Bijscholing SAH voor onderofficieren. DEEL 5 TACTISCHE VENTILATIE Een sleutelpositie in binnenbrandbestrijding!

Transcriptie

1 Bijscholing SAH voor onderofficieren DEEL 5 TACTISCHE VENTILATIE Een sleutelpositie in binnenbrandbestrijding!

2 Leerdoelstellingen Weten / kennen Tactische ventilatie en gerelateerde terminologie kunnen definiëren De voor- en nadelen van tactische ventilatie kennen De risico's van tactische ventilatie kennen Kunnen Natuurlijke en hydraulische en mechanische ventilatie kunnen toepassen De principes van tactische ventilatie kunnen demonstreren Verantwoord inzetten van PPV Defensieve of offensieve tactische ventilatie kunnen toepassen

3 Definitie Het gepland en systematisch verwijderen van hitte, rook en toxische gassen uit een lokaal en het vervangen van deze producten met verse koele lucht via een welbepaald pad

4 Waarom? Rookgassen zijn brandbaar!!! Verbeterde condities binnen temperatuur, zichtbaarheid, veiligheid slachtoffer & aanvalsploeg Efficiëntere binnenbrandbestrijding efficiëntere zoekacties, stress brandweer Inzet tactische flowrate wordt mogelijk, (noodzakelijk!) Verminderde blootstelling bouwelementen = stabiliteit

5 Gevaren bij een ventilatie gecontroleerde brand Stapeling rookgassen en temperatuur CO productie De brand is gepauzeerd Intensiteit brand bepaald door hoeveelheid instromende lucht Ventilatie = branduitbreiding FLASHOVER! Temperatuur (energie) O 2 - tekort FLASHOVER Volontwikkelde brand Dooffase Plotse O 2 - aanvoer Ventilatie controleert de brand! Ontwikkelingsfase Figuur: Brandverloop in een compartiment gepauzeerde brand Tijd 2010 Campus Vesta

6 VENTILATIEPARADOX Tactische ventilatie Gevaren bij een ventilatie gecontroleerde brand Totaal volume water (verbandingswarmte) Verschillen tussen aan- en afvoer kunnen een invloed hebben op de HRR en het energieverlies ten gevolge van convectie. kans op ventilatie geïnduceerde flashover! meer minder Ventilatie Beschikbaarheid O 2 voor verbranding met invloed op HRR Waterstroom = (Energievrijzetting) HRR Volume van de badkuip (volume van compartiment) verschillen tussen aan- en afvoer beïnvloeden ventilatieprofiel Afhankelijk van de grootte en de locatie van de opening, kan een toename in ventilatie flashover voorkomen, uitstellen, versnellen of uitlokken Energieverlies door convectie minder Ventilatie meer Waterafvoer (energie rookgassen verdwijnt door ventilatieopeningen)

7 Gevaren bij een niet of ondergeventileerde brand Temperatuur nog aanwezig Smeulbrand (O 2 lager dan 13%) Pyrolyseproces gaat door Ventilatie = plotse branduitbreiding BACKDRAFT! Temperatuur (energie) O 2 - tekort BACKDRAFT Volontwikkelde brand Dooffase FLASHOVER Ontwikkelingsfase Plotse O 2 - aanvoer Figuur: Brandverloop in een compartiment BACKDRAFT Tijd 2010 Campus Vesta

8 Mogelijkheden BB strategie 1. Anti ventilatie fase!! (GESLOTEN brand) Structuur gesloten houden geen luchtintrede of zo gering mogelijk = brandontwikkeling beperken (Pre FO fase behouden!!) Binnenaanval met specifieke straalpijptechnieken gasfase koelen vervolgens de oppervlakte brand neerslaan met een MINIMUM AAN WATER! 2. Ventilatie fase!! (OPEN brand) Openmaken brand Inzet grote bluskracht (tactical flowrate)

9 Ventilatiemogelijkheden 1. Natuurlijke ventilatie ingevolge warmte (t ), druk,wind, aanwezig bij aankomst! 2. Ongeplande ventilatie wijzigingen in de ventilatie tgv breken vensters, begeven bouwelementen, door de brand, 3. Tactische ventilatie ingrijpen van de brandweer om de ventilatie te controleren, te beheersen bij de brandbestrijding

