Verklaring over de Wmo van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verklaring over de Wmo van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland"

Transcriptie

1 Verklaring over de Wmo van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland

2 Verklaring over de Wmo van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland 2006 Zorgbelang Gelderland Alle rechten voorbehouden. Teksten, delen van teksten en/of artikelen uit deze uitgave mogen, na verkregen toestemming van Zorgbelang Gelderland, worden overgenomen of worden verveelvoudigd onder strikte voorwaarde van bronvermelding. Toestemming kan worden aangevraagd per brief, fax of . Zorgbelang Gelderland Postbus EH Arnhem IJsselburcht BP Arnhem Telefoon Fax info@zorgbelanggelderland.nl

3 oktober 2006, makkelijk-leesbare-uitgave van het originele document van maart 2006 Colofon Ontwerp/lay-out Wilco de Schouwer Stichting ZetNet Vertaling tekst Wilco de Schouwer Tekeningen Marc Reijs Bureau Edubooks & Training Eindredactie Joke Stoffelen en Maaike van der Veldt Zorgbelang Gelderland Druk Drukkerij Trioprint Nijmegen 2

4 Inhoud 1 Inleiding 1.1 De visie van Zorgbelang Gelderland: zo denken wij erover Meedoen aan de samenleving De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 7 2 Basiswensen 2.1 Keuzevrijheden en vraaggericht Toegankelijke informatie Volwaardige burgers Inspraak en betrokkenheid Begeleiding en ondersteuning Inkomenspositie Diensten en voorzieningen 20 3 Specifieke wensen 3.1 Wonen Ondersteuning bij het wonen Vervoer School, werk en dagactiviteiten Vrije tijd, welzijn en sport 31 4 Specifieke wensen allochtonen 35 3

5 4

6 1 Inleiding 1.1 De visie van Zorgbelang Gelderland: zo denken wij erover Zorgbelang Gelderland komt op voor de belangen van burgers in Gelderland. Ook burgers met een beperking door ziekte, ongeval, handicap of ouderdom moeten kunnen leven zoals ze zelf willen. We willen dat zorg- en welzijnsorganisaties luisteren naar de vragen van burgers. Dat noemen we vraaggestuurde zorg. We bereiken dit door: belangen van groepen patiënten, cliënten en ouderen te behartigen ervaringen van gebruikers van zorg te verzamelen knelpunten in het zorgaanbod op te sporen klachten te verzamelen Bij Zorgbelang Gelderland zijn 400 organisaties in Gelderland aangesloten: verenigingen van patiënten organisaties van gehandicapten ouderenbonden cliëntenraden We werken met hen samen om onze doelen te bereiken. 5

7 1.2 Meedoen aan de samenleving Mensen met een verstandelijke beperking hebben recht op een plek in de samenleving. De overheid wil dat ze zoveel mogelijk zelfstandig zijn. Ze moeten de zorg en diensten gebruiken die er al zijn. Alleen als het nodig is krijgen ze extra zorg en diensten. Het verschil tussen de instelling en de maatschappij begint te verdwijnen. Instellingen hebben nu woonvormen in de wijk en dagactiviteiten zijn steeds vaker in het buurthuis. Daarnaast is er ook nog een grote groep mensen die in de wijk woont en problemen heeft in de samenleving. 6

8 1.3 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt de gemeente verantwoordelijk voor veel zorg en diensten. Mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers moeten daarom in hun eigen gemeente opkomen voor hun belangen. Zorgbelang Gelderland helpt hen daarbij door samen met hen deze verklaring te schrijven. Hierin staan ideeën hoe de gemeente de Wet maatschappelijke ondersteuning kan gebruiken om mensen met een beperking te helpen. Belangenbehartigers kunnen zo hun wensen en knelpunten duidelijk maken aan wethouders, raadsleden, commissieleden en beleidsmedewerkers. Zij kunnen deze verklaring gebruiken bij: het denken over en bespreken van de uitvoering van de Wmo; het geven van advies over dit onderwerp aan de gemeente; het beoordelen van het beleid van de gemeente. We hopen dat deze verklaring gebruikt wordt bij het maken van goed beleid voor wonen, zorg en welzijn voor mensen met een verstandelijke beperking. Zorgbelang Gelderland Arnhem, oktober

9 8

10 2 Basiswensen 2.1 Keuzevrijheid en vraaggericht Mensen met een verstandelijke beperking willen op hun eigen manier leven: zelfstandig in een wijk; in een instelling; in de buurt van een instelling. Sommige mensen hebben veel hulp nodig, anderen heel weinig. Het aanbod van zorg, welzijn en ondersteuning moet dus ook verschillend zijn. Alleen een standaardpakket is niet genoeg. Mensen met een beperking willen zelf kunnen kiezen. En dat moet passen bij hun wensen en mogelijkheden. Een Pgb is een persoonsgebonden budget. Mensen krijgen dan geld om zelf zorg en ondersteuning te regelen. Iemand wordt zo dus minder afhankelijk, want hij is nu zelf verantwoordelijk voor goede zorg. Sommige ouders beginnen een wooninitiatief. Ze huren of kopen samen een huis voor hun kinderen. En ze regelen zorg en ondersteuning die hun kinderen nodig hebben én willen. Wat kan de gemeente doen? Regel dat er meer dan één aanbieder van zorg en diensten is. Mensen kunnen dan zelf kiezen. Regel dat de zorgaanbieders verschillend zijn. Dan kunnen mensen kiezen voor zorg die past bij hun manier van leven of geloof. 9

