Lesbrief bij de voorstelling: Jip en Janneke vervelen zich nooit

Transcriptie

1 Lesbrief bij de voorstelling: Jip en Janneke vervelen zich nooit

2 Inhoudsopgave Van de makers 3 Inleiding bij de voorstelling 4 Over deze lesbrief 5 Les- en spelsuggesties bij de voorstelling 6 Muziek en de liedteksten 9 Boeken en websites 2

3 Van de makers Hooggeëerd publiek, We wilden na een succesvolle theaterbewerking van het bekende prentenboek 'Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft' wéér een kinderboek voor toneel bewerken, maar nu een boek uit onze eigen Nederlandse jeugdliteratuur. We wilden deze keer een voorstelling maken voor een wat groter publiek, en een wat grotere zaal. We wilden een voorstelling maken voor peuters en kleuters, maar een waaraan ook hun ouders en grootouders plezier zouden beleven. We wilden een bekend kinderboek bewerken én we wilden ons publiek iets nieuws laten zien: de voorstelling moest zowel herkenbaar als verrassend zijn. Daarin lag voor ons als makers de uitdaging. Dus werd het Jip en Janneke. Dus werd het een voorstelling waarin wij de personages letterlijk van de tweede dimensie naar de derde dimensie halen: van de platte bladzijden naar het ruimtelijke podium. En dus maakten we gebruik van de bekende verhalen en illustraties van Annie en Fiep, om er iets volstrekt nieuws mee te doen. Met diaprojecties en plotseling bevriezende bewegingen, met een oude stofzuiger en nieuwe zelfgeschreven liedjes, en met een toegevoegde, pittige moederrol. We wensen u en de kinderen een mooie voorstelling toe, die zowel herkenning als verrassing zal oproepen! En we hopen dat de hierna volgende informatie u op vele ideeën brengt ter voorbereiding op en ter verwerking van uw bezoek aan 'Jip en Janneke vervelen zich nooit'. Anna Bilker, scriptschrijver en dramaturg Gérard Pillen, regisseur 3

4 Inleiding bij de voorstelling Het regent. Jip speelt in de keuken, met zijn trein. Waar is Janneke, vraagt Moeder, jullie speelden toch samen? O ja, zegt Jip, dat is waar ook. Maar waar ís Janneke? Zo begint de muzikale theatervoorstelling Jip en Janneke vervelen zich nooit, waarin het bekende zwart-witte duo onder meer het sprookje van Doornroosje naspeelt, deftig doet tijdens een theevisite met Beer en Poppejans, en samen met Moeder branden blust met de nieuwe stofzuigerslang. Jip en Janneke vervelen zich nooit is gebaseerd op een aantal verhalen uit de bekende bundel van Annie M.G. Schmidt waarin fantasie, kinderspel en doen alsof centraal staan. Het resultaat is een nostalgische én verrassende voorstelling vol humor, zang en actie. De voorstelling duurt ongeveer 45 minuten. Jeugdtheater Het Blauwe Huis is sinds 2002 gevestigd in Almere. Het professionele gezelschap maakt beeldende en muzikale voorstellingen voor peuters en kleuters. De artistieke leiding wordt gevormd door Anna Bilker en Gérard Pillen, de zakelijke leiding door Aranka Verheugd en Mirjam Barwegen. Jip en Janneke vervelen zich nooit is de vierde jeugdtheatervoorstelling van dit gezelschap. In 2004 maakte het POEP! en in 2003 de voorstellingen Dit is Jacob en, speciaal voor Almere, Stoute Oma s. Alle producties gingen in Almere in première. 4

5 Over deze lesbrief. Deze lesbrief is bedoeld ter voorbereiding op en ter verwerking van het voorstellingsbezoek door de kinderen. Les- en spelsuggesties kunnen dus zowel vóór als ná de voorstelling worden gebruikt. De lijst met thema s die deze lesbrief bevat, kan gebruikt worden tijdens het kringgesprek of handig zijn voor de leerkracht die liever zelf iets rond de voorstelling wil verzinnen. In de les- en spelsuggesties zijn een aantal van deze thema s kant en klaar uitgewerkt, zodat u meteen aan de slag kunt. Ook bevat deze lesbrief het stapellied. Dit is een terugkerend lied uit de voorstelling dat met de kinderen ingestudeerd kan worden, zodat ze het lied mee kunnen zingen, of in elk geval kunnen herkennen tijdens de voorstelling. Ook de teksten van de overige liedjes zijn terug te vinden. Deze kunnen aan de kinderen worden voorgelezen, aansluitend bij een thema uit de lijst. In het laatste deel van de lesbrief worden de verhaaltjes vermeld die in de voorstelling terugkomen. Ook de boekjes met de verhaaltjes van Jip en Janneke en een aantal leuke websites worden vermeld. Namens alle medewerkers van Jeugdtheater Het Blauwe Huis wensen wij u veel plezier tijdens de voorstelling en met deze lesbrief! Vriendelijke groeten, Esther Adema educatief medewerker 5

