Forum Standaardisatie. Expertadvies XForms. Datum 3 april 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Forum Standaardisatie. Expertadvies XForms. Datum 3 april 2014"

Transcriptie

1 Forum Standaardisatie Expertadvies XForms Datum 3 april 2014

2 Colofon Projectnaam Expertadvies XForms Versienummer 1.0 Locatie Organisatie Forum Standaardisatie Postbus JE Den Haag Auteurs Ir. L.M. Punter Pagina 2 van 23

3 Inhoud Colofon... 2 Inhoud... 3 Managementsamenvatting Doelstelling expertadvies Achtergrond Vraagstelling Gevolgde proces Leeswijzer De standaard XForms Inleiding Overzicht XForms Architectuur voor e-formulieren De potentiële business case voor XForms Gerelateerde standaarden Samenvatting Rondgang langs een aantal betrokkenen Inleiding Lost Lemon Kennis- en exploitatiecentrum Officiële OverheidsPublicaties (KOOP) Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Enigmatry SIMgroep BKWI KING ICTU / elo-vog Advies aan Forum en College Business case voor XForms Koppeling met verwerkende systemen Opname op de lijsten van het Forum en College Standaardisatie Advies aan het Forum Standaardisatie Referenties Pagina 3 van 23

4 Managementsamenvatting In dit verkennende expertonderzoek is onderzocht welke strategie het Forum Standaardisatie zou kunnen volgen ten aanzien van de standaard XForms. Wat houdt de standaard XForms in? De standaard XForms beschrijft de structuur en gegevens van een e- formulier. Het koppelt de structuur en gegevens los van de opmaak, waardoor het formulier gemakkelijker gedeeld kan worden tussen verschillende systemen en verschillende organisaties. De standaard is opgesteld door W3C. Welk proces is gevolgd? De standaard XForms is aangemeld door Steve Pemberton van CWI (Centrum voor Wiskunde en Informatica). Hij is ook betrokken bij de ontwikkeling van de standaard. Naar aanleiding van deze aanmelding is vervolgens dit verkennende expertonderzoek uitgevoerd. Welke mogelijke business cases zijn er voor de standaard? In theorie zijn er drie mogelijke business cases voor XForms: 1. Verbeterde e-formulieren 2. Hergebruik van e-formulieren 3. Leveranciersonafhankelijkheid; gemakkelijke migratie tussen verschillende formulierenservers en formulierengeneratoren Uit het onderzoek blijkt met name de tweede business case het meest relevant in relatie tot XForms. In het meest geëigende domein gemeenten wordt hiervoor echter nog niet structureel gewerkt met XForms. KING biedt via GEMMA e- formulieren een eigen set aan standaarden. De behoefte is bij KING nog niet ge-uit om XForms op te nemen in deze set aan standaarden. Wat is het draagvlak? Het draagvlak is relatief beperkt. Zaken die genoemd worden zijn ondermeer de beperkte hoeveelheid tools die beschikbaar zijn en de beperkte kennis over de standaard bij implementatiepartijen. Ook is XForms niet geschikt voor alle soorten e-formulieren, met name wanneer complexe validaties nodig zijn. Daarnaast wordt gewezen op het feit dat veel zaken waarvoor XForms ooit is opgezet inmiddels ook mogelijk zijn met meer gangbare webstandaarden (HTML en aanverwante standaarden). Wat is het advies aan het Forum Standaardisatie? Het advies is om XForms niet op te nemen op één van de lijsten met standaarden. Geadviseerd wordt om het meest geëigende domein gemeenten - het initiatief om wel of niet XForms op te nemen in de set standaarden voor gemeentelijke e-formulieren te laten aan KING. Pagina 4 van 23

5 1 Doelstelling expertadvies 1.1 Achtergrond In 2007 is door het kabinet besloten tot een actieplan Nederland Open in Verbinding [1]. Het doel van dit actieplan is om de informatievoorziening toegankelijker te maken, onafhankelijkheid van ICT-leveranciers te creëren en de weg vrij te maken voor innovatie. Eén van de maatregelen van het actieplan is het gebruik van een lijst met standaarden, die vallen onder het principe "pas toe of leg uit" (comply-orexplain) [2]. Het College Standaardisatie, dat in 2006 door het kabinet is ingesteld, spreekt zich uit over de standaarden die op de lijst zullen worden opgenomen, o.a. op basis van een expertbeoordeling van de standaard [3]. Het College Standaardisatie wordt geadviseerd door het Forum Standaardisatie. Bureau Forum Standaardisatie ondersteunt beide instellingen. 1.2 Vraagstelling Op basis van de intake is door het Forum Standaardisatie gevraagd om een verkennend expertadvies. Concreet zijn de volgende vragen gesteld: Wat is het mogelijke toepassingsgebied van XForms binnen de Nederlandse overheid? Wat is de relatie en samenhang met andere standaarden in dit toepassingsgebied? Wat is het draagvlak voor de standaard binnen de Nederlandse overheid? Wordt de standaard al gebruikt? Voor welke lijst is de standaard het meest van toepassing? Aan de hand van dit verkennende expertadvies wil het Forum Standaardisatie komen tot nadere besluitvorming rondom XForms. 1.3 Gevolgde proces Dit verkennende expertadvies is opgesteld door Ir. Matthijs Punter, researcher en consultant connected business en open standaarden bij TNO. Hij heeft veel ervaringen op het gebied van e-overheidstoepassingen. Het advies is tot stand gekomen op basis van: Gesprekken met de indiener. Desk research en navraag/toetsing bij andere inhoudelijke experts. Gesprekken met een aantal betrokkenen vanuit de overheid. Pagina 5 van 23

6 1.4 Leeswijzer Dit document is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 bevat een introductie van XForms en beschrijft de relatie met andere standaarden. Hoofdstuk 3 bevat een weergave van een aantal gesprekken die met betrokkenen binnen de overheid zijn gevoerd. Hoofdstuk 4 bevat de conclusies en het advies aan het Forum Standaardisatie. Pagina 6 van 23

7 2 De standaard XForms 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens beschreven: De standaard XForms De typische architectuur voor e-formulieren De mogelijke business case voor XForms Gerelateerde standaarden 2.2 Overzicht XForms De standaard XForms is een op XML-gebaseerde standaard voor het beschrijven van elektronische formulieren. De standaard is ontwikkeld door W3C. De huidige versie (1.1) is vastgesteld in XForms koppelt de gegevens en logica van een e-formulier los van de opmaak. Bij een traditioneel webformulier zijn deze zaken met elkaar verweven. Door de loskoppeling wordt het e-formulier overdraagbaar tussen verschillende systemen. De standaard XForms kan op twee manieren toegepast worden: 1. Het XForms-bestand wordt aangeleverd aan de gebruiker, waarbij het systeem van de gebruiker dit omzet naar een toonbaar formaat. 2. Het XForms-bestand wordt ingelezen in een servertoepassing, waarbij de gebruiker een normaal webformulier krijgt te zien. De eerste toepassing is op dit moment niet meer gangbaar en geldt als deprecated (letterlijk: afbevolen het kan nog gebruikt worden, maar het gebruik wordt afgeraden). Deze functie wordt ook niet meer ondersteund door gangbare webbrowsers. De tweede toepassing komt nog wel voor. Dit is dan ook de toepassing waar in dit expertadvies vanuit wordt gegaan. 2.3 Architectuur voor e-formulieren Er zijn veel overheidsorganisaties die op de een of andere manier gebruik maken van e-formulieren. De architectuur hiervoor verschilt van organisatie tot organisatie. In de figuur op de volgende pagina wordt een typische functionele architectuur weergegeven voor elektronische formulieren. Pagina 7 van 23

8 Externe gebruiker HTML formulier Formulierenserver Formulierengenerator Ingevulde gegevens XForms formulier Functioneel beheerder Gegevensopslag Workflow Medewerker backoffice Figuur: typische functionele architectuur voor e-formulieren In deze architectuur kunnen een aantal componenten worden onderscheiden: Er is een formulierenserver die formulieren beschikbaar stelt in een internet of intranet omgeving. Soms is dit een specifieke formulierenserver, maar dit kan bijvoorbeeld ook een content management systeem zijn. Meestal worden formulieren beschikbaar gesteld in HTML-formaat (webpagina) 1. Formulieren worden aangemaakt in een formulierengenerator. Dit kan een algemene web-editor zijn, maar kan ook een specifieke tool zijn voor het aanmaken van formulieren. De formulieren worden beschikbaar gesteld op de formulierenserver. Zodra een (externe) gebruiker een formulier heeft ingevuld vindt er interactie plaats met achterliggende systemen voor gegevensopslag. o Soms gebeurt dit ook vooraf, bijvoorbeeld bij het vooraf invullen van gegevens in combinatie met een persoonlijke (DigiD-) inlog. o In ieder geval zal, nadat het formulier is ingevuld, de ingevulde dataset moeten worden weggeschreven. 1 Het is ook mogelijk te werken met een PDF-formulier. Dit wordt beschreven in een volgende paragraaf. Pagina 8 van 23

