Productformat: Maatschappelijke Dienstverlening Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling

Transcriptie

1 Productformat: Maatschappelijke Dienstverlening Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling A Maatschappelijk Probleem De opdrachtgever formuleert hetgeen als een belangrijk vraagstuk/maatschappelijk probleem wordt ervaren, dat aan de basis ligt voor het gevraagde resultaat. Advies Maatschappelijke Dienstverlening Met huiselijk geweld wordt bedoeld: fysiek, psychisch of seksueel geweld of bedreiging daarmee door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Daaronder kunnen tevens worden verstaan: eergerelateerd geweld en ouderenmishandeling 1. Vaak is er bij huiselijk geweld sprake van een afhankelijkheidsrelatie. Verreweg de meeste slachtoffers van huiselijk geweld zijn vrouwen en kinderen. Huiselijk geweld kan de vorm aannemen van partner-/relatiegeweld, kindermishandeling, geweld in tienerrelaties of geweld tegen ouders en ouderen. Dat kan fysiek, seksueel en psychisch geweld zijn, in verschillende variaties. Het kan gaan om eenzijdig geweld, bijvoorbeeld partnerterreur, maar huiselijk geweld kan ook het gevolg zijn van uit de hand gelopen conflicten. In dat laatste geval is er sprake van wisselwerking. Er komen specifieke vormen van huiselijk geweld voor, zoals eergerelateerd geweld en genitale verminking van meisjes. In sommige culturen wordt geweld als een normale zaak gezien: het slaan van kinderen wordt bijvoorbeeld in sommige culturen beschouwd als een normale manier van opvoeden. Kenmerkend voor huiselijk geweld is dat het veel persoonlijk leed veroorzaakt en ernstige gevolgen heeft voor alle betrokkenen: fysieke, emotionele en psychosociale gevolgen. Het veroorzaakt ook grote economische schade. Huiselijk geweld komt op buitengewoon grote schaal voor iedere minuut vindt er in ons land een huiselijk geweldincident plaats maar het speelt zich toch voor een belangrijk deel in het verborgene af. Hoewel het de meest voorkomende geweldsvorm is die verreweg de meeste slachtoffers maakt, is het daarom in de eerste plaats een verborgen epidemie. Slachtoffers en plegers komen er vanwege schuld- en schaamtegevoelens vaak niet mee naar buiten en zoeken zelden uit zichzelf hulp. Veel slachtoffers geloven en hopen dat het vanzelf over gaat, maar huiselijk geweld heeft in de praktijk juist de neiging om steeds erger en heftiger te worden. 1 We volgen hiermee de definitie die de rijksoverheid hanteert in het wetsvoorstel Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling (2010). BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 1

