Roouting. Nieuw design Jaargang 4 Nummer 1 Maart 2013

Transcriptie

1 Roouting Nieuw design Jaargang 4 Nummer 1 Maart 2013 Nieuw contract de Rifa Groep In 2001 nam Ferry Fase het voortouw om een inkoopcombinatie samen te stellen met 10 grote boomkwekers. Het doel van deze inkoopcombinatie is kopen bij één leverancier met een bepaald product. Dus het totale volume van bijv. potgrond wordt bij meerdere leveranciers neergelegd en dan gaat het om leveringsvoorwaarden, snelheid van leveren, kennis van zaken en prijs. In 2005 besloot de Rifa-groep de potgrond gezamenlijk in te kopen. Een aantal bedrijven werden benaderd waaronder, toen nog, Tref. Zes van de tien Rifa-leden kochten al bij Tref, dus de stap om over te gaan naar één leverancier, Tref dus, was niet zo groot. Sinds 2005 levert Jiffy de Rifa-groep naar volle tevredenheid. Enkele weken terug is er weer een nieuwe contractperiode afgesloten, namelijk tot 31 december Maar dat contract verdient Jiffy niet zomaar, daar moet je met zijn ALLEN wel veel voor doen. Het succes van het zonder problemen leveren aan de Rifa is te danken aan veel mensen binnen ons bedrijf. Zonder de inzet van deze collega s zou dit absoluut niet lukken. Er ligt een grote verantwoordelijke taak bij de personen die de meststoffen afwegen, de grondstoffen mengen, de verpakkingen, het op tijd brengen van de potgrond en het netjes afleveren van de potgrond. Wanneer dit alles klopt dan verloopt het hele gebeuren gesmeerd. Maar nogmaals, dit succes is alleen mogelijk wanneer je met elkaar samenwerkt. Deze slogan bestaat niet voor niets: SAMEN STAAN WE STERK! En deze formule is bepalend voor het succes, en dat succes is er, bij de Rifa-groep! Ton van Wetten Account Manager Benelux

2 Jiffy steeds groter in de Mexicaanse hydroponic sector Glastuinbouw is de grootste trend in de wereldwijde landbouw wat betreft de sectoren tuinbouw en bloementeelt. In Mexico beleeft de glastuinbouwsector nu een grote groei en ontwikkeling. In 1980 was er 300 hectare (ha) glastuinbouw en in 2008 was dat al opgelopen tot bijna ha. De glastuinbouw heeft in recente jaren een sterke groei laten zien (20 tot 25% op jaarbasis), wat heeft geleid tot problemen ten aanzien van het aantal hectares dat momenteel in gebruik is. Het laatste rapport van 2012 gaf een schatting van circa hectare in heel Mexico, waarbij rekening is gehouden met alle technologieaandelen. Dit rapport geeft tevens aan dat kassen momenteel 49% van het totaaloppervlak uitmaken en de overige 51% is geconcentreerd op kassen met schaduwgaas. De overige regio s van Mexico waar zich veel hectares glastuinbouw bevinden, zijn: Sinaloa (22%), Baja California Norte (14%), Baja California Sur (12%) en Jalisco (10%). Deze ren in Mexico toegenomen met vier regio s vertegenwoordigen een geschatte productie van samen meer dan 50% van de ha, meestal met gewassen als tomaten, komkommer totale productie aan glastuinbouw. en paprika. Staten als Guanajuato en Querétaro in de regio Bajío zijn belangrijk geworden dankzij de hoge investeringen in de moderne glastuinbouw. Bijvoorbeeld: bedrijven als Agro Park en andere privékassen vertegenwoordigen tegenwoordig 500 tot 600 hectare in de regio. Het hydroponics productiesysteem in kassen is in recente ja- Jaren geleden begon Jiffy zijn productportfolio voor bosbouw te introduceren en te verspreiden en nu is ons hoofddoel de naamsbekendheid van ons productenscala voor tuinbouw en hydroponics in Mexico te vergroten. Voor meer dan een jaar heb ik als verkoopmanager de verantwoordelijkheid gedragen met als doel Jiffy producten in potentiële markten zoals de hydroponics sector van Mexico te ontwikkelen en te vestigen. Ik moet zeggen dat de Mexicaanse tuinbouwsector zeer behoudend is en het is een grote uitdaging hun werkmethoden te veranderen met behulp van de nieuwe producten die momenteel leverbaar zijn. In deze fase hebben Agro Park en enkele andere grote tuinbouwbedrijven in midden Mexico onze producten getest. De kenmerken die zij in onze producten opmerkten, zijn: a) Zeer hoge kwaliteit