Heupklachten worden soms veroorzaakt door een osteoïd osteoom
|
|
- Esmée Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 CASUÏSTIEK Heupklachten worden soms veroorzaakt door een osteoïd osteoom Annemarie L. Goud, Eline W. Zwitser, Henk-Jan van der Woude, Gerard Schaap en S.J. (John) Ham KLINISCHE PRAKTIJK Vier patiënten van respectievelijk 6, 9, 20 en 32 jaar oud presenteerden zich met pijnklachten en bewegingsbeperking van het heupgewricht. Bij alle vier trad de pijn met name s nachts op. Pas in tweede instantie, na aanvullend beeldvormend onderzoek met onder andere CT en MRI, werd bij hen de diagnose osteoïd osteoom gesteld. Zij werden behandeld met percutane radiofrequente thermocoagulatie nadat conservatieve behandeling aanvankelijk onvoldoende effect had gegeven. Twee patiënten waren klachtenvrij na 1 behandeling, de andere na respectievelijk 1 en 2 aanvullende behandelingen. Aandoeningen van de heup of het proximale femur kunnen lokale pijn geven in de lies en de trochanterregio, maar ook meer distaal in het bovenbeen of zelfs in de knie. 1 Veel oorzaken kan men hiervoor aanwijzen, waarvan sommige leeftijdsspecifiek zijn, vooral tijdens de groei, en andere niet (tabel 1). 2 Tot de laatste categorie behoort het osteoïd osteoom, een benigne, botvormende beentumor die voor het eerst werd beschreven in Het belangrijkste symptoom van deze afwijking is de continue, progressieve pijn die dikwijls ook 's nachts optreedt. Met name bij een osteïd osteoom in en rondom een gewricht kan de patiënt de pijn minder goed lokaliseren. De functie van het gewricht kan daarbij beperkt zijn en de symptomen kunnen zelfs een septische artritis simuleren. 4,5 Hierdoor wordt de juiste diagnose nogal eens gemist of pas laat gesteld. In dit artikel beschrijven wij de ziektegeschiedenis van vier patiënten met aanhoudende pijnklachten in heup of been, bij wie pas in tweede instantie een osteoïd osteoom als oorzaak werd onderkend. ZIEKTEGESCHIEDENISSEN Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam. Afd. Orthopedie: drs. A.L. Goud en drs. E.W. Zwitser, artsen in opleiding tot orthopeed; dr. S.J. Ham, orthopedisch chirurg. Afd. Radiologie: dr. H.J. van der Woude, radioloog. Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, afd. Orthopedie, Amsterdam. Dr. G. Schaap, orthopedisch chirurg. Contactpersoon: dr. S.J. Ham (s.j.ham@olvg.nl). Patiënt A, een 6-jarig meisje, bezocht de polikliniek Orthopedie vanwege toenemende pijnklachten van het linker been, die sinds 8 maanden bestonden en die vooral 's nachts aanwezig waren. Zij gaf de pijn rondom de linker knie aan. Anamnestisch was er sprake van een mankend looppatroon. Elders had men bij lichamelijk en röntgenologisch onderzoek van de knieën geen afwijkingen gevonden. Fysiotherapie en pijnstillers hadden onvoldoende effect op de klachten. Bij lichamelijk onderzoek op onze polikliniek zagen wij een gezond en alert kind, met atrofie van de linker quadriceps- en kuitmusculatuur. Hinkelen op deze zijde was onmogelijk; de heuprotatie links was matig beperkt en de NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82 1
2 TABEL 1 Differentiaaldiagnose van pijnklachten in de heupregio, ingedeeld naar leeftijd 2 KLINISCHE PRAKTIJK zuigeling (1-3 jaar) kind (4-10 jaar) adolescent (11-15 jaar) (jong)volwassenen transient synovitis septische artritis zuigelingenfractuur juveniele artritis spondylodiscitis transient synovitis septische artritis ziekte van Legg-Calvé-Perthes osteoïd osteoom epifysiolyse van de femurkop chondrolyse osteochondritis dissecans surmenage osteoïd osteoom onbekend trauma osteomyelitis brodieabces leukemie maligniteit of metastase osteoïd osteoom osteoblastoom avasculaire necrose proef van Trendelenburg was positief, dat wil zeggen: als patiëntje op het linker been stond, zagen wij aan de andere kant het bekken afzakken. Het knieonderzoek liet geen afwijkingen zien. Op de röntgenfoto van het bekken zagen wij een opvallende corticale verdikking van de linker proximale femurschacht, met rondom de linker heup een verminderde kalkhoudendheid (figuur 1a). MRI liet een nidus zien met een doorsnede van 1,5 cm en uitgebreid oedeem en corticale verdikking in het proximale femur (zie figuur 1b). Patiënte werd behandeld met CT-geleide thermocoagulatie (zie figuur 1c). Gedurende de follow-upperiode herhaalden wij deze behandeling nog 2 maal in verband met een residu dan wel recidief, na respectievelijk 3 en 6 maanden. Patiënte was 18 maanden na de laatste behandeling nog geheel klachtenvrij. Patiënt B, een 9-jarig meisje, presenteerde zich met toenemende pijn in het bovenbeen, met name rondom de trochanterregio. De klachten bestonden sinds 9 maanden en namen vooral toe tijdens lopen, lang staan en gedurende de nacht. Door de pijn had zij moeten stoppen met turnen en voetballen. Tijdens een eerder consult elders waren bij lichamelijk onderzoek een gestoord looppatroon en een afwijkende heupfunctie gevonden. Röntgenonderzoek toonde toen een corticale verbreding van het mediale collum femoris links (figuur 2a). Op de MRI was forse hydrops van het heupgewricht gezien, met oedeem van beenmerg en weke delen. Een botscan toonde een hot spot ter plaatse van de linkerheupregio. Omdat de diagnose niet duidelijk was, werd patiënte doorverwezen. Bij lichamelijk onderzoek zagen wij een gezond, levendig meisje met atrofie van de linker quadricepsmusculatuur. Zij ontlastte tijdens het lopen haar linker been. De flexie en rotaties van de linker heup waren pijnlijk en beperkt. Röntgenonderzoek toonde in de linker heup periarticulaire osteopenie, met een opvallende, sclerotische mediale begrenzing van het collum. Differentiaaldiagnostisch dachten wij aan een osteoïd osteoom, een ontstekingsreactie en, minder waarschijnlijk, een beginnende ziekte van Perthes. Een MRI die 6 maanden na het eerste onderzoek gemaakt werd, toonde aan de dorsale zijde van het collum femoris het beeld van een nidus, hetgeen de diagnose osteoïd osteoom bevestigde. Voor nadere analyse en het plannen van thermocoagulatie maakten wij een CT-scan (zie figuur 2b). Hierop werd 1,5 