Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 Voortplanting en ontwikkeling

Transcriptie

1 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 Voortplanting en ontwikkeling Samenvatting door een scholier 3932 woorden 16 januari ,7 221 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie, H2, Voortplanting en ontwikkelingen. 1. het voortplantingsstelsel van een Man. balzak-> in de balzakken liggen de teelballen, het is 2 graden lager dan in de buikholte. Dat is gunstig voor de ontwikkeling van de zaadcellen. Organen functie Bijballen Opslag zaadcellen Eikel Vangt seksuele prikkels op Penis Brengt sperma de vagina in Prostaat Produceert vocht met voedingstoffen voor de zaadcellen Teelballen Vervoert urine en sperma Urineblaasjes Produceren basisch vocht dat de zaadcellen activeert Zaadleiders Vervoeren zaadcellen zwellichamen Brengen de penis in erectie Hoe loopt de weg van een zaadcel? de zaadcellen gaan vanaf de telballen naar de bijballen. Daar worden ze tijdelijk opgeslagen. Bij een zaadlozing worden de zaadcellen vanuit de bijballen via de zaadleiders voortgestuwd. De zaadleiders komen uit op de urinebuis, vanuit daar verlaten ze het lichaam. hoe werkt de vorming van zaadcellen? (= spermatognese) Doordat de wandcellen van de zaadkanaaltjes zich voortdurend delen. Er ontstaan zaadcelmoedercellen. De zaadcelmoedercellen gaan delen en er ontstaan cellen die zich ontwikkelen tot zaadcellen. Wat is het nut van het samentrekken ban de balzak als het koud is? Zo blijft de temperatuur in de balzak constant. Pagina 1 van 13

2 Waarom is tijdens koorts het percentage misvormden zaadcellen groter? Als je koorts hebt is de temperatuur te hoog voor een goede ontwikkeling van de zaadcellen. Wat is het gevaar als er urine bij het sperma komt? Als er urine bij sperma komt, worden de zaadcellen vernietigd. Dit komt doordat urine ene hoger percentage schadelijke stoffen heeft dan sperma. zwellichamen-> bevatten veel holten. Als de slagaders in de penis verwijden, worden deze zwellichamen gevuld met bloed, en word de penis stijf en groter. (=erectie) 2. Het voortplantingsstelsel van een vrouw. Organen functies Baarmoeder Ontwikkeling van een embryo Clitoris Vangt sexuele prikkels op Eierstokken Produceren eicellen Eileiders Vervoeren eicellen. Hier is ook de bevruchting van een eicel door een zaadcel. Kleine schaamlippen Klieren die slijm produceren waardoor de toegang tot de vagina glad wordt vagina Hierlangs komt een kind ter wereld. En bij menstruatie wordt een deel van het baarmoederslijmvlies hierlangs verwijderd. een jongen follikel-> een laag cellen die om de cellen heen zitten die zich tot eicel ontwikkelen. Oögenese-> de rijping van eicellen in de follikel. Ovulatie (eisprong)-> als een eicel rijp is, puilt hij buiten de eierstok uit. Dan neemt de follikel veel vocht op, waardoor die openbarst en de eicel wordt uitgestoten. Gele lichaam-> follikel weefsel wat in de eierstok achterblijft. Placenta-> een speciaal orgaan wat ontwikkeld word tijdens de zwangerschap, waar de uitwisseling van stoffen tussen het bloed van de moeder en het bloed van de embryo plaatsvindt. Maagdenvlies-> een slijmvlies plooi die de vagina gedeeltelijk afsluit. Waardoor kan een eicel slechts door 1 zaadcel worden bevrucht? Nadat de eicel bevrucht is (alleen de kop van de zaadcel) vormt het een bevruchtingsmembraan waar geen andere zaadcellen door heen kunnen. Wat gebeurt er als het bevruchtingsmembraan nog niet af is als de volgende zaadcellen al komen? Dan sterft de gehele eicel af. Stel dat een meisje 13 is als ze voor het eerst ongesteld wordt, en 50 jaar is als ze het voor het laatst is. Ze heeft geen kind gekregen. Hoeveel eicellen kwamen tijdens haar leven vrij? = 37, je hebt ongeveer 13 ovulaties per jaar. 37 x 13 = ongeveer 500 eicellen. In welke periode na de ovulatie kan de bevruchting plaatsvinden? Pagina 2 van 13

