MASTERPLAN DJI. SECOND-OPINION ONDERZOEK NAAR HET MASTERPLAN DJI mei 2013 VERTROUWELIJK

Transcriptie

1 MASTERPLAN DJI. SECOND-OPINION ONDERZOEK NAAR HET MASTERPLAN DJI mei 2013 VERTROUWELIJK

2 COVER LETTER Gemeente Heerhugowaard (Gemeenteraad) T.a.v. De Heer drs. Han M.W. Ter Heegde Parelhof 1, 1703 EZ Postbus 390, Heerhugowaard Betreft: Rapportage Quick Scan Masterplan DJI Geachte heer Ter Heegde, Persoonlijk & Vertrouwelijk Amsterdam, 28 mei 2013 Overeenkomstig onze voorwaarden, zoals uiteengezet in onze opdrachtbrief van 26 april 2013 ontvangt u bijgaand de rapportage met betrekking tot het Quick Scan/Second Opinion onderzoek naar het Masterplan DJI De uitvoerende organisatie van het gevangeniswezen, de Dienst Justitiële Inrichtingen ( DJI ), wordt hard geraakt door de voorgenomen bezuinigingen uiteengezet in het Masterplan DJI door staatssecretaris Teeven (dd. 22 Maart 2013). Naast de organisatie DJI worden ook andere rijksinstellingen en gemeenten op lokaal niveau getroffen door de maatregelen, die in verschillende gevallen sluiting van vestigingen inhoud alsmede het verlies van werkgelegenheid voor veel werknemers van de DJI. U heeft De Strategie Compagnie B.V. (hierna DSC ) gevraagd het door staatssecretaris Teeven gepresenteerde Masterplan DJI te becommentariëren op de hierin gemaakte aannames en de hierin opgenomen maatregelen integraal door te rekenen naar landelijke effecten op financiën en werkgelegenheid. U heeft eveneens gevraagd om eventuele relevante, maar niet in het Masterplan opgenomen, effecten inzichtelijk te maken en waar mogelijk door te rekenen. De rapportage omvat naast een management samenvatting en een korte introductie van het DJI, de hoofpunten uit het Masterplan DJI, onze bevindingen en analyses in het kort en in detail, additionele doorsnedes met betrekking tot werkgelegenheid en vestigingen en afsluitend enkele aanbevelingen. Zoals overeengekomen in de opdrachtbrief is het u toegestaan om de rapportage beschikbaar te stellen aan belanghebbenden, onder het voorbehoud dat u hen informeert dat verdere publicatie van onze bevindingen alleen is toegestaan met juiste bronvermelding. Wij zullen, voor zover wettelijk toegestaan, terzake van onze werkzaamheden aan derden geen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid aanvaarden. Hoogachtend, De Strategie Compagnie B.V. BELANGRIJKE KENNISGEVING Onze werkzaamheden zijn aangevangen op 1 mei en zijn beëindigd op 24 mei Wij verrichten geen werkzaamheden om onze rapportage te actualiseren naar aanleiding van gebeurtenissen die na 24 mei hebben plaatsgevonden. Wij hebben onze analyses gebaseerd op publiekelijk beschikbare informatie, waaronder financiële jaarverslaglegging van DJI, publicaties van DJI, ingebrachte stukken van belanghebbenden bij het ronde tafel debat dd. 18 april, interviews met medewerkers en woordvoerders van RGD, DJI, gemeenten, alsmede informatie die ons ter beschikking is gesteld door medewerkers van DJI. Van het Masterplan DJI is alleen het gepubliceerde plan geanalyseerd en belicht in het kader van onze opdracht. Een gedetailleerde financiële toetsing van de kwantitatieve analyse die ten grondslag ligt aan de keuze welke maatregelen te nemen door DJI is geen onderdeel van de scope van deze opdracht. Onze rapportage refereert aan De Strategie Compagnie analyse (of: DSC analyse ). Dit houdt in dat wij zekere analytische werkzaamheden verricht hebben met betrekking tot de brondata, die benodigd zijn om uiteindelijk te komen tot de data zoals weergegeven in de rapportage. Wij zijn niet verantwoordelijk en/of aansprakelijk voor de betrouwbaarheid van de brondata. De door ons verrichte werkzaamheden wijken af van de werkzaamheden die worden verricht in het kader van een accountantscontrole. Dit impliceert dat aan onze rapportage geen zekerheid kan worden ontleend omtrent de getrouwheid van het in deze rapportage opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop. CONTACTPERSONEN IN RELATIE TOT DIT RAPPORT Voor vragen met betrekking tot deze rapportage verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de persvoorlichter van Gemeente Heerhugowaard, mevr. De Haan ( of via a.dehaan@heerhugowaard.nl ) Voor algemene vragen over De Strategie Compagnie kunt u contact opnemen met Reinier Huisman (r.huisman@destrategiecompagnie.nl of op Reinier Huisman Partner 2 VERTROUWELIJK

3 Leeswijzer: 5 min - Samenvatting (pag. 6-8) 10 min - Samenvatting + overzicht bevindingen (pag ) 30 min - Samenvatting + introductie + Masterplan DJI + overzicht bevindingen Volledig rapport - Bevindingen in detail per maatregel Over De Strategie Compagnie De Strategie Compagnie is een adviesbureau gevestigd te Amsterdam bestaande uit ervaren consultants met jarenlange ervaring opgedaan bij gerenommeerde, internationale Big4 kantoren. De focus van onze dienstverlening ligt op het snijvlak van Strategie en Finance, met proposities op het gebied van Corporate Strategy, Business Improvement en M&A Consulting. Zie voor meer informatie over ons en onze dienstverlening: Copyright foto voorblad: Alwin Slomp Photography ( 3

4 GEBRUIKTE AFKORTINGEN. 1pc Eenpersoonscel HvB Huis van Bewaring add. Additionele IT Informatie Technologie agv als gevolg van JJI Justitiële Jeugdinrichtingen bbv Beroepsbevolking Masterplan DJI Masterplan DJI (publicatie dd ) cap. capaciteit medew. medewerker cum. cumulatief Min. V&J Ministerie van Veiligheid en Justitie DBV Directie Bijzondere Voorzieningen mln miljoen DForZo Directie Forensische Zorg MPC Meerpersoonscellen DJI Dienst Justitiële Inrichtingen Ntb Nader te bepalen DSC De Strategie Compagnie B.V. OFZ Overige Forensische Zorg ED Elektronische Detentie PI Penitentiaire Inrichting EUR of Euro PP Penitentiaire Programma FPC Forensisch Psychiatrische Centra PPC Penitentiaire Psychiatrische Centra FTE Full Time Equivalent reservecap. reservecapaciteit FZG Forensische Zorg Gedetineerden RGD Rijksgebouwendienst gem. gemiddeld TBS Terbeschikkingstelling GGZ Geestelijke Gezondheidszorg WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning GW Gevangeniswezen WW Werkeloosheidswet HK Hoofdkantoor 4 VERTROUWELIJK

