JURISPRUDENTIE PERSONEN- EN FAMILIERECHT

Transcriptie

1 JURISPRUDENTIE PERSONEN- EN FAMILIERECHT SPREKER MR. A.A.M. RUYS, HOORNWIJCK ADVOCATUUR 27 OKTOBER :30 13:30 UUR

2 Inhoudsopgave Mr. A.A.M. Ruys Jurisprudentie Hof s-hertogenbosch, 24 september 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:3736 p. 3 Eerdere schenkingen geen basis voor repeterende schenking Rb. Midden-Nederland, 5 augustus 2015, ECLI:NL:RBMNE:2015:5764 p. 7 Wordt gift toegerekend aan schenkende echtgenoot of aan beide echtgenoten Hof Arnhem-Leeuwarden, 06 oktober 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:7697 p. 15 Aansprakelijkheid bewindvoerder Hof Arnhem-Leeuwarden, 15 september 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:6811 p. 23 Echtscheiding en indexering pensioen Hoge Raad, 22 mei 2014, ECLI:NL:HR:2015:1284 p. 31 Eten en zuivere aanvaarding van de nalatenschap Kamer Notariaat Arnhem-Leeuwarden, 7 juli 2015, ECLI:NL:TNORARL:2015:27 p. 37 Klacht over huwelijkse voorwaarden Rechtbank Den Haag, 29 september 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:11584 p. 40 De Lego-collectie Rb. Den Haag, 6 oktober 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:11659 p. 57 Peildatum waardering gemeenschap Rb. Den Haag, 29 september 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:11370 p. 63 Rechtsverwerking dan wel ontbreken persoonlijke lotsverbondenheid Hof s-hertogenbosch, 1 oktober 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:3863 p. 73 Mentor en echtscheidingsverzoek Rb. Rotterdam, 9 september 2015, ECLI:NL:RBROT:2015:6757 p. 77 Beleggingsleer ook van toepassing op samenwoners Rb. Oost-Nederland, 19 augustus, 2015, ECLI:NL:RBOBR:2015:5211 p. 83 Uitleg huwelijkse voorwaarden en verdeling opgepotte winsten Hof Amsterdam, 29 september 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:4053 p. 97 Afwijken wettelijke maatstaven

3 ECLI:NL:GHSHE:2015:3736 Instantie Gerechtshof 's-hertogenbosch Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer F /01 Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie machtiging schenking Vindplaatsen Rechtspraak.nl Uitspraak GERECHTSHOF 's-hertogenbosch Afdeling civiel recht Uitspraak: 24 september 2015 Zaaknummer: F /01 Zaaknummer eerste aanleg: OV VERZ in de zaak in hoger beroep van: [curator], in zijn hoedanigheid van curator van [curandus], wonende te [woonplaats], appellant, advocaat: mr. L.E.M. de Vries-Blom. Als belanghebbenden in deze zaak worden aangemerkt: - [belanghebbende 1] (hierna: de vader); - [belanghebbende 2] ; - [belanghebbende 3] ; - [belanghebbende 4] ; - [belanghebbende 5] ; - [belanghebbende 6]. 1 Het geding in eerste aanleg Het hof verwijst naar de beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, sector kanton, locatie Bergen op Zoom van 18 november Het geding in hoger beroep 2.1. Bij beroepschrift met producties, ingekomen ter griffie op 16 februari 2015, heeft de curator verzocht voormelde beschikking te vernietigen, naar het hof begrijpt voor zover een voorwaarde aan de schenking is gesteld, en, opnieuw rechtdoende, de curator machtiging te verlenen tot schenking van een bedrag van 5.000,- aan ieder van de zes kinderen van de vader en aan deze machtiging een repeterende werking te verlenen, zodat deze schenking ieder jaar kan plaatsvinden Er is geen verweerschrift ingekomen ter griffie De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 23 juli Bij die gelegenheid zijn gehoord: - [belanghebbende 2] en [belanghebbende 4], bijgestaan door mr. De Vries- 3

4 Blom [curator], [belanghebbende 1], [belanghebbende 3], [belanghebbende 5] en [belanghebbende 6] zijn, hoewel behoorlijk opgeroepen, niet ter zitting verschenen Het hof heeft voorts kennisgenomen van de inhoud van: het proces-verbaal van de mondelinge behandeling in eerste aanleg op 10 juni 2014; het V-formulier met bijlagen van de advocaat van appellant d.d. 9 maart Conform afspraak is na de mondelinge behandeling nog ingekomen het V- formulier met bijlagen van de advocaat van appellant d.d. 21 augustus De beoordeling 3.1. De vader is bij beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, sector kanton, locatie Bergen op Zoom van 24 juni 2014 onder curatele gesteld met benoeming van [curator] en [belanghebbende 3] tot curatoren De curator [curator] heeft op 12 november 2014 de kantonrechter verzocht toestemming te verlenen voor schenking van een deel van het vermogen van de vader, te weten ,- gelijkelijk verdeeld over de zes kinderen van de vader Bij de bestreden beschikking heeft de kantonrechter machtiging verleend tot schenking van een bedrag van 5.000,- aan ieder van de zes kinderen van de vader, onder de voorwaarde dat de schenking eerst mag plaatsvinden na de verkoop van de woning, staande en gelegen te ( [postcode] ) [plaats] aan de [adres] Appellant kan zich met deze beslissing niet verenigen en hij is hiervan in hoger beroep gekomen Appellant voert aan, zoals aangevuld ter zitting, dat de woning van de vader inmiddels is verkocht en binnenkort zal worden geleverd aan de kopers. Appellant stelt dat de verkoop van de woning van de vader niet noodzakelijk is om de gewenste schenkingen te doen. De vader beschikt over voldoende vermogen; op de verkochte woning met een WOZ-waarde van ,- rust geen hypotheek en de vader heeft een vermogen van in totaal ,45 op verschillende bankrekeningen staan en in verschillende effecten belegd. De liquide middelen van de vader zullen de komende vier jaar in ieder geval niet onder ,- zakken, zodat de verzorging van de vader financieel gezien geen enkel gevaar loopt. Daarbij wenst appellant het primaire verzoek aan te vullen in die zin dat wordt verzocht om een doorlopende machtiging om jaarlijks schenkingen tot voornoemde bedragen te mogen doen. Appellant stelt dat sprake is van een schenkingstraditie sinds In 2010 is voor het eerst door de vader aan vijf van de zes de kinderen een bedrag van 4.500,- geschonken. Aan het zesde kind was reeds een auto met dezelfde waarde geschonken en aan de kleinkinderen een bedrag van 2.000,- per kind. In 2011 is wederom voormeld bedrag geschonken aan ieder kleinkind. In 2012 is er niet 4