3 Het kan plaatsvinden binnen 12 uur na de ovulatie. Leg uit dat de kans op een kind met een afwijking groter is naarmate de vrouw ouder wordt en dat, dat bij een man weinig uitmaakt. De eicellen die een vrouw produceert worden ook ouder naarmate de vrouw ook ouder wordt. Hierdoor is de kans op een eicel met een afwijkend chromosoom groter. Bij een man worden steeds nieuwe zaadcellen aangemaakt. 3. hormonale regeling van de voortplanting. Proces Hormoon hormoonklier Bij een jongen ontwikkelingen de secundaire geslachtskenmerken zich. Testosteron Teelballen In de teelballen komt de vorming van zaadcellen op gang. FSH Hypofyse In de teelballen word de vorming van zaadcellen voltooit. Testosteron Teelballen In de teelballen wordt het mannelijk geslachtshormoon geproduceerd LH hypofyse Bij een meisje ontwikkelen de secundaire geslachtskenmerken zich. Oestrogenen o.a. cellen uit de wand van de rijpende follikels. In de eierstokken rijpen follikels. FSH en LH Hypofyse Na een menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies dikker. oestrogenen o.a. cellen uit de wand van de rijpende follikels. In een eierstok treed ovulatie op. LH hypofyse In de eierstok wordt een geel lichaam gevormd. LH hypofyse Klieren in de baarmoederslijmvlies scheiden stoffen af voor een eventueel embryo. Progesteron Het gele lichaam In de borsten ontwikkelen zich melkklieren progesteron Het gele lichaam en de placenta Hormoonklieren->geven hun sappen af aan het bloed. Hormonen-> de geproduceerde sappen. secretie->de productie en de afgifte van stoffen door cellen hypofyse-> de centrale regelaar van de voortplanting. (hormoonklier, die zich in de hypothalamus bevind, onderaan de hersens) de hypofyse maakt hormonen: - FSH (follikelstimulerend hormoon) - LH (luteïniserend hormoon) Onder invloed van deze hormonen word de hormoonproductie van andere geslachtshormonen geregeld. De vorming van zaadcellen staat onderinvloed van 2 hormonen: - FSH, door de hypofyse geproduceerd, stimuleert de vorming van zaadcellen. - Testosteron, invloed op verdere ontwikkeling van de zaadcellen., gestimuleerd door LH. Cellen van leydig-> vormen testosteron. (ze liggen tussen de zaadkanaaltjes.) Terugkoppeling: Bij een bepaalde concentratie hypofyse remt het testosteron-> hypofyse maakt minder LH-> cellen van leydig maken minder testosteron-> testosteron gehalte daalt-> hypofyse gaat weer meer LH produceren. Pagina 3 van 13

4 Door testosteron veranderd het uiterlijk van een jongen in de puberteit. Secundaire geslachtskenmerken-> baard in de keel, borsthaar, haargroei geslachtsorganen. Vrouwelijke hormoonklieren: Oestrogenen-> onder invloed van FSH en LH, gevormd door hypofyse scheidde de follikels oestrogenen af. (oestradiol, oestron) Gele lichaam-> ontstaat uit follikel na de ovulatie. Produceert: oestrogenen, progesteron. het bloedverlies ontstaat door kapotte bloedvaatjes. De beschadigen ontstaan bij het afstoten van het slijmvlies in de baarmoeder. Menstruatiecyclus-> het afstoten van het slijmvlies, elke maand opnieuw. De eerste 12 dagen van de menstruatie->de hypofyse produceert FSH en LH. FSH stimuleert de rijping van de follikels in de eierstokken. FSH en LH stimuleren de productie van oestrogenen door cellen uit de wand van de rijpende follikels. Onder