9 Het systeem voor gegevensopslag kan wederom de webserver zijn, maar is vaak een apart zaaksysteem, database of backoffice pakket. Vervolgens wordt een workflow opgestart in een zaaksysteem, workflow management systeem of backofficesysteem voor het afhandelen/verwerken van de aanvraag. In deze architectuur speelt XForms een rol tussen de formulierengenerator en de formulierenserver. De formulierengenerator kan een XForms-bestand genereren, wat ingelezen wordt door de formulierenserver. Deze formulierenserver zet dit vervolgens om naar een (traditioneel) webformulier voor de gebruiker. Een toepassingsgebied voor XForms zou dan ook kunnen zijn: Systemen voor het aanmaken en verwerken van e-formulieren, te weten: formulierengeneratoren en formulierenservers. 2.4 De potentiële business case voor XForms XForms zou in theorie een rol kunnen spelen in drie business cases: 1. Verbeterde e-formulieren Het zou beargumenteerd kunnen worden dat het gebruik van XForms leidt tot intrinsiek betere e-formulieren. Het feit dat er een specifiek formaat gebruikt wordt, dat duidelijk een scheiding legt tussen vorm en inhoud dwingt de ontwerper om duidelijker keuzes te maken. Het belangrijkste voordeel hiervan is dat de formulierenserver hierdoor meer mogelijkheden heeft om al naar gelang het clientsysteem van de gebruiker (mobiel, tablet, vaste computer, etc.) de beste opmaak van het formulier te presenteren. 2. Hergebruik van e-formulieren Wanneer een e-formulier is vastgelegd in XForms, dan is het in potentie gemakkelijker om een formulier over te dragen aan een andere partij. Zo zouden overheidsorganisaties e-formulieren kunnen delen. Dit scheelt in de kosten voor ontwerp en ontwikkeling. Met name in de gemeentelijke sector ligt hier wellicht een potentieel: er is bij gemeenten sprake van veel dienstverleningsproducten en het aantal gemeenten is groot. 3. Leveranciersonafhankelijkheid; gemakkelijke migratie tussen verschillende formulierenservers en formulierengeneratoren Het kan wenselijk zijn om na verloop van tijd een formulierengenerator of formulierenserver van een andere leverancier aan te schaffen. In dat geval zouden e-formulieren overgezet moeten worden van het ene naar het andere systeem. XForms zou kunnen bijdragen aan de interoperabiliteit tussen deze systemen en daarmee kunnen zorgen voor meer leveranciersonafhankelijkheid. Pagina 9 van 23

10 2.5 Gerelateerde standaarden In een architectuur voor e-dienstverlening worden diverse algemene standaarden gebruikt voor de uitwisseling van gegevens. Denk bijvoorbeeld aan: de standaard StUF-BG voor de uitwisseling van gegevens met basisregistraties de standaard Digikoppeing voor berichtuitwisseling. Als het gaat om e-formulieren dan zijn er drie standaarden die specifiek aandacht behoeven: HTML formulieren, PDF formulieren en StUF-EF HTML formulieren Het gebruik van HTML-formulieren is op dit moment het meest gebruikelijk. HTML is de opmaaktaal voor webpagina s; de standaard is opgenomen op de lijst met gangbare standaarden. In combinatie met andere webstandaarden, zoals Javascript en AJAX, is het mogelijk om zeer geavanceerde interactieve webformulieren te maken. In tegenstelling tot XForms zijn opmaak en structuur hierbij in veel gevallen wel met elkaar verweven. Via nieuwe raamwerken voor webontwikkeling en modelgedreven ontwikkelomgevingen worden deze zaken echter wel steeds meer uit elkaar gehaald, waardoor er ook voor websites (inclusief HTML formulieren) sprake is van een scheiding tussen structuur/data en opmaak PDF formulieren Een aantal overheidsorganisaties maakt gebruik van PDF formulieren. Hierbij zijn er twee vormen: 1. Een PDF/A-1 formulier dat uitgeprint kan worden en handmatig ingevuld kan worden. 2. Een PDF-formulier dat op een computer ingevuld wordt, waarbij de ingevulde gegevens digitaal worden doorgestuurd. In de tweede vorm zijn er twee technologiën die gebruikt kunnen worden: AcroForms, geïntroduceerd in PDF 1.2 en ook opgenomen in latere versies. Adobe XML Forms Architecture met meer mogelijkheden. Dit maakt echter geen deel uit van de PDF-specificatie, maar is een proprietary uitbreiding van Adobe op de PDF-standaard. Hoewel het soms wenselijk kan zijn om PDF formulieren te gebruiken, is de praktijk toch dat gebruikers vaak de voorkeur geven aan een HTMLformulier, omdat hier geen aparte reader of software voor nodig is (anders dan een webbrowser) en het meer interactieve mogelijkheden bevat StUF-EF De StUF-standaard (Standaard Uitwissel Formaat) wordt voor diverse toepassingen gebruikt. Op de lijst voor pas toe of leg uit zijn twee vormen opgenomen: StUF-BG: voor het uitwisselen van basisgegevens (personen, adressen, etc.) Pagina 10 van 23

11 StUF-Zaken: voor het uitwisselen van zaakinformatie (aanvragen van producten en diensten) Als werkingsgebied is opgenomen: gemeenten en ketens waarbinnen gemeenten participeren. Naast deze twee vormen is er ook een vorm die specifiek voor e- formulieren bedoeld is: StUF-EF (e-formulieren). Via deze standaard wordt de data gespecificeerd die vanuit een e- formulier wordt verzonden naar een achterliggend systeem (de ingevulde gegevens). Deze kunnen daar dan worden gebruikt voor het opstarten van een zaak of het toevoegen aan een bestaande zaak. De standaard wordt op dit moment gebruikt in het gemeentelijke domein en wordt beheerd door KING. Met KING is ook gesproken over het gebruik van e-formulieren (zie het volgende hoofdstuk). 2.6 Samenvatting XForms is een standaard voor het vastleggen van e-formulieren. Het scheidt de structuur van een e-formulier van de opmaak. De potentiële business case kan liggen op één van de volgende aspecten: o Verbeterde e-formulieren o Hergebruik van e-formulieren o Gemakkelijke migratie tussen formulierenservers en formulierengeneratoren; daardoor meer leveranciersonafhankelijkheid. Er zijn een aantal gerelateerde standaarden: o Via HTML (en daaraan gerelateerde standaarden) is het ook mogelijk e-formulieren ten ontwikkelen. o Sommige overheidsorganisaties gebruiken PDF als standaard voor e-formulieren. Deels steunt dit op proprietary technieken van Adobe. o KING biedt met de StUF-EF standaard een mechanisme om de gegevensstructuur van de ingevulde gegevens te standaardiseren. Pagina 11 van 23

12 3 Rondgang langs een aantal betrokkenen 3.1 Inleiding In het kader van de verkenning is een rondgang gemaakt langs een aantal betrokkenen bij de standaard. Dit hoofdstuk bevat een weergave van de gevoerde gesprekken en de daarin door de betrokkenen geuite ervaringen en meningen rondom XForms. 3.2 Lost Lemon Dit bedrijf richt zich op oplossingen voor elektronische dienstverlening en samenwerking. Een belangrijk onderdeel van het productportfolio is een toolkit voor e-formulieren. Deze toolkit maakt gebruik van XForms. In het kader van dit onderzoek is gesproken met Arjen Brienen, senior consultant en projectleider bij het bedrijf. Het e-formulieren product van Lost Lemon is enkele jaren geleden ontstaan, toen steeds meer partijen behoefte begonnen te krijgen aan elektronische formulieren. Lost Lemon heeft hier toen op ingespeeld door de ontwikkeling van een e-formulierengenerator op basis van open source componenten. De keuze om gebruik te maken voor XForms lag voor Lost Lemon voor de hand, omdat dit toen de enige open standaard was (specifiek) voor elektronische formulieren. Gekozen is voor een opzet die gebruik maakt van de Orbeon formulierenserver (voor het beschikbaar stellen van formulieren), in combinatie met een eigen formulierengenerator (voor het genereren van formulieren). Voor een goede werking zijn er enkele extensies gebouwd bovenop Orbeon. Lost Lemon constateert dat formulierenserver en formulierengenerator in de praktijk nauw met elkaar verweven zijn. Hoewel dit technisch wel losgekoppeld kan worden, zijn er vaak nog instellingen/configuraties die enige verwevenheid noodzakelijk maken. Het gebruik van standaard e-formulieren biedt (mede hierdoor) slechts een beperkt voordeel. Ook dan zijn er nog altijd veel zaken die de gebruiker zelf moet inregelen. Het gaat dan ondermeer om: Het toepassen van stylesheets/layouts (opmaak) Het inregelen van koppelingen met verwerkende systemen. Voor dit laatste is naar mening van Lost Lemon een afsprakenstelsel nodig over het omgaan met elektronische formulieren dat verder gaat dan XForms alleen. Dat afsprakenstelsel moet (vooral) ook gaan over de techniek, berichtformaten (syntax) en semantiek van koppelingen met achterliggende systemen. Volgens Lost Lemon verdient het aanbeveling voor overheidspartijen om te kiezen voor een softwareoplossing met een modulaire opbouw, bij voorkeur gebaseerd op open source componenten. Men geeft hierbij de keuze van een aantal gemeenten voor Typo3 als content management Pagina 12 van 23