5 geschonken vanwege de slechte gezondheid en de veelvuldige ziekenhuisbezoeken van de vader. In 2013 is aan de zes kinderen van de vader een bedrag van 4.000,- per kind geschonken Het hof overweegt het volgende Ingevolge de aanbevelingen curatele van het Landelijk Overleg Vakinhoud Civiel en Kanton (hierna: LOVCK) wordt voor de vermogensrechtelijke taken van de curator verwezen naar de Aanbevelingen meerderjarigenbewind. Ingevolge de aanbevelingen omtrent schenking wordt een door de bewindvoerder ingediend verzoek om te worden gemachtigd tot het doen van een schenking namens een rechthebbende die zijn wil niet kan bepalen, als hoofdregel afgewezen indien er geen schenkingstraditie wordt aangetoond. Er zijn bijzondere omstandigheden denkbaar op grond waarvan kan worden afgeweken van die hoofdregel. Daarnaast wordt een schenking in beginsel, ook als er wel sprake is van een schenkingstraditie, niet toegestaan indien het liquide vermogen van de rechthebbende door de schenking minder wordt dan ,-. Van deze grens kan worden afgeweken indien de kantonrechter van oordeel is dat daarmee de toekomstige verzorging van de rechthebbende geen gevaar loopt Het hof is evenals de rechtbank van oordeel dat in dit geval sprake is van een bijzondere omstandigheid op grond waarvan het verzoek tot schenking kan worden toegewezen. Uit de na de mondelinge behandeling toegezonden koopovereenkomst van 5 juni 2015 en de akte van levering van 7 augustus 2015 is het hof namelijk gebleken dat de woning van de vader inmiddels is verkocht en geleverd aan derden. De netto-opbrengst van deze verkoop is ,24, zoals blijkt uit het daartoe overgelegde bankafschrift, zodat de eenmalige schenkingen van 5.000,- per kind naar het oordeel van het hof verantwoord kunnen worden gedaan Verder overweegt het hof dat appellant onvoldoende inzicht heeft verstrekt in de hoogte van het overige vermogen van de vader op dit moment. De vader is dan wel in het bezit van een effectenportefeuille, maar de huidige waarde hiervan is het hof niet duidelijk geworden, terwijl vast staat dat het verloop van aandelenkoersen in de toekomst per definitie onzeker is. Tevens is onvoldoende duidelijk welke bedragen nodig zijn voor een adequate verzorging van de vader. Hetgeen door de curator is aangevoerd omtrent de schenkingen aan de kinderen en kleinkinderen in 2010, aan de kleinkinderen in 2011 en aan de kinderen in 2013 is op zich evenmin voldoende om het verzoek voor een doorlopende machtiging voor schenkingen aan de kinderen te wettigen. Nog daargelaten of deze schenkingen op zich voldoende blijk geven van een schenkingstraditie, deze zijn naar het oordeel van het hof onvoldoende aanleiding om een doorlopende machtiging te verlenen ten gevolge waarvan de rechterlijke toets op het restkapitaal zou komen te vervallen en er aldus geen rechterlijke controle meer zou zijn op de behartiging van de belangen van de vader, de curandus. Het hof overweegt daarbij dat het appellant vrij staat om ieder jaar bij de kantonrechter een verzoek te doen tot schenking van een deel van het vermogen van de vader, zodat op dat moment de meest recente stand van zaken kan worden betrokken in de beoordeling van het verzoek Op grond van het vorenstaande zal het hof de beschikking waarvan beroep bekrachtigen. 4 De beslissing 5

6 Het hof: bekrachtigt de tussen partijen gegeven beschikking van de rechtbank Zeeland- West-Brabant, sector kanton, locatie Bergen op Zoom van 18 november 2014, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen; wijst af het meer of anders verzochte. Deze beschikking is gegeven door mrs. H. van Winkel, M.C. Bijleveld-van der Slikke en H.J. Witkamp en in het openbaar uitgesproken op 24 september

7 ECLI:NL:RBMNE:2015:5764 Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer C/16/ / HA ZA Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken Eerste aanleg - enkelvoudig Inhoudsindicatie Verplichting tot inbreng, overgangsrecht, legitieme portie. Vindplaatsen Rechtspraak.nl ERF-Updates.nl Uitspraak vonnis RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND Afdeling familierecht Zittingsplaats Utrecht zaaknummer / rolnummer: C/16/ / HA ZA Vonnis van 5 augustus 2015 in de zaak van [eiser], wonende te [woonplaats], eiser, advocaat mr. M. Rebel, tegen 1 [gedaagde sub 1], wonende te [woonplaats], 2. [gedaagde sub 2], wonende te [woonplaats], gedaagden, advocaat mr. A.J.M. Knoef. Partijen zullen hierna [eiser] en [gedaagden], dan wel afzonderlijk [gedaagde sub 1] en [gedaagde sub 2] genoemd worden. 1 De procedure 1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: 7

8 - het tussenvonnis van 12 maart 2014; - het B16-formulier van 13 november 2014 van [eiser], met productie 13; - het proces-verbaal van comparitie van 28 november 2014; - de akte van [eiser] van 10 december 2014, met producties 14 en 15; - de conclusie van repliek, tevens wijziging eis, met producties 16 en 17; - de conclusie van dupliek, tevens antwoord-akte met betrekking tot de wijziging van eis, met de producties 7 tot en met Ten slotte is vonnis bepaald. 2 De feiten 2.1. Partijen zijn broers en zus. Deze procedure betreft de afwikkeling van de nalatenschappen van de ouders van partijen, die in gemeenschap van goederen waren gehuwd De vader van partijen, de heer [A] (hierna: de vader), laatst wonende te [woonplaats] is overleden op [2007]. Hij heeft als enige erfgenamen van zijn nalatenschap achtergelaten zijn drie kinderen (partijen) en zijn echtgenote mevrouw [B], de moeder van partijen (hierna: de moeder). In zijn testament van 18 mei 1989 heeft hij met toepassing van artikel 1167 van het (oud) Burgerlijk Wetboek een ouderlijke boedelverdeling gemaakt en daarbij alle goederen van zijn nalatenschap toegedeeld aan de moeder onder de verplichting voor haar om alle schulden van zijn nalatenschap te voldoen en aan ieder van de kinderen diens of dier erfdeel in geld te betalen. De vorderingen die partijen wegens overbedeling op de moeder hebben verkregen, zijn opeisbaar geworden bij haar overlijden. Uitbetaling van deze vorderingen heeft nog niet plaatsgehad De moeder, laatst wonende te [woonplaats], is overleden op [2011]. Zij heeft in haar testament van 18 mei 1989 drie van haar kinderen (partijen) tot enige erfgenamen van haar nalatenschap benoemd. Zij heeft voorts bepaald dat haar zoon [C] uit haar eerste huwelijk, dan wel bij zijn vooroverlijden zijn nakomelingen, niet meer uit haar nalatenschap zal of zullen ontvangen dan zijn of hun legitieme portie Van de nalatenschap van de vader noch van die van de moeder is een boedelbeschrijving gemaakt Bij brief van 16 oktober 2012 heeft mr. [D], de notaris van [eiser], zich gewend tot [gedaagde sub 1] met het verzoek om een overzicht van de activa en passiva van de nalatenschap van de moeder te verstrekken en om hem te informeren wanneer de afwikkeling zou plaatsvinden. Bij brief van 30 oktober 2012 heeft mr. [D] deze verzoeken herhaald, waarna de zoon van [gedaagde sub 1] namens zijn vader telefonisch heeft medegedeeld dat zij niets met de zaak te maken willen hebben. Vervolgens heeft [eiser] zich tot een rechtsbijstandverlener gewend die [gedaagden] bij brief van 29 januari 2013 heeft aangeschreven. In deze brief staat voor zover relevant vermeld: 8