invloed van de oestrogenen wordt het baarmoederslijmvlies dikker en gaat het meer klieren bevatten. Ovulatie-> In de eierstokken bereikt 1 van de rijpende follikels een voorsprong op de andere -> de follikels die minder snel rijpen sterven af -> de productie van oestrogenen door de rijpende follikel bereikt het hoogtepunt. -> dit stimuleert de hypofyse tot afgifte van veel LH. -> de hoge concentratie LH in het bloed stimuleert de opname van vocht in de rijpende follikel. -> de eicel barst open. Ovulatie. Na de ovulatie-> LH stimuleert de vorming van het gele lichaam uit het follikel weefsel. Door progesteron-> het baarmoederslijmvlies wordt dikker en de klieren in het baarmoederslijmvlies gaan stoffen afscheiden. Deze stoffen kunnen als voedsel dienen voor het embryo. Menstruatie -> Progesteron-> remt de afgifte van FSH en LH af door de hypofyse -> door gebrek aan LH sterft het gele lichaam af. -> progesteron productie stopt. -> baarmoederslijmvlies wordt gedeeltelijk afgestoten. -> het gaat via de vagina het lichaam uit. ->menstruatie. de menstruatie beging 14 dagen na de ovulatie. Na de menstruatie -> Gele lichaam produceert geen progesteron meer-> de afgifte van FSH en LH word niet meer afgeremd. -> nieuwe follikels rijpen en het baarmoederslijmvlies wordt weer opgebouwd. Zwangerschap-> na een bevruchting produceert het gele lichaam nog 3 maanden progesteron, onder invloed van HCG (wordt de eerste weken na de bevruchting door het kind gevormd, daarna door de placenta. -> door HCG blijft het gele lichaam functioneren. -> na 3 maanden vergaat het gele lichaam. -> placenta neemt progesteronproductie over. -> progesteron houd zwangerschap in stand. (het baarmoederslijmvlies blijft dik en klierrijk.) -> progesteron zorgt ervoor dat de melkklieren in de borsten wordt ontwikkeld. Geen menstruatie en ovulatie meer-> progesteron remt de afgifte van FSL en LH af door de hypofyse. In Pagina 4 van 13

5 de eierstokken komen geen nieuwe follikels tot rijping. Wat is het gevolg van de beïnvloeding die de hormonen LH en testosteron wederzijds hebben op elkaars secretie? De concentratie van de beide hormonen in het bloed word contant gehouden. Soms worden sporters betrapt op testosteron als doping, met welk doel hebben de sporters het gebruikt? Hiermee kun je meer spieren ontwikkelen. Wat kan er gebeuren als vrouwelijke sporters te veel testosteron gebruiken? Ze krijgen een zwaardere stem en meer haargroei. Wat is er aan de hand als je binnen je zwangerschap ongesteld wordt? Dan is het embryo los geraakt van het baarmoederslijmvlies. Er ontstaat een miskraam. Wat is de functie van HCG? Het gele lichaam in stand houden zodat, dat het oestrogenen en progesteron kan produceren. Op welke manier wordt er aangetoond dat je zwanger bent? Als je zwanger bent dan zit er HCG in je urine. Op welke manier zorgt het progesteron er voor dat de zwangerschap in stand blijft? Het progesteron zorgt dat de zwangerschap stand hou, doordat: - het baarmoederslijmvlies dikker word en de klieren stoffen gaan afscheiden. - Het baarmoederslijmvlies in stand wordt gehouden doordat er geen menstruatie optreed. - De afgifte van LH en FSH wordt afgeremd door de hypofyse. Zodat er geen follikels rijpen en er geen ovulatie optreed. 4. seksueel overdraagbare aandoeningen. Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA)-> infectie ziekte die je door intiem lichamelijk contact kan krijgen van een besmette persoon. Aids-> tast het afweersysteem van de besmette persoon aan. hierdoor is de persoon vatbaar voor allerlei ziektes. HIV-> hierdoor wordt aids veroorzaakt. Je kan besmet zijn zonder de symptomen te hebben. Iemand die het virus heeft gaat antistoffen maken tegen het virus. De antistoffen zijn alleen niet sterk genoeg. Seropositief-> een persoon besmet met het HIV virus. Waarin onderscheiden seksueel overdraagbare aandoeningen zich van andere ziektes? Deze ziektes kun je allen krijgen via intiem lichamelijk contact met een besmet persoon. Andere infectieziektes kun je ook anders krijgen. Pagina 5 van 13