substraat b) Grote consistentie in het substraatmengsel c) Grow Bag s perfecte optimalisering van waterrecirculatie Na het succes dat we hebben behaald met de proeven in 2012 heeft de naamsbekendheid zich over het hele land verspreid en is Jiffy nu een hoofdrolspeler in de sector. Verder zal 2013 een goed jaar zijn voor de Jiffy Group en zijn positie in de sector als een leverancier van Jiffy Growbags van hoge kwaliteit voor de moderne glastuinbouw. In de toekomst zullen we doorgaan om onze succesverhalen over de introductie en ontwikkeling van nieuwe producten voor de tuinbouwsector in Mexico met u te delen. Onder glas geteelde gewassen in Mexico Guillermo Gonzalez Rivera Territory Sales Manager - Mexico 2 / Roouting Roouting / 3

3 Jiffy Rosa-line opnieuw ontdekt Na de eerste introductie van Jiffy-7C Rosa-Line 5 jaar geleden leken de kansen voor dit product in de markt enorm. Maar mede door de onervarenheid in het telen in een 100% kokos pellet en de kinderziektes van het product verdween de Rosa-Line weer even snel als het op de markt was ge- komen. Een andere reden was de teruggang van het telen van rozen in Noord-West Europa. Maar zoals het vaak gaat met succesverhalen, soms kan geluk alles veranderen. Jiffy s account managers Jurian Hordijk en Rene Zwinkels waren met Schreurs in gesprek over Jiffy toen de rozen vermeerdering ter Paperpot sprake kwam. De hernieuwde interesse voor Jiffy-7C Rosa-Line was gewekt en hier zijn de resultaten! Overtuig uzelf! Beide planten zijn even oud. Het enige verschil is de wortelkluit. De roos in de paperpot is een standaard stek, de roos in de Jiffy-7C pellet is een geënte roos. Jiffy-7C Rosa-line Jiffy; te gebruiken vanaf de vermeerdering tot de oogst De zuidkust van West Sussex is één van de warmste delen van de UK met goede lichtniveaus. Green Lines Nursery is gevestigd in Chichester in het hart van de tuinbouwregio van dit gewest. In de herfst van 2011 startte Jiffy met de levering van Green Lines Nursery kokosvezel Growbags als een proef voor zijn gewas, reukerwt (lathyrus) dat wordt geteeld voor snijbloemen. Voorheen werd het altijd geteeld op steenwol waarbij aan het einde van hun seizoen afvoerkosten optraden. Het gebruik van onze kokosvezel Growbags zou onmiddellijk helpen deze kosten in de sector te verlagen. Dit gaf ook een directe teeltvergelijking tussen steenwol en kokosvezel. De Jiffy Growbags presteerden bijzonder goed, de overstap van telen op steenwol naar het telen op kokosvezel is niet altijd gemakkelijk, maar in de herfst van 2012 leverden we kokosvezel Growbags voor de helft van de productie. Green Lines heeft twee oogsten van reukerwten per jaar (zomer en winter) en biedt 15 verschillende kleuren en 18 verschillende varianten. Green Lines volgt de gehele cyclus van de reukerwten van vermeerdering met zaad tot aan het oogsten van de snijbloemen. In de herfst van 2012 begonnen we te kijken naar het potentieel met andere Jiffy producten en het concept van Jiffy PreGrow; de combinatie van Preforma met onze Growblocks en Growbags. De samenwerking tussen de twee unieke teeltsystemen heeft goede resultaten en opties voor de toekomst geboden. We zetten proeven op met zaadvermeerdering van het wintergewas in oktober naar Preforma met behulp van Veco1 (80% binder) in een 144 cellen tray, deze pluggen worden dan overgezet naar onze kokosvezel (100x150x65 mm) Growblock ieder met vier individuele (20x40 mm) plantgaten in iedere hoek. De blokken worden dan in december uitgelegd op dubbellaags (100x20x8 cm) Growbags. Tegelijkertijd gebruikten ze nog steenwol blokken voor hun hoofdproductie en ze zagen dat de planten in onze kokosvezel Growblocks verder waren gevorderd. Vanaf dat moment tot aan maart is de teeltperiode, waarbij aan het einde van deze maand de eerste bloemen met de hand worden geplukt, wat doorgaat tot aan juni. De steellengtes zijn rond de 40 cm, met bloemen per steel. Deze termijnen kunnen in lijn worden gebracht met het wisselvallige weer in de UK. In deze perioden worden de planten zonder onderbreking