Gewasbescherming Basis

Transcriptie

1 Gewasbescherming Basis

2 Geïntegreerde gewasbescherming

3 Geïntegreerd telen (duurzame GB) 1.Preventiemaatregelen 2. Waarnemen 3. Niet-chemische bestrijding 4. Chemische bestrijding

4 Van bestrijden naar beheersen ton actieve stof jaren 80 +/- 25 % daarvan het milieu Emissie globaal = 5000 ton actieve stof Jaren 2000 halveert deze hoeveelheid Ontwikkelingen in GWB: vergroten van opbrengsten aandacht voor kwaliteit focus op duurzaamheid

5 8 principes volgens EU-richtlijn Duurzame Gewasbescherming

6 Overheidsbeleid in NL Huidige beleid gebaseerd op de nota Gezonde groei, duurzame oogst Doelstellingen: Voldoen aan alle nationale en internationale eisen voor milieu-, water- en voedselveiligheid, menselijke gezondheid en arbeidsomstandigheden. Vanaf 2014 moeten alle professionele gebruikers van gewasbescherming geïntegreerde gewasbescherming toepassen De waterkwaliteit moet uiterlijk 2023 op orde zijn In 2018 maar nog 50 % overschrijdingen t.o.v voornamelijk door het verplichte gebruik van doppen met 75 % driftreductie op het hele perceel en een teeltvrije zone van tenminste 50 cm Biodiversiteit / neonicotinoiden: Imidacloprid (Admire), Thiacloprid (Calypso), Flonicamid (Teppeki).

7 Preventieve (voorkómende) maatregelen Bedrijfshygiëne (het wegnemen van infectiebronnen) Kennis van ziekten, plagen en onkruiden die je kan verwachten. Gezond pootgoed, zaaizaad en plantgoed. Rassen en cultivars met een hoge resistentie Bestrijding grondgebonden ziekten (bijv. aaltjes) door teeltplanaanpassing, raskeuze en bedrijfshygiënische maatregelen. Goede groeiomstandigheden (bodemstructuur)

8 Waarnemen Waarnemen / scouting (systematisch en de resultaten noteren) Bestrijdingsdrempels / schadedrempels: een norm die aangeeft of een bestrijding rendabel is en dus moet worden uitgevoerd Voorbeeld bestrijdingsdrempel voor bietenvlieg in bieten

9 Waarschuwingssystemen Sneltest voor plantenziekten NAK-t, IRS, commerciële bedrijven Vangplaten gele: witte vlieg, varen rauwmug en mineervlieg en blauwe: trips en bonenvlieg) Feromoonvallen Signaalclips Verklikkerplanten Sneltest met antiserum (Checkit Agrifood test)

10 Teeltechnische en cultuurtechnische maatregelen ras- en cultivarkeuze m.n. resistentie (monogene en polygene of duurzame resistentie; fysio specifieke resistentie; veldresistentie; overgevoeligheidsresistentie) bouwplan, teeltplan en vruchtwisseling zaaien, planten poten (diepte en tijdstip) beïnvloeden ziektegevoeligheid (stikstofbemesting, middelen op basis van silicium, vetzuren en sporenelementen) enten

11 Niet-chemische gewasbescherming maatregelen 1. biologische bestrijding is zeer selectief, alleen het plaagorganisme wordt aangepakt en er treden nooit resistentieproblemen op. predators; parasieten; micro-organismen, biologische grondontsmetting afrikaantjes, Soedan gras en Sorghum / blauwzuurgas 2. mechanische bestrijding onkruiden schoffelen, eggen, frezen, aanaarden, vingerwieder en borstelmachines + wegknippen van nesten van rupsen of opzuigen uit bomen en heesters 3. fysische bestrijding onkruiden branden, aaltjes bestrijden door perceel onder water zetten - inunderen, stomen en andere warmtebehandelingen enz.

12 Biologische gewasbescherming in de praktijk

13 Gebruik natuurlijke vijanden in open teelt!? Nog maar weinig want: Verdwijnen naar andere percelen, Ongunstige weersinvloeden Voorbeelden biologische bestrijding in open teelten: Bestrijding van engerlingen met dierparasitere aaltjes Bestrijding van uienvlieg met steriele mannetjes / gammastralen (De Groene Vlieg b.v.) Groenbemesters Afrikaantjes (Tagetes patula) ter bestrijding van wortellesieaaltjes, Raketblad (Solanum sisymbriifolium) ter bestrijding van aardappelcysteaaltjes

