Voorbeeld. Preview. Ontwerp norm NEN

Transcriptie

1 Nederlandse Ontwerp norm NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen - Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar - Deel 1: Algemene functionele eisen Dutch edition on base of NEN-EN Gas supply systems - Pipelines for maximum operating pressure up to and including 16 bar - Part 1: General functional recommendations Publicatie uitsluitend voor commentaar maart 2012 ICS ; Commentaar vóór Zal vervangen NEN :2003 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Normcommissie "Gasdistributieleidingen" THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

2 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Algemeen Installaties en leidingen Drukken Kwaliteit Kwaliteitsborging Kennis en bevoegdheid Gaseigenschappen Gaskwaliteit en eigenschappen Odorisatie Giftigheid en zuurstofgebrek Materialen Ontwerp Algemeen Uitgangspunten Drukverhoudingen Leidingen Algemeen Tracering Leidingen in gebouwen Bovengrondse leidingen Brugleidingen Zinkers Beperking van externe invloeden op het gasvoorzieningsysteem Leidingtunnels Aansluitleidingen Gasdrukregel en meetstations Gasmeteropstelling Sectionering Corrosiebescherming Beperken van milieueffecten Transport, opslag en behandeling van materialen Aanleg Algemeen Aansluiten op bestaande systemen Graven en aanvullen van de sleuf Sterkte- en dichtheidsbeproeving In en uit bedrijf nemen Bedrijfsvoering Algemeen Registratiesysteem Bedrijfsvoeringscentrum Werkzaamheden door of in opdracht van de netbeheerder Werkzaamheden door derden in nabijheid van gasleidingen Onderhoud Leidingcontrole en gasmeldingen Reparatie en onderhoud Storingsregistratiesysteem

3 13.8 Renovatie Calamiteiten plan Bijlage A (normatief) In het verleden toegepaste materialen Bijlage B (informatief ) Renovatietechnieken Bibliografie

4 Voorwoord In het kader van de harmonisatie van technische regelgeving binnen de normalisatie in de Europese lidstaten zijn er op Europees niveau normen voor gasvoorzieningsystemen opgesteld die in de lidstaten moeten worden geïmplementeerd. Deze implementatie houdt voor de normen op het gebied van gasdistributieleidingen in dat de Europese normen in Nederland als NEN-EN-normen zijn gepubliceerd. Om het hoge niveau van de Nederlandse normalisatie op het gebied van gasdistributiesystemen te handhaven, is op basis van die NEN-EN-normen de nationale normenserie NEN 7244 opgesteld. Deze normenserie bestaat uit diverse delen en stelt functionele eisen aan het ontwerp, de aanleg en het beheer van gasleidingsystemen, die zijn toegesneden op de Nederlandse praktijk. Deze nationale normen bevatten artikelen afkomstig uit de tot dan toe vigerende nationale normen en zijn aangepast aan de huidige stand van de techniek. Een belangrijke randvoorwaarde voor die nationale aanvullende normen is dat deze geen strijdigheden met de NEN-EN-normen mogen bevatten. Aan deze aspecten heeft de normcommissie dan ook veel aandacht besteed. Om de toepassing van deze normen te vergemakkelijken, heeft de normcommissie gasdistributieleidingen gekozen voor een indeling van NEN-normen, die overeenkomt met de indeling van de desbetreffende NEN-EN-norm. De inhoud van die nationale normen is zodanig dat deze zelfstandig kunnen worden toegepast. Door aan de NEN-norm te voldoen, is tevens voldaan aan de daaraan ten grondslag liggende NEN-EN-norm. De hierboven beschreven systematiek is gehanteerd voor NEN-EN deel 1 tot en met 3. Er is bij het opstellen van deze serie normen van uitgegaan dat de gebruiker beschikt over kennis van de gasvoorziening, en in het bijzonder over kennis van gasdistributiesystemen. De functioneel geformuleerde eisen in dit normontwerp zijn op sommige punten aangevuld met opmerkingen. Deze opmerkingen zijn informatief en zijn bedoeld om aan te geven op welke wijze aan de desbetreffende eis kan worden voldaan. De gebruiker van het normontwerp is zelf verantwoordelijk voor de technische toepassing. Ten opzichte van de eerste uitgave van 2003 zijn in dit normontwerp zowel inhoudelijke wijzigingen opgenomen als wijzigingen in relatie tot het verwijzen naar relevante normen. Meer in detail zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: De Wegwijzer in Europese en nationale normen en richtlijnen is niet meer in het voorwoord opgenomen. De wegwijzer was destijds bedoeld als handleiding om de onderlinge samenhang aan te geven tussen de NEN-EN-normen, de NEN-normen die daarop als aanvulling zijn gepubliceerd, en de oude normen en KVGN-richtlijnen. Op diverse plekken is tekst verwijderd en vervangen door een verwijzing naar een relevante norm. In hoofdstuk 3 Termen en definities zijn in verband met de doorgevoerde wijzigingen een aantal termen en definities verwijderd en andere toegevoegd. In 5.2 Odorisatie zijn ten behoeve van het voorkomen en/of te detecteren van de uitstroom van gas bij het transport van niet-geodoriseerd gas in een speciaal daarvoor bestemd net, aanvullende maatregelen opgenomen. In hoofdstuk 6 Materialen zijn de materialen die voldoen aan de materiaaleisen van deze norm geactualiseerd. In bijlage B wordt een overzicht gegeven van de materialen die in het verleden zijn toegepast, maar thans niet meer voor nieuwe aanleg worden toegepast. In 7.3. Drukverhoudingen zijn de tabellen voor de drukverhoudingen en beproevingsdrukken verwijderd en vervangen door een verwijzing naar NEN 1059 en NEN In Tracering zijn aanbevelingen en eisen opgenomen voor de tracering in openbaar terrein ( ) en particulier terrein ( ). 4