5 INHOUD. SAMENVATTING INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE AANBEVELINGEN 5 VERTROUWELIJK

6 SAMENVATTING - 1/4 DJI vult de taakstelling om tot besparingen te komen in met maatregelen waarvan het merendeel structurele en impactvolle model wijzigingen betreffen Een van de maatregelen die DJI meeneemt hierbij is Elektronische Detentie, wat met de huidige wetgeving (nog) niet is toegestaan Bevindingen Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen die oplopen tot 405 miljoen (per 2018) op een jaarlijkse kostenbasis van 2,2 miljard (circa 19%), te realiseren door ingrijpende maatregelen in de DJI organisatie Maatregelen die het model structureel veranderen zijn de grootschalige invoer van Elektronische Detentie ( ED ), meerpersoonscellen ( MPC ) en versobering van het regime Door deze model wijzingen wordt er overcapaciteit gecreëerd waarna besparingen gerealiseerd worden door het sluiten van overbodige vestigingen en het afvloeien van boventallig personeel Opmerkelijk is dat ED met de huidige wetgeving niet mogelijk is (nog in consultatie) terwijl dit een hoeksteen van de maatregelen van het Masterplan DJI is Analyse Effect Masterplan DJI op capaciteit, periode Uit analyse van DSC blijkt dat de maatregelen die DJI voorstelt tot 876 FTE meer boventallig personeel leiden dan waar DJI vanuit gaat Volgens DSC analyse heeft DJI de medewerkers de te sluiten locatie Tilburg niet meegenomen in de calculaties boventallig personeel Volgens het Masterplan DJI worden er 30 van de 82 locaties gesloten, waarvan 26 van de 55 huidige Penitentiaire Inrichtingen ( gevangenissen ) Opmerkelijk is dat het Masterplan DJI in de calculatie van boventallig personeel de medewerkers van locatie Tilburg niet heeft meegenomen maar deze locatie wel heeft opgenomen in de overzichten te sluiten locaties Uit analyse van DSC blijkt, corrigerend voor deze en overige verschillen, dat 4,266 FTE personeel boventallig geraakt als gevolg van de maatregelen conform het Masterplan DJI (876 FTE meer dan Masterplan DJI) Overige FTE verschillen komen vooral voort uit de FTE reducties op landelijke diensten en hoofdkantoor, welke volgens DSC aanzienlijk meer zullen zijn dan de in het Masterplan DJI genoemde aantal boventallig medewerkers Boventallig personeel als gevolg van Masterplan DJI, totaaleffect periode VERTROUWELIJK

7 SAMENVATTING - 2/4 Volgens DSC analyses resulteren de maatregelen die DJI voorstelt tot 75 miljoen teveel aan besparingen ten opzichte van de taakstelling De huidige maatregelen lijken hierdoor mogelijk te fors Echter, de maatregelen die DJI voorstelt werken door op de begroting van andere rijksinstellingen, tot wel 583 miljoen aan negatief effect Daarnaast zal er een 400 miljoen afschrijvingslast gedragen moeten worden door de Rijksgebouwendienst als gevolg van de maatregelen waar DJI op inzet met het Masterplan DJI Gezien de additionele effecten lijken de maatregelen wellicht niet de juiste keuze om in het doel bijdragen aan besparingen op de rijksbegroting te voorzien Bevindingen Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen en eenmalige kosten die als netto effect overeenkomen met de taakstelling Uit analyse van DSC blijkt dat de maatregelen die DJI voor ogen heeft resulteren in 75 miljoen teveel aan besparingen voor DJI ten opzichte van de taakstelling over de periode Volgens onze berekeningen zal per 2018 het kostenniveau van DJI 464 miljoen lager zijn dan de huidige kostenbasis, terwijl DJI uitgaat van 405 miljoen - Eenmalige kosten komen volgens DSC circa 100 miljoen hoger uit met de huidige maatregelen, te weten 382 miljoen (cumulatief) terwijl DJI uitgaat van 283 miljoen Additionele negatieve effecten volgend uit de maatregelen vallen vooral bij andere rijksinstellingen, resulterende in een ruim 583 miljoen lager resultaat op de begroting van rijksinstelling, gemeenten en uitkeringsinstanties Dit is exclusief de afschrijvingslasten die op de Rijksgebouwendienst (RGD) vallen, ad. 400 miljoen (volgens opgave van DJI). Deze kosten noemt DJI in het Masterplan, maar neemt ze niet mee in de calculaties Voor voormalig gevangenisgebouwen is gezien de functionele bouw doorgaans moeilijk herbestemming te vinden Andere, niet gekwantificeerde effecten, kunnen mogelijk nog een additionele impact op het resultaat geven Analyse 7 VERTROUWELIJK

8 SAMENVATTING - 3/4 De maatregelen hebben naast een landelijk perspectief ook een regionaal verschillende impact Enkele regio s worden hierdoor naar verhouding relatief zwaar getroffen In aanvulling hierop is de keuze om locaties te sluiten waar recentelijk nog voor aanzienlijke bedragen is geïnvesteerd opmerkelijk Bevindingen De aantallen medewerkers die boventallig geraken als gevolg van het Masterplan DJI verschilt sterk per regio Vanuit de huidige economische situatie ontstaan op regionaal niveau verschillen in relatieve impact op de werkgelegenheid Regio s Noord-Holland Noord, Gelderland, Noord-Brabant, Utrecht en Zuid-Holland lijken onevenredig veel banenverlies te krijgen vergeleken met de regio s Amsterdam e.o., Zeeland en Limburg Ook in Overijssel en Drenthe, regio s waar de quartaire sector relatief klein is, worden veel locaties gesloten Meerdere te sluiten vestigingen zijn onlangs voor vele miljoenen euro s gerenoveerd, gemoderniseerd en brandveilig gemaakt De afwegingen die DJI heeft gemaakt zijn bij de keuze tot sluiting van specifieke locaties is niet volledig inzichtelijk Analyse Effect werkgelegenheid Masterplan DJI per provincie in vergelijking met de regionale ontwikkeling werkloosheid (getallen in FTEs) 1 8 VERTROUWELIJK