2 B C Resultaat Het gaat hier om een aanwijsbare verandering of gerealiseerde baat bij cliënt of cliëntgroep. Een of meer SMART geformuleerde diensten/producten brengen deze teweeg en dragen daarmee bij aan de beleidsdoelstelling. Beoogd maatschappelijk effect De beoogde verandering in de maatschappelijke omgeving dan wel bij de beoogde doelgroep die de gemeente op langere termijn wil bereiken. Huiselijk geweld lijkt ook van de ene generatie op de andere te worden overgedragen: als kinderen opgroeien in een gewelddadig milieu, is de kans groot dat zij later zelf ook gewelddadig gedrag gaan vertonen of een gewelddadige partner kiezen. Met inzet van hulp en dienstverlening zo snel mogelijk stoppen van huiselijk geweld en het beschermen van slachtoffers, waarbij het systeem als geheel en individueel een hulp aangeboden krijgt. Hiermee wordt ook ingezet op het voorkomen van intergenerationele overdracht (preventie in samenwerking met andere instellingen). Dit zou als volgt kunnen worden omschreven: In 2011 kan MD x aantal casussen Huiselijk Geweld begeleiden met hulp- en dienstverleningstrajecten In 2011 kan x aantal recidiven van Huiselijk Geweld voorkomen worden In 2011 kan bij x aantal cliënten Huiselijk Geweld gestopt zijn In 2011 heeft x aantal cliënten de regie in eigen hand Huiselijk geweld is afgenomen. Rotterdammers hebben de regie over hun eigen leven weer in eigen hand en nemen deel aan de samenleving. De overdracht daarvan van huiselijk geweld tussen generaties wordt voorkomen. Het onderwerp wordt steeds meer uit de taboe- en privésfeer gehaald. De cijfers van mishandelingen gaan omlaag en het aantal meldingen gaat omhoog. Door langdurig te blijven benadrukken dat huiselijk geweld niet kan, strafbaar is en direct moet ophouden, raakt de nieuwe generatie beter doordrongen van deze boodschap en zal huiselijk geweld afnemen. De Rotterdamse samenleving zou zich tot in de haarvaten ervan beter bewust moeten zijn dat we huiselijk geweld met elkaar niet tolereren. D Beleidsdoelstelling Een beleidsvoornemen dat wordt beschreven op het niveau van concrete doelstellingen binnen een gedefinieerde tijdshorizon (SMART geformuleerd). Aan het realiseren ervan kan door meerdere maat-schappelijke organisaties worden bijgedragen. In 2014 is het aantal gevallen van huiselijk geweld met 10% verminderd. In 2011 stellen we ons ten doel om het aantal situaties van huiselijk geweld te laten dalen met 2,5%. Hiervan heeft x % de regie op het eigen leven hervonden. In 2011 is de bekendheid omtrent Huiselijk Geweld toegenomen met x % en weten Rotterdammers waar Huiselijk geweld gemeld kan worden (ASHG) In 2011 is het aantal preventieve signaleringen en meldingen van Huiselijk Geweld met 10% verhoogd. Vanaf 2011 kenmerkt de hulpverlening bij huiselijk geweld zich door een integrale systeembenadering van slachtoffer en pleger E Product Het maatschappelijk werk geeft gevraagd en ongevraagd hulp aan slachtoffers, plegers en BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 2

3 hulp- en dienstverlening participatie in netwerken kinderen die te maken hebben met huiselijk geweld. Er wordt samengewerkt met ketenpartners. De hulp wordt geboden bij zowel de eerste opvang als in het vervolgtraject en richt zich op het stoppen van het geweld en de begeleiding van het cliëntsysteem. F Activiteiten Handelingen 1 voorlichting geven over hulpverlening in het kader van huiselijk geweld - via folders etc. - groepsgericht, d.m.v. themabijeenkomsten - individueel via telefoon, spreekuur, open inloop 2 Deelname aan signaleringsnetwerk (LTHG of soortgelijk overleg) - bespreking nieuwe meldingen - voortgangbewaking bestaande meldingen 3 Intake: Afspraak met nieuwe cliënten (niet via netwerk) via telefoon, spreekuur, open inloop of verwijzers. Centraal in het intakegesprek staat de risicotaxatie en de systeem benadering, tw.: - persoonlijk netwerk - professioneel netwerk - sociaal netwerk 4 Crisisinterventie / acute nood lenigen Opstellen informatie over huiselijk geweld (brief, folder of artikel). Toezenden van informatie naar instellingen/scholen/sleutelfiguren. Voorbereiden, uitvoeren en evalueren themabijeenkomsten op scholen / wijkgebouwen (gericht op sociaal systeem en professionele netwerk) Het voeren en vastleggen van telefoongesprekken met clienten en verwijzers Het voorbereiden, uitvoeren en vastleggen van spreekuur of open inloopcontacten. Voorbereiding overleg: Inventariseren, analyseren en systeem-matching van meldingen/ te bespreken situaties (zowel geagendeerde meldingen als eigen inbreng). Bezoek cliënt ter voorbereiding bespreking in overleg. Uitwerking van overlegresultaat in stappenplan Risico taxatie waar onder: veiligheid van kinderen en slachtoffer en hulpverlener, mate van crisis, zijn er andere hulpverleningsinstanties in het gezin. Intakegesprek: Voorbereiding gesprek (dossiers / systeem raadplegen) Uitgebreid verkennend gesprek: waar onder situatieschets (soort geweld), impact voor betrokkenen (slachtoffer/kind), wel/geen aangifte, andere hulpverlening in het gezin, toestemming van client m.b.t. het delen van informatie, wel/niet sociaal netwerk. Plannen van het vervolg. Opstellen verslag van het inhoud verkennend gesprek. Opvang regelen (telefonisch/schriftelijk contact opvang, verzekering, etc.) Overleg met professioneel netwerk (huisarts; politie, GGD, GGZ etc.) Hand- en spandiensten verrichten 5 Opstellen van Bespreken van doelen, afspraken en verantwoordelijkheden BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 3