6 Les- en spelsuggesties bij de voorstelling Thema s bij de voorstelling. De voorstelling in zijn algemeen: - vervelen - binnen spelen/buiten spelen - doen alsof/zogenaamd/een rol spelen - samen spelen - taart bakken - jongens dingen/meisjes dingen De vormaspecten binnen de voorstelling: - twee- en driedimensionaal - zwart/wit en kleur - pastel en fel Specifieke thema s per scène: Scène 1: Waar is Janneke? Scène 5: De stofzuiger - verstoppen - de postbode - ongerust zijn - stofzuigen Scène 2: Jip is de meester Scène 6: Vliegen - schooltje spelen - vliegen - straf krijgen - ver weg/andere landen Scène 3: Diefje spelen Scène 7: Jip en Janneke trouwen - politie en dief - trouwen - heel/kapot - vechten Scène 4: Theevisite Scène 8: Brandweertje spelen - deftig - de brandweer - driftig 6

7 Les- en spelsuggesties bij de voorstelling Les- en spelsuggesties: Doen alsof *Jip en Janneke gebruiken de spullen in hun huis om spelletjes te spelen. Zo doen ze alsof de doos een helikopter is en de tafel is de brandweerauto. Breng een grote doos mee naar school en laat de kinderen verzinnen wat de doos allemaal kan zijn (een auto, een trein, een vliegtuig etc..) en praat hier met de kinderen over (waar gaat de auto naartoe, wie zit er wel eens in de trein etc..) Zwart/wit en kleur *Jip en Janneke zijn zwart/wit, maar om ons heen heeft alles kleur! Laat de kinderen bijvoorbeeld een tekening maken van een zwart/witte Jip en Janneke in een kleurrijke omgeving. Of laat de kinderen twee tekeningen maken, één in zwart/wit en één in kleur. Welke kleuren zijn er allemaal en welke vinden de kinderen het mooist? Taart bakken *Moeder bakt tijdens de voorstelling een appeltaart. Bak samen met de kinderen koekjes, of maak in de zandbak een taart van zand. Ook kunnen de kinderen een taart tekenen of knutselen. Wat is de lievelingstaart van de kinderen? Jip en Janneke vliegen *Laat de kinderen een doosje van thuis meenemen (of gebruik doosjes van school, bijvoorbeeld een sigarenkistje, of een klein kartonnen doosje). Laat de kinderen het doosje beschilderen. Knip Jip en Janneke uit (kopieer ze uit het boek) en plak ze tegen de binnenrand van het doosje. Maak van een wc-rol de kapstok op het plaatje, en plak er vier strookjes papier op aan de bovenkant als de propeller. Waar vliegen Jip en Janneke naartoe? Waar is Janneke? * Verstoppen Verstoppertje spelen. Laat de prins haar wakker te maken. Doornroosje zoeken om 7

