Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag MEVA/AEB jan. 08

Transcriptie

1 De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag 21 jan. 08 Onderwerp Bijlage(n) Uw brief Slim investeren in gezondheid 4 Inleiding Op 8 oktober 2007 hebben het Centraal Planbureau (CPB) en het institute for Medical Technology Assessment (imta) hun document QALY-tijd, Nieuwe medische technologie, kosteneffectiviteit en richtlijnen gepubliceerd. Tevens is er op deze dag door het CPB een conferentie georganiseerd op mijn ministerie over dit onderwerp. Daarnaast heeft de Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ) op 17 oktober 2007 zijn advies Rechtvaardige en duurzame zorg uitgebracht. Dit is een vervolg op het advies van de RVZ Zinnige en duurzame zorg uit Ik onderschrijf grotendeels de analyse en aanbevelingen die het CPB en de RVZ geven. Graag stuur ik u de drie documenten gelijktijdig toe, omdat ik het belangrijk vind om de technologische vooruitgang én de kosteneffectiviteit te verbinden. De bovengenoemde drie rapporten tezamen bieden mij de kans om u te melden hoe ik in de komende kabinetsperiode wil komen tot de beste inzet van medische technologie. Hieronder versta ik genees- en hulpmiddelen, behandelmethoden inclusief operatietechnieken, diagnosetechnieken en vormen van preventie. Tevens geef ik in deze brief mijn standpunt over de gehanteerde methodologie van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) naar aanleiding het CVZ-advies Pakketbeheer in de praktijk, zoals aangekondigd in mijn brief Standpunt pakketbeheer en pakketadvies CVZ (Kamerstukken II, , XVI, nr. 168). In deze brief wil ik u, mede namens de staatssecretaris, het volgende onder uw aandacht brengen. Allereerst zal ik mijn opvatting geven over de waarde van medische technologie en mijn ambitie hoe medische technologie het beste kan worden ingezet. Voorts geef ik u mijn visie hoe de optimale inzet van medische technologie wordt verwezenlijkt, door gebruik te maken van kosteneffectiviteit bij het opstellen van richtlijnen alsmede kosteneffectiviteitafweging bij pakketbeslissingen in de Zvw en AWBZ. Tot slot geef ik aan hoe ik dit in de komende periode wil realiseren. Van belang daarbij zijn een betere beschikbaarheid van informatie over kosteneffectiviteit, het gebruik van kosteneffectiviteit in richtlijnen waar mogelijk, naleving van richtlijnen door de beroepsgroepen, transparante besluitvorming rondom pakketbeslissingen en de tijdelijke toelating van interventies tot het verzekerde pakket. Postbus EJ DEN HAAG Telefoon (070) Fax (070) Bezoekadres: Correspondentie uitsluitend Parnassusplein 5 richten aan het postadres 2511 VX DEN HAAG met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief Internetadres:

2 2 1. Medische technologie is van enorme waarde Zorg is meer dan geld. Een puur financiële benadering van de zorg gaat voorbij aan het extra levensgeluk van langer en gezond leven. Zorg is ook en vooral aandacht, toewijding en betrokkenheid. Bovendien is een investering in de zorg, evenals bijvoorbeeld onderwijs, een investering in onze toekomst. Door te investeren in zorg onderhouden wij met elkaar het menselijk kapitaal. Zo is door medische technologie de zorgverlening in de afgelopen decennia vele malen beter geworden. Door technologische innovaties, alsmede door innovaties in de bedrijfsvoering kunnen patiënten vroegtijdiger, sneller en beter worden behandeld. Het gaat hierbij niet alleen om verbeteringen in diagnostiek en curatie, maar ook om vooruitgang op het gebied van verzorging, verpleging en patiënttevredenheid. Betere technologie in de zorg betekent betere zorg en/of zorg die efficiënter kan worden geleverd. Dit levert grote baten op voor het individu en de maatschappij. Het onderzoek van het CPB en imta geeft aan dat medische technologie veel gezondheidswinst kan opleveren. Het versnelt de zorgverlening en zorgt ervoor dat mensen langer (in goede gezondheid) kunnen leven. De inzet van medische technologie kent ook een groot maatschappelijke rendement. Allereerst is door medische technologie de tijd van behandelingen en verzorging verkort. Hierdoor kan men veel sneller weer aan het werk en is het ziekteverzuim lager. Daarnaast geeft medische technologie een impuls aan de kenniseconomie en de economische groei van ons land. Tot slot kan een juiste inzet van medische technologie helpen om de uitgavengroei van de gezondheidszorg te temperen. Natuurlijk gaat het mij hierbij niet over de absolute hoogte van kosten alleen. Kosten zijn belangrijk omdat ze in directe zin door de premiebetaler moeten worden opgebracht. Maar mijns inziens moet de aandacht zich primair richten op de verhouding tussen de kosten en de baten. Het gaat om value for money in economentaal, het gaat om maatschappelijke meerwaarde vanuit het perspectief van de samenleving. Dit laatste geeft ook impliciet aan waarom het draait: hogere kosten zijn acceptabel indien daar zorgwinst tegenover staat. Uiteraard gaat dit gepaard met nadere afwegingen. 