9 SAMENVATTING - 4/4 Hoofdbevindingen Aanbevelingen Bevindingen Analyse Volgens DSC analyses resulteren de maatregelen die DJI voorstelt tot 67 miljoen teveel aan besparingen ten opzichte van de taakstelling waardoor de huidige maatregelen mogelijk te fors zijn DJI vult de taakstelling om tot besparingen te komen in met maatregelen waarvan het merendeel structurele en impactvolle model wijzigingen betreffen, waarbij een van de hoekstenen van het Masterplan DJI, Elektronische Detentie, met de huidige wetgeving (nog) niet is toegestaan Uit analyse van DSC blijkt dat de maatregelen die DJI voorstelt tot 876 FTE meer boventallig personeel leiden dan waar DJI vanuit gaat. - De te sluiten locatie Tilburg (455 FTE) waarvan DJI het boventallig personeel niet heeft meegenomen in de calculaties - Op landelijke diensten en hoofdkantoor zullen volgens DSC aanzienlijk meer FTE boventallig raken als gevolg van de maatregelen dan de in het Masterplan DJI genoemde aantal medewerkers De maatregelen die DJI voorstelt werken door op de begroting van andere rijksinstellingen, gemeenten en uitkeringsinstanties, tot wel 583 miljoen aan negatief effect. Daarnaast zal er een 400 miljoen afschrijvingslast gedragen moeten worden door de Rijksgebouwendienst als gevolg van de maatregelen waar DJI op inzet met het Masterplan DJI Gezien deze additionele effecten lijken de maatregelen wellicht niet de juiste keuze om in het doel bijdragen aan besparingen op de rijksbegroting te voorzien De maatregelen hebben naast een landelijk perspectief ook een regionaal verschillende impact, waarbij enkele regio s naar verhouding relatief zwaar getroffen worden. Hierbij is ook de keuze om locaties te sluiten waar recentelijk nog voor aanzienlijke bedragen is geïnvesteerd opmerkelijk DSC adviseert inzichtelijk te maken hoe alternatieve modellen voor het gevangeniswezen verhouden tot de keuzes die het Masterplan DJI voordraagt Onderzoek naar de optimale verhouding gecentraliseerde/decentrale activiteiten lijkt wenselijk (verhouding staf/personeel primaire proces) Hiernaast adviseert DSC sterk naar low hanging fruit besparingen te kijken( bv. 9-uurs cao aanpassen naar 8-uurs cao), het lean inrichten van processen, en administratieve regels die tot hoge kosten leiden zoals de huidige BHV normen Nader onderzoek naar de business case van detentiearbeid is aan te bevelen zodat detentiearbeid vanuit winstgevendheid een bijdrage kan leveren aan de besparingsdoelstelling DSC adviseert transparantie naar medewerkers en politiek om draagvlak en motivatie tot implementatie van besparingen te optimaliseren DSC adviseert de overeenkomst met België (locatie Tilburg) te continueren zolang België structurele tekorten heeft. Onderzoek naar invulling structurele tekorten van andere buurlanden is in dit kader aan te bevelen 9 VERTROUWELIJK

10 INHOUD. SAMENVATTING INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE AANBEVELINGEN 10 VERTROUWELIJK

11 INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI. Dienst Justitiële Instellingen (DJI) De Dienst Justitiële Instellingen (hierna: DJI ) is de Rijksdienst belast met de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen in Nederland Het model van tenuitvoerlegging is in Nederland voornamelijk gericht op resocialisatie DJI zorgt voor het insluiten van strafrechtelijk veroordeelden en draagt op die manier bij aan het herstellen van de rechtsorde en het voorkomen van recidive. Dit zijn de kerntaken van DJI DJI is een onderdeel (of schakel) in de strafketen en werkt nauw samen met ketenpartners aan het voor te bereiden van justitiabelen op hun terugkeer in de samenleving Het Masterplan DJI (hierna: Masterplan DJI ) is een bezuinigingsplan waarmee invulling wordt gegeven aan de taakstelling vanuit de regering Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen die oplopen tot 405 miljoen (per 2018) op een jaarlijkse kostenbasis van 2,2 miljard (circa 19%), te realiseren door ingrijpende maatregelen in de DJI organisatie De structurele besparingen volgen voornamelijk uit de reductie van personeelsen huisvestingskosten en efficiëntere invulling van processen. Hiervoor verliezen 3,700 medewerkers hun baan en zullen circa 50% van de huidige gevangenissen gesloten worden in de periode Eenmalige implementatiekosten die optreden als gevolg van de beoogde besparingen bedragen volgens DJI circa 283 miljoen (cumulatief gedurende periode ) als gevolg van geprognosticeerde afvloeiingskosten boventallig personeel Totstandkoming Masterplan DJI Het Masterplan DJI is opgesteld door de Hoofddirectie van het DJI, naar verluid in samenspraak met staatssecretaris Teeven (Justitie), de Rijksgebouwendienst (RGD) en medewerkers van DJI Veel medewerkers van DJI blijken kennis te geven van het feit nooit inhoudelijk betrokken te zijn geweest bij de totstandkoming van dit plan Status en recente ontwikkelingen Het Masterplan DJI heeft door de voorgestelde ingrijpende maatregelen voor veel ophef gezorgd bij medewerkers, vakbonden, rechters, gemeenten en de politiek Mede gevoed door het rondetafeldebat dd. 18 april zijn Kamervragen gesteld vanuit diverse politieke partijen Opmerkelijk is dat voor een hoeksteen van het bezuinigingsplan (Elektronische Detentie) nog een wetswijziging nodig is om te mogen toepassen 11 VERTROUWELIJK

12 INTRODUCTIE DJI. Capaciteit DJI naar onderdeel, 2013 (absoluut in # beschikbare plaatsen, en relatief in procenten) % Huidige situatie DJI % 11% 67% Gevangeniswezen DForZo JJI DBV Capaciteit Locaties Personeel # # #FTE GW 13, ,523 DForZo 3, JJI DBV 2, Hoofdkantoor en landelijk - - 3,208 Totaal 19, ,206 Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van DJI jaarverslag (2012) en diverse DJI publicaties Noot: 1) Deze gemiddelde kosten komen uit het jaarplan DJI 2013 en betreft de integrale kostprijs intramuraal voor GW. De kostprijs varieert per type instelling. De capaciteitsbehoefte die DJI met de verschillende type instellingen in Nederland bedient is doorlopend bijna 20,000 plaatsen (2013) DJI bestaat uit Huizen van Bewaring (verdachten), Gevangenissen (veroordeelden), TBS en overige forensische zorginstellingen, Jeugdzorg en Vreemdelingenbewaring DJI maakt gebruik van 82 locaties in Nederland, waarvan met 55 penitentiaire inrichtingen het gevangeniswezen ( GW ) het grootste organisatieonderdeel is De verschillende type instellingen vervullen elk een deel van de gezamenlijke taakstelling van het DJI Het Gevangeniswezen (GW) is verreweg de grootste divisie van het DJI met 55 locaties en een capaciteit van 13,260 plaatsen (circa 67% van de totale DJI capaciteit) De totale kosten van het DJI bedragen jaarlijks 2,2 miljard, hoofdzakelijk voortkomend uit personeelskosten en kosten huisvesting Gemiddelde kosten per gedetineerde bedragen circa 90,000 per jaar 1 DJI telt ruim 16,000 medewerkers, hoofdzakelijk MBO/HBO geschoold met specialistische kennis en kunde in detentiezorg (of in breder perspectief de sector Veiligheid ) 12 VERTROUWELIJK

