Duurzaam Beheer en Onderhoud 17 april Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions

Transcriptie

1 Duurzaam Beheer en Onderhoud 17 april 2012 Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions

2 Bert Elkhuizen; 48 jaar, getrouwd en 5 kinderen Werkzaam bij Cofely Energy Solutions > 20 jaar werkervaring bij TNO (onderzoek/kennis organisatie in NL) Kern: Alles wat te maken heeft met hoe te komen tot gezonde, comfortabele en energiezuinige gebouwen. (mede)rapporteur van diverse ISSO-publicaties en NEN-normen 2

3 Inhoud: Het TNO-onderzoek De publicatiereeks van ISSO De praktijk

4 In opdracht van SenterNovem TNO-onderzoek 2007 Kwaliteitsborging installaties focus onderzoek = energiegebruik Projectleider TNO: Bert Elkhuizen

5 ! " " #!" #$ % & '#!" #' ( )* ' #!" )*

6 Programma Initiatief & haalbaarheid PvE Ontwerp Uitwerking (tot bestek) Bestek Realisatie Gebruik en beheer Proces-verbaal Projectontwikkelaar Belegger Architect Toezichthouder Adviseur (B/I) Adviseur / Ontwerper Aannemer Toezichthouder Installateur Onderhoud partij Beheerder Bouwmanagement adviseur Gebruiker/ huurder Projectdefinitie Aanbesteding Oplevering

7 Energiegebruik neemt af door invoering van EPN. Verspilling is toegenomen!! verspilling

8 Wat is de oorzaak? +, # # # -. + / # # # $ # ' #. + 0%1 '2 ' #1 # #. + 3 $ # #14 ' ' '' % 1 # %.6- # 1# 1

9 Aanbevelingen TNO, 6 7 ', ) *# 8, 1'# 6 9 # 6 ' 9 % : '

10 Beheer en Onderhoud is een essentiële schakel in de kwaliteitsketen van partij Beheer en Onderhoud behoeft een meer functionele focus Duurzaam Beheer en Onderhoud

11 ; % <;9= ' /669 7 #1 # 5 > Halmos Schiphol NS

12 PvE ontwerp oplevering gebruiksfase PvE Initial commissioning PvE Prestatie degradatie minimum Huidige praktijk: meeste gebouwen ondergaan geen Cx-traject Tijd [jaar]

13 PvE ontwerp oplevering gebruiksfase PvE Initial commissioning PvE Prestatie degradatie minimum Aanpassingen Re-Cx ISSO-DBO 0 Tijd [jaar] 3 6 Aanpassingen Retro-Cx na inspecties

14 $% %& %& ' ()*+ *,-

15 .// gereed in ontwikkeling Brochure Hoe duurzaam zijn bestaande gebouwen 100 Duurzaam Beheer en Onderhoud Gebouwen 101 Onderhoud en onderhoudscontracten 102 Prestatie-indicatoren Duurzaam Beheer en Onderhoud 103 Monitoren van Duurzaam Beheer en Onderhoud 104 Stappenplan Duurzaam Beheer en Onderhoud 105 Kerndocument gebouwtechniek 106 Functionele inspectiemethode Duurzaam Beheer en Onderhoud 107 Opleveringscontrole klimaatinstallaties

16 ?

17 .// 0 Doelgroep Gebruikers Gehuisveste organisaties Arbo-diensten Inhoud Samenhang tussen gebouw, gebruik en installaties Praktijkvoorbeelden Toelichting op doelstelling DB&O Werkwijze DB&O Resultaten DB&O Ervaringen met DB&O

18 Samenhang tussen gebouw, gebruik en installatie (

19 ! 1 1. De installatie moet goed, volgens de specificaties functioneren, met juiste gebruikstijden en geen storingen of instabiel gedrag vertonen; 2. De randvoorwaarden van gebruik, bouwkundige situatie en overige omgevingsaspecten moeten overeenstemmen met de ontwerpuitgangspunten van de installatie zodat met het correct functioneren van de installatie de prestatiecriteria van het binnenklimaat worden gehaald; 3. De prestatiecriteria van het binnenmilieu die worden bereikt moeten voldoen aan de verwachtingen van de gebruikers, zodat de gebruikers het comfort als goed ervaren. &