2. Ambitie Kwaliteitverbetering is een speerpunt van het beleid. Vanzelfsprekend, zoals ook in mijn brief Koers op Kwaliteit (Kamerstukken II, , , nr. 18) geschreven is, is het vertrekpunt de patiënt/cliënt en zijn zorgvraag. Kwalitatief goede zorg is zorg die zoveel mogelijk is toegesneden op de individuele behoefte van de cliënt: dat betekent dat de zorg effectief, veilig en op tijd is. Een goede, tijdige implementatie van medische technologie draagt hieraan bij. Het is daarom mijn ambitie om het gezondheidszorgstelsel zo in te richten dat medische technologie op de beste, meest effectieve manier wordt gebruikt en verspreid. Het CPB en de RVZ geven aan dat dit kan door beter gebruik te maken van kosteneffectiviteitsanalyses. Door middel van kosteneffectiviteitsstudies kunnen de maatschappelijke baten en de maatschappelijke kosten van medische technologie in kaart worden gebracht. Dat stelt ons in staat om afwegingen te maken en die medische technologie te gebruiken en te verspreiden die gezondheidswinst oplevert en welvaartsverhogend is. Juist in een periode dat zorgkosten toenemen, is onder andere voor het draagvlak van stijgende zorgpremies- een doelmatige besteding nóg belangrijker.

3 3 Daarnaast acht ik het van belang dat, in navolging van het RVZ rapport Duurzame en rechtvaardige zorg, een breed draagvlak voor de te nemen beslissingen op basis van de criteria rechtvaardigheid en solidariteit ontstaat. In de cure zijn meer gegevens beschikbaar over kosteneffectiveit dan in de caresector. Mijn streven is om ook in de care kosteneffectiviteitsafwegingen mogelijk te maken. 3. Visie op de doelmatige inzet van medische technologie 3.1 Inleiding Het is in het collectief gefinancierde domein van de gezondheidszorg (Zvw en AWBZ) onontkoombaar afwegingen te maken. Om bovengenoemde ambitie waar te maken moet onze gezondheidszorg zo zijn ingericht dat enerzijds het gebruik van medische technologie wordt gestimuleerd daar waar de maatschappelijke baten groter zijn dan de maatschappelijke kosten en anderzijds de inzet van medische technologie moet worden beperkt wanneer er sprake is van niet doelmatige zorgverlening. Een systeem dat voor iedereen, ongeacht de ziektelast, relatief dure therapieën toestaat, tast uiteindelijk het draagvlak in het systeem aan, omdat zorg vrijwel per definitie een schaars goed is. Gegeven die schaarste is een effectieve inzet van medische zorg nodig en zinvol. Bovendien, in zijn rol als patiënt/cliënt zal de burger altijd de beste therapie wensen, ongeacht de maatschappelijke kosten. In zijn rol als premiebetaler wordt zijn solidariteit als lastendrager op de proef gesteld. Willen wij de solidariteit in de zorg in de toekomst als fundament handhaven, dan is het nodig keuzen te maken welke zorg we wel en niet aan verschillende patiëntengroepen verlenen. De keuzen in de zorg zijn nooit volledig waardevrij. Er moeten normatieve afwegingen worden gemaakt voor welke patiëntengroep wij welke behandeling rechtvaardig vinden. Immers, de vraag welke zorg moet worden verleend is géén koele berekening van de vraag in hoeverre medische interventies zich verhouden tot de in geld waardeerbare extra levensjaren. Het is de intrinsieke waarde en waardigheid van het leven die bij de afwegingen in de zorg een belangrijke rol speelt. De beslissingen over het wel of niet inzetten van medische technologie worden daarbij gemaakt op een tweetal niveaus: het niveau van de medische behandelpraktijk en bij pakketbeslissingen. 3.2 Beslissingen in de medische behandelpraktijk In de medische behandelpraktijk zijn de beslissingen over het gebruik van medische technologie belangrijk voor de maatschappij. Hier gaat het over de primaire behandelrelatie waarbij de patiënt volledig centraal staat. Juist hier is het van belang om te kijken wanneer het gebruik van medische technologie zinvol is. Immers, niet iedere technologie is voor elke patiëntengroep even effectief. De doelmatigheid van een medische technologie hangt af van bijvoorbeeld de leeftijd, gezondheidstoestand, consumptiepatroon en andere aandoeningen van de patiënt.

