Grondslagdocument Christelijk - Peuterschool Houten V0.8 ( ) Leeswijzer

Transcriptie

1 Leeswijzer Dit document kan desgevraagd aan ouders verstrekt worden en kan als bijlage aan de website gehangen worden (PDF, doorklikken Groepen Protestants-Christelijk) In de bijlage is een tekst opgenomen die op de website geplaatst kan worden. Ook kan deze tekst aan ouders verstrekt worden bij de inschrijving voor een christelijke groep en de plaatsing op een christelijke groep. 1

2 Inleiding Algemeen Peuters uit Houten en omgeving kunnen op een of meer vaste ochtenden of middagen komen spelen bij Peuterschool Houten. Er zijn verschillende soorten peutergroepen, een van deze soorten is protestants-christelijk. Binnen het christelijke peuterschoolwerk wordt gewerkt vanuit een specifiek geformuleerde christelijke grondslag, die aansluit bij de protestants-christelijke kerkelijke situatie in de gemeente Houten. De christelijke peutergroepen zijn onderdeel van Peuterschool Houten. Dit houdt in dat zij in hun visie op het spelen, ontwikkelen en ontmoeten van de peuters aansluiten op het pedagogische beleid van Peuterschool Houten. Tegelijkertijd onderscheiden de christelijke groepen zich op bepaalde terreinen van de andere peutergroepen. Inhoud Dit document beschrijft de achtergrond, de grondslag van de protestants-christelijke identiteit en de specifieke invulling van de christelijke peutergroepen zoals zij binnen Peuterschool Houten vorm krijgt. Dit document is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - 1. Ontstaansgeschiedenis - 2. Grondslag - 3. Pedagogische uitgangspunten - 4. Dagprogramma - 5. Methode - 6. Borging 2

3 1. De ontstaansgeschiedenis In maart 1982 nam een aantal ouders in Houten het initiatief om een christelijke peutergroep te vormen. Enerzijds vanwege de lange wachtlijsten op de al bestaande peuterspeelzalen, maar anderzijds werd de behoefte gevoeld aan peuteropvang voor kinderen uit christelijke gezinnen in een omgeving die voor hen herkenbaar en vertrouwd is. Zo voelt een kind zich eerder op zijn gemak als het de belangrijke stap maakt van de eigen kleine wereld thuis naar de onbekende buitenwereld. Toen de belangstelling voor deze peuterspeelzaal bleef groeien, werd in 1987 een stichting voor protestantschristelijk peuterspeelzaalwerk in Houten opgericht: Het Hummeltjeshonk. In de jaren die volgden, groeiden het peuterspeelzaalwerk in Houten en Het Hummeltjeshonk flink. Tussen 2005 en 2010 bezochten jaarlijks ca. 170 peuters een peutergroep van Het Hummeltjeshonk. Al die jaren (vanaf 1982) is het door zowel het bestuur als door de leidsters belangrijk gevonden peuterspeelzaal Het Hummeltjeshonk als christelijke peuterspeelzaal te blijven kenmerken. Daarbij sloot Het Hummeltjeshonk in haar identiteit nauw aan bij de protestants-christelijke situatie in de gemeente Houten, die gekenmerkt wordt door het bestaan van evangelische, reformatorische en confessionele geloofsgemeenschappen. In de loop van de tijd is een samenwerking tussen de verschillende peuterspeelzalen ontstaan, die is gegroeid in intensiteit. In 2010 is de intentie uitgesproken om te fuseren tot één stichting. Inmiddels is de fusie achter de rug en is de stichting Peuterschool Houten een feit. Sinds deze fusie zijn de protestantschristelijke peutergroepen één van de keuzes binnen Peuterschool Houten geworden. 2. Grondslag De christelijke peutergroepen in Houten werken vanuit een protestants-christelijke levensovertuiging. Dit houdt in dat de peuter wordt gezien als geschapen door God en dat ook bij een peuter al een beginnend besef kan ontstaan van het bestaan van God, dat God alles heeft gemaakt en dat Hij van mensen houdt. De ervaringen met de aanwezigheid van God liggen voor de peuter meer op het gevoelsmatige dan op het verstandelijke vlak. De peuter kan de sfeer van eerbied, vertrouwen, geborgenheid en blijheid ervaren als volwassenen met hem zingen en bidden. Geloven is niet iets wat erbij komt : het gaat om een relatie met God. Deze relatie bepaalt alle facetten van ons mens-zijn. De leidsters op de speelzaal trachten door hun doen en laten iets van die relatie met God te laten zien. De Apostolische Geloofsbelijdenis, waar in het kort de belangrijkste elementen van het christelijke geloof zijn samengevat, geldt als grondslag van de christelijke peutergroepen in Houten: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van hemel en aarde. En in Jezus Christus, Zijn enige Zoon, onze Heer; die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria; Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, neergedaald in de hel; op de derde dag weer opgestaan uit de dood; opgevaren naar de hemel, waar hij zit aan de rechterhand van God, de almachtige Vader; vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Ik geloof in de Heilige Geest. Ik geloof één heilige, algemene, christelijke kerk, de gemeenschap van de heiligen; vergeving van zonden; wederopstanding van het lichaam; en een eeuwig leven. 3. Pedagogische uitgangspunten Peuterschool Houten heeft een overkoepelende visie op het pedagogische beleid. Het programma van de christelijke peutergroepen werkt dan ook vanuit de daarin geformuleerde visie op de ontwikkeling van de peuter. In aanvulling daarop geldt voor de christelijke peutergroepen dat ook aandacht besteed wordt aan de geloofsontwikkeling. Vanuit de onderkenning dat peuters spelenderwijs leren zal door de leidster naast het aanbieden van een eenvoudig Bijbelverhaal en het samen bidden en zingen ook tijdens gewone speelmomenten soms de aandacht gevestigd worden op het bestaan van God en hoe Hij is. Door ervaringsgericht te werken wordt aangesloten op de belevingswereld van 3

