gebiedsgerichte ontwikkeling

Transcriptie

1 JAARVERSLAG2009 gebiedsgerichte ontwikkeling Wonen, Zorg & Welzijn

2 Kansrijk Bewonersprofiel Leeftijd leeftijd In wijken en buurten waar stadsvernieuwing of juist verloedering plaatsvindt, bestaat de behoefte vanuit overheden en/of woningcorporaties om gesprekken aan te gaan met bewoners die verder gaan dan alleen wonen. Het gaat dan om de verbinding met maatschappelijke dienstverlening en netwerkpartners. SEZO werkt zo aan de ontwikkeling van informele buurt- en wijknetwerken die bijdragen aan de opbouw van de Civil Society. Inhoud 3 Kansrijk 6 Thuisbezoekproject 8 Galerij- en portiekgesprekken In opdracht van Far West is SEZO in juni 2009 gestart met het project Kansrijk in Geuzenveld. De Van Tijen en Bakemabuurt worden vernieuwd, er zal gesloopt en gerenoveerd worden. Dit betekent dat de bewoners uit beide buurten geherhuisvest moeten worden. Vooral op de kwetsbare bewoner kan dit een behoorlijke impact hebben. Er is bij deze bewoners vaak sprake van (dreigend) isolement. In veel gevallen speelt een GGZ verleden en/of verslaving een rol. Deze bewoners maken niet of nauwelijks gebruik van de sociale infrastructuur. Het achterlaten van de oude vertrouwde omgeving en de financiële consequenties van een verhuizing wordt vaak als zeer stressvol ervaren. Zeker als er meerdere complexe problemen op de voorgrond liggen. Far West wil dat deze bewoners door de bewonersadviseurs vanuit het project Kansrijk worden bezocht, geactiveerd en gestimuleerd met als doel om de bewoner kansrijkere perspectieven te bieden op sociaaleconomisch gebied, zodat zij vanuit een gezonde en stabiele situatie geherhuisvest kan worden. De bewonersadviseur maakt op grond van 10 leefgebieden een inventarisatie van de leefsituatie van iemand. Deze leefgebieden zijn; Werk, Inkomen, Wonen, Veiligheid, Taal en Integratie, Opvoeding, Onderwijs, Vrijetijds -en Dagbesteding, Gezondheid en Welzijn, Sociale Participatie. Vanuit het gesprek met de bewoner kunnen hulpvragen naar voren komen. Op de hulpvraag wordt dieper ingegaan en geïnventariseerd of de bewoner ondersteuning nodig heeft. Korte, concrete vragen worden zoveel mogelijk direct door de bewonersadviseur behandeld. Indien er hulpverlening ingezet moet worden zal gezocht worden naar een passend hulpaanbod. De bewonersadviseur heeft de taak om te zorgen dat de bewoner met zijn hulpvraag op de juiste plek verder geholpen wordt. De bewonersadviseur fungeert hierin vaak als belangenbehartiger, mediator of als tijdelijke casemanager. Huisbezoeken In 2009 is vanuit Kansrijk gestart met het afleggen van huisbezoeken aan bewoners in de Van Tijenbuurt. In zal gestart worden met de bewoners in de Bakemabuurt. Far West heeft Delta Forte ingeschakeld om bewoners te begeleiden in de herhuisvesting. Delta Forte heeft aan Kansrijk een lijst met 35 bewoners aan Woonduur jaren < Gezinssamenstelling situatie (echt)paar 3 Alleen met kind 2 Alleenstaand 12 Gescheiden 9 Weduwe(naar) 2 Generatie gezin 1 Herkomst land Nederland 16 Marokko 7 Suriname 1 Turkije 1 Pakistan 1 België 1 Ethiopië 1 Ajman 1 3 gebiedsgerichte ontwikkeling