11 Voorkom koppelverkoop. Een woningbouwvereniging mag bijvoorbeeld geen huis verhuren, met de verplichting zorg te gebruiken van één bepaalde zorgaanbieder. Bied mensen als keuze het persoonsgebonden budget aan. Met een eigen budget kunnen zij zelf kiezen bij wie ze zorg en diensten kopen. Regel dat de zorg aansluit bij de zorgvragen en wensen van mensen. Maak hierover afspraken met aanbieders van zorg en diensten. Laat hen bijvoorbeeld onderzoek doen naar die wensen. Stimuleer organisaties om samen te werken en nieuwe diensten te ontwikkelen. 10

12 2.2 Toegankelijke informatie Om goede zorg en ondersteuning te kunnen kiezen, heb je goede informatie nodig. Die informatie moet natuurlijk wel duidelijk zijn. Mensen met een beperking hebben vaak problemen met lezen en schrijven. En met het begrijpen van ingewikkelde dingen. Informatie moet dus eenvoudig zijn. Het is handig als bij de tekst foto s of tekeningen staan. Dat maakt het lezen makkelijker. Wat kan de gemeente doen? Regel dat het informatieloket van de gemeente ook toegankelijk is voor mensen met een beperking. Geef informatie van de gemeente in eenvoudig en duidelijk Nederlands, ook op de website van de gemeente. Ondersteun informatie met foto s, tekeningen, symbolen of geluid. 11

13 Zorg dat informatie en advies niet gekoppeld is aan het aanbod van bepaalde diensten. Ga op huisbezoek als het nodig is. Dit is vooral belangrijk bij ouders van allochtone kinderen. Zij weten informatie vaak niet te vinden en vragen uit zichzelf ook weinig ondersteuning. Help mensen bij het invullen van formulieren. Leid medewerkers van de gemeente op om dit te doen of geef organisaties hiervoor subsidie. 12

14 2.3 Volwaardige burgers Mensen met een verstandelijke beperking zijn volwaardige burgers. Ze willen samen met anderen in de maatschappij leven. Er is een wet die discriminatie van mensen met een beperking verbiedt. Dat is de Wet gelijke behandeling gehandicapten en chronisch zieken (Wgbg). Sinds 1 januari 2006 is discriminatie strafbaar. Wat kan de gemeente doen? Denk na wat beslissingen voor mensen met een verstandelijke beperking kunnen betekenen. Neem mensen met een verstandelijke beperking serieus, betuttel ze niet. Vraag of de belangenvereniging Onderling Sterk kan helpen bij het opleiden van medewerkers van de gemeente. Veel burgers kennen geen mensen met een verstandelijke beperking. Meer voorlichting is dus belangrijk. 13

15 Veel mensen met een beperking hebben een minimum inkomen. Geef mensen met een beperking recht op een minimapas, ook als ze in een instelling wonen. Zo kunnen ze echt meedoen in de maatschappij. Zorg dat gebouwen en diensten in een gemeente toegankelijk zijn. De gebouwen zijn bereikbaar en toegankelijk en de diensten staan open voor alle burgers. Ik zou zo graag samen met anderen s avonds iets willen doen. Gewoon samen televisie kijken en een kopje koffie drinken. Nu zit ik elke avond alleen in mijn huis. Soms komen de muren op me af! 14

16 2.4 Inspraak en betrokkenheid Mensen met een beperking, hun ouders en belangenbehartigers eisen hun plaats op in overlegorganen en cliëntenraden van gemeenten. Ze willen zelf vertellen wat hun wensen zijn en ook meedenken over het beleid. Wat kan de gemeente doen? Stimuleer dat mensen met een verstandelijke beperking en hun belangenbehartigers meepraten, bijvoorbeeld in gemeentelijke cliëntenraden, wijkraden, gehandicaptenplatforms en klankbordgroepen. Onderzoek de wensen van mensen met een verstandelijke beperking. Weet wat hun wensen zijn. Zoek contact met mensen met een beperking en hun belangenbehartigers. Bezoek en organiseer ook bijeenkomsten. Luister goed naar wat de mensen vertellen. 15

17 Zorg ervoor dat wethouders regelmatig overleggen met mensen met een verstandelijke beperking. En natuurlijk ook met hun ouders en belangenbehartigers. Veel mensen werken overdag. Probeer dus vooral s avonds te vergaderen. 16

18 2.5 Begeleiding en ondersteuning Mensen met een beperking willen zelf kiezen wie hen begeleidt. Ze willen niet betutteld, maar ondersteund worden. Begeleiders moeten mensen vaardigheden leren en mensen leren op te komen voor zichzelf! Opkomen voor jezelf heet empowerment. Dat kun je leren met scholing en training. Wat kan de gemeente doen? Stimuleer het aanbod van scholing en training voor mensen met een verstandelijke beperking. Geef geld en middelen om dat te doen. Stimuleer organisaties en verenigingen om mensen te leren voor zichzelf op te komen. Bijvoorbeeld een vereniging Onderling Sterk, sportclubs en een lotgenotengroep. Geef geld en middelen om dat te doen. Soms lukt zelfstandig wonen niet en hebben mensen meer ondersteuning nodig. Regel dat de organisaties samen voor een vangnet zorgen. Zo krijgen mensen op tijd méér ondersteuning! 17