6 Waarom is het wassen en afspoelen van de geslachtsorganen geen goed middel om besmettingen met SOA te verkomen? De besmetting kan bijvoorbeeld ook plaatsvinden via de mond. Het vaginaal vocht en sperma is ook moeilijk te verwijderen. Wat zijn symptomen van gonorroe? Slijm en etter uit de penis en vagina. Pijn bij het plassen Wat zijn symptomen van syfilis? Zweertjes aan de geslachtsorganen, mond, tong of anus. Later verlammingen en geestelijke achteruitgang. Wat zijn de symptomen van chlamydia? Waterige afscheiding uit de urinebuis of vagina, of bloedverlies uit de vagina. Waarom is het moeilijk om vast te stellen hoe veel mensen chlamydia hebben? Twee derde van de mensen die chlamydia hebben heeft geen symptomen. Wat wordt er bij een aids test aangetoond? Of er antistoffen tegen het HIV virus in de urine zitten. 5. geboorteregeling. Geboorteregeling-> als een vrouw samen met een man een kind of niet wil. Anticonceptie-> er worden maatregelingen genomen die de bevruchting tegengaan. Periodieke onthouding-> geen geslachtsgemeenschap ik de vruchtbare periode. Door de temperatuur bij te houden kun je zien wanneer je ovulatie is. Soms loopt dit fout, omdat de meeste vrouwen een onregelmatige menstruatiecyclus hebben. Soms is je temperatuur hoger als je verkouden bent of koorts hebt. Onderbroken geslachtsgemeenschap-> de man trekt de penis uit de vagina als hij zijn orgasme voelt aankomen. Dit kan vaak fout gaan omdat er soms al zaadcellen met het vocht van de penis zijn mee gekomen. Het vergt ook veel zelfbeheersing van de man. De pil-> het meest gebruikte anticonceptie middel wat in Nederland gebruikt wordt. Combinatie pil-> bevat een strip met 21 of 22 tabletten die elk een oestrogeen en progestageen hormoon bevatten. Driefasepil-> combinatiepil, die 3 kleuren tabletten bevat. De tabletten moeten in de aangegeven volgorde worden genomen. Per fase wordt de hoeveelheid progestageen hormoon iets hoger. Minipil->tabletten bevatten alleen progesteron in een lage concentratie. Sterilisatie-> door een operatieve ingreep onvruchtbaar worden. Man: zaadleiders word een stukje van weggehaald. Daarna worden de uiteinde dichtgemaakt zodat ze niet meer aan elkaar groeien. De zaadcellen kunnen het lichaam nou niet meer verlaten en worden in de Pagina 6 van 13

7 bijballen afgebroken. Vrouw:eileiders onderbroken, waardoor de zaadcellen niet meer in aanraking kunnen komen met de eicellen. Morning after pil-> twee keer een tablet van een zware combinatiepil. Op welke drie manieren voorkomen de hormonen in de pil zwangerschap? - de natuurlijke cyclus kan zo beïnvloed worden dat er in het algemeen geen eicel meer kan vrijkomen. - Het slijmvlies van de baarmoeder wordt onderschikt voor de innesteling van een eventuele bevruchte eicel. - En het baarmoederhalskanaal ontstaat een slijmprop die het zaadcellen moeilijk maakt om in de baarmoeder te komen. Kun je de pil innemen als je ook andere medicijnen gebruikt? Nee dat kan in de meeste gevallen niet, er zijn geneesmiddelen die de doeltreffendheid van de pil verminderen. Mag je de pil fijn kauwen voor dat je hem inslikt? Nee