13 DE DRIVERS VAN DE CAPACITEITSBEHOEFTE. De voornaamste drijfveren voor de capaciteitsbehoefte DJI SOCIALE-DEMOGRAFIE KETEN-EFFECTEN STRAFMAAT De omvang en samenstelling van de bevolking beïnvloedt de samenstelling van de detentiepopulatie bij DJI Effecten zoals vergrijzing en een multiculturele samenleving vertaalt zich (uiteindelijk) ook naar de populatie bij DJI Doelmatigheid van de performance van de politie tezamen met de rechterlijke macht bepalen in samenhang de instroom bij DJI Een grotere pakkans vanuit het politie apparaat en een hogere hoeveelheid procesgangen in de rechterlijke macht heeft een invloed op de instroom van gedetineerden bij DJI Zwaarte, duur en type straf zoals de rechterlijke macht deze oplegt, bepaalt in grote mate de benodigde capaciteit voor DJI DJI heeft geen invloed op de zwaarte en type straf. Alleen op de duur van forensische zorg kan DJI in principe invloed uitoefenen door effectieve behandelmethodes ECONOMIE De economische situatie beïnvloedt volgens statistieken de aard en omvang van de criminaliteit Met een (vertraagd) effect verandert dit de instroom in DJI DEKKINGSGEBIED DJI dekt de capaciteitsbehoefte van het Nederlands grondgebied DJI vult sinds 2005 ook deels de behoefte vanuit buurland België, waar een structureel tekort aan capaciteit heerst UITVOERING DJI Succesvol straffen is in essentie het succesvol uitvoeren van de straf en resocialisatie realiseren met een zo laag mogelijke recidive Slecht uitgevoerde straffen kunnen leiden tot hogere recidive en wat vervolgens leidt tot een grotere detentie-populatie Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van desk research. Indicatief. De lange termijn ontwikkeling van de capaciteitsbehoefte voor DJI wordt bepaald door het gezamenlijke effect van verschillende onderliggende factoren De drijfveren voor de lange termijn behoefte zijn verschillend van impact en de uiteindelijke capaciteitsbehoefte volgt uit een complex van beïnvloedende factoren Zo kan een economische crisis bijvoorbeeld leiden tot meer criminaliteit, maar kunnen bezuinigingen bij de politie of de rechterlijke macht leiden tot een lagere pakkans c.q. kans op veroordeling met uiteindelijk invloed op de instroom bij DJI 13 VERTROUWELIJK

14 # DE CAPACITEITSBEHOEFTE EN BEZETTING. Capaciteitsbehoefte ( ), en prognose Masterplan DJI ( ) in aantal plaatsen Capaciteitsbehoefte Masterplan DJI prognose Beschikbare capaciteit Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI, DJI jaarverslag (2012) en diverse DJI publicaties Masterplan DJI gaat uit van een vrijwel stabiele capaciteitsbehoefte van circa 18,000 plaatsen over de periode van Historische cijfers voor capaciteitsbehoefte laten zien dat er van 2007 tot en met 2011 een dalende trend is geweest De prognose voor de capaciteitsbehoefte, jaarlijks geraamd op basis van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ), is opgebouwd vanuit behoefteramingen voor de specifieke organisatieonderdelen van DJI DJI geeft aan dat de prognoses per segment verschillen laten zien in behoefteontwikkeling, maar dat in totaal een stabiel niveau resulteert vanaf 2013 DSC heeft de prognose van DJI niet geverifieerd met andere bronnen. In de analyses is uitgegaan van de door DJI gehanteerde capaciteitsprognose De aansluiting van 2012 naar 2013 cijfers is niet beschikbaar vanuit huidige publiekelijk beschikbare DJI cijfers Het risico van toekomstige capaciteitstekorten wordt groter als gevolg van de kleiner wordende reserve capaciteit DJI dient altijd een bepaalde reserve capaciteit aan te houden, immers er dient altijd voldoende beschikbare capaciteit te zijn voor een niet-voorspelbare instroom Het Masterplan DJI stoot aanzienlijke hoeveelheid capaciteit af als gevolg van de voorgestelde maatregelen 14 VERTROUWELIJK

15 AFBAKENING EN ONDERZOEKSMETHODE. Schematische weergave scope onderzoeksopdracht Effecten Masterplan DJI Integrale doorrekening van de maatregelen zoals die in het DJI Masterplan zijn opgenomen Door middel van een like for like analyse worden de significante verschillen inzichtelijk gemaakt per maatregel en type (structurele besparing/kosten vs. eenmalige kosten) Scope Masterplan DJI Additionele kwantificeerbare effecten Onderscheid naar begroting (DJI, het Rijk, gemeenten, bedrijfsleven) Additionele effecten Scope Quick Scan De Strategie Compagnie Effecten m.b.t. Veiligheid Niet significante effecten op landsniveau Out-of-scope Additionele nietkwantificeerbare effecten Onderscheid naar begroting (DJI, het Rijk, gemeenten, bedrijfsleven Specifieke effecten op locatie niveau Overige effecten Opdrachtomschrijving De Strategie Compagnie is gevraagd om een integrale doorrekening te maken van de maatregelen opgenomen in het Masterplan DJI, alsmede het inzichtelijk maken van mogelijke additionele effecten die indien significant binnen of buiten het DJI vallen als gevolg van de beoogde maatregelen Gebruikte bronnen en afbakening onderzoek DSC heeft haar onderzoek gebaseerd op publiekelijk beschikbare bronnen, Kamerstukken, het rondetafeldebat en enkele interviews met DJI medewerkers en gemeenten Out-of-scope; het onderzoek belicht geen effecten met betrekking tot veiligheid alsmede zijn niet significant (lijkende) en locatie specifieke effecten Beperkingen quick scan onderzoeksmethode Het second opinion onderzoek behelst een quick scan integrale doorrekening in een zeer beperkte doorlooptijd, als gevolg waarvan de focus van het onderzoek is gelegd op significante effecten In alle gevallen is er gestreefd naar het vinden van de best mogelijke verklaarbaarheid van de cijfers in het Masterplan DJI, waarbij DSC zoveel mogelijk geteste aannames heeft meegenomen 15 VERTROUWELIJK