3 SEZO biedt toegang tot een netwerk van professionals die bewoners van Nieuw- West effectief helpen met duurzame oplossingen. accenten geleverd die bezocht mochten worden door bewoners adviseurs. Er zijn vanaf juni t/m eind december 29 bewoners in de Van Tijenbuurt actief bezocht en ondersteund door de bewonersadviseurs. Vanuit het contact met deze bewoners zijn diverse trajecten uitgezet. Bij de overige bewoners is geen traject uitgezet omdat zij al verhuisd waren of er geen behoefte aan ondersteuning bleek te liggen. Trajecten Werk 1 Inkomen 10 Veiligheid 7 Wonen 17 Taal en Integratie 3 Opvoeding 2 Onderwijs 1 Gezondheid en welzijn 13 Sociale Participatie 4 Vrije tijds / Dagbesteding 3 Totaal 61 Het merendeel van deze bewoners zijn in 2009 in samenwerking met Delta Forte succesvol naar herhuisvesting begeleid. Bij enkele bewoners loopt nog een traject richting herhuisvesting. Bijzonderheden De bewonersadviseurs zien bij de bezochte bewoners een grote behoefte aan duidelijke communicatie over de vernieuwing -en herhuisvestingplannen. Bewoners vinden het van belang dat zij in het traject van de herhuisvesting serieus genomen en gehoord worden. Gebleken is dat de samenwerking tussen Delta Forte en de bewonersadviseur hierin een absolute meerwaarde is. De bewonersadviseurs zijn het verlengstuk van Delta Forte. Zij ondersteunen de bewoner op sociaal economisch gebied, waardoor er ruimte ontstaat om in het tempo van de bewoner naar de herhuisvesting toe te werken. De bewonersadviseurs hebben in 2009 geïnvesteerd in de opbouw van een stevig netwerk rondom het project Kansrijk. Met de netwerkpartners zijn afspraken gemaakt rondom samenwerking en afstemming waar vanuit korte lijnen zijn ontstaan. Netwerkpartners zijn o.a. de buurtregisseur, huismeester, het maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, GGZ, meldpunt zorg & overlast, Delta Forte en Bloem. De bewonersadviseurs komen bij de bezochte bewoners veel vragen en problematiek tegen op het gebied van gezondheid en welzijn. Van de bezochte bewoners geeft 59% aan een matige tot slechte geestelijke gezondheid te hebben en geeft 52% aan een matige tot slechte lichamelijke gezondheid te hebben. De bewoneradviseurs komen met name meervoudige problematiek tegen. Dit houdt in dat er problemen zijn op meerdere leefgebieden zoals financiën, opvoeding en relationeel gebied, waardoor bewoners veelal in een sociaal isolement belanden. De bewonersadviseurs begeleiden deze bewoners naar de hulpverlening toe, maken bewoners wegwijs op het gebied van welzijn en zorgvoorzieningen en activeren bewoners op sociaal gebied. Van de bezochte bewoners heeft 62% een inkomen rond het minimum tot modaal. En heeft 21% een inkomen onder of rond het minimum. Van de bewoners heeft 31% een WW uitkering en krijgt 24% een inkomen vanuit loondienst. Van de bewoners leeft 10% van een bijstand of arbeidsongeschiktheidsuitkering. En leeft 21% van een pensioen of AOW. Van de bezochte bewoners geeft 52% aan bekend te zijn met financiële voorzieningen en geeft 24% aan hier niet mee bekend te zijn. De bewonersadviseurs komen bij de bezochte bewoners veel financiële problemen tegen. Zij geven bewoners informatie en advies over inkomensvoorzieningen en schulden(preventie). De bewonersadviseurs staan bewoners indien nodig bij in de aanvraag van voorzieningen. Zij ondersteunen bij het invullen van formulieren en bij het verzamelen en ordenen van de juiste gegevens. Soms gaan zij mee naar instanties of bemiddelen zij en maken zij bewoners wegwijs met de bestaande voorzieningen. Indien er sprake is van schulden of dreigende schulden, bemiddelt de bewonersadviseur de bewoner naar de schuldhulpverlening toe. Indien er sprake is van wachtlijstproblematiek onderhoudt de bewonersadviseur ter overbrugging het contact met bewoner en instantie. Ook volgt de bewonersadviseur de schuldensituatie van de bewoner zodat erger voorkomen kan worden. Van de bezochte bewoners beoordeelt 48% de buurt tot slecht en 31% beoordeelt de buurt tot matig. En 17% beoordeelt de buurt tot goed. In de buurt voelt 31% van de bewoners zich veilig in de buurt en beoordeelt 69% de veiligheid in de buurt van matig tot slecht. In de eigen