iedere dag gesneden; een dag overslaan kan er toe leiden dat de plant zaad schiet. De zomeroogst volgt dezelfde termijnen als de winteroogst, maar draait twee maanden later. We hebben een tweede proef opgezet met dit gewas, maar deze keer hebben we de Preforma pluggen direct in onze kokosvezel Growbags geplaatst, zodat er geen behoefte meer was aan een Growblock. De ontwikkeling van de wortels in de komende maanden zal uitmaken of dit al of niet een mogelijkheid is voor de toekomst. Het succes van deze combinatie zou nóg een voordeel zijn voor onze kokosvezel Growbags. Alle proeven zullen het seizoen doorgaan, tot augustus, wanneer de oogst is voltooid. Dan heeft men twee maanden de tijd om de kwekerij schoon te maken en alles op te ruimen voordat in oktober de nieuwe cyclus begint. Green Lines is in de UK de enige kwekerij van dit soort. 70% van hun bloemen worden gekweekt voor Waitrose, een supermarktketen, 25% worden naar de Convert Garden bloemenmarkt in London gestuurd en de overige 5% verkocht via hun website. Ze hebben andere ketens geïnteresseerd in hun product en kunnen meer verkopen aan hun bestaande klantenkring. Dit motiveert hen naar meer glas te zoeken of het oppervlak van hun huidige locatie te vergroten. Ze willen de komende paar jaar hun productie kunnen verdubbelen, om aan de vraag te kunnen voldoen. Sweet Peas Direct is de handelsnaam van Green Lines Nursery; voor meer informatie raadpleegt u hun website Stephen Godfrey Sales & Marketing Manager, UK 4 / Roouting Roouting / 5

4 Greenroof, een veelbelovende sector in China In China staat de beste tijd voor het ontwikkelen van groene daken en gevels voor de deur. Aldus de heer Wang Xianming, de secretaris-generaal van de China International Rooftop Landscaping Association (IRLA) op een forum over Multiple Layers of Greenery in december De heer Wang denkt dat de markt voor groene gevels en daken in China veelbelovend is. Na de snelle economische ontwikkeling in Chinese steden veranderde de zogenaamde stedelijke ontwikkeling onze levens in positieve zin. Het bracht ons echter ook stedelijke wantoestanden. Momenteel hebben grote Chinese steden als Beijing een PM2,5 niveau (deeltjes met een aerodynamische diameter kleiner dan 2,5 micrometer) dat aanzienlijk hoger is dan de nationale norm. Stedelijk milieubeheer houdt zich meer en meer bezig met de gezondheid van mensen. Dit trekt ook de aandacht van plaatselijke overheden. Er zijn veel maatregelen om het milieu en de bedreiging die van PM2,5 uitgaat, te beheren. Sommige experts van de China World Green Roof Association stellen dat wanneer PM2,5 eenmaal is geproduceerd, het uitsluitend kan worden opgenomen en worden afgebroken door planten en water. Daarom is het belangrijk om meer en grotere groene zones in stadscentra te realiseren. In stedelijk gebied is ruimte echter schaars en daarom is green roof één van de beste oplossingen. In China is steun van de regering erg belangrijk voor de ontwikkeling van een sector. Het goede nieuws is dat de federale Chinese overheid zich de komende jaren richt op building beautiful China, het bouwen van een mooi China. Dit doel is genoemd tijdens het 18e partijcongres. Plaatselijke overheden van sommige steden hebben reeds relevant beleid ontwikkeld. Het stadsbestuur van Beijing heeft bijvoorbeeld plannen gemaakt om tot 2015 op jaarbasis vierkante meter meerdere lagen groen projecten (groene ruimten, groene gevels, daktuinen enzovoort) te realiseren. Alle gebouwen van de overheid en openbare instellingen met maximaal 12 verdiepingen moeten worden voorzien van groene daken. In de stad Sjanghai kan de plaatselijke overheid een subsidie verstrekken voor Greenroof projecten die meer dan 1000 vierkante meter beslaan. De subsidie ligt tussen 4 en 24 Euro per vierkante meter. De overheden van Sjanghai gaven relevante technische specificaties voor groene daken, inclusief fysieke en chemische eigenschappen van Greenroof substraten. Dit beleid stimuleerde de sector. Zowel Chinese als internationale bedrijven zijn actief in de groene