16 INHOUD. SAMENVATTING INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE AANBEVELINGEN 16 VERTROUWELIJK

17 DOEL MASTERPLAN DJI. Overzicht Maatregelen Masterplan DJI in mln DJI DJI DJI DJI DJI DJI Structurele besparingen Gevangenisw ezen Elektronische detentie Intensiveren gebruik MPC Versobering regimes Reduceren reservecapaciteit Toename vervoerskosten - (2) (10) (10) (10) (10) Maatregelen PPC en GGZ Totaal DForZo Maatregelen TBS Maatregelen overige forensische zorg Totaal JJI Reductie capaciteit Efficiency & reductie reservecap Totaal DBV Reductie capaciteit Alternatieven vreemdelingenbew aring - (2) (7) (10) (10) (10) Totaal Landelijke Diensten en Hoofdkantoor Aanvullende efficiencymaatregelen Totaal structurele besparingen Eenmalige kosten cum. Personele frictiekosten (4) (5) (115) (126) (19) (14) (283) Netto besparingen - Masterplan DJI Taakstelling besparingen DJI delta Masterplan vs. Taakstelling (28) (10) (38) (27) Bron: Masterplan DJI 17 VERTROUWELIJK Het Masterplan DJI heeft als doel te voldoen aan de taakstelling vanuit de regering, het realiseren van aanzienlijke netto besparingen in de periode De middelen (of maatregelen ) die DJI inzet om dit doel te bereiken zijn voornamelijk de invoering van Elektronische Detentie ( ED ), het plaatsen van meerdere gevangenen op 1 cel in meerpersoonscellen ( MPC ), versobering van het regime, maatregelen in TBS en aanvullende maatregelen op het hoofdkantoor Als gevolg van de maatregelen ontstaat er overcapaciteit waardoor het merendeel van de besparingen volgens opgave van DJI volgen uit het afstoten van vestigingen (circa 50% van de gevangenissen sluiten) en het afvloeien van personeel (verlies 3,700 banen) De structurele besparingen zullen gefaseerd ingevoerd worden en eenmalige implementatiekosten zullen evenzo gefaseerd hieruit voortvloeien Cumulatief levert het plan volgens DJI een 405 miljoen lagere jaarlijkse kostenbasis en met cumulatief eenmalige kosten ad. 283m voldoet DJI per 2018 aan de taakstelling vanuit de regering Jaarlijks verschil (taakstelling -/- Masterplan) telt cumulatief op tot nul. Hiermee voldoet DJI aan het einde van 2018 aan de taakstelling over

18 (x 1mln) STRUCTURELE MAATREGELEN MASTERPLAN DJI. Structurele besparingen Masterplan DJI per maatregel (per 2018) GW DForZo 10 JJI DBV 10 Hoofdkantoor + Efficiency Totale structurele besparingen 405 miljoen per 2018 Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI Het Masterplan DJI behelst een aantal omvangrijke besparingsmaatregelen, becijferd door DJI als een totale structurele besparing oplopend tot circa 405 miljoen in 2018, oftewel circa 19% besparing op de huidige kostenbasis van 2,2 miljard De maatregelen worden volgens het Masterplan gedurende de periode doorgevoerd De voorgestelde maatregelen variëren van makkelijke besparingen zoals doorvoeren van tariefkortingen tot impactvolle model wijzigende maatregelen zoals Elektronische Detentie, MPC en versobering van het regime Maatregelen zoals ED en MPC zijn ingrijpende structurele wijzigingen in het gehanteerde model hoe men in Nederland omgaat met gedetineerden en de methode van uitvoer van de taakstelling van DJI 18 VERTROUWELIJK

19 FTE Locaties EFFECTEN MASTERPLAN DJI. Effect Masterplan DJI op Penitentiaire Inrichtingen (PI s), periode Effect Masterplan DJI op werkgelegenheid, periode (400) (800) (1,200) - (237) (1,085) (203) (373) Totaal 26 gevangenis sen dicht Aantal PI locaties Sluitingen (cum.) Nieuwbouw (cum.) Totaal 3,390 FTE boventallig Als gevolg van de maatregelen voorgesteld door DJI worden in totaal 30 instellingen gesloten, waarvan 26 PI locaties, 3 FPC s en 1 JJI De sluitingen zijn voornamelijk mogelijk als gevolg van de invoer van de maatregelen ED en MPC en het verminderen van daardoor ontstane overcapaciteit De bouw van 2 nieuwe PI locaties is volgens DJI nodig omdat enkele locaties niet geschikt zouden zijn voor MPC invulling Van de 55 PI locaties blijven er inclusief nieuwbouw 31 over per 2018 Totaal zullen er volgens DJI als gevolg van de maatregelen 3,390 banen (in FTE) verloren gaan Het aantal medewerkers boventallig is een netto effect van verlies aan werkgelegenheid bij te sluiten vestigingen gecorrigeerd voor de toename van werkgelegenheid bij vestigingen waar als gevolg van bijvoorbeeld MPC meer gedetineerden zullen verblijven Als gevolg van de invoer van ED zullen er in totaal 290 banen gecreëerd worden voor toezicht, alsmede 1,257 banen door 2 nieuwe locaties (1,600) (1,492) FTE Reductie MP Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI 19 VERTROUWELIJK

20 INHOUD. SAMENVATTING INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE Overzicht bevindingen Bevindingen in detail per maatregel Werkgelegenheid Vestigingen AANBEVELINGEN 20 VERTROUWELIJK

21 LEESWIJZER ANALYSES Schematische weergave structuur analyses DSC analyse Masterplan DJI Structurele besparingen van effecten zoals ook DJI deze meeneemt in het Masterplan DJI, maar gecalculeerd zijn op basis van analyses DSC (ook wel like-for-like of analyse op vergelijkbare basis) Eenmalige kosten van effecten zoals ook DJI deze meeneemt in het Masterplan DJI, maar gecalculeerd zijn op basis van analyses DSC (ook wel like-for-like of analyse op vergelijkbare basis DSC analyse Additionele effecten Structurele besparingen van additionele effecten die volgen uit analyse DSC, maar niet zijn meegenomen in het Masterplan DJI Eenmalige kosten van additionele effecten die volgen uit analyse DSC, maar niet zijn meegenomen in het Masterplan DJI Besparingen en kosten In deze rapportage maakt DSC telkens onderscheid tussen structurele besparingen en eenmalige kosten Structurele besparingen zijn besparingen die een blijvend karakter hebben zodat hiermee de jaarlijkse kostenbasis van de organisatie blijvend lager is Eenmalige kosten zijn in het perspectief van dit onderzoek de kosten die eenmalige gemaakt dienen te worden om de beoogde maatregelen te kunnen implementeren, zoals de kosten om boventallig personeel af te vloeien Aangezien veel van de maatregelen volgens het plan van DJI gefaseerd ingevoerd worden over de periode zullen ook de eenmalige kosten vaak verspreid worden over deze jaren. De totale eenmalige kosten worden het best inzichtelijk door het cumulatieve effect te nemen over de gehele implementatieperiode Structuur van onze analyses Ter verduidelijking van de leesbaarheid van de analyses zijn telkens de cijfers 1-4 in cirkels weergeven Elk cijfer refereert telkens aan dezelfde type besparingen en/of kosten, zoals nevenstaande tabel aangeeft Deze symbolen komen ter verduidelijking steeds terug in de rapportage 21 VERTROUWELIJK