20 3 pijlers DB&O component losse data individuele beleving functioneel informatie gestructureerd verwachtingspatroon

21

22 Stappenplan Duurzaam beheer en onderhoud Structureel verbeteren en borgen van prestaties van de installaties Functionele inspectie/ quick scan Schrijven Plan van Aanpak Re- en retro Cx Verbeterslag Implementatie van Duurzaam Beheer en Onderhoud Continuous Cx Continu monitoren en bijstellen

23 .// #

24 # 03

25 $ 0" 4 5" 6" 4/ 2" 7" ' ( 8-3" 9 8 " 9, :" ' #9

26 1 0 ' '# $ ' # ' # ''2 9 ) * # ' #. 0 # ) #1 * # #%1 # 1% % 5 # ' A % # 1 1%. 3 1 # 1% 81 1 # ' ## %

27 ; 1

28 < Techniek Beheer Perceptie KSF T1 Technisch functioneren gebouwtechniek KSF T2 Technische conditie gebouwtechniek KSF B1 Formuleren van Beleidsdoelstellingen (draagvlak verankerd in organisatie(s)) KSF B2 Begrip kernspecificaties gebouwtechniek in relatie tot gebouw, gebruik en prestaties KSF P1 Gebruikersgedrag (energiebewust en bediening techniek) KSF P2 Draagvlak prestatiecriteria (wat te mogen verwachten) KSF T3 Storingsafhandeling KSF T4 Energie-efficiëntie KSF B3 Gegevensbeheer (ISSO 105 Kerndocument) KSF B4 Organisatie en communicatie energiemonitoring KSF B5 Organisatie technisch onderhoud en beheer (organisatie Techniek) KSF B6 Communicatie naar/met gebruikers (organisatie Perceptie) KSF P3 Klachtenprocedure KSF P4 Gebruikerstevredenheid binnenmilieu

29 4! % =..

30 Niet alleen controleren of de installatie functioneert maar ook controleren of iets naar behoren functioneert Luchtbehandeling De controle vindt plaats van opwekker tot afgifte W T W Distributie Opwekkers Distributie B Afgifte units!5;!, C9 D4; /;E C1 6 ; 7 C9, 0

31 Opwekkersite (1) / F # FF

32 Opwekkersite (2)!

33 Luchtbehandeling (1) / B5D /

34 Luchtbehandeling (2) warmtewiel Verwarmen in LBK Koelen in LBK

35 " ) #'* Naregeling (1) Verband ingestelde en gemeten waarde ruimtetemperatuur gemeten waarde door ruimtesenso (GBS) ingestelde waarde door bewoner A-19-Zuid A18-Oost A14-Noord A14-Oost Y=X >?E #1 1 ' #1 $ #'$ #1 #'$AG #1 FF

36 Naregeling (2) Renovatie (2009) van bestaand gebouw Hoog energiegebruik Veel klimaatklachten Klimaatplafonds werken tegen elkaar in?

37 ; Naregeling (3) Klaagt over koude Oppervlaktetemperaturen klimaatplafond 17 C Thermostaat stand 23 Klaagt over warmte 27 C Gemeten luchttemperatuur = 23,8 C Volgens de regelstrategie zouden de klimaatplafonds bij een T setpoint = 23 C en een T ruimte = 23,8 allen op neutraal moeten staan. Klimaatplafonds veroorzaken klimaatklachten!!

38 3 Naregeling (4) < D G7 < #

39 40 3 ' Naregeling (5) H De karakteristiek lijkt precies verkeerd om : Verwarmen als er gekoeld moet worden en omgekeerd Tinblaas 25 T_inblaas Tinblaas=Tvertrek berekende Tinblaas TLBK (fictief) , , , , ,5 25 Truimte

40 ., %1? 1 1 # ' H % # $ % % $ #

41 9# A# # 0 Omzet/ productiviteit # 0 00

42 D '' ## % % # A = ( - E I $ I $ C # I $ 4 D E B I I 3 $ E, 6C DB!

43 +? C <;9#

44 E Benchmarking kwaliteit "6 klimaat 80% 70% 60%! # ' < ; 0;?G Geuitte klimaatkwaliteit 50% 40% 30% 20% 10% STREEFWAARDE 0% Gebouw

45 @ # <; 9 #

46 .