4 de peuter. 4. Dagprogramma De christelijke peutergroepen volgen het dagprogramma zoals beschreven is in het Informatieboekje. Aanvullend hierop wordt een eenvoudig Bijbelverhaal verteld, een gebedje gedaan en worden er ook christelijke liedjes gezongen. De christelijke peutergroepen besteden extra aandacht aan de christelijke feestdagen. Met Kerst vieren we de geboorte van Jezus in een prettige, feestelijke sfeer samen met de ouders/verzorgers of eventueel met opa en oma. Bij de kerstviering spelen het zingen, het Bijbelverhaal en de verwerking een centrale rol. Aan de andere christelijke feestdagen (Pasen, Hemelvaart en Pinksteren) wordt ook aandacht besteed, maar minder uitgebreid. Deze feestdagen zijn namelijk voor een peuter moeilijker te begrijpen en bij alle activiteiten op de peuterschool geldt dat aangesloten wordt op het niveau en de belevingswereld van de peuter. Met betrekking tot overige feestdagen geldt dat in de christelijke peutergroepen wél Sinterklaas wordt gevierd en dat er géén aandacht wordt besteed aan Halloween. 5. Methode Christelijke peuterschool Binnen het christelijk peuterschoolwerk wordt gewerkt met de werkmappen van stichting Kinderwerk Timotheüs ( Op basis van 6 verschillende werkmappen is globaal de onderstaande jaarindeling gemaakt: Periode Werkmap Zomer-herfst De schepping Met onderwerpen als: God maakte de dag en nacht, lucht en wolken; God maakte het land en de zee; God maakte gras, bomen, bloemen en stralende lichten; God maakte de vissen en de vogels; God maakte de dieren; God maakte de mensen en de rustdag en God maakte mij. Tijdens deze periode kan er bijvoorbeeld worden gewerkt aan de hand van het thema Wie ben ik? (zie uitgebreider themaoverzicht bij hoofdstuk thema s ) Noach Met onderwerpen als: Noach en zijn tent; Noach gaat timmeren; Alle dieren komen; Nog meer dieren komen; De ark is vol; Het regent dat het giet; De deur gaat open en Wat een mooie kleuren. Een thema dat hier goed bij past is Het weer of seizoenen. Herfst-kerst Jezus is geboren Met onderwerpen als: Maria krijgt bezoek; Jozef droomt; Op reis naar Bethlehem; Jezus is geboren; De herders komen op bezoek; Cadeautjes voor Jezus; Bij Simeon en Anna en Jezus in de tempel. Kerst-voorjaar Jezus is mijn Vriend Met onderwerpen als: Jezus roept Zijn discipelen; Jezus is op een bruiloft; De discipelen vangen heel veel vissen; Zacheüs wil graag Jezus zien; Jezus en de storm en Jezus geeft veel mensen te eten. Voorjaarmeivak. Jezus helpt Met onderwerpen als: Een verlamde man kan weer lopen; Een blijde man zegt: 'Dank U, Heer ; Een ziek jongetje wordt beter; Bartimeüs kan weer zien; Hoera voor Jezus; Jezus leeft! en Thomas ziet Jezus. Meivak.-zomer Samen danken Met onderwerpen als: 1. Wij danken U dat U van ons houdt 4

5 2. Wij bidden voor zieke mensen 3. Wij bidden: helpt U ons om naar U te luisteren 4. Wij mogen U iets vragen 5. Wij danken U voor het eten 6. Wij danken U, omdat U ons wilt helpen Thema s Vaak wordt themagericht gewerkt, omdat dit aansluit op de belevingswereld van de peuters. Het biedt de mogelijkheid om de peuters te laten merken hoe geloven met het alledaagse leven verweven is. De werkmappen van Timotheüs geven ruim de mogelijkheid om bijbehorende thema s te koppelen en eenvoudige Bijbelverhalen hierbij uit te zoeken. Diverse thema s (zoals seizoenen, het weer, rouwverwerking, feestdagen, ziek / gezond, wie ben ik?, wonen / verhuizen en emoties) kunnen aan bod komen en worden naar eigen inzicht door de leidsters gekozen. 6. Borging Om er voor te zorgen dat de christelijke peutergroepen hun identiteit behouden is de identiteit op dit moment op verschillende manieren geborgd. Periodiek wordt de borging geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Leidsters en vrijwilligers De christelijke peutergroepen worden geleid door professionele leidsters die de grondslag onderschrijven. In de geloofsopvoeding een ontwikkelingsgebied dat onderscheidend is voor de christelijke peutergroepen speelt het gedrag van volwassenen naar de peuter toe een belangrijke rol. Vanuit die achtergrond is het van belang dat de leidsters op de christelijke peutergroepen zelf leven vanuit een christelijke levenshouding. Van de leidsters wordt gevraagd dat zij bewust christen zijn en in hun leven de christelijke levensovertuiging uitdragen. Onder andere komt dit tot uitdrukking door actief deel te nemen aan een protestants-christelijke gemeente. Ook van vrijwilligers wordt, zoveel mogelijk, gevraagd hun christelijke levensovertuiging kenbaar te maken door schriftelijk in te stemmen met de Apostolische Geloofsbelijdenis. Ouders/verzorgers Een belangrijk principe bij alle peutergroepen is de overtuiging dat opvoeding en ontwikkeling onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Voor de opvoeding geldt dat de ouders/verzorgers de eerstverantwoordelijken zijn. In de praktijk blijkt dat ouders en leidsters gezamenlijk betrokken zijn bij veel aspecten van de opvoeding én bij de ontwikkeling van het kind. Daarom is het belangrijk dat er een overeenkomst is in de visie op het kind in de thuissituatie en in de peutergroepen. Het is in het belang van het kind als ouders/verzorgers zich in grote lijnen kunnen vinden in de christelijke uitgangspunten, die de basis vormen van de christelijke peutergroepen. Van ouders/verzorgers, van wie de peuter de christelijke peutergroep bezoekt, wordt dan ook verwacht dat zij de grondslag respecteren. Bestuur portefeuille Christelijke Identiteit De christelijke peutergroepen zijn onderdeel van Peuterschool Houten. De leidsters van de christelijke peutergroepen zijn werknemer van de stichting Peuterschool Houten. Aan de leidsters wordt leiding gegeven door de directeur, die ook in dienst is bij Peuterschool Houten. Peuterschool Houten wordt bestuurd door een bestuur, bestaande uit vrijwilligers. Binnen het bestuur is de portefeuillehouder christelijke identiteit primair verantwoordelijk voor het tot stand komen van, en toezicht houden op de doorvertaling van het christelijk identiteitsbeleid. Hij/zij is verantwoordelijk dat dit beleid aansluit op de wensen van de meerderheid van de ouders binnen de doelgroep, door o.a. afstemming 5

