Via Rijnboog naar Kenniseconomie

Transcriptie

1 Anders bouwen, duurzaam innoveren Via Rijnboog naar Kenniseconomie Doelstellingen project Eco fiber & Fiberarchitectuur Design Mode & Architectuur Vormgeving Bio based economy Milieutechnologie Engineering ICT & 3D-printen Dienstverlening Stadspromotie

2 Arnhem, november 2010 Over het project Eco fiber & Fiberarchitectuur Als maatschappelijk ondernemer viel mij op hoeveel links Arnhem heeft met fiber en directe gerelateerde marktsegmenten. Om deze reden ben ik het Power to Arnhem-project Eco fiber & Fiberarchitectuur gestart. Er zijn diverse links tussen fiber, vormgeving, milieutechnologie, engineering en andere dienstverlening. In al deze marktsectoren is Arnhem sterk vertegenwoordigd. Voor het project Eco fiber & Fiberarchitectuur zocht ik een icoonobject om focus e creëren. Het stadsontwikkelingsproject Rijnboog Nieuwstraat e.o. (voormalig Havenkwartier) met het cultuurcluster voldoet hieraan. Deze presentatie is een verdieping t.o.v. het startdocument uit De presentatie toont voorbeelden en benoemt hoofdlijnen. De presentatie is in 4 secties opgedeeld: Waarom is focus op Fiber, Eco fiber en Co-creatie belangrijk (voor Arnhem) Hoofdpunten uit de Economische agenda Arnhem 2015 en het Kennis- en innovatiebeleid provincie Gelderland Visies voor de kennisclusters Fiber, Vormgeving, Milieutechnologie en Dienstverlening Visie voor het voortzetten van het stadsontwikkelingsproject Rijnboog en het cultuurcluster Mijn rol in het project is het uitzetten van beleid voor snelle kennisontwikkeling via co-creatie en open processen. Mocht u meer over de visie en het project willen weten. Mijn contactgegevens staan op de laatste pagina. Hartelijke groet, Erik Koopman

3 Fiber is het materiaal van de 21e eeuw (R)evolutie in constructie Fiber is supersterk, ultralicht en multi-vormbaar Fiber vervangt staal in constructies en architectuur Grote groeimarkten voor diverse marktsegmenten Investeren in fiber is investeren in innovatie en kenniseconomie

4 Fiberarchitectuur is een opkomende groeimarkt Yitzkak Rabin Center Tel Aviv > 2005 > Moshe Safdie Centre Pompidou Metz > 2010 > Shigeru Ban & Jean de Gastines Stedelijk museum Amsterdam > 2011 > Benthem Crouwel Architects Fiberarchitectuur biedt veel perspectief voor vormgeving en dienstverlening

5 Eco fiber is dé grondstof van de 21e eeuw (R)evolutie in grondstof Vezelgewassen vervangen olie als basisgrondstof voor kunststoffen e.d. Cradle to cradle ontwerp wordt de basis voor duurzame innovatie Verenigde Naties: Internationaal jaar van de natuurlijke vezels (2009) Natuurlijke fibers en milieutechnologie leiden naar een nieuwe wereld

6 Wissel gewas Landbouw Onkruid bestrijding Vezel gewassen Bio based economy Basis grondstof Voedsel Cradle to cradle Eco fiber is een sterke groeimarkt Van eco fiber autocarrosserie naar exterieur van gebouwen is een kleine stap Eco fiber vervangt niet-milieuvriendelijke hightech fiber Isolatie en bouwmaterialen van vezelgewassen zijn reeds beschikbaar De vraag naar milieu- en klimaatvriendelijke producten zal blijven stijgen Producten

7 Co-creatie is het businessmodel van de 21e eeuw (R)evolutie in dienst- en productontwikkeling Wikipedia is een voorbeeld van snelle kennisontwikkeling door co-creatie Sociale media bevorderen co-creatie (grote groeimarkt) Co-creaatie is de snelste manier om (nieuwe) kennisclusters te ontwikkelen Investeren in co-creatie is de basis voor duurzame (stads)ontwikkeling Het aantal zelfstandigen in cultuur en (zakelijke) dienstverlening blijft stijgen. Co-creatie is voor deze professionals in de kenniseconomie een steeds belangrijkere basis voor werk, het creëren van opdrachten en innovatie.

8 Co-creatie is essentieel voor succes Alleen door daadkracht en co-creatie kunnen achterstanden worden ingehaald Vasthouden aan oude businessmodellen blokkeert snelle kennisontwikkeling Open processen vormen de basis voor succesvolle netwerkcoöperatie rs t Vo el / v or b e r a ag r st e id No i ng uk ta /s tr u Ui c tu tw er ur ke pl Pr es n no an In e n te ta / sp pla r a r en ak pl a n n Be zw aa rp ro Ge ce re du ch re te s lij k Ui e tv o u i ts er pr ing Pr aa o je k c tr ea li s at ie Erik Koopman is gespecialiseerd in (voorwaarden voor) open processen Openbaar Beperkte transparantie Belangen organisaties Overheid Vo o Verplicht procedures Burgers Standaard overheidsprocedures 1 Burgerparticipatie Project website Kenniswerkers 10 Netwerkcoöperatie / Co-creatie 1 Semi-overheid 10 Tijd / Kosten Schema uit open standaard Coördinatie van Open OverheidsProjecten (COOP) ZBO's Bedrijfsleven Wetenschap