8 Les- en spelsuggesties bij de voorstelling Diefje spelen * Sluipen Wat is sluipen en wat is het verschil tussen sluipen, lopen en rennen. * Politie en dief Een deel van de kinderen is de politie en een deel van de kinderen is de dief. De politie moet de dief proberen te vangen en in de gevangenis stoppen. De dief moet weer proberen te ontsnappen. Theevisite * Deftig Hoe doen deftige mensen. Laat de kinderen doen alsof ze deftig zijn. Hoe lopen deftige mensen, hoe zitten deftige mensen, hoe drinken deftige mensen thee (met de pink in de lucht bijv.), wat zeggen deftige mensen ( Mooi weer meneer en alstublieft ) Wie zijn deftige mensen (bijv. de koningin of een prinses). Om het helemaal compleet te maken kan de verkleedkist gebruikt worden. Welke dingen zijn juist niet deftig (boeren laten, slurpen etc..) Vliegen * Vliegen Welke dingen/dieren kunnen allemaal vliegen (een vogel, een vliegtuig, een vlieger, een helikopter, een vlieg etc.) Wie heeft er wel eens gevlogen? Hoe vliegt een vliegtuig en hoe vliegt een vogel? Laat de kinderen door de gymzaal lopen en op muziek ergens heen vliegen als een vliegtuig of als een vogel. (Bijv. het ene muziekje is de vogel en het andere muziekje is het vliegtuig). Brandweertje spelen * Blussen Zet een parcours uit in de gymzaal. De kinderen zijn de brandweer en moeten aan het einde van het parcours de brand blussen of het kind uit het huis redden. * Meisjes/jongens Jip vindt het raar dat Janneke en Moeder brandweertje gaan spelen. Meisjes en Moeders kunnen toch geen brandweer zijn? Heeft Jip gelijk? Wat kunnen meisjes, moeders en jongens eigenlijk allemaal zijn? Wat willen de kinderen later worden als ze groot zijn? 8

9 Muziek en liedteksten De teksten van de vijf liedjes uit de voorstelling staan hieronder vermeld. Deze kunnen aan de kinderen worden voorgelezen ter voorbereiding op de voorstelling, zodat ze de teksten herkennen en eventueel beter begrijpen. Van het stapellied, een lied dat een aantal keren terugkomt in voorstelling, is ook de muziek toegevoegd, zodat dit met de kinderen gezongen kan worden (het refrein is hier zeker voor geschikt). Janneke is zoek Tekst en muziek: Caja van der Werff. Zoek zoek zoek, Janneke is zoek, Waar kan ik haar vinden, In de hal of in de hoek? Zoek zoek, Janneke is zoek. Zit ze in de vestibule, Zit ze in de Och heeft u Janneke gezien, meneer, Weet u soms waar ik haar vinden kan? Ze heeft twee lange vlechten in haar haren. Is ze dan zonder haar regenjas naar buiten gegaan? Mevrouw heeft u een kleine meid met Poppejans zien spelen? Deftelijk Tekst en muziek: Merel Hutten. Wilt u een kopje thee, een kopje thee meneer? Wat is het toch een lekker weer! En heeft u al gehoord dat bij de buren Iemand al het zilverwerk gestolen heeft Nee, dat is niet beleefd! Waar is mijn lippenstift Ik stift mijn lippen rood of paars of blauw Ik spreek heus met twee woorden Ja, meneer och nee, mevrouw Driftig wordt ik nooit, ik tel altijd tot tien Lange nageltjes met nagellak De pink, de pink, de pink moet altijd in de lucht Want dat is wat een dame doet Och, ik ben zo deftelijk! 9

10 Muziek en liedteksten Het Vlieglied Tekst en muziek: Florus van Rooijen Ik vlieg Ik vlieg hoger en hoger Ik kijk naar beneden hoog boven de grond Daar zie ik moeder, het huis en de hond Mijn helikopter vliegt dwars door de wolken heen En als ik boven ben, heb ik het rijk alleen Ik vlieg naar Afrika over de zee En zeventien meeuwen, die vlogen dan mee Ik ben de koning, de baas van de lucht als ik vlieg Ik vlieg Ik vlieg Brandweer Tekst: Merel Hutten Muziek: Caja van der Werff Wat hoor ik voor lawaai? Wat is er aan de hand? Er is iemand in nood, We gaan samen naar de brand. We zijn niet bang, We hebben voor hetere vuren gestaan. Dus allemaal aan de kant, Want de brandweer komt er aan. 10