19 Ik denk er wel eens aan terug. Het was goed bedoeld, maar vanaf het begin waren ze overbezorgd: hoe voel je je, zitten je kleren netjes, wanneer ga je naar de kapper? Nog steeds vraag ik een begeleider mee als ik kleding ga kopen. Maar nu kies ik eindelijk zelf. Ik neem ze niks kwalijk, maar er werd wel altijd voor mij beslist. Er zijn mensen met een verstandelijke beperking die extra hulp nodig hebben. Dat zijn mensen die ook psychische problemen hebben. Toch krijgen ze die extra hulp vaak niet. Instellingen richten zich vaak op de beperking óf op de psychische problemen. Ze zijn niet gewend aan mensen die twee soorten hulp nodig hebben. Wat kan de gemeente doen? Regel dat in het overleg Openbare Geestelijke Gezondheidszorg aandacht is voor mensen met een beperking. Zorg dat de kennis en ervaring van deskundigen en belangenbehartigers wordt gebruikt. 18

20 2.6 Inkomenspositie Heel veel mensen met een verstandelijke beperking hebben een laag inkomen. Vooral mensen met een ernstige beperking hebben weinig geld. Ouders met kinderen met een beperking thuis, hebben het soms financieel moeilijk. Het verzorgen en opvoeden van hun kinderen kost meer tijd én meer geld. Ze hebben extra kosten, maar verdienen juist minder. Dat komt omdat ze minder tijd hebben om te werken. Wat kan de gemeente doen? Geef hulp bij het aanvragen van geld bij de gemeente. Zorg voor goede informatie en duidelijke formulieren. Help bij het invullen van de formulieren als het nodig is. 19

21 2.7 Diensten en voorzieningen Voorzieningen en medische diensten hebben vaak te weinig tijd en deskundigheid om goede medische zorg aan mensen met een verstandelijke beperking te geven. Zij kunnen beter samenwerken met speciale artsen (AVG-artsen). Die weten wat mensen met een beperking nodig hebben, bijvoorbeeld dubbele spreekuurtijd. Sommige mensen met een verstandelijke beperking kunnen niet zo goed lopen en bewegen. Ze zitten bijvoorbeeld in een rolstoel. Daarom moeten voorzieningen in de wijk toegankelijk en bereikbaar zijn. Wat kan de gemeente doen? Regel dat alle gebouwen en diensten in een wijk toegankelijk en bereikbaar zijn. 20

22 3. Specifieke wensen 3.1 Wonen Er zijn te weinig goedkope huizen in fijne en veilige wijken. Dat is een probleem. Mensen met een verstandelijke beperking hebben weinig geld. Zij wonen dus vaak in de minder leuke wijken. Dat is vervelend, omdat zij door hun beperking extra kwetsbaar zijn. Ook mensen die extra steun en zorg nodig hebben, willen kiezen waar zij wonen en met wie. Sommigen willen in een woon-zorgzone wonen, gewoon tussen ouderen die ook zorg of ondersteuning nodig hebben. Weer anderen kiezen voor beschermd wonen, in een woonvorm of instelling. Mensen met een verstandelijke beperking worden steeds ouder. Daarom zijn levensloop-woningen nodig. Woningen waar mensen kunnen blijven wonen als ze ouder worden Er is dan ook behoefte aan andere soorten zorg en ondersteuning, bijvoorbeeld begeleiders die dag en nacht bereikbaar zijn. Wat kan de gemeente doen? Voorkom dat mensen met een laag inkomen allemaal in dezelfde wijk wonen. Regel betaalbare woningen in alle wijken. Regel dat mensen die een huis zoeken, kunnen kiezen uit verschillende woningen. 21

23 Elke wijk moet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Houd rekening met hun wensen, bijvoorbeeld bij bouwplannen voor een wijk. Maak elk jaar voor elke wijk een veiligheidsplan. Schrijf op hoe overlast en diefstal is te voorkomen. Hoe onveilige plekken en het verkeer veiliger kunnen worden. Laat de mensen erover meepraten. Zorg dat er levensloop-woningen worden gebouwd. In deze huizen kunnen mensen blijven wonen als ze ouder worden. Betrek mensen met een verstandelijke beperking bij plannen voor nieuwe woon-zorggebieden. Laat ook hun ouders en belangenbehartigers meepraten. 22

24 3.1.1 Ondersteuning bij het wonen Mensen met een verstandelijke beperking kunnen woon-ondersteuning nodig hebben. Soms is het nodig dat begeleiders dag en nacht bereikbaar zijn. Begeleiders moeten deskundig zijn. Zij moeten de vragen en wensen van mensen met een beperking kennen. En met hen om kunnen gaan. Ondersteuning bij het wonen moet aansluiten bij wat mensen nodig hebben. Als mensen ziek zijn en niet kunnen werken, moeten zij thuis ondersteuning krijgen. Nu is het vaak zo dat familie en kennissen moeten helpen. Wat kan de gemeente doen? De gemeente heeft de regie in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. Instellingen en woonvormen leveren kennis en deskundigheid. Zorg dat de ondersteuning aansluit bij wat mensen zelf willen en nodig hebben. 23