cm boven de trochanter minor een sterk verdikte cortex gezien, met een intracorticale opheldering en centrale verkalking. Wij behandelden patiënte met radiofrequente thermocoagulatie. Zij was direct pijnvrij. Eén jaar na de behandeling had zij weer geringe pijnklachten, met een alzijdige functiebeperking van de linker heup. Bij CT-onderzoek (zie figuur 2c) bleek zij een recidief dan wel residu van het osteoïd osteoom te hebben. Opnieuw werd zij behandeld met radiofrequente thermocoagulatie, waarna zij weer direct klachtenvrij was. Eén jaar na de tweede procedure was zij dit nog steeds. Patiënt C, een 20-jarige vrouw, presenteerde zich met sinds 2 jaar bestaande pijn in de linker heup. Haar voorgeschiedenis vermeldde alleen congenitale heupdysplasie links, waarvoor zij in het 1e levensjaar was behandeld met een abductiebeugel. De pijn straalde vanuit de heupregio in de richting van de knie, was progressief en voornamelijk 's nachts aanwezig. Een selectieve cyclooxygenase(cox)-2-remmer verminderde de pijn. Bij het lichamelijk onderzoek vonden wij geen afwijkingen, behalve een geringe endorotatiebeperking van de linker heup. Röntgenonderzoek toonde een normaal gevormd heupgewricht zonder dysplastische kenmerken; op de MRI was beenmergoedeem in de heupregio zichtbaar, met een geringe hoeveelheid intra-articulair vocht (figuur 3a). Op basis van dit beeld stelden wij de werkdiagnose voorbijgaande osteoporose ( transient osteoporosis ) van de heup. In overleg met patiënte werd een expectatief beleid gevoerd. Echter, 1 jaar later had zij nog steeds klachten en dit maakte de diagnose voorbijgaande osteoporose 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82
3 KLINISCHE PRAKTIJK a b nidus periostale reactie verdikte cortex beenmergoedeem c FIGUUR 1 Opnamen van patiënt A met een osteoïd osteoom. (a) Röntgenopname van het bekken. Er is een corticale verdikking van de proximale femurschacht links. (b) Axiale T 1 -gewogen turbospinecho-mri van het linker femur na intraveneuze toediening van contrast. In de verdikte cortex is een nidus aangekleurd; verder zijn een periostale reactie en beenmergoedeem zichtbaar. (c) CT-scan gemaakt voor de behandeling met radiofrequente thermocoagulatie. De nidus bevindt zich centraal in de verdikte cortex van het linker femur. onwaarschijnlijk. Bij MRI-onderzoek zagen wij nu een verdikt gewrichtskapsel, hydrops en beenmergoedeem, welk beeld paste bij een artritis of synovitis. Een aanvullende botscan toonde verhoogde activiteit in de linker heup (zie figuur 3b), mogelijk passend bij een osteoïd osteoom. Een duidelijke diagnose werd niet gesteld. Er werd een expectatief beleid gevoerd, aangezien patiënte op dat moment nagenoeg geen klachten meer had. Bij herhaling van het conventionele röntgenonderzoek 4 jaar later in verband met toenemende pijn zagen wij beginnende degeneratieve veranderingen en een sclerotische zone aan de laterale zijde van het collum femoris (zie figuur 3d). De aanvullende botscan laat een focaal verhoogde uptake in het linker collum femoris zien, suggestief voor de diagnose 'osteoïd osteoma'. Een CT-scan bevestigde de diagnose osteoïd osteoom. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82 3
4 KLINISCHE PRAKTIJK R L cortex collum a b c L R R L FIGUUR 2 Opnamen van patiënt B met een osteoïd osteoom. (a) De röntgenopname van het bekken toont een verdikte cortex van het proximale femur en sclerose van de mediale begrenzing van het collum femoris links. (b) CT in buikligging (axiale coupe). De femurcortex is mediaal verdikt; daarin bevindt zich een nidus met centrale calcificatie; meer naar links is endomedullaire sclerose zichtbaar. (c) CT in rugligging (axiale coupe), 1 jaar na thermocoagulatie. Er is een residu of recidief van het osteoïdosteoom met endomedullaire sclerose. Patiënte werd aansluitend behandeld met CT-geleide thermocoagulatie. Zij had vanaf dat moment geen klachten meer. Zij was 2 jaar na de procedure nog steeds klachtenvrij. De artrotische veranderingen waren röntgenologisch stabiel. Patiënt D, een 32-jarige man, bezocht elders de polikliniek Orthopedie in verband met sinds 1 jaar bestaande, peracuut ontstane, toenemende pijn in de rechterheup- en trochanterregio. De pijn trad voornamelijk op na lang stilstaan en 's nachts, en verminderde door NSAID s of acetylsalicylzuur, maar niet door paracetamol. Conventionele röntgenopnamen toonden geen afwijkingen. Skeletscintigrafie had een verhoogde opname in de rechter trochanterregio getoond en op de MRI was oedeem van beenmerg en weke delen in en rondom de rechter trochanter major gezien. Differentiaaldiagnostisch dacht men aan een chronische bursitis trochante- 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82
5 KLINISCHE PRAKTIJK a synovitis beenmergoedeem b d c FIGUUR 3 Opnamen van patiënt C met een osteoïd osteoom. (a) Coronale T 2 -gewogen MRI met vetsuppressie. Er is beenmergoedeem in het proximale femur links en vocht dat past bij synovitis in het linker heupgewricht. (b) Scintigram met technetium-99m-oxidronaat uit Focaal verhoogde opname van het radiofarmacon ter hoogte van het linker collum femoris. (c) Voor-achterwaartse röntgenopname van het bekken, 2 jaar na het eerste beeldvormende onderzoek. Het laterale collum femoris vertoont een sclerotische zone. (d) Scintigram uit De focale opname van het radiofarmacon in het linker collum femoris is toegenomen ten opzichte van NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82 5