4 4 Ter illustratie geef ik u de behandeling van verkalkte kransslagaderen. Hiervoor bestaan grofweg drie behandelmethoden: medicijnen, een dotterbehandeling en een bypassoperatie. Voor mensen met een lichte aderverkalking volstaan medicijnen. De twee andere methoden hebben dan nauwelijks meerwaarde: de meerkosten staan niet in verhouding tot de minimale gezondheidswinst. Bij een zware meervoudige aderverkalking is het direct uitvoeren van een bypassoperatie het meest kosteneffectief, bij een zware enkelvoudige aderverkalking is dat een dotteroperatie. Kortom: de meest kosteneffectieve methode kan verschillen. Het inzichtelijk maken van de doelmatigheid van medische technologie voor verschillende patiëntengroepen kan door het gebruik van kosteneffectiviteitsstudies. Bij kosteneffectiviteitsstudies kunnen de kosten en effecten van twee of meer alternatieven systematisch met elkaar worden vergeleken. Mede op basis hiervan kan een afgewogen keuze worden gemaakt wat de juiste behandeling is voor welke patiëntengroep. Het CPB en imta geven in hun rapport aan dat meer en beter gebruik van kosteneffectiviteit in de richtlijnen, protocollen en standaarden de beste manier is om meer doelmatigheid op het niveau van de behandelpraktijk te bewerkstelligen. De gedetailleerde praktijkrichtlijnen die door de beroepsbeoefenaars zelf worden opgesteld bieden meer mogelijkheden om recht te doen aan de behoefte aan maatwerk. In richtlijnen kan immers worden aangegeven wie wanneer welke zorg moet krijgen. Ik onderschrijf deze bevinding en zie het meewegen van kosteneffectiviteit in de richtlijnen als een kansrijke beleidsoptie om meer doelmatigheid in de zorg te realiseren. De gedachtelijn is evident: professionals die hun eigen richtlijnen naleven, vormen een beter referentiekader dan louter geschreven regels. De professional is in staat de kennis van de state-of-the-art te combineren met de karakteristieken van de individuele casus die hij/zij behandelt. Dit ligt ook in het verlengde van de toewijding en zorg die centraal moeten blijven staan in de relatie tussen patiënt en zorgverlener. 3.3 Beslissingen rondom het verzekerde pakket in de Zvw en AWBZ In het advies Zinnige en duurzame zorg dat de RVZ in juni 2006 heeft uitgebracht, adviseert de RVZ dat via een zogenoemde assessmentfase langs objectieve, kwantificeerbare criteria een oordeel moet worden gegeven of bepaalde zorginterventies uit de collectieve middelen gefinancierd moeten worden. Met het oog op de betaalbaarheid van de zorg is door de Raad op basis van een aantal criteria een grenswaarde voorgesteld. De RVZ licht toe dat het begrip rechtvaardigheid veelal in de assessmentfase wordt gekoppeld aan de ziektelast. Indien de ziektelast laag is, lijkt het niet rechtvaardig om hoge ziektekosten in rekening te kunnen brengen. De RVZ stelt daarbij een grenswaarde. De Raad geeft aan dat zij vrij willekeurig is gekozen en afhankelijk is gemaakt van de ernst van de aandoening, waardoor het criterium noodzakelijkheid is geïncorporeerd in deze fase. Deze grens heeft bij het bekend worden van dit advies voor veel media-aandacht gezorgd. Ik ben niet voornemens deze grens in absolute zin te hanteren. Aan de assessmentfase wil ik gestalte geven door in deze fase de criteria effectiviteit en kosteneffectiviteit te expliciteren. Dit kan door de (kosten)effectiviteit van interventies uit te drukken in de kosten per Quality Adjusted Life Year (QALY). Daarnaast dient ook de ziektelast van de aandoeningen te worden onderzocht. Met de kosteneffectiviteit en effectiviteit uitgedrukt in QALY s en de ziektelast kunnen de interventies beter met elkaar worden vergeleken. Hiermee kan ook tot een integrale afweging tussen zorginterventies

