BEGROTING 2014 PROGRAMMABEGROTING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BEGROTING 2014 PROGRAMMABEGROTING"

Transcriptie

1 BEGROTING 2014 PROGRAMMABEGROTING

2 BEGROTING 2014 PROGRAMMA BEGROTING GEMEENTE HEEMSTEDE

3 INHOUDSOPGAVE PROGRAMMABOEK BEGROTING 2014 Voorwoord Inleiding Programma's: Opbouw programma's Programma 1 : Bestuur en dienstverlening Programma : Openbare orde en veiligheid Programma : Verkeer, vervoer en waterstaat Programma : Voorzieningen (onderwijs, sport en cultuur) Programma : Werk en inkomen (inclusief economsiche zaken) Programma 6 : Maatschappelijke ondersteuning en zorg Programma 7 : Groen en openbare ruimte Programma 8 : Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Programma 9 : Reiniging en riolering Programma 10 : Financiën Paragrafen: 109 Paragraaf Paragraaf lokale heffingen Paragraaf Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Paragraaf Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf Financieringsparagraaf Paragraaf Paragraaf bedrijfsvoering Paragraaf Paragraaf verbonden partijen Paragraaf Paragraaf grondbeleid Paragraaf Paragraaf publieke dienstverlening & communicatie Paragraaf Paragraaf handhaving Paragraaf 10: Paragraaf Wet maatschappelijke ondersteuning Paragraaf 11: Paragraaf duurzaamheid Vaststellingsbesluit 169 Bijlagen: Bijlage 1: Kerngegevens Bijlage 2: Recapitulatie programma's Bijlage 3: Begrippenlijst Bijlage 4: Verklaring afkortingen Bijlage 5: Overzicht kredieten 2014 Bijlage 6: Investeringsprogramma Bijlage 7: Resultaatbepaling en resultaatbestemming Bijlage 8: Overzicht incidentele baten en lasten Bijlage 9: Berekening EMU-saldo Bijlage 10: Aangenomen moties/amendementen

4 VOORWOORD GEMEENTE HEEMSTEDE

5

6 Voorwoord Begroting 2014 Hierbij biedt het college van burgemeester en wethouders de begroting 2014 en de meerjarenbegroting aan. Dit is de laatste begroting van de raadsperiode Het financiële perspectief van de gemeente Heemstede is de afgelopen raadsperiode aanzienlijk gewijzigd. Meegaand in de bezuinigingen van het Rijk en ten gevolge van de vermindering van overige inkomsten door neergaande economische omstandigheden, is er in deze raadsperiode voor 4.9 miljoen reëel bezuinigd, ruim 11% van de totale inkomsten. De gemeenteraad is moeilijke beslissingen niet uit de weg gegaan en heeft onder andere door versobering in de voorzieningen, het afwegen van nut en noodzaak van investeringen, het tegen het licht houden van de bedrijfsvoering, en/oor zorggedragen dat wij voor het jaar 2014 een sluitende begroting kunnen aanbieden, dat wil zeggen dat wij evenveel uitgeven als er aan inkomsten zijn zonder dat er geld uit de algemene reserve als dekkingsmiddel wordt ingezet. We zijn er echter nog niet. Met name verdergaande bezuinigingen van het Rijk laten zien dat in 2015 en volgende jaren de uitkering uit het gemeentefonds nog verder wordt verlaagd. Of deze prognoses inderdaad juist zullen zijn hangt af van vele factoren, want als de economie weer gaat aantrekken dan zullen de cijfers in het meerjarenperspectief ook een positiever beeld laten zien. Welke kabinetsplannen worden er daadwerkelijk zo doorgevoerd, want niet iedere bezuiniging bij het Rijk heeft gevolgen voor het gemeentefonds. Waar de afgelopen jaren is ingestoken op versobering, zullen in de komende jaren verdergaande besluiten in de rede liggen. Nieuwe afwegingen over het voortzetten van voorzieningen, activiteiten en de mate van dienstverlening aan onze burgers zullen aan de orde komen. Wat gaan wij als gemeente nog doen en op welk niveau? Politieke partijen hebben eigen visies bij de bepaling van hetgeen zij belangrijk vinden voor Heemstede en haar inwoners. Met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht op 19 maart 2014 is in de thans gepresenteerde begroting geen concrete invulling gegeven aan de verwachte bezuinigingen in de jaren Het tekort loopt in 2017 op naar 2,2 miljoen euro. Wat het college wel zal doen is het separaat van deze begroting presenteren van een totaaloverzicht van onze uitgaven, waarbij een onderscheid is gemaakt tussen wettelijk verplicht en niet wettelijk verplichte uitgaven en mogelijke niveau's van uitvoering. Hiermee heeft het college invulling gegeven aan een motie van de Raad van juni 2013 bij de vaststelling van de Kadernota waarin om een dergelijk overzicht is gevraagd. Het gepresenteerde overzicht biedt een basis aan de raad om vanuit een totaaloverzicht keuzes te maken. Zoals gezegd zullen dit geen gemakkelijke keuzes zijn, want zij zullen instellingen, verenigingen en burgers alsmede ook de gemeentelijke organisatie raken. Eerder opgelegde bezuinigingen zijn geen garantie dat er niet opnieuw wordt gekeken naar bezuinigingsmogelijkheden. De drie grote decentralisaties; Jeugdzorg, Participatiewet en het overhevelen van taken vanuit de AWBZ zullen van grote invloed zijn op onze meerjarenbegroting. De omvang van onze begroting zal naar verwachting met 20% toenemen. Ondanks de kortingen die het Rijk gaat doorvoeren met de overdracht van deze taken naar de gemeenten zien wij ook kansen voor onze burgers. Door persoonlijk en laagdrempelig kontakt, het netwerk van instellingen en vrijwilligers dat de afgelopen jaren is opgebouwd en het functioneren van het Loket Heemstede en het Centrum voor Jeugd en Gezin zien wij mogelijkheden om voor onze burgers een goede invulling te geven aan deze nieuwe taken. Samenwerking met regio-gemeenten biedt de mogelijkheid om op een goede schaalgrootte taken in te vullen zowel financieel als inhoudelijk. Het is nu aan de raad om de begroting 2014 vast te stellen waarbij het volgens het college nog steeds zo is, dat ondanks bezuinigingen, "Heemstede een gemeente is waar het aangenaam wonen is, met veel groen en een ruim pakket aan voorzieningen" (collegeakkoord ). College van Burgemeester & Wethouders Voorwoord Begroting 2014

7

8 INLEIDING GEMEENTE HEEMSTEDE

9

10 Inleiding begroting 2014 In deze inleiding wordt op hoofdlijnen inzicht geboden in de begroting voor het komende jaar (2014) en de drie daarop volgende jaren ( ). Dit boekwerk omvat daarnaast de programma's, waar de beleidsvoornemens worden toegelicht, de paragrafen en bijlagen. Een goede financiële startpositie. De financiële startpositie voor Heemstede is goed. In november 2012 is een sluitende meerjarenbegroting unaniem vastgesteld door de gemeenteraad. Aanvullend is bij de vaststelling van de begroting 2013 opnieuw een bezuinigingsprogramma vastgesteld. De bezuinigingen hebben in de collegeperiode inmiddels een totale omvang van 4,9 miljoen. Dit staat gelijk aan ongeveer 11% van de totale begroting. De bezuinigingen opgenomen in de meerjarenbegroting zijn concreet en worden (nagenoeg) geheel gerealiseerd. In de Voorjaarsnota 2013 is integraal gerapporteerd over de voortgang van de realisatie van de bezuinigingen voor In de Kadernota is integraal gerapporteerd over de stand van zaken met betrekking tot de realisatie van de bezuinigingen vanaf Daarnaast laat de jaarrekening 2012 een beperkt overschot zien en blijkt uit de Voorjaarsnota 2013, de eerste voortgangsrapportage over 2013, dat het geprognosticeerde tekort over 2013 afneemt. Echter alle gemeenten, en dus ook de gemeente Heemstede, worden geconfronteerd met de financiële gevolgen voortvloeiende uit het Regeerakkoord Rutte 2. De nadelen die hieruit voortvloeien, bepalen nagenoeg geheel de uitkomsten van het thans voorliggende geactualiseerde meerjarenbeeld Een reëel sluitende begroting 2014, maar tekorten in de meerjarenbegroting De voorliggende begroting 2014 en de meerjarenbegroting laten het volgende beeld zien: 2014: 0 positief 2015: negatief 2016: negatief 2017: negatief De begroting 2014 laat een reëel sluitend beeld zien, dus zonder onttrekking uit de algemene reserve. De jaarschijf 2014 wordt vastgesteld in de begrotingsraad van november Vanaf 2015 gaan de effecten van het regeerakkoord doorwerken en krijgt het tekort een omvang van 1,7 miljoen. In 2017 stijgt het tekort verder naar 2,2 miljoen. De jaarschijven worden in de begrotingsraad ter kennisname aan de raad aangeboden. Deze bedragen komen nagenoeg overeen met de bedragen die eerder zijn genoemd in. de kadernota aangevuld met de (financiële) informatie in de brief aan de raad van juni 2013 betreffende de uitkomsten meicirculaire 2013 en mogelijke gevolgen "ontwerp methodebesluit ACM" voor dividenduitkering Eneco. De belangrijkste (financiële )ontwikkelingen en risico's. Hef Regeerakkoord Rutte 2 Het gepresenteerde tekort in de meerjarenbegroting wordt nagenoeg geheel veroorzaakt door de effecten van het Regeerakkoord Rutte 2. In de meicirciculaire 2013 zijn de kabinetsvoornemens zoals de kortingen wegens het BTW-compensatiefonds, de onderwijshuisvesting, de lagere apparaatskosten t.b.v. opschaling gemeenten daadwerkelijk verminderd op het gemeentefonds. Ook zijn de effecten van het Regeerakkoord Rutte 2 verwerkt via de normeringsystematiek "samen de trap op en samen de trap af'. De meicirculaire 2013 is verwerkt in de cijfers van de voorliggende meerjarenbegroting. Maatschappelijk vinden er nog steeds discussies plaats over de kabinetsvoornemens. Dit heeft tot nu toe al geleid tot wijziging van de voornemens. De onzekerheid over de definitieve wijze van invoering van de maatregelen is groot. De onzekerheid neemt toe naarmate we verder in de toekomst kijken, met name de zgn. accresontwikkeling in het gemeentefonds (in ,6 miljoen nadelig) kent een grote mate van onzekerheid. Wijziging van economische vooruitzichten kunnen leiden tot een geheel ander financieel beeld. Aanvullende bezuiniging 6 miljard door kabinet vanaf 2014 In de kadernota was rekening gehouden met een mogelijke aanvullende bezuiniging van het Rijk van 4,3 miljard om voor 2014 binnen het toegestane tekort van 3% te blijven. Voorzichtigheidhalve was in de kadernota rekening gehouden met een structureel nadeel vanaf 2014 van Het kabinet heeft inmiddels een pakket met aanvullende maatregelen samengesteld voor 2014 dat moet leiden tot een besparing van 6,0 miljard (becijferd aandeel gemeenten 360 miljoen) i.p.v. 4,3 miljard. Voor Heemstede betekent dit jaarlijks een nadeel vanaf 2014 van Dit bedrag is meegenomen in de thans voorliggende meerjarenbegroting Dit betreft een prognose, de definitieve cijfers zullen naar verwachting worden opgenomen in de septembercirculaire Dit betekent wel een extra nadeel van ruim 0,2 miljoen ten opzichte van de Kadernota Echter tegenover dit nadeel staat ook een structureel voordeel van ca. 0,2 miljoen op de bijstandskosten ten opzichte van de cijfers genoemd in de kadernota Vandaar dat de totale uitkomst van de Inleiding begroting 2014