25 3.2 Vervoer Mensen met een verstandelijke beperking zijn kwetsbaar in het verkeer. Ze hebben moeite met ingewikkelde verkeerssituaties. Zij hebben vaak minder kennis van het verkeer. De kans op een ongeluk is groter. Veel mensen hebben ook andere beperkingen, zoals slechter zien en horen. Dat maakt de kans op een ongeluk nog groter. Straten, verkeerslichten en verkeersborden zijn gebouwd voor mensen die goed kunnen zien, horen, lezen en bewegen. Dat is ook zo bij het openbaar vervoer. Winkels, banken en andere bedrijven en diensten worden steeds groter. Kleine winkels en bijkantoren van banken verdwijnen uit de wijk. Mensen moeten voor hun boodschappen dus steeds meer reizen. Te voet of met de bus wordt dat moeilijker. Bushaltes in het dorp verdwijnen of de bus rijdt minder vaak. Mensen worden zo voor hun vervoer afhankelijk van anderen. Er is voor mensen met een beperking veel speciaal vervoer, bijvoorbeeld AWBZ-vervoer, regiotaxi en schoolvervoer. Maar elk soort vervoer heeft eigen pasjes, regels en een eigen dienstregeling. Het vervoer sluit niet op elkaar aan. De informatie is niet op elkaar afgestemd. Dat maakt het veel moeilijker om zelfstandig te reizen. Wat kan de gemeente doen? Regel met de politie dat straten veilig zijn. Let op te hard rijden, niet stoppen voor een zebrapad en parkeren op de stoep. Stimuleer scholing, zodat mensen meer kennis krijgen van de verkeersregels. Zorg voor training, zodat ze ook kunnen oefenen in het verkeer. Geef daar geld en middelen voor. 24

26 Zorg dat de woon- en werkomgeving van burgers mens-vriendelijk is ingericht. Dat betekent toegankelijk, verkeersveilig en sociaal veilig. Zorg ervoor dat mensen hun boodschappen, scholing en werk dicht bij huis kunnen doen. Het liefst bereikbaar te voet en via een veilige route. Het openbaar vervoer moet toegankelijk worden. Bussen en bushaltes moeten aangepast worden aan mensen die minder goed kunnen lopen. Er moeten haltes zijn bij winkels en instellingen. Informatie moet eenvoudig en duidelijk zijn. Stel eisen aan de kwaliteit van vervoerders. Zorg voor een raad die advies geeft over bijvoorbeeld veilige opstapplaatsen, reistijden en wachttijden, en begeleiding bij groepsvervoer. Er zijn verschillende manieren van vervoer, bijvoorbeeld regiotaxi en schoolvervoer. Zorg dat die op elkaar aansluiten. Regel dat er één loket voor informatie is. 25

27 Reizen met speciaal vervoer mag niet duurder zijn dan reizen met het openbaar vervoer. Mensen met een verstandelijke beperking worden tijdens het reizen vaak begeleid. Dat zijn meestal bekenden uit hun eigen netwerk. Vergoed de reiskosten van deze begeleiders. Mensen die in een instelling wonen hebben ook behoefte aan sociaal contact buiten de instelling. Behandel aanvragen van mensen die in een instelling wonen hetzelfde als van mensen die niet in de instelling wonen. 26

28 Het blijkt onmogelijk om mijn zoon vanaf het dagactiviteitencentrum door te laten reizen naar het logeerhuis. Eerst moet hij met de taxi naar huis en dan komt een andere taxi hem ophalen voor het logeerhuis. Vaak komt de tweede taxi van hetzelfde bedrijf! De taxi moet vele extra kilometers maken. Alleen omdat het volgens regeltjes moet! Wie bedenkt zoiets? 27

29 3.3 School, werk en dagactiviteiten Steeds vaker gaan kinderen met een verstandelijke beperking naar een gewone peuterspeelzaal of basisschool. Tussen de andere kinderen kunnen ze zich goed ontwikkelen. Mensen met een verstandelijke beperking willen graag werken. Met speciale wetten stimuleert de overheid het werken. Maar werkgevers kijken te veel naar wat mensen niet kunnen. En dan geven ze hen vaak geen baan. Mensen kunnen ook werken op de sociale werkplaats. Ongeveer 30 procent heeft een verstandelijke beperking. Er zijn er maar weinig die doorstromen naar een andere baan. Op centra voor dagactiviteiten bestaat 88 procent van de bezoekers uit mensen met een verstandelijke beperking. Wat kan de gemeente doen? Laat kinderen met een verstandelijke beperking toe op de peuterspeelzaal en school die hun ouders zelf wensen. Dat kan een gewone peuterspeelzaal of school zijn, maar het kan ook een speciale peuterspeelzaal of school zijn. Geef mensen met een verstandelijke beperking meer kans op werk. Stimuleer bedrijven om banen aan te bieden. 28

30 Geef als gemeente het goede voorbeeld. Laat mensen bij de gemeente stage lopen. Neem ook mensen met een verstandelijke beperking in dienst. Bied meer kans op werk door samen te werken met andere gemeenten. Laat ook mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers meepraten in de gemeentelijke cliëntenraad Wwb (Wet werk en bijstand). Mensen met een beperking hebben een kleinere kans op werk. Houd hier rekening mee bij het uitvoeren van de Wet werk en bijstand. Pas de regels voor verplicht werk daarop aan. Bied mensen met een verstandelijke beperking scholing die bij hen past, bijvoorbeeld een cursus solliciteren. 29

31 Zorg dat mensen met een verstandelijke beperking makkelijker werk krijgen bij de sociale werkvoorziening. Mensen met een verstandelijke beperking willen dagbesteding die bij hen past. Laat ze kiezen uit dagbesteding van verschillende aanbieders. Jarenlang werkte ik bij de sociale werkplaats. En toen moest ik weg omdat ik niet genoeg productie draaide......maar daarom werkte ik toch juist daar! Ik wil graag mijn eigen tempo bepalen en kan niet tegen al dat gejaag. Waarom begrijpen ze dat niet? 30