9 ( ) Op 18 september 2011 is wijlen uw moeder, mevrouw [B], overleden. Bij leven heeft erflaatster bij testament d.d. 18 mei 1989 over haar nalatenschap beschikt. In het testament is cliënt tot erfgenaam benoemd. Op [2007] is uw vader, de heer [eiser], overleden. Erflater heeft eveneens bij testament van d.d. 18 mei 1989 over zijn nalatenschap beschikt. Bij testament is cliënt eveneens als erfgenaam benoemd. ( ) Erflater en erflaatster zijn al enige tijd geleden overleden. Client is nimmer op de hoogte gesteld van de stand van zaken met betrekking tot de afwikkelingen van de nalatenschappen. Client heeft op grond van artikel 4:16 van het Burgerlijk Wetboek recht op inzage en afschrift van alle bescheiden met betrekking tot de nalatenschap van erflater en erflaatster zodat cliënt zijn erfdelen kan vaststellen. Namens cliënt verzoek ik u, zo nodig sommeer ik u, om binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief de volgende bescheiden aan mij te overleggen: ( ) 2.6. Bij brief van 8 februari 2013 is namens [gedaagden] gereageerd op voormelde verzoeken. De ingediende successieaangifte en een gedeelte van de door [eiser] gevraagde bankafschriften zijn in kopie verstrekt. De kosten van de uitvaart van de moeder bedroegen 5.331,45. 3 Het geschil 3.1. [eiser] vordert, na wijziging van eis, bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, 1. [gedaagden] te gebieden aan [eiser] de in punt 16 van de dagvaarding gevraagde gegevens te verstrekken, zulks onder last van een dwangsom van 500,- per dag dat [gedaagden] hiermee in gebreke blijft; 2. te verklaren voor recht dat tot de nalatenschap van de heer [A], overleden op [2007] en subsidiair ook van mevrouw [B], overleden op [2011] behoort een schenking gedaan aan de heer [gedaagde sub 1] van ,-, welke schenking inclusief rente in de nalatenschap dient te worden ingebracht; 3. [gedaagde sub 1] te veroordelen tot betaling aan [eiser] van primair ,50 en subsidiair ,04, dan wel een door de rechtbank vast te stellen bedrag; 4. [gedaagde sub 1] (naast het onder punt 3 genoemde) en [gedaagde sub 2] te veroordelen tot betaling aan [eiser] van 3.798,11; 5. [gedaagden] te veroordelen tot betaling van de buitengerechtelijke incassokosten, zulks vast te stellen door de rechtbank; 6. [gedaagden] te veroordelen in de proceskosten [gedaagden] voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen van [eiser], met veroordeling van [eiser] in de kosten van dit geding. 9

10 3.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, ingegaan. 4 De beoordeling Inleiding 4.1. Zoals reeds vermeld zijn partijen broers en zus en betreft deze procedure de afwikkeling van de nalatenschappen van de ouders van partijen, die in gemeenschap van goederen waren gehuwd. In de kern gaat het om de informatieplicht van [gedaagden] jegens [eiser], om de vraag of in de verkoop en levering van een perceel grond door de vader aan [gedaagde sub 1] een gift is besloten en, indien sprake is van een gift, of dit van belang is voor de afwikkeling van de nalatenschappen van de vader en de moeder. Tot slot maakt [eiser] aanspraak op zijn legitieme portie in de nalatenschap van de moeder. Informatieplicht (vordering 1) 4.2. [eiser] vordert [gedaagden] te gebieden om de navolgende gegevens te verstrekken: a. een overzicht van alle door de vader en de moeder gedane schenkingen en giften; b. een overzicht van eventuele uitgekeerde lijfrente, lijfrentepolissen en levensverzekeringen; c. een specificatie van de boedel bij overlijden; d. een kopie van alle bankrekeningen van de periode van september 2006 tot februari [gedaagden] stelt dat de bescheiden genoemd bij a tot en met c niet in zijn bezit zijn omdat die overzichten en specificatie nooit zijn opgemaakt. De bankafschriften die na het overlijden van de moeder nog aanwezig waren zijn volgens [gedaagden] in kopie aan [eiser] verstrekt De rechtbank overweegt dat [eiser] geen feiten en omstandigheden heeft gesteld waaruit kan blijken dat [gedaagden] nog andere van de gevorderde gegevens of bescheiden in zijn bezit heeft dan hetgeen reeds aan [eiser] is verstrekt. Om die reden moet vordering 1 worden afgewezen. Verklaring voor recht (vordering 2) 4.5. Blijkens de notariële akte van 28 februari 1995 heeft de vader een perceel grond (weiland) te Naarden aan de [straatnaam], kadastraal bekend onder nummer [nummer], ter grootte van 5 hectare, 81 are en 20 centiare aan [gedaagde sub 1] verkocht en geleverd voor een bedrag van fl ,-. Volgens [eiser] is de koopsom dermate laag dat in deze transactie een gift besloten is. Hij vordert in dat verband een verklaring voor recht dat tot de nalatenschap van de vader, en subsidiair ook van de moeder, behoort een schenking gedaan aan [gedaagde sub 1] van , De rechtbank stelt voorop dat het antwoord op de vraag of in de verkoop en 10