5 5 worden gekomen. Dat is een goede zaak. Met het CVZ zal ik overleggen hoe dit kan worden bereikt. De Raad adviseert voorts in zijn tweede rapportage Rechtvaardige en duurzame zorg dat in oktober is uitgebracht, om in een zogenoemde appraisalfase van de besluitvorming het in de assessmentfase genomen principebesluit, maatschappelijk te toetsen en daarbij tot een min of meer objectief oordeel te komen of bepaalde interventies uit de collectieve middelen betaald kunnen worden. Uiteraard spelen bij het afwegingsproces ook andere overwegingen, een rol, zoals de vraag of bepaalde interventies wel tot de collectief gefinancierde zorg behoren. De objectieve en kwantificeerbare criteria uit de assessmentfase worden getoetst met de beginselen van rechtvaardigheid en solidariteit. De RVZ stelt voor om deze fase te laten uitvoeren door een Commissie van kroonleden bij het CVZ. Aangezien de maatschappelijke toetsing uitsluitend onafhankelijk kan geschieden moet deze geschieden door anderen dan degenen die belast waren met de assessment. In deze fase dienen alle betrokken partijen ook patiëntenorganisaties te worden betrokken. De zorgpatiënt/cliënt dient de gelegenheid te krijgen om invloed uit te oefenen op de zorg, wat eraan bijdraagt dat het pakket c.q. de zorg aansluit op de zorgvraag/voorkeuren van patiënten. Daarna volgt een politiek besluitvormingstraject, waarna uiteindelijk de minister van VWS beslist in overleg met uw Kamer of een bepaalde interventie in of uit het via Zvw en AWBZ verzekerde pakket moet. Ter illustratie: enerzijds kunnen niet doelmatige of achterhaalde interventies uit het pakket. Zo heb ik uw Kamer op 11 juli 2007 laten weten, in reactie op het CVZ pakketadvies 2007, dat ik voornemens ben de vergoeding van benzodiazepinen te laten vervallen per 1 januari 2009 in die gevallen waar het gebruik niet doelmatig is. Anderzijds overweeg ik bepaalde evidence based doelmatige preventieve interventies juist op te nemen in het verzekerde pakket waarvan ik vind dat zij tot de collectieve zorg behoren. Ik onderschrijf dit slot van de besluitvormingsprocedure. Immers, het maken van keuzes over de samenstelling van het verzekerde pakket is uiteindelijk altijd een politieke verantwoordelijkheid. Het is uiteindelijk aan mij en de Kamer om een integrale afweging te maken bij de keuzes van interventies die wel of juist niet vergoed moeten (blijven) worden. De hiervoor geschetste systematiek waarin via de assessmentfase en appraisalfase en uiteindelijk in de afronding van dit proces, de politieke besluitvorming van de pakketbeslissing geldt zowel voor de cure als de care. Met de RVZ ben ik van mening dat de werkwijze van de huidige pakketbeheerder, het CVZ, in dezelfde omvang voor de op basis van de AWBZ verzekerde zorg als de op basis van de Zvw verzekerde zorg dienen te gelden. In de cure is echter veelal meer informatie beschikbaar dan in de caresector als het gaat om gegevens over de kosteneffectiviteit van de interventies en ziektelast van aandoeningen. Het CVZ zal niet alleen richtlijnen voor te gebruiken onderzoeksmethoden moeten vaststellen, zoals nu reeds geschiedt voor farmaco-economisch onderzoek, maar zal tevens in de care actief naar informatie moeten zoeken. Dit vereist veel onderzoek en dat acht ik van groot belang. Juist in de AWBZ zal in de komende jaren moeten worden gekeken naar de omvang van het verzekerde pakket om een evenwichtige samenstelling te kunnen bewerkstelligen. Zowel in de Zvw als de AWBZ dient onderzocht te worden of interventies op grond van de stand van de wetenschap en praktijk behoren tot de te verzekeren prestaties.