6 met meerdere christelijke stakeholders binnen de gemeente Houten (waaronder scholen en kerkgemeenschappen). De bestuurder gebruikt hiervoor o.a. de identiteitscommissie die voor hem als klankbord fungeert. Bij beëindiging van het bestuurslidmaatschap van deze bestuurder, zal door de het zittende bestuurslid van de christelijke identiteit een voordracht van een nieuw bestuurslid met dit taakveld aan het bestuur van Peuterschool Houten worden gedaan. Het bestuurslid kan hierbij gebruik maken van de identiteitscommissie. De identiteitscommissie fungeert onder verantwoordelijkheid van de bestuurder met taakveld christelijke identiteit. Minimaal eens in de drie jaar stelt het bestuur van Peuterschool Houten het christelijke identiteitsprogramma vast. Deze minimumfrequentie is vastgesteld om te borgen dat het christelijke identiteitsprogramma voldoende actueel blijft en blijft aansluiten bij het algemene pedagogische beleid van Peuterschool Houten. Het bestuurslid met de portefeuille christelijke identiteit is inhoudelijk verantwoordelijk voor het christelijke identiteitsbeleid en hij zorgt voor inbreng van het identiteitsprogramma in het bestuur. Tot slot heeft dit bestuurslid een bijzondere verantwoordelijkheid bij de aanstelling van nieuwe christelijke groepsleidsters. Van het bestuurslid dat de christelijke identiteit vertegenwoordigt wordt gevraagd dat hij bewust christen is en dat hij in zijn leven de christelijke levensovertuiging uitdraagt. Onder andere komt dit tot uitdrukking door actief deel te nemen aan een protestantschristelijke gemeente. Hij maakt zijn christelijke levensovertuiging kenbaar door schriftelijk in te stemmen met de Apostolische Geloofsbelijdenis. Identiteitscommissie De identiteitscommissie fungeert als klankbord en adviseert het bestuurslid met de christelijke identiteit over uiteenlopende identiteitsgebonden zaken. Zo kan de identiteitscommissie adviseren over de inhoud van het programma en over de voordracht van een nieuw bestuurslid met christelijke portefeuille bij zijn/haar vertrek. Er is géén directe, inhoudelijk inbreng bij het beleid of uitvoering van Peuterschool Houten. De identiteitscommissie is samengesteld uit mensen van verschillende kerkelijke gemeenten in Houten. Van de leden van de identiteitscommissie wordt gevraagd dat zij bewust christen zijn en in hun leven de christelijke levensovertuiging uitdragen. Onder andere komt dit tot uitdrukking door actief deel te nemen aan een protestants-christelijke gemeente. Leden van de identiteitscommissie maken hun christelijke levensovertuiging kenbaar door schriftelijk in te stemmen met de Apostolische Geloofsbelijdenis. Ondersteuner Christelijke Identiteit Bij Peuterschool Houten is een ondersteuner met als taak deskundigheidsbevordering van de christelijke peuterleidsters en het actueel houden van het christelijke programma. Zij/hij is ook lid van de identiteitscommissie en maakt zijn/haar christelijke levensovertuiging kenbaar door schriftelijk in te stemmen met de Apostolische Geloofsbelijdenis. Deze deskundige verzorgt twee keer per jaar bijscholing voor de leidsters. De ondersteuner stelt de agenda op voor deze bijeenkomsten, in overleg met de directeur van Peuterschool Houten. Deze ondersteuner ondersteunt de leidsters die werkzaam zijn op de protestants-christelijke groepen van Peuterschool Houten bij de opzet en ontwikkeling van het identiteitsprogramma dat op de groep gebruikt wordt. Verder zit de ondersteuner de identiteitsbijeenkomsten voor en bespreekt de ondersteuner met de leidsters op welke wijze het programma in de groepen kan worden gebruikt. Tot slot adviseert de ondersteuner de directeur over de wijze waarop het programma het best gebruikt kan worden. Voor de ondersteuner en deze identiteitsbijeenkomsten is jaarlijks budget beschikbaar. Elk jaar wordt de ondersteuning geëvalueerd (na de tweede bijeenkomst) en worden er afspraken gemaakt voor het nieuwe jaar. De ondersteuner ontvangt hiervoor een vrijwilligersvergoeding. Verder is de ondersteuner bewust christen en is kerkelijk meelevend met een protestants-christelijke kerk in (de omgeving van) Houten. IB Peuterschool Houten heeft een Intern Begeleider (IB-er) in dienst, die door de leidsters ingeschakeld kan worden wanneer er vragen of zorgen zijn over de ontwikkeling van een 6