6 KLINISCHE PRAKTIJK R L FIGUUR 4 Radiofrequente thermocoagulatie van een osteoïd osteoom bij patiënt D. De nidus bevindt zich in het rechter collum femoris. rica dan wel voorbijgaande osteoporose. Patiënt had vervolgens in 7 maanden tijd 3 maal een corticosteroïdinjectie gekregen; deze gaven gedurende 24 uur geringe pijnreductie. Hij verzocht om een second opinion. Bij lichamelijk onderzoek zagen wij een normaal looppatroon. Het bekken stond horizontaal en de proef van Trendelenburg was negatief voor beide zijden. De functie van beide heupen was volledig intact; ze waren pijnvrij. Er bestond lichte drukpijn over de rechter trochanterregio. Het röntgenonderzoek liet opnieuw geen afwijkingen zien. De MRI toonde het beeld van oedeem ter plaatse van de aanhechting van de M. gluteus minimus. Een CTscan toonde een corticale opheldering aan de laterale zijde van het rechter collum femoris; dit beeld paste bij de diagnose osteoïd osteoom (figuur 4). Na CT-geleide radiofrequente thermocoagulatie was patiënt 2 jaar volledig klachtenvrij. BESCHOUWING De 4 patiënten die wij beschrijven, hadden langdurige, aanvankelijk onbegrepen pijnklachten, die veroorzaakt werden door een osteoïd osteoom. Dit is een benigne bottumor, die zich in 90% van de gevallen manifesteert tussen het 5e en 30e levensjaar en die 2,5 maal zo vaak bij mannen als bij vrouwen voorkomt. 6 Het proximale femur, inclusief het collum, is het frequentst aangedaan. 6-8 DIAGNOSTIEK De anamnese van onze patiënten is kenmerkend voor een osteoïd osteoom. Zij hadden langer bestaande pijn, waarvan de ernst in de tijd geleidelijk toenam, die verergerde gedurende de nacht en vaak duidelijk verminderde door het gebruik van acetylsalicylzuur en NSAID s. Patiënten geven dikwijls pijn aan in een nabijgelegen gewricht, maar die kan ook uitstralen of worden aangegeven op grotere afstand van de laesie. In dat geval kan men de afwijking bij gericht röntgenonderzoek over het hoofd zien, 1 zoals het geval was bij patiënt A. TABEL 2 Resultaten van onderzoeken naar de behandeling van osteoïd osteoom met CT-geleide radiofrequente ablatie en de complicaties daarvan eerste auteur jaar n gemiddelde leeftijd; (uitersten) succes 1e behandeling in % succes vervolgbehandeling in % geringe complicaties; n (%) ernstige complicaties; n Lindner ,1 (3-41) (2) 0 Woertler ,6 (8-41) (0) 0 Vanderschueren (4-53) (2) 0 Yip ,6 (9-23) (17) 0 Kjar (10-51) (0) 0 Peyser (3,5-57) (2) 0 Donkol (3,5-16) (21,7) 0 6 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82
7 Bij lichamelijk onderzoek zijn de bevindingen vaak aspecifiek, zoals geringe atrofie van regionale spiergroepen of een afwijkend looppatroon. Wanneer het osteoïd osteoom intra-articulair of epifysair is gelokaliseerd, kan dit leiden tot een functiebeperking van het gewricht en het beeld van een chronische synovitis of artritis simuleren, 9 zoals bij patiёnten B en C het geval was. Het is daarom belangrijk om bij een patiënt die klachten heeft over de heup of het bovenbeen de diverse gewrichten van de onderste extremiteiten en ook de wervelkolom systematisch te onderzoeken. Adequate beeldvorming is essentieel voor het stellen van de diagnose osteoïd osteoom. De typerendste radiologische bevinding is een klein rond tot ovaal gebied van osteolyse, de nidus; dit is de eigenlijke tumor. De nidus is doorgaans kleiner dan 1-2 cm en wordt omgeven door een gebied van reactieve sclerose. Voor de differentiaaldiagnose kan men hierbij, afhankelijk van de lokalisatie, ook denken aan een reactie op een trauma, een stressfractuur of een reactie op ontsteking (corticaal abces). In het typische geval is er centraal in de nidus calcificatie te zien. Uit literatuur blijkt dat men de diagnose osteoïd osteoom in een kwart van de gevallen niet kan stellen op grond van conventioneel röntgenonderzoek. 10 In dat geval is aanvullende beeldvorming geïndiceerd; CT is hierbij het onderzoek van eerste keuze. Niet alleen is dit van belang voor het aantonen van een nidus, maar ook om de exacte locatie daarvan te bepalen; dat is over het algemeen nodig voor de verdere behandeling. MRI kan aanvullende informatie geven en eveneens de nidus in beeld brengen. Bij MRI staan echter de reactieve veranderingen in de vorm van oedeem van beenmerg en weke delen en eventuele synovitis op de voorgrond, waardoor de juiste diagnose niet altijd wordt gesteld. 11,12 Een isotopenscan met behulp van technetium-99m-oxidronaat is ook een sensitieve methode om de nidus en de precieze locatie aan te tonen. 13 BEHANDELING Conservatieve therapie met NSAID s wordt gereserveerd voor patiënten bij wie de plaats van de tumor operatief moeilijk te bereiken is. 14 Als de klachten persisteren of de diagnose gesteld wordt, wordt er overgegaan op invasieve therapie. Het doel van chirurgisch ingrijpen is het in zijn geheel verwijderen van de nidus, door curettage of enblocresectie. Na curettage is het recidiefpercentage circa 12 en na en-blocresectie 4,5. 15 Geadviseerd wordt echter een en-blocresectie alleen uit te voeren bij recidieven, vanwege de grotere kans op complicaties. De plaats van de nidus kan bepalend zijn voor het type behandeling dat wordt gekozen. Een veel minder invasieve techniek is de CT-geleide percutane thermocoagulatie, ook wel radiofrequente ablatie genoemd. Deze relatief nieuwe techniek werd voor het eerst beschreven in De procedure wordt verricht op de CT-kamer onder algehele, regionale of lokale anesthesie. Voor het toedienen van de periostale anesthesie wordt onder CT-geleiding een gaugenaald geplaatst. Na het maken van de huidincisie brengt men vervolgens, afhankelijk van de hardheid van het bot, een holle biopsienaald of een K-draad in positie. Een flexibele coagulatie- probe wordt opgevoerd, tot het niet-geïsoleerde deel zich in de nidus bevindt. De ablatie vindt plaats door de tip van de probe gedurende enkele minuten tot 90 C te verhitten. Vaak brengt men de probe tijdens één behandeling meerdere keren in onder verschillende hoeken. De patiënt mag de aangedane plek na de procedure direct belasten. Het primair succespercentage van radiofrequente ablatie is hoog en een groot deel van de patiënten met een recidief bereikt alsnog remissie na één of meer vervolgbehandelingen. Volgens 7 gepubliceerde onderzoeken zijn er uitsluitend geringe complicaties na deze procedure, zoals kleine brandwonden, lokale huidnecrose en voorbijgaande parese ten gevolge van irritatie van nabijgelegen zenuwen (tabel 2). De kans op een goed resultaat is hoger bij volwassen patiënten en als men multipele naaldposities gedurende de procedure gebruikt. 24 De resultaten van percutane radiofrequente ablatie zijn vergelijkbaar met die van chirurgische behandeling. 17 Vooral voor dieper gelegen laesies, zoals die van het proximale femur, is radiofrequente ablatie de behandeling van eerste keuze. 17 Belangrijke voordelen hiervan zijn het geringe aantal complicaties, het minimaal invasieve karakter en het vrijwel directe herstel na behandeling. Ook is ziekenhuisopname niet nodig. 25 Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 16 april 2008 Citeer als Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B82 LEERPUNTEN Bij een osteoïd osteoom in of bij het heupgewricht kan de patiënt de pijn vaak niet goed lokaliseren. Kenmerkend is dat deze pijn dikwijls s nachts optreedt. De diagnose kan het beste met CT-onderzoek gesteld worden. CT-geleide thermocoagulatie van het osteoïd osteoom is de behandeling van eerste keus. > Meer op KLINISCHE PRAKTIJK NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82 7