5 In Aanleg in open sleuf is aanvullend opgenomen hoe moet worden omgegaan met leidingen die niet voldoen aan de relevante eisen. De voorwaarden waaraan de mantelbuis in het tracé moet voldoen is in een aparte paragraaf ( ) opgenomen. In Minimaal vereiste afstanden van gasleidingen tot objecten zijn de veiligheidsafstanden gesplitst naar minimaal vereiste afstand tussen gasleidingen en gebouwen en gasleidingen en ondergrondse constructies. De minimaal vereiste afstanden tot bovengrondse hoogspanningsconstructies zijn verwijderd en vervangen door een verwijzing naar NPR Tevens zijn veiligheidsafstanden gewijzigd. In Beïnvloeding door externe natuur- en milieueffecten is als effect wortelgroei (bomen) toegevoegd. Bij 7.4 Leidingen is Leidingtunnels toegevoegd. 7.7 Gasmeteropstelling is toegevoegd, met een verwijzing naar NEN Hoofdstuk 10 Aanleg is aangepast aan de laatste inzichten en de vigerende Wet- en regelgeving. Vooral in 10.1 Algemeen en 10.2 Aansluitingen op bestaande systemen zijn wijzigingen doorgevoerd. In hoofdstuk 11 Sterkte- en dichtheidsbeproeving en hoofdstuk 12 In- en uit bedrijf nemen is de tekst verwijderd en vervangen door een verwijzing naar NEN Werkzaamheden door of in opdracht van de netbeheerder en 13.5 Werkzaamheden door derden in nabijheid van gasleidingen zijn aangepast aan de vigerende Wet- en regelgeving. In hoofdstuk 13 Bedrijfsvoering zijn 13.6 Onderhoud en 13.8 Renovatie toegevoegd. Onder 13.6 zijn Leidingcontrole en gasmeldingen en Reparatie en onderhoud opgenomen. In bijlage C wordt een overzicht gegeven van de diverse renovatietechnieken. In hoofdstuk 14 wordt de afhandeling van ernstige gasstoringen en gasongevallen behandeld vanuit het calamiteitenplan waarover de netbeheerder moet beschikken. De titel van het hoofdstuk is daarom ook gewijzigd in Calamiteitenplan. Dit normontwerp is opgesteld door normcommissie Gasdistributieleidingen. Op het ogenblik van publicatie van het normontwerp was de commissie als volgt samengesteld: R.H.W. Janssen (voorzitter) E.H.A. van Hees Enexis B.V., Landgraaf Endinet, Eindhoven E. Jansen Rendo N.V., Meppel A.J. de Kwant Stedin B.V., Rotterdam R. Mooij Liander N.V., Duiven H.J.J. Ruiter A. Hak Infranet B.V., Zwolle J. Stappenbelt Kiwa Gastec Technology, Apeldoorn W.J.J. van der Wal Staatstoezicht op de Mijnen, s-gravenhage M. Wolters Kiwa Gastec Technology, Apeldoorn F. de Jong (secretaris) NEN, Delft Commentaar op dit ontwerp normontwerp kan vóór worden ingediend viawww.normontwerpen.nen.nl 5

