Zomerschool Vakdidactisch Onderzoek: Het schoolvak doet ertoe!

Transcriptie

1 Zomerschool Vakdidactisch Onderzoek: Het schoolvak doet ertoe! Online Zoeken naar Wetenschappelijke Bronnen

2 Inhoud Wat is wetenschappelijke informatie? Waar vind je wetenschappelijke informatie? Hoe ga in er naar op zoek? LIBISnet Web of Science Ebsco Host

3 WAT IS WETENSCHAPPELIJKE INFORMATIE?

4 Welke informatiebronnen? schriftelijke informatiebronnen wetenschappelijke publicaties populaire/vulgariserende publicaties publicaties van beroepsorganisaties audiovisuele bronnen mondelinge informatiebronnen

5 Wetenschappelijke bronnen zijn teksten geschreven door wetenschappers bedoeld voor de collegawetenschappers die onderzoek doen op hetzelfde studiedomein (en ook voor studenten die dit studiedomein bestuderen)

6 Wetenschappelijke bronnen De publicaties binnen een onderzoeksdomein (vb. studie van didactiek voor het vak wiskunde) als gesprek. Wetenschappelijke tekst of bron = bijdrage van een bepaalde wetenschapper aan dat gesprek. Hij/zij reageert op wat voorgaande sprekers gezegd hebben weerlegt stellingen van voorgaande sprekers bouwt verder op wat er reeds gezegd is

7 Wetenschappelijke bronnen Een wetenschappelijke tekst is dus een bijdrage van een onderzoeker aan het gesprek dat verschillende onderzoekers over een bepaald thema voeren. Dit betekent dat je een wetenschappelijk bron kan herkennen aan de volgende kenmerken:

8 Wettenschappelijke bronnen, kenmerken: Auteurs zijn wetenschappers Academische titel. Een universiteit of onderzoeksgroep waaraan de auteur verbonden is. Verwijzen naar andere bronnen Andere wetenschappelijke bronnen. Nauwkeurige verwijzingen, hetzij in voetnoten, hetzij in een referentielijst op het einde van de tekst.

9 Wettenschappelijke bronnen, kenmerken: Voor een gespecialiseerd publiek Wetenschappers,actief in hetzelfde studiedomein. => Jargon, wetenschappelijke schrijfstijl In het Engels (Meestal) De voertaal voor de wetenschap Begrijpbaar voor wetenschappers over heel de wereld.

10 Wettenschappelijke bronnen, Soorten: Wetenschappelijke boeken Monografie Edited boek Textbook Wetenschappelijke encyclopedie Wetenschappelijke tijdschriften Review Wetenschappelijke studie

11 Wettenschappelijke bronnen, Boeken Monografie een zuiver wetenschappelijk werk over één bepaald onderwerp, geschreven door een expert in dit onderwerp. Developing a pedagogy of teacher education

12 Wettenschappelijke bronnen, Boeken Edited boek Zuiver wetenschappelijk werk over een bepaald onderwerp waarbij een editor (= verantwoordelijke hoofdauteur) aan collegaexperten vraagt om over een bepaald aspect van dit onderwerp een hoofdstuk te schrijven. Advances in coputer-supported learning

13 Wettenschappelijke bronnen, Boeken Textbook Vooral bedoeld om studenten te oriënteren. Vaak een overzichtelijke en relatief volledige samenvatting van een (deel)discipline. Een traag publicatieproces en zijn dus niet altijd up-to-date.

14 Wettenschappelijke bronnen, Boeken Wetenschappelijke encyclopedie Een ruimomvattende verzameling van informatie die een brede kijk op een onderwerp biedt. International encyclopedia of the social and behavioral sciences

15 Wettenschappelijke bronnen, Tijdschriften De kern van de wetenschappelijke literatuur; Uitgegeven door wetenschappelijke uitgever (bv. Sage, Elsevier, ) Onder verantwoordelijkheid van een wetenschappelijke organisatie Peer Review peer review is een strikt controleproces door experts die de ingestuurde wetenschappelijke artikels lezen en beoordelen op kwaliteit en desnoods weigeren. Soms krijgen auteurs een tweede kans en kunnen ze een aangepast artikel terug indienen. (sessie 9)

16 Wettenschappelijke bronnen, Tijdschriften Verschijnen doorgaans vier keer per jaar => Spelen korter op de bal => Meer recente wetenschappelijke bevindingen Education Psychology, Educational Researcher, Journal of Research on Science Teaching, Education for Health Journal, (zie lijst)

17 Wettenschappelijke bronnen, Tijdschriften 1. Wetenschappelijke studie (voobeeld) Eigen onderzoek Ingebed in voorafgaand onderzoek Typische opbouw introduction literature review methods results discussion

18 Wettenschappelijke bronnen, Tijdschriften 2. Review (voorbeeld) Geen eigen onderzoek (soms meta-analyse) Een synthese van de stand van zaken over een bepaald onderwerp Geen vaste structuur Gekenmerkt door een lange referentielijst

19 WAAR GA JE OP ZOEK?

20 Waar ga je op zoek? Vroeger: In de bibliotheek, aan de hand van fichebakken, Nu: Via het internet, online naar bronnen zoeken!