22 # DE INVULLING VAN DE TAAKSTELLING DOOR DJI. Effect Masterplan DJI op capaciteit, periode Creatie van fictieve overcapaciteit Het DJI heeft een besparingstaakstelling die ingevuld wordt middels het doorvoeren van diverse maatregelen, waaronder maatregelen die als structurele model wijzigingen gezien kunnen worden Wijzigingen die het model structureel veranderen zijn de grootschalige invoer van Elektronische Detentie, meerpersoonscellen en versobering van het regime Door deze model wijzingen wordt overcapaciteit gecreëerd waarna besparingen gerealiseerd worden door het sluiten van overbodige vestigingen en het afvloeien van boventallig personeel Als gevolg van de invoer van Elektronische Detentie zijn er minder cellen nodig, alsmede kan het toezicht van ED met minder personeel plaatsvinden Door 2 gevangenen op 1 cel te plaatsen zijn er eveneens minder cellen nodig, waardoor na het opschalen van de blijvende vestigingen naar MPC gebruik, een aantal gevangenissen gesloten worden Voor het bedienen van 2 gevangenen op 1 cel is volgens FTE normen van DJI relatief minder personeel nodig Overige maatregelen zijn vooral gericht op het vergroten van efficiency en aanvullende pro-rata aanpassingen op hoofdkantoor De diverse maatregelen in het primaire proces zullen doorwerken naar een kleiner benodigde schaalgrootte van de centrale functies geleverd door het hoofdkantoor Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI en jaarplan DJI VERTROUWELIJK

23 (x 1mln) Locaties DE GEVOLGEN VAN DE MAATREGELEN. Effect Masterplan DJI op Penitentiaire Inrichtingen (PI s), periode Van medewerkers naar FTE Boventallig personeel agv Masterplan DJI, totaaleffect periode Aantal PI locaties Sluitingen (cum.) Nieuwbouw (cum.) Verschil 876 FTE De besparingen die DJI becijfert dienen gerealiseerd te worden door het sluiten van 30 locaties (waarvan 26 PI locaties) en het afvloeien van 3,390 FTE Het Masterplan DJI noemt het aantal van 3,700 medewerkers boventallig, overeenkomstig met 3,390 FTE uitgaande van maximaal natuurlijk verloop De specifieke locaties die volgens DJI gesloten zullen worden volgen uit interne afwegingen van DJI DSC gaat in deze rapportage niet in op de door DJI gemaakte keuzes voor specifieke locaties (out-ofscope) Opmerkelijk is dat het Masterplan DJI in de calculatie van boventallig personeel de medewerkers van de vestiging Tilburg niet heeft meegenomen maar deze wel heeft opgenomen in de te sluiten locaties Locatie Tilburg (455 FTE) bedient Belgische gevangenen Het restant aansluitingsverschil ( overig ) is het gezamenlijke netto FTE effect op voornamelijk het hoofdkantoor en als gevolg van de invoer van meerpersoonscellen Analyses van DSC corrigeren voor deze verschillen, waaruit 4,266 FTE boventallig blijkt (876 FTE meer dan Masterplan DJI) Bron: Analyse De Strategie Compagnie 23 VERTROUWELIJK

24 ONZE BEVINDINGEN IN RELATIE TOT DE TAAKSTELLING Overzicht totale effecten versus taakstelling in mln Cum. Masterplan DJI Structurele besparingen Eenmalige kosten (4) (5) (115) (126) (19) (14) (283) Netto besparingen Verschil met taakstelling (28) (10) (38) (27) DSC Analyse Structurele besparingen Eenmalige kosten (12) (79) (161) (39) (56) (36) (382) Netto besparingen Verschil met taakstelling (34) (117) (32) DSC Analyse - Additionele effecten Structurele besparingen (3) (29) (71) (81) (94) (103) (382) Eenmalige kosten (6) (42) (84) (19) (30) (19) (201) Netto besparingen (10) (70) (156) (100) (124) (123) (583) Verschil met taakstelling (10) (70) (156) (100) (124) (123) (583) Afschrijvingslast RGD Eenmalige kosten - (138) (92) (62) (46) (62) (400) Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen en eenmalige kosten die netto over de periode overeenkomen met de taakstelling Per 2018 zal het kostenniveau van DJI met 405 miljoen lager zijn agv de besparingsmaatregelen Rekening houdende met 283 miljoen aan cumulatief eenmalige kosten, rekent dit rond met de taakstelling ( 1,332 miljoen over ) Volgens berekeningen van DSC zullen de maatregelen die DJI voor ogen heeft resulteren in 75 miljoen teveel aan besparingen voor DJI Uit analyse blijkt dat per 2018 het kostenniveau van DJI 464 miljoen lager zal zijn als gevolg van de besparingsmaatregelen De eenmalige kosten zijn berekend op 382 miljoen (cumulatief) waardoor het resultaat 75 miljoen boven de taakstelling uitkomt Additionele negatieve effecten volgend uit de maatregelen vallen vooral bij andere rijksinstellingen, resulterende in een circa 583 miljoen lager resultaat Dit is nog exclusief de afschrijvingslasten die op de Rijksgebouwendienst (RGD) vallen, ad. 400 miljoen (volgens opgave van DJI). Deze kosten noemt DJI in het Masterplan, maar neemt ze ogenschijnlijk niet mee in de calculaties Noot: Bron: 1) Exclusief 400m netto afschrijvingen RGD Analyse De Strategie Compagnie 24 VERTROUWELIJK

25 ONZE BEVINDINGEN PER MAATREGEL. 1 2 Overzicht effect maatregelen Masterplan - DSC Analyse 'like-for-like' analyse, in mln DSC DSC DSC DSC DSC DSC Structurele besparingen Gevangenisw ezen Elektronische detentie Intensiveren gebruik MPC - (4) Versobering regimes Reduceren reservecapaciteit Toename vervoerskosten - (2) (10) (10) (10) (10) Maatregelen PPC en GGZ Totaal DForZo Maatregelen TBS Maatregelen overige forensische zorg - (1) (3) (8) (5) (5) Totaal JJI Reductie capaciteit Efficiency & reductie reservecap Totaal DBV Reductie capaciteit Alternatieven vreemdelingenbew aring - (2) (7) (10) (10) (10) Totaal Landelijke Diensten en Hoofdkantoor Aanvullende efficiencymaatregelen Totaal structurele besparingen Eenmalige kosten cum. Personele frictiekosten (12) (79) (161) (39) (56) (36) (382) Netto besparingen - Masterplan DJI Taakstelling besparingen DJI delta DSC analyse vs. Taakstelling (34) (117) (32) Bron: Analyse De Strategie Compagnie 25 VERTROUWELIJK De beschikbare broncijfers en de gevraagde toelichting van sector experts hebben als basis gediend om de effecten die het DJI becijfert op vergelijkbare basis na te rekenen ( like-for-like ) Waar nodig gebleken zijn aannames gemaakt, welke waar mogelijk aan sector experts voorgehouden zijn ter verificatie Hiermee is zoveel mogelijk aansluiting gezocht met de aannames die DJI zelf ook zal hebben gemaakt bij de doorrekening van de effecten per maatregel De bevindingen uit DSC analyses wijken op enkele maatregelen significant af van het Masterplan DJI, waar elders in dit rapport nadere toelichting op wordt gegeven om deze verschillen te duiden Bij de overige maatregelen zijn geen significante afwijkingen gevonden De structurele besparingen waar de DSC calculaties afwijken zijn ED, MPC, versobering regimes, TBS en op hoofdkantoor (Landelijke Diensten en aanvullende efficiency) De eenmalige frictiekosten worden door het Masterplan niet per maatregel gespecificeerd. DSC analyses hebben de calculaties wel gespecificeerd naar maatregel Maatregelen waar onze calculaties significant afwijken met het Masterplan DJI

26 MOGELIJKE ADDITIONELE EFFECTEN Overzicht additionele effecten versus taakstelling in mln Cum. DSC Analyse - Additionele effecten Structurele besparingen (3) (29) (71) (81) (94) (103) (382) Eenmalige kosten (6) (42) (84) (19) (30) (19) (201) Netto besparingen (10) (70) (156) (100) (124) (123) (583) Verschil met taakstelling (10) (70) (156) (100) (124) (123) (583) Afschrijvingslast RGD Eenmalige kosten - (138) (92) (62) (46) (62) (400) In aanvulling op de door DSC berekende effecten van de maatregelen van het DJI zijn er verschillende additionele effecten aan te wijzen die een effect hebben op de begroting van diverse rijksinstellingen Additionele effecten van structurele aard zijn aanzienlijk en lopen op tot circa 382 miljoen verwacht negatief effect per 2018 Van deze 382 miljoen valt naar schatting 186 miljoen op de begroting van het Ministerie V&J, 90 miljoen op gemeenten en 106 miljoen op het DJI zelf 1 Eenmalige kosten bedragen 201 miljoen ten laste van de begroting van het Ministerie V&J 1 Additionele eenmalige kosten met betrekking tot de afschrijving van gesloten panden vallen op de begroting van de RGD en bedragen naar hun eigen schatting circa 400 miljoen De beoogde besparingen van het Masterplan DJI worden uitgaande van de effectuering van deze additionele effecten - hiermee in grote mate teniet gedaan Noot: 1) Een uitsplitsing van de afzonderlijke effecten is opgenomen in de bijlage Bron: Analyse De Strategie Compagnie 26 VERTROUWELIJK

27 INHOUD. SAMENVATTING INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE Overzicht bevindingen Bevindingen in detail per maatregel Werkgelegenheid Vestigingen AANBEVELINGEN 27 VERTROUWELIJK

28 1. INVOEREN ELEKTRONISCHE DETENTIE. 1 2 Electronische Detentie (ED) - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse Effect invoering ED op capaciteit ED ipv Intramuraal # ED ipv PP's (extramuraal) # Correctie extramuraal # - (7) (7) (7) (7) (7) Calc. capaciteitscreatie # Structurele besparing Besparing agv Intram. naar ED mln Besparing agv PP's naar ED mln Additionele kosten ED toezicht mln - (8) (18) (20) (24) (26) Totaal structurele besparing mln Masterplan DJI mln verschil mln - 2 (0) (5) (7) (11) Effect invoering ED op personele bezetting Besparing Intramuraal # FTE Besparing extramuraal (PPs) # FTE Additionele FTE voor toezicht ED # FTE - (75) (175) (197) (227) (247) Netto boventallig (cum.) # FTE Natuurlijk verloop (cum.) # FTE - (6) (32) (38) (46) (51) Af te vloeien (cum.) # FTE - (107) (608) (727) (875) (974) Af te vloeien (per jaar) # FTE - (107) (502) (119) (148) (99) Eenmalige kosten (per jaar) Gem. lasten Sociaal Akkoord mln - (9) (42) (10) (12) (8) cum. Totaal eenmalige kosten mln - (9) (42) (10) (12) (8) (82) Masterplan DJI mln niet gespecificeerd in Masterplan DJI Het masterplan DJI gaat uit van het invoeren van elektronische detentie (ED) als straf buiten de muren van de gevangenis, welke de behoefte voor intramurale capaciteit zal verminderen ED is een wezenlijk onderdeel van het Masterplan terwijl dit met de huidige wetgeving niet mogelijk is. Er ligt hiervoor alleen nog een ontwerp wetswijziging op basis van een eerste ronde consultatie De besparing op ED komt voort uit een lagere integrale dagprijs (circa 40 per ED er per dag 1 ) en daarmee ruim 80% lager dan de intramurale dagprijs ( 248 per dag) Volgens analyses van DSC leidt invoering van ED tot een structurele besparing van 81 miljoen op de DJI begroting De besparingen worden gerealiseerd door het afstoten van intramurale capaciteit die overbodig wordt door ED De netto impact van de invoering van ED op het personele bestand exclusief hoofdkantoor is 1,025 FTE Volgens het Masterplan is er 290 FTE nodig voor toezicht op ED, waarvan volgens DSC berekeningen 247 FTE in het primaire proces (de overige 43 FTE worden op het niveau van hoofdkantoor meegenomen) Eenmalige kosten die gemaakt worden met betrekking tot afvloeiing boventallig personeel conform het huidige sociaal akkoord (april 2013) schat DSC op circa 82 miljoen Noot: 1) Factsheet Bron: Analyse De Strategie Compagnie VERTROUWELIJK