dat mag niet, je moet hem doorslikken. Waarom is de methode van anticonceptie erg onbetrouwbaar? De lichaam temperatuur kan om hoog gaan als je verkouden bent bijvoorbeeld. Welke 2 hormonen bevat de pil? Kunstmatig gesynthetiseerd oestrogeen hormoon en een progestageen hormoon Wat zijn de na en voordelen van de pil? Nadelen: hoofdpijn, gewichtstoenamen, misselijkheid, gespannen gevoel in de borsten. Voordelen: menstruatie is niet zo heftig. Waarom mag een pessarium niet meteen na een geslachtsgemeenschap uit de vagina worden gehaald?. het sperma wat er nog in zit mag niet doordringen tot de baarmoeder. Zal er bij een 35 jarige vrouw die zich heeft laten castreren menstruatie voorkomen? Ja, want de productie van eicellen en geslachtshormonen gaat gewoon door. Kun je een overtijdsbehandeling een anticonceptiemiddel noemen? Nee want er worden geen maatregelen genomen om een bevruchting tegen te gaan. 6. Embryonale Ontwikkeling. Klievelingsdelingen-> delingen waarbij geen groei plaats vind. Embryoblast-> begin van de embryo Pagina 7 van 13

8 Trofoblast-> buitenste laag cellen Chorion-> buitenste vruchtvlies Amnion-> binnenste vruchtvlies Vruchtwater-> beschermt het embryo tegen schokken en tegen uitdroging. Zygote deelt een aantal keer -> komt in de baarmoeder aan -> holte gevuld met lucht -> deel van het klompje cellen vormt het begin van een embryo. -> trofoblast zorgt voor de innesteling in het baarmoederslijmvlies. -> cellen van trofoblast scheiden de enzymen af die het baarmoederslijmvlies oplossen. -> klompje zakt er in. -> baarmoederslijm groeit over het klompje heen. -> trofoblast vormt chorion. -> chorion vormt uitstulpingen die zorgen dat voedingstoffen en zuurstof wordt opgenomen uit het baarmoedervlies. -> in de Embryoblast zijn 2 holtes ontstaan, de amnionholte en de dooierzak -> tussen deze holtes ontwikkelt het embryo zich-> dooierzak verdwijnt na een tijdje-> amnionholte breid sterk uit, zodat de wand vocht in de holte afgeeft-> de wand van de amnionholte komt tegen de chorion aan te liggen en vormt het amnion-> de beide vruchtvliezen omgeven dan de amnion holte die gevuld is met vruchtwater-> na 3 weken krijgt het embryo niet genoeg zuurstof en voedingstoffen binnen, als de opname van deze stoffen alleen maar door diffusie en actief transport zouden plaatsvinden. Het wordt versneld omdat er in het embryo een hart en bloedvaten worden ontwikkeld. Placenta-> wordt voornamelijk gevormd door chorionvlokken en de bloedruimte (het baarmoederslijmvlies en de chorionvlokken). In de navelstreng lopen 3 bloedvaten. Het hart van het embryo pompt bloed door de twee navelstrengslagaders naar de placenta toe. Het bloed van de moeder en het embryo blijft in de placenta gescheiden door dunnen vliezen. Door deze vliezen vindt de uitwisseling van stoffen plaats.(tegenstroomprincipe) Door diffusie en actief transport worden voedingstoffen en zuurstof opgenomen uit het moederbloed naar het embryo bloed. Koolstofdioxide en afvalstoffen wordt afgegeven aan het moederbloed. Einde van de tweede maand-> alle weefsels gevormd en alle organen zijn aanwezig. Derde maand-> het embryo wordt nu foetus genoemd. Het lijkt nu al op een mens. Tijdens deze periode vind de groei plaats. Na 4 maanden-> moeder kan de bewegingen van de foetus voelen. Na de eerste drie maanden-> gele lichaam heeft progesteron en oestrogenen geproduceerd. In de groeiende placenta is ook meeroestrogenen en progesteron geproduceerd. Na drie maanden neemt de placenta de productie geheel van het gele lichaam over. Pagina 8 van 13