6 Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 1: Algemene functionele eisen 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft algemene functionele eisen voor leidingsystemen voor het distribueren van gasvormige brandstoffen die voldoen aan de bepalingen opgenomen in de Aansluit- en transportvoorwaarden Gas-RNB voor leidingen met een bedrijfsdruk van maximaal 1,6 Mpa (16 bar). De norm heeft betrekking op de leidingen vanaf het punt van gasinkoop tot aan het punt van levering. Deze norm is van toepassing op ontwerp, aanleg, in bedrijf nemen en buiten bedrijf stellen, bedrijfsvoering, onderhoud en renovatie van leidingen, en alle daarmee samenhangende werkzaamheden. Deze norm is niet van toepassing op materialen, ontwerp, aanleg, beproeving en inbedrijfname van leidingen die reeds in bedrijf waren vóór de publicatie van deze norm, maar is wel van toepassing op bedrijfsvoering, onderhoud en renovatie van die leidingen. Deze norm met algemene functionele eisen moet in onderlinge samenhang worden gezien met de specifieke delen van NEN De normenserie NEN 7244 is, met uitzondering van beheersmatige aspecten (zoals registratie, lekzoeken, storingsafhandeling), niet van toepassing op leidingen in of nabij belangrijke waterstaatswerken en leidingen die in grondwaterbeschermingsgebieden liggen. Voor die leidingen gelden de normenserie NEN 3650 en de normen NEN 3651, NEN 3653 en NPR Normatieve verwijzingen De volgende documenten waarnaar is verwezen zijn onmisbaar voor de toepassing van dit document. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde versie van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van het document (met inbegrip van de verwijzingsbladen) waar naar is verwezen van toepassing. NEN 1059 Nederlandse editie op basis van NEN-EN en NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregel- en meetstations voor transport en distributie NEN 1078 Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar Prestatie-eisen Nieuwbouw NEN 2078 NPR 2760 NPR 3378 NEN NEN NEN 3651 NEN 3653 Eisen voor industriële gasinstallaties De wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningsverbindingen Praktijkrichtlijn gasinstallaties Eisen voor buisleidingsystemen Deel 1: Algemeen Eisen voor buisleidingsystemen Deel 2: Staal Aanvullende eisen voor leidingen in kruisingen met belangrijke waterstaatswerken Methoden voor de vaststelling van acceptatiecriteria voor defecten in rondlassen van pijpleidingen 6

7 NPR 3659 NEN NPR Ondergrondse pijpleidingen Grondslagen voor de sterkteberekening Ordening van ondergrondse netten Deel 1: Criteria Ordening van ondergrondse netten Deel 2: Procesbeschrijving NEN 7239:2007 Ontw. Gasdrukregelaars voor huisaansluitingen voor inlaatdrukken (MOP u ) tot 100 mbar NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 2: Specifieke functionele eisen voor polyetheen (MOP tot en met 10 bar) NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 3: Specifieke functionele eisen voor staal NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 4: Specifieke functionele eisen voor nodulair gietijzeren leidingen met een maximale bedrijfsdruk van 8 bar NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 5: Specifieke functionele eisen voor slagvaste PVC-leidingen met een maximale bedrijfsdruk van 200 mbar NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 6: Specifieke functionele eisen voor aansluitleidingen NEN NEN NEN NTA 8120 NEN-EN 437 NEN-EN 1775 NEN-EN 1776 Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 7: Specifieke functionele eisen voor sterkte- en dichtheidsbeproeving en voor het in bedrijf en buiten bedrijf stellen van gasdistributieleidingen Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 9: Specifieke functionele eisen voor de afhandeling van gasmeldingen en periodiek gaslek zoeken Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 10: Specifieke functionele eisen voor opstellingsruimten en meteropstellingen met een maximale inlaatdruk van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit van 650 m 3 n /h Assetmanagement Eisen aan een veiligheids-, kwaliteits- en capaciteitsmanagementsysteem voor het elektriciteits- en gasnetbeheer Proefgassen Proefdrukken Toestelcategorieën Gasvoorziening Gasleidingen in gebouwen Maximale werkdruk kleiner of gelijk aan 5 bar Functionele aanbevelingen Gasvoorzieningsystemen Meetstations voor aardgas Functionele eisen NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 1: Algemene functionele aanbevelingen NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 2: Specifieke functionele aanbevelingen voor polyetheen (MOP tot en met 10 bar) 7