10 Ventilatiemogelijkheden Principe van de natuurlijke ventilatie warme lucht (rook) stijgt Stijgvermogen afhankelijk van temperatuurverschil met omgeving schoorsteeneffect versterkt dit verschijnsel Venturi - effect

11 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Gekende ventilatie/stromingspatronen t.g.v. warmte en drukopbouw 1. Geen ventilatie Geen ventilatie, enkel drukopbouw

12 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Gekende ventilatie/stromingspatronen t.g.v. warmte en drukopbouw 1. Geen ventilatie 2. Ondergeventileerd PULSEREND

13 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Gekende ventilatie/stromingspatronen t.g.v. warmte en drukopbouw 1. Geen ventilatie 2. Ondergeventileerd 3. Geventileerd Dubbele stroming - EENZIJDIG

14 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Gekende ventilatie/stromingspatronen t.g.v. warmte en drukopbouw 1. Geen ventilatie 2. Ondergeventileerd 3. Geventileerd Enkele stroming TWEEZIJDIG hoog laag NA TE STREVEN OF TE VERSTERKEN PATROON!!!

15 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Rookverspreiding Rook zoekt de makkelijkste, hoogste uitweg (traphallen, liftschachten, technische kokers secundaire branden!!) Rook stapelt op onder een horizontale scheiding Hoe verder, hoe kouder de rook = Moeilijker te ventileren!!! Wanneer T rook = T omgeving stroming stopt!

16 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Rookverspreiding 1. Rook zal afkoelen, stijgvermogen neemt af en stagneert 2. Blussing door ventilatieopening (stoomvorming afkoeling) 3. Hete rookgassen worden horizontaal weggedrukt Bart Noyens Bart Noyens Bart Noyens 2010

17 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Windeffecten Wind zorgt voor: overdruk aan de loefzijde () onderdruk aan de lijzijde (-) turbulenties Belangrijk bij de locatie van de ventilatieopening!!!!

18 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Windeffecten 1 Wind Impact op brandverloop Grote winddruk op de gevel Brand wordt naar binnen gedrukt tot in de traphal! Meerder verdiepingen bij brand betrokken! Wind Wind Wind Wind 2 Wind Wind Wind Wind Wind

19 Ventilatiemogelijkheden Natuurlijke ventilatie Windeffecten Veranderlijke snelheden tussen gebouwen v v

20 Ventilatiemogelijkheden Van natuurlijke ventilatie naar tactische ventilatie Hoe bereiken? Tracht bestaande natuurlijke ventilatie te versterken (warme lucht stijgt, zo hoog mogelijke uitstroom) Bij voorkeur tweezijdige enkele stroming (= éénrichting stromingspatroon) Vereist doordachte keuze van bijkomende ventilatieopeningen! Doelstelling tactische ventilatie

21 , een inzettechniek! Veel valkuilen 1. Binnenaanval door warmte en rook verhinderd 2. Overdrukventilatie is gevaarlijk 3. Gevaar van nog niet ontdekte branduitbreiding 4. Buitenaanval is zinloos 5. Warmteophoping = Flashovergevaar O 2 3 5

22 Afvoer t en rookgassen Tactische ventilatie, een inzettechniek! Vereist doelgerichte inzet Streven naar tweezijdige dubbele stroming: 1. Rookafvoer temperatuur 2. Thermische belasting 3. Directe blusaanval wordt mogelijk en veiliger 2 Bewaking van ventilatieopening 1 3 Aanvoer verse lucht

23 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie Horizontale ventilatie Mechanische of geforceerde ventilatie Positieve drukventilatie (PPV) Negatieve drukventilatie (NPV) Defensieve/offensieve ventilatie

24 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie Wanneer? Rook /brand heeft bovenste verdiepingen bereikt Brand op onderliggend verdieping Rookluik, RWA, lichtstraten, dakvenster voor handen Voordelen Snelle afvoer hete rookgassen Beperking Backdraft gevaar (opmenging?) Beperking horizontale branduitbreiding Nadelen TIJD & RISICO!! WIND WIND

25 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie WIND

26 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie Voor het dak onstabiel wordt!!! 2 WIND Bart Noyens Rookgassen evacueren via koepel (Zorg steeds voor twee vluchtwegen voor ventilatieploeg) Binnenaanval met tactische flowrate wordt mogelijk Bluskracht Ventilatieopening Stand-by straal Binnenaanval

27 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie Hellend dak Aan de lijzijde Zo hoog mogelijk Tenzij juist boven de vuurhaard mogelijk is Opening van op ladder / bescherming

28 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie Hellend dak Aan de lijzijde Zo hoog mogelijk Tenzij juist boven de vuurhaard mogelijk is Opening van op ladder / bescherming Overweeg eventueel eerst horizontale ventilatie i.f.v. tijdswinst!!

29 Bart Noyens Tactische ventilatie Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie 2! Instortingsgevaar!!! Stripventilatie 1 Binnenaanval Ventilatieopening Aanvalslijn Trench of stripventilatie Defensieve ventilatie Voor het dak onstabiel is, of brand zich auto - ventileert Stoplijn over de ganse lengte Plafond binnen open maken en bewaken Idem uitstroom dak Stand-by straal

30 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie Trench of stripventilatie Defensieve ventilatie Voor het dak onstabiel is, of brand zich auto - ventileert Stoplijn over de ganse lengte Plafond binnen open maken en bewaken Idem uitstroom dak

31 Ventilatiemogelijkheden Verticale ventilatie AANDACHTSPUNTEN Plaatsing van de ladder, ladderwagen of hoogwerker van de brand weg, in functie van de windrichting voorzie steeds een tweede vluchtweg (ladder) Controleer systematisch de stabiliteit Minimum aantal personen op dak Vorderingsweg haaks op liggers (gebruik steeds dezelfde weg) Opening 1,2 x 1,2m (vergroot of vermeerder tot druk wegvalt) Elke actie is continu gedekt door blusploeg 1 2

32 Ventilatiemogelijkheden WIND Horizontale ventilatie Wanneer? Brand enkel op verdiep, geen branduitbreiding via vals plafond, schachten, traphal, Opening in de directe nabijheid van brandhaard mogelijk (juiste locatie vuurhaard!) Verticale ventilatie niet mogelijk door structuur dak (te sterk, te zwak. ) Brand te beperkt om dak te openen In afwachting verticale vent (tijdwinst)

33 Ventilatiemogelijkheden Horizontale ventilatie Principe Gebruik deuren en ramen om door verdieping hen te ventileren Stroming enkel mogelijk als: aanvoer verse lucht afvoer van hete rookgassen Loefzijde Lijzijde Geen obstakels in de ventilatie weg Uitstroomopening zo hoog mogelijk

34 Ventilatiemogelijkheden Horizontale ventilatie Hoe? Houd rekening met de windrichting effecten Maak de uitstroomopening: aan de lijzijde zo hoog mogelijk zo dicht mogelijk bij de vuurhaard bewaak de uitstroomopening voor branduitbreiding niet naar binnen spuiten!!! Maak de instroomopening aan de loefzijde (zo laag mogelijk)

35 Ventilatiemogelijkheden Horizontale ventilatie WIND

36 Ventilatiemogelijkheden Horizontale ventilatie Aanval Aanval reeds gestart?.op vraag van de aanvalsploeg!! Brand reeds gedeeltelijk onder controle? Coördinatie binnen /buitenacties Vent for fire / Vent for safety Opening nooit achter de aanvalsploeg!!! Inzet tactisch debiet voorzien

37 Ventilatiemogelijkheden Horizontale ventilatie Redding Brand reeds geheel of gedeeltelijk onder controle! Vent for life Ventileren van de ruimtes leefbaarheid vensters openen dan zoekactie

38 VENT ENTER - SEARCH Venting Entering Saving / Search Slaapkamer Maximale indringdiepte 5m bij dreigende ontsteking van de rookgassen!!!