32 3.4 Vrije tijd, welzijn en sport Vrije tijd wordt in Nederland steeds belangrijker. Als je je vrije tijd goed besteedt, wordt het leven prettiger. Je kunt in je vrije tijd nieuwe dingen doen en leren. En je sociale contacten onderhouden. Mensen met een beperking zijn minder actief in hun vrije tijd. Ze hebben weinig geld, vervoer is lastig en gebouwen zijn vaak niet toegankelijk. Toch is er veel behoefte aan vrijetijds-activiteiten, vooral in het weekend. Helaas bieden de zorgaanbieders steeds minder activiteiten aan. Voor mensen met een lichte beperking zijn er soms verenigingen die aangepaste activiteiten hebben. Voor mensen met een ernstige of meer dan één beperking zijn er zelden activiteiten. Er zijn maar heel weinig verenigingen waar mensen mét een beperking samen met mensen zónder beperking aan activiteiten meedoen. Er is ook weinig sociaal contact tussen die groepen. Het zijn echt nog twee aparte groepen mensen die elkaar in hun vrije tijd niet tegenkomen. Er is dus nog weinig integratie. Wat kan de gemeente doen? Stimuleer dat mensen en instellingen meedenken. Geef subsidie om hun goede ideeën uit te voeren. Maak het voor vrijetijdsclubs en sportclubs interessant om mensen met een verstandelijke beperking als lid te hebben. Geef daar extra geld voor. 31

33 Er zijn altijd mensen nodig die goed kunnen en durven aanpakken en die het goede voorbeeld geven. Laat zien dat je blij bent met deze mensen. Bedank ze en geef ze ook eens een presentje. Geef natuurlijk zelf het goede voorbeeld. Alle activiteiten van welzijnsinstellingen moeten toegankelijk zijn voor iedereen. Geef alleen geld aan clubhuizen, verenigingen en disco s als ze ook toegankelijk zijn voor mensen met een verstandelijke beperking. Stimuleer dat er ook activiteiten komen voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking. 32

34 Ik werd lid van een carnavalsvereniging. In het begin was ik best bang hoe ze zouden reageren. Maar het ging allemaal zo perfect, toen ben ik van die drempelvrees afgestapt. Nu zijn ze zelfs kwaad als ik er niet bij ben! Veel rotte ervaringen heb ik niet. Als ik normaal doe, doen anderen ook normaal. 33

35 34

36 4 Specifieke wensen allochtonen Van de Nederlandse bevolking is 18 procent allochtoon, dus van buitenlandse afkomst. In Arnhem, Nijmegen, Wageningen, Tiel en Culemborg is dat meer dan 20 procent. Allochtone ouders die een kind met een verstandelijke beperking hebben, gaan er op verschillende manieren mee om. Soms schamen ze zich voor het kind of soms wordt het juist extra verwend. Wij hebben een hechte gemeenschap, waarin iedereen alles van elkaar weet. Er zijn er die zeggen dat je zo n kind niet voor niets krijgt. Dat komt hard aan voor ouders. We schamen ons om hierover te praten. Daarom zeggen we er maar niets over. 35

37 Als Hikmet s middags thuiskomt, rennen de andere kinderen op hem af en begroeten hem uitbundig. We houden heel veel van hem, hij is onze knuffel! Veel allochtone ouders vinden dat een kind met een beperking thuis hoort. Ze maken daarom weinig gebruik van aanbieders van zorg en diensten. De ouders zorgen zo lang mogelijk zelf voor het kind. Daarna neemt vaak een ander familielid de zorg over. Oudere allochtone mensen denken meestal anders over hulpverlening. Ze verwachten soms gewoon praktische hulp. Bijvoorbeeld iemand die de formulieren voor hen invult of iemand die komt helpen in de huishouding. Jonge allochtone mensen nemen niet zo snel de zorg voor hun gehandicapte broer of zus op zich. Zij zijn in Nederland opgegroeid en meer gewend aan hoe het hier gaat. Zij maken wel meer gebruik van de mogelijkheden van zorgaanbieders. 36

38 Wat kan de gemeente doen? Regel dat informatie van de gemeente eenvoudig en duidelijk is. Houd rekening met burgers die moeite hebben met taal. Bied aan om op huisbezoek te komen als zij dit willen. Doe onderzoek naar de wensen van allochtone mensen met een verstandelijke beperking. Regel dat aanbieders van zorg en diensten rekening houden met de vragen en wensen van allochtone mensen met een verstandelijke beperking. Aanbieders van zorg moeten hun medewerkers leren omgaan met de cultuur van allochtone mensen. 37

39 Laat allochtone mensen met een verstandelijke beperking meepraten over het beleid van de gemeente. En de ouders, belangenbehartigers en hun organisaties praten natuurlijk ook mee. Regel dat allochtone mensen met een verstandelijke beperking in de buurt van hun familie kunnen wonen. Stimuleer samenwerking tussen organisaties: moskeeën, consultatiebureaus, huisartsen, MEE-organisaties, wijkagenten, scholen, enzovoort. Geef daar geld en middelen voor. Regel dat mensen met een verstandelijke beperking ook op Nederlandse taalles kunnen. Stimuleer het gebruik van tolken en zorgconsulenten. Ze weten hoe om te gaan met allochtone mensen en welke problemen veel voorkomen. Ze kennen de taal die in de zorg wordt gebruikt. 38

40 Regel dat algemene voorzieningen ook sociaal toegankelijk zijn voor allochtone mensen met een verstandelijke beperking. Geld en ondersteuning mogen geen probleem zijn om naar een school, bibliotheek, buurthuis of vereniging te gaan. 39

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

Verklaring van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland

Verklaring van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland Verklaring van mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en belangenbehartigers in Gelderland Dit document is een uitgave van Zorgbelang Gelderland Postbus 5310 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4

Nadere informatie

Onderzoek naar meedoen met de Wmo. binnen de gemeenten Arnhem en Berkelland

Onderzoek naar meedoen met de Wmo. binnen de gemeenten Arnhem en Berkelland Onderzoek naar meedoen met de Wmo binnen de gemeenten Arnhem en Berkelland Onderzoek naar meedoen met de Wmo juni 2011 2 Onderzoek naar meedoen met de Wmo binnen de gemeenten Arnhem en Berkelland juni

Nadere informatie

Reizen met het openbaar vervoer. In gesprek over reizen met het openbaar vervoer

Reizen met het openbaar vervoer. In gesprek over reizen met het openbaar vervoer Reizen met het openbaar vervoer In gesprek over reizen met het openbaar vervoer Reizen met het openbaar vervoer In gesprek over reizen met het openbaar vervoer februari 2010 Zorgbelang Gelderland Alle

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 2 De Wet maatschappelijke ondersteuning 13 Ben je ouder dan 18 jaar? Woon je in je eigen

Nadere informatie

Algemene informatie Wmo

Algemene informatie Wmo Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Iedereen moet kunnen meedoen

Iedereen moet kunnen meedoen Nieuwe wet voor maatschappelijke ondersteuning in uw gemeente Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inhoud 2 Voorwoord 5 Wat is de Wmo? 5 Waarom is de Wmo belangrijk? 9 Negen taken voor uw

Nadere informatie

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg JANUARI 2010 INHOUDSOPGAVE Waar gaat deze folder over? Welke zorg hoort bij de AWBZ? Vijf zorgfuncties

Nadere informatie

Mobiel blijven. óók met een beperking

Mobiel blijven. óók met een beperking Servicepunt Zorg Mobiel blijven óók met een beperking Door ouderdom, ziekte of een handicap kan het soms moeilijk zijn om u te verplaatsen. U kunt bijvoorbeeld niet meer lopend naar de winkels of reizen

Nadere informatie

Wij horen erbij! In gesprek met mensen met een verstandelijke beperking over meedoen in de samenleving

Wij horen erbij! In gesprek met mensen met een verstandelijke beperking over meedoen in de samenleving Wij horen erbij! In gesprek met mensen met een verstandelijke beperking over meedoen in de samenleving Colofon (Eind)redactie Joke Stoffelen Zorgbelang Gelderland Tekeningen Marc Reijs Bureau Edubooks

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Doetinchem 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal

Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal 2018-2022 De SP bestuurde voor het eerst in Gorinchem mee. De SP heeft met onze wethouder veel dingen bereikt. We vertellen

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Lingewaal 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen

Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen GEBRUIKERSGIDS ZORGZWAARTEPAKKETTEN 2010 Doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Informatie over zorgzwaartepakketten

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Nieuwsbrief december 2010

Nieuwsbrief december 2010 Nieuwsbrief december 2010 Omdat u deelnemer bent aan het Panel Samen Leven krijgt u deze nieuwsbrief. Over een jaar ontvangt u weer een Nieuwsbrief. Bedankt! Er zijn ook dit jaar weer vraaggesprekken geweest.

Nadere informatie

In Arnhem worden op woensdag 21 maart gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Je mag dan stemmen welke mensen in de gemeenteraad komen.

In Arnhem worden op woensdag 21 maart gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Je mag dan stemmen welke mensen in de gemeenteraad komen. Gemeenteraadsverkiezingen op woensdag 21 maart In Arnhem worden op woensdag 21 maart gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Je mag dan stemmen welke mensen in de gemeenteraad komen. Wat vind jij belangrijk?

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Lochem 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Tiel 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Overbetuwe 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

WMO. Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO

WMO. Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO WMO Mobiel blijven, óók met een beperking UNIT WMO 3 WMO Mobiel blijven, óók met een beperking Door ouderdom, ziekte of een handicap kan het soms moeilijk zijn om u te verplaatsen. U kunt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Leren & Werken Wat is de beste school voor ons kind? Welke vervolgopleiding past bij mij? Kan mijn kind een betaalde baan aan of is een beschermde

Nadere informatie

Passend Vertrouwd Dichtbij. Even voorstellen: Syndion

Passend Vertrouwd Dichtbij. Even voorstellen: Syndion Passend Vertrouwd Dichtbij Even voorstellen: Syndion Passend Vertrouwd Dichtbij Syndion ondersteunt mensen met een handicap; volwassenen en kinderen met een lichamelijke, verstandelijke, zintuiglijke of

Nadere informatie

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Samenvatting 3 Over welke problemen gaat het? 3 Voorbeelden 3 Welke hulp

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 1 De wet langdurige zorg 4 Woon je in een instelling en heb je 24 uur per dag zorg en ondersteuning

Nadere informatie

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Kanteling Wmo Iedereen doet mee Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland

Nadere informatie

Zonder toestemming. Nota BOPZ eenvoudige versie

Zonder toestemming. Nota BOPZ eenvoudige versie Nota BOPZ eenvoudige versie Zonder toestemming Ben je soms boos? Ben je soms boos en ben je dan wel eens gevaarlijk voor jezelf of anderen? Of doe je wel eens dingen die niet mogen? Soms moeten begeleiders

Nadere informatie

Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids doven, slechthorenden en mensen met spraakproblemen en/of taalproblemen Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Inleiding 3 Voor wie is deze gids? 3 Waarom deze

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Kwaliteitsrapport 2018

Kwaliteitsrapport 2018 Samenvatting voor cliënten Kwaliteitsrapport 2018 Hoe was de ondersteuning in 2018? Ga naar sheerenloo.nl Wat staat er in dit kwaliteitsrapport? Dit kwaliteitsrapport gaat over de ondersteuning van s Heeren

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Winterswijk 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Wageningen 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking versie 2009 Informatie over zorgzwaartepakketten voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking 2 Inhoud Samenvatting... 4 Inleiding... 8 Algemene

Nadere informatie

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Geldermalsen 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

informatie voor cliënten

informatie voor cliënten Colofon Redactie: Jose Schilderinck, Frank Nijhuis en Gerdi Verkerk Contact en algemene vragen: Postadres 820, 7550 AV Hengelo t. 088 777 60 00 e. info@ambiq.nl i. www.ambiq.nl Concept en ontwerp: Vanille

Nadere informatie

Tevredenheid over de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Tevredenheid over de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) heid over de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) De vragenlijst start hier 1. Volgens onze gegevens heeft u in / hulp bij het huishouden ontvangen. Hoe lang ontvangt u al hulp bij

Nadere informatie

Competentiescan Klant exemplaar

Competentiescan Klant exemplaar Naam klant: Geboortedatum: Datum rapportage: Naam begeleider: Competentiescan Klant exemplaar Dit project wordt mede gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds www.werkeenzorgminder.nl Instructie invullen

Nadere informatie

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) januari 2017

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) januari 2017 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) januari 2017 Wat als u ondersteuning nodig heeft? Het lukt thuis niet meer zonder ondersteuning en ik kom bijna niet meer de deur uit Wat kunt u doen om dit

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Oude IJsselstreek 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens

Nadere informatie

Nationale Nederlanden Paspoort. Informatieboekje bevolkingsonderzoek naar borstkanker

Nationale Nederlanden Paspoort. Informatieboekje bevolkingsonderzoek naar borstkanker Nationale Nederlanden Paspoort Informatieboekje bevolkingsonderzoek naar borstkanker Zorgbelang Gelderland, november 2010 Teksten of delen van teksten uit deze uitgave mogen, na verkregen toestemming van

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Wijchen 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Elburg 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Dagbesteding Bijzonder

Dagbesteding Bijzonder Dagbesteding Bijzonder Bijzonder biedt dagbesteding met een kleinschalig karakter. Hierdoor is er veel tijd voor persoonlijke aandacht, en sta je als mens centraal. De cliënt moet zich hier thuis en beschermd

Nadere informatie

BEGELEID WONEN VOOR MOEDER EN KIND. Voor jonge moeders met een licht verstandelijke beperking

BEGELEID WONEN VOOR MOEDER EN KIND. Voor jonge moeders met een licht verstandelijke beperking BEGELEID WONEN VOOR MOEDER EN KIND Voor jonge moeders met een licht verstandelijke beperking DOE WAT HET BESTE IS VOOR JOU EN JE KIND Heb je net een kindje gekregen of ga je binnenkort bevallen? Als moeder

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Barneveld 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou!

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Dit zijn wij we zijn er voor jou! Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking Dit zijn wij we zijn er voor jou! Graag stellen we ons voor! Careander ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking op het gebied

Nadere informatie

DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER

DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER BETEKENIS BOVEN BEPERKING Ieder mens is uniek en doet mee. We betekenen allemaal iets in het leven van anderen en omgekeerd. We houden van elkaar,

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Nunspeet 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Renkum 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar

Nadere informatie

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

OP jezelf LereN WONeN Met begeleiding

OP jezelf LereN WONeN Met begeleiding OP jezelf LereN WONeN Met begeleiding Training Begeleid Wonen training begeleid WONeN de beste voorbereiding voor LAter Wil je als jongere of volwassene graag zelfstandig wonen? Maar moet je daarvoor eerst

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Apeldoorn 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Hattem 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

UNAL COLLEGE NIEUW. Professionele zorg, aandacht voor culturele achtergrond. Kan ik straks zelfstandig wonen?

UNAL COLLEGE NIEUW. Professionele zorg, aandacht voor culturele achtergrond. Kan ik straks zelfstandig wonen? NIEUW UNAL COLLEGE Kan ik straks zelfstandig wonen? Wat moet ik allemaal leren om zelfstandig te zijn? Kan ik ook financieel zelfstandig worden? Hoe kom ik aan een inkomen? Professionele zorg, aandacht

Nadere informatie

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Help, ik moet naar het ziekenhuis!