11 levering van het in 4.5. vermelde perceel een gift is besloten niet van belang is voor de afwikkeling van de nalatenschap van de moeder. Als gift wordt op grond van artikel 7:186 lid 2 BW aangemerkt iedere handeling die ertoe strekt dat degeen die de handeling verricht, een ander ten koste van eigen vermogen verrijkt. Indien in dit geval al sprake is geweest van een gift, staat vast dat deze is gedaan door de vader. Dat de vader en de moeder in gemeenschap van goederen waren gehuwd en de (eventuele) gift daardoor uiteindelijk ten laste van beiden is gekomen, maakt niet dat de (eventuele) gift mede door de moeder is gedaan. Bij de inbreng van giften in het kader van de verdeling van een nalatenschap geldt voor de toerekening van giften door een in de wettelijke gemeenschap van goederen gehuwde schenker een formele benadering: de gift wordt geheel toegerekend aan de degene die daarbij partij is. Blijkens de parlementaire geschiedenis is artikel a van de Vaststellingswet, inhoudende dat giften ten laste van een gemeenschap van goederen geacht worden te zijn gedaan door ieder van de echtgenoten voor zijn deel daarin, alsnog geschrapt bij de Invoeringswet. Blijkens de toelichting is na nadere overweging alsnog besloten om niet af te wijken van de formele tenaamstelling, maar giften volledig toe te rekenen aan degene die daarbij partij is (NW 6, Parl. Gesch. Boek 4, p. 1870). Blijkens de notariële akte van 28 februari 1995 is alleen de vader partij geweest bij de verkoop en levering van voornoemd perceel. Voor zover daarin dus een gift besloten is geweest, wordt die eventuele gift hem geheel toegerekend De rechtbank overweegt voorts ten aanzien van de gevorderde verklaring voor recht dat een (eventuele) gift aan [gedaagde sub 1] als zodanig niet een vermogensbestanddeel is dat tot de nalatenschap van de vader behoort, zodat dit niet op de wijze waarop dit is gevorderd in rechte kan worden vastgesteld. In artikel 4:233 lid 1 BW is immers bepaald dat de verplichting tot inbreng betekent dat bij de verdeling van de nalatenschap de waarde van de gift in mindering komt van het aandeel van de tot inbreng verplichte erfgenaam in het hem en de erfgenamen, te wier behoeve de inbreng verplicht is, uit de nalatenschap toekomende gedeelte, vermeerderd met de onderling in te brengen bedragen. [eiser] vordert dat in rechte wordt vastgesteld dát door de vader aan [gedaagde sub 1] een schenking van ,- is gedaan en dat deze schenking, inclusief rente, in de nalatenschap [de rechtbank begrijpt van de vader] dient te worden ingebracht. Daarover, en over vordering 3, overweegt de rechtbank het volgende. Verplichting tot inbreng (vorderingen 2 en 3) 4.8. Wat de inbreng van giften betreft, gold onder het oude recht dat afstammelingen inbrengplichtig waren, tenzij zij daarvan bij de gift of uiterste wilsbeschikking of authentieke akte waren ontheven (artikel 1132 oud BW). De huidige regeling van artikel 4:229 BW bepaalt ten aanzien van alle erfgenamen dat zij slechts tot inbreng verplicht zijn voor zover de erflater dit, hetzij bij de gift, hetzij bij uiterste wilsbeschikking, heeft voorgeschreven. Artikel 139 Ow NBW bepaalt in dit verband dat een erfgenaam in de neerdalende lijn die onder het oude recht niet is ontheven van zijn verplichting tot inbreng, ook in een na 31 december 2002 (onder het nieuwe recht) opengevallen nalatenschap tot inbreng verplicht blijft. De wet bepaalt niet uitdrukkelijk of op de inbrengverplichting ingevolge artikel 139 Ow NBW het oude of het nieuwe recht van toepassing is. De hoofdregel van onmiddellijke werking van de nieuwe wet (artikel 68a Ow NBW) brengt dan met zich dat de nieuwe inbrengregels gelden. 11

12 4.9. Bij inbreng gaat het om de waarde van giften die als een voorschot op het erfdeel worden aangemerkt. Inbreng leidt dus niet tot terugbrengen in de boedel. Onder inbreng wordt verstaan het bij de verdeling in mindering brengen van de waarde van een gift op het aandeel dat de begiftigde in de nalatenschap toekomt. Zoals hiervoor in 4.6. overwogen gaat het hier om de nalatenschap van de vader. Die nalatenschap is opengevallen na 31 december 2002, zodat de nieuwe inbrengregels gelden. Inbreng leidt ertoe dat de nalatenschap fictief hoger uitvalt dan in werkelijkheid het geval is (artikel 4:233 lid 1 BW). [gedaagde sub 1] is op grond van artikel 4:233 lid 2 BW niet tot inbreng verplicht voor zover de waarde van de (eventuele) gift groter is dan het aandeel van hem in de nalatenschap van de vader. Gesteld noch gebleken is wat de waarde van de goederen van de nalatenschap van de vader is, zodat evenmin kan worden vastgesteld wat het aandeel van [gedaagde sub 1] daarin is. Het had op de weg van [eiser] gelegen om dit voldoende gemotiveerd te stellen. Omdat de omvang van het erfdeel van [gedaagde sub 1] in de nalatenschap van de vader niet kan worden vastgesteld, kan nog daargelaten dat het testamant van de vader een ouderlijke boedelverdeling bevatte, waarover hierna meer het bedrag van de inbreng evenmin in rechte worden vastgesteld. Uit voormelde wetssystematiek volgt niet dat een erfgenaam recht heeft op een gedeelte van de (eventuele) schenking. [gedaagde sub 1] kan in dit geval dan ook niet worden veroordeeld om ¼ deel van de gestelde schenking ( ,01 : 4 = ,50), dan wel een ander bedrag uit hoofde van inbreng aan [eiser] te voldoen. Daarbij komt, als gezegd, dat als gevolg van de ouderlijke boedelverdeling al een verdeling van de goederen van de nalatenschap van de vader tot stand was gekomen waarbij alle goederen aan de moeder zijn toebedeeld en de kinderen een niet opeisbare vordering op haar kregen. Deze vordering is opeisbaar geworden bij haar overlijden en betreft thans een schuld van de nalatenschap van de moeder in de zin van artikel 4:7 lid 1 onder a BW. Het vorenstaande noopt tot de conclusie dat de vorderingen 2 en 3 moeten worden afgewezen. De legitieme portie in verband met de nalatenschap van de moeder (vordering 4) [eiser] maakt tot slot aanspraak op zijn legitieme portie in verband met de nalatenschap van de moeder (zie conclusie van repliek, randnummer 21). De rechtbank overweegt ten aanzien van deze vordering als volgt. Artikel 4:63 BW bepaalt dat de legitieme portie van een legitimaris het gedeelte van de waarde van het vermogen van de erflater is waarop de legitimaris in weerwil van giften en uiterste wilsbeschikkingen van de erflater aanspraak kan maken (de legitimaire massa). Op grond van artikel 4:64 lid 1 BW bedraagt de legitieme portie van een kind van de erflater de helft van de waarde waarover de legitieme porties worden berekend, gedeeld door het aantal in artikel 4:10 lid 1 sub a BW genoemde personen (echtgenoot en kinderen). In dit geval zijn er vier kinderen van de moeder, zodat het breukdeel van de legitieme van [eiser] 1/8 bedraagt. De legitieme portie wordt blijkens artikel 4:65 BW berekend over de waarde van de goederen van de nalatenschap, welke waarde wordt vermeerderd met de bij deze berekening in aanmerking te nemen giften en verminderd met de schulden, vermeld in artikel 4:7 lid 1 onder a tot en met c en f BW. Op grond van artikel 4:67 BW worden bij de berekening van de legitieme portie onder andere de giften in aanmerking genomen die de erflater aan een afstammeling heeft gedaan, mits deze of een afstammeling van hem legitimaris van de erflater is Voor de berekening van de legitieme portie dient de waarde van de goederen van de nalatenschap van de moeder te worden vastgesteld. [eiser] stelt dat die 12