8 LITERATUUR KLINISCHE PRAKTIJK 1 Georgoulis AD, Soucacos PN, Beris AE, Xenakis TA. Osteoid osteoma in the differential diagnosis of persistent joint pain. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 1995;3: Herring JA. Tachdjian s Pediatrics orthopaedics. Philadelphia: Saunders; p Jaffe HL. Osteoid osteoma: a benign osteoblastic tumor composed of osteoid and atypical bone. Arch Surg. 1935;31: Alani WO, Bartal E. Osteoid osteoma of the femoral neck simulating an inflammatory synovitis. Clin Orthop Relat Res. 1987;223: Kattapuram SV, Kushner DC, Phillips WC, Rosenthal DI. Osteoid osteoma: an unusual cause of articular pain. Radiology. 1983;147: Campanacci M, Bertoni F, Bacchini P. Bone and soft tissue tumors. New York: Springer; p Unni KK. Osteoid osteoma. In: Unni KK, editor. Dahlin s bone tumors. 5th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven; p Rosenthal DI. Radiofrequency treatment. Orthop Clin North Am. 2006;37: Kaweblum M, Lehman WB, Bash J, Grant AD, Strongwater A. Diagnosis of osteoid osteoma in the child. Orthop Rev. 1993;22: Swee RG, McLeod RA, Beabout JW. Osteoid osteoma. Detection, diagnosis, and localization. Radiology. 1979;130: Assoun J, Richardi G, Railhac JJ, Baunin C, Fajadet P, Giron J, et al. Osteoid osteoma: MR imaging versus CT. Radiology. 1994;191: Hosalkar HS, Garg S, Moroz L, Pollack A, Dormans JP. The diagnostic accuracy of MRI versus CT imaging for osteoid osteoma in children. Clin Orthop Relat Res. 2005;433: Georgoulis AD, Papageorgiou CD, Moebius UG, Rossis J, Papadonikolakis A, Soucacos PN. The diagnostic dilemma created by osteoid osteoma that presents as knee pain. Arthroscopy. 2002;18: Kneisl JS, Simon MA. Medical management compared with operative treatment for osteoid osteoma. J Bone Joint Surg Am. 1992;74: Sluga M, Windhager R, Pfeiffer M, Dominkus M, Kotz R. Peripheral osteoid osteoma. Is there still a place for traditional surgery? J Bone Joint Surg Br. 2002;84: Rosenthal DI, Springfield DS, Gebhardt MC, Rosenberg AE, Mankin HJ. Osteoid osteoma: percutaneous radiofrequency ablation. Radiology. 1995;197: Lindner NJ, Ozaki T, Roedl R, Gosheger R, Winkelmann W, Wörtler K. Percutaneous radiofrequency ablation in osteoid osteoma. J Bone Joint Surg Br. 2001;83: Woertler K, Vestring T, Boettner F, Winkelmann W, Heindel W, Lindner N. Osteoid osteoma: CT-guided percutaneous radiofrequency ablation and follow-up in 47 patients. J Vasc Interv Radiol. 2001;12: Vanderschueren GM, Taminiau AH, Obermann WR, Bloem JL. Osteoid osteoma: clinical results with thermocoagulation. Radiology. 2002;224: Yip PS, Lam YL, Chan MK, Shu JS, Lai KC, So YC. Computed tomography-guided percutaneous radiofrequency ablation of osteoid osteoma: local experience. Hong Kong Med J. 2006;12: Kjar RA, Powell GJ, Schilcht SM, Smith PJ, Slavin J, Choong PF. Percutaneous radiofrequency ablation for osteoid osteoma: experience with a new treatment. Med J Aust. 2006;184: Peyser A, Appelbaum Y, Khoury A, Liebergall M, Atesok K. Osteoid osteoma: CT-guided radiofrequency ablation using a water-cooled probe. Ann Surg Oncol. 2007;14: Donkol RH, Al-Nammi A, Moghazi K. Efficacy of percutaneous radiofrequency ablation of osteoid osteoma in children. Pediatr Radiol. 2008;38: Vanderschueren GM, Taminiau AH, Obermann WR, van den Berg- Huysmans AA, Bloem JL. Osteoid osteoma: factors for increased risk of unsuccessful thermal coagulation. Radiology. 2004;233: Witt JD, Hall-Craggs MA, Ripley P, Cobb JP, Bown SG. Interstitial laser photocoagulation for the treatment of osteoid osteoma: results of a prospective study. J Bone Joint Surg Br. 2000;82: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B82
Een obees jongetje met liespijn. Filip Vanhoenacker - Radiologie Roel Vanderwegen - Urgentiegeneeskunde
Een obees jongetje met liespijn Filip Vanhoenacker - Radiologie Roel Vanderwegen - Urgentiegeneeskunde Kliniek 13-jarige jongetje liespijn rechts stijfheid re heup manken obees Beeldvorming: echografie
Nadere informatieUniversity of Groningen. Een jongen met een pijnlijke knie Robben, B.J.; Jutte, Paulus. Published in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
University of Groningen Een jongen met een pijnlijke knie Robben, B.J.; Jutte, Paulus Published in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version
Nadere informatieGeschreven door Martijn Raaijmaakers woensdag, 04 november 2009 22:05 - Laatst aangepast maandag, 19 augustus 2013 07:51
Heupartrose (coxartrose) Een gezond heupgewricht heeft gladde kraakbeenoppervlakten die vrij over elkaar glijden en een soepele en pijnvrije beweeglijkheid van de heup toe laten. Slijtage van gewrichtskraakbeen
Nadere informatieNascholing 9 november 2015
Nascholing 9 november 2015 Patellofemorale pijn en instabiliteit Chirurgische opties Tony van Tienen Instabiliteit PF klachten: 1 entiteit? Patella instabiliteit Patello-femorale pijnklachten Patellofemorale
Nadere informatiePijnsyndromen van de ledematen
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Pijnsyndromen van de ledematen Versie 2016 title PIJNSYNDROMEN VAN DE LEDEMATEN 10. Osteochondrose (synoniemen: osteonecrose, avasculaire necrose) 10.1 Wat
Nadere informatieCasus 2. Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf.
Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf. Klachten: Heeft knieklachten m.n. links al langere tijd, die nu zij aan het werk is zijn toegenomen.
Nadere informatieradiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator
radiologie achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd 1 CASUSSCHETSEN RADIOLOGIE Casus 1: 40 jr
Nadere informatieBuikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt.
ACNES Wat is ACNES? ACNES is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen last hebben van hevige buikpijnklachten aan een kant van de buik als gevolg van afknelling van een zenuwtakje in de huid van
Nadere informatieKlinisch uur orthopedie: de knie
Klinisch uur orthopedie: de knie (zinvol onderzoek door de huisarts ) Rob Ariës, orthopeed, Peter van der Lugt, Mariët Bosselaar, huisartsen Leerdoel Beter inzicht in differentiaal diagnostiek Beter inzicht
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE. Schouder impingement. (Inklemming schouder)
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Schouder impingement (Inklemming schouder) Algemeen Er is bij u schouder impingement vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de schouder, de oorzaak,
Nadere informatieRugklachten bij turnen. Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010
Rugklachten bij turnen Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010 www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl Wat gaan we doen: Rugbelasting bij turnen Turnen en rugklachten: epidemiologie Aandoeningen van de
Nadere informatieINTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014
INTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 Inleiding Dit is het tweede Interlineprogramma Orthopedie, het eerste dateert uit 2002. Het is een actualisering van gedeeltelijk dezelfde onderwerpen, waarbij de
Nadere informatieFase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.
Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen
Nadere informatieTRAUMATISCH PANCREASLETSEL
TRAUMATISCH PANCREASLETSEL Frank Oort Gutclub 29 oktober 2014 1 2 Opbouw Casus Achtergrond Traumatisch pancreas letsel bij kinderen Vervolg casus Leerpunten casus 3 Casus Mw. C. 13 jaar Overplaatsing vanuit
Nadere informatieHeupartroplastieken en chirurgische interventies na collumfractuur. Ellis Bos Physician assistant orthopedie
Heupartroplastieken en chirurgische interventies na collumfractuur. Ellis Bos Physician assistant orthopedie Epidemiologische gegevens bij heup# Er zijn +/- 2,2 miljoen ouderen in Nederland (> 65 jaar).
Nadere informatieAanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol
Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie Algemeen Goede anamnese! ontstaansmechanisme van het letsel begrijpen
Nadere informatieLagerugklachten met pijn in het linkerbeen en de linkervoet bij een 70-jarige man
15 2 Lagerugklachten met pijn in het linkerbeen en de linkervoet bij een 70-jarige man Koos van Nugteren Introductie Pijn in een been kan allerlei oorzaken hebben. Hij kan veroorzaakt worden door een aandoening
Nadere informatieEen 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn
15 2 Een 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn Koos van Nugteren Samenvatting De knie-endoprothese wordt vrijwel altijd geïmplanteerd bij personen met ernstige
Nadere informatieDe NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting
Richtlijnen De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting L. Willem Draijer, Janneke N. Belo, Hans F. Berg, Roeland M.M. Geijer en A.N. Lex Goudswaard Gerelateerd artikel:
Nadere informatieWat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen]
Door: Marjolein Stegeman Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Zo n 1 op de 10 Nederlanders heeft wel eens last van zijn hiel, in 80%
Nadere informatieChronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider
17 2 Chronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider Jef Michielsen Introductie Deze casus toont het kenmerkende verhaal van een patiënt die al jaren
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting
CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien
Nadere informatieProgramma SWC Kinderradiologie 2019: Kids got the future
Programma SWC Kinderradiologie 2019: Kids got the future Plenaire sessies Het stralende kind: Toepassingen nucleaire geneeskunde bij kinderen Drs. B.L.R. Kam Kind met aspecifieke klachten - Wanneer denken
Nadere informatieBehandeling kalkafzetting in de schouder
Behandeling kalkafzetting in de schouder Barbotage tendinosis calcarea Ziekenhuis Gelderse Vallei In overleg met uw behandelend arts heeft u een verwijzing gekregen voor een behandeling van uw schouderklachten
Nadere informatieKnie Artrose. Saskia Wiersma- Tuinstra. Orthopedisch chirurg. www.rijnlandorthopedie.nl
Knie Artrose Saskia Wiersma- Tuinstra Orthopedisch chirurg 1 Inleiding q Artrose meest voorkomende gewrichtsaandoening in Nederland q Gonartrose meest voorkomende beroepsziekte aan de onderste extremiteit
Nadere informatiePassantentarieven 2017 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarief OVPXXXXXX DIAGNOSTISCHE PUNCTIES VAN NIET PALPABELE AFWIJKINGEN OF
Passantentarieven 2017 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarief 080077 OVPXXXXXX DIAGNOSTISCHE PUNCTIES VAN NIET PALPABELE AFWIJKINGEN OF ORGANEN, ONDER ECHOGRAFISCHE CONTROLE. 129,00 081092 OVPXXXXXX
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1
Nadere informatieRichtlijnen voor spinale beeldvorming en interpretatie "
Richtlijnen voor spinale beeldvorming en interpretatie " acuut, chronisch, postoperatief A. Rappaport Spinale beeldvorming RX CT MRI Guidelines spinale beeldvorming Focus on medical imaging: acute lage
Nadere informatieBehandeling kalkafzetting in de schouder
Behandeling kalkafzetting in de schouder Barbotage tendinosis calcarea Ziekenhuis Gelderse Vallei In overleg met uw behandelend arts heeft u een verwijzing gekregen voor een behandeling van uw schouderklachten
Nadere informatieMRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op
MRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen. Een op de zes mannen krijgt er last van. Maar het is ook een erg lastig op te sporen
Nadere informatieHeupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen
Heupklachten Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Dept of General Practice / Dept of Orthopedics Erasmus MC University Medical Center Rotterdam Heupklachten Prevalentie
Nadere informatieOverbelastingsblessures van de knie. Beleid bij topsporters
Overbelastingsblessures van de knie Beleid bij topsporters Lateraal Tractus ileotibialis frictie syndroom Degeneratieve laterale meniscuslaesie Strain/tendinopathie biceps femoris LCL-laesie Entrapment
Nadere informatieBasis en veelvoorkomende MSK echografie
Basis en veelvoorkomende MSK echografie BAKERSE CYSTE 1 Uiting van intra-articulaire pathologie Artrose Meniscus scheur Lyme Synoviale zak Kan ruptureren met acute pijn en zwelling Tussen pezen med. gedeelte
Nadere informatieWat is artrose? Hoe ontstaat artrose? Klachten Diagnostiek Behandeling Adviezen Medicijnen Operaties...