21 Google? Toegang tot heel veel informatie Gratis Gebruiksvriendelijk. => goed voor algemene informatie.

22 Google? PROBLEMEN Niet alle informatie online Invisible web of deep web niet toegangelijk voor Google Wetenschappelijke informatie vaak deel van deep web

23 Google?

24 Google? NEEN! Niet alle relevante informatie beschikbaar Veel onbetrouwbare relevatie Te veel ruis = irrelevante zoekresultaten => Tijdrovend, inefficiënt

25 Boeken & Tijdschriften Via digitale catalogus = De catalogus van een of meer bibliotheken, online toegankelijk = verzameling van boeken, academische tijdschriften, andere bronnen, aanwezig in een bib = LIBISnet, Meercat

26 Wetenschappelijke artikels Via Bibliografische databanken Bibliografische gegevens van wetenschappelijke artikels Titel, auteur(s), publicatie, + Abstract + citaties + Full text (soms)

27 Wetenschappelijke artikels Meer algemene databanken: Databanken over één vakgebied:

28 Digitale Catalogus Boeken & tijdschriften (= meer algemene, Meer volledige informatie) Binnen aanbod van bepaalde bibliotheken Vindplaats LIBIS.net Wetenschappelijke (bibliografische) databank Wetenschappelijke artikels (= specifieke onderwerpen, meest recente ontwikkelingen) Over verschillende tijdschriften heen Citaties, abstracts, (full text) Web of Science, EbscoHost,

29 HOE GA JE OP ZOEK? HET ZOEKPROCES

30 Zoekproces 1. Analyseren van informatiebehoefte 2. Selectie databank/catalogus 3. Formuleren zoekterm(en) 4. Resultaten 5. Evalueren 6. Bewaren

31 1. Analyseren van de informatie behoefte Wat wil je zoeken? Welke bronnen? Exploratieve / gerichte zoektocht? => Bepaalt de manier van zoeken

32 Exploratieve zoektocht Doel: informatie verzamelen over een bepaald onderwerp Uitgebreid Verkennend Belangrijk: afbakenen onderwerp

33 Exploratieve zoektocht 1. Maken mindmap om zo de informatiebehoefte te omschrijven 2. Op basis daarvan, eerste zoekactie 3. Resultaten bestuderen => vakterminologie, kernwoorden, belangrijke auteurs, belangrijke publicaties, relevante onderzoeken

34 Onderzoeksvraag: Exploratieve zoektocht Voorbeeld Het vak wiskunde, en studenten laten samenwerken, gaat dat wel? => Welke relevante bronnen kan ik hierover vinden: auteurs, reviews, boeken, onderzoeksartikelen?

35 Mindmap: Exploratieve zoektocht Voorbeeld WISKUNDE Onderwijs Didactiek Samenwerken Interactie Coöperatief leren Effecten: - Cognitieve (= prestaties) - Sociale

36 Gerichte zoektocht Doel: specifiek boek of artikel Na exploratieve zoektocht Referentie van eerder gelezen bron Op basis van bibliografische gegevens Belangrijk: type bron bepalen

37 2. Selectie databank/catalogus Op basis van informatie behoefte Hangt af van gewenste bron Hangt af van onderwerp (zie lijst) Digitale Catalogus Boeken & tijdschriften (= meer algemene, Meer volledige informatie) Binnen aanbod van bepaalde bibliotheken Vindplaats LIBIS.net Wetenschappelijke (bibliografische) databank Wetenschappelijke artikels (= specifieke onderwerpen, meest recente ontwikkelingen) Over verschillende tijdschriften heen Citaties, abstracts, (full text) Web of Science, EbscoHost,

38 3. Formuleren zoekterm(en) Taal Zoektermen Specificaties Booleaanse operatoren Aanhalingstekens Truncatie

39 Taal Engels! Ook anderstalige artikels: Engelse titel en abstract toegevoegd In een catalogus (of specifieke databank) eventueel ook andere talen. Google translate Babelfish

40 Mindmap: ENGELS Exploratieve zoektocht Voorbeeld MATHEMATICS Education Didactics Collaboration Cooperative learning (Student) Interaction Effect(s): - cognitive (= achievement) - Social

41 Zoekterm(en) Kernwoorden (<= mindmap) Synoniemen Enkelvoud of meervoud Vernauwen of verbreden Let op de spelling

42 Specificaties Booleaanse operatoren AND (+) = verkleinen (geen spatie) OR = verbreden NOT (-) = uitsluiten (geen spatie) Volgorde: AND, OR, NOT

43 Specificaties Aanhalingstekens Specifieke woordvolgorde Titel van een boek of artikel Gerichte zoekacties Correcte zoektermen.