woning voelt 62% van de bewoners zich veilig en beoordeelt 38% de veiligheid in de woning van matig tot slecht. In de portiek voelt 41% van de bewoners zich veilig en beoordeelt 59% de veiligheid in de portiek van matig tot slecht. De bewonersadviseurs inventariseren niet alleen in de persoonlijke situatie van een bewoner, maar ook wat er leeft en speelt breed in de buurt. Zij inventariseren wensen, behoeften, Kansrijk start in met het bezoeken van bewoners in de Bakemabuurt. klachten van bewoners en zetten deze uit binnen het netwerk. Zij gaan ook met bewoners in gesprek over hoe men er zelf voor kan zorgen dat de woonomgeving leefbaar blijft. Zij stimuleren bewoners om zich actief in te zetten voor hun nieuwe of vernieuwde buurt. Zij stimuleren en ondersteunen bewoners om het burencontact aan te gaan en waar nodig burenhulp te organiseren. Zij geven bewoners tips rondom overlast. Er wordt besproken hoe je met je buren in gesprek kan gaan zonder dit uit te laten lopen tot een conflict en hoe je gezamenlijk op zoek kan gaan naar creatieve oplossingen. Maar nog belangrijker, hoe kun je ervoor zorgen dat overlast voorkomen wordt. SEZO stimuleert en ondersteunt bewoners om het burencontact aan te gaan en waar nodig burenhulp te organiseren. jaarverslag gebiedsgerichte ontwikkeling

4 Thuisbezoekproject accenten Steeds meer ouderen blijven tot op zeer hoge leeftijd zelfstandig wonen. Hierdoor zijn ouderen in grote mate op hun eigen zelfstandigheid en zelfredzaamheid aangewezen. Door verlies van inkomen, van nuttige maatschappelijke rollen, van sociale contacten en functieverlies kan de kwaliteit van leven in gevaar komen. Veelal is er ook sprake van een steeds kleiner wordend netwerk, waarbij ouderen het risico lopen in een sociaal isolement te belanden. Begin 2009 is SEZO i.s.m. de OsiraGroep gestart met het Thuisbezoekproject. Vanuit het Thuisbezoekproject worden ouderen uit Osdorp vanaf 55 jaar die eenzaam zijn of dreigen te vereenzamen bezocht door getrainde vrijwilligers. De ondersteuning vanuit deze vrijwilligers richt zich op het doorbreken van het sociaal isolement en het vergroten van de zelfredzaamheid. Zodat de oudere weer leert te vertrouwen op zichzelf en een andere invulling kan geven aan zijn leven. De vrijwilliger fungeert hierin als vertrouwenspersoon, door op hele laagdrempelige wijze en in het tempo van de oudere naar deze doelen toe te werken. Het beroep dat wordt gedaan op de professionele zorg kan hierdoor worden voorkomen, uitgesteld of verminderd. In het contact met de oudere kan de vrijwilliger ondersteuning bieden bij: Het vergroten van het sociaal netwerk Het zoeken naar mogelijkheden om deel te nemen aan sociale of culturele activiteiten Het wegwijs maken op het gebied van regelingen en voorzieningen Vanuit de OsiraGroep wordt vrijwilligers via een leerwerktraject de mogelijkheid geboden om door te stromen naar een betaalde baan in de zorg prognose Aantal vrijwilligers Basiscursus vrijwilligers 2 2 Intervisie vrijwilligers Ouderen Thuisbezoek Meet & Greet 4 6 De aanmeldingen binnen het Thuisbezoekproject komen vanuit derden zoals de buurtregisseur, de huismeester, dienstenwinkel Osdorp, de diëtist, huisartsen, het Ouderenwerk, het Loket Z&S en de OsiraGroep. Er hebben zich geen ouderen zelf aangemeld. In 2009 zijn 47 ouderen aangemeld binnen het Thuisbezoekproject. Hiervan zijn 28 ouderen aan een vrijwilliger gekoppeld. De overige ouderen zijn verwezen naar een passender hulpaanbod of hadden uiteindelijk geen interesse. De ouderen die gekoppeld zijn, ervaren de ondersteuning van de vrijwilliger over het algemeen als zeer positief. De vrijwilligers bieden de ouderen weer