dakensector, van ontwerp en bouw tot en met onderhoud. Plaatselijke of zelfgemaakte substraten worden veel gebruikt door Chinese bedrijven. Plaatselijke substraten worden meestal gemaakt van lokale materialen, zoals, lokaal veen, vermiculiet, perliet, houtmeel, mest enzovoort. Pumice en Lava zijn recent ook aan de mengsels toegevoegd. Internationale bedrijven als Sempergreen en Vertige hebben ook hun eigen mengsels. De prijs is een grote zorg voor de bouwers van groene daken. Momenteel is de gemiddelde marktprijs van lokale substraten Euro per m³. Voor bepaalde buitengewone projecten zijn substraatkosten van Euro per m³ acceptabel. Momenteel is de prijs een uitdaging voor Jiffy in China. Deskundigen begrijpen dat de goede kwaliteit substraten eigenschappen hebben als licht van gewicht, voeding, watercapaciteit / waterbuffer, lucht en waterdoorlaatbaarheid, die erg belangrijk zijn voor projecten van hoge kwaliteit. Met de uitstekende eigenschappen zullen de Jiffy Greenroof substraten geleidelijk aan een positie op de Chinese markt verwerven. Yang Yang Sales Account Manager South China In de groene daken sector zijn de Duitse FLL richtlijnen een soort Bijbel. Elk bedrijf wat werkzaam is in de groene daken sector heeft wel een geel boekje in bezit. Stichting RHP werkt sinds 2.5 jaar aan een nieuw kwaliteitskeurmerk, gericht op de groene daken sector, RAG Green Roof. Ook Jiffy is deelnemer binnen dit keurmerk, net als een vijftal andere bedrijven. Het gaat te veel ruimte in beslag nemen om het RAG Green Roof keurmerk uit te lichten. Kort samengevat betekent het dat de richtlijnen zoals beschreven binnen de FLL richtlijnen zijn vastgezet in normen. Deze normen worden met regelmaat gecontroleerd door een onafhankelijk geaccrediteerd bedrijf. Richtlijnen zijn dus normen geworden. Een grote stap voorwaarts wat ons betreft. Momenteel werken wij, en stichting RHP, aan het bekend maken van dit nieuwe keurmerk. Dit kost tijd en energie, maar de overtuiging bestaat dat de sector toe is aan een waardevol keurmerk. Jiffy Products is sinds december 2011 RAG Green Roof gecertificeerd. Op uw verzoek mailen wij U een informatie blad van het RAG Green Roof keurmerk! Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid, het zijn begrippen die veel worden gebruikt als er wordt gesproken over milieubeleid. Van de overheid werd verwacht door maatschappelijke druk dat er regelgeving en wetgeving kwam om verbetering van het milieu te realiseren. Regels om vervuiling te voorkomen zijn via wetgeving ingevoerd, waterkwaliteit, luchtvervuiling, bodemverontreiniging enz, we hebben er allemaal mee te maken. Op wereldschaal (verdrag van Rome, Kyoto) werden afspraken gemaakt. Europa stelt regels op om milieubeleid binnen de EU af te dwingen. Landen voeren wetten in waaraan burgers en bedrijven zich moeten houden. Handhaving ligt vervolgens vooral bij de overheden, gemeenten, provincie, waterschappen enz. De economie verandert in een biobased ecomomy, het duurzaam produceren en gebruiken. Veel bedrijven zijn zich hiervan bewust en hebben een sterk intern milieubeleid. Men wil zelf verantwoordelijkheid dragen voor schoon, duurzaam produceren en implementeren dit beleid binnen de eigen productieprocessen. De overheid stelt kaders, het bedrijfsleven wil zelf verantwoordelijkheid dragen. Binnen bedrijven wordt vormgegeven aan beleid met betrekking tot People, Planet en Profit. Door Jiffy wordt het logo Born sustainable gebruikt om aan te geven dat er binnen het bedrijf aan een duurzame agenda wordt gewerkt. Elk zichzelf respecterende onderneming houdt rekening met duurzaamheid als belangrijk onderdeel van beleid binnen de onderneming. Hoe duurzaamheid is vast te stellen Duurzaamheid of impact van (grond)stoffen kan worden beoordeeld met een beoordelingsmethodiek, een zogenaamde LCA study (Life Cycle Assessment). Een Life Cycle Assessment of LevensCyclusAnalyse (LCA) is een gestructureerde methode om de impact van een product op de gezondheid van mens en milieu te bepalen over de gehele levensloop, van