9 1. Basis op orde Buiten kijf staat dat de basis - het ondernemingsklimaat - in de stad en regio op orde moet zijn. Bij de basis gaat het in elk geval om: Een stimulerende en uitdagende omgeving voor startende ondernemingen, en innovatieve ontwikkelingen binnen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen. Een sterke marketing van stad en regio. Economische agenda Arnhem 2015 Directe relatie met Eco fiber en/of Fiberarchitectuur Directe relatie met Cultuurcluster en/of Rijnboog Directe relatie met Co-creatie en/of Kenniseconomie Benut stadsprojecten als visitekaartke van Arnhemse kennisclusters 2. Wat sterk is verder versterken Arnhem kent een aantal zeer sterke segmenten in de economische structuur. Sterk vanwege het aantal arbeidsplaatsen of vanwege de regionale of nationale positie. Koesteren en verder uitbouwen van de kracht is de inzet. 3. Focus op kansrijke clusters Daarnaast kiest Arnhem heel nadrukkelijk voor stevige focus op haar unieke kansrijke clusters. Kantoorhoudende werkgelegenheid Energie en Milieu Technologie Toerisme en Vrije Tijd Mode en Vormgeving Gezondheidszorg en Welzijn (Health)

10 Speerpunt 1 Kennis- en innovatiebeleid provincie Gelderland continueren en uitbouwen van de focus op Triangle (Food Valley, Health Valley, Technology/UT Twente, EK). Bij Triangle werken kennisinstellingen, overheden en bedrijfsleven in Oost-Nederland samen aan kennisen productvernieuwing op het gebied van voeding en gezondheid. Directe relatie met Eco fiber en/of Fiberarchitectuur Directe relatie met regio Directe relatie met Co-creatie en/of Kenniseconomie en Wageningen Universiteit Benut stadsprojecten als visitekaartke van Arnhemse kennisclusters Speerpunt 3 Speerpunt 2 versterken van het innovatievermogen van het gehele midden- en kleinbedrijf. benutten van de kansen van opkomende regionale clusters waarin ondernemers en kenniswerkers samen werken aan vernieuwingen en innovaties in de volgende clusters: * milieutechnologie (stichting KIEMT - Arnhem/Apeldoorn) * modecluster (Arnhem) * biomassa-agroketens (biobased economy, Wageningen/Noord West Veluwe).

11 Grote markt en breder aanbod in (eco) fiber Stijgende grondstofprijzen staal en olie Ontwikkelen kenniscluster Fiber Investeren in fiber is investeren in de toekomst Industriepark Kleefse Waard (IPKW) huisvest meerdere fiber-bedrijven Ontwikkel IPKW door tot kenniscluster voor (eco) fiber Benut mede kennis van HAN en universiteit Wageningen, Nijmegen en Twente Ontwikkelingsmij Oost NV (verdeling subsidies) is een verbindende factor Fiber-bedrijven Technology Industriepark Kleefse Waard Technical Fibres Application Institute Teijin Colbond Lever Kunststof techniek TSN Rema Tip Top Akzo Nobel Teelt vezelgewassen Eco fiber Fiber Nano-technologie

12 Versterken kenniscluster Vormgeving Lijnen uit Mode & Design vernieuwen architectuur Zet de invloed van Mode & Design op architectuur om in marktpositie Fiberarchitectuur kan sterk bijdragen aan kenniseconomie in vormgeving Fiberinnovatie stimuleert kruisbestuiving tussen vormgeving en dienstverlening Opkomende groeimarkten: virtual design, 3D-engineering en 3D-printen Tafel Kees Marcelis, designer/architect in Arnhem Zet de vormgeving van het Centraal station biedt inspiratie als ontwerp voor architectuur en de Zijpse poort verder door in de staf

13 Uitbreiden kenniscluster Milieutechnologie Bio based economy is booming business Industriepark Kleefse Waard huisvest fiber- en verduurzamings-bedrijven Mogelijk interessante links tussen natural fiber en houtverduurzaming Provincie Gelderland zet sterk in op bio based economy Investeren in eco fiber versterkt relaties met multinationale bedrijven Verduurzamings-bedrijven Industriepark Kleefse Waard Plato Wood Titan Wood Voedsel Olie & Brandstoffen Textiel, Touw & Tapijt Papier & Kunststoffen Plaat & isolatie Verf & Compositen Carrosserie & Exterieur Constructie & Overspanning Samenwerkingsnetwerk Kiemt (o.a. Akzo Nobel, BASF) Eco fiber is (als wisselgewas) voor vele doeleinden toepasbaar

14 Kansen voor kenniscluster Dienstverlening De spin off van fiberinnovatie is groot Fiberinnovatie is nauwelijks mogelijk zonder virtual design en 3D-engineering 3D-printen van objecten, klein en groot, is een grote groeimarkt Iedereen, van creatieven tot multinationals profiteert van fiberinnovatie Fiberinnovatie leidt tot uitbreiding 'kantoorhoudende werkgelegenheid' Zowel zzp-ers. bedrijven en kennisinstellingen kunnen van investeringen in fiber, vormgeving en co-creatie leren en zich doorontwikkelen.

