
Nadere informatieBijlage 6 De kennisquiz: weet- en gewetensvragen over transculturaliteit Test uw kennis over de achtergrond van de migrantengroeperingen in Nederland.
Bijlage 6 De kennisquiz: weet- en gewetensvragen over transculturaliteit Test uw kennis over de achtergrond van de migrantengroeperingen in Nederland. 1 = waar; 2 = ik weet het niet; 3 = niet waar Zelfscreeningsvragen
Nadere informatieVan nae des Conings doot tot het milieu der musicalfanaten. De ontwikkeling van de genitief in het Nederlands en in het Duits
hoe zit het met de lezers die net als de auteur van het boek (al dan niet eeuwige) studenten zijn van het Nederlands als tweede taal? Dankzij de duidelijke en dubbel en dwars toegelichte marginale en daardoor
Nadere informatieWerkplekleren in het binnenland van Suriname
Werkplekleren in het binnenland van Suriname Gelijke onderwijskansen voor ieder kind in Suriname Project Albert Cameron Instituut INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wie zijn wij? 4 Wat willen wij doen? 5 Achtergrond
Nadere informatieDe talen van Suriname
onder redactie van Eddy Charry, Geert Koefoed en Pieter Muysken (met medewerking van Sita Kishna) bron Eddy Charry, Geert Koefoed en Pieter Muysken (red.),. Dick Coutinho, Muiderberg 1983 Zie voor verantwoording:
Nadere informatieAanvraag financiële ondersteuning Remedial Teaching op Langetabbetje September 2014
Aanvraag financiële ondersteuning Remedial Teaching op Langetabbetje September 2014 Stichting Alenbo! Hopakker 192 3514 BZ Utrecht www.stichting-alenbo.com Inhoud 1. Achtergrond en problematiek... 3 1.1
Nadere informatie