8 NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 3: Specifieke functionele aanbevelingen voor staal NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 4: Specifieke functionele aanbevelingen voor renovatie NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregelstations voor gastransport en -distributie Functionele eisen NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregelinstallaties in aansluitleidingen Functionele eisen NEN-EN Gasvoorzieningssystemen Drukbeproeving, procedures voor het in bedrijf en buiten bedrijf stellen Functionele eisen 3 Termen en definities Voor het doel van deze norm gelden de volgende termen en definities. 3.1 Algemeen gas brandstof die in gasvormige aggregatietoestand verkeert bij een temperatuur van 15 C en bij atmosferische druk (1,01325 bar abs) gasvoorzieningsysteem leidingsysteem en de daarbij behorende gasdrukregel- en meetinstallaties voor het transport en de distributie van gas netbeheerder vennootschap die op grond van artikel 2 van de Gaswet is aangewezen voor het beheer van een of meer gasnetten punt van levering technische scheiding tussen de installatie van de (net)beheerder en de installatie van de verbruiker renovatie methode om de kwaliteit van het gasvoorzieningsysteem te verbeteren, door het opwaarderen van het bestaande gasvoorzieningsysteem (bijv. relining) of door vervanging van het gasvoorzieningsysteem 3.2 Installaties en leidingen aansluitleiding leiding vanaf de hoofdleiding tot aan de hoofdkraan van de meteropstelling of het punt van levering component alle onderdelen waaruit het gasvoorzieningsysteem is opgebouwd, zoals buizen, hulpstukken, isolatiestukken, afsluiters gronddek afstand vanaf de bovenkant van de leiding tot het maaiveld (inclusief bestrating) 8

9 3.2.4 hoofdleiding leiding voor de gasvoorziening waarop aansluitingen tot stand worden gebracht hulpstuk component dat wordt toegepast bij een aftakking, een richtingverandering, een verandering van diameter en/of een materiaalverandering van een leiding leidingtunnel tunnel waarin een gasleiding, eventueel gecombineerd met andere kabels en leidingen, is aangebracht en die toegankelijk is voor inspectie en/of onderhoud van de leiding; in deze tunnel zijn de noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen aangebracht standard dimension ratio SDR verhouding tussen buitendiameter en de wanddikte van een buis trekvaste verbinding buisverbinding die in axiale richting, ook op de lange duur, minimaal dezelfde sterkte heeft als de laagste sterkte van de toegepaste buizen of constructie-elementen voorziening voor gas (binnenleiding) voorziening die zich bevindt tussen het punt van levering en het aansluitpunt ten behoeve van een of meer gastoestellen 3.3 Drukken druk overdruk van het gas in het systeem, gemeten onder stationaire condities tenzij anders is opgegeven OPMERKING Overdruk wordt uitgedrukt in MPa of bar maximum incidental pressure MIP maximale incidentele druk maximale druk die gedurende een korte periode (de tijd tussen het optreden en opheffen van een storing) in een systeem kan voorkomen onder controle van het drukbeveiligingssysteem OPMERKING MIP is de ingestelde waarde van de hoogste ingestelde drukbeveiliging plus de toelaatbare afwijking volgens de toegepaste nauwkeurigheidsklasse maximum operating pressure MOP maximale bedrijfsdruk maximale druk waarbij een gasvoorzieningsysteem constant kan functioneren onder normale bedrijfsomstandigheden OPMERKING Normale bedrijfsomstandigheden houden in: geen storing in enig apparaat of enige regelstraat. 9

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN :2012 Ontw. nl Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen - Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar - Deel 1: Algemene functionele eisen T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview