DE KRACHT VAN DE STAD DE PRAKTIJK VAN ZELFORGANISATIES. Thaddeus Müller De Warme Stad

Transcriptie

1 DE KRACHT VAN DE STAD DE PRAKTIJK VAN ZELFORGANISATIES Thaddeus Müller De Warme Stad Maatschappelijk Café van Beter Wonen Almelo,

2 Opzet Introductie Inleiding Onderzoek Realiseren van participeren

3 INLEIDING

4 Intro Stadssocioloog Betrokkenheid bij de buurt De Warme Stad Onderzoek (o.a. Deventer, Drenthe, Rotterdam) Actie onderzoek (o.a. Tilburg, Arnhem)

5 Intro Vrijwilliger Lid van bestuur Opzoomer mee Lid van burgeradviesgroep Rotterdammers voor mekaar (B&W) Organiseer buurtactiviteiten Actief voetbalclub (scheids/grens)

6 participatiesamenleving Ideologie: van verzorgingsmaatschappij naar participatiesamenleving Vertrouwen en verantwoordelijk Kritiek: Wat zijn de grenzen van de participatiesamenleving?

7 Sociaaleconomische context Almelo en Rotterdam Armoede/ Tegenprestatie Sociale stijging & Empowerment Aandacht & Vertrouwen

8 Evelien Tonkens De participatiesamenleving inhumaan? Terugtrekkende overheid? De participatiesamenleving geeft verbetering van grootschalige formele arrangementen op en legt alle vertrouwen in de informele sfeer. Die gaat ons ongetwijfeld teleurstellen. In de informele sfeer krijgen corruptie, nepotisme, ongelijkheid en willekeur alle kansen, weten we al sinds Max Weber.

9 Sociologie Sociale bindingen zijn problematischer geworden door individualisering Sociaal kapitaal neemt af (Putnam: Bowling Alone 2000) Liquide samenleving (Baumann)

10 Weinig oog voor de dagelijkse praktijk Het onderzoek van cases / voorbeelden Verloop Perspectief van de actoren Bewoners: kracht en kwetsbaarheid Rol van andere partijen (samenwerking, ondersteuning, etc.) De rol van de onderzoeker: verkennen, beschrijven, vergelijken, verklaren en overdragen

11 Twee voorbeelden uit Almelo Uniekkreatief: hergebruik/betaalbaar Broodplankenenzo. Aveleijn: mensen met een beperking Levensleed: zelf zware tijden meegemaakt Levend museum Ontmoetingsplek Broedplek Pasar malam / kerstmarkt Voorbeeld Deventer: Zorg en Zelforganisaties

12 ONDERZOEK

13 Onderzoek Deventer Hoe verloopt het proces van de realisering van gemeenschappelijke diensten in de gemeente Deventer bezien vanuit het perspectief van de bewoners? Groepsgesprekken (bewoners) Interviews sleutelinformanten (bewoners, professionals) Participerende observaties (bijeenkomsten) April-juli 2014 Drie cases

14 Drie projecten Lichte begeleiding van een professional: doortastend De professional is de spin in het web : voorzichtig De professional op afstand: zelfstandig

15 DE KRACHT ÈN DE KWETSBAARHEID VAN ZELF DOEN

16 de betrokkenheid van bewoners Meer hulpgevers dan hulpvragers De klusjesman Limiet aan betrokkenheid: tijd of interesse

17 de kracht van vergrijzing Zwitser leven gevoel -perspectief versus geranium - perspectief. Kracht van vergrijzing: 65 plus Voorbeeld: een dagje uit Oude ouderen?

18 de betekenis van hulp geven en ontvangen Hulp is geen zakelijke transactie Betekenisvol: affectieve hulp Levensleed: eenzaamheid, ziekte, onverwerkt verleden Voorbeeld: pijnaanvallen

19 schroom Is er wel veel vraag? Schroom of vraagverlegenheid: angst voor overvragen, niet tot last willen zijn Als ik me nu inzet voor anderen, dan voel ik minder gêne om hulp te vragen als ik het zelf nodig heb, want dan heb ik het verdiend.

20 schroom Zelfbeeld: zelfstandigheid/onafhankelijkheid Oplossing: kleine vergoeding pr hulpvrager kan ook geven

21 de relatie tussen hulpgever en hulpvrager Hulpgever = competent & Hulpvrager = behoeftig Hulpgever heeft ook behoefte: dagbesteding de hele dag binnen te zitten sippen. Voldoening: Prima werk, zeggen ze, tof, dat krijg ik terug, daar krijg ik echt schik van. Daar doe ik ook voor. Biografie: levensleed

22 de relatie tussen hulpgever en hulpvrager Diverse talenten: Wij hebben twee paar linkerhanden, wat best eens lastig is Wie zou ons af en toe eens willen helpen met klussen in en om het huis en in de tuin? (In ruil voor een taart!) (citaat uit Nabuurschap Noordenberg).

23 de relatie tussen hulpgever en hulpvrager Biografie: levensleed, zoals het overlijden van een partner, familielid of een vriend(in), psychisch klachten en chronische ziekten. Sociale vaardigheden: affectieve hulp

24 het organiseren van onderlinge hulp 1. matchmaker of sociale makelaar vaardigheden van een sociaal entrepreneur. 2. de zorg van Droogstoppel: afspraken maken, regelen, bespreken, afstemmen, vooruitdenken, plannen, controleren

25 het organiseren van onderlinge hulp Kwetsbaarheden a) verplichtingen in andere domeinen (agenda) b) onuitgesproken verwachtingen over het doel en de vorm van de zelforganisatie. pr agenda versus de ontmoetingsbenadering

26 het organiseren van onderlinge hulp Kwetsbaarheden a) verplichtingen in andere domeinen (agenda) b) onuitgesproken verwachtingen over het doel en de vorm van de zelforganisatie pr agenda versus de ontmoetingsbenadering

27 de rol van professionals Maatwerk en variatie Grenzen en mogelijkheden aangeven Sociale dynamiek in de lokale gemeenschap.

28 SLOT: HET REALISEREN VAN PARTICIPEREN

29 Voorzichtige conclusie Veel kwaliteit onder bewoners Veel betrokkenheid onder bewoners Overheid kan hier gebruik van maken Samenwerking is cruciaal (?)

30 Participatiesamenleving inhumaan? Lokaal beleid Betrokken beleid Vertrouwen, verantwoordelijkheid, empowerment Niet binnen zitten sippen Oog voor sociaal economische positie.

31 Rol van organisaties uitgaan van de krachten van bewoners oog hebben voor hun kwetsbaarheid bewoners bij staan waar dat nodig is.

32 Maatwerk? Hoe? Wat is uw keuze? Geen project maar proces Avontuur: uitproberen en falen is beter dan angst en passiviteit Ondersteunen is goed luisteren naar bewoners en (snel) faciliteren Niets beloven maar (veel) voor elkaar krijgen Maatwerk is aan arendsoog voor een situationele aanpak