13 systeem als voorbeeld. De formulierenomgeving van Lost Lemon past naadloos in een dergelijke omgeving, zodat web content en formulieren elkaar aanvullen. Samengevat: XForms is eigenlijk de enige open standaard, specifiek voor e- formulieren. Formulierengenerator en formulierenserver zijn vaak met elkaar verweven. Dit vereist extensies/configuraties bovenop XForms als formulierenstandaard. Er zou een breder afsprakenstelsel moeten komen voor elektronische formulieren, met name gericht op de techniek/syntax/semantiek van koppelingen met achterliggende systemen. Hier zit meer winst in dan de enkele verplichting van XForms als formulierenstandaard alleen. 3.3 Kennis- en exploitatiecentrum Officiële OverheidsPublicaties (KOOP) Gesproken is met Hans Overbeek (adviseur open standaarden bij KOOP) over het eventuele gebruik van XForms. XForms raakt slechts indirect aan de set van webstandaarden zoals deze bij KOOP wordt toegepast c.q. wordt voorgeschreven. KOOP gebruikt de standaard niet. Wel waarschuwt Hans Overbeek voor het feit dat bepaalde delen van de standaard momenteel als depecrated gelden. Navraag levert op dat dit het gebruik van de standaard voor client-side generatie van formulieren betreft (zie ook het vorige hoofdstuk). Hierbij biedt de formulierenserver niet een webpagina met invulvelden, maar een op XForms-gebaseerd XML-bestand aan. De client (b.v. een webbrowser) moet dit XML-bestand dan omzetten naar een voor de gebruiker leesbaar formulier.. Aanbevolen wordt om in plaats daarvan op de formulierenserver aan de hand van beschikbare gegevens van de client (b.v.: betreft het een mobiele browser of een desktop browser?) een geschikte stylesheet toe te passen. Conclusie uit dit gesprek: Als XForms opgenomen wordt op de lijst voor pas toe of leg uit dan zou, aldus Hans Overbeek, een toepassingsgebied gekozen moeten worden dat enkel betrekking heeft op de aanbieder van een formulier en niet op de gebruiker van een formulier, aangezien dit gebruikt geldt als deprecated. 3.4 Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Binnen de Directie Erfgoed en Kunsten van het Ministerie van OC&W wordt XForms gebruikt. De toepassing betreft een subsidie management systeem. Culturele instellingen gebruiken dit systeem om iedere vier jaar een aanvraag te doen voor een cultuursubsidie. Vervolgens kan men jaarlijks met het systeem gebruiken hun verantwoording opgeven. OC&W krijgt deze gegevens binnen en verwerkt deze. Wellicht ten overvloede: het betreft een systeem dat slechts binnen een deel van OC&W wordt gebruikt. Het gebruik van dit systeem is geen onderdeel van een Pagina 13 van 23

14 organisatiebrede architectuurkeuze. In het kader van dit onderzoek is gesproken met Jeu Coumans, functioneel beheerder van deze omgeving. Voorheen werd gebruik gemaakt van maatwerksoftware met vergelijkbare functionaliteit. Dit leverde problemen op bij wijzigingen, bijvoorbeeld door veranderde regelgeving. Per wijziging moest dan de leverancier ingeschakeld worden om het systeem aan te passen. Om op dat punt kosten te besparen is gekozen voor een meer flexibel systeem, gebaseerd op formulieren. Gekozen is voor een oplossing van Enigmatry op basis van Smartsite XForms server. In de toekomst wordt hier een workflow omgeving aan gekoppeld voor het afhandelen van ingevulde formulieren. De keuze is gevallen op deze oplossing vanwege de flexibiliteit en de mogelijkheid om zelf aanpassingen door te voeren. Het gebruik van XForms was geen vereiste vooraf. De ervaring met het systeem zijn tot nu toe goed. Vermoedelijk zal er nog gekeken worden naar een mogelijkheid voor het ad-hoc kunnen bevragen van de opslag van gegevens. Het systeem kent weliswaar een eenvoudige faciliteit om rapporten mee te bouwen, soms is er de behoefte om selecties te maken die functionaliteit van deze faciliteit te boven gaan. Er is vooralsnog geen faciliteit om met een SQL-achtige tool de gegevens te raadplegen/wijzigen. De ingevulde gegevens worden nu op een per formulier -XML-basis opgeslagen, en niet in tabellen (zoals in een relationele database). Het is Jeu Coumans opgevallen dat bij het zoeken naar informatie over het ad-hoc kunnen raadplegen van data opgeslagen in XForms, veel informatie 10 jaar gedateerd is. Hij geeft aan weinig recente informative op dit vlak te kunnen vinden. Op dit moment wordt ook gekeken naar het gebruik van de oplossing door gemeenten, die ook cultuursubsidies verstrekken. Het systeem wordt daarbij opengesteld voor de gemeenten, niet aan het hergebruik van enkel de XForms-formulieren. Samengevat OC&W heeft voor de afhandeling van cultuursubsidies primair gekozen voor een op formulieren gebaseerd systeem vanwege de mogelijkheid om zelf aanpassingen te kunnen doen in webformulieren. Het feit dat nu gebruik gemaakt kan worden van XForms wordt als niet specifiek relevant ervaren. Een aandachtspunt blijft de omgang met de in de formulieren ingevulde gegevens: het ad-hoc kunnen opvragen daarvan. 3.5 Enigmatry Enigmatry is leverancier van een formulierenoplossing op basis van Smartsite XForms Server van Seneca. Gesproken is met Jelle de Haan, CEO van Enigmatry. Het bedrijf heeft gekozen voor een op XForms gebaseerde oplossing om het makkelijk te maken om formulieren aan te passen. Bovendien zorgt Pagina 14 van 23

15 XForms niet alleen voor de structuur van het formulier, maar heeft het ook een structurerende werking op de data die ingevuld moet worden. Immers: per veld in het formulier moet aangegeven worden welk datatype wordt gebruikt. Initieel werd gewerkt met de formulierengenerator van Seneca. Nu wordt de XForms Server ingezet in combinatie met een eigen formulierengenerator en beheeromgeving. Ingevulde formuliergegevens worden in XML-formaat opgeslagen in een database en kunnen geëxporteerd worden naar een datawarehouse. Vanwege de koppeling met de formulierenomgeving kan ook gemakkelijk een historie van webformulieren worden bijgehouden. De Haan wijst op het verschil tussen eenvoudige e-formulieren en zeer complexe formulieren die meer het karakter hebben van een webapplicatie. Bijvoorbeeld vanwege het gebruik van kaartmateriaal of veel interactieve elementen. XForms is minder geschikt voor dergelijke zeer complexe formulieren/webtoepassingen. In de praktijk wordt in dergelijke situaties teruggevallen op traditionele webontwikkelomgevingen. Het is daarnaast de vraag in hoeverre het zinvol is XForms te gebruiken voor zeer eenvoudige formulieren, zoals b.v. een contactformulier. Vaak kan dan immers volstaan worden met een regulier HTML-formulier. Het verplichten van XForms via de lijst voor pas toe of leg uit zou een stimulans kunnen betekenen voor het gebruik van formulierengeneratoren. De winst ligt dan met name bij complexe webformulieren, niet bij de zeer eenvoudige en ook niet bij webapplicaties/zeer complexe formulieren. Samengevat Er zou onderscheid gemaakt moeten worden tussen zeer eenvoudige webformulieren, complexere webformulieren en webapplicaties. XForms is met name geschikt voor complexere webformulieren, maar het is niet mogelijk om een harde grens aan te geven. Het opnemen van XForms kan een stimulans betekenen voor het gebruik van formulierengeneratoren. Dit kan bijdragen aan het gebruik van elektronische formulieren. 3.6 SIMgroep Gesproken is met Pieter Weeber, architect bij SIMgroep. Het bedrijf SIMgroep is een grote leveranciers van e-overheidsoplossingen voor (met name) gemeenten. Het bedrijf richt zich op de frontoffice. Digitale formulieren maken een belangrijk onderdeel daar van uit. Het bedrijf levert standaard een groot aantal elektronische formulieren mee met haar oplossingen. Hierbij wordt samengewerkt met o.a. KING voor het standaardiseren van formulieren. SIMgroep is ondertekenaar van het Leveranciersmanifest Open Standaarden. Voor SIMgroep is vooral de standaardisatie van de informatieuitwisseling met achterliggende systemen van groot belang. Het gaat dan met name om koppelingen met workflowmanagement, zaakmanagement en Pagina 15 van 23