6 6 Beide RVZ-adviezen ondersteunen de ingeslagen weg in de besluitvorming rond pakketbeslissingen die sinds de invoering van het nieuwe zorgstelsel meer expliciet in gang is gezet. Sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet is al een veranderingstraject ingezet door het CVZ een belangrijke rol te geven als pakketbeheerder. Het CVZ heeft de wettelijke taak mij te adviseren over de samenstelling van het pakket. Het CVZ maakt in zijn advisering over het pakket allereerst een inventarisatie op basis van vier criteria noodzakelijkheid, effectiviteit, kosteneffectiviteit en uitvoerbaarheid. Het CVZ zal dus bij zijn voorstellen om het verzekerde pakket uit te breiden of in te perken aangeven wat de kosteneffectiviteit van de betreffende interventie is. Daarna weegt en waardeert het CVZ de gegevens uit de inventarisatiefase. Of bepaalde interventies tot de verzekerde zorg in het kader van de Zvw of de AWBZ behoren of daartoe zouden moeten behoren wordt in beginsel beoordeeld op grond van de wet- en regelgeving, met inbegrip van de stand van de wetenschap en de praktijk. Ik onderschrijf de opvatting van de RVZ dat idealiter de door de wetenschappelijke of beroepsverenigingen geformuleerde richtlijnen de basis kunnen vormen voor de besluitvorming rond de vraag welke interventies wel en welke niet uit de collectieve middelen worden vergoed. In de assessmentfase betrekt het CVZ richtlijnen systematisch bij de pakketbeoordeling. Voor het CVZ zullen up-to-date evidence richtlijnen, waarin kosteneffecitiviteitsoverwegingen adequaat zijn verdisconteerd, in hoge mate leidend zijn. Ik onderschrijf de ingeslagen weg van het CVZ. De aanbevelingen van het RVZ sluiten dan ook in grote mate aan bij de huidige werkwijze van het CVZ, zoals verwoord in het CVZrapport Pakketbeheer in de praktijk van december 2006, maar geven een verdere inkleuring aan de criteria. Ik hecht er veel waarde aan dat de transparantie van het besluitvormingsproces inzichtelijk wordt gemaakt. In de appraisalfase zou zoveel mogelijk naar de samenhang van het pakket moeten worden gekeken. Als er zaken in het pakket komen, kunnen er achterhaalde of ondoelmatige interventies uit. Dit betekent dat daar waar het CVZ in de assessmentfase slechts naar enkelvoudige interventies kijkt, het CVZ in de appraisalfase eigenlijk naar verschillende interventies tegelijkertijd zou moeten kijken. Van belang hierbij is dat de collectieve zorguitgaven niet ongecontroleerd doorgroeien. De budgettaire kaders in de zorg dienen daarom mede richting te geven aan de besluitvorming rondom de pakketbeslissingen. Voor het kabinet is het Budgettair Kader Zorg daarom een randvoorwaarde waarbinnen pakketbeslissingen in beginsel genomen moeten worden. Het CVZ zal hiermee rekening houden bij zijn advisering, dat wil zeggen dat het CVZ tegenover voorstellen tot pakketuitbreiding ook voorstellen voor pakketbeperking doet.