11 meerjarenbegroting niet veel wijzigt ten opzichte van de eerder gepresenteerde cijfers in de kadernota De kosten van de bijstandspopulatie van de gemeente Heemstede zijn hoger geprognosticeerd, maar de baten uit het rijksbudget voor bijstandsverlening stijgen nog harder door loon/prijsaanpassingen door het rijk. Per saldo een voordeel van ca. 0,2 miljoen. Voor een nadere toelichting op deze post wordt verwezen naar programma 5 "Werk en inkomen". Dit zijn overigens de grootste mutaties die hebben plaatsgevonden. In de Programma's wordt op detailniveau een beschrijving gegeven van de financiële mutaties. Decentralisaties sociaal domein Met ingang van 2015 worden 3 grote taken en bevoegdheden in het sociaal domein naar gemeenten gedecentraliseerd: de Participatiewet, de extramurale Begeleiding en Persoonlijke verzorging vanuit de AWBZ en de Jeugdzorg. Deze decentralisaties gaan gepaard met bezuinigingen. Het jeugdzorgbudget wordt verlaagd met 450 miljoen met een ingroei in 2015 en De decentralisatie van de AWBZ gaat gepaard met een landelijke korting op het budget van 1,7 miljard. Bij de Participatiewet is die 1,8 miljard. Zoals ook aangegeven in de brief aan de raad van juni 2013 is in de meicirculaire 2013 een indicatie van het bedrag per gemeente gegeven voor de Jeugdzorg. Gezien de grote onzekerheid is dit bedrag nog niet in de berekening van de algemene uitkering meegenomen. Voor het overige.is op dit moment geen aanvullende informatie beschikbaar over wat de kortingen nu voor gevolgen hebben voor individuele gemeenten. Sociaal akkoord In april 2013 zijn het Kabinet en sociale partners het eens geworden over een mix van maatregelen om economisch herstel op korte termijn te stimuleren en de arbeidsmarkt aan te passen aan de wensen en eisen van de 21 e eeuw. Het Sociaal akkoord heeft ook gevolgen voor de decentralisaties sociaal domein en de gemeentefinanciën. De VNG is in overleg met het kabinet om meer duidelijkheid te krijgen over de doorwerking van het sociaal akkoord voor de (financiën van) gemeenten. Herijking gemeentefonds per De minister van BZK is voornemens om de herijking van het gemeentefonds per door te voeren. Dit loopt dan gelijk met de decentralisatie van de gelden op het gebied van het sociaal domein. De omvang van het gemeentefonds wijzigt niet, alleen de verdeling. Uit een Periodiek Onderhoudsrapport 2010 werd vastgesteld dat er aanleiding is de verdeling van de algemene uitkering weer eens integraal tegen het licht te houden. Het bleek dat de uitgaven in een aantal clusters (bv. Openbare orde en veiligheid, wegen en water) niet langer parallel liepen met de inkomsten uit de algemene uitkering. Aangezien we hier te maken hebben met macronormen is niet in te schatten welke financiële gevolgen dit heeft voor de gemeente Heemstede. Het kan zowel positief als negatief uitvallen. Tot nu toe is landelijk afgesproken om de herverdeeleffecten, samenhangend met de herijking van het gemeentefonds, te maximeren op 15 per inwoner per jaar. Voor Heemstede komt dit overeen met een bedrag van circa (cumulatief) per jaar. De verwachting is dat we niet eerder dan in de meicirculaire 2014 hier meer duidelijkheid over krijgen. Ontwerp methodebesluit ACM: tariefregulering netbeheerders Het methodebesluit bevat de maximaal toegestane inkomsten en tarieven voor de netbeheerders van gasen elektriciteitsnetwerken. Deze tariefregulering wordt toegepast door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Het beheer van elektriciteit- en gasnetwerken vormt een monopolie doordat afnemers niet kunnen kiezen voor een netwerk van een andere netbeheerder. Eneco gaat ervan uit dat het methodebesluit een behoorlijke neerwaartse impact heeft op het dividend voor de Eneco aandeelhouders vanaf 2014 (het dividend voor 2014 wordt ontvangen en verantwoord in 2015). Het resultaat voor Eneco zou 125 miljoen lager kunnen uitvallen. Het dividenduitkeringspercentage bedraagt bij Eneco 50% en het aandeel van de gemeente Heemstede in Eneco bedraagt 0,9%. Dat zou een lagere dividenduitkering impliceren van circa ( x 50% x 0,9%). Hiermee is in de meerjarenbegroting van Heemstede rekening gehouden. De verwachting is niet dat voor de begrotingsraad van november 2013 nog nadere informatie hierover wordt ontvangen. Geen verhoging parkeertarieven in 2014/prijsindexering 2014 Conform de begrotingsuitgangspunten, vastgesteld bij de kadernota , is in de begroting 2014 rekening gehouden met een prijsindexering van 2%. Deze prijsstijging is verwerkt in de budgetten voor zover er sprake is van contractuele verplichtingen. Het restant is verwerkt op een centrale stelpost ter hoogte van In de meerjarenbegroting was, op basis van de heroverwegingen uit de kadernota 2010, rekening gehouden met een verhoging van de parkeertarieven van 1,50 (huidig tarief) naar 2,- per uur met ingang van Dit levert een structurele meeropbrengst van op. Voorgesteld wordt de tariefsverhoging niet door te voeren in De middenstand ondervindt al de gevolgen van de economische crisis. Dit is niet het moment om de parkeertarieven verder te verhogen. Dit levert een incidenteel nadeel op van in Het voorstel is dit nadeel te dekken door verlaging van de centrale stelpost prijsindexering Er resteert thans een bedrag van in 2014 voor prijsindexering. Dit komt ongeveer overeen met een Inleiding begroting 2014