11 Muziek en liedteksten Het Stapellied dat hieronder staat vermeld komt vijf keer terug in de voorstelling. Het regent buiten en Jip en Janneke weten niet wat ze moeten doen, ze verzinnen van alles. De eerste vier keer gaat het lied over dingen die je binnen kan doen. Het Stapellied wordt steeds langer, er komen steeds meer ideeën bij. De vijfde keer dat Jip en Janneke het lied zingen, schijnt eindelijk de zon, ze kunnen naar buiten! Het lied gaat dan over dingen die je buiten kan doen. Het lied dat hieronder vermeld staat, is het vierde stapellied, gevolgd door het vijfde. In het vierde stapellied staan alle dingen die Jip en Janneke hebben bedacht. (De teksten uit de 1 e, 2 e en 3 e versie zijn tussengevoegd, zij staan tussen { }.) Ook de muziek is toegevoegd, zodat u het lied kunt zingen en spelen. Het Stapellied (4 e versie) Tekst: J&J cast en crew Muziek: Florus van Rooijen Het regent, het regent We kunnen niet naar buiten toe Het regent, het regent Wat zullen we gaan doen? 1 e Zullen we truitjes breien? Zullen we poppetjes kleien? Zullen we plaatjes plakken? Zullen we koekjes bakken? 2 e Zullen we ons verstoppen? Zullen we met de poppen? Zullen we jurken passen? Zullen we Beer gaan wassen? 3 e Zullen we touwtje springen? Zullen we liedjes zingen? Zullen we platen kleuren? Zullen we kranten scheuren? 4 e Zullen we knikkers tellen? Zullen we oma bellen? Zullen we lekker snoepen? Zullen we spijkerpoepen? Zullen we gaan kwartetten? Zullen we gaan balletten? Zullen we huisjes bouwen? Zullen we hoedjes vouwen? Het regent, het regent We kunnen niet naar buiten toe 11

12 Muziek en liedteksten Het regent, het regent Wat zullen we gaan doen? Breien, Kleien Plakken, Bakken Verstoppen, Poppen Passen, Wassen Springen, Zingen Kleuren, Scheuren Tellen, Bellen Snoepen, Poepen Kwartetten, Balletten Bouwen, Vouwen Het regent, het regent Ik heb een goed idee! Het Stapellied (5 e versie) Tekst: J&J cast en crew Muziek: Florus van Rooijen De zon schijnt, de zon schijnt We kunnen weer naar buiten toe De zon schijnt, de zon schijnt Wat zullen we gaan doen? Zullen we ruspen (!) vangen Of in het klimrek hangen Zullen we takken sjouwen En er een hut mee bouwen De zon schijnt, de zon schijnt We kunnen weer naar buiten toe De zon schijnt, de zon schijnt Wat zullen we gaan doen? 12

13 13

14 14

15 Boeken en websites De verhaaltjes van Jip en Janneke waarop de voorstelling is gebaseerd zijn terug te vinden in de verzamelbundel: Jip en Janneke Em. Querido Uitgeverij, p. (26 e druk, 2000) Dit zijn: Jip is de meester p. 28 Beer valt uit het vliegtuig p. 34 Jip en Janneke trouwen p. 69 Janneke is zoek p. 95 Diefje spelen p. 114 Vliegen p. 177 Brandweertje spelen p. 208 Theevisite p. 237 De plaatjes die in de voorstelling terugkomen* zijn te vinden op de pagina s: Jip is de meester p. 28 Jip en Janneke trouwen p. 69 Janneke is zoek p. 96 Diefje spelen p. 114 Vliegen p. 178 Brandweertje spelen p. 209 Theevisite p. 238 * Ook de plaatjes die Fiep Westendorp die bij deze verhaaltjes heeft getekend komen terug in de voorstelling. Laat de kinderen de plaatjes goed bestuderen. Zullen ze de plaatjes in de voorstelling herkennen? De verhalen van Jip en Janneke zijn oorspronkelijk in kleinere deeltjes verschenen: Jip en Janneke 1. Em. Querido Uitgeverij, p. (25e dr e dr. 2002) 15

16 Boeken en websites Jip en Janneke 2. Em. Querido Uitgeverij, p. (22e dr e dr. 2002) Jip en Janneke 3. Em. Querido Uitgeverij, p. (22e dr e dr. 2002) Jip en Janneke Jubileumboek, Querido, p. (1e dr. 2003) Jip en Janneke spelen samen, Querido, p. (1e dr. 2003) Jip en Janneke Vakantieboek, Querido, p. (1e dr. 2003) Websites De officiële website met spelletjes, achtergrond informatie en suggesties voor in de klas. De website van de uitgever van Jip en Janneke met boeken van Annie en anderen. Het dossier van de Koninklijke Bibliotheek over Jip en Janneke. Website van Juf Sanne met knutselwerkjes van Jip en Janneke. _oproep.htm Website van de onderwijssite Vlaanderen met de lesbrief omtrent het 50- jarige jubileum van Jip en Janneke. Met spel- en leessuggesties. De officiële website van Annie M.G. Schmidt, met een link naar de officiële website van Fiep Westendorp. 16