29 1. INVOEREN ELEKTRONISCHE DETENTIE. 3 4 Electronische Detentie (ED) - Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP Begroting Structurele effecten ED's te voorzien van bijstand # ED'ers in de bijstand mln - (7) (17) (19) (22) (24) Gemeente Reintegratiekosten ED'ers mln - (2) (5) (6) (7) (8) DJI Cap agv hogere recidive % # FTE last agv hogere recidive # FTE Kosten agv hogere residive mln - (6) (15) (17) (19) (21) DJI Ex-w erknemers in langdurige WW mln - (1) (7) (9) (10) (12) Min. V&J Structurele kosten niet in MP mln - (17) (44) (51) (59) (64) Eenmalige kosten (per jaar) Ex-w erkn. in kortdurende WW mln - (5) (22) (5) (7) (4) Min. V&J Eenmalige kosten niet in MP mln - (5) (22) (5) (7) (4) (44) Naast de effecten die in het Masterplan DJI zijn opgenomen zijn er verschillende significante effecten die niet lijken te zijn meegenomen in de calculaties van het DJI Het merendeel van de deze additionele effecten vallen niet op DJI als kostenplaats, maar op andere rijksinstellingen zoals de gemeente of het Ministerie V&J. Doordat het niet waarschijnlijk is dat ED ers (direct) een baan hebben vallen zij in de bijstand die betaald dient te worden door de Gemeente Bij een totaal van 1,530 ED ers zal de gemeente 24 miljoen aan bijstandskosten dragen Daarnaast zal er naar schatting 5,000 per ED er voor re-integratietrajecten gereserveerd dienen te worden 1 De recidive ligt op basis van ervaringscijfers 2 hoger voor ED ers (25-30% versus circa 11%) waardoor uiteindelijk meer intramurale capaciteit nodig is Bij de analyse is DSC er vanuit gegaan dat recidiverende ED ers uiteindelijk intramuraal terugkomen als instroom Totale geschatte kosten bedragen 21 miljoen Aanvullende WW uitkeringslasten vallen op de begroting van het Ministerie van V&J en lijken niet meegenomen in het Masterplan DJI Het DJI is eigen risicodrager van de WW lasten waardoor deze in principe bij DJI vallen. In de praktijk draagt het Ministerie V&J deze lasten waarmee dit een additioneel effect genereert bovenop het Masterplan 1 Uit ervaringscijfers van het UWV voor boventalligheid bij rijksinstellingen blijkt dat circa 20% langdurig werkloos blijft en 50% kortdurend 3 De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten, de langdurig WWbehoeftigen onder structurele kosten (gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling) DSC berekeningen wijzen op een totaal aan additionele kosten van structureel 64 miljoen (per 2018) en 44 miljoen aan eenmalige kosten Noot: 1) Adviseur P&O - DJI 29 2) Sector expert rondetafeldebat 18 april 2013 VERTROUWELIJK 3) UWV Sectorbeschrijving Overheid (januari 2013)

30 1. INVOEREN ELEKTRONISCHE DETENTIE. Electronische Detentie (ED) - Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP Begroting Structurele effecten Toezicht ED door keten instellingen ntb ntb ntb ntb ntb ntb V&J Impact op politie / reclassering ntb ntb ntb ntb ntb ntb Politie Aanpraak ED'ers op WMO ntb ntb ntb ntb ntb ntb Gemeente Hogere kosten Politie agv meer ED'ers ntb ntb ntb ntb ntb ntb Politie Bijzondere bijstand voor bezoekkosten ntb ntb ntb ntb ntb ntb Gemeente Voorzien in levensonderhoud ED'ers ntb ntb ntb ntb ntb ntb Gemeente Eenmalige kosten Inregeling IT kosten toezicht DJI ntb ntb ntb ntb ntb ntb DJI Inregeling IT kosten toezicht Gemeenten ntb ntb ntb ntb ntb ntb Gemeente Ziekteverzuim agv reorganisatie ntb ntb ntb ntb ntb ntb DJI De invoering van Elektronische Detentie vraagt ook van de ketenpartners een aanzienlijke inspanning, vooral wanneer invoering op de gestelde schaalgrootte plaats zal vinden De samenwerking met en tussen ketenpartners in de uitvoer van ED lijkt cruciaal voor de doeltreffendheid van ED en bestaat uit veel wederzijdse afhankelijkheden Politie en reclassering hebben mogelijk extra personeel nodig voor de controle op ED ers Deze inspanningen brengen mogelijk aanzienlijke kosten met zich mee, die wenselijk zijn om in kaart te hebben alvorens moeilijk omkeerbare - maatregelen worden genomen in het afstoten van intramurale capaciteit De mogelijke additionele effecten zijn niet door DSC gekwantificeerd Verder onderzoek naar de aard en omvang van deze additionele keteneffecten lijkt wenselijk Bron: Analyse De Strategie Compagnie 30 VERTROUWELIJK

31 2. MEERPERSOONSCELLEN. 1 2 Meerpersoonscellen (MPC) - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse Effect MPC op capaciteit Capaciteit intramuraal # Aantal gevangenen in 1pc # Aantal gevangenen in MPC # Structurele besparing Besparing agv sluiting 1pc's mln - (2) Additionele kosten MPC's mln - (2) (91) (106) (123) (135) Totaal structurele besparing mln - (4) Masterplan DJI mln verschil mln (2) (11) Effect MPC op personele bezetting Boventallig agv sluiting 1pc's # FTE - (24) Additionele FTE's agv MPC's # FTE - (17) (906) (1.116) (1.353) (1.528) Netto boventallig (cum.) # FTE - (41) Natuurlijk verloop (cum.) # FTE - 2 (47) (59) (72) (81) Af te vloeien (cum.) # FTE - 39 (898) (1.125) (1.362) (1.548) Af te vloeien (per jaar) # FTE - 39 (937) (228) (237) (186) Eenmalige kosten (per jaar) Gem. lasten Sociaal Akkoord mln - 3 (79) (19) (20) (16) cum. Totaal eenmalige kosten mln - 3 (79) (19) (20) (16) (130) Masterplan DJI mln niet gespecificeerd in Masterplan DJI Het Masterplan DJI gaat uit van de gefaseerde invoering van meerpersoonscellen, oplopende tot circa 57% van de totale cellencapaciteit in GW Uiteindelijk (2018) zullen 4,321 gevangenen een eigen cel hebben en 5,712 gevangenen delen een cel De besparing komt voort uit de lagere relatieve kosten van het herbergen van meerdere gevangenen per cel (per gevangene) Het effect van de structurele besparing is tweeledig, met een netto effect van 102 miljoen besparing Enerzijds wordt er bespaard op het sluiten van vestigingen die overbodig worden en anderzijds ontstaan er (absoluut) meer kosten in de gevangenissen die omgebouwd worden naar MPC s (en dus meer gevangenen herbergen) De besparing door sluitende vestigingen telt op tot 237 miljoen (2018), de toename in de MPC kosten tot 135 miljoen (netto 102 miljoen), welke gecalculeerd is op basis van integrale kostprijzen DJI 2 Ook eenmalig is het effect tweeledig, met een netto effect van 1,630 FTE boventallig (of circa 130 miljoen) Noot: Bron: 1) DJI gaat in haar Masterplan DJI uit van 2-persoonscellen 2) Jaarplan DJI (2013) Analyse De Strategie Compagnie 31 VERTROUWELIJK