12 prijsindexering van ca. 1%. Het is aan de nieuwe raad om te beslissen hoe om te gaan met de geraamde verhoging van de parkeertarieven vanaf Strategie voor het oplossen van het financieel tekort In de raad van 27 juni 2013 is de motie "Aanvullende bezuinigingsvoorstellen naar aanleiding van de kadernota " aangenomen. Hierin wordt door de raad geconstateerd "dat in de komende periode stevig moet worden bezuinigd en het vooruitschuiven van bezuinigingsbesluiten onverstandig is". De raad verzoekt het college: "-Een overzicht te maken van mogelijke opties voor bezuinigingen en ditoverzicht voorafgaand aan de behandeling van de raad aan de Raad te presenteren, -daarbij in financiële zin voldoende ruimte te creëren om de raad de keuzemogelijkheden te bieden, -daarbij tevens, op basis van de in hoofdstuk 2 van de kadernota beschreven ontwikkelingen (enerzijds de zich terugtrekkende overheid en anderzijds de decentralisaties), op hoofdlijnen aan te geven wat de maatschappelijke en financiële gevolgen van deze ontwikkelingen zijn". Parallel aan de begrotingsbehandeling wordt door het college een aparte notitie aan de raad aangeboden waarin conform de motie een integraal overzicht van bezuinigingsmogelijkheden is opgenomen. In deze notitie worden ook meegenomen de oplossingsrichtingen verwoord in de kadernota (blz 20 en 21). Dit betekent dat in de voorliggende begroting 2014 geen nieuwe bezuinigingsmogelijkheden zijn opgenomen dan wel worden gepresenteerd. De jaarschijven zijn sluitend gemaakt door het opnemen van een stelpost "nog te realiseren bezuinigingstaakstelling" ter grootte van het tekort. Een concrete invulling van deze taakstelling dient nog plaats te vinden door de raad. Heemstede wil open en transparant zijn richting haar toezichthouder (de provincie) en heeft in de voorbereiding van deze begroting in het voorjaar 2013 met vertegenwoordigers van de provincie gesproken. De minimale eis die de provincie stelt is dat voor 2014 een reëel sluitende begroting wordt aangeboden (dus zonder onttrekking uit de algemene reserve). Hieraan voldoet de voorgelegde begroting 2014 van de gemeente Heemstede. Het feit dat de jaarschijven op dit moment sluitend zijn gemaakt door het opnemen van een stelpost "nog te realiseren bezuinigingstaakstelling" leidt op zich op dit moment niet tot aanpassing van het toezicht richting de gemeente Heemstede, deze blijft repressief (licht) van aard. Uiteraard dient uiterlijk voor de begroting 2015 (novemberraad 2014) een concreet bezuinigingsplan te worden vastgesteld om de tekorten vanaf 2015 structureel op te lossen. Weerstandsvermogen Bij de vaststelling van de notitie reserves en voorzieningen -weerstandsvermogen 2010 is besloten om bij de beoordeling van het weerstandsvermogen een norm van 2,0 van het benodigde weerstandsvermogen. Gekozen is voor een bandbreedte van 1,8-2,2. In de managementrapportage naar aanleiding van de jaarrekening 2012 wordt door de accountant Ernst & Young geconstateerd dat als de risico's (benodigde weerstandscapaciteit) 2012 worden geconfronteerd met de beschikbare weerstandscapaciteit (algemene reserve) blijkt dat de gemeente Heemstede nog een toereikend weerstandsvermogen heeft. De ratio (risico's/beschikbare weerstandscapaciteit) bedraagt per 31 december ,46. Bij de bepaling van de beschikbare weerstandscapaciteit is geen rekening gehouden met de onbenutte belastingcapaciteit (ozb), omdat de meerderheid van de raad dit niet ziet als een reëel dekkingsmiddel. Rekening houdend met de uitkomst van de voorjaarsnota 2013 van (bedrag wordt onttrokken uit de algemene reserve) en de onttrekking a.g.v. de duurzaamheidnota wordt een verwachte stand geprognosticeerd van 6,8 miljoen per en 6,6 miljoen per Hierbij is nog geen rekening gehouden met de inkomsten uit mogelijke verkoop van gemeentelijke eigendommen in het kader van het project "Optimalisering gemeentelijke gebouwen. In deze begroting 2014 is in de paragraaf weerstandsvermogen een geactualiseerd integraal overzicht van alle risico's gepresenteerd. Confrontatie van het benodigd weerstandsvermogen met de aanwezige weerstandscapaciteit levert een ratio op van afgerond 2,6. Deze score kan beoordeeld worden met behulp van onderstaande tabel: Ratio Beoordeling >2,0 uitstekende weerstandscapaciteit 1,4-2,0 ruim voldoende weerstandscapaciteit 1,0-1,4 Voldoende weerstandscapaciteit < 1,0 onvoldoende weerstandscapaciteit Echter de meerjarenbegroting laat een tekort zien van 5,7 miljoen (2015: 1,7 min; 2016: 1,8 min en 2017: 2,2 min). Conform het gemeentelijke beleid (bron: nota reserves en voorzieningenweerstandsvermogen 2010) is de algemene reserve o.a. bestemd voor dekking van frictiekosten als gevolg van ombuigingen in beleid. Gezien de omvang van de bezuinigingstaakstelling is het niet onwaarschijnlijk dat er frictiekosten in de komende jaren gaan optreden. Dit zal leiden tot een afname van het Inleiding begroting 2014

13 weerstandsvermogen. Een reële beoordeling van het weerstandsvermogen kan pas plaatsvinden op het moment dat besluitvorming heeft plaatsgevonden in de raad over de wijze van oplossen van de tekorten Elke 4 jaar wordt de nota reserves en voorzieningen -weerstandsvermogen geactualiseerd. De eerstvolgende actualisatie zal derhalve plaatsvinden in 2014 en ter vaststelling aan de nieuwe gemeenteraad worden voorgelegd. Een onderdeel van de nota is ook de vaststelling van de hoogte van de norm voor het weerstandsvermogen. Grafisch weergegeven ziet de begroting 2014 er als volgt uit: Wat komt er binnen Algemene uitkering Rijksvergoedingen Lokale heffingen Huren en pachten Dividenden Overige opbrengsten BAIgemene uitkering Rijksvergoedingen Lokale heffingen Huren en pachten Dividenden Ovenge opbrengsten Wat betalen inwoners daar aan mee? OZB Parkeerbelasting Hondenbelasting Leges burgerzaken Omgevingsvergunningen AfvalstoffeninzamelingZ-verwerking Riolering Begraafplaats Overig Waaraan geven we het uit? Bestuur en dienstverlening Openbare orde en veiligheid Wegen, vervoer en waterstaat Voorzieningen Werk en inkomen Maatschappelijke ondersteuning en zorg Groen en openbare ruimte Ruimtelijke ordening & volkshuisvesting Reiniging en riolering Financiën Bestuur en dienstverlening Openbare orde en veiligheid Wegen, vervoer en waterstaat Voorzieningen Werk en inkomen Maatschappelijke ondersteuning en zorg Groen en openbare ruimte Ruimtelijke ordening & volkshuisvestins Reiniging en riolering Financiën Lokale lastenontwikkeling Onroerende zaakbelasting In het meerjarenbeeld is geen rekening gehouden met een extra verhoging van de onroerende zaakbelasting. Voor 2014 wordt de ozb-opbrengst, conform de vastgestelde begrotinguitgangspunten, verhoogd met 2,2% ter compensatie van de inflatie. De definitieve tarieven 2014 worden, conform het vastgestelde gemeentelijke beleid, bepaald door de inflatiecorrectie van 2,2% alsmede de waardedaling van het onroerend goed (belastingcapaciteit) in Heemstede. De belastingcapaciteit wordt bepaald door de gemiddelde waardedaling van woningen en niet-woningen op de Heemsteedse (woning) markt, percentage leegstand (alleen relevant voor gebruikersdeel niet-woningen), percentage bezwaar en beroep en afrondingsverschillen (ca. 0,5%). Zoals ook aangegeven in de Voorjaarsnota 2013 (blz 14) wordt met ingang van 2013 vooraf Ó.VJ.Z. bij het opstellen van de begroting met deze factoren rekening gehouden i.p.v. dat hierover pas achteraf d.w.z. in de jaarrekening over (de mogelijk nadelige effecten) wordt gerapporteerd. De Inleiding begroting

14 gegevens over de waardedaling van het onroerend goed in Heemstede zijn ten tijde van het schrijven van deze begroting nog niet beschikbaar. Dit betekent dat in dit boekwerk wel de begrote ozb-opbrengst voor 2014 is opgenomen (incl. de 2,2% verhoging a.g.v. inflatiecorrectie), maar nog niet de ozb-tarieven De definitieve vaststelling van de tarieven voor 2014 vindt immers niet in de begrotingsraad plaats maar in de raadsvergadering van december 2013 na vastelling van de belastingverordening Rioolheffing In de raad van 27 juni 2013 is het amendement "kadernota riool variant 3" aangenomen. De raad heeft ingestemd met: "het verwerken van variant 3 inzake de rioolinvesteringen in de (meerjarenbegroting , zoals beschreven in de nota schuldpositie van de gemeente Heemstede (nr ) behandeld in de commissie middelen van 15 mei 2013) en waarbij fondsvorming is voltooid in 2023". Dit betekent, dat: tot 2023 de rioolinvesteringen nog geactiveerd worden, de kapitaallasten de eerstkomende jaren toenemen en na 2023 afnemen; er vanaf 2014 wordt gespaard in een voorziening groot onderhoud rioolinvesteringen en met het spaargeld worden de investeringen vanaf 2023 direct betaald; met ingang van 2023 de investeringen direct ten laste van de exploitatie worden gebracht; de kosten van de investeringen jaarlijks worden geëgaliseerd door het instellen van een voorziening groot onderhoud rioolinvesteringen; door de afschrijvingstermijn voor rioolinvesteringen te verlengen van 60 naar 70 jaar wordt de stijging van de rioolheffing beperkt; de rioolheffing in 10 jaar tot 2023 stijgt met 80 in totaal, d.i. gemiddeld 8 per jaar, daarna stabiliseert het tarief. Het tarief voor 2014 is conform bovenstaande uitgangspunten bepaald op 189,03 voor Het tarief voor 2013 bedraagt 177,39. De toename wordt veroorzaakt door de stijging van het tarief met 8 als gevolg van wijziging van de financieringsmethodiek bij rioolinvesteringen en daarnaast de actualisatie van de kosten voor rioleringen met o.a. de reguliere prijsstijgingen. Afvalstoffenheffing De hoogte van het tarief 2014 (240 liter rolemmer) bedraagt 247,20 (in 2013: 248,64). Een daling van ca. 0,6%. Dit wordt o.a. veroorzaakt door areaaluitbreiding waardoor de totale verhaalbare lasten over een groter aantal heffingseenheden kan worden verdeeld. Daarnaast is sprake van een hogere opbrengst van Nedvang voor gescheiden inzameling. In het kader van de inventarisatie van bezuinigingsmaatregelen (amendement "Aanvullende bezuinigingsvoorstellen naar aanleiding van de Kadernota ") vindt een extern onderzoek plaats naar de kostendekkendheid van de rioolheffing en afvalstoffenheffing. Het uitgangspunt is 100% kostendekkendheid. Recapitulatie woonlasten voor burgers Heemstede in 2013 en In de hierna gepresenteerde tabel zijn de woonlasten voor 2013 en 2014 weergegeven waarbij als uitgangspunt een meerpersoonshuishouden is gehanteerd die wonen in een eigen woning met een gemiddelde woz-waarde (peildatum ). mutatie Belastingsoort t.o.v ozb 375,25 383,51 2,2% (o.b.v. gemiddelde woz-waarde woning 2013: ; bron: GBKZ) Rioolheffing 177,39 189,03 6,6% (in 2014 op basis van variant 3; d.w.z. 8 extra) Afvalstoffenheffing 248,64 247,20-0,6% (o.b.v. 240 liter rolemmer) Totaal 801,28 819,74 2,3% De woonlasten voor huishoudens met een eigen woning nemen in 2014 met gemiddeld 2,3% toe ten opzichte van In euro's uitgedrukt gaat het dan om een bedrag van 18,46. De ozb stijgt met 2,2%, de rioolheffing stijgt met 6,6% en de afvalstoffenheffing daalt met 0,6%. Rekening houdend met een inflatiecorrectie van 2,2% betekent dit, dat de woonlasten reëel gezien nagenoeg gelijk blijven voor een gezin in een woning met een gemiddelde woz-waarde. De woonlasten voor huishoudens met een huurwoning blijven beperkt tot de afvalstoffenheffing, die met 0,6% daalt. Rekening houdend met de inflatiecorrectie is sprake van een daling van 2,8%. Inleiding begroting

15 Voor een nadere toelichting op de lokale lastenontwikkeling wordt verwezen naar de paragraaf Lokale heffingen. De uitkomsten van de meerjarenbegroting Hierna treft u het meerjarenperspectief voor de periode 2015 tot en met 2017 aan. nr. Omschrijving Saldo begroting Financiële mutaties: - algemene uitkering (incl. effect Regeerakkoord Rutte 2) algemene uitkering (meicirculaire 2013, brief raad juni 2013) prijsindexering 2014 *) kapitaallasten staat van activa en investeringsprogramma verkiezingen groeiplaatsverbetering Landzichtlaan vervanging bomen Asterkade bijdrage Sportplaza Firewall Anti-virus extra onderhoud vervanging applicatie sociale zaken mogelijk effect ontwerp methodebesluit ACM incidentele sloopkosten 2014 verwijderen trambrug Houtvaart kosten 5 mei-viering in 2015 (om de 5 jaar) extra dotatie NUP reserve incidentele kosten 2014 gemeenteraadsverkiezingen overige diverse kleine verschillen Bestaande heroverweqinqen: - onderwijs: storting in reserve huisvesting verlagen tot Stichting Welzijn Ouderen peuterspeelzaalwerk efficiency bedrijfsvoering samenwerking en digitalisering opleidingsbudget verlagen tot aanbestedingsvoordelen inkoopbureau verhogen parkeertarieven van 1,50 naar 2,- m.i.v Dekkina: Bezuinigingstaakstelling Saldo begroting 2014 en meerjarenbegroting *) Zoals aangegeven op blz 8 resteert voor 2014 nog een bedrag van voor prijsindexering. Vanaf 2015 is nog een bedrag van beschikbaar. Derhalve is in de tabel een mutatie opgenomen van Zoals uit het hiervoor gepresenteerde overzicht volgt is sprake van een sluitende meerjarenbegroting , rekening houdend meteen nog te realiseren taakstelling (2015: , 2016: en 2017: ). Inleiding begroting

16 Uitgangspunten begroting De uitgangspunten aan de hand waarvan de begroting 2014 en de meerjarenbegroting zijn opgesteld. In het kort noemen wij de belangrijkste: Loonkostenstijging (t.o.v. vorig jaar) 2,4% (Op basis van het Centraal Economisch Plan 2013 is voor 2014 rekening gehouden met 2% stijging sociale lasten/autonome loonontwikkeling CAO. Daarnaast leiden de periodieke verhogingen tot een verhoging van ongeveer 0,4%). Prijsstijging (t.o.v. vorig jaar) 2,0% (De prijsstijging voor 2014 is ingeschat op 2%. Deze prijsstijging is verwerkt in de budgetten voor zover er sprake is van contractuele verplichtingen. Het restant is verwerkt op een centrale stelpost. Een deel hiervan is ingezet ter dekking van de de taakstelling verhoging parkeertarieven Er resteert een stelpost van Dit komt ongeveer overeen met een prijsstijging van 1%). Stijging overige inkomsten en leges (t.o.v. vorig jaar) (Betreft een gewogen gemiddelde van de loon- en prijsstijging) 2,2% Index budgetten infrastructuur (o.b.v. CROW-normen) 0,0% (De investeringskredieten worden niet geïndexeerd, aangezien de verwachting is dat de aanbestedingen de komende tijd voordelig zullen uitvallen) Index investeringskredieten 0,0% Index huren 2,4% Meerjarenbegroting peil 1 januari 2014 Aantal productieve uren: binnendienst buitendienst Rente langlopende geldleningen vanaf ,0% Aantal inwoners per 1 januari Aantal woonruimten per 1 januari Besluitvorming Tenslotte wordt opgemerkt dat bij de vaststelling van de programmabegroting, de raad de jaarschijf 2014 van de Programmabegroting vaststelt. De meerjarenbegroting wordt voor kennisgeving aangenomen. Daarnaast worden de investeringen voor 2014 geautoriseerd bij de vaststelling van de begroting. Afzonderlijke investeringskredieten autoriseren is daardoor niet meer nodig. Investeringen die lopende het jaar naar voren komen dienen uiteraard lopende het jaar alsnog te worden geautoriseerd. Nadat de kredieten door de raad zijn geautoriseerd, worden deze vervolgens via een collegebesluit ter beschikking gesteld aan de ambtelijke organisatie. Tevens wordt op dat moment de vakcommissie over dit besluit geïnformeerd. Het spreekt voor zich dat bij grote investeringen en/of politiek belangrijke investeringen de raad nauw zal worden betrokken. De lijst met ter beschikking te stellen kredieten treft u aan in bijlage 5 achterin dit boekwerk. Wettelijke termijnen indienen begroting Voorafgaand aan ieder begrotingsjaar moet de gemeenteraad een begroting vaststellen. Deze begroting 2014 moet voor 15 november 2013 aan de toezichthouder, in casu de provincie Noord Holland, worden aangeboden. In de eerste helft van 2013 heeft de raad naar aanleiding van de kadernota de te hanteren uitgangspunten voor het nieuwe begrotingsjaar vastgesteld. Rekening houdend met de aangenomen motie en amendement bij de Kadernota heeft het college de begroting 2014 en de meerjarenbegroting opgesteld. Inleiding begroting

17 Behandeling begroting 2014 De voorgestelde behandeling van de begroting 2014 ziet er als volgt uit: 17 september Vaststelling begroting in B&W (exclusief septembercirculaire 2013) 20 september Verzending begroting aan raadsleden 24 september 1 e begrotingswijziging in B&W (septembercirculaire 2013) 30 september, uur Sluitingstermijn indienen vragen fracties over de begroting 8 oktober Vaststelling beantwoording vragen in het college van B&W 11 oktober Verzending beantwoording vragen naar commissie en raad 16 oktober Commissie middelen 7 november (avond) Eerste termijn algemene beschouwingen raad en college 8 november (middag) Tweede termijn algemene beschouwingen raad en college stemverklaringen en stemming moties + amendenten vaststelling programmabegroting 2014 beschikbaarstelling (voorbereidings)kredieten 2014 Inleiding begroting

18 PROGRAMMA'S GEMEENTE HEEMSTEDE 15

19 16

20 Opbouw programma's Inleiding Op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten (BBV) dient een begroting opgesteld te worden die bestaat uit programma's en paragrafen. Voorts dienen de ramingen voor het komende begrotingsjaar (2014) en drie daaropvolgende jaren ( ) in beeld gebracht te worden. Ook is het verplicht om de jaarrekeningcijfers van het voorgaande jaar (2012) en het lopende jaar (2013) op te nemen. In de begroting 2014 van de gemeente Heemstede, zal netzoals in de begroting 2013, gewerkt worden met 10 programma's en 11 paragrafen. De programma's zijn als volgt ingedeeld: Inhoud programma. Hierin wordt kort omschreven wat er onder het programma is begrepen, alsmede welke beleidsnotities en verordeningen op de uitvoering van het programma van toepassing zijn. Wat willen we bereiken? Hierin wordt aangegeven wat er in het collegeprogramma wordt gesteld over het betreffende programma en welke ambities daaruit voortvloeien. Wat gaan we daarvoor in 2014 doen? Per programma wordt het beleid voor 2014 vertaald in een aantal doelstellingen, onderverdeeld naar regulier werk en doelstellingen die specifiek voortvloeien uit het collegeprogramma. De doelstellingen met toelichting zijn zoveel mogelijk concreet geformuleerd en vervolgens voorzien van te leveren prestaties en (zo mogelijk) indicatoren. Wat mag het kosten? Bij dit onderdeel wordt aangegeven welke kosten en opbrengsten in 2014 zijn gemoeid met de uitvoering van het programma, voorzien van een financiële toelichting. Bij deze toelichting worden de mutaties tussen de begroting 2013 (inclusief begrotingswijzigingen t/m de voorjaarsnota 2013) en 2014 uiteengezet. Voorts is aangegeven wat de financiële verwachtingen zijn voor de jaren 2015 t/m Wat zijn de voorgenomen investeringen? Hieronder staan de investeringen die bij de vaststelling van de begroting voor 2014 beschikbaar worden gesteld. Daarnaast zijn de voorgenomen investeringen voor de jaren bij dit onderdeel opgenomen. Daarnaast wordt in de paragrafen via dwarsdoorsneden ingegaan op belangrijke beheersmatige aspecten die niet onder één programma vallen. Opgenomen zijn de voorgeschreven paragrafen: lokale heffingen, weerstandsvermogen, onderhoud kapitaalgoederen, financiering, bedrijfsvoering, verbonden partijen en grondbeleid. Naast de zeven wettelijk verplicht gestelde paragrafen zijn door Heemstede op eigen initiatief vier paragrafen toegevoegd, te weten: publieke dienstverlening & communicatie, handhaving, Wet maatschappelijke ondersteuning en duurzaamheid. De programma's samengevat 17