7 7 4. Inzet komende periode Om zowel op het niveau van de medische behandelpraktijk alsmede bij pakketbeslissingen in Zvw en AWBZ op de beste wijze te investeren in medische technologie onderneem ik de volgende acties: A. Betere beschikbaarheid van informatie over kosteneffectiviteit Een belangrijke voorwaarde is een goede beschikbaarheid van informatie over kosteneffectiviteit. Hierbij hebben de overheid, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en wetenschap een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. In vergelijking tot andere Europese landen wordt er in Nederland al flink geïnvesteerd in kosteneffectiviteitsonderzoek. Zo stel ik jaarlijks een indicatief bedrag van 15,2 mln. euro beschikbaar voor doelmatigheidsonderzoek, dat o.a. kosteneffectiviteitsonderzoek bevat, door ZonMw. Dit onderzoek behelst overigens niet alleen onderzoek van nieuwe medische technologie, maar ook van al langer beschikbare technologie en de organisatie van zorg. Daarnaast bestaat er sinds kort het ZonMw-programma Dure Geneesmiddelen voor doelmatigheidsonderzoek in het kader van de beleidsregel dure geneesmiddelen, met een indicatief budget van 24 mln voor een periode van 8 jaar. Ook wordt er op de UMC s veel onderzoek naar doelmatigheid van medische technologie verricht, wat mede wordt gefinancierd door het ministerie van VWS. Ik streef naar een betere beschikbaarheid van goede vergelijkbare kosteneffectiviteitsinformatie. Want ondanks bovengenoemd onderzoek is er vaak onvoldoende (goede, vergelijkbare) informatie beschikbaar over de kosteneffectiviteit van medische technologie. Dit geldt eveneens voor de kosteneffectiviteitsinformatie in de care. Voordat kosteneffectiviteit bij beslissingen in de care een rol kunnen spelen zal eerst moeten worden bekeken hoe kosteneffectiviteitsonderzoek in de care wordt vormgegeven. In de komende maanden zal ik bekijken hoe het ministerie samen met verzekeraars, wetenschap, zorgindustrie, zorgaanbieders en andere instellingen zoals het CVZ, het Centraal BegeleidingsOrgaan voor de intercollegiale toetsing (CBO) en ZonMw ervoor kunnen zorgen dat er meer wordt geïnvesteerd in het generen van meer kosteneffectiviteitsonderzoek van preventie, cure en care en in een betere verspreiding van de bestaande kosteneffectiviteitskennis. B. Gebruik van kosteneffectiviteit in richtlijnen waar mogelijk In sommige gevallen, zoals de richtlijnen van het Nederlands Huisartsen Genootschap, is bij het opstellen van de richtlijnen naast medische kennis ook doelmatigheid meegenomen als criterium. In veel andere gevallen speelt kosteneffectiviteit hooguit in de marge een rol en worden de richtlijnen bijna uitsluitend gebaseerd op medische kennis. Ik wil mij de komende jaren inzetten om kosteneffectiviteit als criterium te laten meewegen in de richtlijnen, zodat medische technologie op een betere en doelmatige wijze kan worden gebruikt. Dit betekent bijvoorbeeld dat in beginsel gekozen dient te worden voor het goedkoopste alternatief wanneer twee of meer interventies een nagenoeg gelijke gezondheidswinst opleveren. En de (meer)kosten van een interventie moeten in redelijke verhouding staan tot de gezondheidswinst. In die gevallen waar informatie over kosteneffectiviteit beschikbaar is, dient kosteneffectiviteit een rol te spelen bij het opstellen van de richtlijnen. Zoals aangegeven in

8 8 mijn visie op het geneesmiddelenbeleid (Kamerstukken II, , , nr. 37) valt hierbij te overwegen een onafhankelijk kwaliteitsinstituut te belasten met het inbedden van de kwaliteits- en doelmatigheidscriteria en het bevorderen van de totstandkoming van richtlijnen die daaraan beantwoorden. In de komende maanden zal ik met de beroepsbeoefenaren en hun wetenschappelijke verenigingen overleggen hoe hieraan gestalte kan worden gegeven. C. Naleving van richtlijnen door de beroepsgroepen Het is dan ook van belang dat deze richtlijnen worden nageleefd door de zorgverleners. Zorgverleners onderling dienen elkaar hierop aan te spreken. Ook verzekeraars hebben een belangrijke rol. Zij kunnen, meer