16 backoffice systemen. Deels betreft dit koppelingen voor het vooraf invullen van formulieren (DigiD, GBA-V, gegevensmagazijnen), deels om koppelingen voor het doorgeven van ingevulde gegevens. SIMgroep ondersteunt de StUF-EF koppelingen, zoals ontwikkeld door KING binnen de GEMMA community. Voor een aantal veel gebruikte formulieren wordt hiermee de formuliergegevens gestandaardiseerd die tussen de formulierenomgeving en achterliggende systemen wordt uitgewisseld. Het betreft dan gegevens over door de gebruiker ingevulde velden. Naast de StUF-EF koppelingen ondersteunt SIMgroep ook de standaard e-formulieren die door KING worden ontwikkeld. De ervaring leert echter dat klanten van SIMgroep er toch voor kiezen om deze (en andere, door SIMgroep geleverde) standaardformulieren aan te passen naar eigen inzicht. Hiervoor biedt SIMgroep een formulierengenerator. Op dit moment is het nog niet mogelijk om XForms-formulieren hiermee te importeren of te exporteren. Er zijn nog geen klanten geweest die het gebruik van XForms hiervoor als behoefte hebben aangegeven. Ook heeft SIMgroep op dit moment geen klanten die een losse formulierengenerator willen gebruiken (los van de formulierenserver). Het komt geregeld voor dat SIMgroep een (verouderde) formulierenomgeving/digitaal loket moet vervangen. De ervaring leert dat een volledig geautomatiseerde migratie van formulieren vanuit het ene naar het andere systeem lastig is. Ook al is het mogelijk gegevens te exporteren (vanuit de database of via een exportformaat), dan nog is het vaak nodig om aanvullende instellingen en configuraties handmatig aan te passen. Deze instellingen/configuraties zijn vaak product- en klantspecifiek. De door SIMgroep geleverde formulierengenerator is (naar eigen zeggen) zeer gebruiksvriendelijk. Hierdoor is het mogelijk voor een functioneel beheerder om een nieuw formulier heel snel te ontwikkelen. De inschatting van Weeber is dat dit gemiddeld minder dan een uur per formulier kost. De behoefte om geautomatiseerd formulieren uit te wisselen is daardoor erg klein: er zal immers altijd nog handmatig werk nodig zijn voor het inrichten van formulieren, waardoor de tijdsbesparing ten opzichte van het handmatig overnemen van formulieren gering is. Samengevat De focus moet volgens SIMgroep vooral liggen op koppelingen met achterliggende systemen, bijvoorbeeld via StUF-EF. Formulierengeneratoren zijn volgens Weeber zo gebruiksvriendelijk dat het aanmaken van een nieuw formulier nauwelijks meer tijd kost dan het importeren en configureren van een formulier uit een ander systeem. 3.7 BKWI Gesproken is met Willem Kossen, ICT architect bij BKWI. BKWI maakt zelf weinig gebruik van elektronische formulieren. De organisastie is primair verantwoordelijk voor het aanleveren van gegevens aan andere organisaties die het gebruiken in hun dienstverlenings- Pagina 16 van 23

17 processen. Gegevens van BKWI worden op die manier wel gebruikt voor het vooraf invullen van e-formulieren. Willem Kossen kent de standaard XForms vanuit het eformulieren project van ICTU en het gebruik binnen elo-vog (het elektronisch aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag). Zie ook paragraaf 3.9. Hij staat positief ten opzichte van de standaard XForms. De standaard maakt volgens hem herbruikbaarheid van elektronsiche formulieren mogelijk en helpt bij het specificeren van bepaalde logica, controles en gegevens voor voorinvulling. Ook complexere vraagbomen worden ondersteund door XForms. Een verplichting via pas toe of leg uit zou kunnen gelden voor formulierengeneratoren en webservers waarop formulieren staan. Een alternatief voor XForms wordt gevormd door een regulier HTML-formulier. Dit kan waarschijnlijk volstaan voor zeer eenvoudige formulieren. Samengevat XForms is volgens Kossen een goede standaard die kansen biedt om op een meer gestructureerde manier om te gaan met elektronische formulieren. Pas toe of leg uit kan volgens hem een middel zijn om het gebruik van XForms te stimuleren, hoewel voor zeer eenvoudige webformulieren ook traditionele HTML-formulieren een alternatief kunnen zijn. 3.8 KING Het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten heeft verschillende standaardisatie-initiatieven. Binnen de deelcommunity GEMMA e- Formulieren worden ook elektronische formulieren voor verschillende gemeentelijke producten gestandaardiseerd. Op dit moment betreft het 31 digitale formulieren. Voor ieder formulier is vastgelegd: Een functioneel ontwerp dat het formulier beschrijft. Een XML-bestand waarin alle velden zijn opgenomen. Hiervoor wordt een specifieke XML-indeling gebruikt. Een StUF-EF specificatie (StUF e-formulieren) voor het doorgeven van ingevulde gegevens naar een backoffice systeem. Onderstaande afbeeldingen geven een indruk: Functioneel ontwerp van het formulier Pagina 17 van 23

18 XML-beschrijving van het functioneel ontwerp StUF-EF beschrijving van de ingevulde gegevens In de context van dit expertonderzoek is contact gezocht met KING om te toetsen in hoeverre men het wenselijk vindt om ook XForms te gebruiken voor het beschrijven van elektronische formulieren. Dit zou mogelijk ter vervanging of in aanvulling op het bestaande XML-formaat kunnen zijn. Op dit moment heeft KING hier nog geen positie in gekozen. KING/GEMMA werkt vraaggestuurd. De specifieke behoefte om formulieren te specificeren in XForms is binnen de community nog niet geuit. Men overweegt om samen met leveranciers en gebruikers dit onderwerp nader Pagina 18 van 23

19 te verkennen. Binnen de doorlooptijd van dit expertonderzoek heeft dit nog niet tot een uitkomst geleid. Samenvatting KING/GEMMA gebruiken een eigen XML-formaat voor het beschrijven van elektronische formulieren. In aanvulling op de functionele specificaties van het formulier biedt KING/GEMMA door middel van de StUF-EF standaard ook een specificatie voor de gegevensuitwisseling met achterliggende systeem (backoffice/zakensystemen/workflow). De behoefte om XForms te gebruiken is bij KING/GEMMA nog niet geuit door gebruikers of leveranciers. Men overweegt dit nader te verkennen. 3.9 ICTU / elo-vog Gesproken is met Bart Kerver, projectmanager Antwoord voor Bedrijven bij ICTU en eerder betrokken bij de ontwikkeling van elo-vog. elo-vog is een digitale omgeving voor het aanvragen van een verklaring omtrent het gedrag (VOG). Enkele jaren geleden (ca. 2010) is deze opgezet in opdracht van de dienst Justis. Er is bij de opzet destijds gekeken naar de beschikbare standaarden. Men wilde een toekomstvaste architectuur opzetten. In relatie met het programma e-overheid voor Bedrijven zocht men naar een architectuur waarbij veel zaken ontkoppeld waren en er zodoende weinig translaties tussen de verschillende systemen nodig waren ( één keer vastleggen ). In dat kader is ook gekozen voor XForms als standaard voor e-formulieren. De omgeving werkt naar behoren. In 2012 is er een tweede project mee gedaan voor een andere overheidspartij. Kerver noemt, net als anderen, het wegvallen van het XForms-gebruik aan de client-kant. Hierdoor is het altijd nodig een speciale formulierenserver te gebruiken die het formulier omzet van XForms naar HTML. Onderliggend is in deze projecten gebruik gemaakt van Orbeon XForms Server. Vanuit deze projecten zijn er een aantal leerervaringen opgedaan door ICTU: De beschikbare kennis in de markt over XForms is minimaal. Een behoorlijke leercurve is nodig om de standaard in te zetten. Dit vormt een groot risico voor IT-projecten waarin de keuze wordt gemaakt voor XForms. Er zijn weinig goede WYSIWYG editors beschikbaar voor het aanmaken en bewerken van formulieren. Beschikbare tools, zoals Orbeon Form Builder, kennen beperkingen. ICTU heeft veel gebruik moeten maken van standaard XML-tools voor het handmatig coderen van XForms-formulieren. Het is soms lastig om bepaalde complexe logica onder te brengen in een XForms formulier. Hierbij is dan vaak toch nog aanvullende code of backend functionaliteit nodig. In algemene zin onderkent Kerver het belang van e-formulieren. Zijn inschatting is dat, bijvoorbeeld door de huidige decentralisaties naar Pagina 19 van 23

20 gemeenten, het wenselijk kan zijn om bepaalde formulieren te standaardiseren en te delen tussen (gemeentelijke) overheden. Ook in andere domeinen, zoals de zorg, spelen (e-) formulieren mogelijk een belangrijke rol, maar daar heeft hij minder zicht op. Wel vraagt hij zich af of het zinvol is om daarbij te houden aan XForms als standaard. Hij geeft aan dat veel van de oorspronkelijke voordelen m.b.t. het scheiden van structuur en opmaak inmiddels ook mogelijk zijn met moderne web-ontwikkelomgevingen. Pagina 20 van 23

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument SIKB0101. Datum 13 februari 2012

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument SIKB0101. Datum 13 februari 2012 Forum Standaardisatie Consultatiedocument SIKB0101 Datum 13 februari 2012 Colofon Projectnaam Consultatiedocument SIKB0101 Versienummer 1.0 Locatie Den Haag Organisatie Forum Standaardisatie Postbus 96810

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument IFC. Datum 5 augustus 2011

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument IFC. Datum 5 augustus 2011 Forum Standaardisatie Consultatiedocument IFC Datum 5 augustus 2011 Colofon Projectnaam Consultatiedocument IFC Versienummer 1.0 Locatie Organisatie Forum Standaardisatie Postbus 96810 2509 JE Den Haag

Nadere informatie

Opname PDF/A-2 op de lijst voor pas toe of leg uit. Datum: 23 mei 2012 Versie 1.0

Opname PDF/A-2 op de lijst voor pas toe of leg uit. Datum: 23 mei 2012 Versie 1.0 CS 12-06-06C Forum Standaardisatie Opname PDF/A-2 op de lijst voor pas toe of leg uit Wilhelmina v Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE

Nadere informatie

Forum Standaardisatie & Open Standaarden. Standaard samenwerken

Forum Standaardisatie & Open Standaarden. Standaard samenwerken Forum Standaardisatie & Open Standaarden Standaard samenwerken Betere elektronische dienstverlening, lagere administratieve lasten, transparantere en efficiëntere overheid. Dat kan alleen door samen te

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Expertadvies: Opname MIME op lijst met gangbare standaarden. Datum 4 februari 2011

Forum Standaardisatie. Expertadvies: Opname MIME op lijst met gangbare standaarden. Datum 4 februari 2011 Forum Standaardisatie Expertadvies: Opname MIME op lijst met gangbare standaarden Datum 4 februari 2011 Colofon Projectnaam Versienummer Locatie Organisatie Expertadvies: Opname Mime op lijst met gangbare

Nadere informatie

Notitie College Standaardisatie CS B. Agendapunt: 06 Standaarden open Bijlagen: Rapport Expertgroep PDF v1.7 Aan: College Standaardisatie Van:

Notitie College Standaardisatie CS B. Agendapunt: 06 Standaarden open Bijlagen: Rapport Expertgroep PDF v1.7 Aan: College Standaardisatie Van: Agendapunt: 06 Standaarden open Bijlagen: Rapport Expertgroep PDF v1.7 Aan: College Standaardisatie Van: Forum Standaardisatie Datum: oktober 2009 Versie 1.0 Betreft: Toevoeging PDF versie 1.7 aan lijst

Nadere informatie

Opname EPUB 3.0 op de lijst voor pas toe of leg. Stuurgroep Standaardisatie Datum: 3 april 2014 Versie 1.0

Opname EPUB 3.0 op de lijst voor pas toe of leg. Stuurgroep Standaardisatie Datum: 3 april 2014 Versie 1.0 FS 49-04-04B Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Opname EPUB 3.0 op de lijst voor pas toe of leg uit FORUM STANDAARDISATIE

Nadere informatie

Opnameadvies. EI standaarden. Dennis Krukkert (TNO Informatie- en Communicatietechnologie) 5 oktober 2009. Versie 0.2. Concept versie.

Opnameadvies. EI standaarden. Dennis Krukkert (TNO Informatie- en Communicatietechnologie) 5 oktober 2009. Versie 0.2. Concept versie. Opnameadvies EI standaarden Auteur(s) Dennis Krukkert (TNO Informatie- en Communicatietechnologie) Datum 5 oktober 2009 Versie Versie 0.2 Status Concept versie 1/8 Inhoudsopgave Managementsamenvatting...

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument IPv6. Datum 6 augustus 2010

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument IPv6. Datum 6 augustus 2010 Forum Standaardisatie Consultatiedocument IPv6 Datum 6 augustus 2010 Colofon Projectnaam Versienummer Locatie Organisatie Consultatiedocument IPv6 1.0 (final) Forum Standaardisatie Postbus 84011 2508 AA

Nadere informatie

Consultatieadvies verwijdering NTA 9040 van de lijst met open standaarden

Consultatieadvies verwijdering NTA 9040 van de lijst met open standaarden Forum Standaardisatie Consultatieadvies verwijdering NTA 9040 van de lijst met open standaarden 16 februari 2016 Pagina 1 van 5 INLEIDING Aanleiding voor deze notitie Op 30 november 2015 heeft het ministerie

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument <project>

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument <project> FS 36-02-6A5 Forum Standaardisatie Consultatiedocument Datum Colofon Projectnaam Versienummer Locatie Organisatie Forum Standaardisatie Postbus 96810 2509 JE Den Haag

Nadere informatie

Business case Digikoppeling

Business case Digikoppeling Business case Digikoppeling Versie 1.0 Datum 02/06/2014 Status Definitief Van toepassing op Digikoppeling versies: 1.0, 1.1, 2.0, 3.0 Colofon Logius Servicecentrum: Postbus 96810 2509 JE Den Haag t. 0900

Nadere informatie

Aanmeldformulier open standaarden

Aanmeldformulier open standaarden Aanmeldformulier open standaarden Inleiding Door het invullen van het onderstaande aanmeldformulier kunt u standaarden aanmelden voor opname op de lijst met open standaarden die in Nederland onder het

Nadere informatie

Concept COLLEGE NOTITIE Agendapunt: 05 Lijst open standaarden Additioneel onderzoek OAI-PMH College Standaardisatie

Concept COLLEGE NOTITIE Agendapunt: 05 Lijst open standaarden Additioneel onderzoek OAI-PMH College Standaardisatie Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE Concept COLLEGE NOTITIE FS28-10-05C Agendapunt: 05 Lijst

Nadere informatie

FS E. FORUM STANDAARDISATIE 13 december Advies. Agendapunt: 3E Betreft: Intake-advies voor Grip op SSD Aan:

FS E. FORUM STANDAARDISATIE 13 december Advies. Agendapunt: 3E Betreft: Intake-advies voor Grip op SSD Aan: FS 171213.3E Forum Standaardisatie www.forumstandaardisatie.nl info@forumstandaardisatie.nl Bureau Forum Standaardisatie gehuisvest bij Logius Postadres Postbus 96810 2509 JE Den Haag Bezoekadres Wilhelmina

Nadere informatie

PVE ICT SOCIALE WIJKTEAMS. Inleiding

PVE ICT SOCIALE WIJKTEAMS. Inleiding PVE ICT SOCIALE WIJKTEAMS Inleiding Voor de uitwerking van het Programma van Eisen voor ICT voor sociale wijkteams zijn vier systemen bekeken. Dit zijn: - 1-plan van Kwadraad (powered by: Coöperatie I-Kracht)

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE 11 oktober 2017

FORUM STANDAARDISATIE 11 oktober 2017 FS 20171011.3B Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag Opname OData-standaard op de lijst met aanbevolen open standaarden www.forumstandaardisatie.nl

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument Open Archives Initiative - Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH) versie 2.0

Forum Standaardisatie. Consultatiedocument Open Archives Initiative - Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH) versie 2.0 Forum Standaardisatie Consultatiedocument Open Archives Initiative - Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH) versie 2.0 Datum 3 februari 2010 Colofon Projectnaam Versienummer Locatie Organisatie Consultatiedocument

Nadere informatie

Reactie in kader van consultatie StUF. Geachte lezer, Hierbij onze reactie op de consultatieprocedure StUF

Reactie in kader van consultatie StUF. Geachte lezer, Hierbij onze reactie op de consultatieprocedure StUF Reactie in kader van consultatie StUF Geachte lezer, Hierbij onze reactie op de consultatieprocedure StUF 1. In de beschrijving wordt niet ingegaan op de huidige situatie dat met de 'uitrol' van het stelsel

Nadere informatie

Geadviseerd wordt om MIM in procedure te nemen voor opname op de lijst aanbevolen standaarden.

Geadviseerd wordt om MIM in procedure te nemen voor opname op de lijst aanbevolen standaarden. Notitie FORUM STANDAARDISATIE 12 december 2018 Agendapunt 3C Intakeadvies MIM Nummer: FS 181212.3C Aan: Van: Forum Standaardisatie Stuurgroep Open Standaarden Datum: 26 november 2018 Versie: 1.0 Bijlagen:

Nadere informatie

BeheerVisie ondersteunt StUF-ZKN 3.10

BeheerVisie ondersteunt StUF-ZKN 3.10 Nieuwsbrief BeheerVisie Nieuwsbrief BeheerVisie 2015, Editie 2 Nieuws BeheerVisie ondersteunt StUF-ZKN 3.10 BeheerVisie geeft advies MeldDesk App Message Router MeldDesk Gebruikers Forum Nieuwe MeldDesk

Nadere informatie

Concept Agendapunt: 06 Lijsten met open standaarden Bijlagen: College Standaardisatie

Concept Agendapunt: 06 Lijsten met open standaarden Bijlagen: College Standaardisatie Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl COLLEGE STANDAARDISATIE Concept CS10-05-06C Agendapunt: 06 Lijsten met open

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van open standaarden voor een overheidsorganisatie

De toegevoegde waarde van open standaarden voor een overheidsorganisatie De toegevoegde waarde van open standaarden voor een overheidsorganisatie De toegevoegde waarde van open standaarden voor een overheidsorganisatie 1 Open standaarden in de context van het plateaumodel De

Nadere informatie

Stuurgroep open standaarden Datum: Versie 1.0 Open standaarden lijsten. U wordt gevraagd in de stemmen met de volgende intakeadviezen 1 :

Stuurgroep open standaarden Datum: Versie 1.0 Open standaarden lijsten. U wordt gevraagd in de stemmen met de volgende intakeadviezen 1 : FS 47-12-03 Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 EJ Den Haag www.forumisatie.nl Forum Standaardisatie FS 47-12-03 Aan: Forum Van: Stuurgroep open en : 21-11-2013

Nadere informatie

Advies voor het verwijderen van Dimensions v1.0 van de pas toe of leg uit lijst en het wijzigen van het functioneel toepassingsgebied van XBRL v2.

Advies voor het verwijderen van Dimensions v1.0 van de pas toe of leg uit lijst en het wijzigen van het functioneel toepassingsgebied van XBRL v2. Forum Standaardisatie Advies voor het verwijderen van Dimensions v1.0 van de pas toe of leg uit lijst en het wijzigen van het functioneel toepassingsgebied van XBRL v2.1 Concept ter openbare consultatie

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Expertadvies functioneel toepassingsgebieden internet- en beveiligingsstandaarden

Forum Standaardisatie. Expertadvies functioneel toepassingsgebieden internet- en beveiligingsstandaarden Forum Standaardisatie Expertadvies functioneel toepassingsgebieden internet- en beveiligingsstandaarden Datum 7 december 2017 Colofon Projectnaam Expertadvies functioneel toepassingsgebieden internet-

Nadere informatie

Stuurgroep open standaarden Datum: 22 augustus 2012 Versie 1.0

Stuurgroep open standaarden Datum: 22 augustus 2012 Versie 1.0 FS 39-09-05A Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 EJ Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE FS 39-09-05A Agendapunt: 5. lijsten open

Nadere informatie

Advies voor het plaatsen van nieuwe versies van de standaarden SETU en Semantisch Model e-factuur op de pas toe of leg uit -lijst

Advies voor het plaatsen van nieuwe versies van de standaarden SETU en Semantisch Model e-factuur op de pas toe of leg uit -lijst FS150225.2B FORUM STANDAARDISATIE 25 februari 2015 Agendapunt 2. Open standaarden, lijsten Stuknummer 2B. Concept Notitie SETU en SMeF Betreft: Advies voor het plaatsen van nieuwe versies van de standaarden

Nadere informatie

Open voorkeur in de ICT inkoop en aanbestedingsstrategie. Mr Mathieu Paapst (juridisch adviseur)

Open voorkeur in de ICT inkoop en aanbestedingsstrategie. Mr Mathieu Paapst (juridisch adviseur) Open voorkeur in de ICT inkoop en aanbestedingsstrategie Mr Mathieu Paapst (juridisch adviseur) Doelen actieplan Doelstelling Actieplan Nederland Open in Verbinding Verbetering van interoperabiliteit Vermindering

Nadere informatie

18 REDENEN OM TE KIEZEN VOOR CENTRIC PROJECTPORTAAL BOUW

18 REDENEN OM TE KIEZEN VOOR CENTRIC PROJECTPORTAAL BOUW 18 REDENEN OM TE KIEZEN VOOR CENTRIC PROJECTPORTAAL BOUW Versie: 1 Datum 21 april 2016 Auteur Peter Stolk Centric Projectportaal Bouw 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Actuele informatie cruciaal 3 SharePoint

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding Functioneel model e-factuur

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding Functioneel model e-factuur --- Van: @logius.nl Verzonden: maandag 15 november 2010 9:03 Aan: Bart Knubben Onderwerp: Aanmelding functioneel model e-factuur -------- #1 : Geslacht #2 : Voornaam #3 : Tussenvoegsel(s) #4 : Achternaam

Nadere informatie

Stuurgroep open standaarden Datum: 25 mei 2017 Versie 1.0

Stuurgroep open standaarden Datum: 25 mei 2017 Versie 1.0 FS 170614.2B Forum Standaardisatie Wilhelmina van Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE Agendapunt: FS 170614.2B Betreft: Intake-advies

Nadere informatie

Reactie op de openbare consultatie voor CZP van de volgende partij: - Surf Foundation. Geachte heer, mevrouw,

Reactie op de openbare consultatie voor CZP van de volgende partij: - Surf Foundation. Geachte heer, mevrouw, Reactie op de openbare consultatie voor CZP van de volgende partij: - Surf Foundation Geachte heer, mevrouw, Als bijdrage aan de publieke consultatieronde Content Zoekprofiel gaat hier bijgesloten de beantwoorde

Nadere informatie

Technisch Rapport. BAG Extract in i-bridge2.0. Versie 1.0. Datum 9 December 2010

Technisch Rapport. BAG Extract in i-bridge2.0. Versie 1.0. Datum 9 December 2010 Technisch Rapport BAG Extract in i-bridge2.0 Versie 1.0 Datum 9 December 2010 Status Final Colofon IVENT A&A CDC Madame Curielaan 4-6 Postbus 20703 2289 CA Rijswijk Contactpersoon Patrick Brooijmans Teamleider

Nadere informatie

Aanmelding van een nieuwe standaard voor de pas toe of leg uit -lijst

Aanmelding van een nieuwe standaard voor de pas toe of leg uit -lijst Aanmelding van een nieuwe standaard voor de pas toe of leg uit -lijst Voor dit type aanmelding geldt dat alle criteria van toepassing zijn en alle vragen beantwoord dienen te worden. U wordt als eerst

Nadere informatie

FS C. FORUM STANDAARDISATIE 13 december Advies. Agendapunt: 4C Betreft: Concept intake-advies voor NLCIUS Aan:

FS C. FORUM STANDAARDISATIE 13 december Advies. Agendapunt: 4C Betreft: Concept intake-advies voor NLCIUS Aan: FS 171113.4C Forum Standaardisatie Wilhelmina van Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE 13 december 2017 Agendapunt: 4C Betreft:

Nadere informatie

Opname WPA2-Enterprise op de lijst voor pas toe of leg uit

Opname WPA2-Enterprise op de lijst voor pas toe of leg uit FS 151028.2B Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Opname WPA2-Enterprise op de lijst voor pas toe of leg uit FORUM

Nadere informatie

Forum Standaardisatie. Samenvatting expertadvies DANE. Datum 12 februari 2014

Forum Standaardisatie. Samenvatting expertadvies DANE. Datum 12 februari 2014 Forum Standaardisatie Samenvatting expertadvies DANE Datum 12 februari 2014 Colofon Projectnaam Expertadvies DANE Versienummer 1.0 Locatie Organisatie Forum Standaardisatie Postbus 96810 2509 JE Den Haag

Nadere informatie

Gemeente Amsterdam digitaliseert dienstverlening

Gemeente Amsterdam digitaliseert dienstverlening Gemeente Amsterdam digitaliseert dienstverlening De overheid zet zwaar in op e-government, bijvoorbeeld door verbetering van de digitale dienstverlening aan de burger. De gemeente Amsterdam pakt deze vernieuwingsslag

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding OWMS

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding OWMS -----Oorspronkelijk bericht----- Van: Survey [mailto:website.open.standaarden@.nl] Verzonden: vrijdag 12 november 2010 13:54 Aan: Logius Forumstandaardisatie CC: Joris Gresnigt Onderwerp: Formulier Open

Nadere informatie

Het Forum Standaardisatie wordt geadviseerd om de aangemelde standaard Kerberos niet in behandeling te nemen voor opname op de lijst.

Het Forum Standaardisatie wordt geadviseerd om de aangemelde standaard Kerberos niet in behandeling te nemen voor opname op de lijst. FS 150610.2E FORUM STANDAARDISATIE 10 juni 2015 Agendapunt 2. Open standaarden, lijsten Stuk 2E Intake-advies voor Kerberos, versie 5 Advies Het Forum Standaardisatie wordt geadviseerd om de aangemelde

Nadere informatie

Opname TLS 1.2 op de lijst voor pas toe of leg uit. Stuurgroep Standaardisatie Datum: 2 april 2014 Versie 1.0

Opname TLS 1.2 op de lijst voor pas toe of leg uit. Stuurgroep Standaardisatie Datum: 2 april 2014 Versie 1.0 FS 49-04-04A Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Opname TLS 1.2 op de lijst voor pas toe of leg uit FORUM STANDAARDISATIE

Nadere informatie

De openheid van de standaard en het standaardisatieproces is een bijzonder aandachtspunt voor het expertonderzoek.

De openheid van de standaard en het standaardisatieproces is een bijzonder aandachtspunt voor het expertonderzoek. notitie FORUM STANDAARDISATIE 12 december 2018 Agendapunt 3D Intakeadvies STABU 2 Nummer: FS 181212.3D Aan: Van: Forum Standaardisatie Stuurgroep Open Standaarden Datum: 26 november 2018 Versie: 1.0 Bijlagen:

Nadere informatie

COLLEGE STANDAARDISATIE

COLLEGE STANDAARDISATIE Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl COLLEGE STANDAARDISATIE CS10-06-05 Agendapunt: 05 Lijsten open standaarden

Nadere informatie

De impact van de basisregistraties op de informatievoorziening van gemeenten

De impact van de basisregistraties op de informatievoorziening van gemeenten De impact van de basisregistraties op de informatievoorziening van gemeenten Op weg naar de Gemeentelijke Service Bus Danny Greefhorst Gemeenten worden geconfronteerd met allerlei ontwikkelingen die van

Nadere informatie

1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties

1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties 2 Supportdesk Pro Introductie Inhoudsopgave I Supportdesk Pro 3 1 Inleiding... 3 2 Werkwijze... 3 II Zaken 4 1 Introductie... 4 2 Zaken beheren... 4 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 4 Verwerken...