Help, ik moet naar het ziekenhuis! Help, ik moet naar het ziekenhuis! Tips voor mensen met een verstandelijke beperking en voor ziekenhuismedewerkers Inhoud Inleiding Informatie over het ziekenhuis 1 Hoofdstuk 1 Een bezoek aan het ziekenhuis

Nadere informatie

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag Doelgroeponderzoeksverslag Interviews Naam: Sharlene Piar Arends leeftijd: 59 Hoe zou jij een tienermoeder helpen als jij een vrijwilliger was? En waarmee zou je een tienermoeder mee helpen? Advies geven

Nadere informatie

SOL handreiking voor een menswaardig burgerschap voor mensen met een verstandelijke beperking in Limburg

SOL handreiking voor een menswaardig burgerschap voor mensen met een verstandelijke beperking in Limburg Net als ieder ander, meetellen en meedoen in onze gemeente! SOL handreiking voor een menswaardig burgerschap voor mensen met een verstandelijke beperking in Limburg Praktische handreiking In deze handreiking

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING

DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING De Zijlen ondersteunt in de provincie DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING Groningen 1400 mensen bij wonen, werk en dagbesteding en vrijetijd. Het gaat om mensen met een verstandelijke beperking. Dat doen

Nadere informatie

jij en de WIJ de Wet investeren in jongeren voor iedereen tot 27 jaar

jij en de WIJ de Wet investeren in jongeren voor iedereen tot 27 jaar jij en de WIJ de Wet investeren in jongeren voor iedereen tot 27 jaar jij en de WIJ Je hebt je gemeld bij het Werkplein. Misschien omdat je geen of te weinig werk hebt of geen inkomen hebt. Als je jonger

Nadere informatie

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS > vooruitkomen + OUDERS & OPVOEDERS ! Via Bureau Jeugdzorg of uw huisarts bent u bij Rubicon jeugdzorg terecht gekomen. Soms zijn er problemen in het gezin die u niet zelf kunt oplossen. Uw kind is bijvoorbeeld

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Oldebroek 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Voor eigen regie in zorg en samenleving

Voor eigen regie in zorg en samenleving Voor eigen regie in zorg en samenleving Prima instrument, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Mensen zelf hun dingen laten doen. Maar dat gaat niet vanzelf. Daarvoor moet je de burger wel goed toerusten.

Nadere informatie

Kwaliteitsrapport s Heeren Loo Hoe was de ondersteuning in 2017? Samenvatting voor cliënten

Kwaliteitsrapport s Heeren Loo Hoe was de ondersteuning in 2017? Samenvatting voor cliënten Kwaliteitsrapport s Heeren Loo 2017 Hoe was de ondersteuning in 2017? Samenvatting voor cliënten Wat staat in dit kwaliteitsrapport? 1. Wat willen we bereiken? 1. Wat willen we bereiken? 3 2. Deze hoofdstukken

Nadere informatie

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd.

Of misschien zoek je een leuke werkplek of dagbesteding voor jezelf of voor een familielid. Of je wilt iets zinnigs doen in je vrije tijd. Welkom bij De Zijlen Wie wil het niet? Wonen in een prettig dorp of in een leuke buurt. Waar je kunt zijn wie je bent en je leven kunt leiden zoals dat bij jou past. Waar je meedoet aan dat wat er om je

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Duiven 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Harderwijk 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Van AWBZ naar Wmo 2015

Van AWBZ naar Wmo 2015 Van AWBZ naar Wmo 2015 Wat betekent de Wet maatschappelijke ondersteuning? i Informatie voor cliënten Inhoud Pagina Voor wie is deze folder?.................................3 Wie betaalt jouw ondersteuning?...3

Nadere informatie

Zorg, begeleiding, werk en inkomen. Hulp bij het Huishouden

Zorg, begeleiding, werk en inkomen. Hulp bij het Huishouden Zorg, begeleiding, werk en inkomen Hulp bij het Huishouden Wmo, Hulp bij het Huishouden Toch hulp nodig via de gemeente? Heeft u geprobeerd om zelf hulp te regelen maar lukt het niet om uw probleem zelf

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot Inhoudsopgave Inleiding... 4 Leeswijzer... 5 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 6 De gemeente... 6 Het Wmoloket... 6 Het gesprek... 7 2. Het gesprek voorbereiden... 8 Woonsituatie... 9 Huishouden...

Nadere informatie

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal 2006-2008 gemeentelijk participatiedossier Ermelo 1 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose)

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling Ons kind is anders dan andere kinderen. Wat is er aan de hand? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik

Nadere informatie

U dient dit formulier tijdens het gepland gesprek mee te nemen. Dit formulier is onderdeel van het gesprek.

U dient dit formulier tijdens het gepland gesprek mee te nemen. Dit formulier is onderdeel van het gesprek. Geachte heer/ mevrouw, Hoe gaat het met u? Om duidelijk te krijgen hoe het op dit moment met u gaat, willen wij u vragen onderstaande vragen te beantwoorden. U mag bij elk onderwerp (het zijn er 11) in

Nadere informatie

De Driestroom Begeleiding bij zelfstandig wonen

De Driestroom Begeleiding bij zelfstandig wonen De Driestroom voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding bij zelfstandig wonen Begeleiding bij zelfstandig wonen Woont u zelfstandig of wilt u zelfstandig gaan wonen? Heeft u daar begeleiding

Nadere informatie

Nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning in Utrecht

Nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning in Utrecht Nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning in Utrecht Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht www.utrecht.nl Hebt u hulp bij het huishouden van de thuiszorg? een rolstoel of scootmobiel nodig? een pasje

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Gelderse Poort MEE maakt meedoen mogelijk Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling Ons kind is anders dan andere kinderen. Wat is er aan de hand? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik

Nadere informatie