9 Aan het einde van de zwangerschap-> productie van hormonen in de placenta neemt af. -> productie van hypofysehormonen wordt niet meer geremd. Prolactine-> dit hormoon stimuleert de lactatie, dat is de productie van melk in de borsten. Oxytocine-> hypofysehormoon, dat weeën veroorzaakt. Miskraam-> Wanneer de placenta onvoldoende progesteron produceert-> baarmoederslijmvlies kan niet in stand worden gehouden. -> baarmoederslijmvlies wordt dan samen met embryo afgestoten. Oorzaken miskraam: - onvoldoende progesteron productie door de placenta. - embryo is door een erfelijke afwijking niet levensvatbaar. - door bepaalde ziekteverwekkers Buitenbaarmoederlijk zwangerschap-> innesteling van cellen vind buiten de baarmoeder plaats. Innesteling vind dan plaats in de eileider, buikholte of eierstok. De innesteling buiten de baarmoeder heeft vaak ernstige inwendige bloedingen tot gevolg. De arts moet ingrijpen. De embryo moet operatief verwijderd worden. Een buitenbaarmoederlijk zwangerschap kan ontstaan door, vernauwing van de eileider. Twee- eiige tweeling-> als bij een ovulatie twee eicellen tegelijkertijd vrijkomen. Een eiige tweeling->als tijdens de delingen het klompje in de eileider of in de baarmoeder wordt gesplits. Leg uit dat het klompje cellen dat uit de Zygote ontstaat, pas na de innesteling kan groeien. Dan kan het pas voedingstoffen opnemen. Welke hormonen zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies op het moment van innesteling dik en klierrijk is? Oestrogenen hormonen. Welke rol speelt de trofoblast bij de innesteling van het klompje cellen? Cellen van de trofoblast scheiden enzymen af die het baarmoedervlies plaatselijk oplossen, Waardoor de innesteling kan plaatsvinden. Op welke manier komt het embryo de eerste weken aan zuurstof en voedingstoffen? Via chorionvlokken. (uitstulpingen van het buitenste slijmvlies) Wat gebeurt er met het chorion gehalte tijdens verdere ontwikkelingen? Het verdwijnt, doordat het amnionholte zich sterk ontwikkeld en tegen het chorion komt aan te liggen. Worden de eerste twee maanden van de embryonale ontwikkeling gekenmerkt door groei of ontwikkeling? Door ontwikkeling, omdat de weefsels gevormd zijn en de organen aanwezig zijn. Het embryo is dan nog heel klein. Pagina 9 van 13

10 Bestaat de navelstreng uit weefsel van de moeder of van het embryo? Uit het weefsel van het embryo. Welk orgaan bestaat uit het weefsel van de moeder en de embryo? De placenta. Waarom neemt een embryo veel calcium op uit het bloed van de moeder? Calcium gebruikt het embryo voor de groei van de botten. Hoe kan het dat er drugsverslaafde baby s zijn? Als de moeder tijdens de zwangerschap regelmatig drugs gebruikt, zullen de drugs door de placenta in het bloed van de embryo worden opgenomen. Het immuun systeem word pas enkele maanden na de geboorte geactiveerd. Hoe kan het dat het embryo een soort van weerstand tegen ziekteverwekkers heeft? Door de antistoffen van de moeder die door de placenta heen ook in het embryo zijn bloed is gekomen. Werken de longen, dijspieren en de nieren al voor de geboorte van de foetus? De longen nog niet, de nieren en dijspieren wel al. Op welke drie manieren kan een drieling ontstaan? - bij de ovulatie komen drie cellen vrij die elk door een zaadcel worden bevrucht. - Een eicel wordt bevrucht, tijdens de deling raken twee groepjes cellen los van het klompje cellen. Elk klompje ontwikkelt zich tot een embryo. - Twee eicellen worden door een zaadcel bevrucht. Bij 1 klompje raakt een groepje cellen los. Elk ontwikkelt zich tot een embryo. Wanneer ontstaan foetussen met gezamenlijk vruchtwater? Als de splitsing van een 1 eiige tweeling plaatsvindt na de innesteling in het baarmoederslijmvlies. 