21 18

22 Programma 1: Bestuur (en dienstverlening) Portefeuillehouder mw. M.J.C. Heeremans Inhoud programma Het programma omvat: het bestuur onderverdeeld in: 1) raad en commissies; 2) college van B&W; 3) griffie; het ambtelijk apparaat en de dienstverlening aan de burgers; de uitvoering van diverse wettelijke regelingen, het organiseren van verkiezingen en de weekmarkt. Ter ondersteuning zijn de volgende beleidsnotities en verordeningen van opgesteld: - Communicatienota - Inspraaknota - Inspraakverordening - Klachtenregeling - Ontwikkeltraject elektronische dienstverlening - Dienstverleningsconcept "Denken als klant". Wat willen we bereiken? Communicatie In het collegeakkoord is opgenomen dat de inwoners van Heemstede recht hebben op een transparant bestuur dat open staat voor signalen van burgers. De communicatie vanuit de gemeente is daarom niet alleen zendergericht, maar juist ook een middel om de mening van de burger te krijgen en het beleid hierop af te stemmen. Communicatie is de brandstof voor een goede relatie met de burger en slaat een brug tussen de beleidsdoelen van het gemeentebestuur, het verkrijgen van draagvlak en de uitvoering van het beleid. Daarnaast wordt door middel van communicatie verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid. Kenmerken van onze communicatie zijn: «Wij communiceren open, helder en met empathie met de Heemsteedse bevolking. Duidelijk is waarom en wanneer plannen uitgevoerd worden en wat de impact voor betrokkenen is. Indien een onderwerp zich in de directe invloedsfeer van een burger afspeelt, is het uitgangspunt dat hij persoonlijk wordt geïnformeerd door de gemeente. We betrekken belanghebbenden actief en zo vroeg mogelijk bij het maken van beleid, zodat zij daadwerkelijk invloed kunnen hebben en wij optimaal gebruik kunnen maken van aanwezige ideeën en kennis bij Heemsteedse burgers. Het initiatief hiervoor kan vanuit de gemeente komen, maar zeker ook vanuit de burger zelf. Dienstverlening Als leidraad geldt het gemeentebrede dienstverleningsconcept "Denken als de klant": klanten worden niet van het kastje naar de muur gestuurd, krijgen de juiste producten op tijd geleverd en worden deskundig, vriendelijk en in begrijpelijke taal te woord gestaan. De gemeente wil zoveel mogelijk één centraal aanspreekpunt voor de dienstverlening bieden. Hiervoor is een publieksbalie gerealiseerd waar de contacten met de burger (fysiek, telefonisch, papier en elektronisch) indien mogelijk direct afgehandeld worden. Het landelijke concept "Overheid heeft Antwoord " wordt hierbij op hoofdlijnen als organisatiemodel gevolgd. In lijn hiermee is met omliggende 023-gemeenten als gemakkelijk te onthouden telefoonnummer doorgevoerd. Burgers kunnen zelf de keuze maken via welk kanaal zij willen communiceren met de gemeente. Vanuit efficiencyoverwegingen worden klanten gestimuleerd om eerst op de website te kijken (click). Komt de klant er via Internet niet uit, dan kan hij telefonisch contact opnemen (call). Mocht ook de telefoon onvoldoende uitkomst bieden, dan is de klant uiteraard welkom aan de Publieksbalie (face). Om grip op de dienstverlening te hebben wordt zoveel mogelijk zaakgericht gewerkt. Voor alle relevante contacten van de burger met de gemeente wordt een "zaak" gestart, de behandelaar houdt de voortgang bij (zoals intake - behandeling - levering) zodat voor burgers duidelijk is in welk stadium de afhandeling van een product zich bevindt. Om over een gedegen technische infrastructuur voor de bedrijfsvoering te kunnen beschikken en een klantgerichte digitale dienstverlening te bieden, wordt deelgenomen aan het Nationale Uitvoeringsprogramma betere Dienstverlening en e-overheid (NUP). Programma 1: Bestuur en dienstverlening 19

23 Samenwerking In het najaar 2013 worden de rapportages opgeleverd van het onderzoek naar mogelijkheden voor samenwerking met Bloemendaal op het gebied van bedrijfsvoering. Dat wil zeggen dat duidelijk zal.worden wat deze samenwerking voor toegevoegde waarde biedt voor verbeteren van kwaliteit, verhogen van efficiency en / of verlagen van kwetsbaarheid. De uitkomsten van deze verkenningen zullen leiden tot vervolgopdrachten voor uitwerking en implementatie van deze samenwerking. Dit zal kunnen variëren van samenwerking gericht op kennisdeling tot samenvoeging van afdelingen (of onderdelen ervan). Op het gebied van ICT is bestuurlijk besloten de komende periode Heemstede en Bloemendaal op natuurlijke wijze naar elkaar te laten toegroeien. Zo moeten ICT-investeringen vanaf een bepaald niveau met elkaar worden afgestemd. Ook aan ontwikkelingen in het sociale domein wordt verder vorm en inhoud gegeven met omliggende gemeenten. Wat gaan we daarvoor in 2014 doen? Doelstellingen reguliere taken Doelstelling 1.1 Openheid, juiste, tijdige en actieve informatieverstrekking, heldere taal én tijdige inspraak. Toelichting Er spelen veel ontwikkelingen die van invloed zijn op de rol en het werk dat de gemeente doet. Met als fundamentele trend de overgang van een verzorgingsmaatschappij naar een participatiemaatschappij. De overheid trekt zich steeds verder terug en gaat vaker als procesbegeleider fungeren die helpt bij het realiseren van door burgers aangedragen initiatieven (overheidsparticipatie). Hierbij is het belangrijk de eigen kracht, kennis, ervaring en creativiteit van de samenleving te benutten. Omdat communicatie daarbij een steeds belangrijkere rol gaat spelen, is het belangrijk om de gemeentelijke organisatie (bestuurders - beleidsmedewerkers - projectleiders e.d.) communicatiever te maken. Bijvoorbeeld door medewerkers te helpen bij het ontwikkelen van begrijpelijk beleid dat in contact met de omgeving tot stand is gekomen (Factor C methodiek). Maar ook door de communicatieve vaardigheden van medewerkers op het gebied van procesbegeleiding, vraaggericht communiceren en social media te versterken zodat zij invulling kunnen geven aan de co-producerende overheid. Om dit te ondersteunen zoekt de gemeente naar nieuwe, innovatieve vormen van burgerparticipatie en worden actief sociale media ingezet. De verschillende gemeentelijke websites zijn belangrijke online platforms voor het geven van informatie, burgerparticipatie en het digitaal leveren van de dienstverlening. Alle gemeentelijke websites zijn of worden geschikt gemaakt voor mobiel gebruik en ontwikkeld op basis van een 'responsive design' waarbij de layout van de website zich automatisch aanpast (meeschaalt) aan het formaat van het gebruikte apparaat. De gemeente zet Twitter, Linkedln, Facebook en Youtube in voor het geven van voorlichting en interactie met burgers. Om de toegang tot openbare informatie te verbeteren onderzoekt de gemeente welke gegevens als "open data" beschikbaar gesteld kunnen worden zodat derden deze gratis kunnen hergebruiken. Naast de inzet van een brede variatie aan communicatiemiddelen zoals bewonersbrieven, informatiebijeenkomsten, nieuwsbrieven, burgerpanels en persconferenties worden de volgende prestaties geleverd: begroting/ begroting/ werkelijk doel doel Prestaties Aantal redactionele artikelen en/of persberichten Updatefrequentie website dagelijks dagelijks dagelijks Programma 1: Bestuur en dienstverlening 20

24 begroting/ begroting/ werkelijk doel doel Indicatoren Rapportcijfer door burgers voor communicatie-inspanningen geen meting 8,0*1 8,0*1 Aantal unieke bezoekers per maand aan de website Aantal abonnees e-nieuwsbrief *2 Aantal "followers" op Twitter Aantal leden Linkedln-groep HeemstedeConnect Aantal leden Facebook *2 *1 Dit cijfer wordt gemeten binnen het onderzoek Waarstaatjegemeente.nl dat om het jaar wordt uitgevoerd. Na het laatste onderzoek in 2010 heeft dit onderzoek niet plaatsgevonden in 2011 en om bezuinigingsredenen ook niet in De resultaten van de meting in het najaar van 2013 komen in het voorjaar van 2014 beschikbaar. *2 Er vindt een verschuiving plaats van abonnees op de nieuwsbrief naar "followers" op Twitter en "likers" op Facebook. Vooral het aantal mensen dat de gemeente via Facebook volgt is door een aantal promotionele acties spectaculair gestegen. Doelstelling Burgerlijke stand Het vastleggen van familierechtelijke handelingen in registers van de burgerlijke stand en het uitgeven van uittreksels en afschriften van de betreffende akten. Het voorbereiden en voltrekken van huwelijken en het registreren van partnerschappen. Toelichting Het vastleggen van familierechtelijke handelingen: Het betreft hier het beheer en onderhoud van de registers van de burgerlijke stand. Hieronder valt het, binnen de wettelijke termijnen, opmaken van akten, latere vermeldingen en verklaringen, welke in het kader van de wettelijke bepalingen dienen te worden vervaardigd. Het betreft hier o.a. akten en stukken die verband houden met geboorte, overlijden, huwelijk, echtscheiding en erkenning. Afgifte documenten: Het vervaardigen en verstrekken van uittreksels en verklaringen waarvan de gegevens aan de in Heemstede berustende akten van de burgerlijke stand worden ontleend. Hier staan wel baten tegenover maar de hoogte van de leges wordt landelijk vastgesteld. Hef voltrekken van huwelijken het registreren van partnerschappen: Het betreft hier de voorbereiding, bestaande uit het informeren van de paren, het maken van de afspraken, de beoordeling van de overgelegde stukken, de (huwelijks)aangifte en het aansturen van de (buitengewone) ambtenaar van de burgerlijke stand en facilitaire zaken. Op de dag zelf wordt de akte en een trouw- /registratieboekje opgemaakt. Naar gelang het tijdstip wordt een legesbedrag in rekening gebracht. Prestaties Aantal huwelijken/registratie Aantal geboorten Aantal overlijden Aantal erkenningen Aantal echtscheidingen Aantal uittreksels burgerlijke stand werkelijk begroting begroting * * deze daling wordt veroorzaakt doordat een uittreksel burgerlijke stand niet langer vereist is om in ondertrouw te gaan of om aangifte te doen van een partnerschapregistratie. Het grootste deel (ca 70%) van de bruidsparen komt van buiten de gemeente Heemstede. De keuze om in Heemstede te trouwen wordt mede bepaald door de uitstraling van het oude raadhuis, de ruime mogelijkheden in tijdstippen om te trouwen, de aantrekkelijke externe locaties en de wijze waarop de huwelijken worden voltrokken door de ambtenaren van de burgerlijke stand. Het doel is om volgend jaar de huwelijken in Heemstede meer te promoten. De verwachting is dat het aantal huwelijken licht zal stijgen door de invoer van de basishuwelijken (een goedkopere variant tussen het gratis huwelijk en het standaard huwelijk in). Programma 1: Bestuur en dienstverlening 21