Nadere informatie

Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving

Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving Aansluiten op de CVDR. Inhoudsopgave Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving...1 Introductie...2 De wettelijke standaard...2 Twee invoeropties...2 Invoeroptie

Nadere informatie

FS150422.7A. A: Beschrijving van de voorgestelde werkwijze B: Toelichting op het MSP en identificatie proces

FS150422.7A. A: Beschrijving van de voorgestelde werkwijze B: Toelichting op het MSP en identificatie proces FS150422.7A FORUM STANDAARDISATIE 22 april 2015 Agendapunt: 7. Internationaal Stuk 7A. Notitie omgang met standaarden van het Europese Multistakeholder Platform on ICT Standardisation Bijlage A: Beschrijving

Nadere informatie

Toetsingsprocedure en criteria voor Erkende Voorzieningen

Toetsingsprocedure en criteria voor Erkende Voorzieningen FS 36-02-6A4 Toetsingsprocedure en criteria voor Erkende Voorzieningen Toets Begeleidende Partij Colofon Naam project Versienummer Organisatie Forum Standaardisatie Postbus

Nadere informatie

Self service. 360 o Klantbeeld. Door én met klanten. Grip op markten. Antwoord op dynamiek. Adoptability

Self service. 360 o Klantbeeld. Door én met klanten. Grip op markten. Antwoord op dynamiek. Adoptability Self service 360 o Klantbeeld Door én met klanten Antwoord op dynamiek Adoptability Grip op markten De front office betaalt en de front office bepaalt door Chris Ras, Michel Peters en Roel Corzaan De groei

Nadere informatie

Realisatie Programma e-dienstverlening 2e fase

Realisatie Programma e-dienstverlening 2e fase Realisatie Programma e-dienstverlening 2e fase Inleiding In de periode 2008-2009 is een Realisatieplan Dienstverlening ontwikkeld om de informatievoorziening van de gemeente Oegstgeest te verbeteren en

Nadere informatie

Opname CMIS op de lijst voor pas toe of leg uit

Opname CMIS op de lijst voor pas toe of leg uit 9. FS142810.04A1 Opname CMIS op de lijst voor pas toe of leg uit 9.14 2810.04A FORUM STANDAARDISATIE 28 oktober 2014 1 Agendapunt 04. Open standaarden, lijsten Stuk 04A1. Forumadvies CMIS Aan: Van: Forum

Nadere informatie

Opname NLCS (standaard voor de uniformering van bouwtekeningen) op de lijst met open standaarden

Opname NLCS (standaard voor de uniformering van bouwtekeningen) op de lijst met open standaarden FS 180425.3B Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Opname NLCS (standaard voor de uniformering van bouwtekeningen)

Nadere informatie

Zicht - Content Management Systeem een algemene beschrijving

Zicht - Content Management Systeem een algemene beschrijving Zicht - Content Management Systeem een algemene beschrijving Versie april/2008 Zicht nieuwe media ontwerpers 2008 1 Inleiding Een Content Management Systeem (CMS) is een webapplicatie waarmee je zonder

Nadere informatie

Toetsingsprocedure en criteria voor Erkende Voorzieningen

Toetsingsprocedure en criteria voor Erkende Voorzieningen FS 36-02-6A2 Toetsingsprocedure en criteria voor Erkende Voorzieningen Ontvankelijkheidstoets Organisatie: Forum Standaardisatie Auteurs : Marcel van Kooten en Eelco Mulder E-mail: forumstandaardisatie@logius.nl

Nadere informatie

GEMMA e-formulier Specificatie Eigen verklaring rijbewijs GS13EVR

GEMMA e-formulier Specificatie Eigen verklaring rijbewijs GS13EVR GEMMA e-formulier Specificatie Eigen verklaring rijbewijs GS13EVR Doel van het document: Deze GEMMA e-formulier specificatie omschrijft de KING standaard voor formulieren waarmee leveranciers een elektronisch

Nadere informatie

Digitaal Loket: kansen of kosten

Digitaal Loket: kansen of kosten Digitaal Loket: kansen of kosten 27 oktober 2011 www.gentleware.nl janjaap.vanweringh@gentleware.nl 06-12.1234.15 1 Onderwerpen Wat is een digitaal loket? Waarom een digitaal loket? Stappenplan Do s en

Nadere informatie

Dimpact en GovUnited vergeleken

Dimpact en GovUnited vergeleken Dimpact en GovUnited vergeleken.. en de invulling van zaakgewijs werken Bob Coret 22 september 2011 Digital Groep Specialist op het gebied van dienstverlening en digitaal werken. 2 punt op de horizon 3

Nadere informatie

afkijken nadoen EGEMwijs Roadmap StUF SOA Op weg naar een service-georiënteerde architectuur henri.korver@egem.nl

afkijken nadoen EGEMwijs Roadmap StUF SOA Op weg naar een service-georiënteerde architectuur henri.korver@egem.nl afkijken nadoen EGEMwijs Roadmap StUF SOA Op weg naar een service-georiënteerde architectuur henri.korver@egem.nl What kind of StUF? Acroniem: Standaard Uitwisseling Formaat voor (gemeentelijke) applicaties.

Nadere informatie

Dragon1 EA Tool. Business case webbased EA tool. Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode!

Dragon1 EA Tool. Business case webbased EA tool. Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode! Dragon1 EA Tool Business case webbased EA tool Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode! uw organisatie, datum, versie #.#, documentstatus eigenaar/budgetverantwoordelijke: Kies op deze

Nadere informatie

Doel. Agendapunt: 4. Lijst open standaarden. Stuurgroep open standaarden Datum: Versie 1.0 Stand van zaken Open standaarden

Doel. Agendapunt: 4. Lijst open standaarden. Stuurgroep open standaarden Datum: Versie 1.0 Stand van zaken Open standaarden Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE FS34-10-04 Agendapunt: 4. Lijst open standaarden Bijlagen:

Nadere informatie

Maak het betrouwbaar houden van het Digitaal KlantDossier mogelijk

Maak het betrouwbaar houden van het Digitaal KlantDossier mogelijk Maak het betrouwbaar houden van het Digitaal KlantDossier mogelijk Handleiding configureren correctieservice in Suwinet-Inkijk Mei 2011 1.! Digitaal klantdossier heeft alleen waarde als je erop kunt vertrouwen

Nadere informatie

Kenmerk: MS/IV/2016/

Kenmerk: MS/IV/2016/ Inhoudsopgave Bekendmaking... 3 Procedure en tijdspad... 3 Overzicht planning... 3 1. Inleiding... 4 2. Probleemstelling... 4 3. Gewenste situatie en architectuur... 5 4. Waar is gemeente Haarlem naar

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE 11 oktober 2017

FORUM STANDAARDISATIE 11 oktober 2017 FS 20171011.3E Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Aanpassing functioneel toepassingsgebieden Internet veiligheidstandaarden

Nadere informatie

Advies opname IFC op de lijst voor pas-toe-of-leg-uit

Advies opname IFC op de lijst voor pas-toe-of-leg-uit Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Advies opname IFC op de lijst voor pas-toe-of-leg-uit COLLEGE STANDAARDISATIE

Nadere informatie

ALLIANDER. Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces

ALLIANDER. Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces ALLIANDER Neemt de wind in de zeilen en transformeert het inkoopproces Alliander NV beheert energie netwerken die gas en elektriciteit distribueren naar grote delen van Nederland voor huizen, transport,

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding ArchiMate

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding ArchiMate -----Oorspronkelijk bericht----- Van: Survey [mailto:website.open.standaarden@.nl] Verzonden: vrijdag 12 november 2010 20:34 Aan: Logius Forumstandaardisatie CC: Joris Gresnigt Onderwerp: Formulier Open

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding WS-policy

FORUM STANDAARDISATIE Aanmelding WS-policy -----Oorspronkelijk bericht----- Van: Survey [mailto:website.open.standaarden@.nl] Verzonden: donderdag 11 november 2010 13:50 Aan: Logius Forumstandaardisatie CC: Joris Gresnigt Onderwerp: Formulier Open

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Het actieplan en uw website. Mr Mathieu Paapst (juridisch adviseur)

Het actieplan en uw website. Mr Mathieu Paapst (juridisch adviseur) Het actieplan en uw website. Mr Mathieu Paapst (juridisch adviseur) Doelen actieplan Doelstelling Actieplan Nederland Open in Verbinding Verbetering van interoperabiliteit Vermindering van leveranciersafhankelijkheid

Nadere informatie

FS C. FORUM STANDAARDISATIE 16 december 2014 Agendapunt 5. Open standaarden, lijsten Stuknummer 5C. Intake-advies Digikoppeling 3.0.

FS C. FORUM STANDAARDISATIE 16 december 2014 Agendapunt 5. Open standaarden, lijsten Stuknummer 5C. Intake-advies Digikoppeling 3.0. FS 141216.5C FORUM STANDAARDISATIE 16 december 2014 Agendapunt 5. Open standaarden, lijsten Stuknummer 5C. Intake-advies Digikoppeling 3.0 Advies Het Forum Standaardisatie wordt geadviseerd om Digikoppeling

Nadere informatie

4orange Connect. 4orange, 2015. Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl

4orange Connect. 4orange, 2015. Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 4orange Connect 4orange, 2015 Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 2 Inhoud Inhoud... 2 1. Achtergrond... 3 2) Browsen... 4 3) Scheduler... 4 4) Frequenties en kruistabellen... 4 5)

Nadere informatie

Intranet: content-beheersystemen 1

Intranet: content-beheersystemen 1 Intranet: content-beheersystemen 1 een web-applicatie waarmee men zonder veel technische kennis op het internet/intranet kan publiceren er is een verschil tussen inhoud en presentatie inhoud verandert

Nadere informatie

FS 141216.5D. FORUM STANDAARDISATIE 16 december 2014 Agendapunt 5. Open standaarden, lijsten Stuknummer 5D. Intake-advies OSI.