kansen om erop uit te gaan en nieuwe contacten te leggen. Uit de praktijk blijkt dat dit voor deze ouderen een behoorlijk grote stap is. Het merendeel van de ouderen zit al langere tijd in een isolement en moet echt aan de hand genomen worden door de vrijwilliger. Soms is een wandeling over straat al een heel grote stap. Maar de vrijwilliger heeft en neemt de tijd, zodat de oudere weer vertrouwen kan opbouwen. Zo zijn ouderen naar dienstencentra of de dagverzorging toegeleid. En zijn ouderen ondersteund in het herstellen van oude familiecontacten en gestimuleerd in het leggen van nieuwe contacten met buren. Ook hebben ouderen samen met de vrijwilliger na jaren weer eens nieuwe kleding gekocht of een tandartsbezoek gebracht. We zien hierin verschillende vormen van contact en ondersteuning ontstaan. Meet & Greet Vanuit de ouderen binnen het Thuisbezoekproject kwam een steeds grotere vraag in het vinden van vriendschappelijk contact. Het sociaal netwerk van deze ouderen wordt steeds kleiner, door het wegvallen van familie, kennissen of vrienden. De stap om nieuwe sociale contacten te leggen, is vaak zeer groot. Om die reden is SEZO in 2009 gestart met het organiseren van Meet & Greets. Deze Meet & Greets hebben in 2009 vier keer plaatsgevonden. Tijdens deze Meet & Greets wordt ouderen de mogelijkheid geboden om elkaar te ontmoeten in ontspannen sfeer. De buurtentree Notweg wordt gebruikt als locatie. Er wordt gezamenlijk gegeten en gedronken en er worden activiteiten georganiseerd zoals samen zingen en verhalen vertellen. De Meet & Greets hebben bij meerdere ouderen tot beginnende of nieuwe vriendschappelijke contacten geleid. En heeft met name de drempel voor de ouderen verlaagd om elkaar te ontmoeten. In 2009 zijn verschillende middelen ingezet om publiciteit en PR te geven aan het project. Zo zijn de netwerkpartners van SEZO zowel mondeling als schriftelijk geïnformeerd. Er zijn presentaties gegeven in diverse netwerkoverleggen en er is gepubliceerd in kranten. Getrainde en gemotiveerde vrijwilligers Binnen het Thuisbezoekproject zijn in 2009 tien vrijwilligers gestart met het afleggen van thuisbezoeken. Zij hebben een vijfdaagse basiscursus gevolgd en succesvol afgerond. Het is een heel diverse groep met jongere en oudere, ervaren en minder ervaren mannen en vrouwen. Een vrijwilligers ziet het contact met de ouderen ook als kans om de taal beter te leren spreken of ervaring op te doen in het werken met mensen. In wordt een vervolg gegeven aan de Meet & Greets. In samenwerking met de buurtkeuken (Garage Notweg / Vrouw en Vaart) zal om de 2 maanden gezamenlijk gegeten worden. Er zullen activiteiten als samen koken, samen zingen, verhalen vertellen georganiseerd worden. In zullen nieuwe vrijwilligers geworven en getraind worden, zodat een grotere groep ouderen in Osdorp bezocht kan worden. In zal aandacht blijven voor de PR rondom het project en zullen nieuwe PR en publiciteitsmiddelen ingezet worden om een nog bredere bekendheid aan het project te geven. SEZO financiert de coördinator van het Thuisbezoekproject vooralsnog uit eigen middelen. In zal gezocht worden naar nieuwe financieringsmogelijkheden. In wordt een vervolg gegeven aan de bijeenkomsten van het vrijwilligersnetwerk Osdorp. Het netwerk zal minimaal 2 keer bij elkaar komen. jaarverslag gebiedsgerichte ontwikkeling