13 waarde moet worden vastgesteld op ,- aan overige bezittingen, vermeerderd met 9.421,89 aan banksaldi, verminderd met de kosten van de uitvaart van 5.331,45, dus in totaal op ,44. [gedaagden] stelt dat er niets meer was dan het saldo van de bankrekeningen van in totaal 9.421,89. Van dit saldo zijn zowel de uitvaartkosten als andere kosten betaald. [gedaagden] verwijst in dit verband naar het overzicht dat als productie 6 bij de conclusie van antwoord in het geding is gebracht. Het banksaldo dat op 2 januari 2014 resteerde bedroeg, zo stelt [gedaagden] onweersproken, 3.753,61. Daarop strekken nog in mindering de kosten van de asverstrooiing De rechtbank overweegt naar aanleiding van het door [gedaagden] gevoerde verweer met betrekking tot de waarde van de goederen van de nalatenschap van de moeder en diens verwijzing in dat kader naar de aangifte erfbelasting ter zate van de nalatenschap van de moeder als volgt. In de aangifte is bij vraag 22b een bedrag van ,- opgegeven als Totale waarde overige bezittingen. Het ligt voor de hand dat het woord overige bij vraag 22b terug slaat op vraag 22a, waarin wordt gevraagd naar de Totale waarde onroerende zaken. Het bedrag van ,- zou logischerwijze dan een optelsom zijn van de waarde van alle goederen van de nalatenschap, inclusief de banktegoeden, en met uitzondering van eventuele onroerende zaken. Dit strookt in zoverre met de aangifte nu daarin geen afzonderlijk bedrag aan bank- en spaartegoeden staat vermeld. [eiser] heeft geen feiten of omstandigheden gesteld waaruit volgt dat de moeder nog andere bezittingen had dan haar banktegoeden en haar inboedel. De rechtbank stelt daarom op grond van de aangifte vast dat de waarde van de goederen van de nalatenschap van de moeder ,- bedroeg Ingevolge artikel 4:80 lid 2 wordt onder de waarde van de nalatenschap verstaan de waarde van de goederen van de nalatenschap, verminderd met de in artikel 4:7 lid 1 onder a, b, c en f BW vermelde schulden. Tussen partijen is niet in geschil dat de kosten van de uitvaart van de moeder 5.331,45 bedroegen (artikel 4:7 lid 1 onder b BW). De waarde van de nalatenschap van de moeder bedraagt dus , ,45 = 5.770,55. Zoals overwogen in bedraagt de legitieme portie van [eiser] 1/8e deel, dus 721,32. [gedaagden] heeft gesteld dat bij de berekening van de legitieme portie van [eiser] een gift van fl ,- van de vader in aanmerking moet worden genomen. Nog daargelaten dat [eiser] gemotiveerd heeft betwist dat dit bedrag hem door de vader is geschonken en de schenking op grond van de door [gedaagden] gestelde feiten en omstandigheden niet kan worden vastgesteld, dient het ingevolge artikel 4:67 BW te gaan om giften die door de erflater zijn gedaan. In de conclusie van dupliek stelt [gedaagden] dat de vader fl ,- heeft geschonken. Nu [eiser] een beroept doet op zijn legitieme portie in verband met de nalatenschap van de moeder, is een eventuele schenking gedaan door de vader niet relevant Uit het vorenstaande volgt dat [eiser] als legitimaris een vordering van 721,32 heeft op de gezamenlijke erfgenamen, die voor de voldoening van de vordering aansprakelijk zijn voor gelijke delen (artikel 6:6 lid 1 BW). Nu de moeder partijen tot haar enige drie erfgenamen heeft benoemd, verkrijgt [eiser] als erfgenaam 3.753,61 (zie 4.11.) : 3 = 1.251,20. Ingevolge artikel 4:71 BW komt de waarde van al hetgeen 13

14 [eiser] krachtens erfrecht verkrijgt, in mindering op zijn legitieme portie. Nu het erfdeel van [eiser] meer bedraagt dat zijn legitieme portie, heeft hij geen vordering uit hoofde van zijn legitieme portie op [gedaagden] Om die reden moet ook vordering 4 worden afgewezen. Buitengerechtelijke incassokosten (vordering 5) Nu [eiser] in het ongelijk wordt gesteld, wordt zijn vordering ter zake van de buitengerechtelijke incassokosten eveneens afgewezen. Proceskosten (vordering 6) In de omstandigheid dat partijen in familierechtelijke rechtsbetrekking tot elkaar staan en het geschil de afwikkeling van de nalatenschappen van hun ouders betreft, ziet de rechtbank aanleiding voor compensatie van de proceskosten. 5 De beslissing De rechtbank 5.1. wijst de vorderingen af; 5.2. compenseert de proceskosten in die zin dat partijen hun eigen kosten dragen. Dit vonnis is gewezen door mr. C. Karman en in het openbaar uitgesproken op 5 augustus

15 ECLI:NL:GHARL:2015:7697 Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer /01 Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie Onderbewindstelling. Tekort schieten in de zorg van een goed bewindvoerder. Aansprakelijkheid bewindvoerder. Vindplaatsen Rechtspraak.nl Uitspraak GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN locatie Leeuwarden afdeling civiel recht zaaknummer gerechtshof /01 (zaaknummer rechtbank Midden-Nederland MT VERZ ) beschikking van de familiekamer van 6 oktober 2015 inzake [verzoekster], als zodanig handelend onder de naam [A], kantoorhoudende te [B], verzoekster in hoger beroep, verder te noemen: de voormalig bewindvoerder / [verzoekster], advocaat: mr. J.H. Rodenburg, kantoorhoudende te Zoetermeer, tegen [verweerder], wonende te [C], verder te noemen: de rechthebbende, verweerder in hoger beroep, in deze vertegenwoordigd door zijn bewindvoerder [D], als zodanig handelend onder de naam [E], kantoorhoudende te [C], verder te noemen: de huidige bewindvoerder / [D], advocaat: mr. E.D. van Tellingen, kantoorhoudende te Almere. 1 15