15 1. Voortzetten open proces Het project Rijnboog Nieuwstraat e.o. wordt op een open wijze ontwikkeld in samenwerking met de stad. Burgers en diverse professionals hebben ideeën ingediend bij het Atelier Rijnboog. Cultuurcluster en Rijnboog als innovatieproject Een Stop dit proces niet zodra de schets- en stedebouwkundige plannen gereed zijn. Kies voor het voortzetten van de open werkwijze. Kies voor vernieuwing. Cultuurcluster: constructie, dak en exterieur: Gevels woningen en interieur cultuurcluster: icoonobject is een drager voor Innovatie en Kenniseconomie Fiberarchitectuur Eco fiber en/of 3D-printen Doorbreek de oude werkwijze van plannen maken achter gesloten deuren 2. Ontwerpwedstrijden fiberarchtectuur 3. Samenwerken met lokale bedrijven Zet de co-creatie voor Rijnboog voort met lokale en (inter)nationale ontwerpwedstrijden voor het ontwerp van het cultuurcluster (volledig fiberarchitectuur) en de gevels van woningen (eco fiber of 3D-printen). Vraag engineering-/constructing-experts als Arcadis, ABT en kennisinstellingen om de (controle van) berekeningen van fiberconstructies te sponsoren. Bedeijven kunnen hierdoor ervaring opdoen in een volledig nieuwe markt. Stel gelijktijdig een sociaal platform en kennisbase open voor informatie over (eco) fibermaterialen en eco materialen voor binnenwanden, isolatie en interieur. Neem relevante informatie over in de bouwbestekken. Besteed de projecten aan in kleine onderdelen zodat (kleinere) lokale bedrijven en/of netwerken een betere kans maken om mee te kunnen doen (met grote Europese aanbestedingen is dit niet mogelijk).

16 Cultuurcluster en Rijnboog: sfeerimpressie Entree Nieuwstraat vanuit de binnenstad De diversiteit van (ge-3d-printe) gevels zorgt voor sfeer en levendigheid Doel 1: Naam van Arnhem als creatieve stad waarmaken Doel 2: Naam van Arnhem als groene stad onderstrepen Doel 3: Unieke architectuur trekt (professionele) bezoekers naar de stad Het project Eco fiber & Fiberarchitectuur creëert kenniseconomie in Arnhem Optie cultuurckuster Organisch vormgegeven architectuur met fiberconstructie

17 Stadsblokken/cultuur Rijnboog: sfeerimpressie Uniek eco fiber-gebouw bij de Nelson Mandelabrug Experimentele (eco) fiber-objecten Doel 1: Naam van Arnhem als creatieve stad waarmaken Doel 2: Naam van Arnhem als groene stad onderstrepen Doel 3: Unieke architectuur trekt (professionele) bezoekers naar de stad Kleine paviljoens versterken het leerproces voor werken met (eco) fiber Kleine (eco) fiberpaviljoenen voor (expo-)activiteiten

18 Hoe verder Hoe het project Eco fiber & Fiberarchitectuur toevoegen aan de planvorming voor het stadsontwikkelingsproject Rijnboog Nieuwstraat e.o. en het cultuurcluster? Hieronder een korte uitleg. Het plan van aanpak voor Rijnboog Nieuwstraat, punt 1.4: Projectopdracht stelt: De opdracht wordt geknipt in twee fasen: definitiefase: opstellen van een nota van randvoorwaarden, een schetsontwerp en financiële haalbaarheidsanalyse in de periode september 2010 februari 2011 ontwerpfase: na besluitvorming door de raad over de nota van randvoorwaarden en het schetsontwerp: stedenbouwkundig plan, (gewijzigde) overeenkomst, sluitende grondexploitatie in de periode maart december 2011 Voor effectieve vooruitgang borging visie en duidelijke intentie naar Arnhemse marktpartijen - is het van groot belang dat eco fiber en fiberarchitectuur worden vermeld in de nota van randvoorwaarden onder: Ontwikkelingskader: Startpunten van ontwerp, paragraaf Gebouwen Ruimtelijke visie en Randvoorwaarden: Stedenbouw, paragraaf Ontwerpprincipes bebouwing Economie, sectie hoofddoelen Daarnaast moet een officieel besluit worden genomen inzake co-creatie in de ontwerpfase van het stadsproject. Door vroegtijdig als stad/gemeente officieel kenbaar te maken welke richting op wordt gestuurd ontstaan vertrouwen, interactie, co-creatie en bedrijvigheid in de stad. Erik Koopman November 2010

19 Het project Eco fiber & Fiberarchitectuur is een initiatief van: Ir. J.P. van Muylwijkstraat BZ Arnhem Copyleft 2010