7. nieuwe voortplantingstechnieken. Verschillende oorzaken van het afnemen van vruchtbaarheid: - hoeveelheid sperma is afgenomen. - De kwaliteit sperma is afgenomen. - Vrouwen willen steeds later moeder worden. - Stoffen in het milieu hebben een nadelige invloed op de vruchtbaarheid. - Chloorhoudende middelen kunnen hormoonverstorend zijn. - Medicijnen kunnen hormoonverstorend zijn. Kunstmatige inseminatie KI-> als de teelballen van een man geen gezonde of te weinig zaadcellen produceren. Een vrouw krijgt dan sperma van een andere man in haar. In vitrofertillisatie IVF->als de eileiders van een vrouw zijn verstopt. Door toediening van hormonen worden Pagina 10 van 13

11 er meerdere eicellen tot rijping gebracht. Vlak voor de ovulatie haalt de arts de eicellen weg uit de eileider. De arts voegt dan het sperma van de man toe. Implantatie-> klompjes cellen worden in de baarmoeder gebracht. Om een geslaagde innesteling te vergroten worden meestal 2 klompjes ingebracht. Preïmplantatiediagnostiek PID-> gezondheidstoestand van het klompje cellen wordt onderzocht voordat het wordt geïmplanteerd. 1 cel wordt weggenomen uit het 8 cellig stadium voor onderzoek. Als er iets ontdekt wordt worden de 8 cellen niet geïmplanteerd. Zo wordt geprobeerd het percentage IVF behandelingen te vergroten. Bij welke behandeling tegen ongewenste kinderloosheid wordt vaak gesproken over een reageerbuisbaby? Bij IVF. Noem drie factoren die de oorzaak kunnen zijn van een laag aantal zaadcellen? - strakke broeken dragen - zittende positie - de teelballen produceren te weinig of ongezonde zaadcellen. 8. de geboorten. Een foetus kan vanaf 24 weken buiten de baarmoeder in leven worden gehouden. Dit met hulp van medicijnen en technische hulpmiddelen. Weeën-> samentrekkingen van spieren in de baarmoederwand. Deze samentrekkingen ontstaan onder invloed van het hypofysehormoon Oxytocine. Bevalling gebeurt in drie fases: - ontsluiting - uitdrijving - nageboorte ontsluiting: indaling-> bij weeën dat het onderste deel van de baarmoederwand en de baarmoederhals om het hoofdje van de foetus worden getrokken. Na de indaling komen weeën om de 5 of 3 minuten. Ontsluiting-> de slijmprop in de baarmoederhals wordt groter. De vruchtvliezen breken. Uitdrijving: De weeën worden heftiger en de buikwand trekt zich samen. (persweeën). De moeder gaat ook persen. Het hoofdje draait naar beneden, om door het onderste schaambeen van de moeder te kunnen. Later draait de romp ook. Stuitligging-> eerst het kontje of een voetje naar buiten. Dwarsligging-> niet via de vagina geboren worden. Pagina 11 van 13

12 Nageboorte: Als het kindje is geboren is het nog bedekt met huidsmeer. Het baby tje wordt meteen gewassen omdat deze laag bescherming geeft tegen ziekteverwekkers. De baby wordt ondersteboven gehouden oom het slijm uit de longen te halen. De nagelstreng wordt vervolgens afgeklemd en afgeknipt. Doordat er geen bloed meer stroomt stijgt het koolstofdioxide gehalte van de baby. Door de stijging ontstaat een prikkel zodat de baby kan ademhalen. Nageboorte-> als de placenta, resten van de navelstreng en de vruchtvliezen losgewoeld worden van de baarmoeder. Zuigeling-> een baby die alleen maar met melk wordt gevoed. De darmen zijn nog niet geschikt voor het verwerken van vast voedsel. Oxytocine-> hormoon dat vrijkomt uit de hypofyse. Door dit hormoon trekken de spiertjes in de wand van de afvoergangen van de melkklieren samen. Hierdoor wordt de melk naar buiten