14 Natuurlijke akkerranden

15 Cameragestuurde schoffelmachine (Mechanische onkruidbestrijding)

16 Chemische bestrijding in een geïntegreerd systeem als alle andere mogelijkheden om een ziekte, plaag of onkruid te bestrijden niet tot het gewenste resultaat hebben geleid. Beslissingsondersteunende systemen (BOS) soort rekenprogramma waarin zoveel mogelijk variabelen zijn verwerkt en vervolgens een advies gegeven: wel of niet spuiten, keuze van het middel en soms de dosering. (Gewis, Crop-it, Dacom, Prophy, Optibol, Opticrop ) Lage doseringssystemen (LDS) bij de bestrijding van onkruiden in jonge stadium drie of vier keer met tussenpozen van 7 tot 10 dagen met aangepaste lage doseringen volgens het principe onkruid zien is onkruid spuiten Minimale Letale Herbicide Dosis (MLHD) computerprogramma's waar het ontwikkelingsstadium van de onkruiden ingevoerd wordt om een advies te krijgen.

17 Chemische bestrijding in een geïntegreerd systeem (2) Behandeling van zaad, stek-, plant- en pootgoed Pleksgewijze behandelingen (alleen de haarden te bestrijden en de bestrijding van wortelonkruiden in het openbare groen en in de open teelten) Middelenkeuze - rekening houdend met de milieubelasting, de selectiviteit en de arbeidsveiligheid van dat middel

18 Het etiket van een middel

19 Het etiket - termen Werkzame (actieve) stof en hulpstof Formulering- de samenstelling en vorm waarin je het middel kunt kopen. Toelatingsnummer bestaat uit vier of vijf cijfers met een N erachter. Het W-nummer geeft het aantal keren aan dat het etiket gewijzigd is. Uitverkooptermijn Opgebruiktermijn

20 Gebruiksvoorschrift en gebruiksaanwijzing Welk gewas en tegen welke aantastingen je het middel mag gebruiken. Hoe je het middel moet toepassen en hoeveel je ervan moet gebruiken (maximale dosering) voor een goede werking. Maximale aantal toepassingen per seizoen. Beperkingen m.b.t. emissie, drift, veiligheidstermijn, de betredingstermijn en resistentie (ongevoelig worden tegen de toepassing van een middel).

21 Lijst van H- en P-zinnen De lijst van gevarenaanduidingen (H-zinnen / Hazard=gevaar) en voorzorgsmaatregelen (P-zinnen / Precaution=voorzorg) volgens Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) van VN die in de Europese Unie gebruikt wordt. H301 = "Giftig bij inslikken. P270 = "Niet eten, drinken of roken tijdens het gebruik van dit product."

22 Opname door de huid

23 Acute vergiftiging Je merkt direct dat je vergiftig bent. Acuut betekend letterlijk met snel verloop. LD 50 (Median Lethal Dose for 50% of subjects) is de hoeveelheid van een stof die bij 50% van een populatie tot de dood leidt. Chronische vergiftiging (Chronisch = slepend) Je merkt niet direct dat je vergiftigt bent. De gevolgen al na 3 jaar, maar soms pas na drie generaties. Effecten van chronisch gif (CMR stoffen): Kankerverwekkende eigenschappen. Kans op geboortelijke afwijking (bij je kind) Erfelijke afwijkingen (bij je kind) Allergische reacties.

24 Gevaarsymbolen op het etiket

25 Zeer giftig: Giftigheid en symbolen LD 50 = < 25 mg/kg Giftig: LD 50 = mg/kg Gezondheid schadelijk: LD 50 = mg/kg

26 Geef aan wat je met de lege verpakking moet doen. STORL aanwijzingen op het etiket (Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen)

27 Milieumeetlat

28 Berekening middel en spuitvloeistof De juiste hoeveelheid middel en water!? Te veel middel extra milieubelasting en schadelijk voor het gewas. Te veel aangemaakte oplossing niet meer kunnen gebruiken en moet je het afvoeren.

29 Dosering: Dosering en concentratie de hoeveelheid middel die per oppervlakteeenheid van een perceel wordt toegediend of de hoeveelheid middel die ja aan 100 liter water toevoegt. Concentratie (mengverhouding) De verhouding tussen de hoeveelheid gewasbeschermingsmiddel en de hoeveelheid water. De concentratie wordt berekend in kilogram of liter per 100 liter water of in gram (g) of milliliter (ml) per liter water

30 Dosering berekenen via de concentratie Stap 1: Bepaal de oppervlakte van een perceel = lengte x breedte Stap 2: Bereken hoeveel water je moet gebruiken Deel het aantal liters water benodigd per hectare door De uitkomst is de hoeveelheid liters per m². Stap 3: Berekening middel Het water uit stap 2 te delen door 100 = 1 % van de berekende hoeveelheid water.