grondstofwinning via productie naar gebruik en afvalstadium. De uitkomst van een LCA is een scorelijst met effecten op mens en milieu. LCA-studies gaan gepaard met veel keuzes en aannames, zoals welke processen worden betrokken, welke informatiebronnen worden geraadpleegd en welke (reken) methodes worden gebruikt. Deze keuzes bepalen de resultaten van een studie en de kwaliteit ervan. In samenwerking tussen overheid, wetenschap en bedrijfsleven zijn door de ISO (International Standardization Organization) standaarden ontwikkeld, ISO14040 en ISO14044 [ISO, 2006 en 2006a]. Deze ISO-standaarden zijn op zichzelf geen LCA-methoden, maar bevatten richtlijnen voor de uitvoering van LCA-studies. Toepassing van de richtlijnen is aan de gebruiker zelf. Er wordt geen accreditatie verleend. Onderdelen LCA Een LCA conform de ISO-standaard omvat vier fases; 1. Vaststellen van het doel en de reikwijdte dan wel afbakening van de studie. 2. Life Cycle Inventory (LCI): inventarisatie van alle gegevens over grondstof gebruik en emissies naar het milieu over de in fase 1 geselecteerde onderdelen van de levens cyclus. 3. LCIA (Life Cycle Impact Assessment): berekening van de milieu-impact op basis van de LCI-resultaten. Dit gebeurt met een te kiezen impact assessmentmethode. 4. Interpretatie: vertaling van de resultaten naar aanbevelingen voor besluitvorming en strategie. LCA veen and groeimedia In opdracht van Epagma (European peat en growing media association), de Europese branche organisatie heeft in 2012 een LCA studie verricht. De studie is uitgevoerd door het adviesbureau Quantis uit Zwitserland volgens bovengenoemde ISO normen. Het rapport van deze LCA studie is te vinden op de site van Epagma. Het doel van deze LCA studie was om een vergelijking te maken tussen de milieu-invloeden van groeimedia op veenbasis en groeimedia uit veen in combinatie met andere bestanddelen en een veenvrij medium. De andere bestanddelen dan veen waren in dit project: bark, kokosvezel, groene compost, steenwol, perliet, rijstkaf, houtvezel. Functionele eenheid De functionele eenheid (functional unit = FU) is een referentie bij het vergelijken van alle groeimedia binnen een toepassing op een gemeenschappelijke basis. Daarom is het zeer belangrijk dat deze parameter duidelijk is gedefinieerd en meetbaar is. De gekozen functionele eenheid is de volgende: 1 m3 (EN 12580) groeimedium leveren voor ieder van de volgende vijf toepassingsgebieden: Vruchtgroenten, potplanten, jonge plantproductie met behulp van losjes gevulde trays, boomkwekerij, hobbymarkt. Voor iedere toepassing werden verschillende mengsels gedefinieerd in samenwerking met EPAGMA experts. Alle mengsels gerelateerd aan een specifieke toepassing waren nodig om vanuit een functioneel standpunt vergelijkbaar te zijn (zelfde functie voor alle mengsels). Het is belangrijk het feit te benadrukken dat de twee bestanddelen niet vergelijkbaar zijn en niet mogen worden vergeleken, behalve in specifieke gevallen waarin ze rechtstreeks kunnen vervangen. 6 / Roouting Roouting / 7

5 Beurzen Datum Beurs Stand nr. Plaats Land 6-11 april California Spring Trials California USA 9-11 april Flower & HorTech E3 Kiev Ukraine april Hortiflorexpo IPM Shanghai China 9-11 mei Horti Asia Bangkok Thailand juni Hortitec Holambra Brazilië Afb. Systeemgrenzen Systeemgrenzen De LCA s omvatten alle bewerkingen van alle productbestanddelen, van het winnen van de grondstoffen tot de eindfase van de levensduur. Het systeem is verdeeld in zes hoofdfasen binnen de levenscyclus: (1) Productie, (2) Levering, (3) Verwerking, (4) Distributie, (5) Gebruik, en (6) Einde levensduur. Conclusies De eerste conclusie is dat alle bestanddelen en alle groeimedia een invloed op het milieu hebben. De analyse van de resultaten toont aan dat het over alle indicatoren heen mogelijk is noch het groeimedium met de minste invloed noch het groeimedium met de meeste invloed te bepalen. Alle bestanddelen hebben tijdens hun productie een invloed op het milieu, hoewel dat significant kan verschillen. Alle