7 kind. Soms stellen ouders van de christelijke peutergroepen hulp op prijs van iemand met een christelijke identiteit. Wanneer de IB-er van de stichting geen christen is, kan de deskundige (ondersteuner christelijke identiteit) deze taak vervullen. 7

8 Bijlage 1 Deze tekst kan op de website geplaatst kan worden. Ook kan deze tekst bij de inschrijving / plaatsing op een christelijke peutergroep aan de ouders verstrekt worden: Algemeen Peuterschool Houten is een professionele organisatie met een pedagogisch verantwoord beleid. De groepen bestaan uit maximaal 15 kinderen en worden geleid door een gediplomeerde, professionele en ervaren leidster. Daarnaast helpt er altijd een hulpouder in de peutergroep; iedere ouder komt af en toe aan de beurt. Ook zijn er diverse vrijwilligers die onze leidsters helpen. Uw kind staat bij ons centraal. We besteden aandacht aan zijn/haar sociale, emotionele, motorische, cognitieve, creatieve en zintuiglijke ontwikkeling. Zo kan uw kind zich voorbereiden op de basisschoolperiode. Er zijn gezamenlijke activiteiten, bijvoorbeeld in de kring, knutselen of eten en drinken. Maar natuurlijk is er ook ruimte om vrij te spelen, zowel binnen als buiten. Bij dit alles geldt een vast dagritme. Christelijke grondslag In de protestants-christelijke groepen wordt gewerkt vanuit een christelijke visie op het kind. Daarin worden peuters gezien als unieke schepselen van God. De Bijbel is hierbij het uitgangspunt. Een en ander is samengevat in de grondslag, de zogenaamde Apostolische Geloofsbelijdenis, die door alle leidsters onderschreven wordt. Elk kind is welkom bij ons, of het nu uit een christelijk gezin komt of niet, maar we verwachten wel van ouders dat ze deze belijdenis respecteren. In de praktijk blijkt dit op verschillende manieren. We geven door aan de kinderen dat God er voor hen is, dat Hij alles gemaakt heeft en van hen houdt. We zeggen gebedjes op met de kinderen, zingen christelijke liedjes en vertellen eenvoudige verhalen uit de Bijbel, bijvoorbeeld over de schepping, de ark van Noach en over Jezus. Ook met ons eigen gedrag en taalgebruik laten we zien wat ons geloof inhoudt. Er wordt gebruik gemaakt van een christelijk methode en er is een jaarindeling, zodat alle onderwerpen aan bod komen. Feesten en thema's We besteden extra aandacht aan de christelijke feestdagen, met name het Kerstfeest. We vieren dit feest samen met de ouders of eventueel met opa en oma. We richten ons op het zingen, het verhaal van de geboorte van Jezus en de verwerking. De andere christelijke feestdagen (Pasen, Hemelvaart en Pinksteren) vieren we ook, maar iets minder uitgebreid. Natuurlijk is het ook groot feest bij de verjaardag van ieder kind. Verder wordt het Sinterklaasfeest gevierd en sluiten we elk jaar af met een vrolijk zomerfeest. 8