44 Specificaties Truncatie *? Meerdere vormen van een woord aggress* (> aggression, aggressor, aggresive, aggressiviness) Verschillende schrijfwijzen behavi*r (> behaviour, behavior) Onzeker over spelling

45 Exploratieve zoektocht Voorbeeld Zoektermen: Cooperative AND learning AND mathematics Cooperative learning AND math* Math* AND education AND student AND collaboration

46 4. Resultaten Resultatenlijst met titels, auteurs, Indien relevant => Abstract doornemen Indien interessant => full text, bewaren Inleiding + conclusie Methode Referenties => indirect zoeken

47 Indirect zoeken Niet in elke databank mogelijk / dezelfde mogelijkheden Artikels die je niet zou vinden met gewone zoekopdrachten. Via: Auteur Kernwoorden Related articles Citaties Referenties (Tijdschrift)

48 4. Resultaten Slechte resultaten: Te weinig relevante Te veel ruis => zoekopdracht aanpassen? Verbreden (synoniemen, OR, truncatie ) Versmallen (AND, NOT, ) (nieuwe zoekopdracht)

49 5. Evaluatie 1. Relevantie Sluit de bron aan bij mijn informatiebehoefte? 2. Recentheid Is het een recente bron? Is het belangrijk dat de bron recent is?

50 5. Evaluatie 1. Wetenschappelijke transparantie Referentielijst Opbouw Onderzoeksmethode Objectiviteit 2. De Bron Auteurs Uitgever Impactfactor tijdschrift (sessie 9)

51 6. Bewaren De bronnen die (mogelijk) relevant zijn 1. Binnen de databank/catalogus 2. Zelf opslaan als.pdf Structuur en overzicht belangrijk! Allert via RSS, of via mail.

52 LIBISNET (CATALOGUS)

53 LIBISnet Netwerk van 30-tal instellingen Leden Associatie K.U.Leuven Één elektronische catalogus Boeken, tijdschriften, e-books, andere bronnen =>

54

55

56

57

58

59 LIBISnet Voordelen Met één zoekopdracht in verschillende bibliotheken Welke plaats + beschikbaar Ook e-bronnen Zelf ontleningen beheren IBL-functie

60 WEB OF SCIENCE (BIBLIOGRAFISCHE DATABANK)

61 Web of Science

62

63

64

65

66

67

68

69 Web of Science Multidisciplinair Niet overal toegang, maar VPN, proxy-server. Vaak geen full text, maar LibriLinks Handig combineren van zoekacties (geavanceerd zoeken) Indirect zoeken: verschillende mogelijkheden

70 EBSCO HOST (BIBLIOGRAFISCHE DATABANK)

71 Ebsco Host

72 Ebsco Host Verzameling van verschillende databanken (van Ebsco) Tegelijk doorzoekbaar (zelf kiezen) Vaak full text

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82 Ebsco Host Artikels én tijdschriften Vaak full text Allerts mogelijk voor zoekopdrachten én tijdschriften Indirect zoeken: veel mogelijkheden

83 LIBRISOURCE PLUS (OVERKOEPELENDE ZOEKMACHINE)

84 Librisource plus

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94 Librisource plus Voordelen: Simultaan zoeken in verschillende databanken Live zoekactie Uniforme interface Librilinks My Space-functies Lijst met databanken per onderwerp

95 Librisource plus Nadelen: Schijn van volledigheid Maximum 10 databanken tegelijk Verschillende databanken niet compatibel Beperkte zoekmogelijkheden My Space-functies Lijst met databanken per onderwerp Niet K.U.Leuven = beperkt aanbod

96 TOT SLOT

97 Wanneer? Bij op punt stellen onderzoeksvraag Wat is er al / nog niet onderzocht? Wat is een mogelijke nieuwe stap? Wat kan er bij nieuw onderzoek verwacht worden? Bij de keuze van de methode Welke methoden worden er gebruikt bij vorige onderzoeken? Voor- en nadelen van een methode? Bij literatuurstudie + discussie Wat is er al bekend over een bepaald onderwerp? Hoe passen mijn onderzoeksresultaten in de wetenschappelijke conversatie?

98 Ter herhaling Analyseer je zoekvraag Boeken Artikels Gerichte Exploratieve zoekopdracht Zoek via zoektermen, maar zoek ook indirect! Evalueer de resultaten Sla relevante resultaten op

99 TIPS Kijk de zoekterm steeds na op typefouten Ga na of de zoekmachine de syntax van de zoekterm ondersteunt bv gebruik van + Pas op met het intikken van onbruikbare tekens zoals / Probeer zoektermen niet in spreektaal te formuleren Zorg dat de taal van de zoekterm overeenstemt met de taal van de databank. Wanneer je een wetenschappelijk artikel online kan openen, gebruik dan CTRL F om het artikel op een bepaalde term te zoeken. Leer van je fouten tijdens het zoeken!

100 Leerplatform Voor studenten en docenten Samenwerking met DIDL Voor academische en professionele bachelors

101 1. Maak een mind-map op basis van je eigen onderzoeksvraag 2. Zoek verschillende relevante bronnen (Boeken en artikels)

102 Succes!