5 Galerij en Portiekgesprekken Hof van Osdorp Masira Slotervaart Klankbordgroep Voor de ontwikkeling van het project is een klankbordgroep in het leven geroepen. Binnen deze klankbordgroep participeren diverse professionals uit Osdorp die expertise hebben op het gebied van eenzaamheid onder ouderen. De klankbordgroep is in 2009 drie keer bij elkaar gekomen. SEZO heeft in samenwerking met Impuls en de Vrijwilligerscentrale Nieuw West een vrijwilligersnetwerk Osdorp opgezet. Binnen dit netwerk participeren diverse vrijwilligersprojecten waar vanuit ondersteuning wordt geboden aan de bewoners van Osdorp. Deze vrijwilligersprojecten zijn groeiende en het netwerk zorgt ervoor dat er onderling afstemming en samenwerking wordt gecreëerd, versterkt en in stand gehouden wordt. Participerende organisaties zijn; Impuls, Humanitas, het Rode Kruis, OsiraGroep, Stadsdeel Osdorp, ABC Amsterdam, Vonk, Amsterdams Vriendendiensten, HVO Querido, VWCA en Markant. In een portiek -of galerijflat woon je bovenop elkaar. En juist daar heerst vaak anonimiteit en vaak zelfs angst om iets van elkaar te vragen. Of om samen iets af te spreken en spelregels te bepalen. De woonomgeving vervuilt en verloedert totdat niemand er meer wil wonen. SEZO doorbreekt in 8 weken de anonimiteit, legt contact en activeert bewoners. Galerij en Portiekgesprekken van SEZO vormen een snelle low profile interventie. Onafhankelijk en deskundig. En bieden daarom meerwaarde voor bewoners, ketenpartners, gemeenten en woningcorporaties. Woningcorporaties en gemeenten benaderen SEZO steeds vaker voor Galerij en Portiekgesprekken. Vaak is de aanleiding de oplevering van nieuwbouwcomplexen of juist de verloedering van een bestaand portiek en galerijcomplex. Bij stadsvernieuwing komt gefaseerd leegstand in complexen tot stand. Bewoners vinden het moeilijk er nog iets van te maken voordat ze geherhuisvest worden. Terwijl dit soms nog jaren kan duren. En bewoners die naar nieuwbouw verhuizen, verhuizen naar onzekerheid. Zij hebben afscheid moeten nemen van hun oude vertrouwde buurt en het netwerk dat ze daar hebben opgebouwd. Zij moeten een nieuwe start maken. Ook bij bestaande galerij en portiekcomplexen ligt vervuiling en verloedering door anonimiteit en een gebrek aan betrokkenheid naar de eigen woonomgeving op de loer. Aanleiding voor een goed gesprek onderling. En verassend genoeg: de wil onder de bewoners is er. Uiteindelijk wil iedereen prettig wonen! Drie projecten in 2009 In 2009 is SEZO met drie projecten van start gegaan. Hof van Osdorp, Masira Slotervaart en Wildeman Borrendammebuurt. Binnen deze projecten zijn bewoners per portiek of galerij uitgenodigd om met elkaar in gesprek te gaan over thema s als veiligheid, het voorkomen van overlast, omgangsvormen, burencontacten, burenhulp, leefregels en bewonersinitiatieven. Met als voornamelijk doel om de betrokkenheid van bewoners naar de eigen woon en leefomgeving te vergroten en de sociale cohesie te versterken. Daarnaast zijn huisbezoeken afgelegd bij bewoners die niet naar de bijeenkomsten toegekomen zijn of aangaven behoefte te hebben aan een persoonlijk gesprek. Via deze weg wordt ook de onzichtbare bewoner bereikt en kan bij een nog bredere groep bewoners geïnventariseerd worden wat er speelt en leeft in zijn woonomgeving. Tijdens de huisbezoeken wordt breed geïnventariseerd en gesignaleerd, ook in de persoonlijke situatie. Indien meer ondersteuning nodig blijkt, wordt verwezen naar een passend hulpaanbod. Opdrachtgever Het Stadsdeel Osdorp en woningcorporatie Eigen Haard en Ymere. Aanleiding Beginnende verloedering en een grote mate van anonimiteit Doel buren leren elkaar beter kennen buren stellen met elkaar leefregels op buren maken burenhulpafspraken buren maken afspraken rondom de aanpak en het voorkomen van overlast bewoners worden geactiveerd om zich aan te sluiten bij een activiteiten of bewonerscommissie Looptijd Oktober 2008 tot Maart 2009 Inzet SEZO 4 Medewerkers Bereik bewoners 208 Bewoners 368 