Artrose van de knie Inhoudsopgave Wat is artrose?... 1 Hoe ontstaat artrose?... 1 Klachten... 2 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Adviezen... 2 Medicijnen... 3 Operaties... 3 Comfortabel leven met artrose
Nadere informatieChronische niet-bacteriële osteomyelitis/osteitis (CNO) en chronisch recidiverende multifocale osteomeyelitis/osteitis (CRMO)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Chronische niet-bacteriële osteomyelitis/osteitis (CNO) en chronisch recidiverende multifocale osteomeyelitis/osteitis (CRMO) Versie 2016 1. WAT IS CNO/CRMO?
Nadere informatieAntwoordformulieren open vragen
Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O07 Datum : 9 april 0 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. 9 APRIL 0 Sint Radboud Een coronale doorsnede Een transversale doorsnede 9 APRIL 0 Sint Radboud.
Nadere informatieHeup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen
Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak Dr Mike Tengrootenhuysen Inleiding Heup Knie FAI Coxartrose Meniscusscheur Voorste kruisband Bursitis ruptuur Patellofemorale klachten Gonartose trochanterica
Nadere informatieCasus 1. Department of Orthopedic surgery University Medical Centre Groningen
Man 49 jaar Manager van de dorpssupermarkt bij een grote keten, die bij onderbezetting volop meewerkt bij lossen (tillen, dragen), vakkenvullen (buigen, bukken), kassadienst en vaak achter de balie staat.
Nadere informatieDe casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de opleiding.
Casus 16L Fase A Titel Kniepijn Onderwerp Laesie mediale meniscus linker knie. Inhoudsdeskundige Dr. P.D.S. Dijkstra, orthopedisch chirurg Technisch verantwoordelijke Drs. S. Nadery Drs. E.M. Schoonderwaldt
Nadere informatieProgressief beenlengteverschil door multipele enchondromatose
Casuïstiek Progressief beenlengteverschil door multipele enchondromatose Jan Dening en Ruud H.G.P. van Erve Achtergrond Casus Conclusie De ziekte van Ollier (multipele enchondromatose) is een zeldzame,
Nadere informatieUitzaaiingen in de wervelkolom
Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen
Nadere informatieEen tumefactieve demyeliniserende afwijking
Casuïstiek Een jonge vrouw met een centrale facialisparese Christiaan M. Broere, B.R. (René) de Witte en J.F.H.M. (Franka) Claes Achtergrond Casus Conclusie Het onderscheid tussen een centrale en perifere
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE
TRANSMURAAL PROTOCOL REUMATOLOGIE Doelstellingen Vroege opsporing van chronische destructieve gewrichtsziekte om door vroegtijdige behandeling schade te beperken Verbetering van de service aan huisartsen
Nadere informatieSchouderpathologie voorde huisarts
Schouderpathologie voorde huisarts Linda Cervenka Ellen de Wit Ron Onstenk April 2012 Schouderklachten?? Nekklachten Radiculaire klachten CTS Infectieus Polymyalgia Schouder/POB klachten Gecombineerd Schouder
Nadere informatieSlijmbeursontsteking van de heup (bursitis subtrochanterica)
Slijmbeursontsteking van de heup (bursitis subtrochanterica) De grote botpunt van het bovenbeen ter hoogte van de buitenkant van de heupregio heet trochanter major (afb. 1). Over deze botpunt loopt de
Nadere informatieReturn to sport. Kasper Janssen, topsportarts Ton de Haan, huisarts
Return to sport Kasper Janssen, topsportarts Ton de Haan, huisarts Clinic 15 november 2017 Casus Jongen, 16 jaar, basketballer op spreekuur Tegen muur getrapt Kan niet belasten LO: veel drukpijn mediale
Nadere informatieBehandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar
Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen
Nadere informatieHeup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013
Heup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013 Fysiologische veranderingen MSK BOT OSTEOPOROSE Matrix van vooral type 1 collageen,
Nadere informatieOnderwijsprogramma Het Patient Partners onderwijsprogramma is vooral gericht op het leren herkennen van reumatoïde artritis in een vroeg stadium.