16 Het geding in eerste aanleg Het hof verwijst voor het geding in eerste aanleg naar de beschikking van de kantonrechter in de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad, van 8 januari 2015, uitgesproken onder voormeld zaaknummer. 2 Het geding in hoger beroep 2.1 Bij beroepschrift, ingekomen ter griffie van het hof op 2 april 2015, is de voormalig bewindvoerder in hoger beroep gekomen van voormelde beschikking. De voormalig bewindvoerder verzoekt het hof die beschikking te vernietigen en de verzoeken van de rechthebbende zoals ingediend door zijn huidige bewindvoerder alsnog af te wijzen, onder veroordeling van de rechthebbende en/of zijn bewindvoerder in de kosten van het geding in beide instanties. 2.2 Bij verweerschrift, ingekomen ter griffie van het hof op 11 juni 2015, heeft de huidige bewindvoerder het verzoek in hoger beroep van de voormalig bewindvoerder bestreden en verzocht de beschikking waarvan beroep te bekrachtigen en de voormalig bewindvoerder te veroordelen in de kosten van het geding in beide instanties. 2.3 Ter griffie van het hof zijn binnengekomen: - op 1 mei 2015 een journaalbericht van 30 april 2015 van mr. Rodenburg met bijlagen; - op 11 september 2015 een journaalbericht van dezelfde datum van mr. Rodenburg; - op 15 september 2015 een journaalbericht van dezelfde datum van mr. Rodenburg met bijlagen. 2.4 De mondelinge behandeling heeft op 16 september 2015 plaatsgevonden. Verschenen zijn de voormalig bewindvoerder, bijgestaan door mr. Holleman (een kantoorgenote van mr. Rodenburg) en de huidige bewindvoerder, bijgestaan door haar advocaat. De rechthebbende is - hoewel behoorlijk opgeroepen - niet in persoon verschenen. Ter zitting heeft mr. Holleman mede het woord gevoerd aan de hand van de door haar overgelegde pleitaantekeningen. 3 De vaststaande feiten 3.1 De kantonrechter heeft bij beschikking van 3 mei 2012 over alle goederen die toebehoren of zullen toebehoren aan de rechthebbende een bewind ingesteld en [verzoekster] tot bewindvoerder benoemd. 3.2 Bij beschikking van 24 april 2014 heeft de kantonrechter op verzoek van de 16

17 rechthebbende [verzoekster] met ingang van de dag na de uitspraak ontslagen als bewindvoerder en [D] tot bewindvoerder benoemd. 3.3 Bij brief van 6 juni 2014 heeft de huidige bewindvoerder bij de kantonrechter aangegeven dat zij om verschillende redenen niet akkoord kan gaan met de (eind)rekening en verantwoording van de voormalig bewindvoerder. 3.4 Bij brief van 21 juli 2014, heeft de voormalig bewindvoerder, in aanvulling op haar eerdere brief van 28 juni 2014, gereageerd op de constateringen van de huidig bewindvoerder. 3.5 Bij brief van 16 september 2014 heeft de huidig bewindvoerder - zakelijk weergegeven - toegelicht voor welke bedragen de rechthebbende is benadeeld. De kantonrechter heeft dit aangemerkt als een verzoek de voormalig bewindvoerder te veroordelen tot betaling van de schade die de rechthebbende heeft geleden door toedoen van de voormalig bewindvoerder. 3.6 Bij de bestreden beschikking heeft de kantonrechter vastgesteld dat de voormalig bewindvoerder is tekortgeschoten in de zorg van een goed bewindvoerder. Voorts heeft de kantonrechter vastgesteld dat de voormalig bewindvoerder aansprakelijk is jegens de rechthebbende voor de door hem geleden schade en is de schade die de rechthebbende dientengevolge heeft geleden vastgesteld op een bedrag van 1.927,20. De kantonrechter heeft de voormalig bewindvoerder veroordeeld om tegen kwijting aan de rechthebbende te betalen een bedrag van 1.927,20. De kantonrechter heeft het meer of anders verzochte afgewezen. 4 De motivering van de beslissing 4.1 Ingevolge artikel 1:444 van het Burgerlijk Wetboek is een bewindvoerder jegens de rechthebbende aansprakelijk, indien hij in de zorg van een goed bewindvoerder te kort schiet, tenzij de tekortkoming hem niet kan worden toegerekend. 4.2 Het hoger beroep van de voormalig bewindvoerder is gericht tegen drie schadeposten die bij de bestreden beschikking zijn toegewezen. De vordering van 150,- 4.3 Vast staat dat in april 2013 een bedrag van 150,- is overgemaakt van de rekening van de rechthebbende naar de rekening van een andere cliënt van de voormalig bewindvoerder. Ter zitting in hoger beroep heeft de voormalig bewindvoerder met betrekking tot deze post erkend dat zij - zakelijk weergegeven - toerekenbaar is tekortgeschoten door een bedrag van 150,- over te boeken naar een rekening van een andere cliënt. Het hof is dan ook van 17

18 oordeel dat de kantonrechter de voormalig bewindvoerder terecht aansprakelijk heeft geacht voor de door de rechthebbende hierdoor geleden schade en de voormalig bewindvoerder terecht heeft veroordeeld om dit bedrag van 150,- aan de rechthebbende terug te betalen. De zorg- en huurtoeslag 4.4 Volgens de huidige bewindvoerder is de zorg- en huurtoeslag van de rechthebbende niet op zijn eigen rekening is binnengekomen, maar op de rekening van de voormalig bewindvoerder. Over het jaar 2013 had de rechthebbende recht op een bedrag van 1.129,-. De rechthebbende heeft slechts een bedrag van 626,- van de voormalig bewindvoerder ontvangen. De huidige bewindvoerder kan niet nagaan wat met het resterende bedrag van ( 1.129,- min 626,- =) 503,- is gebeurd. 4.5 De voormalig bewindvoerder heeft met betrekking tot de toeslagen in hoger beroep - samengevat - het volgende verweer gevoerd. De rechthebbende had in de periode dat hij in detentie verbleef en in de periode daarna, waarin hij geen vaste woon- of verblijfplaats had, geen recht op zorg- en huurtoeslag. De voormalig bewindvoerder heeft het bedrag aan toeslagen waarop geen aanspraak kon worden gemaakt, te weten een bedrag van 226,-, teruggestort op de rekening van de Belastingdienst. Voorts heeft de voormalig bewindvoerder een bedrag van 626,- dat ten onrechte op haar rekening was gestort, overgemaakt naar de rekening van de rechthebbende. Het resterende bedrag aan huurtoeslag waar de rechthebbende recht op had, heeft de voormalig bewindvoerder nooit ontvangen, omdat een deurwaarder beslag had gelegd op de toeslagen. De voormalig bewindvoerder vermoedt dat de deurwaarder de post naar de rechthebbende heeft verzonden. Daarom was zij in eerste instantie niet op de hoogte van de betreffende aanmaningen en had zij het beslag dus niet kunnen voorkomen. 4.6 Ter zitting in hoger beroep is naar voren gekomen dat de zorgtoeslag over het jaar 2013 nog niet definitief is berekend. Het hof constateert dan ook dat de post van 503,- betrekking moet hebben op de door de rechthebbende geleden schade voor wat betreft de huurtoeslag. 4.7 Het hof is van oordeel dat de voormalig bewindvoerder met betrekking tot de huurtoeslag van de rechthebbende toerekenbaar is tekortgeschoten in de financiële zorg die in een dergelijk geval van een bewindvoerder mag worden verwacht. Uit de definitieve berekening van de Belastingdienst d.d. 8 augustus 2014 met betrekking tot de toeslagen over het jaar 2013, blijkt dat de rechthebbende een bedrag van 1.129,- aan huurtoeslag toegekend heeft gekregen. Niet in geschil is dat de rechthebbende van dit bedrag slechts 626,- (via de voormalig bewindvoerder) heeft ontvangen. De voormalig bewindvoerder heeft geen stukken overgelegd waaruit blijkt dat op het resterende bedrag van 503,- beslag is gelegd en dat zij daarom (een deel van) dit bedrag nooit heeft ontvangen en derhalve ook niet aan de rechthebbende heeft kunnen doen toekomen. Ook heeft de voormalige bewindvoerder geen stukken overgelegd die haar stelling dat zij een bedrag van 226,-, heeft teruggestort op de rekening van de Belastingdienst onderbouwen. Nu de voormalig bewindvoerder 18