25 Doelstelling Gemeentelijke basisadministratie personen (GBA) Het betreft hier de registratie en bijhouding van persoonsgegevens van de inwoners van Heemstede. In de hoedanigheid van basisadministratie op het gebied van persoonsgegevens wordt informatie aan binnen- en buitengemeentelijke afnemers verstrekt. Het verstrekken van uittreksels, verklaringen en informatie burgers. Certificering / poortwachterfunctie / kwaliteitsprocedures. Toelichting Het betreft alle werkzaamheden die nodig zijn om de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens up-to-date te houden. Te denken valt hierbij aan het verwerken van schriftelijk of via het datacommunicatienetwerk binnengekomen mutatieberichtgeving, dan wel het verzenden van ontvangen mutaties naar andere gemeenten, de verwerking van het elektronisch berichtenverkeer en via het netwerk verstrekken van informatie aan afnemers van persoonsinformatie. Mutaties kunnen betrekking hebben op o.a. binnen- en intergemeentelijke verhuizingen, im- en emigratie, gesloten of ontbonden huwelijken of partnerschapregistraties, geboorten, overlijden, adoptie, naamswijziging, naturalisatie, huisnummering etc. De mutaties dienen juist en binnen de wettelijke termijnen verwerkt te worden in de GBA. werkelijk begroting begroting Prestaties Aantal uittreksels GBA * Aantal vertrekken, Aantal vestigingen Aantal inwoners per 1 januari * deze daling wordt veroorzaakt doordat wij actief ouders informeren dat zij niet langer een GBA uittreksel nodig hebben om hun kind in te schrijven voor de middelbare school. Indicatoren GBA audit Bestanden dienen juist, tijdig en volledig te worden bijgehouden en moeten continu binnen de normen van de "Regeling periodieke audit" vallen Binnen wettelijke termijnen leveren van informatie Continuïteit en kwaliteit van de processen. Doelstelling Reisdocumenten en rijbewijzen De afgifte van reisdocumenten (paspoorten, identiteitskaarten, vreemdelingen- en vluchtelingenpaspoorten) en rijbewijzen. Bij de aanvraag dient tevens de identiteit van de houder te worden vastgesteld omdat naast de reisfunctie / rijvaardigheidsbewijs de documenten tevens de functie van identiteits- / legitimatiebewijs hebben. Toelichting Re/sdocumenfen Het betreft hier de afgifte van verschillende soorten reisdocumenten zoals paspoorten, identiteitskaarten, vluchtelingen en vreemdelingenpaspoorten. Deze documenten hebben naast hun reisfunctie ook een identificerende functie in het kader van de legitimatieplicht. Om fraude tegen te gaan speelt het vaststellen van de identiteit van de houder van het document een cruciale rol bij de verstrekking. Als extra beveiliging worden enkele biometrische kenmerken van de houder opgenomen in een chip dat in het reisdocument is verwerkt. Het opnemen van deze biometrische kenmerken is een taak van de gemeente. De reisdocumenten worden centraal aangemaakt. Het door de burger te betalen legesbedrag valt uiteen in een rijks- en een gemeentelijke kostencomponent. De eerste wordt door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vastgesteld', de hoogte van het gemeentelijk deel wordt bepaald via de gemeentelijke legesverordening, onder beperking van een door het rijk vastgesteld maximum bedrag. Rijbewijzen: Het betreft hier het afgeven en vervangen (10 jaarlijkse "verfrissing") van rijbewijzen, het omwisselen van buitenlandse rijbewijzen en bromfietscertificaten. De persoonsgegevens worden ontleend aan de GBA. De gemeente stelt de identiteit vast en maakt de aanvraag op, die via een aanvraagformulier elektronisch verzonden wordt aan de Rijksdienst voor het wegverkeer (RDW). De RDW maakt het rijbewijs centraal aan waarna de documenten voor opslag, beheer en uitreiking naar de gemeente verstuurd worden. Programma 1: Bestuur en dienstverlening 22

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019 ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019 SAMENVATTING In dit voorstel zijn de financiële effecten opgenomen van: 1. de septembercirculaire 2018/Miljoenennota (hogere verbrandingsbelasting), 2. de structurele

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 -

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 - Gemeente Langedijk 2e Kwartaalrapportage 2014 Verzonden aan de raad 23 juli 2014. - 1 - - 2 - Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2014. In de nu voorliggende kwartaalrapportage wordt

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013 Begroting 2014 Aanbieding Gemeenteraad ember Laatste begroting deze raadsperiode Sluitende begroting 2014 Meerjarenperspectief moeilijk Bezuinigingsplan Strategische investeringen Ambities Stadsvisie Belastingen

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD131106 2013-11-06T00:00:00+01:00 BW: BW131001 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2013 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018 Vergadering gemeenteraad d.d. 30 november 2017 Agenda nummer 7 Portefeuillehouder: wethouder de heer J.H. Menninga Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018 Korte inhoud: Jaarlijks worden

Nadere informatie

Kaders Financieel gezond Brummen

Kaders Financieel gezond Brummen Kaders Financieel gezond Brummen 1. Inleiding Naar aanleiding van de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 en de aanbevelingen die de provincie heeft gedaan in haar besluit financieel toezicht

Nadere informatie

J. Goossens raad november 2013

J. Goossens raad november 2013 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email J. Goossens 040 2083571 jgo@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Programmabegroting 2014-2017. 13raad00542 7 november 2013

Nadere informatie

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders.

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders. Riedsútstel Ried : 2 februari 2012 Status : Besluitvormend Agindapunt : 11 Portefúljehâlder : K. Antuma Amtner : E. Plantinga Taheakke : Conceptraadsbesluit Op besjen : - Underwerp Uitgangspunten voor

Nadere informatie

Algemene uitkering

Algemene uitkering Onderwerp Decembercirculaire 2010 van het Gemeentefonds. Beslispunten 1. De Decembercirculaire 2010 voor kennisgeving aan te nemen; 2. Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2010 de begroting

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting Actueel financieel beeld voor de jaren 2018-2022 Met dit overzicht schetsen wij het actuele financiële beeld voor de gemeente Gooise Meren voor de komende jaren. Dit overzicht dient meerdere doelen. Ten

Nadere informatie

Raadsvergadering: 17 december 2014 HEEMSTEDE

Raadsvergadering: 17 december 2014 HEEMSTEDE Sm^S^r HEEMSTEDE ONDERWERP Belastingverordeningen SAMENVATTING Jaarlijks worden de gemeentelijke belastingverordeningen vastgesteld. De tarieven voor zijn conform de door de raad vastgestelde begroting.

Nadere informatie

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg Cluster FIN Behandeld J.G.G.M. Janssen Ons kenmerk Telefoon +31 43 389 72 38 Uw kenmerk Maastricht 20 maart 2018 Bijlage(n) Verzonden Onderwerp Aandachtspunten

Nadere informatie

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) 5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Tot de woonlasten worden gerekend de OZB, rioolrechten en afvalstoffenheffing. De woonlasten vormen het grootste deel van de opbrengst uit de gemeentelijke heffingen

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014 Begroting 2015 Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014 Helmond is een ondernemende stad een volwaardige speler binnen toptechnologieregio Brainport centrumstad van de Peel Deze positie is en blijft het

Nadere informatie

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Bijlagen 1 Voorjaarsnota Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Voorjaarsnota 2012 Datum voorstel 10 april 2012 Datum raadsvergadering 15 mei 2012 Bijlagen 1 Voorjaarsnota Ter inzage Aan de gemeenteraad, 0. Samenvatting De voorjaarsnota

Nadere informatie

Raadsvergadering 10 december R.T.A. Korteland

Raadsvergadering 10 december R.T.A. Korteland RAADSVOORSTEL Datum en nummer 10 november 2015, nummer Raadsvergadering 10 december 2015 Agendapunt Programmaveld Portefeuillehouder R.T.A. Korteland Wettelijke basis Gemeentewet Onderwerp Belasting- en

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a Onderwerp Scenario's dekkingsplan begroting 2015-2018 Voorstel

Nadere informatie

Raadsbesluit. Raadsvergadering: 20 december ONDERWERP Belastingverordeningen 2018

Raadsbesluit. Raadsvergadering: 20 december ONDERWERP Belastingverordeningen 2018 ONDERWERP Belastingverordeningen 2018 SAMENVATTING Jaarlijks stelt de raad de gemeentelijke belastingverordeningen vast. De tarieven voor 2018 zijn conform de door de raad vastgestelde begroting 2018.