39 Vent Enter Search/Saving

40 Vent Enter Search/Saving Wanneer? Duidelijke locatie,slachtoffer zeer waarschijnlijk Kies ruimte het dichts bij de vuurhaard, later geen mogelijkheid meer Doorschrijd de kamer diagonaal Sluit de deur, nooit opnieuw openen! Gericht zoeken, bed, kast onder Minimale actie tijd, snelheid is essentieel Ervaren brandweerploeg Dekking vordering, preventieve koeling rookgassen (max debiet 200l/min)

41 Ventilatiemogelijkheden Negatieve druk Hydraulische ventilatie 1 l H 2 O 2 m³ luchtverplaatsing

42 Ventilatiemogelijkheden Negatieve druk Hydraulische ventilatie Voordelen Zeer efficiënt Beheersing stoomvorming en warmte bij blusacties Ex vrij

43 Ventilatiemogelijkheden Positieve druk ventilatie (PPV) Principe Instroom Uitstroom Verhouding inlaat- / uitlaat opening: 2:1 Debiet 100m³/uur voor 1m³ ruimte (vuistregel)

44 Positive Pressure Ventilation (PPV) Plaatsing van de ventilator in functie van het type 1. Conventionele type 2. Type turbojet Moeten ganse deuropening bedekken! Hogere stroomsnelheid venturi - effect = groter debiet, doch compacter

45 Positive Pressure Ventilation (PPV) Plaatsing van de ventilator in functie van het type In serie Airflow in een structuur verhogen met meerdere ventilatoren Units in lijn plaatsen Grootste achteraan 1 ste op 1 m van deuropening Bart Noyens 2010

46 Positive Pressure Ventilation (PPV) Plaatsing van de ventilator Brede openingen Ventilatoren parallel gebruiken Overwegen om opening te verkleinen Bart Noyens 2010 Campus Vesta APB

47 Positive Pressure Ventilation (PPV) Inzetmodaliteiten 1. Defensief Ontroking ruimtes (nazorg fase?) 1. Gelijkvloers Maak een uitstroomopening (2:1) Plaats straalpijp in stand-by Plaats overdrukventilator

48 Positive Pressure Ventilation (PPV) Inzetmodaliteiten 1. Defensief Ontroking ruimtes (nazorg fase?) 2.Verdieping Sluit uitstroomopening gelijkvloers en maak op verdieping een nieuwe Stand-by straal klaar houden Voorkom terugstroom gelijkvloers

49 Positive Pressure Ventilation (PPV) Inzetmodaliteiten 1. Defensief Ruimtes preventief rookvrij houden (Vb. Evacuatiewegen) Bart Noyens

50 Positive Pressure Ventilation (PPV) Inzetmodaliteiten WIND 1. Defensief Ventileren bouwlaag bij hoogbouw 1. Traphal in overdruk (luchtdicht) 2. Uitstroomopening maken langs buiten 3. Toegang via traphal openen 4. Bewaking uitstroomopening (Stand-by straalpijp) 5. Binnenaanval aanvatten

51 Positive Pressure Ventilation (PPV) WIND Inzetmodaliteiten 1. Defensief (sequentieel ventileren) 1. Creëer uitlaat 2. Maak een pad naar 1 3. Start PPV

52 Positive Pressure Ventilation (PPV) WIND Inzetmodaliteiten 1. Defensief (sequentieel ventileren) 1. Creëer uitlaat 2. Maak een pad naar 2 3. Start PPV

53 Positive Pressure Ventilation (PPV) WIND Inzetmodaliteiten 1. Defensief (sequentieel ventileren) 1. Creëer uitlaat 2. Maak een pad naar 3 3. Start PPV

54 Positive Pressure Ventilation (PPV) WIND Inzetmodaliteiten 1. Defensief (sequentieel ventileren) 1. Creëer uitlaat 2. Maak een pad naar 4 3. Start PPV

55 Positive Pressure Ventilation (PPV) WIND Inzetmodaliteiten 2. Offensief (PPA) 1. Creëer uitlaat 2. Maak een pad 3. Start PPA

56 Positive Pressure Ventilation (PPV) Inzetmodaliteiten 2. Offensief (PPA)

57 Positive Pressure Ventilation (PPV) Problemen bij overdrukventilatie Is de weg naar de uitlaat vrij? Is de uitlaat opening te groot? Volume te groot? Is sequentiële ventilatie vereist? Invloed van de wind?