dan nu al het geval is, in de toekomst het naleven van richtlijnen meenemen in hun contracteerbeleid. Hiervoor ga ik met de beroepsorganisaties in overleg om te bezien hoe patiëntenperspectief en kosteneffectiviteit (nog) beter kunnen worden verwerkt in richtlijnen en protocollen en hoe de naleving van richtlijnen en protocollen kan worden verbeterd. Volgend najaar maak ik de stand op van de afspraken met de sector over het gebruik van kosteneffectiviteit in de richtlijnen en de naleving. Op basis van hun reacties zal ik bezien of aanscherping van het ingezet beleid noodzakelijk is. D. Transparante besluitvorming rondom pakketbeslissingen De RVZ stelt voor om de appraisalfase van de pakketbeoordeling te laten uitvoeren door een Commissie van kroonleden bij het CVZ. Inmiddels heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Verzwaren incassoregime premie en andere maatregelen zorgverzekering. Hierin is opgenomen het voorstel om per 1 januari 2008 een aparte commissie in te richten bij het CVZ dat tegemoet komt aan deze aanbeveling van de RVZ. Naast de drie leden van het bestuur van het CVZ zal de commissie bestaan uit maximaal zes leden die op basis van deskundigheid door mij worden benoemd. Door middel van voorliggende wijziging wordt in de wet vastgelegd dat een zorgvuldige voorbereiding van de hier bedoelde pakketadviezen in ieder geval een voorbereiding in de hier bedoelde commissie vergt. Dit voorziet in een onafhankelijke uitvoering van de appraisalfase en komt tegemoet aan het door het RVZ voorgestelde kroonledenmodel. De betrokkenen van het CVZ bij de assessmentfase zijn immers niet betrokken in de appraisalfase. E. Tijdelijke toelating van interventies tot het verzekerde pakket Het RVZ adviseert tijdelijke toelating van interventies onder voorwaarden mogelijk te maken. In de motie Schippers/Agema (Kamerstukken II 2006/07, , nr. 92) heeft u mij verzocht om een voorstel voor een regeling van tijdelijke toelating tot het pakket van veelbelovende innovaties onder de voorwaarde dat gedurende de periode van de tijdelijke toelating de therapeutische meerwaarde en kosteneffectiviteit van de innovatie worden aangetoond. Ter uitvoering van de motie-schippers/ Agema is het College voor zorgverzekeringen (CVZ) en ZonMw bij brief van 8 mei 2007 gevraagd te onderzoeken of een regeling zoals in de motie wordt gevraagd mogelijk is en te komen met een gezamenlijk voorstel op basis waarvan een beslissing kan worden genomen. Bij brief van 13 november 2007 (Kamerstukken II, , XVI, nr. 72) heb ik u het rapport van CVZ en ZonMw aangeboden. Uit het rapport blijkt dat het probleem niet de beschikbaarheid is van regelingen die ruimte geven, maar de kennis daarvan. Daarom stellen het CVZ en ZonMw voor om samen met de NZa een gezamenlijk loket in te richten. Het gezamenlijk loket kan ervoor zorgen dat de bestaande regelingen voor zorginnovaties

9 9 beter benut worden. Aan de hand van de ervaringen van het loket zullen NZa, ZonMw en CVZ zich inspannen oplossingen aan te dragen en/of mij te adviseren over te nemen stappen. Vanuit de ervaringen van het loket moet dus blijken of naast de al bestaande regelingen een aanvullende regeling/financiering getroffen moet worden voor veelbelovende zorginnovaties. Ik heb aangeven dit een goed voorstel te achten en zo snel mogelijk het gezamenlijk loket ingericht te willen zien. 5. Slot Gezondheid is een waardevol goed. Het is daarom van groot belang te blijven investeren in preventie en gezondheidszorg. Door zorgverlening en inzet van medische technologie verbetert onze gezondheid en ons welbevinden. Dat is pure winst voor mens, gezin en maatschappij. Ik acht het daarbij van belang om in de komende jaren het inzicht te blijven verschaffen in de materiële en inmateriële baten van de zorg. Op deze wijze kan aan de burger zichtbaarder worden gemaakt hoe en waaraan het belasting- en premiegeld wordt besteed, waarmee het draagvlak voor de solidariteit in ons gezondheidszorgstelsel wordt bestendigd. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dr. A. Klink