Nadere informatie

303077/ november 2017

303077/ november 2017 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email S. Nieuwenburg 040-2083580 stefannieuwenburg@a2samen werking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 303077/ 306663 2 november 2017 Portefeuillehouder

Nadere informatie

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog Notitie Financieel Kader 2016-2019 Schiermonnikoog Voorwoord Hierbij leggen wij de laatste Notitie Financieel Kader uit deze collegeperiode aan u voor. Het meerjarenbeeld blijft is positief in alle jaarschijven

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

4.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

4.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Procentueel aandeel per belastingsoort op totale belastingopbrengsten 2006 Burgerzaken 3% Parkeren 11% Rioolrecht 14% Havengelden 6% Bouwleges 4% Begraaf- en crematierechten 4% Overige baten 2% OZB 33%

Nadere informatie

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting Inleiding In de raadsvergadering van 3 december 2014 is een nieuwe Planning & Control Cyclus vastgesteld. Met deze vaststelling zijn de 1 e

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 3 november 2015 Nummer voorstel: 2015/97

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 3 november 2015 Nummer voorstel: 2015/97 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 3 november 2015 Nummer voorstel: 2015/97 Voor raadsvergadering d.d.: 08-12-2015 Agendapunt: Onderwerp:

Nadere informatie

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot Kenmerk: 247735 /

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Perspectiefnota 2014 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Kaders begroting 2014 3 III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2014-2017 provincie Groningen

Nadere informatie

: Vaststelling belastingverordeningen Onroerende zaakbelastingen en leges 2012

: Vaststelling belastingverordeningen Onroerende zaakbelastingen en leges 2012 AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp Indiener agendapunt : Vaststelling belastingverordeningen Onroerende zaakbelastingen en leges 2012 : College van burgemeester en wethouders (portefeuillehouder(s) H.L.M. Nijskens)

Nadere informatie

: 28 november 2011 : 12 december : H.T.J. van Beers : L. Evers

: 28 november 2011 : 12 december : H.T.J. van Beers : L. Evers RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raad vergadering : 28 november 2011 : 12 december 2011 Documentnr. Zaaknummer : 749 : PR-11-17556 Portefeuillehouder Verantwoordelijk

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1148631 Datum: 10 september 2014 Behandeld door: G.H. Strijbos Afdeling / Team: INW/BEL Samenvatting: Door uw raad is bij de Kadernota 2014-2017 besloten

Nadere informatie

2e Kwartaalrapportage 2015

2e Kwartaalrapportage 2015 2e Kwartaalrapportage 2015 Verzonden aan de Raad 29 juli 2015 Gemeente Langedijk Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2015. In deze kwartaalrapportage wordt u geïnformeerd over financiële

Nadere informatie

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr 19 mei 2015 Corr.nr. 2015-20.867, FC Nummer 36/2015 Zaaknr. 574002 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen ter vaststelling van de Voorjaarsnota 2015 en de daarin opgenomen

Nadere informatie

Geachte leden van de gemeenteraad,

Geachte leden van de gemeenteraad, Interne dienstverlening Advies bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de gemeenteraad van Delft Behandeld

Nadere informatie

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan.

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan. Memo Aan: de Raad van de gemeente Oude IJsselstreek Cc: Van: College van burgemeester en wethouders Datum: 6 oktober 2015 Kenmerk: 15ini02499 Onderwerp: uitwerking septembercirculaire 2015 (Algemene uitkering

Nadere informatie

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag)

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag) BEGROTING 2015 BIEO (begroting in één oogopslag) INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2015 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2015 wordt er aandacht geschonken aan

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Aan de raad, 8820 De heer J. Franx, wethouder Vaststellen Programmabegroting 2016 Gooise Meren (RV16.019)

Raadsvoorstel. Aan de raad, 8820 De heer J. Franx, wethouder Vaststellen Programmabegroting 2016 Gooise Meren (RV16.019) Raadsvoorstel Zaaknummer Portefeuillehouder Voorstel 8820 De heer J. Franx, wethouder Vaststellen Programmabegroting 2016 Gooise Meren (RV16.019) Aan de raad, 1. Beslispunten Wij stellen u voor: 1. om

Nadere informatie

Behandeld door: G.H. Strijbos. Onderwerp: Belastingmaatregelen 2015 (aangepast nav commissie AZ).

Behandeld door: G.H. Strijbos. Onderwerp: Belastingmaatregelen 2015 (aangepast nav commissie AZ). RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLU I Registratienummer raad 1155840 Datum: 10 september 2014 Behandeld door: G.H. Strijbos Afdeling / Team: INW/BEL. Samenvatting: Door uw raad is bij de Kadernota 2014-2017

Nadere informatie

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas Raadsvoorstel raadsvergadering 04/07/2017 portefeuillehouder J. Hordijk L. Evers behandelend ambtenaar datum 24/05/2017 bijlagen Openbaar Geheim 8 ja nee Aan de raad van de gemeente Toelichting op de beslispunten

Nadere informatie

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden 1. Inleiding Ten tijde van het schrijven van de kadernota 2016 wordt nog volop gewerkt aan de uitwerking van het proces Kracht#15. Voor het besluitvormingsproces dient de Kadernota 2016 in januari 2015

Nadere informatie

7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN

7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN 7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN 7.1 Tarieven belastingen en heffingen Algemeen Bij de behandeling van de Kadernota 2015-2018 is besloten het indexcijfer 2015 voor de gemeentelijke belastingen, heffingen

Nadere informatie

HJAM Hendriks en FWT Jetten. Telefoonnummer: Managementrapportage Begrotingswijzigingen

HJAM Hendriks en FWT Jetten. Telefoonnummer: Managementrapportage Begrotingswijzigingen Raadsvergadering 13 december 2016 Volgnummer 116-2016 Onderwerp Programmanummer Alle programma's Registratienummer 2016-36907 Collegevergadering 15-11-2016 Portefeuillehouder Organisatieonderdeel Wethouder

Nadere informatie

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 8 november 2016

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 8 november 2016 No.: Portefeuillehouder: Wethouder Hoek Afdeling: Middelen Behandelaar: A. Moerland De raad van de gemeente Tholen Tholen, 8 november 2016 Onderwerp: Voorstel tot aanpassing van de gemeentelijke belastingen

Nadere informatie

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015 Raadsvoorstel *Z0150D438FB* Aan de raad Documentnummer : INT-14-14335 Afdeling : Bedrijfsvoering Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting

Nadere informatie

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie :

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie : Zaaknummer : 94335 Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie : Onderwerp : Begroting 2015 Collegevergadering : Agendapunt : Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : Eric Gussekloo

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 13-9-2016 NUMMER PS PS2016PS17 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Leo Donker DOORKIESNUMMER 0646994683 DOCUMENTUMNUMMER 818ACAEO PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

Begrotingswijziging. Saldo primitieve begroting (2016 is incl. onvoorzien)

Begrotingswijziging. Saldo primitieve begroting (2016 is incl. onvoorzien) Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 30 juni 2016 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren; 2. De wijzigingen

Nadere informatie

Afdeling Staf W A T W I L L E N W E B E R E IK E N E N W A T G A A N WE D A A R V O O R DO E N

Afdeling Staf W A T W I L L E N W E B E R E IK E N E N W A T G A A N WE D A A R V O O R DO E N RAADSVOORSTEL Raadsvoorstel nr Portefeuillehouder Burgemeester Datum B&W-besluit 30 september 2014 Voor de vergadering van raad d.d. 6 november 2014 Afdeling Staf Z-2014/056542;D-2014/268828 Behandelend

Nadere informatie

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen Commissie Bestuur (Coördinerende) Portefeuilles Financiën en personeel Afdeling(en) Concernstaf, Middelen en Services Programmadoelstelling (missie) Werken

Nadere informatie

Stiens, 19 november Raadsvergadering: 12 december 2013 Voorstelnummer: 2013/59

Stiens, 19 november Raadsvergadering: 12 december 2013 Voorstelnummer: 2013/59 18 Stiens, 19 november 2013 Raadsvergadering: 12 december 2013 Voorstelnummer: 2013/59 Portefeuillehouder: drs. J. R.A. Boertjens Behandelend ambtenaar: S. Vis E-mail: s.vis@leeuwarderadeel.nl Telefoonnr.

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing:

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing: Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen 2018 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. de belasting- en tariefvoorstellen 2018 en de belastingverordeningen

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/802709 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2016 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2016 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2016 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

Programmabegroting

Programmabegroting Programmabegroting 2017-2020 Technische toelichting Planning en Control 3 oktober 2016 Structuur begroting Delft 4 hoofdstukken + Raad + Algemene dekkingsmiddelen + overhead* 12 doelstellingen (programma

Nadere informatie

Inleiding Beleidskader Lokaal belastingbeleid Vaststelling tarieven 2012

Inleiding Beleidskader Lokaal belastingbeleid Vaststelling tarieven 2012 Lokale heffingen Inleiding Deze paragraaf bevat informatie en voorstellen over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen en gaat in op de consequenties daarvan voor de inwoners. Eerst krijgen de

Nadere informatie

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 10 november 2016

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 10 november 2016 GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 10 november 2016 Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Onderwerp: Programmabegroting 2017 en verwerking financiële effecten uit de septembercirculaire.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6 Inhoudsopgave Aanbieding 3 Programma 1. Burger en Bestuur 4 Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5 Programma 6. Sport recreatie en landschap 6 Programma 7. Maatschappelijke ondersteuning 7 Programma

Nadere informatie

BELEIDSKADER SOCIAAL DOMEIN (NIEUWE WMO EN JEUGDWET)

BELEIDSKADER SOCIAAL DOMEIN (NIEUWE WMO EN JEUGDWET) BOB 14/001 BELEIDSKADER SOCIAAL DOMEIN (NIEUWE WMO EN JEUGDWET) Aan de raad, Voorgeschiedenis / aanleiding Per 1 januari 2015 worden de volgende taken vanuit het rijk naar de gemeenten gedecentraliseerd:

Nadere informatie

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014 Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014 Inleiding In de fusieraad van 30 juni 2014 is gesproken over een consolidatie van de drie begrotingen en om inzicht te krijgen in

Nadere informatie

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : -

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : - Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : - Onderwerp : Begroting 2014 Collegevergadering : 17 september 2014 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie

Nadere informatie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties .-f i -V*-*. " -re Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Provinciale Staten DGBK Programnna Krachtig Bestuur Schedeldoekshaven 200 2511 EZ

Nadere informatie

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel *Z01633AB306* documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel Onderwerp : Jaarrekening 2015 en begroting 2017 ODBN Datum college : 21 juni 2016 Portefeuillehouder : G.M.P. Stoffels Afdeling

Nadere informatie

8 februari Begrotingswijziging

8 februari Begrotingswijziging Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 8 februari 2018 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren. Aan de gemeenteraad

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing:

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing: Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen 2017 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. de belasting- en tariefvoorstellen 2017 en de belastingverordeningen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting Perspectiefnota 2016 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3 III Kaders begroting 2016 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2016-2019 provincie Groningen

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Documentnummer: B.17.0918 B.17.0918 Landgraaf, 12 mei 2017 ONDERWERP: Ontwerpbegroting 2018-2022 BsGW Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): C.P.G. Wilbach

Nadere informatie

Nieuw begrotingsresultaat

Nieuw begrotingsresultaat Portefeuille: A. van Amerongen Dronten, 22 september 2015 Financiële ontwikkeling begroting 2016-2019 Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: Deze toelichting op de financiële resultaten vast

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden.

Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden. Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden. Algemeen Op 18 april 2012 zijn de programmabegroting 2013 en de jaarstukken 2011 ontvangen van GGD Hollands Noorden (GGD).

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5 Kadernota 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding.... 5 2 Financieel perspectief 2015-2018... 6 2.1 Inleiding... 6 2.2 Algemene uitgangspunten voor de begroting.... 6 2.3 Meerjarig perspectief, bestaand beleid....

Nadere informatie

Bijlage 2 bij Raadsvoorstel nr. HVE070017 (Verkeersproblematiek Maastrichterlaan/Randweg Noord)

Bijlage 2 bij Raadsvoorstel nr. HVE070017 (Verkeersproblematiek Maastrichterlaan/Randweg Noord) Bijlage 2 bij Raadsvoorstel nr. HVE070017 (Verkeersproblematiek Maastrichterlaan/Randweg Noord) Financiële paragraaf aanleg Randweg Noord Inleiding De kosten gemoeid met de planvoorbereiding en aanleg

Nadere informatie

Portefeuillehouder: H. Rotgans. Behandeld door: G.H. Strijbos

Portefeuillehouder: H. Rotgans. Behandeld door: G.H. Strijbos PUJIMEAtHOf' RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1448705 Datum: 18 september 2018 Domein/ Team: OBED/ FINB Portefeuillehouder: H. Rotgans Behandeld door: G.H. Strijbos Onderwerp: Belastingmaatregelen

Nadere informatie

Actuele financiële en vermogenspositie

Actuele financiële en vermogenspositie Actuele financiële en vermogenspositie werk aan de winkel Presentatie voor Auditcommissie 5 maart 2012 Actuele financiële positie (1) Nr. Ontwikkeling Mutatie 2012 2013 2014 2015 Saldo na besluitvorming

Nadere informatie

Betreft Raadsvoorstel inzake vaststelling belastingverordeningen voor 2015

Betreft Raadsvoorstel inzake vaststelling belastingverordeningen voor 2015 Betreft Raadsvoorstel inzake vaststelling belastingverordeningen voor 2015 Vergaderdatum 6 november 2014 Gemeenteblad 2014 / 69 Agendapunt 3 Aan de Raad Voorstel De gemeenteraad wordt voorgesteld de navolgende

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

Programma 10. Financiën

Programma 10. Financiën Programma 10 Financiën Aandeel programma 10 in totale begroting 1% Financiën Overige programma's 99% Programma 10 Financiën Inleiding Ons college hanteert als uitgangspunt bij haar financiële beleid dat

Nadere informatie

datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering

datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering Memo datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering behandeld door bijlage(n) A. ter Beest 1 Onderwerp Effecten meicirculaire 2015 i.r.t. de Voorjaarsnota 2015 Geachte leden

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Bestuursrapportage 2018 Nummer 2018/576433 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

S. Nieuwenburg 3580

S. Nieuwenburg 3580 steller telefoonnummer email Agendapunt commissie: 5.1 S. Nieuwenburg 3580 Stefan.Nieuwenburg@a2samenwerking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 250782/250832 portefeuillehouder H. Tindemans Van

Nadere informatie

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Gemeente Bussum Vaststellen Perspectiefnota 2015 Brinklaan 35 Postbus 6000 1400 HA Bussum Aan de gemeenteraad.

Nadere informatie

Raadsvergadering 14 december 2017

Raadsvergadering 14 december 2017 RAADSVOORSTEL Datum en nummer 14 november 2017, nummer Raadsvergadering 14 december 2017 Agendapunt Programmaveld Portefeuillehouder A.J. van Eekelen Wettelijke basis Gemeentewet Onderwerp Belasting- en

Nadere informatie

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden. VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD Van: R.C. Ouwerkerk Tel.nr.: 8856 Nummer: 14A.00661 Datum: 5 september 2014 Team: Concernzaken Tekenstukken: Ja Bijlagen: 2 Afschrift aan:

Nadere informatie

Onderstaand overzicht uit de voorjaarsnota 2017 is bijgewerkt met de resultaten van de meicirculaire 2016.

Onderstaand overzicht uit de voorjaarsnota 2017 is bijgewerkt met de resultaten van de meicirculaire 2016. Memo Aan: Gemeenteraad Oude IJsselstreek Cc: Van: College B&W Datum: 14 juni 2016 Kenmerk: 16ini01540 Onderwerp: Meicirculaire 2016 Geachte gemeenteraad, In deze memo vindt u de informatie over de Meicirculaire

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Raad

Begroting Aanbieding Raad Begroting 2013 Aanbieding Raad Agenda Financieel meerjarenperspectief 2013 e.v. Onzekerheden en risico s Bezuinigingen IVP en strategische investeringen Traject behandeling Presentatie begroting 2013 2

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Aanleiding: Het college doet de raad voorstellen voor de financiële kaders voor de begroting 2016 en de meerjarenbegroting

RAADSVOORSTEL. Aanleiding: Het college doet de raad voorstellen voor de financiële kaders voor de begroting 2016 en de meerjarenbegroting RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B en W-besluit d.d.: B en W-besluit nr.: Naam programma: Bestuur en dienstverlening Onderwerp: Vaststellen kaderbrief 2016-2019 Aanleiding: Het college doet de raad voorstellen voor

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief. Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering

Raadsinformatiebrief. Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering Raadsinformatiebrief Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering Inleiding/Aanleiding Gemeenten ontvangen jaarlijks een algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Deze algemene uitkering is een

Nadere informatie

Financiële begroting 2016

Financiële begroting 2016 Financiële begroting 2016 113 114 Voor een overzicht van de baten en lasten per programma wordt verwezen naar het overzicht opgenomen onder Begroting van Baten en Lasten in het begin van deze begroting.

Nadere informatie

De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting

De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting Raadsvoorstel Zaaknummer Portefeuillehouder Voorstel 519428 De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting 2018-2021 Aan de raad, 1. Beslispunten 1. In te stemmen met de voorliggende Programmabegroting

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota 2014. III. Uitgangspunten voor de begroting 2015. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota 2014. III. Uitgangspunten voor de begroting 2015. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren INHOUDSOPGAVE I. Inleiding II. Voorjaarsnota 2014 III. Uitgangspunten voor de begroting 2015 IV. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren 4.1. Uitgangspositie 4.2. Toelichting op de mutaties 4.3. Overige

Nadere informatie

Programmabegroting 2016

Programmabegroting 2016 Programmabegroting 2016 Voorwoord Hierbij biedt het college van burgemeester en wethouders de begroting 2016, inclusief meerjarenbegroting 2017-2019, aan de gemeenteraad aan. Op hoofdlijnen zijn de cijfers

Nadere informatie

UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting

UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting 2016-2019 1 Inleiding Voor de begroting 2016 worden in deze notitie de beleidskaders en uitgangspunten genoemd. 1. De gemeente streeft naar een materieel sluitende

Nadere informatie

Voorgesteld wordt de volgende uitgangspunten voor de begroting 2014 te hanteren:

Voorgesteld wordt de volgende uitgangspunten voor de begroting 2014 te hanteren: Nota voor : vergadering Algemeen Bestuur Datum : 19 december 2012 Onderwerp : Uitgangspunten begroting 2014 en planning besluitvorming Agendapunt : 5 Kenmerk : AB/1224 Bijlage: Planning en controlcyclus

Nadere informatie

Gemeentefinanciën Delft

Gemeentefinanciën Delft Gemeentefinanciën Delft Politiek Café GroenLinks Gemeente Delft/Controlling 1 oktober 2014 1 Gemeentefonds (1) Uitkering van het Rijk voor de uitvoering van taken door de gemeente; Circulaires Min. van

Nadere informatie

B en W d.d

B en W d.d B en W 14.0354 d.d. 8-4-2014 Onderwerp Reactie aan VNG op de onderzoeksrapportage Groot-onderhoud gemeentefonds Besluiten:Behoudens advies van de commissie 1. Vast te stellen de brief aan de gemeenteraad

Nadere informatie

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder Onderwerp Invoering nieuwe voorschriften Besluit Begroting & Verantwoording (BBV). Datum 25 mei 2016 Naam en telefoon Coen van den Hout (9300) Afdeling F&C Portefeuillehouder Frank den Brok Waarover wil

Nadere informatie

Samenleving, Bestuur en Ruimte

Samenleving, Bestuur en Ruimte Agendapunt 6 Aan de raad van de gemeente IJsselstein Raadsstuknummer: 2010/31770 Datum: 21 september 2010 programma: Blad: 1 van 5 cluster: Samenleving, Bestuur en Ruimte portefeuillehouder: R.G. de Vries

Nadere informatie

Raadsvergadering 06 december 2012

Raadsvergadering 06 december 2012 RAADSVOORSTEL Datum en nummer 30 oktober 2012, nummer 084/2012 Raadsvergadering 06 december 2012 Agendapunt 08 Programmaveld Portefeuillehouder R.T.A. Korteland Wettelijke basis Gemeentewet Onderwerp Belasting-

Nadere informatie

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW17-0200 Casenr.:CBB170194 Sector/afd.:Regie & Ontwikkeling / Regie & Ontwikkeling 1 Steller/tel/e-mail: I. Harmsen / 5271 / i.harmsen@heerhugowaard.nl

Nadere informatie

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2015-075 Houten, 29 september 2015

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2015-075 Houten, 29 september 2015 Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2015-075 Houten, 29 september 2015 Onderwerp: Tweede bestuursrapportage 2015 Beslispunten: 1. De begroting 2015 te wijzigen op basis van de sheet "Financiële

Nadere informatie