58 Temperatuur ( C) Tactische ventilatie Positive Pressure Ventilation (PPV) Efficiëntie van inzet Overdruk ventilatie gestart PPV Simulatie van een kamerbrand met een thermokoppel geplaatst op 2m 200 Natuurlijke ventilatie Time Tijd (min)

59 Positive Pressure Ventilation (PPV) Overwegingen Aan welke risico s worden we blootgesteld? Locatie vuurhaard? Branduitbreiding? Constructie gebouw? Te gebruiken openingen? Wind?

60 Positive Pressure Ventilation (PPV) Basisprocedure PPV - offensief Beeldvorming van de situatie Stel een plan van aanpak op Maak een uitlaat opening en bescherm deze Ventilatieweg geïsoleerd van rest gebouw Maak instroomopening Start de overdrukventilatie en evalueer effect Inzet aanvalsploeg

61 Techniek en tactiek Verticale horizontale ventilatie coördinatie tactische ventilatie /blusacties Tactische ventilatie in ondersteuning binnenaanval Dak? Vuur - ventilatieopening Overdrukventilatie (PPV) Juiste inzet Rookmanagement Overdrukventilatie bij dak en kelderbrand Geen overdruk ventilatie bij?????

62 Techniek en tactiek Gevaar door gelijktijdige buitenaanval COÖRDINATIE noodzakelijk

63 Techniek en tactiek Gevaar door gelijktijdige buitenaanval COÖRDINATIE noodzakelijk! BRANDWEER BRANDWEER

64 Techniek en tactiek Gevaar door gelijktijdige buitenaanval COÖRDINATIE noodzakelijk Gevaar door stoomvorming = Binnenaanval in gevaar

65 Techniek en tactiek Gevaar door gelijktijdige buitenaanval COÖRDINATIE noodzakelijk Ploeg binnenaanval ondersteunen! BRANDWEER BRANDWEER

66 Techniek en tactiek Gevaar door gelijktijdige buitenaanval COÖRDINATIE noodzakelijk

67 Techniek en tactiek Vuur & ventilatieopeningen Binnenaanval aan zet Afvoer warmte (brandstof)- OK Laten branden!! Bij blussing warmte naar binnen drukken Beheers branduitbreiding aan de vent opening Brand is open Tactical flowrate

68 Techniek en tactiek Juiste inzet Rookafvoer Stromingskanaal! Juiste plaatsing!

69 Techniek en tactiek Rookmanagement Gevaren bewoners boven brandhaard Schrikreactie Vlamdoorslag Grootscheepse evacuatie met ladderwagen Hoger rookschade door uitbreiding via trap Openen van deuren naar traphal! Uitbreiding trappenhal of rest gebouw

70 Techniek en tactiek Rookmanagement Trappen in overdruk brengen (PPV) Betere evacuatie Geen rook in trappenhal! Minimaliseren rookschade slechts 1 2 minuten tijdverlies

71 Techniek en tactiek Overdrukventilatie bij dakbranden EERST UITLAATOPENING CREËREN!! BRANDWEER

72 Techniek en tactiek Overdrukventilatie bij kelderbranden Rook uit bovengrondse trappenhal verwijderen Rookgassen worden via gelijkvloers door openingen in kelder naar buiten gedreven ALLEEN WANNEER ER EEN UITLAATOPENING VOORHANDE IS

73 Wanneer geen overdrukventilatie? Geen rookafvoer mogelijkheid? Verwerveling van de rooklaag? Pulserende Rook / Vlammentongen? Gevaar voor Flashover of backdraft GEEN OVERDRUKVENTILATIE! Geen rookafvoer Werveling Slechte plaatsing

74 Techniek en tactiek Zinloze inzet indien geen stromingskanaal Rookafvoer?

75 Samenvatting Vereist nauwe coördinatie van blusaanval en ventilatie, (communicatie!) Vereist tijd en ruimte in het aanvalsplan Vereist een goede bevelsstructuur Vereist aanvulling in de opleiding en in de kennis materiaal en gereedschappen Vereist zelfdiscipline van elke brandweerman!