Woningen Resultaten buren kennen elkaar beter en spreken elkaar makkelijker aan. buren hebben met elkaar buren hulpafspraken gemaakt. buren hebben met elkaar afspraken gemaakt rondom het voorkomen van overlast. buren zijn geïnformeerd wat zij kunnen doen in het geval van overlast. buren hebben met elkaar leefregels opgesteld. De technische klachten en de woonwensen zijn geïnventariseerd en uitgezet bij de corporaties. De complexen hebben meer kleur en identiteit gekregen doordat de corporaties n.a.v. de gesprekken met bewoners de centrale hal en de boxen opnieuw ingericht heeft. bewoners zijn geactiveerd om zich in te zetten voor de eigen woon en leefomgeving. Er is een ontmoetingsruimte gecreëerd waar voor bewoners diverse activiteiten worden georganiseerd. bewoners die tijdens de huisbezoeken of bijeenkomsten aan hebben gegeven meer ondersteuning in de persoonlijke situatie nodig te hebben, zijn verwezen naar een passend hulpaanbod. bewoners zijn geïnformeerd over voorzieningen in hun buurt. Opdrachtgever Far West Aanleiding De oplevering van het nieuwbouwcomplex Masira Doel buren maken kennis met elkaar buren maken burenhulpafspraken buren maken afspraken rondom leefregels buren maken afspraken rondom het voorkomen van overlast activeren van bewoners om zich aan te sluiten bij de activiteiten, tuin en bewonerscommissie Looptijd Juli 2009 tot April Inzet SEZO 3 Medewerkers Bereik bewoners 72 Bewoners 127 Woningen Resultaten De nieuwe buren hebben met elkaar kennisgemaakt. buren hebben burenhulpafspraken gemaakt. buren hebben met elkaar leefregels opgesteld. buren hebben met elkaar afspraken gemaakt omtrent het voorkomen van overlast. buren zijn geïnformeerd wat te doen in het geval van overlast. Diverse bewoners hebben zich aangemeld voor de bewoners en activiteitencommissie. Met deze bewoners zal invulling gegeven gaan worden aan de ontmoetingsruimte, de binnentuin in het complex en de oprichting van een bewonerscommissie. bewoners geven zelf een vervolg aan de galerijgesprekken. technische klachten en woonwensen zijn geïnventariseerd en uitgezet bij de corporatie. jaarverslag gebiedsgerichte ontwikkeling

6 Wildeman Borrendammebuurt accenten Opdrachtgever Stadsdeel Osdorp Aanleiding Sociale vernieuwing in de Wildeman en Borrendammebuurt Doel inventariseren wat er speelt en leeft onder bewoners in de Wildeman en Borrendammebuurt Versterken van de sociale cohesie bewoners activeren op het gebied van bewonersinitiatieven Looptijd November 2009 tot Juli Bereik bewoners eerste complexen Sonderbuurcomplex 30 Bewoners 56 Woningen Wolbrantskerkwegcomplex 20 Bewoners 64 Woningen Emmikhovenflat 45 Bewoners 88 Woningen Ymereflat 42 Bewoners 90 Woningen Inzet SEZO 4 Medewerkers Resultaten buren leren elkaar beter kennen en maken burenhulpafspraken. buren hebben afspraken gemaakt rondom het voorkomen van overlast. buren hebben afspraken gemaakt rondom leefregels. bewoners zijn geïnformeerd over voorzieningen in hun buurt. Met name gericht op het gebied van vrije tijd. bewoners hebben zich aangemeld voor een bewonersinitiatief, een activiteiten en/of bewonerscommissie. technische klachten en woonwensen zijn geïnventariseerd en worden uitgezet bij de corporatie en het stadsdeel. In loopt het project Wildeman en Borrendammebuurt en Masira door. In start SEZO met een nieuw project in een nieuw en oudbouwcomplexen in de Staalmanpleinbuurt. Aanleiding is de oplevering van een nieuwbouwcomplex en toenemende signalen rondom verloedering en gebrek aan sociale cohesie vanuit de oudbouwcomplexen. In zal het project Galerij en Portiekgesprekken uitgebreid worden. Ook zal de nieuwe website gelanceerd worden. jaarverslag