De patiënt-docenten van de Stichting Onderwijsprogramma Patient Partners zetten zich in voor een vroege herkenning en behandeling van reumatoïde artritis (RA). Hierdoor kan onherstelbare gewrichtsschade
Nadere informatiePIJN IN DE LIES - coxartrose -AVN - artritis - collumfractuur - radiculair syndroom L1-L2 PIJN IN DE BIL - uitstraling vanuit rug: spondylartropathie
8 Chronisch pijnlijke heup M.R. Kruijt Spanjer en J.A.N. Verhaar Casus U ziet als huisarts een 52-jarige dame op uw spreekuur met reeds geruime tijd bestaande klachten van pijn rond de linkerheup, die
Nadere informatieCasusschetsen Orthopaedie
Interline Casusschetsen Orthopaedie 25 maart 2002 Casusschets 1 Man, 18 jaar, amateurvoetballer, maandag op spreekuur. Afgelopen zondag bij voetbal een valgisatieletsel. Hij heeft pijn aan de mediale zijde
Nadere informatieHet imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend
Het imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend Lemonitsa Mammatas, internist-oncoloog in opleiding NVMO Nascholing Targeted Therapy, 31 maart 2015 Geen belangenverstrengeling
Nadere informatieFractuur van een os hamatum en een os metacarpale
Casuïstiek Fractuur van een os hamatum en een os metacarpale Een zeldzame combinatie Remko J.A. Sonnega, Christian B.L. Zonnenberg, Bernard G. Schutte Achtergrond Casus Conclusie Fracturen van het os hamatum
Nadere informatieEen 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal
3 Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal Dos Winkel Introductie Sporten waarbij men met maximale kracht een bal moet werpen of slaan,
Nadere informatiePatienten informatieavond artrose
Patienten informatieavond artrose Agenda 19.30 19.35 Algemeen welkom 19.35 19.50 Artrose 19.50 20.05 Fysiotherapie 20.05 20.20 Diëtetiek 20.20 20.40 Pauze 20.40 21.00 Totale knieprothese 21.00 21.20 Totale
Nadere informatieSPECT CT in de ORTHOPEDIE
h.- hartziekenhuis vzw SPECT CT in de ORTHOPEDIE Dokter Anne- Marie Gielen Nucleaire geneeskunde 1 the evolu)on > > > the revolu)on RecJlineaire scan Planaire spotopnames Whole body SPECT SPECT- CT 2 Nuclear
Nadere informatieOnbegrepen bovenbeenklachten
Onbegrepen bovenbeenklachten De gebruikte afbeeldingen zijn niet bedoeld als illustraties maar dienen als ondersteuningen of als dragers van het betoog. De auteur beroept zich hierbij op het beeld- en
Nadere informatieArtrose: nieuwe inzichten. Margreet Kloppenburg. 7 maart 2009
Artrose: nieuwe inzichten. Margreet Kloppenburg 7 maart 2009 Onderwerpen van de presentatie Wat is artrose? In het onderzoek naar artrose in het LUMC MRI van waarde bij artrose? Behandeling van artrose?
Nadere informatieRichtlijnen voor de diagnose en behandeling van lage rugpijn vanuit het SIgewricht
Richtlijnen voor de diagnose en behandeling van lage rugpijn vanuit het SIgewricht AUW Prof. Dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en revalidatie Voorkomen Klachten Uitstralingsgebied Out Conservatieve
Nadere informatieDe klikkende heup. (Coxa Saltans)
De klikkende heup (Coxa Saltans) De klikkende heup Wanneer uw heup een klikkende beweging maakt, is dat meestal pijnloos en onschuldig. Als u echter pijnklachten heeft, kunt u de orthopedisch chirurg om
Nadere informatieHallux valgus (Vergroeiing van de grote teen)
Hallux Valgus Hallux valgus (Vergroeiing van de grote teen) Een hallux valgus is een voetafwijking waarbij de grote teen (hallux) naar buiten wijst. waardoor het eerste middenvoetsbeentje naar binnen wordt
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatieCasus. Achillespeesklachten. Differentiaal diagnose. Anatomie. Rhijn Visser Sportarts
Casus Achillespeesklachten Rhijn Visser Sportarts Peter, een 35-jarige lange afstandloper, bezoekt het spreekuur. Hij heeft sinds 4 maanden geleidelijk toenemende last in de achillespeesregio. Hij is bang
Nadere informatieEline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment
[Proefschriften] Eline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment Mammacarcinoom is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de schouder Algemeen Er is bij u artrose in uw schouder vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling
Nadere informatieRotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.
Rotator Cuff Scheur Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en
Nadere informatiePassantentarieven tm
Passantentarieven 01-01-2017 tm 31-12-2017 Zorgproduct Declaratiecode Consumentenomschrijving Totaaltarief Diagnostisch onderzoek of therapie bij carpaaltunnelsyndroom (zenuwtunnelvernauwing in de 069499031
Nadere informatieHand en pols artrose. Orthopedie
Hand en pols artrose Orthopedie Hand- en pols artrose Bij hand- en polsartrose is er sprake van slijtage in de hand of vingers of in het polsgewricht. Pijn bij (het opstarten van) bewegen, pijn in rust,
Nadere informatieINTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III CASUSSCHETSEN
INTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III Okt 2003 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Jongedame van 19 jaar Bij paardrijden gevallen, een uur geleden. Mank lopend, pijn rechter bil. Het lijkt een contusie, geen
Nadere informatiePercutane vertebroplastiek
Percutane vertebroplastiek Inleiding Patiënten die wervelbreuken hebben ten gevolge van osteoporose, hebben vaak veel last van rugpijn. In enkele gevallen is er ook sprake van neurologische uitval. Vroeger
Nadere informatieCardiologie. Pericarditis. Ontsteking van het hartzakje
Cardiologie Pericarditis Ontsteking van het hartzakje Inleiding U bent onder behandeling van een cardioloog van het Lievensberg ziekenhuis omdat er bij u een pericarditis is geconstateerd. Uw arts heeft
Nadere informatieArthroscopische neerplastiek. Orthopedie
Arthroscopische neerplastiek Orthopedie Inhoudsopgave Inleiding...4 De schouder...4 Behandeling...6 Diagnose en onderzoek...6 De operatie...7 Mogelijke complicatie...8 Anesthesie (verdoving)...9 De eerste
Nadere informatieJuveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Juveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA) Versie 2016 1. WAT IS JUVENIELE SPONDYLARTROPATHIE/ENTHESITIS GERELATEERDE ARTRITIS
Nadere informatieLaterale clavicularesectie
Orthopedie Laterale clavicularesectie Verwijderen stukje sleutelbeen Inleiding U heeft samen met uw behandelend arts, naar aanleiding van uw klachten, besloten een operatie te laten doen, waarbij het buitenste
Nadere informatieVoorste kruisband reconstructie
Voorste kruisband reconstructie Orthopedie Inleiding De orthopedisch chirurg heeft bij u een "voorste kruisband letsel" vastgesteld. Hij heeft geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen
Nadere informatieHand en pols artrose. Orthopedie. alle aandacht
Hand en pols artrose Orthopedie alle aandacht Hand- en pols artrose Bij hand- en polsartrose is er sprake van slijtage in de hand of vingers of in het polsgewricht. Pijn bij (het opstarten van) bewegen,
Nadere informatieINTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Dit is het tweede Interlineprogramma Orthopedie, het eerste dateert uit 2002. Het
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de heup Algemeen Er is bij u artrose in uw heup vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de heup, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling
Nadere informatieKijkoperatie knie bij kinderen/jongeren
Kijkoperatie knie bij kinderen/jongeren Ziekenhuis Gelderse Vallei De orthopedisch chirurg heeft je geadviseerd om een kijkoperatie (arthroscopie) van de knie te ondergaan.arthroscopie betekent: in het
Nadere informatieAchtergrond. capitatum lunatum. trapezoideum. duim scafoïd. pink. trapezium
Chapter 11 Samenvatting Achtergrond Het scafoïd (scaphoideum) is een van de 8 handwortelbeenderen en vormt de belangrijkste schakel tussen de hand en pols (Figuur 11.1). Scafoïdfracturen komen veel voor
Nadere informatieOperatie van het heupgewricht bij kinderen
Operatie van het heupgewricht bij kinderen In overleg met uw behandelend specialist heeft u besloten tot opname op een van de verpleegafdelingen van het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis. Uw kind zal
Nadere informatieProgramma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005
Programma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005 Programmacommissie: Organisatie: B.A.C. Dijkmans en A.E. Voskuyl P.W.B. Nanayakkara Voordrachten Doel: onderwijs en state of the art Voorzitter B.A.C.