4 hulpverleningsplan met de cliënt. Dit plan kent een viertal dimensies, te weten: - ondersteunende en verwerkingsgerichte begeleiding slachtoffer - individuele begeleiding pleger - systeembegeleiding relatie / gezin - ondersteunend groepswerk 6 Uitvoering van hulpverleningsplan Bespreken en vaststellen van de aard van begeleiding Bepaling van de periode van begeleiding Schriftelijk vastleggen van afspraken Door meerdere gesprekken met slachtoffer (pleger) en cliëntsysteem komen tot beoogde doelen. Afhankelijk van de dimensies binnen het behandelplan worden hier per dimensie enkelvoudige of meervoudige trajecten gevolgd. Bijvoorbeeld: begeleiding van bewustwording van geweldsituatie en de wijze waarop ze daarmee om kunnen gaan (geweldspiraal) ondersteuning op verwerking praktische ondersteuning ( scheiding, opvang,huisvesting, inkomen) 7 Ondersteunend groepswerk (groepsbijeenkomsten van slachtoffers) waarin o.a.de volgende items onderwerp van gesprek zijn: - opbouwen van assertiviteit - inzicht in betekenis geweldspiraal 8 Afstemming overig professioneel netwerk (oa Praktisch organiseren van bijeenkomst (locatie, tijdstip, etc) Screening en selectie deelnemers Opstellen programma Uitnodigen extern deskundige Bijwonen bijeenkomst Verslaglegging en evaluatie Voorbereiden, bijwonen en verslaan professionele netwerkbijeenkomsten financiën, huisvesting) 9 Evaluatie Gegevens vastleggen in registratiesysteem en opstellen van schriftelijk evaluatie van het afgelegde traject en bereikte doelen. 10 Monitoring (indien nodig) door Plannen vervolgcontact BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 4

5 middel van periodiek contact. Voorbereiden vervolgcontact Uitvoeren vervolgcontact en gegevens vastleggen in systeem Monitoring is nodig t.a.v.: behoud veiligheidsituatie voorkomen van terugval mate van zelfstandigheid cliënt (regie op het eigen leven) G Doelgroep Rotterdammers die slachtoffer, getuige of pleger zijn van huiselijk geweld H I Resultaat indicatoren Deze gegevens tonen aan dat het resultaat kwantitatief en kwalitatief bereikt is. Het gaat om inhoudelijke verantwoording. Prestatie eenheden Het aantal producten/activiteiten dat nodig is om het resultaat te bereiken. Eenheid van financiering en afrekening. Opdrachtgever financiert en rekent vervolgens af op output/op het aantal gerealiseerde producten/activiteiten. Advies Maatschappelijke Dienstverlening: Om te beoordelen of het ingezette beleid (een beoogde verandering bij cliënt/cliëntgroep die door een of meerdere diensten/producten teweeg gebracht wordt) op de juiste koers is adviseren wij om de volgende aantallen te meten: het aantal meldingen / signaleringen het aantal vormen van huiselijk geweld: fysiek, financieel, sexueel en geestelijk het aantal casussen systeemgerichte hulpverleningstrajecten het aantal recidiven van huiselijk geweld het aantal casussen waar huiselijk geweld gestopt is of verminderd het aantal casussen waar de client de regie weer in eigen hand heeft het aantal casussen waar een individueel monitoringstraject is uitgevoerd het aantal meldingen / casussen via eigen voordeur en via het LTHG het aantal afgesloten casussen Advies Maatschappelijke Dienstverlening Om op een transparante wijze te beoordelen of er voldoende activiteiten zijn ondernomen om het beoogde resultaat te bereiken, adviseren wij om de volgende aantallen te meten om te beoordelen of de opdrachtnemer de overeengekomen prestaties levert: het aantal door de organisatie verspreide folders/brochures/artikelen over huiselijk geweld/ouderenmishandeling het aantal gerealiseerde en bijgewoonde signaleringsnetwerken (LTHG) en andere professionele netwerken zoals het LZN of bilateraal met partners het aantal intakegesprekken, aantal crisisinterventies en aantal hulpverleningstrajecten het aantal nazorgcontacten per cliënt BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 5