19 onvoldoende inzichtelijk heeft gemaakt wat de oorzaak ervan is dat de rechthebbende het bedrag van 503,- niet heeft ontvangen, terwijl dat wel van haar mocht worden gevergd, is het hof van oordeel dat de door de rechthebbende geleden schade voor wat betreft het niet ontvangen van huurtoeslag op dit bedrag moet worden vastgesteld. Dat de Belastingdienst een deel van de huurtoeslag (in de maanden januari en mei 2013) op de verkeerde rekening heeft gestort, disculpeert de voormalig bewindvoerder niet van haar taken als bewindvoerder. Het had op de weg van de voormalig bewindvoerder gelegen om te zorgen dat de toeslagen op de juiste rekening zouden worden gestort. Voor zover de voormalig bewindvoerder stelt dat zij de Belastingdienst bij herhaling hierom heeft verzocht, geldt naar het oordeel van het hof evenzeer dat dit niet blijkt uit de overgelegde stukken, waaronder de notities van de voormalig bewindvoerder. Bijzondere bijstand De huidige bewindvoerder heeft aangevoerd dat de rechthebbende over het jaar 2013 geen bijzondere bijstand heeft ontvangen, terwijl hij daar in ieder geval gedurende acht maanden wel recht op had. Vanwege het feit dat de rechthebbende in detentie heeft gezeten, heeft hij maximaal vier maanden geen recht gehad op bijzondere bijstand. Hierdoor is de rechthebbende minimaal voor een bedrag van 1.274,20 benadeeld (door de huidige bewindvoerder berekend op basis van de tarieven die door de voormalig bewindvoerder over het jaar 2013 zijn gehanteerd). 4.9 De voormalig bewindvoerder heeft met betrekking tot deze post onder meer het verweer gevoerd dat zij steeds tijdig de bijzondere bijstand heeft aangevraagd, maar dat de rechthebbende - zowel in de periode voordat hij in detentie zat als daarna - de stukken die bij de aanvraag meegestuurd zouden moeten worden, niet heeft aangeleverd Naar het oordeel van het hof is de voormalig bewindvoerder ook wat betreft de aanvraag voor de bijzondere bijstand over het jaar 2013 tekortgeschoten in haar taken als bewindvoerder. Volgens de stelling van de voormalig bewindvoerder is de bijzondere bijstand niet verleend omdat de huurovereenkomst niet bij de aanvraag was overgelegd. In hoger beroep heeft de huidige bewindvoerder de stelling van de voormalig bewindvoerder dat zij de rechthebbende bij herhaling heeft verzocht de huurovereenkomst aan te leveren, betwist. Het hof is met de huidige bewindvoerder van oordeel dat uit de stukken niet blijkt dat de voormalig bewindvoerder in de periode voordat de rechthebbende gedetineerd zat, meer dan eens de huurovereenkomst bij de rechthebbende heeft opgevraagd en al het mogelijke wat redelijkerwijs van haar kon worden verwacht heeft gedaan om te bereiken dat de bijzondere bijstand alsnog zou worden verleend. De stelling van de voormalig bewindvoerder dat zij dit wel heeft gedaan, zou juist kunnen zijn, maar nu zij deze handelingen niet in haar administratie heeft bijgehouden en de huidige bewindvoerder deze stelling gemotiveerd heeft betwist, is voor het hof onduidelijk gebleven welke acties de voormalig bewindvoerder heeft ondernomen en moet het ervoor gehouden worden dat het aan adequate actie door de voormalig bewindvoerder heeft ontbroken

20 De voormalig bewindvoerder heeft voorts aangevoerd dat toen de rechthebbende niet meer gedetineerd zat, het heel moeilijk was om met hem samen te werken. Vanaf september 2013 was de samenwerking onmogelijk geworden en was er geen werkbare situatie meer voor haar, mede omdat de rechthebbende agressief en bedreigend was richting haar. De voormalig bewindvoerder heeft daarom sindsdien niets meer gedaan dan wel kunnen doen voor de rechthebbende. Zij heeft de rechthebbende toen geadviseerd een nieuwe bewindvoerder te zoeken. Naar de mening van de voormalig rechthebbende kan het niet aan haar verweten worden dat vervolgens pas in mei 2014 de huidige bewindvoerder is benoemd Het hof is van oordeel dat dit niet afdoet aan de zorgplicht die een bewindvoerder heeft om de financiële zaken van de rechthebbende zo goed mogelijk te behartigen zolang hij/zij de bewindvoerder van de rechthebbende is. Indien de bewindvoerder hiertoe niet (meer) in staat is, ligt het op de weg van de bewindvoerder om met bekwame spoed een verzoek tot ontslag als bewindvoerder van de rechthebbende bij de kantonrechter in te dienen. Naar het oordeel van het hof had de voormalig bewindvoerder haar taken moeten blijven uitvoeren totdat de huidige bewindvoerder was benoemd, zelfs al was er geen sprake meer van een werkbare situatie met de rechthebbende. De voormalig bewindvoerder had in dat geval eerder zelf haar ontslag dienen aan te vragen in plaats van af te wachten totdat de rechthebbende (uiteindelijk op 22 oktober 2013) zelf een verzoek deed tot wijziging van zijn bewindvoerder Met betrekking tot de hoogte van de schade voor wat betreft de bijzondere bijstand overweegt het hof als volgt. Tussen partijen is niet in geschil dat de rechthebbende over het jaar 2013 geen bijzondere bijstand heeft verkregen. Voorts zijn partijen het erover eens dat de rechthebbende in verband met het feit dat hij drie maanden in detentie heeft gezeten (van 18 maart 2013 tot 14 juni 2013) en vervolgens enige tijd geen vaste woon- of verblijfplaats heeft gehad, in beginsel in totaal 4 maanden en 11 dagen geen recht had op bijzondere bijstand De huidige bewindvoerder heeft in hoger beroep verklaard dat de rechthebbende weliswaar in beginsel geen recht heeft op bijzondere bijstand wanneer hij in detentie zit of geen vaste woon- of verblijfplaats heeft, maar dat een bewindvoerder wel een machtiging van de kantonrechter kan krijgen voor het aanvragen van bijzondere bijstand wanneer de bewindvoerder gedurende die periode veel werkzaamheden moet verrichten voor de rechthebbende. Bij de berekening van de vordering is de huidige bewindvoerder daarom ervan uitgegaan dat de voormalig bewindvoerder gedurende geheel 2013 aanspraak had kunnen maken op bijzondere bijstand. De huidige bewindvoerder stelt zich gelet hierop op het standpunt dat de rechthebbende minimaal voor een bedrag van 1.274,20 is benadeeld Het hof volgt de huidige bewindvoerder niet in dit standpunt. Naar het oordeel van het hof staat niet vast dat er bijzondere bijstand zou zijn toegekend voor de periode dat de rechthebbende in detentie heeft gezeten en geen vaste woon- of verblijfplaats heeft gehad. In het onderhavige geval staat niet vast hoeveel werkzaamheden de voormalig bewindvoerder gedurende die periode voor de rechthebbende heeft verricht en of zij voor deze periode derhalve een machtiging voor bijzondere bijstand zou hebben verkregen. 20