geperst. Moedermelk-> bevat alle voedingstoffen die nodig zijn voor de groei van de baby. Het bevat ook antistoffen die de baby beschermen. Ovalen venster-> een opening tussen de linker en de rechter boezem. Er stroomt zo een gedeelte van het bloed meteen van de linkerboezem naar de rechterboezem. Dit bloed wordt in de linkerboezem naar de aorta geperst. Doctus Arteriosis-> verbinding tussen de longslagader en de aorta. Het grootste gedeelte van het bloed dat in de rechterkamer wordt weggepompt gaat via de doctus arteriosis naar de aorta. Waardoor worden weeën aan het einde van de zwangerschap veroorzaakt? Aan het eind van de zwangerschap daalt de productie van oestrogenen hormonen en progesteron snel. Daardoor wordt de afgifte van Oxytocine door de hypofyse niet meer afgeremd. Onder invloed van Oxytocine ontstaan weeën. Welk gevaar ontstaat er als de moeder gaat persen terwijl de ontsluiting niet volledig is? Dan ontstaat het gevaar dat de baarmoederhals inscheurt. Waardoor komt de ademhaling van een pasgeboren baby op gang? Door het stijgen van het koolstofdioxide gehalte in het bloed, na het afklemmen van de navelstreng. Op welke manier ontstaat de navel? De navelstreng zit aan de baby vast, na een tijdje droogt die uit en valt die er af. Welke rol hebben prolactine en Oxytocine bij het zorgen van een zuigeling? Prolactine: stimuleert de productie van melk Oxytonicine: komt vrij uit de hypofyse als reflex op het zuigen aan de tepel. Onder invloed van Oxytonicine trekken de spiertjes in de wand van de afvoergangen van de melkklieren samen, waardoor de melk naar buiten wordt geperst. Pagina 12 van 13

13 Door welke aanpassing stroomt er door de foetus veel minder bloed in de longen dan bij een pasgeborenen? Ovale venster en Ductus arteriosis. bij sommige kinderen heelt de klep die het ovale venster afsluit niet goed. Er blijft dan bloed van de rechterboezem naar de linkerboezem lopen. Wordt het zuurstofgehalte in de aorta dan hoger of lager? Lager, er komt dan zuurstof arm bloed in de aorta. Welke bloedvat of bloedvaten kunnen bij een embryo bloed bevatten met de maximale zuurstofverzadiging? De navelstrengader In welk bloedvat zal bij een embryo de zuurstofspanning het hoogst zijn, onderste of bovenste holle ader? Onderste holle ader want daar mond de navelstreng ader op uit Wanneer is de bloeddruk op de aorta het hoogst, voor de geboorte of na de geboorte? Na de geboorte want voor de geboorte pompt de linker kamer weinig bloed weg. 9. de levenscyclus van de mens geestelijke groei en ontwikkeling gaat veel langer door dan de lichamelijke. Grove motorische ontwikkelingen-> leren bewegen met je lichaam. Fijne motorische ontwikkelingen-> kleine dingetjes pakken bijv. Actieve euthanasie-> handelingen verricht om het leven van een patiënt te beëindigen. Passieve euthanasie-> nalaten van handelingen die het leven kunstmatig verlengen. Welk deel van de mens groeit in verhouding het minst snel en welke het snelst? Het hoofd het minst snel, en ledematen(benen en armen) het snelst. Noem 2 lichamelijke ontwikkelingen die in de puberteit plaatsvinden. Secundaire geslachtsdelen en het groeien van de voortplantingsorganen. Wordt tijdens de groei het lichaamsoppervlak groter of kleiner in verhouding met de inhoud? Kleiner Een laag geboortecijfer versterkt in de westerse landen vergrijzing, leg dat uit. Het percentage jongen mensen neemt af en het percentage oude mensen toe. Beginnende dementie, blijft vaak voor de omgeving ongemerkt. Leg uit. De vergeetachtigheid doet zich het eerst voor bij nieuwe feiten. Pagina 13 van 13