6 J K Transparante kostprijsberekening Opdrachtgever vraagt om een transparante opbouw van de kostprijs, bijv. onderscheiden lasten voor personeel, overhead, huisvesting, activiteiten, organisatie etc. (inclusief integrale kostprijs). Kwaliteitseisen en randvoorwaarden Toetsbare eisen en voorwaarden die aan de kwaliteit van het product gesteld worden Advies Maatschappelijke Dienstverlening: Via integrale kostprijs berekening (saldo vaste lasten en baten gedeeld door de voorraad direct productieve uren) komen wij tot een tarief voor de inzet van één uur beroepskracht. De (kost)prijs van een prestatie eenheid berekenen wij op basis van het aantal benodigde uren van een beroepskracht aangevuld met het saldo van variabele lasten en baten per prestatie eenheid. Kwaliteit: De hulpverlening t.a.v. de aanpak Huiselijk Geweld heeft een actief, outreachend en laagdrempelig karakter Het registratiesysteem is voldoende toegerust De opleiding voor HBO-ers bestaat t.a.v. Huiselijk Geweld uit: basisopleiding en een vervolgopleiding. Elke hulpverlener neemt deel aan intervisie en ontvangt begeleiding m.b.t. de aanpak Huiselijk Geweld Randvoorwaarden: Voor een goede uitvoering van de overeenkomst met de opdrachtgever is het voor de Maatschappelijke Dienstverlening belangrijk dat: Het LTHG over voldoende capaciteit beschikt Bij professionele signaleerders (politie, huisartsen, wijkverpleegkundigen, woningbeheerders, Vraagwijzers, Lokale Zorgnetwerken)Voldoende deskundigheid aanwezig is over de problematiek van huiselijk geweld/ouderenmishandeling. De hulpverlening moet voldoende toegerust zijn specifiek op het gebied van Huiselijk Geweld; Elke hulpverlener heeft betrokkenheid bij en kennis van de aanpak van huiselijk geweld. Het hulpaanbod is in voldoende mate aanwezig; De hulp aan cliënten is integraal conform de werkwijze van het Lokaal Team Huiselijk Geweld (systeemgericht denken en samenwerken). De aanpak van huiselijk geweld/ouderenmishandeling vraagt een relatief lange doorlooptijd en het is voor het behalen van de beoogde resultaten noodzakelijk dat de overeenkomst tussen opdrachtgever en Maatschappelijke Dienstverlening wordt ondersteund door een meerjarige financiering. BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 6

7 Wijze van verantwoording: Opdrachtgever voert periodiek overleg met opdrachtnemer over de voortgang van het beleid/ resultaatindicatoren en de uitvoering prestatie indicatoren). BOSSR / MD Thema: Huiselijk geweld / ouderenmishandeling 7