groeimedia hebben een invloed op het milieu, bijvoorbeeld tijdens de productie- of tijdens de distributiefase. We kunnen echter de volgende tendensen ontdekken: Ten aanzien van klimaat verandering en bronnen hebben media met een relatief hoog veenaandeel een grotere invloed. Ten aanzien van de indi - cator Volksgezondheid hebben groeimedia met een hoog aandeel groene compost een grotere in vloed. Ten aanzien van de kwaliteit van het ecosysteem hebben groeimedia met een hoog aandeel kokosvezel de grootste bijdrage. Om de invloed van een groeimedium te verminderen, kunnen we er daarom over nadenken de samenstelling te veranderen, door een bepaald bestanddeel te vervangen door een andere. Het is echter belangrijk dat we bedenken dat groeimedia uitsluitend vergelijkbaar zijn wanneer ze dezelfde functie hebben. Wanneer we de samenstelling van groeimedia veranderen, hebben we misschien niet dezelfde condities en dan zijn ze niet meer vergelijkbaar. Daarom werden de bestanddelen niet rechtstreeks vergeleken in de LCA studie en daarom moeten ze ook niet rechtstreeks worden vergeleken. Voor de professionele kweker in de tuinbouwsector is de meest belangrijke factor dat het groeimedium goed functioneert onder de condities (Altmann, 2008). De keuze van de samenstelling van een groeimedium wordt begrensd door technische overwegingen. Wanneer men een mengsel op veenbasis vervangt door een veenvrij mengsel, is het verstandig een gelijkblijvende gewaskwaliteit te overwegen. Wanneer dat niet het geval is, zijn de groeimedia niet vergelijkbaar omdat ze in functioneel opzicht niet equivalent zijn. De keuze van groeimedia wordt hoofdzakelijk beïnvloed door het grondsoort en het soort gewassen. Bovendien zijn er technische grenzen aan de keuze van de bestanddelen van de groeimedia, bijvoorbeeld ten aanzien hun beschikbaarheid in de handel en hun veiligheid en betrouwbaarheid. Vergeleken met veen spelen andere groeimedia-bestanddelen dan turf een ondergeschikte rol en dat zal zo blijven. Dat komt omdat turf unieke fysische, chemische en biologische kenmerken heeft die veen met name geschikt maken voor gebruik in de tuinbouw (Altmann, 2008). Een kwaliteitsevaluatie van groeimedia valt niet binnen de doelstelling van de LCA studie, maar met dit aspect moet wel rekening worden gehouden tijdens de analyse en interpretatie van de resultaten van deze studie. Een andere manier om de invloed van groeimedia te verminderen, is de afzonderlijke bestanddelen te bewerken, om hun individuele invloed te verminderen. Eén fase draagt over het algemeen significant bij aan alle indicatoren en deze houdt verband met de distributie van de groeimedia naar de eindklant toe. Het betreft met name de indicatoren Volksgezondheid en Kwaliteit van het ecosysteem, vanwege het vrijkomen van fijnstof en NOx tijdens het transport. In de studie worden dezelfde afstanden gebruikt voor alle groeimedia. Hoe hoger de dichtheid, hoe groter de invloed is en daarom moet de distributieafstand zo kort mogelijk zijn. Dit kan ook gelden voor economische redenen, aangezien het vervoeren van zware materialen een aanzienlijke kostenpost vormt. In de hoofdconclusies van het rapport wordt voor ieder bestanddeel een gedetailleerde beschrijving van de fase met de meeste invloed geboden. Acties om milieu-invloeden te verminderen, moeten op deze fasen worden gericht, indien mogelijk. Implementatie van de conclusies van de LCA studie In februari 2013 werd een werkgroep georganiseerd om verdere stappen voor implementatie te bespreken. Leden van de werkgroep hebben de meest belangrijke onderwerpen met de meeste milieu-invloed aangewezen. De meest belangrijke onderwerpen: manier om turf te oogsten (ontwateringperiode van het veen, toestand na het oogsten), water (kwaliteit, uitstoot, zoetwaterbuffer), vervoer (gewicht). In 2013 zal Epagma deze onderwerpen verder uitwerken. Implementatie is de verantwoordelijkheid van de individuele bedrijven om de milieu-invloed te verminderen. Cees van der Burg Manager Product Development 8 / Roouting Roouting / 9

6