FS 141216.5D. FORUM STANDAARDISATIE 16 december 2014 Agendapunt 5. Open standaarden, lijsten Stuknummer 5D. Intake-advies OSI. FS 141216.5D FORUM STANDAARDISATIE 16 december 2014 Agendapunt 5. Open standaarden, lijsten Stuknummer 5D. Intake-advies OSI Advies Het Forum Standaardisatie wordt geadviseerd om de OSI open source licenties

Nadere informatie

www.zaakgerichtwerken.nl Wat is ZGW? aanmaken van zaken voor hoeveelheden werk waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden met per zaak een zaakdossier gericht op het vastleggen van de status

Nadere informatie

FileFrame Integratie emailcampagne management

FileFrame Integratie emailcampagne management FileFrame Integratie emailcampagne management 4orange, 2013 Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl Fileframe integratie emailcampagne management Onderdeel van campagne management Inhoud

Nadere informatie

Tweewegcommunicatie. Exxperience Day

Tweewegcommunicatie. Exxperience Day Tweewegcommunicatie Exxperience Day Voorstellen Niek Bruins Product owner 14-4-2017 Roadmap versie 8.0 2 Wat te bereiken? Prettige interactie met de gemeente! Interactie met de gemeente is laagdrempelig

Nadere informatie

ADDENDUM: Pre-fill e-formulieren

ADDENDUM: Pre-fill e-formulieren ADDENDUM: Pre-fill e-formulieren services (Addendum op de SAMENWERKINGSOVEREENKOMST KWALITEITSINSTITUUT NEDERLANDSE GEMEENTEN & GERUIKERSVERENIGINGEN / SAMENWERKINGSVERANDEN & LEVERANCIERS ) Kwaliteitsinstituut

Nadere informatie

Aanmelding van een nieuwe standaard voor de pas toe of leg uit -lijst

Aanmelding van een nieuwe standaard voor de pas toe of leg uit -lijst aanmelddatum: 24 oktober 2011 Aanmelding van een nieuwe standaard voor de pas toe of leg uit -lijst Voor dit type aanmelding geldt dat alle criteria van toepassing zijn en alle vragen beantwoord dienen

Nadere informatie

Voorbeelden generieke inrichting Digikoppeling

Voorbeelden generieke inrichting Digikoppeling Voorbeelden generieke inrichting Versie 1.1 Datum 19/12/2014 Status Definitief Colofon Logius Servicecentrum: Postbus 96810 2509 JE Den Haag t. 0900 555 4555 (10 ct p/m) e. servicecentrum@logius.nl Documentbeheer

Nadere informatie

SUITE4JEUGDZORG Ondersteuning bij het uitvoeren van Jeugdzorgtaken

SUITE4JEUGDZORG Ondersteuning bij het uitvoeren van Jeugdzorgtaken SUITE4JEUGDZORG Ondersteuning bij het uitvoeren van Jeugdzorgtaken Suite4Jeugdzorg Inhoudsopgave Inleiding... 4 1 Suite4Jeugdzorg... 6 1.1 Jeugddossier... 6 1.2 Aanbieders en contracten... 6 1.3 Module

Nadere informatie

15. Google Tag Manager

15. Google Tag Manager W H I T E P A P E R I N 5 M I N U T E N J U N I 2 0 1 5 15. Google Tag Manager Introductie Marketeers zijn dol op statistieken en big data. Hoe meer hoe beter! Google Analytics wordt hier veel voor gebruikt,

Nadere informatie

Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT

Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT Slimmer samenwerken met SharePoint Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT Workflows, forms, reports en data WAAROM KIEZEN VOOR K2? Of u nu workflows moet maken voor items in SharePoint

Nadere informatie

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Heeft u zich ook al eens afgevraagd waarom uw concurrent zo veel goedkoper kan zijn? Waarschijnlijk

Nadere informatie

Niklas Integratie Platform Verbeteren, besparen en méér

Niklas Integratie Platform Verbeteren, besparen en méér Niklas Integratie Platform Verbeteren, besparen en méér Het betaalbare integratieplatform voor al uw Business-to-Business Integratie en Applicatie Integratie Volledig geautomatiseerde afhandeling van elektronisch

Nadere informatie

Rotterdamse TerugMeld Faciliteit

Rotterdamse TerugMeld Faciliteit Presentatie NOIV congres, 24 maart 2011 Jaap Dekker CIO-office Rotterdamse TerugMeld Faciliteit 2 Agenda Waarom dit verhaal? Digimelding (voorheen TerugMeld Faciliteit). Rotterdamse TerugMeld Faciliteit

Nadere informatie

Verzamelde reacties publieke consultatie Webrichtlijnen versie 2

Verzamelde reacties publieke consultatie Webrichtlijnen versie 2 Verzamelde reacties publieke consultatie Webrichtlijnen versie 2 Lijnparaaf Medeparaaf Afschrift aan De staatssecretaris van Economische Zaken heeft op maandag 17 september 2007 het actieplan open standaarden

Nadere informatie

Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten

Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten Edwin de Vries 3 juni 2008 Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten Waarom Architectuur bij Gemeenten? Praktische aanpak Invulling

Nadere informatie

CaseMaster CRM Customer Relationship Management

CaseMaster CRM Customer Relationship Management CaseMaster CRM Customer Relationship Management CaseMaster CRM Meer omzet uit uw bestaande of nieuwe relaties halen of een klantprofiel samenstellen doormiddel van een analyse op het aankoopgedrag en vervolg

Nadere informatie

Ligt uw uitdaging in het aansluiten op de voorzieningen en de distributie van basisgegevens?

Ligt uw uitdaging in het aansluiten op de voorzieningen en de distributie van basisgegevens? INTEGRATIE PLATFORM Ligt uw uitdaging in het aansluiten op de voorzieningen en de distributie van basisgegevens? Met het Neuron Integratie Platform kunt u uw informatievoorziening op betrouwbare en efficiënte

Nadere informatie

get smarter every day

get smarter every day DITA & Content Management Systeem als single source voor technische documentatie CURIOUS? Inleiding Zo effectief mogelijk informatie delen Vanuit de ambities van onze klanten ontwerpt, ontwikkelt en ondersteunt

Nadere informatie

2 1/2. digitale interne communicatie. Luc de Ruijter. Binnenkort verkrijgbaar!

2 1/2. digitale interne communicatie. Luc de Ruijter. Binnenkort verkrijgbaar! digitale interne communicatie Binnenkort verkrijgbaar! Inhoud als basis voor het verbeteren van dienstverlening en samenhang in digitale (interne) communicatie Luc de Ruijter Digitale interne communicatie

Nadere informatie

ADDENDUM. Regie- en Zaakservices 1.0. Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten. Leveranciers. tussen KING en Leveranciers

ADDENDUM. Regie- en Zaakservices 1.0. Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten. Leveranciers. tussen KING en Leveranciers ADDENDUM Regie- en Zaakservices 1.0 tussen KING en Leveranciers Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten & Leveranciers Versie: 1.5 Datum: 08 oktober 2015 ADDENDUM: Regie- en Zaakservices INLEIDING EN

Nadere informatie

Opname STOSAG op de lijst voor pas toe of leg uit

Opname STOSAG op de lijst voor pas toe of leg uit Forum Standaardisatie Wilhelmina v Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 84011 2508 AA Den Haag www.forumstandaardisatie.nl Opname STOSAG op de lijst voor pas toe of leg uit FORUM STANDAARDISATIE FS 34-10-4A

Nadere informatie

Eenvoud, kracht en snelheid

Eenvoud, kracht en snelheid OpenIMS Open Informatie Management Server Eenvoud, kracht en snelheid E-mail Management Server Whitepaper Open Informatie Management Server www.openims.com OpenSesame ICT BV www.osict.com Inhoudsopgave

Nadere informatie

FORUM STANDAARDISATIE

FORUM STANDAARDISATIE Forum Standaardisatie Wilhelmina van Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.forumstandaardisatie.nl FORUM STANDAARDISATIE Agendapunt: Betreft: Intake-advies voor SIKB0101 : 23-05-2014

Nadere informatie

Software Design Document

Software Design Document Software Design Document PEN: Paper Exchange Network Software Engineering groep 1 (se1-1415) Academiejaar 2014-2015 Jens Nevens - Sander Lenaerts - Nassim Versbraegen Jo De Neve - Jasper Bevernage Versie

Nadere informatie

notitie FORUM STANDAARDISATIE 12 december 2018 Agendapunt 3 Open Standaarden, lijsten Samenvatting Ter besluitvorming Ter kennisname

notitie FORUM STANDAARDISATIE 12 december 2018 Agendapunt 3 Open Standaarden, lijsten Samenvatting Ter besluitvorming Ter kennisname notitie FORUM STANDAARDISATIE 12 december 2018 Agendapunt 3 Open Standaarden, lijsten Nummer: FS 181212.3 Aan: Van: Forum Standaardisatie Stuurgroep Open Standaarden Datum: 28 november 2018 Versie: 2.0

Nadere informatie

Generieke I Toets & Advies

Generieke I Toets & Advies Informatiseringsbeleid Rijk Architectuur en Standaarden Bijlagen 2 Generieke I Toets & Advies 1. Inleiding De ICCIO heeft op 17 april 2012 ingestemd met de volgende beslispunten A t/m D te nemen: A. Als

Nadere informatie