21 4.16 Het hof is daarom van oordeel dat de rechthebbende voor wat betreft de bijzondere bijstand alleen schade heeft geleden over de periode dat hij in het jaar 2013 niet in detentie zat, en wel een vaste woon- of verblijfplaats had, derhalve 12 maanden min 4 maanden en 11 dagen = 7 en 19/30e maand (= 7,63 maand). Het hof zal bij de berekening van de schade uitgaan van een tarief van 102,85 per maand, zoals ook blijkt uit het 'Overzicht transacties' achter de brief van de huidige bewindvoerder van 16 september Het hof stelt de schade dan ook vast op een bedrag van 102,85 x 7,63 = (afgerond) 784,75. Conclusie 4.17 Op grond van het bovenstaande is het hof van oordeel dat de voormalig bewindvoerder in de voormelde kwesties is tekortgeschoten in de zorg van een goed bewindvoerder en dat deze tekortkomingen aan haar kunnen worden toegerekend. Het hof is daarom van oordeel dat de kantonrechter de voormalig bewindvoerder terecht aansprakelijk heeft gesteld jegens de rechthebbende voor de door de rechthebbende geleden schade. Het hof stelt deze schade - anders dan de kantonrechter - vast op 150, , ,75 = 1.437,75. 5 De slotsom 5.1 Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen zal het hof de bestreden beschikking gedeeltelijk vernietigen en beslissen als volgt. 5.2 Het hof zal de proceskosten in beide instanties compenseren, zodat iedere partij de eigen kosten draagt. 6 De beslissing Het gerechtshof: vernietigt de beschikking van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad, van 8 januari 2015, voor zover daarbij de door de rechthebbende geleden schade is vastgesteld op een bedrag van 1.927,20 en de voormalig bewindvoerder is veroordeeld om tegen kwijting aan de rechthebbende dit bedrag te betalen, en in zoverre opnieuw beschikkende: stelt de schade die de rechthebbende heeft geleden vast op een bedrag van 1.437,75; veroordeelt de voormalig bewindvoerder om tegen kwijting aan de rechthebbende te betalen een bedrag van 1.437,75; verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad; 21

22 compenseert de kosten van het geding in beide instanties in die zin, dat elke partij de eigen kosten draagt; bekrachtigt de beschikking van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad, van 8 januari 2015, voor zover aan het hoger beroep onderworpen, voor het overige. Deze beschikking is gegeven door mr. M.P. den Hollander, mr. J.D.S.L. Bosch en mr. E.B.E.M. Rikaart-Gerard, en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van 6 oktober 2015 in bijzijn van de griffier. 22

23 ECLI:NL:GHARL:2015:6811 Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer /01 Rechtsgebieden Civiel recht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie Doorbetaling indexering pensioen na verdeling volgens Boon/Van Loon. Vindplaatsen Rechtspraak.nl Uitspraak GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN locatie Leeuwarden afdeling civiel recht zaaknummer gerechtshof /01 (zaaknummer rechtbank Noord-Nederland / ) arrest van de eerste kamer van 15 september 2015 in de zaak van [appellant], wonende te [woonplaats], appellant, in eerste aanleg: gedaagde, hierna: de man, advocaat: mr. J.P. van der Werf, kantoorhoudend te Groningen, tegen [geïntimeerde], wonende te [woonplaats], geïntimeerde, in eerste aanleg: eiseres, hierna: de vrouw, advocaat: mr. C.T. Schouwenburg, kantoorhoudend te Beilen. 1 Het geding in eerste aanleg In eerste aanleg is geprocedeerd en beslist zoals weergegeven in de vonnissen van 13 november 2013, 2 januari 2014 en 10 april 2014 van de rechtbank Noord- Nederland, locatie Groningen. 23

24 2 Het geding in hoger beroep 2.1 Het verloop van de procedure is als volgt: - de dagvaarding in hoger beroep d.d. 7 juli 2014, - de memorie van grieven, met producties, - de memorie van antwoord, met producties, - de akte uitlating producties van 31 maart 2015 van de man. 2.2 Vervolgens heeft de man de stukken voor het wijzen van arrest overgelegd en heeft het hof arrest bepaald. 2.3 De vordering van de man, zoals opgenomen in de memorie van grieven, luidt: "dat het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden bij arrest - uitvoerbaar bij voorraad - het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen van 10 april 2014, vernietigt, en op nieuw rechtdoende de vrouw niet-ontvankelijk verklaart, althans haar vorderingen alsnog afwijst, met veroordeling van de vrouw aan de man terug te betalen al hetgeen zij op grond van het vonnis waarvan beroep van de man heeft ontvangen (een en ander conform het onder punt 47 van deze memorie gestelde), te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de datum van betaling van de man tot aan de dag van terugbetaling door de vrouw, alsmede de vrouw te veroordelen in de kosten van de procedure in beide instanties, waaronder de nakosten in redelijkheid vast te stellen door het Gerechtshof, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf veertien dagen na de datum van dit arrest tot de dag van volledige betaling". 3 De beoordeling Vaststaande feiten 3.1 De rechtbank heeft in het beroepen vonnis de volgende feiten vastgesteld: Partijen zijn ex-echtelieden. Bij beschikking [1986], die [1986] is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente], is het huwelijk ontbonden Bij de verdeling van de huwelijkse gemeenschap had de vrouw recht op een gedeelte van het door de man bij het ABP opgebouwde pensioen. Partijen hebben ter zake gekozen voor een voorwaardelijke uitkering aan de vrouw, bedragende NLG 9.971,00 per jaar. Over de indexering van het pensioen zijn tussen partijen geen afspraken gemaakt