47 Unilever gebouw 1969, BVO m 2 Optimalisatie werking klimaat installatie door Cofely (geen effect op energielabel) Situatie (2010): Energielabel G Gasverbruik 45 m 3 /m 2 Elektragebruik 257 kwh/m 2 Energiekosten Totaal 41 / m 2 Gas 37% Elektriciteit 63% Verduurzaming pand: - Beter comfort - Besparing energie: Gas -20% Elektriciteit -10% Reductie energiekosten /a 6 / (m 2.a) Investering = ETVT = <0,5 jaar

48 Referentie bij bank 1997; Energielabel E; BVO = m 2 JJ Optimalisatie werking klimaat installatie door Cofely geen effect op label Situatie (2010): Gasverbruik = 16 m 3 /m 2 Elektragebruik = 138 kwh/m 2 Energiekosten Totaal = 21 / m 2 Gas = 30% Elektriciteit = 70% ( Verduurzaming pand - Beter comfort - Besparing energie: Gas 37% Elektriciteit 16% Reductie energiekosten /a 5 / (m 2.a) Investering = ETVT << 0,5 jr

49 Waar ging het mis : luchtbehandeling Luchtbehandelingkast GBS instellingen stonden goed Door autonome instellingen in regeltechniek draaiden systemen en componenten echter s nachts en in weekend gewoon door Onderhoud staat LBK s is goed

50 Lijst potentiële tekortkomingen > BVO m2? D# KB5D " ' % 6 # # L- M D9 L "9 4 / '!!;7H/< C ' ' ' 5 # # ' ' 9-61, 1% # ) * E 11 ) 7 # 7 * E ) 77 * / #!;3 % E # ; ' ## C 7 # " ' E56$N 1% K E 3 ' ; ## # E ## )7 * # # M 1% ) % $ $ ' * : )7 *

51 U denkt: Wij hebben BVO het goed m2 op orde, want: 1. Wij huren een professionele onderhoudspartij in 2. Onze installaties onlangs NEN 2767 pico bello gekeurd 3. Ik ga niet aan mijn installaties sleutelen want het is nu al kantje boord met klachten en storingen 4. Laatste tijd geen storingen of klachten gehad 5. Mijn gebouw heeft al een energielabel A 6. Pas nieuwe installaties neergezet 7. De gepresenteerde gebouwen zijn uitzonderlijk 8. Men heeft bij die gebouwen duidelijk zitten slapen

52 Een prangende vraag M ' # 1% #J M 1% # J M 1 # % J

53 Reden 1: conventioneel O&B Eenzijdige focus op techniek Eenzijdige focus op bedrijfszekerheid Essentiële parameters (temperatuur, CO2 concentratie, RV) binnenklimaat worden niet/nauwelijks gemeten Er wordt alléén gestuurd op storingen en klachten Energiegebruik vaak wel geregistreerd maar nooit gekoppeld aan functioneren installaties Sturing vindt ' 1A#

54 Reden 2: it takes two to tango Onderhoudspartij en opdrachtgever houden elkaar gevangen in beperktheid In onderhoudsland geldt nog meer dan elders: goedkoop is duurkoop Opdrachtgevers willen met een dubbeltje op de eerste rang Opdrachtgevers hebben te weinig technische kennis om de onderhoudspartij op juiste wijze aan te sturen Bijvoorbeeld bezuinigen op de verkeerde onderhoudselementen De onderhoudspartij zit nog vast in conventioneel O&B

55 Reden 3: energiekosten te laag Energiekosten vormen maar een luttel % uit van de totale huisvestingskosten De huisvestingskosten op hun beurt maar een klein % van de totale bedrijfskosten Maar als we 0,3 ct per kwh hebben bedongen op het energietarief bij de energieleverancier

56 Reden 4: er wordt verkeerd gerekend Meeste ROI berekening binnen MJOP s gebaseerd op aanschafkosten of eenvoudige terugverdientijden Duurzaam = duur fabel Duurzaam is echter meestal de goedkoopste oplossing, mits: De totale, integrale kosten (aanschaf EN exploitatie) worden berekend over de totale levensduur Niet bezuinigd wordt op de essentiële onderhoud elementen

57 Stelling 1 Stelling_1 /5!53F) G "

58 Stelling 1 Stelling_2 1 "!

59 Hartelijk dank voor uw aandacht Vragen??