Nadere informatieArthroscopische subacromiale decompressie van de schouder (Neerplastiek) Inleiding
Arthroscopische subacromiale decompressie van de schouder (Neerplastiek) Inleiding Uw behandelend arts heeft u geadviseerd om uw schouderklachten operatief te behandelen met behulp van een kijkoperatie
Nadere informatieScholing praktijkassistenten 4 en 5 september 2013. Een heupvol programma. Dr. Tom van Raaij Dr. Carina Gerritsma
Scholing praktijkassistenten 4 en 5 september 2013 Een heupvol programma Dr. Tom van Raaij Dr. Carina Gerritsma Introductie Wie zijn wij / wie zijn jullie? Wat willen jullie van ons leren? Hoe delen we
Nadere informatieOrthopedie. CMC 1 prothese/ Duimbasis prothese
Orthopedie CMC 1 prothese/ Duimbasis prothese Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan uw duim. Er wordt een prothese in het duimbasisgewricht geplaatst. In deze folder vindt u informatie over het duimbasisgewricht,
Nadere informatieD. Bewegingsapparaat. Inhoudsopgave 01 D 02 D 03 D 04 D 05 D 06 D 07 D 08 D 09 D 10 D 11 D 12 D 13 D 14 D 15 D 16 D 17 D 18 D 19 D
D. Bewegingsapparaat nhoudsopgave 1 D 2 D 3 D 4 D 5 D 6 D 7 D 8 D 9 D 1 D 11 D 12 D 13 D 14 D 15 D 16 D 17 D 18 D 19 D 2 D 21 D 22 D 23 D 24 D Osteomyelitis... 1 Primaire bottumor... 1 Botmetastasen met
Nadere informatieORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT
ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT HIGHLIGHTS NEWSLETTER 10 SEPTEMBER 2018 WWW.TURNHOUT-ORTHOPEDIE.BE Interne werking Groei van het OCT Het Orthopedisch Centrum Turnhout (OCT) kent een gestage groei van haar
Nadere informatieERASMUS MC MODIFICATIE VAN DE (REVISED) NOTTINGHAM SENSORY ASSESSMENT Handleiding
De Erasmus MC Modificatie van de (revised) Nottingham Sensory Assessment (EmNSA) 1 is een meetinstrument om bij patiënten met intracraniële aandoeningen de tastzin, de scherp-dof discriminatie en de propriocepsis
Nadere informatieGroeipijn bij kinderen
patiënteninformatie kindergeneeskunde Groeipijn bij kinderen ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Groeipijn bij kinderen
kindergeneeskunde informatiebrochure Groeipijn bij kinderen Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Oorzaak is onbekend 5 3. Andere aandoeningen uitsluiten 5 4. Wat kunt u doen? 6 5. Contactgegevens bij vragen
Nadere informatieOsteoarthrose, Osteoarthritis, arthrose, artrose Ontsteking is niet de oorzaak maar het gevolg van het proces itt. Reumatoide artritis
Osteo-Artrose Osteoarthrose, Osteoarthritis, arthrose, artrose Ontsteking is niet de oorzaak maar het gevolg van het proces itt. Reumatoide artritis Artrose Hoe ziet normaal kraakbeen eruit? Hoe werkt
Nadere informatieEen asymmetrisch gelaat door torticollis bij 2 jonge kinderen
casuïstische mededelingen Een asymmetrisch gelaat door torticollis bij 2 jonge kinderen M.Holla, E.de Visser en J.W.M.Gardeniers Bij 2 meisjes in de leeftijd van 4 jaar respectievelijk 8 maanden was enkele
Nadere informatieFysio-/manueeltherapie van Gerven
Fysio-/manueeltherapie van Gerven Artrose Artrose is een chronische aandoening waarbij een degeneratie van het gewricht optreedt. Het gewrichtkraakbeen vermindert in kwaliteit; vergelijk het kraakbeen
Nadere informatieThoracale pijn en beeldvorming
Thoracale pijn en beeldvorming Wat is pijn? Rene Descartes 17e eeuw: Pijn bij bewustzijn Prikkel tussen weefselschade en hersenen Dieren versus mensen Poorttheorie door Melzack en Wall 1965 Pijn niet allen
Nadere informatieSchouderexploratie. Orthopedie. Ingreep aan de schouder. Schoudergewricht
Orthopedie Schouderexploratie Ingreep aan de schouder Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat een schouderoperatie (schouderexploratie) wordt verricht. Tijdens deze ingreep wordt uw schouder
Nadere informatieDe knie van diagnostiek naar behandeling
De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands. Samenvatting
Samenvatting Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over magnetische resonantie (MR) enteroclyse en video capsule endoscopie (VCE). Deze twee minimaalinvasieve onderzoeksmethoden
Nadere informatieFrozen shoulder. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Frozen shoulder Wanneer een schoudergewricht in alle richtingen een bewegingsbeperking heeft en pijnlijk is, spreekt men van een frozen shoulder (bevroren schouder/ stijve schouder) Neem altijd uw verzekeringsgegevens
Nadere informatieTGCT (Tenosynovial Giant Cell Tumour)
TGCT (Tenosynovial Giant Cell Tumour) is een zeer zeldzame aandoening van het slijmvlies aan de binnenkant van een gewricht, peesschede of slijmbeurs. De afwijking komt in of rond 1 gewricht voor. De meeste
Nadere informatieArtrose in de schouder
Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose.
Nadere informatie